Tài liệu Giáo án ngữ văn lớp 12 soạn 4 cột theo cktkn

Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm Tuần 1: Tiết 1-2 KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CM THÁNG TÁM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm được những đặc điểm của một nền văn học song hành cùng lịch sử đất nước; - Thấy được những thành tựu của văn học cách mạng Việt Nam - Cảm nhận được ý nghĩa của văn học đối với đời sống. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: - Những đặc điểm cơ bản, những thành tựu lớn của văn học Việt Nam từ cách mạng tháng tám năm 1945 đến năm 1975. - Những đổi mới bước đầu của văn học Việt Nam từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX 2. Kĩ năng: Nhìn nhận, đánh giá một giai đoạn văn học trong một hoàn cảnh lịch sử đặc biệt của đất nước. III. CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: Sách giáo khoa Ngữ văn, sách bài tập Ngữ văn, sách Chuẩn KTKN, sách GV, phụ bảng... 2.Học sinh: Sách giáo khoa, trả lời câu hỏi thảo luận. IV. PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn đề, thuyết minh, thảo luận… V/ Tiến trình bài dạy: - Ổn định lớp - Giới thiệu bài mới: Đặt giai đoạn văn học VN từ CM tháng Tám 1945 trong tiến trình lịch sử VH dân tộc, nhấn mạnh vị trí đặc biệt của VH giai đoạn này - Bài mới: Hoạtđộng1: -Hướng dẫn HS tìm hiểu những nét lớn của VH giai đoạn 1945-1975. - Yêu cầu HS đọc kĩ câu hỏi 1,2,3 SGK, dựa vào phần chuẩn bị bài ở nhà , trao đổi nhóm, hình thành ý chính theo yêu cầu của từng câu hỏi của nhóm được phân công -Gọi HS đại diện trình bày GV nêu thêm câu hỏi phụ gợi mở thuyết 1 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm giảng thêm nếu cần thiết và chốt lại những ý chính. -Dựa vào SGK hướng dẫn HS nắm một số nét chính về VH vùng địch tạm chiếm (Phần này GV thuyết giảng sơ lược và yêu cầu HS nắm ý trong SGK) - Nêu và giải thích 3 đặc điểm lớn của VH 1945-1975? -Em hiểu thế nào là khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong VH giai đoạn này? GV lưu ý Hs đây là đặc điểm thể hiện khuynh hướng thẩm mĩ của VH giai đoạn này, đáp ứng yêu cầu 2 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm phản ánh hiện thực đời sống trong quá trình vận động và phát triểnCM của VH -Nêu và phân tích một vài dẫn chứng minh hoạ: Ví dụ: “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước . Mà lòng phới phới dậy tương lai”( T, Hữu); “ Xuân ơi xuân em mới đến dăm năm. Mà cuộc sống đã tưng bừng ngày hội” Hướng vận động trong tư tưởng, cảm xúc của tác giả , trong số phận nhân vật thường đi từ “Thung lũng đau thương ra cánh đồng vui”, từ bóng tối ra ánh sáng. từ đau khổ đến hạnh phúc... Hoạt động2: Hướng dẫn HS tìm hiểu về giai đoạn văn học sau 1975- hết thế kỉ XX. -Nêu câu hỏi 4 SGK: Hãy giải thích vì sao VHVN từ sau 1975 phải đổi mới ? - Nêu câu hỏi gợi mở cho hS trả lời , nhận xét và chốt lại ý 3 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm chính. -Hãy nêu những chuyển biến và thành tựu ban đầu của nền văn học? Lưu ý HS theo dõi sự chuyển biến qua từng giai đoạn cụ thể và nêu thành tựu tiêu biểu. - Diễn giảng thêm về một vài tác phẩm nêu trong SGK - Qua tìm hiểu em hãy rút ra những đánh giá chung về VH sau 1975, giải thích nguyên nhân m tích cực và hạn chế của VH? Gv chốt lại đánh giá chung về VH sau 1975 cho HS ghi vào vở. 4 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm * Củng cố tổng hợp kiến thức bài học. - Gọi HS đọc phần kết luận, gạch chân các ý chính trong SGK, ghi phần Ghi nhớ vào vở HS thảo luận theo nhóm 8 chia thành 4 nhóm : ( 5-7 phút) Đại diện 2 nhóm trình bày kết quả, các nhóm còn lại đối chiếu nội dung và tham gia thảo luận bổ sung. HS trình bày ngắn gọn , chọn dẫn chứng tiêu biểu minh hoạ D/C SGK 5 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm D/C : Những tác giả tiêu biểu( SGK) D/C : Hương rừng Cà Mau của Sơn Nam, Thương nhớ mười hai của Vũ Bằng 6 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm “Muốn trùm hạnh phúc dưới trời xanh.Có lẽ lòng tôi cũng hoá thành ngói mới” ( Xuân Diệu) HS dựa vào SGK và phần bài soạn, làm việc cá nhân trả lời. Tập thể lớp nhận xét bổ sung HS theo dõi SGK trình bày gọn những ý chính. 