Tài liệu Giáo án ngữ văn 9 trọn bộ

THCS Ly thuong kiet Ngµy so¹n:25/8 Nguyen Long Thanh TuÇn 1-Bµi 1 TiÕt 1 - Phong c¸ch Hå ChÝ Minh (TrÝch) - Lª Anh Trµ - A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: 1/ ThÊy ®îc vÎ ®Ñp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, d©n téc vµ nh©n lo¹i, thanh cao vµ gi¶n dÞ. 2/ Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. 3/ Gi¸o dôc HS häc tËp tÊm g¬ng ®¹o ®øc Hå chÝ minh. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ n¬i ë, vµ n¬i lµm viÖc cña B¸c. - Häc sinh: Su tÇm tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ n¬i ë vµ lµm viÖc cña B¸c. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: * Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ ®å dïng häc tËp cho m«n häc cña häc sinh. - KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: ë c¸c líp díi c¸c em ®· ®îc t×m hiÓu mét sè v¨n b¶n viÕt vÒ Hå ChÝ Minh, giê h«m nay víi v¨n b¶n “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh” chóng ta sÏ hiÓu râ h¬n phong c¸ch sèng vµ lµm viÖc cña B¸c. * Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n I- T×m hiÓu chung - Híng dÉn HS ®äc: ChËm r·i, b×nh 1- §äc, kÓ tãm t¾t: tÜnh, khóc triÕt (GV ®äc mÉuHS ®äc). - NhËn xÐt c¸ch ®äc cña häc sinh. 2- T×m hiÓu chó thÝch (SGK7): ? Dùa vµo phÇn chó thÝch (SGK-7) h·y - BÊt gi¸c: Tù nhiªn, ngÉu nhiªn, kh«ng dù ®Þnh tríc. gi¶i thÝch ng¾n gän c¸c tõ khã? - §¹m b¹c: S¬ sµi, gi¶n dÞ, kh«ng cÇu kú, bµy vÏ. 3- Bè côc: ? X¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n cho v¨n b¶n nµy?- KiÓu v¨n b¶n: NhËt dông. ? V¨n b¶n ®îc chia lµm mÊy phÇn? - V¨n b¶n trÝch chia lµm 3 phÇn: Nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn? +§o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn “rÊt hiÖn ®¹i” Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ®iÒu kú l¹ cña phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh. +§o¹n 2: TiÕp ®Õn “ H¹ t¾m ao” Nh÷ng vÎ ®Ñp cô thÓ cña phong c¸ch sèng vµ lµm viÖc cña B¸c Hå. +§o¹n 3: Cßn l¹i: B×nh luËn vµ kh¼ng ®Þnh ý nghÜa cña phong c¸ch v¨n ho¸ HCM. II- Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- Con ®êng h×nh thµnh phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh: - Vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c: “Cã thÓ nãi - Mét häc sinh ®äc l¹i ®o¹n 1. ? Trong ®o¹n v¨n nµy t¸c gi¶ ®· kh¸i Ýt cã vÞ l·nh tô nµo l¹i am hiÓu nhiÒu vÒ c¸c qu¸t vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c Hå nhd©n téc vµ nh©n d©n thÕ giíi, v¨n ho¸ thÕ giíi thÕ nµo? (ThÓ hiÖn qua c©u v¨n nµo?). s©u s¾c nh Hå ChÝ Minh. ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña t¸c gi¶?  So s¸nh mét c¸ch bao qu¸t ®an xen gi÷a kÓ vµ b×nh luËn. ? T¸c dông cña biÖn ph¸p so s¸nh, kÓ vµ  Kh¼ng ®Þnh vèn tri thøc v¨n ho¸ cña b×nh luËn ë ®©y? B¸c rÊt s©u réng. - Trong cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, Hå ChÝ Minh ®· ®i qua nhiÒu n¬i, tiÕp ? B¸c cã ®îc vèn v¨n ho¸ Êy b»ng nh÷ngsóc víi nhiÒu nÒn v¨n ho¸. Cô thÓ lµ: con ®êng nµo? THCS Ly thuong kiet Nguyen Long Thanh + Nãi vµ viÕt th¹o nhiÒu thø tiÕng ngo¹i quèc:  N¾m v÷ng ph¬ng tiÖn giao tiÕp lµ ng«n ng÷ - c«ng cô giao tiÕp quan träng ®Ó t×m hiÓu vµ giao lu v¨n ho¸ víi c¸c d©n téc trªn thª giíi. + Häc trong c«ng viÖc, trong lao ®éng ë mäi lóc, mäi n¬i (“Lµm nhiÒu nghÒ kh¸c nhau”). + “Häc hái, t×m hiÓu v¨n ho¸, nghÖ thuËt ®Õn mét møc kh¸ uyªn th©m”Häc hái t×m hiÓu ®Õn møc s©u s¾c. + “ChÞu ¶nh hëng cña tÊt c¶ c¸c nÒn v¨n ho¸, tiÕp thu mäi c¸c ®Ñp, c¸i hay”TiÕp thu cã chän läc. + “Phª ph¸n nh÷ng tiªu cùc cña CNTB”  “TÊt c¶ nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ ®ã ®· ? §iÒu kú l¹ nhÊt trong phong c¸ch v¨nnhµo nÆn víi c¸i gèc v¨n ho¸ d©n téc … ho¸ Hå ChÝ Minh lµ g×? ®Ó trë thµnh mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam … rÊt hiÖn ®¹i”.  §ã chÝnh lµ ®iÒu kú l¹ v× Ngêi ®· tiÕp thu mét c¸ch cã chän läc nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ níc ngoµi. Trªn nÒn t¶ng v¨n ho¸ d©n téc mµ tiÕp thu nh÷ng ¶nh hëng ? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña t¸c gi¶quèc tÕ. B¸c ®· kÕt hîp gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, gi÷a ph¬ng §«ng vµ ph¬ng trong ®o¹n nµy? t¸c dông? T©y, xa vµ nay, d©n téc vµ quèc tÕNghÖ thuËt ®èi lËp =>Phong c¸ch Hå ChÝ Minh: KÕt hîp hµi 4/ Cñng cè : hoµ … - HÖ thèng bµi häc. Bµi tËp: Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña sù kÕt 5/ DÆn dß hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp. téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh? - Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi + so¹n tiÕp tiÕt 2 cña v¨n b¶n. Ngµy so¹n : 25/8 Tݪt 2 - Phong c¸ch Hå ChÝ Minh (TiÕp) - Lª Anh Trµ - A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - ThÊy ®îc vÎ ®Ñp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, d©n téc vµ nh©n lo¹i, thanh cao vµ gi¶n dÞ. - Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tranh ¶nh, c¸c bµi viÕt vÒ B¸c theo chñ ®Ò. - Häc sinh: Su tÇm tranh ¶nh, c¸c bµi viÕt vÒ B¸c theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: * Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: - C©u hái: Phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo? THCS Ly thuong kiet Nguyen Long Thanh §iÒu kú l¹ nhÊt trong phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh lµ g×? - Tr¶lêi: D©n téc vµ nh©n lo¹i, gi¶n dÞ vµ thanh cao...... 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: (TiÕp tôc t×m hiÓu v¨n b¶n). * Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n: I- TiÕp xóc v¨n b¶n: II- Ph©n tÝch v¨n b¶n: (TiÕp) - Mét häc sinh ®äc ®o¹n 2 vµ ®o¹n 3. 2-VÎ ®Ñp cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh: ? Nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n? - ThÓ hiÖn ë lèi sèng gi¶n dÞ mµ thanh cao cña Ngêi. ? Phong c¸ch sèng cña B¸c ®îc t¸c gi¶ + N¬i ë, n¬i lµm viÖc: “ChiÕc nhµ sµn nhá ®Ò cËp tíi ë nh÷ng ph¬ng tiÖn nµo? b»ng gç”… “ChØ vÑn vÑn cã vµi phßng Cô thÓ ra sao? tiÕp kh¸ch, häp Bé ChÝnh trÞ, lµm viÖc vµ (TÝch hîp víi v¨n b¶n: “§øc tÝnh gi¶n dÞ ngñ… ®å ®¹c rÊt méc m¹c, ®¬n s¬”. cña B¸c Hå”, vë kÞch “§ªm tr¾ng”, c¸c + Trang phôc: “Bé quÇn ¸o bµ ba n©u” v¨n b¶n th¬ kh¸c). “ChiÕc ¸o trÊn thñ”. ? Häc sinh liªn hÖ víi nh÷ng bµi viÕt ®· “§«i dÐp lèp th« s¬” su tÇm ®îc. + T trang: “T trang Ýt ái, mét chiÕc vali ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®a dÉn chøng, con víi vµi bé quÇn ¸o, vµi vËt kû niÖm”. c¸ch viÕt cña t¸c gi¶? + ViÖc ¨n uèng: “RÊt ®¹m b¹c” ? Ph©n tÝch hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p Nh÷ng mãn ¨n d©n téc kh«ng cÇu kú “C¸ nghÖ thuËt trªn? kho, rau luéc, da ghÐm, cµ muèi”. ? Theo t¸c gi¶, lèi sèng cña B¸c chóng  NghÖ thuËt: DÉn chøng tiªu biÓu, kÕt ta cÇn nh×n nhËn nh thÕ nµo cho ®óng? hîp lêi kÓ víib×nh