Tài liệu Giáo án ngữ văn 9 bài lục vân tiên cứu kiều nguyệt nga

Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9 Lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga (TrÝch: TruyÖn Lôc V©n Tiªn - NguyÔn §×nh ChiÓu) I. KÕt qu¶ cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: n¾m ®­îc nh÷ng nÐt chñ yÕu vÒ cuéc ®êi, sù nghiÖp vµ vÞ trÝ cña NguyÔn §×nh ChiÓu, kÓ ®­îc tãm t¾t cèt truyÖn Lôc V©n Tiªn ®Ó cã thÓ häc tèt 2 ®o¹n trÝch. Qua ®o¹n trÝch Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga, hiÓu ®­îc kh¸t väng v× nghÜa gióp ng­êi, cøu ng­êi cña t¸c gi¶ vµ phÈm chÊt cña hai nh©n vËt chÝnh Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. 2. RÌn kü n¨ng: ®äc truyÖn th¬ N«m, ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn vµ x©y dùng nh©n vËt. II. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: Nghiªn cøu tµi liÖu thiÕt kÕ bµi gi¶ng. T¸c phÈm Lôc V©n Tiªn, tranh ch©n dung NguyÔn §×nh ChiÓu, mét sè bµi viÕt vÒ NguyÔn §×nh ChiÓu cña Ph¹m V¨n §ång, TrÇn V¨n Giµu... 2. Häc sinh: Häc & so¹n bµi theo h­íng dÉn. III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. Ổn ®Þnh tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu NB”. ? Ph©n tÝch t©m tr¹ng TK trong 8 c©u th¬ cuèi. 3. Bµi míi: GV giíi thiÖu vµo bµi. Ng­êi thùc hÞªn: Mai ThÞ Chiªn Tr­êng THCS Yªn Tõ – Yªn M« - NB Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9 Ho¹t ®éng cña Thµy - trß + HS ®äc chó thÝch * SGK. ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶? - Quª néi Thõa Thiªn - HuÕ, quª ngo¹i Gia §Þnh. - §ç tó tµi ë Gia §Þnh n¨m 1843 - Ch­a kÞp thi tiÕp th× mÑ mÊt, èm nÆng, bÞ mï, bÞ béi h«n. VÒ quª mÑ lµm «ng lang ch÷a bÖnh, më líp d¹y häc cho d©n - Cïng c¸c l·nh tô nghÜa qu©n (Tr­¬ng §Þnh, Phan Tßng) bµn m­u kÕ chèng Ph¸p. S¸ng t¸c nhiÒu th¬ v¨n khÝch lÖ tinh thÇn yªu n­íc, chiÕn ®Êu cña nh©n d©n Nam Bé. - Gi÷ trän lßng trung thµnh víi d©n víi n­íc cho ®Õn khi èm nÆng vµ qua ®êi trong sù th­¬ng tiÕc cña nh©n d©n miÒn Nam. - Sù nghiÖp th¬ v¨n: Toµn bé viÕt b»ng ch÷ N«m: truyÖn th¬ Lôc V©n Tiªn, Ng­ TiÒu y thuËt vÊn ®¸p, D­¬ng Tõ - Hµ MËu, V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc, V¨n tÕ Tr­¬ng §Þnh, vµ nhiÒu bµi th¬ kh¸c. - NguyÔn §×nh ChiÓu nªu cao tÊm g­¬ng s¸ng ngêi vÒ nghÞ lùc sèng vµ cèng hiÕn cuéc ®êi cho d©n cho n­íc; nªu cao tinh thÇn yªu n­íc bÊt khuÊt chèng giÆc ngo¹i x©m. ¤ng lµ nhµ nho tiÕt th¸o, nhµ th¬ mï yªu n­íc vÜ ®¹i, l­¬ng y næi danh vµ nhµ gi¸o ®øc ®é. V­ît lªn trªn sè phËn, NguyÔn §×nh ChiÓu xøng ®¸ng lµ ngän cê ®Çu cña th¬ v¨n yªu n­íc chèng Ph¸p ë n­íc ta TK XIX. + HS ®äc phÇn tãm t¾t truyÖn. ? Em