7 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm Nêu D/C HS trao đổi nhóm trả lời HS ghi vào vở phần ghi nhớ trong SGK I/ Khái quát văn học Việt Nam từ cách mạng tháng Tám 1945- 1975: 1. Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá: - Văn học vận động và phát triển dưới sự lãnh đạo sáng suốt và đúng đắn của Đảng 8 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm - Cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc vô cùng ác liệt kéo dào suốt 30 năm. - Điều kiện giao lưu văn hoá với nước ngoài bị hạn chế, nền kinh tế nghèo nàn chậm phát triển . 2.Quá trình phát triển và những thành tựu chủ yếu: a. Chặng đường từ năm 1945-1954: - VH tập trung phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta - Thành tựu tiêu biểu: Truyện ngắn và kí. Từ 1950 trở đi xuất hiện một số truyện, kí khá dày dặn.( D/C SGK). b. Chặng đường từ 1955-1964: - Văn xuôi mở rộng đề tài. - Thơ ca phát triển mạnh mẽ. - Kịch nói cũng có một số thành tựu đáng kể. c. Chặng đường từ 1965-1975: - Chủ đề bao trùm là đề cao tinh thần yêu nước, ngợi ca chủ nghĩa anh hùng cách mạng. - Văn xuôi tập trung phản ánh cuộc sống chiến đấu và lao động, khắc hoạ thành công hình ảnh con 9 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm người Vn anh dũng, kiên cường, bất khuất. ( Tiêu biểu là thể loại Truyện-kí cả ở miền Bắc và miền Nam). - Thơ đạt được nhiều thành tựu xuất sắc, thực sự là một bước tiến mới của thơ ca VN hiện đại - Kịch cũng có những thành tựu đáng ghi nhận. d. Văn học vùng địch tạm chiếm: - Xu hướng chính thống: Xu hướng phản động ( Chống cộng, đồi truỵ bạo lực...) - Xu hướng VH yêu nước và cách mạng : + Nội dung phủ định chế độ bất công tàn bạo, lên án bọn cướp nước, bán nước, thức tỉnh lòng yêu nước và tinh thần dân tộc... + Hình thức thể loại gon nhẹ: Truyện ngắn, thơ, phóng sự, bút kí - Ngoài ra còn có một sáng tác có nội dung lành mạnh, có giá trị nghệ thuật cao. Nội dung viết về hiện thực xã hội, về đời sống văn hoá, phong tục, thiên nhiên đất nước, về vẻ đẹp con người lao động... 3. Những đặc điểm cơ bản của VHVN 1945-1975: 10 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm a. Một nền VH chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước. - Văn học được xem là một vũ khí phục vụ đắc lực cho sự nghiệp cách mạng, nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận văn hoá. - Văn học tập trung vào 2 đề tài lớn đó là Tổ quốc và Chủ nghĩa xã hội ( thường gắn bó, hoà quyện trong mỗi tác phẩm)=> Tạo nên diện mạo riêng cho nền Vh giai đoạn này. b. Một nền văn học hướng về đại chúng. - Đại chúng vừa là đối tượng phản ánh và phục vụ vừa là nguồn cung cấp bổ sung lực lượng sáng tác cho văn học. - Nội dung, hình thức hướng về đối tượng quần chúng nhân dân cách mạng. c. Một nền văn học mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn - Khuynh hướng sử thi thể hiện ở những phương diện sau: . Đề cập đến những vấn đề có ý nghĩa lịch sử và có tính chất toàn dân tộc. . Nhân vật chính là 11 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm những người đại diện cho tinh hoa khí phách, phẩm chất, ý chí của