luËn mét c¸ch tù nhiªn, ? §Ó gióp b¹n ®äc hiÓu biÕt mét c¸ch nghÖ thuËt ®èi lËp (Chñ tÞch níc mµ hÕt s©u vµ s¸t vÊn ®Ò, t¸c gi¶ ®· sö dông c¸c søc gi¶n dÞ). biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? =>Næi bËt nÐt ®Ñp trong lèi sèng cña B¸c. ? Nªu t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ - NÕp sèng gi¶n dÞ vµ thanh ®¹m cña B¸c thuËt? còng gièng nh c¸c nhµ nho næi tiÕng tríc ®©y (NguyÔn Tr·i, NguyÔn BØnh Khiªm) – ? Nªu c¶m nhËn cña b¶n th©n khi häc NÐt ®Ñp cña lèi sèng rÊt d©n téc, rÊt ViÖt Nam xong v¨n b¶n nµy? + “Kh«ng ph¶i lµ mét c¸ch tù thÇn th¸nh ho¸, tù lµm cho kh¸c ®êi, h¬n ®êi”. + §©y còng kh«ng ph¶i lµ lèi sèng kh¾c khæ cña nh÷ng con ngêi tù vui trong c¶nh nghÌo khã. + Lµ lèi sèng thanh cao, mét c¸ch båi bæ cho tinh thÇn s¶ng kho¸i, mét quan niÖm *Ho¹t ®éng 3: thÈm mü (C¸i ®Ñp lµ sù gi¶n dÞ, tù nhiªn). ? Nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña v¨n NghÖ thuËt: KÕt hîp gi÷a kÓ vµ b×nh luËn, b¶n? so s¸nh, dÉn th¬ cña NguyÔn BØnh Khiªm, dïng c¸c lo¹t tõ H¸n ViÖt (TiÕt chÕ, hiÒn triÕt, thuÇn ®øc, danh nho di dìng tinh thÇn, thanh ®¹m, thanh cao,…) ? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n? => C¶m nhËn s©u s¾c nÐt ®Ñp trong lèi sèng gi¶n dÞ mµ thanh cao cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Gióp ngêi ®äc thÊy ®îc sù gÇn gòi gi÷a B¸c Hå víi c¸c vÞ hiÒn triÕt cña d©n téc. Tæng kÕt, ghi nhí: 1- NghÖ thuËt: - KÕt hîp gi÷a kÓ vµ b×nh luËn. - Chän läc nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu. - §an xen th¬, dïng ch÷ H¸n ViÖt. - NghÖ thuËt ®èi lËp. 2- Néi dung: - Con ®êng h×nh thµnh phong c¸ch v¨n THCS Ly thuong kiet - Hai häc sinh ®äc ghi nhí. 4/ Cñng cè: - Gi¸o viªn hÖ thèng bµi. - Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 1, bµi tËp 2 (S¸ch bµi tËp). 5/ DÆn dß: - Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ. Ngµy so¹n : 26/8 Nguyen Long Thanh ho¸ Hå ChÝ Minh. - VÎ ®Ñp cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh. 3- Ghi nhí: (SGK8) VÎ ®Ñp cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i, gi÷a thanh cao vµ gi¶n dÞ. 1-Bµi tËp 1:(SGK8): KÓ l¹i nh÷ng c©u chuyÖn vÒ lèi sèng gi¶n dÞ mµ cao ®Ñp cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. 2-Bµi tËp 2: T×m dÉn chøng ®Ó chøng minh B¸c kh«ng nh÷ng gi¶n dÞ trong lèi sèng mµ B¸c cßn gi¶n dÞ trong nãi, viÕt. - Häc bµi : C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i TiÕt 3 - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: -1/ N¾m ®îc néi dung ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ ph¬ng chËm vÒ chÊt. -BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. 2/ RÌn kü n¨ng giao tiÕp tèt. 3/ Gi¸o dôc ý thøc häc tËp nghiªm tóc. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô + ng÷ liÖu - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: * Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 8, c¸c em ®· ®îc t×m hiÓu vÒ vai XH trong héi tho¹i, lît lêi trong héi tho¹i. §Ó ho¹t ®éng héi tho¹i cã hiÖu qu¶, chóng ta cÇn n¾m ®îc t tëng chØ ®¹o cña ho¹t ®éng nµy, ®ã chÝnh lµ ph¬ng ch©m héi tho¹i. * Ho¹t ®éng 2: Bµi häc: 1Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu theo H§ 2- KÕt luËn: * VÝ dô 1: §o¹n ®èi tho¹i. a Ph¬ng ch©m vÒ lîng: - Hai häc sinh ®äc. THCS LyAn thuong kiet Nguyen Long Thanh ? Khi hái “Häc b¬i ë ®©u?” mµ Ba tr¶ lêi “ë díi níc” th× c©u tr¶ lêi ®ã cã ®¸p øng ®iÒu mµ An cÇn biÕt kh«ng? V× sao? *Ho¹t lµm ®éng 3:An tho¶ LuyÖn tËp:  C©u tr¶ lêi kh«ng cho m·n - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp. 1-Bµi tËp 1: (SGK10). v× nã m¬ hå vÒ ý nghÜa. An muèn biÕta-Ba …häc gia sóc nu«i ë trong nhµ. - Ph¸tb¬i hiÖn lçiPh©n tÝch. ë ®Þa ®iÓm nµo “ë ®©u?” chø kh«ng ph¶i LÆp tõ ng÷ gia sóc-nu«i ë trong nhµ (Thõa) - Tr×nh Anbµy háitríc b¬i líp. lµ g×? b-… loµi chim cã hai c¸nh. ? Ba cÇn tr¶ lêi nh thÕ nµo?  C©u tr¶ l¬i, vÝ dô: “M×nh häc b¬i Thõa ë bÓ b¬icôm tõ “cã hai c¸nh” v× ®ã lµ ®Æc ®iÓm cña loµi chim. cña Nhµ m¸y níc”. Tõ ®©y, rótcÇu ra ®îc tiÕp? giao tiÕp cÇn nãi cho®iÒn cã néi dung, - Häc? sinh ®äcem yªu c¶ubµi ®Òhäc bµi.g× vÒ giao 2-Bµi tËp 2: Khi Chän tõ ng÷ thÝch hîp vµo Khi nãi, cÇn nãi ph¶i cã néi dung ®óng víi néi dung cña lêi nãi ph¶i ®¸p øng yªu - §iÒnTr×nh bµy tríc líp. chç trèng: cÇu cña cuéc giao tiÕp, kh«ng thiÕu, yªu cÇu cña giao tiÕp, kh«ng nªn nãia-Ýt…h¬n nãi cã s¸ch, m¸ch cã chøng. nh÷ng g× mµ giao tiÕp ®ßi hái. b-… nãi dèi.kh«ng thõa (Ph¬ng ch©m vÒ lîng). * VÝ dô 2: TruyÖn cêi “Lîn cíi, ¸o míi”. c-… nãi mß. - Hai häc sinh ®äc, kÓ l¹i truyÖn. d-…nãi nh¨ng, nãi cuéi. ? V× sao truyÖn l¹i g©y cêi? e-… nãi tr¹ng. TruyÖn g©y cêi v× c¸ch nãi cña hai nh©n vËt. chØ c¸ch nãi tu©n thñ hoÆc vi ph¹m => §Òu ? LÏ ra anh “Lîn cíi” vµ anh “¸o míi” ph¶i ch©m vÒ chÊt. ph¬ng hái vµ tr¶ lêi nh thÕ nµo ®Ó ngêi nghe ®ñ hái vµ tr¶ lêi? - MétbiÕt häc®îc sinh®iÒu ®äccÇn truyÖn. 3-Bµi tËp 3: TruyÖn cêi “Cã nu«i ®îc kh«ng”. - NªuLÏ yªu cÇu cña bµi tËp. ë ®©y ra chØ cÇn hái “B¸c cã thÊy con -lîn nµo ph¬ng ch©m vÒ lîng ®· kh«ng ®îc tu©n thñ v× c©u hái “Råi cã nu«i ®îc - Lµmch¹y bµi qua tËpTr×nh bµy. ®©y kh«ng?” - Tr¶ lêi “(N·y giê) t«i ch¼ng thÊy cã kh«ng?”Thõa. con lîn nµo ch¹y qua ®©y c¶!” 4-Bµi tËp 4: (SGK11). c¸c nh©n ®©y bµi nãitËp. nhiÒua-h¬n - MétNh häcvËy, sinh ®äc yªuvËt cÇuë cña C¸c tõ ng÷ nµy ®îc sö dông trong héi nh÷ng g× cÇn nãi. tho¹i ®Ó b¶o ®¶m tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ - Suy nghÜTr×nh bµy tríc líp. ? Qua vÝ dô nµy, h·y cho biÕt khi giaochÊt tiÕp nh»m ta b¸o cho ngêi nghe biÕt lµ tÝnh cÇn ph¶i tu©n thñ yªu cÇu g×? x¸c thùc cña nhËn ®Þnh hay th«ng tin m×nh ®a rah¬n cha ®îc kiÓm chøng. Trong giao tiÕp, kh«ng nªn nãi nhiÒu bSö dung c¸c tõ ng÷ nµy trong diÔn ®¹t nh÷ng g× cÇn nãi. ®Ó tu©n ? Qua hai vÝ dô trªn, gióp ta biÕt ®Ó tu©n thñthñ ph¬ng ch©m vÒ lîng: B¸o cho viÖcnhí nh¾c(SGK9). l¹i néi dung ®· * Ghi ph¬ng ch©m vÒ lîng trong giao tiÕp.ngêi H·y nghe biÕt cò lµ do chñ ý cña ngêi nãi. b-Ph¬ng ch©m vÒ chÊt: nh¾c l¹i thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng. Bµi tËp 1, 4, 3 (S¸ch “Mét sè … ”-Trang7,8. - Mét häc sinh ghi nhí. *VÝdÉn dô 3: TruyÖn cêi “Qu¶ bÝ khæng - Híng häc sinh lµm bµi tËp thªm. lå” (SGK9). - Hai häc sinh ®äc. ? Truyªn cêi nµy phª ph¸n ®iÒu g×? Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c. Khi giao tiÕp ®õng nãi nh÷ng ®iÒu ? Qua truyÖn cêi trªn, h·y cho biÕt cÇn tr¸nh mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng hay kh«ng ®iÒu g× trong gia tiÕp? cã b»ng chøng x¸c thùc (Ph¬ng ch©m l¹i Trong giao tiÕp, kh«ng nªn nãi nh÷ng ®iÒu vÒ chÊt). mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng sù thËt-tr¸i víi + ®iÒu ta nghÜ. vÒ ? NÕu kh«ng biÕt ch¾c ngµy mai líp lao ®éng th× em cã th«ng b¸o ®iÒu ®ã víi c¸c b¹n trong líp kh«ng? V× sao? ? T¬ng tù, khi em kh«ng biÕt ch¾c v× sao b¹n vÒ m×nh nghØ häc th× em cã nªn tr¶ lêi víi thÇy (c«) lµ b¹n Êy nghØ häc v× èm kh«ng? V× sao? Em kh«ng nªn th«ng b¸o víi c¶ líp, kh«ng tr¶ lêi víi thÇy (c«) nh vËy. V× em cha biÕt ch¾c ch¾n. ? Qua t×nh huèng trªn, h·y rót ra ®iÒu cÇn tr¸nh trong giao tiÕp? Trong giao tiÕp, ®õng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc-cha cã c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh lµ ®óng. ? Trong trêng hîp nµy, trong lêi nãi cña 4/: Cñn cè:. HÖ thèn hai dun Ph¬ ch© lîng + ¬ng ch© chÊ 5/ D dß; THCS Ly thuong kiet Nguyen Long Thanh - Häc bµi: + Xem l¹i c¸c bµi tËp. + Lµm bµi tËp 5 (SGK11). - So¹n: “Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh”. Ngµy so¹n : 27 / 8 TiÕt 4 - Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - HiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh, lµm cho v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng, hÊp dÉn. - BiÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Nghiªn cøu , gi¶i c¸c bµi tËp - Häc sinh: tr¶ lêi c©u hái C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: * Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: - KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh ? 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: ë líp 8, c¸c em ®· ®îc häc vµ vËn dông v¨n b¶n thuyÕt minh, giê häc nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu vµ vËn dông kiÓu v¨n b¶n nµy ë mét yªu cÇu cao h¬n, ®ã lµ: §Ó v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng, hÊp dÉn vµ bít kh« khan th× cÇn sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. * Ho¹t ®éng 2: Bµi häc: 1- Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu: ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n b¶n thuyÕt minh? 1/ ¤n tËp lý thuyÕt v¨n thuyÕt minh KiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp tri thøc (KiÕn thøc) vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n,… cña c¸c hiÖn tîng vµ sù vËt trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. ? §Æc ®iÓm chñ yÕu cña v¨n b¶n thuyÕt minh? Cung cÊp tri thøc (KiÕn thøc) song ®ßi hái ph¶i kh¸ch quan, x¸c thùc vµ h÷u Ých cho con ngêi. ? Trong v¨n b¶n thuyÕt minh, ngêi ta thêng dïng nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo?  C¸c ph¬ng ph¸p: Nªu ®Þnh nghÜa, gi¶i thÝch, ph¬ng ph¸p liÖt kª, nªu vÝ dô, dïng sè liÖu, so s¸nh, ph©n tÝch, ph©n lo¹i,… 2/ T×m hiÓu v¨n b¶n a. VÝ dô ; ( SGK) * VÝ dô: V¨n b¶n “H¹ Long-§¸ vµ Níc”(SGK12,13) H¹ Long ®¸ vµ níc. - Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n. ? X¸c ®Þnh ®èi tîng thuyÕt minh? VÞnh H¹ Long. ?Bµi v¨n thuyÕt minh ®Æc ®iÓm g× cña ®èi tîng? Sù kú l¹ v« tËn cña H¹ Long do ®¸ vµ níc t¹o nªn. §ã chÝnh lµ vÎ ®Ñp hÊp dÉn kú diÖu THCS Ly thuong kiet cña H¹ Long. ? V¨n b¶n cã cung cÊp ®îc tri thøc kh¸ch quan vÒ ®èi tîng kh«ng? V¨n b¶n cung cÊp tri thøc kh¸ch quan vÒ ®èi tîng ®ã lµ sù kú lµ cña H¹ Long lµ v« tËn. ? §Æc ®iÓm nµy cã dÔ dµng thuyÕt minh b»ng c¸ch ®o ®Õm, liÖt kª kh«ng? V× sao? Kh«ng thÓ thuyÕt minh ®îc ®Æc ®iÓm nµy mét c¸ch dÔ dµng b»ng c¸ch ®o ®Õm, liÖt kª ®îc v× ®èi tîng thuyÕt minh rÊt trõu tîng. ? Trong v¨n b¶n nµy, t¸c gi¶ ®· sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo lµ chñ yÕu?  Ph¬ng ph¸p liÖt kª, gi¶i thÝch. ? Víi c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµy ®· nªu ra ®îc sù kú l¹ cña H¹ Long cha? T¸c gi¶ hiÓu sù kú l¹ ë ®©y lµ g×? (ThÓ hiÖn qua c©u v¨n nµo?). + Víi c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh trªn cha thÓ nªu ra ®îc sù kú l¹ cña H¹ Long. + T¸c gi¶ hiÓu sù kú l¹ cña H¹ Long lµ: “ChÝnh níc lµm cho ®¸ sèng dËy… hån”. ? §Ó lµm râ “Sù kú l¹ cña H¹ Long lµ v« tËn” mét c¸ch sinh ®éng, hÊp dÉn, t¸c gi¶ cßn vËn dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? ThÓ hiÖn cô thÓ ra sao?  Sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: + “ChÝnh níc lµm cho ®¸ sèng dËy… t©m hån”. + “Níc t¹o nªn sù di chuyÓn. Vµ di chuyÓn theo mäi c¸ch” t¹o nªn sù thó vÞ cña c¶nh s¾c. + Tuú theo gãc ®é vµ tèc ®é di chuyÓn cña du kh¸ch, tuú theo c¶ híng ¸nh s¸ng däi vµo c¸c ®¶o ®¸, mµ thiªn nhiªn t¹o nªn thÕ giíi sèng ®éng, biÕn ho¸ ®Õn l¹ lïng: BiÕn chóng tõ nh÷ng vËt v« tri thµnh vËt sèng ®éng cã hån. => T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tëng tîng vµ liªn tëng, tëng tîng nh÷ng cuéc d¹o ch¬i víi c¸c kh¶ n¨ng d¹o ch¬i (T¸m ch÷ “Cã thÓ”), kh¬i gîi nh÷ng c¶m gi¸c cã thÓ cã (ThÓ hiÖn qua c¸c tõ: §ét nhiªn, bçng, bçng nhiªn, ho¸ th©n), dïng phÐp nhiªn ho¸. - Giíi thiÖu VÞnh H¹ Long kh«ng chØ lµ ®¸ vµ níc mµ cßn lµ mét thÕ giíi sèng cã hån. ? Nh vËy, t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy ®îc sù kú l¹ cña H¹ Long cha? Nhê biÖn ph¸p g×? ? Qua v¨n b¶n trªn h·y cho biÕt khi viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cÇn lu ý ®iÒu g× ®Ó v¨n b¶n ®îc sinh ®éng, hÊp dÉn? - Hai häc sinh ®äc ghi nhí. *Ho¹t ®éng 3: - Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n. ? V¨n b¶n nµy cã tÝnh chÊt thuyÕt minh kh«ng? TÝnh chÊt thuyÕt Nguyen Long Thanh b-ViÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt: - Muèn cho v¨n b¶n thuyÕt minh ®îc sinh ®éng, hÊp dÉn, ngêi ta vËn dông thªm mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt nh kÓ chuyÖn, tù thuËt, nh©n ho¸ hoÆc c¸c h×nh thøc vÌ, diÔn ca (Tr×nh bµy b»ng v¨n vÇn). - C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt cÇn sö dông thÝch hîp, gãp phÇn lµm næi bËt ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng thuyÕt minh vµ g©y høng thó cho ngêi ®äc. LuyÖn tËp: 1-Bµi tËp 1: (SGK14). - V¨n b¶n nµy cã tÝnh chÊt thuyÕt minh rÊt râ ë viÖc giíi thiÖu loµi ruåi (Nh÷ng tri thøc kh¸ch THCS Ly thuong kiet minh Êy thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo? ? Nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo ®· ®îc sö dông? ? Bµi thuyÕt minh nµy cã nÐt g× ®Æc biÖt? ? T¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? ? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ë ®©y cã t¸c dông g×? - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp. - Gi¸o viªn gîi ýHäc sinh lµm bµi tËp. Nguyen Long Thanh quan vÒ loµi ruåi): + Nh÷ng tÝnh chÊt chung vÒ hä, gièng, loµi. + C¸c tËp tÝnh sinh sèng, sinh ®Î, ®Æc ®iÓm c¬ thÓ. Cung cÊp c¸c kiÕn thøc ®¸ng tin cËy: Tõ ®ã thøc tØnh ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh, phßng bÖnh, ý thøc diÖt ruåi. - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh ®îc sö dông: + Nªu ®Þnh nghÜa. + Ph©n lo¹i. + Sè liÖu. + LiÖt kª. - Mét sè nÐt ®Æc biÖt cña bµi thuyÕt minh nµy: + VÒ h×nh thøc: Gièng nh v¨n b¶n têng thuËt mét phiªn toµ. + VÒ cÊu tróc: Gièng nh biªn b¶n 1 cuéc tranh luËn vÒ mÆt ph¸p lý. + VÒ néi dung: Gièng nh mét c©u chuyÖn kÓ vÒ loµi ruåi. - C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: Nh©n ho¸, cã t×nh tiÕt, miªu t¶,… - T¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: + Lµm cho v¨n b¶n trë nªn sinh ®éng, hÊp dÉn, thó vÞ. + C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµy g©y høng thó cho b¹n ®äc nhá tuæi, võa lµ truyÖn vui, võa häc thªm tri thøc. 2-Bµi tËp 2: NhËn xÐt vÒ biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông ®Ó thuyÕt minh. - Nãi vÒ tËp tÝnh cña chim Ðn. - BiÖn ph¸p nghÖ thuËt: LÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn. 4/ Cñng cè - Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi: Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong khi viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh ®Ó lµm cho v¨n b¶n nµy thªm sinh ®éng, hÊp dÉn. 5/ DÆn dß: - Häc sinh vÒ nhµ: + Häc bµi. + Lµm bµi tËp 3, 4 (SBT6, 7). - ChuÈn bÞ bµi: “LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh”. Ngµy so¹n : 28/8 TiÕt 5 - LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu cÇn ®¹t : -Gióp häc sinh biÕt vËn dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh lµm cho bµi v¨n sinh ®éng, hÊp dÉn - BiÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh - G©y høng thó häc v¨n vµ viÕt v¨n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Su tÇm c¸c bµi viÕt cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã liªn quan. - Häc sinh: LËp dµn ý ( ë nhµ) THCS Ly thuong kiet Nguyen Long Thanh C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: - C©u hái: Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã t¸c dông g×? Ta cÇn lu ý ®iÒu g× khi sö dông? - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Giê tríc chóng ta ®· t×m hiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. §Ó t¹o lËp mét v¨n b¶n thuyÕt minh cã søc thuyÕt phôc cao c¸c em cÇn vËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Giê h«m nay chóng ta cïng nhau luyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. - Hai häc sinh ®äc l¹i ®Ò bµi. ? X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi? - Chia líp thµnh c¸c nhãm. ? Tr×nh bµy dµn ý, ®äc phÇn më bµi cña ®Ò em ®· chän. ? Khi thuyÕt minh vÒ c¸i qu¹t, em cÇn lËp dµn ý nh thÕ nµo? ? Sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo bµi v¨n nh thÕ nµo? ? H·y ®äc ®o¹n më bµi cho ®Ò v¨n em ®· chän? - Häc sinh c¶ líp th¶o luËn, nhËn xÐt, bæ sung dµn ý cña b¹n? Gi¸o viªn nhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm cña häc sinh qua phÇn chuÈn bÞ bµi I- §Ò bµi: ThuyÕt minh mét trong c¸c ®å dïng sau: C¸i qu¹t, c¸i bót, c¸i kÐo, chiÕc nãn. II-Ph©n tÝch ®Ò: - KiÓu v¨n b¶n: ThuyÕt minh. - Néi dung thuyÕt minh: Nªu ®îc c«ng dông, cÊu t¹o, chñng lo¹i, lÞch sö cña c¸i qu¹t (C¸i kÐo, c¸i bót, chiÕc nãn). - H×nh thøc thuyÕt minh: V©n dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®Ó lµm cho bµi viÕt vui t¬i, hÊp dÉn nh kÓ chuyÖn, tù thuËt, hái ®¸p theo lèi nh©n ho¸. III- LËp dµn ý 1- Häc sinh ë tõng nhãm tr×nh bµy: - Tr×nh bµy dµn ý chi tiÕt. - Dù kiÕn c¸ch sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong bµi v¨n. VÝ dô: ThuyÕt minh vÒ c¸i qu¹t: - Më bµi: Giíi thiÖu vÒ c¸i qu¹t mét c¸ch kh¸i qu¸t. - Th©n bµi: Giíi thiÖu cô thÓ vÒ c¸i qu¹t: + Qu¹t lµ mét ®å dïng nh thÕ nµo? (Ph¬ng ph¸p nªu ®Þnh nghÜa). + Hä nhµ qu¹t ®«ng ®óc vµ cã nhiÒu lo¹i nh thÕ nµo? (Ph¬ng ph¸p liÖt kª). + Mçi lo¹i qu¹t cã cÊu t¹o vµ c«ng dông nh thÕ nµo? (Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ph©n lo¹i). + §Ó sö dông qu¹t cã hiÖu qu¶ cÇn b¶o qu¶n qu¹t nh thÕ nµo? - KÕt bµi: NhÊn m¹nh vai trß cña qu¹t trong cuéc sèng. - C¸ch sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong bµi v¨n: Cã thÓ dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt: KÓ chuyÖn, tù thuËt, nh©n ho¸, … - §äc phÇn më bµi víi ®Ò v¨n ®· chän. 2-Häc sinh c¶ líp th¶o luËn nhËn xÐt, bæ sung söa ch÷a dµn ý cña b¹n võa tr×nh bµy: IV- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸: 1-¦u ®iÓm: - HÇu hÕt häc sinh cã ý thøc chuÈn bÞ bµi. - Bíc ®Çu cã ®Þnh híng vËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo bµi viÕt. 2-Tån t¹i: - Mét sè häc sinh chuÈn bÞ bµi cha kü. THCS Ly thuong kiet vµ qua giê häc. 4/ Cñng cè; Nguyen Long Thanh - VËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt cha thËt linh ho¹t. LuyÖn tËp: VËn dông mét sè biÖn ph¸p NT vµo viÕt ®o¹n v¨n trong phÇn th©n bµi víi c¸c ®Ò v¨n trªn (TM vÒ c¸i bót, c¸i kÐo, c¸i qu¹t...) 5/ DÆn dß: - Häc sinh vÒ nhµ: + Xem l¹i bµi + Lµm bµi tËp. + So¹n v¨n b¶n “§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh”. Ngµy so¹n : 29/8 TuÇn 2 - Bµi 2 TiÕt 6 - §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh (TrÝch) - Gabrien Gacxia Macket - A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu ®îc néi dung vÊn ®Ò ®Æt ra trong v¨n b¶n. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt; nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ ng¨n chÆn nguy c¬ ®ã, lµ ®Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh. - ThÊy ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶: Chøng cø cô thÓ, x¸c thùc, c¸ch so s¸nh râ rµng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tµi liÖu liªn quan ®Õn bµi häc. - Häc sinh: Nh÷ng bµi viÕt cã liªn quan. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: - C©u hái: Ph©n tÝch vÎ ®Ñp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh? Sau khi ®äc xong v¨n b¶n “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”, em ®· häc tËp vµ rÌn luyÖn nh thÕ nµo theo tÊm g¬ng B¸c Hå trong lèi sèng vµ viÖc tiÕp thu v¨n ho¸ níc ngoµi? - KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: ChiÕn tranh ®· qua ®i tõ l©u nhng hËu qu¶ cña nã ®Ó l¹i cßn hÕt søc nÆng nÒ víi nh©n d©n ViÖt Nam: §ã chÝnh lµ nh÷ng di chøng do chÊt ®éc mµu Da Cam mµ Mü ®· sö dông trong cuéc chiÕn tranh x©m lîc ViÖt Nam, trªn thÕ giíi hai qu¶ bom nguyªn tö mµ Mü ®· nÐm xuèng NhËt B¶n n¨m 1945, ®Õn nay vÉn lµ vÊn ®Ò thÕ giíi quan t©m. VËy chóng ta cÇn cã th¸i ®é …. * Ho¹t ®éng I §äc, hiÓu v¨n b¶n I. TiÕp xóc v¨n b¶n: - Híng dÉn häc sinh ®äc v¨n b¶n: 1- §äc, kÓ to¸m t¾t: Râ rµng, røt kho¸t, ®anh thÐp. - Gi¸o viªn ®äc mÉuHäc sinh ®äc. 2- T×m hiÓu chu thÝch (SGK19, 20). ? Dùa vµo phÇn chu thÝch *, h·y * T¸c gi¶: Ga-bri-en G¸c-xi-a M¸c-kÐt. giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh nhÊt vÒ - Nhµ v¨n: C«-l«m-bi-a. t¸c gi¶ M¸c-kÐt? - Sinh n¨m 1928. - ¤ng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu thuyÕt vµ tËp truyÖn ng¾n theo khuynh híng hiÖn thùc huyÒn ¶o. - N¨m 1982, ®îc nhËn gi¶i thëng N«-ben vÒ v¨n häc. - Th¸ng 8/1986, «ng ®îc mêi tham dù cuéc gÆp gì cña nguyªn thñ 6 níc víi néi dung THCS Ly thuong kiet Nguyen Long Thanh kªu gäi chÊm røt ch¹y ®ua vò trang, thñ tiªu vò khi h¹t nh©n ®Ó ®¶m b¶o an ninh vµ hoµ b×nh thÕ giíi. ? H·y gi¶i thÝch c¸c tõ khã trong - V¨n b¶n nµy trÝch tõ tham luËn cña «ng. v¨n b¶n? * §äc vµ hiÓu c¸c chó thÝch 1, 2, 3, 4, 5, 6. 