hiÓu g× vÒ TruyÖn LVT? Lôc V©n Tiªn ®­îc NguyÔn §×nh ChiÓu viÕt kho¶ng ®Çu nh÷ng n¨m 50 thÕ kû XIX, trong thêi gian nhµ th¬ d¹y häc vµ lµm nghÒ thuèc ch÷a bÖnh cho d©n ë Gia §Þnh. §©y lµ t¸c phÈm lín ®Çu tiªn cña NguyÔn §×nh ChiÓu. Cèt truyÖn hoµn toµn do nhµ th¬ s¸ng t¹o. Toµn truyÖn dµi 2082 c©u th¬ lôc b¸t. Lôc V©n Tiªn ®­îc l­u truyÒn réng r·i kh¾p Lôc tØnh miÒn Nam Trung Bé d­íi h×nh thøc sinh ho¹t d©n gian: nãi th¬, kÓ chuyÖn, h¸t V©n Tiªn. TruyÖn ®­îc in l¹i nhiÒu lÇn, phiªn ©m ch÷ quèc ng÷, ®­îc dÞch ra tiÕng Ph¸p vµ lan réng ¶nh h­ëng ra toµn quèc. ? Tãm t¾t cèt truyÖn? (Häc sinh dùa vµo v¨n b¶n tãm t¾t 4 phÇn trong SGK, kÓ l¹i ng¾n gän vµ m¹ch l¹c néi dung cèt truyÖn Lôc V©n Tiªn). ? Nªu gi¸ trÞ cña truyÖn? Ng­êi thùc hÞªn: Mai ThÞ Chiªn Néi dung ghi b¶ng I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: SGK 2. TruyÖn Lôc V©n Tiªn: - Gåm 2082 c©u th¬ lôc b¸t. - Ra ®êi nh÷ng n¨m 50 cña TK 19. - KÕt cÊu theo kiÓu ch­¬ng håi. - Gåm 4 phÇn: + LVT cøu KNN. + LVT gÆp n¹n. + KNN gÆp n¹n vÉn chung thñy víi V©n Tiªn. + LVT vµ KNN gÆp l¹i nhau. * Gi¸ trÞ: - Néi dung: Tr­êng THCS Yªn Tõ – Yªn M« - NB Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9 + TruyÒn d¹y ®¹o lÝ lµm ng­êi. §Ò cao t­ t­ëng nh©n nghÜa. + Xem träng t×nh nghÜa gi÷a con ng­êi víi con ng­êi trong XH. + §Ò cao tinh thÇn nghÜa hiÖp. + ThÓ hiÖn kh¸t väng cña nh©n d©n, h­íng tíi lÏ c«ng b»ng vµ nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp trong cuéc ®êi. + Phª ph¸n, lªn ¸n nh÷ng kÎ bÊt nh©n phi nghÜa. - NghÖ thuËt: + TruyÖn th¬ N«m lôc b¸t. + Ng«n ng÷ méc m¹c, gi¶n dÞ, sö dông nh÷ng ph­¬ng thøc diÔn x­íng d©n téc. + Chó träng diÔn biÕn hµnh ®éng nh©n vËt h¬n miªu t¶ néi t©m. Th¸I ®é cña Tg göi g¾m qua c¸c nh©n vËt gãp phÇn t¹o nªn søc sèng cña h×nh t­îng nh©n vËt. 3. V¨n b¶n : LVT cøu KNN -VÞ trÝ ®o¹n trÝch: phÇn I, tõ c©u 123-180. - H×nh ¶nh LVT vµ KNN. II. §äc hiÓu néi dung. 1. H×nh ¶nh Lôc V©n Tiªn. + Gv HD HS ®äc vµ ®äc mÉu 1 ®o¹n. ? VB n»m ë vÞ trÝ nµo trong truyÖn? ? Trong ®o¹n trÝch, Tg kh¾c häa mÊy h×nh ¶nh? ? H/a LVT ®­îc kh¾c häa ë mÊy thêi ®iÓm? - 2 thêi ®iÓm: Khi ®¸nh c­íp, khi trß chuyÖn víi KNN. ? H·y thuËt l¹i sù viÖc ®¸nh c­íp cña LVT? ? Trªn ®­êng ®i thi... gÆp bän c­íp, VT ®· hµnh ®éng ntn? ? H·y ®¸nh gi¸ vÒ hµnh ®éng nµy? ? NhËn xÐt g× vÒ vò khÝ LVT sö dông? ? Qua ®ã em thÊy tinh thÇn cña LVT? ? Trong cuéc chiÕn, LVT ®­îc miªu t¶ ntn? ? NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? ? Hµnh ®éng ®¸nh c­íp cña LVT béc lé mét tÝnh c¸ch ntn? ? Kqu¶ H§ cña LVT ntn? * Khi ®¸nh c­íp: - BÎ c©y lµm gËy… x«ng v«.  H§ nhanh chãng, quyÕt ®o¸n.  