cộng đồng dân tộc, tiêu biểu cho lí tưởng cộng đồng hơn là khát vọng cá nhân . Con người do vậy chủ yếu được khai thác ở khía cạnh bổn phận trách nhiệm công dân, ở tình cảm lớn, lẽ sống lớn. . Lời văn sử thi thường mang giọng điệu ngợi ca, trang trọng, hào hùng. - Cảm hứng lãng mạn: Là cảm hứng khẳng định cái Tôi đầy tình cảm cảm xúc và hướng tớ lí tưởng: tập trung miêu tả và khẳng định phương diện lí tưởng của cuộc sống mới, con người mới.Ca ngợi chủ nghĩa anh hùng CM và hướng tới tương lai tươi sáng của dân tộc. => Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn kết hợp hoà quyện làm cho văn học giai đoạn này thấm đẫm tinh thần lạc quan, tin tưởng và do vậy VH đã làm tròn nhiệm vụ phục vụ đắc lực cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc thống nhất đất nước 12 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm II/ Văn học VN từ sau 1975- hết thế kỉ XX . 1/ Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá VN từ sau 1975: - Đại thắng mùa xuân năm 1975 mở ra một thời kì mới-thời kì độc lập tự do thống nhất đất đất nước-mở ra vận hội mới cho đất nước - Từ năm 1975-1985 đất nước trải qua những khó khăn thử thách sau chiến tranh. - Từ 1986 Đất nước bước vào công cuộc đổi mới toàn diện, nền kinh tế từng bước chuyển sang nền kinh tế thị trường, văn hoá có điều kiện tiếp xúc với nhiều nước trên thế giới, văn học dịch, báo chí và các phương tiện truyền thông phát triển mạnh mẽ... => Những điều kiện đó đã thúc đẩy nền văn học đổi mới cho phù hợp với nguyện vọng của nhà văn, người đọc cũng như phù hợp quy luật phát triển khách quan của nền văn học. 2/Những chuyển biến và một số thành tựu ban đầu của văn học sau 1975 đến hết thế kỉ XX: - Từ sau 1975, thơ 13 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm chưa tạo được sự lôi cuốn hấp dẫn như các giai đoạn trước. Tuy nhiên vẫn có một số tác phẩm ít nhiều gây chú ý cho người đọc (Trong đó có cả nhưng cây bút thuộc thế hệ chống Mĩ và những cây bút thuộc thế hệ nhà thơ sau 1975). - Từ sau 1975 văn xuôi có nhiều thành tựu hơn so với thơ ca. Nhất là từ đầu những năm 80. Xu thế đổi mới trong cách viết cách tiếp cận hiện thực ngày càng rõ nét với nhiều tác phẩm của Nguyễn Mạnh Tuấn, Ma văn Kháng, Nguyễn Khải. - Từ năm 1986 văn học chính thức bước vào thời kì đổi mới : Gắn bó với đời sống, cập nhật những vấn đề của đời sống hàng ngày. Các thể loại phóng sự, truyện ngắn, bút kí, hồi kí... đều có những thành tựu tiêu biểu. - Thể loại kịch từ sau 1975 phát triển mạnh mẽ ( Lưu Quang Vũ, Xuân Trình...) =>Nhìn chung về văn học sau 1975 - Văn học đã từng bước chuyển sang giai đoạn đổi mới và vận động theo hướng 14 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm dân chủ hoá,mang tính nhân bản và nhân văn sâu sắc. - Vh cũng phát triển đa dạng hơn về đề tài, phong phú, mới mẻ hơn về bút pháp,cá tính sáng tạo của nhà văn được phát huy . - Nét mới của VH giai đoạn này là tính hướng nội, đi vào hành trình tìm kiếm bên trong, quan tâm nhiều hơn đến số phận con người trong những hoàn cảnh phức tạp của đời sống. - Tuy nhiên VH giai đoạn này cũng có những hạn chế: đó là những biểu hiện quá đà, thiếu lành mạnh hoặc nảy sinh khuynh hướng tiêu cực, nói nhiều tới các mặt trái của xã hội... III/ Kết luận: ( Ghi nhớ- SGK) - VHVN từ CM tháng Tám 1945-1975 hình thành và phát triển trong một hoàn cảnh đặc biệt, trải qua 3 chặng, mỗi chặng có những thành tựu riêng, có 3 đăc điểm cơ bản... - Từ sau 1975, nhất là từ năm 1986, VHVN bước vào thời kì đổi mới, vận động theo hướng dân chủ hoá,mang tính nhân 15 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm bản, nhân văn sâu sắc; có tính chất hướng