3- Bè côc: ? X¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n? - V¨n b¶n nµy thuéc côm v¨n b¶n nhËt dông. ? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i v¨n b¶n nµy? - ThÓ lo¹i nghÞ luËn chÝnh trÞ x· héi. ? V¨n b¶n trÝch nµy cã thÓ chia thµnh - Chia thµnh 3 phÇn hoÆc 4 phÇn: mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng (1): Tõ ®Çu ®Õn “sèng tèt ®Ñp h¬n” phÇn? Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®Ì nÆng (Chia thµnh 4 phÇn): lªn toµn tr¸i ®Êt. (1): Tõ ®Çu ®Õn “thÕ giíi”. (2): TiÕp ®Õn “xuÊt ph¸t cña nã” (2): TiÕp ®Õn “cho toµn thÕ giíi”. Chøng cø vµ lý do cho sù nguy hiÓm vµ phi (3): TiÕp ®Õn “XuÊt ph¸t cña nã”. lý cña chiÕn tranh h¹t nh©n. (4): Cßn l¹i. (3): Cßn l¹i: NhiÖm vô cña tÊt c¶ chóng ta vµ ®Ò nghÞ cña t¸c gi¶. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ H § nhãm 1- T×m hiÓu luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n: - LuËn ®iÓm cña v¨n b¶n: ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ mét hiÓm ho¹ khñng khiÕp ®ang ®e do¹ toµn thÓ loµi ngêi vµ mäi sù sèng trªn ? Cho biÕt luËn ®iÓm mµ t¸c gi¶ nªu ra vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt trong v¨n tr¸i ®Êt, v× vËy ®Êu tranh ®Ó lo¹i bá nguy c¬ Êy cho mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cÊp b¶n nµy lµ g×? b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i. - HÖ thèng luËn cø: + Kho vò khÝ h¹t nh©n ®ang ®îc tµng tr÷ cã kh¶ n¨ng huû diÖt c¶ tr¸i ®Êt vµ c¸c hµnh tinh ? §Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm trªn t¸c gi¶ ®· sö dông hÖ thèng luËn cø nh kh¸c trong hÖ mÆt trêi. + Cuéc ch¹y ®ua vò trang ®· lµm mÊt ®i kh¶ thÕ nµo? n¨ng c¶i thiÖn ®êi sèng cho hµng tû ngêi. Nh÷ng vÝ dô so s¸nh trong c¸c lÜnh vùc x· héi, y tÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc, … víi nh÷ng chi phÝ khæng lå cho ch¹y ®ua vò trang ®· cho thÊy tÝnh chÊt phi lý cña viÖc ®ã. + ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc l¹i lý trÝ cña loµi ngêi mµ cßn ngîc l¹i víi lý trÝ cña tù nhiªn, ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸, ®a tÊt c¶ thÕ giíi vÒ l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t c¸ch ®©y hµng ngh×n triÖu n¨m. + V× vËy tÊt c¶ chóng ta ph¶i cã nhiÖm vô ng¨n chÆn cuéc chiÕn tranh h¹t nh©n, ®Êu tranh v× mét thÕ giíi hoµ b×nh.  C¸c luËn cø m¹ch l¹c, chÆt trÏ, s©u s¾c. ? Cho nhËn xÐt vÒ luËn ®iÓm vµ hÖ => TÝnh thuyÕt phôc cña c¸ch lËp luËn. thèng luËn cø cña v¨n b¶n nµy? * Ho¹t ®éng 2: Tæng kÕt – ghi nhí ( Thùc hiÖn ë tiÕt sau). * 4/ Cñng cè - HÖ thèng bµi: LuËn ®iÓm, hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n. 5/ DÆn dß - Häc sinh vÒ nhµ: + Häc bµi + Lµm bµi tËp 1 (SBT)> + So¹n tiÕp tiÕt 2. Ngµy so¹n : 29/ 8 THCS Ly thuong kiet Nguyen Long Thanh TiÕt 7 - §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh (TiÕp) - Gabrien Gacxia Macket - A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu ®îc néi dung vÊn ®Ò ®Æt ra trong v¨n b¶n. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt; nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ ng¨n chÆn nguy c¬ ®ã, lµ ®Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh. - ThÊy ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶: Chøng cø cô thÓ, x¸c thùc, c¸ch so s¸nh râ rµng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: T liÖu liªn quan ®Õn bµi häc. - Häc sinh: Tranh ¶nh, nh÷ng bµi viÕt cã liªn quan ®Õn bµi häc. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: - KiÓm tra bµi cò: + Nªu luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n. + NhËn xÐt vÒ tÝnh chÆt chÏ cña hÖ thèng luËn cø Êy. - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cho bµi míi cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Giêi tríc, chóng ta ®· t×m hiÓu vÒ luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n “§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh”. Giê nµy, chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu s©u h¬n hÖ thèng luËn cø trong v¨n b¶n. * 1/§äc, hiÓu v¨n b¶n II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: (TiÕp theo) - Häc sinh ®äc ®o¹n 1. 2- HiÓm ho¹ chiÕn tranh h¹t nh©n: ? T¸c gi¶ ®· më ®Çu bµi viÕt ntn? - “Chóng ta ®ang ë ®©u? H«m nay ngµy 8/8/1986” ? NhËn xÐt vÒ c¸ch më ®Çu bµi viÕt - “Nãi n«m na ra… mçi ngêi, kh«ng trõ trÎ cña t¸c gi¶? con, ®ang ngåi trªn mét thïng 4 tÊn thuèc næ: ? Cho biÕt t¸c dông cña c¸ch viÕt nµy? TÊt c¶ chç ®ã næ tung lªn sÏ lµm biÕn hÕt th¶y … mäi dÊu vÕt cña sù sèng trªn tr¸i ®Êt”.  ViÖc x¸c ®Þnh cô thÓ thêi gian, ®a ra sè liÖu cô thÓ, c©u hái råi tù tr¶ lêi. => TÝnh chÊt hiÖn thùc vµ sù khñng khiÕp cña nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n. ? T¸c gi¶ cßn gióp ngêi ®äc thÊy - So s¸nh víi mét ®iÓn tÝch lÊy tõ thÇn tho¹i râ h¬n søc tµn ph¸ cña kho vò khÝ Hy L¹p “Nguy c¬ ghª gím ®ã ®ang ®Ì nÆng h¹t nh©n b»ng c¸ch nµo? lªn chóng ta nh thanh g¬m §a-m«-clÐt”. - Nh÷ng tÝnh to¸n lý thuyÕt: Kho vò khÝ Êy “Cã thÓ tiªu diÖt tÊt c¶ c¸c hµnh tinh ®ang soay quanh mÆt trêi, céng thªm 4 hµnh tinh n÷a vµ ph¸ huû thÕ th¨ng b»ng cña hÖ mÆt trêi”. - So s¸nh sù nguy hiÓm cña chiÕn tranh h¹t nh©n víi dÞch h¹ch (So s¸nh Èn dô). ? Cho biÕt t¸c dông cña c¸ch viÕt  Thu hót, g©y Ên tîng m¹nh mÏ víi ngêi trªn? ®äc vÒ tÝnh chÊt hÖ träng cña vÊn ®Ò ®ang nãi tíi. 3- Cuéc LËp b¶ng so s¸nh- th¶o luËn nhãm-tr×nh bµy b ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n ®· lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng ®Ó con bµy KQ ngêi ®îc sèng tèt ®Ñp h¬n: . - N¨m 1981, UNICEF ®Þnh ra mét ch¬ng ? Theo t¸c gi¶ sù tån t¹i cña vò khÝ tr×nh gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cho h¹t nh©n “TiÒm tµng trong c¸c bÖ 500 triÖu trÎ em nghÌo trªn thÕ giíi vÒ y tÕ, phãng, c¸i chÕt còng lµm tÊt c¶ gi¸o dôc s¬ cÊp, … víi 100 tû USD = Sè tiÒn chóng ta mÊt ®i kh¶ n¨ng sèng tèt nµy gÇn b»ng chi phÝ cho 100 m¸y bay nÐm ®Ñp h¬n”, v× sao vËy? bom chiÕn lîc B.1B cña Mü vµ díi 1000 tªn löa vît ®¹i ch©u. - LÜnh vùc y tÕ: Kinh phÝ cña ch¬ng tr×nh phßng bÖnh 14 n¨m vµ phßng bÖnh sèt rÐt cho h¬n 1 tû ngêi, cøu h¬n 14 triÖu trÎ em Ch©u THCS Ly thuong kiet ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt lËp luËn cña t¸c gi¶? ? T¸c dông cña nghÖ thuËt lËp luËn trªn? - Mét häc sinh ®äc ®o¹n v¨n “Mét nhµ tiÓu thuyÕt  cña nã”. ? Theo t¸c gi¶ “Ch¹y ®ua vò trang lµ ®i ngîc l¹i lý trÝ… ®i ngîc l¹i lý trÝ cña tù nhiªn”. V× sao v©y? ? §Ó lµm râ luËn cø nµy, t¸c gi¶ ®· ®a ra nh÷ng chøng cø nµo? ? NhËn xÐt g× vÒ chøng cø mµ t¸c gi¶ ®a ra? ? Víi c¸ch lËp luËn nh trªn, t¸c gi¶ gióp chóng ta nhËn thøc ®îc ®iÒu g×? - Mét häc sinh ®äc ®o¹n v¨n cuèi. ? Sau khi chØ ra cho chóng ta thÊy hiÓm ho¹ cña chiÕn tranh vò khÝ h¹t nh©n, t¸c gi¶ ®· híng ngêi ®äc tíi ®iÒu g×? (ThÓ hiÖn cô thÓ qua c©u v¨n nµo?). ? Víi t¸c gi¶, «ng ®· ®a ra s¸ng kiÕn (®Ò nghÞ) g×? ? Chóng ta nªn hiÓu ®Ò nghÞ nµy Nguyen Long Thanh Phi-B»ng gi¸ cña 10 chiÕc tµu s©n bay Ni-mÝt mang vò khÝ h¹t nh©n cña Mü dù ®Þnh s¶n xuÊt tõ n¨m 1986 ®Õn n¨m 2000. - LÜnh vùc tiÕp tÕ thùc phÈm: N¨m 1985 (Theo tÝnh to¸n cña FAO), 575 triÖu ngêi thiÕu dinh dìng-Kh«ng b»ng kinh phÝ s¶n xuÊt 149 tªn löa MX, chØ 27 tªn löa MX lµ ®ñ tr¶ tiÒn n«ng cô cÇn thiÕt cho c¸c níc nghÌo trong 4 n¨m. - LÜnh vùc gi¸o dôc: Xo¸ n¹n mï ch÷ cho toµn thÕ giíi - B»ng tiÒn ®ãng 2 tÇu ngÇm mang vò khÝ h¹t nh©n. NghÖ thuËt: §a ra hµng lo¹t dÉn chøng víi nh÷ng so s¸nh ë c¸c lÜnh vùc, víi c¸c sè liÖu cô thÓ. => Sù tèn kÐm ghª gím vµ tÝnh chÊt phi lý cña cuéc ch¹y ®ua vò trang. Ngêi ®äc kh«ng khái ng¹c nhiªn, bÊt ngê tríc sù thËt hiÓn nhiªn mµ phi lý: NhËn thøc ®Çy ®ñ r»ng, cuéc ch¹y ®ua vò trang ®· vµ ®ang cíp ®i cña thÕ giíi nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó c¶i thiÖn cuéc sèng cña con ngêi, nhÊt lµ ë c¸c níc nghÌo. 