Vò khÝ th« s¬...  Tinh thÇn anh dòng. + T¶ ®ét h÷u x«ng, nh­ TriÖu Tö...  H/a so s¸nh ®Ñp, t¸c gi¶ kh«ng t¶ tØ mØ...  TÝnh c¸ch anh hïng, tµi n¨ng vµ tÊm lßng vÞ nghÜa. - Kqu¶: + L©u la… vì tan...t×m ®­êng ch¹y. + Phong Lai… th¸c rµy th©n vong. ? Qua lêi nãi, H§, em thÊy LVT ®· béc lé tÝnh  Coi träng lÏ ph¶i, c¨m ghÐt ¸p bøc, c¸ch g×? kh«ng sî gian nguy, cã khÝ ph¸ch cña ? BPNT t¸c gi¶ ®· sö dông trong miªu t¶ trËn ng­êi anh hïng. ®¸nh? ? T¸c dông cña BPNT nµy? Ng­êi thùc hÞªn: Mai ThÞ Chiªn Tr­êng THCS Yªn Tõ – Yªn M« - NB Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 9 - N.thuËt t­¬ng ph¶n: VT- bän c­íp. + GËy - g­¬m gi¸o. +Th¾ng lîi - thÊt b¹i.  Cuéc chiÕn thiÖn ¸c, chiÕn th¾ng thuéc vÒ ng­êi cã lßng nh©n, biÕt lµm viÖc thiÖn. ? Sau khi ®¸nh c­íp, LVT cã th¸i ®é vµ hµnh * Khi trß chuyÖn víi KNN: ®éng ra sao? + Hái han… + §éng lßng... + An ñi… ? Nh÷ng chi tiÕt vµ ph©n tÝch cho thÊy vÎ ®Ñp  Khiªm nh­êng, chÝnh trùc, c¶m th«ng t©m hån LVT? tr­íc nçi bÊt h¹nh cña hai c« g¸i. Lµ mét con ng­êi tõ t©m nh©n hËu. + C­êi: Lµm ¬n h¸ dÔ tr«ng ng­êi tr¶ ¬n. ? Khi thÊy KNN tá ý tri ©n, LVT cã th¸i ®é ntn?  BiÓu hiÖn quan niÖm nh©n sinh cao ? Qua ®ã em nhËn xÐt g× vÒ LVT? ®Ñp: Träng nghÜa khinh tµi, chÝnh trùc v« *B×nh vÒ quan niÖm sèng “Nhí c©u kiÕn ng·i t­, s½n sµng lµm viÖc nghÜa... bÊt vi...”- so s¸nh víi c¸c hiÒn nh©n qu©n tö. Víi h×nh ¶nh Lôc V©n Tiªn, nhµ th¬ mï ®· göi g¾m niÒm tin vµ kh¸t väng cña m×nh vÒ trang anh hïng v× d©n dÑp lo¹n. ? Nh÷ng chi tiÕt nµo gióp em hiÓu vÒ tÝnh c¸ch 2.H×nh ¶nh KiÒu NguyÖt Nga. KNN? H·y ph©n tÝch? - Lµ ng­êi con hiÕu nghÜa. *B×nh vÒ KNN qua héi tho¹i--> næi bËt tÝnh - Dïng nh÷ng lêi ®Ñp ®Ï nhÊt ®Ó c¶m ¬n c¸ch nh©n vËt. ©n nh©n. Ng«n tõ trang träng, nhón Tãm l¹i ®ã lµ mét c« g¸i ®¸ng th­¬ng vµ ®¸ng nh­êng, khiªm tèn cho thÊy nµng lµ c« quý, ®¸ng träng, mét ng­êi yªu, ng­êi vî t­¬ng g¸i cã gia ®×nh ®¹o ®øc. lai lý t­ëng, rÊt xøng ®¸ng víi ng­êi anh hïng. - Lµ ng­êi träng ©n nghÜa.  KNN lµ mét tiÓu th­ khuª c¸c, nÕt na, ? §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ KNN? cã häc thøc, ®­îc gi¸o dôc cÈn thËn. Nãi n¨ng v¨n vÎ, dÞu dµng, mùc th­íc. Cã lßng ©n nghÜa, hiÕu th¶o. III. Tæng kÕt. - Ghi nhí SGK. 4. Cñng cè: - GV gióp HS hÖ thèng kiÕn thøc bµi. ? ViÖc LVT ®¸nh c­íp cøu KNN, Em thÊy ph¶ng phÊt mét truyÖn nµo trong truyÖn cæ d©n gian? Tõ ®ã, em cã nhËn xÐt g× vÒ kÕt cÊu cña truyÖn nµy? ý nghÜa cña c¸ch kÕt cÊu ®ã? ? NhËn xÐt vÒ ng«n ng÷ th¬? So s¸nh víi TK. 5. H­íng dÉn: Häc & lµm BT: 1,2,3 SBT/51. ChuÈn bÞ: Miªu t¶ néi t©m… IV. Rót kinh nghiÖm: Ng­êi thùc hÞªn: Mai ThÞ Chiªn Tr­êng THCS Yªn Tõ – Yªn M« - NB