nội, quan tâm đến số phận cá nhân trong hoàn cảnh phức tạp của cuộc sống đời thường, có nhiều tìm tòi đổi mới về nghệ thuật. * Kiểm tra đánh giá : Kiểm tra đánh giá mức độ tiếp nhận bài học qua các câu hỏi: - Các chặng đường phát triển của văn học VN từ 1945- 1975, thành tựu chủ yếu của các thể loại? - Những đặc điểm cơ bản của VHVN từ 1945-1975? Hãy làm rõ những đặc điểm đó qua các thể loại? - Hãy trình bày những thành tựu bước đầu của VhVN từ sau 1975- hết thế kỉ XX? * Bài tập luyện tập: Trong bài Nhận đường, Nguyễn Đình Thi viết: “Văn nghệ phụng sự kháng chiến, nhưng chính kháng chiến đem đến cho văn nghệ một sức sống mới. Sắt lửa mặt trận đang đúc nên văn nghệ mới của chúng ta.” Hãy bày tỏ suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên. - Gợi ý: NĐT đề cập đến mối quan hệ giữa văn nghệ và kháng chiến: . Một mặt: Văn nghệ phụng sự kháng chiến. Đó là mục đích của nền văn nghệ mới trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh – Nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận văn hoá. . Mặt khác, chính hiện thực phong phú , sinh động của cách mạng, kháng chiến đã đem đến cho văn nghệ một sức sống mới, khơi nguồn cảm hứng sáng tạo dồi dào cho văn nghệ. * Bài tập nâng cao: Hãy phân tích đặc điểm của khuynh hướng sử thi, cảm hứng lãng mạn trong VH giai đoạn 1945-1975 qua các tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa( Nguyễn Thành Long), Chiếc lược ngà đã học ở chương trình ngữ văn lớp 9 ================================ Tuần 1: Tiết 3 – Làm văn : NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ. I/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm được cách viết một bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí, trước hết là kĩ năng tìm hiểu đề và lập dàn ý. - Có ý thức và khả năngtiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan điểm sai lầm về đạo lí. II/ TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 1.Kiến thức: - Nội dung, yêu cầu của bài văn nghị luận bàn về một tư tưởng, đạo lí. - Cách thức triển khai bài văn nghị luận bàn về một tư tưởng, đạo lí. 2. Kĩ năng: 16 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm - Phân tích đề, lập dàn ý cho bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí. - Nêu ý kiến nhận xét, đánh giá đối với một tư tưởng, đạo lí. - biết huy động những kiến thức và những trải nghiệm của bản thân để viết bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí. III/ CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: Sách giáo khoa Ngữ văn, sách bài tập Ngữ văn, sách Chuẩn KTKN, sách GV, phụ bảng... 2.Học sinh: Sách giáo khoa, trả lời câu hỏi thảo luận. IV/ Phương pháp: Đàm thoại , thực hành luyện tập. V/ Tiến trình bài dạy: - Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ : Trình bày những giai đoạn phát triển và thành tựu của VHVN từ 1945hết thế kỉ XX , qua đó nhận xét về mối quan hệ gữa văn học và hiện thực đời sống? - Bài mới: Hoạt động của Gv Hoạt động của HS Nội dung kiến thức Hoạt động 1 : I/ Cách làm bài nghị luận về một tư -Hướng dẫn HS luyện tưởng đạo lí:. tập để biết cách làm HS làm việc theo * Đề bài: Anh ( chi) hãy trả lời câu hỏi bài nghị luận về một nhóm 4 : Đọc kĩ đề sau của nhà thơ Tố Hữu: tư tưởng đạo lí. bài và câu hỏi, trao Ôi ! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn? đổi thảo luận, ghi kết 1.Tìm hiểu đề: - GV dựa vào đề bài quả vào phiếu học + Nội dung nghị luận: Vấn đề “Sống trong SGK và những tập (ý khái quát, đẹp”trong đời sống của mỗi người. Đây câu hỏi gợi ý, hướng ngắn gọn) và đại là vấn đề cơ bản mà mỗi người muốn dẫn HS thảo luận diện nhóm trình bày xứng đáng là “con người” cần nhận thức hình thành lí thuyết. (3-5 phút) đúng và rèn luyện tích cực. + Yêu cầu: -GV gọi đại diện các - Thao tác lập luận: Giải thích, phân tích, nhóm trình bày, ghi chứng minh, bình luận. bảng tổng hợp, nhận - Phạm vi tư liệu: Thực tế đời sống và 1 xét... số dẫn chứng thơ văn. -Cần tập trung thảo 2. Lập dàn ý: luận và nêu được thế a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: nào là “sống - Có thể viết đoạn văn theo cách lập luận: đẹp”(Gợi ý: Sống Diễn dịch, quy nạp hoặc phản đề. đẹp là sống có lí - Cần trích dẫn nguyên văn câu thơ của tưởng mục đích, có Tố Hữu. tình cảm nhân hậu, b. Thân bài: lành mạnh, có trí tuệ - Giải thích: Thế nào là “Sống đẹp” sáng suốt, hiểu biết - Phân tích các khía cạnh “Sống đẹp”. rộng, có hành động - Chứng minh , bình luận: Nêu những tấm tích cực=> có ích gương “Sống đẹp”, bàn luận cách thức để cho cộng đồng xã “Sống đẹp”, phê phán lối sống không hội...); ngược lại là đẹp... lối sống: ích kỉ, nhỏ c. Kết bài: Khẳng định ý nghĩa cách sống 17 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) - Hướng dẫn HS sơ kết, nêu hiểu biết về cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. - Hướng dẫn HS củng cố kiến thức qua phần ghi nhớ trong SGK. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS luyện tập củng cố kiến thức -Yêu cầu HS đọc kĩ 2 bài tập trong SGK và thực hành theo các câu hỏi. Bài 2: GV có thể đặt ra một số yêu cầu cụ thể cho HS: a.Lập dàn ý b.Viết thành bài văn nghị luận hoàn chỉnh -GV cho HS chia Giáo viên: Cấn Văn Thắm nhen, hẹp hòi, vô đẹp ( Sống đẹp là một chuẩn mực cao trách nhiệm, thiếu ý nhất trong nhân cách con người. Câu thơ chí nghị lực Tố Hữu có tính chất gợi mở, nhắc nhở chung đối với tất cả mọi người nhất là thanh niên) * Cách làm bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí: -Hs nêu phương - Chú ý: pháp làm bài qua . Đề tài nghị luận về tư tưởng đạo lí rất phần luyện tập . phong phú gồm: nhận thức (lí tưởng mục đích sống); về tâm hồn, tình cách (lòng yêu nước, lòng nhân ái, vị tha, bao dung; tính trung thực, dũng cảm...); về quan hệ xã hội, gia đình; về cách ứng xử trong cuộc sống... . Các thao tác lập luận được sử dụng ở kiểu bài này là: Thao tác giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận, so sánh, bác bỏ. - Nắm kĩ lí thuyết - Ghi nhớ: SGK trong phần Ghi nhớ SGK (Học thuộc) II/ Luyện tập: Bài tập 1: - Bài tập 1: HS làm việc cá nhân + Vấn đề mà Nê- ru bàn luận là phẩm và trình bày ngắn chất văn hoá trong nhân cách của mỗi con gọn, lớp theo dõi, người. nhận xét bổ sung + Có thể đặt tiêu đề cho văn bản là: “Thế nào là con người có văn hoá?” Hay “ Một trí tuệ có văn hoá” Bài tập 2: Hs về nhà + Tác giả đã sử dụng các thao tác lập làm dưựa theo gợi ý luận: Giải thích (đoạn 1), phân tích (đoạn SGK ( Lập dàn ý 2) , bình luận (đoạn 3) hoặc viết bài) + Cách diễn đạt rất sinh động: ( GT: đưa ra câu hỏi và tự trả lời. PT: trực tiếp đối thoại với người đọc tạo sự gần gũi thân mật. BL: viện dẫn đoạn thơ của một nhà thơ HI lạp vừa tóm lược các luận điểm vừa tạo ấn tượng nhẹ nhàng, dễ nhớ, hấp dẫn 2. Bài 2/ SGK/22: a. Dàn ý: - Mở bài: + Vai trò lí tưởng trong đời sống con người. 