4- ChiÕn tranh h¹t nh©n ch¼ng nh÷ng ®i ngîc l¹i lý trÝ cña con ng êi mµ cßn ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸ cña tù nhiªn : - “Lý trÝ cña tù nhiªn”: Quy luËt cña tù nhiªn, logic tÊt yÕu cña tù nhiªn.  Nh vËy: ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ tiªu diÖt nh©n lo¹i mµ cßn tiªu huû mäi sù sèng trªn tr¸i ®Êt. V× vËy nã ph¶n tiÕn ho¸, ph¶n l¹i “Lý trÝ cña tù nhiªn”. - “Tõ khi míi nhen nhóm sù sèng trªn tr¸i ®Êt … 380 triÖu n¨m con bím míi bay ®îc, 180 triÖu n¨m n÷a b«ng hång míi në … 4 kû ®Þa chÊt, con ngêi míi h¸t ®îc hay h¬n chim vµ míi chÕt v× yªu”. - “ChØ cÇn bÊm nót mét c¸i lµ ®a c¶ qu¸ tr×nh vÜ ®¹i vµ tèn kÐm ®ã cña bao nhiªu triÖu n¨m trë l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã”.  Nh÷ng chøng cø tõ khoa häc ®Þa chÊt, cæ sinh häc + BiÖn ph¸p so s¸nh. => NhËn thøc râ rµng vÒ tÝnh chÊt: Ph¶n tiÕn ho¸, ph¶n tù nhiÖn cña chiÕn tranh h¹t nh©n. 5- NhiÖm vô khÈn thiÕt cña chóng ta: - “Chóng ta ®Õn ®©y ®Ó cè g¾ng chèng l¹i viÖc ®ã, ®em tiÕng nãi cña chóng ta tham gia vµo b¶n ®ång ca cña nh÷ng ngêi ®ßi hái mét thÕ giíi kh«ng cã vò khÝ vµ mét cuéc sèng hoµ b×nh, c«ng b»ng”. Híng ngêi ®äc víi th¸i ®é tÝch cùc lµ ®Êu tranh ng¨n chÆn chiÕn tranh h¹t nh©n, cho mét thÕ giíi hoµ b×nh. - §Ò nghÞ cña t¸c gi¶: LËp ra mét nhµ b¨ng lu tr÷ trÝ nhí: + Nh©n lo¹i t¬ng lai biÕt ®Õn cuéc sèng cña chóng ta ®· tõng tån t¹i, cã ®au khæ, cã bÊt c«ng, cã t×nh yªu, h¹nh phóc. THCS Ly thuong kiet cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo? *Ho¹t ®éng 3: ? Nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? ? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n? Hai häc sinh ®äc ghi nhí. 4/ Cñng cè - G/viªn cho h/s nh¾c l¹i luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n. - Híng dÉn h/s lµm bµi tËp (SGK21) - Tr×nh bµy miÖng tríc líp. 5/ dÆn dß: Nguyen Long Thanh + Nh©n lo¹i t¬ng lai biÕt ®Õn nh÷ng kÎ v× nh÷ng lîi Ých ti tiÖn mµ ®Èy nh©n lo¹i vµo ho¹ diÖt vong.  Nh©n lo¹i cÇn g×n gi÷ ký øc cña m×nh, lÞch sö sÏ lªn ¸n nh÷ng thÕ lùc hiÕu chiÕn, ®Èy nh©n lo¹i vµo th¶m ho¹ h¹t nh©n. Tæng kÕt, ghi nhí: 1- NghÖ thuËt: - LuËn ®iÓm ®óng ®¾n, hÖ thèng luËn cø rµnh m¹ch, ®Çy søc thuyÕt phôc. - So s¸nh b»ng nhiÒu dÉn chøng toµn diÖn, tËp trung. - Lêi v¨n nhiÖt t×nh. 2- Néi dung: ChiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn thÓ loµi ngêi vµ mäi sù sèng trªn tr¸i ®Êt. V× vËy, nhiÖm vô cÊp b¸ch cña chóng ta lµ ®Êu tranh ®Ó lo¹ibá nguy c¬ Êy. * Ghi nhí: (SGK21) - HÖ thèng: Kh¾c s©u luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n. - Bµi tËp (SGK21): Nªu c¶m nghÜ sau khi häc xong v¨n b¶n “§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh” cña G. G. M¸c-kÐt. - VÒ nhµ: Häc bµi + T×m thªm c¸c tµi liÖu vÒ t¸c h¹i cña chiÕn tranh vµ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n. - So¹n bµi: “C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i”. Ngµy so¹n : 1/ 9 TiÕt 8 - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (TiÕp theo) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - N¾m ®îc néi dung ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc vµ ph¬ng ch©m lÞch sù. - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp nghiªm tóc. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Nh÷ng ng÷ liÖu cã liªn quan ®Õn bµi häc.Hîp ®ång - Häc sinh: ®äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: C©u hái: ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng, ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ chÊt? Cho vÝ dô minh ho¹? KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Giê tríc, chóng ta ®· t×m hiÓu ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng, vÒ chÊt. Song ®Ó héi tho¹i võa ®îc ®¶m b¶o vÒ néi dung, võa gi÷ ®îc quan hÖ chuÈn mùc gi÷a c¸c c¸ nh©n tham gia vµo héi tho¹i, ta sÏ cïng t×m hiÓu vÊn ®Ò nµy trong giê häc h«m nay Bµi häc: 1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu: C©u thµnh ng÷ “¤ng nãi gµ, bµ nãi vÞt”. I/ T×m hiÓu v¨n b¶n 1/ VÝ dô: SGK THCS Ly thuong kiet ? C©u thµnh ng÷ nµy dïng ®Ó chØ t×nh huèng héi tho¹i nh thÕ nµo?  T×nh huèng héi tho¹i mµ trong ®ã mçi ngêi nãi mét ®»ng, kh«ng khíp víi nhau, kh«ng hiÓu nhau. ? Thö tëng tîng ®iÒu g× sÏ xÈy ra nÕu nh xuÊt hiÖn t×nh huèng héi tho¹i nay? Nh÷ng con ngêi sÏ kh«ng giao tiÕp víi nhau ®îc vµ nh÷ng ho¹t ®éng x· héi sÏ trë nªn rèi lo¹n. ? Qua ®©y, em rót ra bµi häc g× trong giao tiÕp? - Mét häc sinh ®äc ghi nhí. * VÝ dô 2 (SGK21): C¸c thµnh ng÷: + “D©y cµ ra d©y muèng” + “Lóng bóng nh ngËm hét thÞ” ? Hai thµnh ng÷ nµy, dïng ®Ó chØ t×nh nh÷ng c¸ch nãi nh thÕ nµo?  Thµnh ng÷ “D©y… muèng” chØ c¸ch nãi dµi dßng, rêm rµ. Thµnh ng÷ “Lóng tóng… hét thÞ” chØ c¸ch nãi Êp óng, kh«ng thµnh lêi, kh«ng rµnh m¹ch. ? Nh÷ng c¸ch nãi ®ã ¶nh hëng ®Õn giao tiÕp ra sao?  Lµm cho ngêi nghe khã tiÕp nhËn hoÆc tiÕp nhËn kh«ng ®óng néi dung ®îc truyÒn ®¹t. Nh vËy giao tiÕp sÏ kh«ng ®¹t kÕt qu¶ mong muèn. ? Qua ®©y, em cã thÓ rót ra ®îc bµi häc g× trong giao tiÕp?  Khi giao tiÕp, cÇn chó ý tíi c¸ch nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch. * VÝ dô 3 (SGK22): C©u “T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ truyÖn ng¾n cña «ng Êy”. ? Cã thÓ hiÓu c©u trªn theo mÊy c¸ch?  §îc hiÓu theo hai c¸ch: + C¸ch 1: X¸c ®Þnh côm tõ “cña «ng Êy” bæ nghÜa cho “nhËn ®Þnh”. C©u trªn cã thÓ hiÓu lµ: T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n. + C¸ch 2: X¸c ®Þnh côm tõ “cña «ng Êy” bæ nghÜa cho “truyÖn ng¾n”. C©u trªn cã thÓ hiÓu lµ: T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña ai ®ã vÒ truyÖn ng¾n cña «ng Êy (Do «ng Êy s¸ng t¸c). ? §Ó ngêi nghe kh«ng hiÓu lÇm ph¶i nãi nh thÕ nµo?  Cã thÓ chän mét trong c¸c c¸ch sau: 1. T«i… cña «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n. 2. T«i… nhËn ®Þnh vÒ truyÖn ng¾n mµ «ng Êy s¸ng t¸c. 3. T«i… nhËn ®Þnh cña c¸c b¹n vÒ… truyÖn ng¾n cña «ng Êy. ? Qua vÝ dô trªn, rót ra ®îc kÕt luËn g× trong giao tiÕp cña b¶n th©n em?  Khi giao tiÕp, nÕu kh«ng v× mét lý do ®Æc biÖt th× kh«ng nªn nãi nh÷ng c©u mµ ngêi nghe cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch (C¸ch nãi m¬ hå). Nguyen Long Thanh 2.KÕt luËn: a- Ph¬ng ch©m quan hÖ: Khi giao tiÕp cÇn nãi ®óng vµo ®Ò tµi giao tiÕp, tr¸nh nãi l¹c ®Ò. * Ghi nhí (SGK21). b- Ph¬ng ch©m c¸ch thøc: - VÝ dô : SGK 2/ KÕt luËn: Khi giao tiÕp, cÇn chó ý (tíi) nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch; tr¸nh c¸ch nãi m¬ hå (Ph¬ng ch©m c¸ch thøc) * Ghi nhí (SGK22). c-Ph¬ng ch©m lÞch sù: THCS Ly thuong kiet - §äc phÇn ghi nhí (SGK22). * VÝ dô 4: TruyÖn “Ngêi ¨n xin” (SGK22): - Mét häc sinh ®äc truyÖn. ? V× sao ngêi ¨n xin vµ cËu bÐ trong truyÖn ®Òu c¶m thÊy m×nh ®· nhËn ®îc tõ ngêi kia mét c¸ci g× ®ã?  Hai ngêi ®Òu kh«ng cã tiÒn b¹c nhng c¶ hai ®Òu c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m mµ ngêi kia ®· giµnh cho m×nh, ®ã lµ t×nh c¶m: T«n träng, ch©n thµnh vµ quan t©m ®Õn ngêi kh¸c. ? Em rót ra ®îc bµi häc g× tõ c©u chuyÖn? Trong giao tiÕp, cÇn ph¶i t«n träng ngêi ®èi tho¹i (Dï hoµn c¶nh, ®Þa vÞ x· héi cña ngêi ®èi tho¹i nh thÕ nµo ®i n÷a, kh«ng nªn c¶m thÊy ngêi ®èi tho¹i thÊp kÐm h¬n m×nh mµ dïng nh÷ng lêi lÏ thiÕu tÞch sù). - Mét häc sinh ®äc phÇn ghi nhí. *Ho¹t ®éng 3: - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp. - Lµm miÖng  Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung (nÕu cã). Nguyen Long Thanh Khi giao tiÕp, cÇn tÕ nhÞ vµ t«n trong ngêi kh¸c. * Ghi nhí (SGK23). LuyÖn tËp: 1-Bµi tËp 1: (SGK23) - Nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao ®ã, cha «ng ta muèn kh¼ng ®Þnh vai trß cña ng«n ng÷ trong ®êi sèng vµ khuyªn chóng ta trong giao tiÕp nªn dïng nh÷ng lêi lÏ lÞch sù, nh· nhÆn. - Mét sè c©u tôc ng÷, ca dao cã néi dung ? T×m mét sè c©u tôc ng÷, ca dao t¬ng tù: cã néi dung t¬ng tù. + “Chim kh«n… dÔ nghe”. + “Vµng… thö lêi”. + “Ch¼ng ®îc miÕng thÞt miÕng x«i” Còng ch¼ng ®îc lêi nãi cho ngu«i tÊm lßng”. + “Mét lêi nãi quan tiÒn, thóng thãc, mét lêi nãi dïi ®ôc c¼ng tay”. + “Mét c©u nhÞn lµ chÝn c©u lµnh”. 2-Bµi tËp 2: (SGK23) - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp. - PhÐp tu tõ TV cã liªn quan trùc tiÕp tíi ph¬ng ch©m lÞch sù lµ: PhÐp nãi gi¶m, nãi tr¸nh. - Tr×nh bµy miÖng. VÝ dô: Cô Êy ®· chÕt c¸ch ®©y 10 n¨m. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt.  Cô Êy ®· khuÊt nói 10 n¨m råi. 3-Bµi tËp 3: (SGK23) a- … nãi m¸t. d- … nãi leo. - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp. b- … nãi hít. e- … nãi ra ®Çu, ra ®òa. - Tr×nh bµy miÖng. c- … nãi mãc. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt. - C¸ch nãi a, b, c, d cã liªn quan tíi ph¬ng ch©m lÞch sù, c¸ch nãi e cã liªn quan ®Õn ph¬ng ch©m c¸ch thøc. 4-Bµi tËp 4: (SGK23, 24) a- Ngêi nãi chuÈn bÞ hái vÒ mét vÊn ®Ò kh«ng ®óng vµo ®Ò tµi mµ 2 ngêi ®ang trao ®æi. - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp. Tr¸nh ®Ó ngêi nghe hiÓu r»ng m×nh kh«ng - Tr×nh bµy miÖng. tu©n thñ ph¬ng ch©m quan hÖ. b- §«i khi, v× mét lý do nµo ®ã, ngêi nãi ph¶i nãi mét ®iÒu mµ nghÜ lµ ®iÒu ®ã sÏ lµm tæn th¬ng thÓ diÖn cña ngêi ®èi tho¹i. §Ó gi¶m nhÑ ¶nh hëng tíi ngêi nghe, ngêi nãi dïng c¸ch diÔn ®¹t nµy – Ph¬ng ch©m lÞch sù. c- Nh÷ng c¸ch nãi “§õng nãi leo, … víi t«i” b¸o hiÖu cho ngêi nghe biÕt r»ng ngêi ®ã THCS Ly thuong kiet Nguyen Long Thanh ®· kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù vµ cÇn ph¶i chÊm røt. 4/ Cñng cè: - HÖ thèng kiÕn thøc bµi häc 3 néi dung: + Ph¬ng ch©m quan hÖ. + Ph¬ng ch©m c¸ch thøc. + Ph¬ng ch©m lÞch sù. 5/ dÆn dß ; - Häc sinh vÒ nhµ: + Häc bµi vµ xem l¹i c¸c bµi tËp. + Lµm bµi tËp 5 (SGK), bµi tËp (SBT). + ChuÈn bÞ bµi: * “Sö dông yÕu tè miªu t¶….”. * “LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶….”. Ngµy so¹n : 3/9 TiÕt 9 - Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh hiÓu ®îc v¨n b¶n thuyÕt minh cã khi ph¶i kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶ th× míi hay. - RÌn kü n¨ng sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ vµo trong bµi v¨n thuyÕt minh. - Gi¸o dôc häc sinh häc tËp tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Nh÷ng ®o¹n v¨n, bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dung yÕu tè miªu t¶. - Häc sinh: Su tÇm nh÷ng ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: KiÓm tra bµi cò: §Ó v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng, hÊp dÉn, cã søc thuyÕt phôc ta thêng sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt, ®ã lµ nh÷ng biÖn ph¸p nµo? Khi sö dông cÇn lu ý ®iÒu g×? §äc ®o¹n v¨n trong phÇn th©n bµi cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt (§èi tîng thuyÕt minh tù chon)? KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: N¨m líp 8, chóng ta ®· ®îc t×m hiÓu vÒ yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù vµ nghÞ luËn. VËy yÕu tè nµy cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh vµ chóng ta sÏ sö dông vµo qu¸ tr×nh thuyÕt minh mét ®èi tîng cô thÓ ra sao, mêi c¸c em vµo giê häc h«m nay. Bµi häc: 1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu: V¨n b¶n “C©y chuèi trong ®êi sèng ViÖt Nam” 1/ T×m hiÓu v¨n b¶n (NguyÔn Träng T¹o) C©y chuèi trong ®êi sèng ViÖt Nam - Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n. ? Gi¶i thÝch nhan ®Ò v¨n b¶n?  Nhan ®Ò cña v¨n b¶n muèn nhÊn m¹nh: - Vai trß cña c©y chu«Ý ®èi víi ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi ViÖt Nam tõ xa ®Õn nay. - Th¸i ®é ®óng ®¾n cña con ngêi trong viÖc trång, ch¨m sãc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ cña c©y chuèi. ? T×m nh÷ng c©u trong bµi thuyÕt minh vÒ ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña c©y chuèi.  Nh÷ng c©u v¨n thuyÕt minh: 2/ KÕt lu©n (1)- “§i kh¾p ViÖt Nam … nói rõng” T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong “C©y chuèi rÊt a níc … ch¸u lò” v¨n b¶n thuyÕt minh§Ó thuyÕt minh c THCS Ly thuong kiet (2)- “C©y chuèi lµ thøc ¨n … hoa, qu¶!” (3)- Giíi thiÖu qu¶ chuèi: Nh÷ng lo¹i chuèi vµ c«ng dông cña nã. + “Qu¶ chuèi lµ mét mãn ¨n ngon” + “Nµo chuèi h¬ng … th¬m hÊp dÉn” + “Mçi c©y chuèi ®Òu cho ta mét buång chuèi … ngh×n qu¶” + Chuèi xanh ®Ó chÕ biÕn thøc ¨n. + Chuèi ®Ó thê cóng. + …….. ? ChØ ra nh÷ng c©u v¨n cã yÕu tè miªu t¶ vÒ c©y chuèi.  “§i kh¾p ViÖt Nam … nói rõng” “Kh«ng ph¶i lµ qu¶ trßn nh trøng quèc … cuèc”. “Kh«ng thiÕu nh÷ng buång chuèi… tËn gèc c©y” “Chuèi xanh … mãn gái” ? Cho biÕt t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trªn?  Gióp ngêi ®äc h×nh dung c¸c chi tiÕt vÒ lo¹i c©y, l¸, th©n, qu¶ cña c©y chuèi - §èi tîng TM. ? Theo yªu cÇu cña v¨n b¶n thuyÕt minh, bµi v¨n nµy, theo em cã thÓ bæ sung nh÷ng g×?  