18 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm nhóm thảo luận dàn ý + Có thể trích dẫn nguyên văn câu nói sau đó định hướng trở HS chia nhóm thảo của Lep Tônxtôi lại để HS viết thành luận dàn ý. - Thân bài: bài văn hoàn chỉnh + Giải thích: lí tưởng là gì? + Phân tích vai trò, giá trị của lí tưởng: Ngọn đèn chỉ đường, dẫn lối cho con - GV kiểm tra, nhận người. xét, cho điểm một số Dẫn chứng: lí tưởng yêu nước của Hồ bài làm của HS Chí Minh. + Bình luận: Vì sao sống cần có lí tưởng? + Suy nghĩ của bản thân đối với ý kiến HS tiếp tục hoàn của nhà văn. Từ đó, lựa chọn và phấn đấu chỉnh cho lí tưởng sống. - Kết bài: + Lí tưởng là thước đo đánh giá con người. + Nhắc nhở thế hệ trẻ biết sống vì lí tưởng. b. Viết văn bản: * Củng cố :- Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí ( Tìm hiểu đề, lập dàn ý, diễn đạt, vận dụng các thao tác lập luận để khẳng định hoặc bác bỏ - Cần chú ý tiếp thu những quan niệm tích cực, tiến bộ và biết phê phán, bác bỏ những quan niệm sai trái, lệch lạc. * Dặn dò: Chuẩn bị bài học Đọc- hiểu tác phẩm Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh. Soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn học bài của SGK. =================================== Tuần 2: Tiết 4 Đọc văn : TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP ( Hồ Chí Minh ) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm được những nét khái quát nhất về sự nghiệp văn học của Hồ Chí Minh; - Thấy được giá trị nhiều mặt và ý nghĩa to lớn của Tuyên ngôn Độc lập cũng như vẻ đẹp của tư tưởng và tâm hồn tác giả. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: - Tác giả: Khái quát về quan điểm sáng tác và phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh - Tác phẩm: Gồm ba phần: + Phần một: Nguyên lí chung; +Phần hai: Vạch trần những tội ác của thực dân Pháp; + Phần ba: Tuyên bố về quyền tự do, độc lập và quyết tâm giữ vững nền độc lập, tự do của toàn thể dân tộc. 2. Kĩ năng: - Vận dụng kiến thức về qunan điểm sáng tác và phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh để phân tích thơ văn của Người. 19 Giáo án: Ngữ Văn 12 (hệ cơ bản) Giáo viên: Cấn Văn Thắm - Đọc – hiểu văn bản chính luận theo đặc trưng thể loại. III. CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: Sách giáo khoa Ngữ văn, sách bài tập Ngữ văn, sách Chuẩn KTKN, sách GV, phụ bảng... 2.Học sinh: Sách giáo khoa, trả lời câu hỏi thảo luận. III. PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn đề, thuyết minh, thảo luận… IV/ Tiến trình bài dạy: Ổn định tổ chức Kiểm tra bài cũ Bài mới: Tiết 1: Phần 1 Tìm hiểu về tác giả Hồ Chí Minh T/g Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV cho học sinh đọc và nhấn mạnh HS đọc SGK: một số ý. Hs rút ra những ý chính về tiểu Tìm hiểu những sử của HCM và nét chính về cuộc gạch chân trong đời và quá trình SGK. hoạt động CM của NAQ - HCM. Hs xem Sgk để Tìm hiểu sự trình bày và nghiệp văn học. đánh giá. - Quan điểm sáng tác của HCM có những nét nổi bật nào? - Khái quát di sản văn học NAQ HCM Hs đọc Sgk và gạch dưới 3 mục: mục đích, nội dung, tác phẩm tiêu biểu, Nội dung cần đạt TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP Hồ Chí Minh I. Vài nét về tiểu sử: ( Hs tham khảo SGK ) 1. Quê hương, gia đình, thời niên thiếu. 2. Quá trình hoạt động CM: a. Thời kì từ năm 1911-1941: Hoạt dộng cách mạng ở nước ngoài: tìm đường cứu nước, thành lập Đảng CSVN, chuẩn bị cho CMT8 năm 1945. b. Từ năm 1941-1969 lãnh đạo nhân dân làm nên cuộc CMT8 thắng lợi- khai sinh ra Nước VN Dân chủ Cộng hòa. Lãnh đạo 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mĩ và công cuộc xây dựng XHCN ở miền Bắc với tư cách Chủ tịch Nước VN Dân chủ Cộng hòa. * Hồ Chí Minh là nhà yêu nước, nhà CM vĩ đại, là anh hùng giải phóng dân tộc của nhân dân VN và là nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào Quốc tế cộng sản, là danh nhân văn hóa thế giới. II. Sự nghiệp văn học: 1. Quan điểm sáng tác: a. Người coi văn học là một vũ khí chiến đấu lợi hại phục sự cho sự nghiệp CM. Nhà văn cũng phải có tinh thần xung phong trên mặt trận văn hóa nghệ thuật. (D/C) b. Hồ Chí Minh luôn chú trọng tích chân 20