Bæ sung: - ThuyÕt minh: Ph©n lo¹i chuèi, th©n chuèi, l¸ chuèi, nân chuèi, hoa chuèi, gèc (cñ vµ rÔ). - Cã thÓ thuyÕt minh mét sè c«ng dông cña c©y chuèi, qu¶ chuèi xanh, qu¶ chuèi chÝn, l¸ chuèi t¬i, l¸ chuèi kh«, … - Miªu t¶: + Th©n c©y: Trßn, mäng níc. + Tµu l¸: Xanh rên, bay xµo x¹c,… + Cñ chuèi: Gät vá thÊy mét mµu tr¾ng mì mµng nh mµu cñ ®Ëu ®· bãc vá. ? Trong v¨n b¶n trªn, t¸c gi¶ ®· sö dông yÕu tè miªu t¶ vµo bµi viÕt, cho biÕt t¸c dông cña yÕu tè nµy? - Hai häc sinh ®äc ghi nhí. *Ho¹t ®éng 3: Nguyen Long Thanh thÓ, sinh ®énghÊp dÉn, bµi thuyÕt minh cã thÓ kÕt hîp sö dông yÕu tè miªu t¶. YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông lµm cho ®èi tîng thuyÕt minh ®îc næi bËt, g©y Ên tîng. *Ghi nhí (SGK25). LuyÖn tËp: 1-Bµi tËp 1: Bæ sung yÕu tè miªu t¶ vµo c¸c chi - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp. tiÕt thuyÕt minh. - Lµm vµo vë. - Th©n c©y chuèi th¼ng vµ trßn nh mét c©y cét - Tr×nh bµy tríc líp. trô mäng níc gîi ra c¶m gi¸c m¸t mÎ rÔ chÞu. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - L¸ chuèi t¬i xanh rên xµo x¹c trong n¾ng sím. - Qu¶ chuèi chÝn mµu vµng võa b¾t m¾t, võa dËy lªn mét mïi th¬m ngät ngµo, quyÕn rò. - Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh mét bøc th cßn phong kÝn ®ang ®îi giã më ra. - Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp. - Lµm miÖng tríc líp. 2-Bµi tËp 2: ChØ ra yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n sau: - “T¸ch … nã cã tai” - “ChÐn cña ta kh«ng cã tai” - “Khi mêi ai … rÊt nãng” - Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n. 3-Bµi tËp 3: (SGK26, 27, 28) ? ChØ ra nh÷ng c©u miªu t¶ trong V¨n b¶n “Trß ch¬i ngµy xu©n” v¨n b¶n. - “Nh÷ng ngµy ®Çu n¨m, … lßng ngêi” - “Qua s«ng Hång, … mît mµ” - “L©n ®îc trang trÝ c«ng phu,… ch¹y quanh” - “Nh÷ng ngêi tham gia,… mçi ngêi” - “Bµn cê lµ s©n b·i réng,… che läng” THCS Ly thuong kiet 4/ Cñng cè: 5/ DÆn dß; Nguyen Long Thanh - “Víi kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh,… khª” - “Sau hiÖu lÖnh … ®«i bê s«ng”. -Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n TM -Häc bµi. -ChuÈn bÞ bµi:" LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ tro VBTM" Ngµy so¹n : 4/ 9 TiÕt 10 - LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu cÇn ®¹t: -Gióp häc sinh rÌn luyÖn kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n TM. - Gióp Häc sinh høng thó häc v¨n vµ viÕt v¨n. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §o¹n v¨n mÉu. - Häc sinh: ChuÈn bÞ theo híng dÉn trong s¸ch gi¸o khoa. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1-Tæ chøc: 2-KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Giê tríc, chóng ta ®· ®îc t×m hiÓu viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh vÒ mÆt lý thuyÕt. Giê häc nµy, chóng ta sÏ vËn dông kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ vµo thuyÕt minh mét ®èi tîng cô thÓ trong ®êi sèng. * Bµi häc : - Mét häc sinh ®äc ®Ò bµi (SGK28). I-§Ò bµi: Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam. II-Ph©n tÝch ®Ò - lËp dµn ý: ? §Ò bµi yªu cÇu tr×nh bµy vÊn ®Ò - Giíi thiÖu vÒ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam. g×? - Vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng cña ? Côm tõ “Con tr©u ë lµng quª ngêi n«ng d©n, trong nghÒ n«ng cña ngêi ViÖt Nam” bao gåm nh÷ng ý g×? ViÖt Nam: §ã lµ cuéc sèng cña ngêi lµm ruéng, con tr©u trong viÖc ®ång ¸ng, con tr©u trong cuéc sèng lµng quª, … * Dµn ý: - Më bµi: Giíi thiÖu vÒ con tr©u trªn ®ång ? Víi vÊn ®Ò nµy, ta cÇn tr×nh bµy ruéng ViÖt Nam. nh÷ng ý g×? - Th©n bµi: ? H·y lËp dµn ý cho ®Ò v¨n nµy. + Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng: Lµ søc kÐo ®Ó cµy bõa, kÐo xe, trôc lóa, … + Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m. + Con tr©u nguån cung cÊp thÞt, da ®Ó thuéc, sõng tr©u ®Ó lµm ®å mü nghÖ. + Con tr©u lµ tµi s¶n lín cña ngêi n«ng d©n ViÖt nam. + Con tr©u vµ trÎ ch¨n tr©u, viÖc ch¨n nu«i tr©u. - KÕt luËn. III-Tr×nh bµy: 1.X©y dùng ®o¹n më bµi: ? Dùa vµo phÇn chuÈn bÞ ë nhµ h·y - Võa cã néi dung thuyÕt minh, võa cã yÕu tè tr×nh bµy phÇn më bµi: Võa cã néi miªu t¶ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam. dung thuyÕt minh, võa cã yÕu tè (Häc sinh tr×nh bµy miÖng Häc sinh kh¸c miªu t¶. nhËn xÐt Gi¸o viªn ®¸nh gi¸). 2.X©y dùng ®o¹n trong phÇn th©n bµi: - Tr×nh bµy ®o¹n v¨n thuyÕt minh - Giíi thiÖu con tr©u trong viÖc lµm ruéng: víi tõng ý (Dùa vµo dµn ý cña (Tr©u cµy, bõa ruéng, kÐo xe, chë lóa). phÇn th©n bµi). THCS Ly thuong kiet - Tr×nh bµy miÖng tríc líp Häc sinh kh¸c nhËn xÐt  Gi¸o viªn ®¸nh gi¸. ? Tr×nh bµy ®o¹n kÕt bµi. - Häc sinh kh¸c bæ sung. - Gi¸o viªn ®¸nh gi¸. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ nh÷ng u, khuyÕt ®iÓm cña häc sinh. Nguyen Long Thanh - Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n: (H×nh ¶nh ®Ñp cña cuéc sèng thanh b×nh ë lµng quª ViÖt Nam) + C¶nh trÎ en ch¨n tr©u. + Nh÷ng con tr©u cÇn cï gÆm cá. 3.X©y dùng ®o¹n kÕt bµi: Chó ý tíi h×nh ¶nh: Con tr©u hiÒn lµnh, ngoan ngo·n,… IV- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸: 1.¦u ®iÓm: - C¸c em ®Òu cã tinh thÇn chuÈ bÞ bµi nghiªm tóc. - §· biÕt sö dông yÕu tè miªu t¶ vµo bµi viÕt mét c¸ch kh¸ nhuÇn nhuyÔn. - ViÕt ®îc nh÷ng ®o¹n v¨n miªu t¶ kh¸ thuyÕt phôc: Võa cung cÊp ®îc tri thøc kh¸ch quan, võa cã h×nh ¶nh. VÝ dô: ………………………. 2.Tån t¹i: - ë mét sè bµi viÕt cÇn sö dông yÕu tè miªu t¶ linh ho¹t h¬n. - Mét sè bµi cßn m¾c lçi diÔn ®¹t, dïng tõ. * Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp: ViÕt l¹i phÇn th©n bµi mét c¸ch hoµn chØnh. 4/ Cñng cè: - HÖ thèng bµi: + Vai trß, vÞ trÝ cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. + Vai trß, vÞ trÝ cña yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n thuyÕt minh vÒ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam. 5/ dÆn dß; - Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ: + Xem l¹i bµi vµ hoµn chØnh bµi v¨n. + So¹n bµi “Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn, quyÒn ®îc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em” Ngµy so¹n : 6/9 TiÕt 11 - Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn, quyÒn ®îc b¶0 vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em. (TrÝch) A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - ThÊy ®îc phÇn nµo thùc tr¹ng cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay, tÇm quan träng cña vÊn ®Ò b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em. - HiÓu ®îc sù quan t©m s©u s¾c cña céng ®ång quèc tÕ ®èi víi vÊn ®Ò b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em. - Gi¸o dôc tinh thÇn ®oµn kÕt Quèc tÕ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Su tÇm toµn v¨n b¶n “Tuyªn bè …”. - Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1-Tæ chøc: