Ngaøy 13-8-2012
TUAÀN 1 : Baøi 1
TIEÁT 1:
T«i ®i häc
(Thanh TÞnh )
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
Caûm nhaän ñöôïc taâm traïng, caûm giaùc cuûa nhaân vaät toâi trong buoåi töïu tröôøng
ñaàu tieân trong moät ñoaïn trích truyeän coù söû duïng keát hôïp caùc yeáu toá mieâu taû vaø
bieåu caûm.
II – TRỌNG T©m KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
-Coát truyeän, nhaân vật, söï kieän trong đñoạn trích Toâi ñi học.
- Ngheä thuật mieâu tả taâm lí treû nhoû ôû tuoåi ñeán trường trong moät văn bản töï
söï qua ngoøi buùt Thanh Tịnh.
2. Kỹ năng:
- Ñoïc- hieåu ñoaïn trích töï söï coù yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm
- Trình baøy những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản
thaân.
3.Thaùi ñoä: Bieát traân troïng nhöõng tình caûm ñeïp cuûa tuoåi hoïc troø.
iii- chuÈn bÞ
- HS: Ñoïc baøi vaø soaïn baøi tröôùc theo ñònh höôùng cuûa sgk vaø höôùng daãn cuûa giaùo
vieân
- GV: + Tìm hieåu kó taùc phaåm, chuaån kieán thöùc, soaïn baøi
+ Söu taàm tö lieäu veà taùc giaû, aûnh chaân dung taùc giaû, tranh aûnh veà ngaøy khai
tröôøng.
iii- Ph¬ng ph¸p, KÜ thuËt d¹y häc:
Ñaøm thoaïi, thaûo luaän nhoùm, bình giaûng, neâu vaán ñeà, kó thuaät khaên traûi baøn
IV- TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y- häc
1.OÅn ñònh toå chöùc :
2. Kieåm tra : vôû soaïn cuûa hs (5 phuùt)
3. Baøi môùi:
* Hoaït ñoäng 1: Giôùi thieäu baøi
Muïc tieâu: Taïo taâm theá, ñònh höôùng chuù yù cho hoïc sinh.
Phöông phaùp: Thuyeát trình
Thôøi gian: 1 phuùt
Trong cuoäc ñôøi cuûa moãi con ngöôøi, nhöõng kæ nieäm tuoåi thô, nhaát laø tuoåi hoïc troø
thöôøng ñöôïc löu giöõ beàn laâu trong trí nhôù, caøng ñaùng nhôù hôn laø caùc kæ nieäm cuûa
ngaøy töïu tröôøng ñaàu tieân. Naêm lôùp 7, caùc em ñaõ hoïc baøi “Coång tröôøng môû ra” cuûa
1
Lí Lan, baøi vaên mieâu taû taâm traïng moät ngöôøi meï trong ñeâm chuaån bò cho con tröôùc
ngaøy khai tröôøng ñeå vaøo lôùp moät, vöøa lo cho con, vöøa nhôù laïi tuoåi thô aùo traéngù cuûa
chính mình. Taâm traïng ñoù cuûa ngöôøi meï cuõng gaàn gioáng vôùi taâm traïng nhaân vaät
“toâi” khi hoài töôûng veà “nhöõng kæ nieäm môn man” cuûa buoåi töïu tröôøng ñaàu tieân trong baøi hoïc
hoâm nay .
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø
* Hoaït ñoäng 2 :HD ñoïc- tìm hieåu
chung
Muïc tieâu: HS naém ñöôïc nhöõng neùt chính
veà t/g, t/p, boá cuïc, phöông thöùc bieåu ñaït.
Phöông phaùp: Ñaøm thoaïi, thuyeát trình,
Kyõ thuaät: khaên phuû baøn
Thôøi gian:15 phuùt
- GV höôùng daãn caùch ñoïc: Ñoïc gioïng
ñeàu, nhoû nheï theo hoài töôûng cuûa nhaân
vaät, nhaán maïnh nhöõng chi tieát mieâu taû
taâm traïng, ñoïc ñuùng ngöõ ñieäu ñoái thoaïi
cuûa nhaân vaät(baø meï: dòu daøng, thaày hieä
tröôûng: aân caàn).
- GV ñoïc maãu moät ñoaïn roài goïi hoïc
sinh ñoïc tieáp .
Goïi hoïc sinh ñoïc phaàn chuù thích ôû SGK
Em haõy cho bieát moät vaøi neùt veà tieåu söû
cuûa Thanh Tònh? GV cho hs xem aûnh t/g
Em haõy cho bieát nhöõng neùt ñaëc tröng
trong buùt phaùp Thanh Tònh ?
Haõy xaùc ñònh theå loaïi vaø neâu xuaát xöù
cuûa vaên baûn ?
- Phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa vaên
baûn laø gì ?
Boá cuïc cuûa vaên baûn goàm maáy phaàn ?
Neâu noäi dung töøng phaàn ?
Keât quaû caàn ñaït
I. Ñoïc - tìm hieåu chung
1. Taùc giaû
- Thanh Tònh ( 1911- 1988 )
- Queâ ôû ngoaïi thaønh Hueá
Cuõng nhö Thaïch Lam, truyeän Thanh
Tònh ít kòch tính maø nheï nhaøng, giaøu
chaát thô .
2, Taùc phaåm :
- Theå loaïi : truyeän ngaén
- Trích trong taäp “ Queâ meï” ( 1941 )
3. Boá cuïc : 3 phaàn
- Phaàn 1: Töø ñaàu cho ñeán “löôùt ngang
treân ngoïn nuùi” :Taâm traïng, caûm giaùc
nhaân vaät “ toâi” treân con ñöôøng cuøng
meï ñeán tröôøng.
- Phaàn 2: Tieáp ñoù cho ñeán “ñöôïc nghæ
caû ngaøy nöõa” : Taâm traïng ,caûm giaùc
cuûa “toâi” khi ñeán tröôøng .
- Phaàn 3 : Ñoaïn coøn laïi: “ Toâi” ñoùn
nhaän giôø hoïc ñaàu tieân
2
-> Caùc yù ñöôïc saép xeáp theo trình töï
thôøi gian
Caùc yù ñöôïc saép xeáp theo trình töï naøo?
II Ñoïc – Tìm hieåu chi tieát
1, Taâm traïng, caûm giaùc cuûa nhaân
*Hoaït ñoäng 3: HD ñoïc – tìm hieåu chi vaät “ toâi” trong ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc.
tieát
Muïc tieâu: HS naém ñöôïc giaù trò noäi dung,
ngheä thuaät vaø yù nghóa cuûa vaên baûn.
*Khôi nguoàn kæ nieäm:
Phöông phaùp: Gôïi môû, neâu vaán ñeà, thaûo - Nhöõng ngaøy cuoái thu -> ñaây laø thôøi
luaän chung caû lôùp.
ñieåm töïu tröôøng .
Thôøi gian: 16 phuùt
- HS ñoïc laïi ñoaïn vaên ñaàu vaên baûn
- Thôøi ñieåm naøo khieán cho nhaân vaät toâi
nhôù laïi kyû nieäm ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc cuûa
mình?
GV dieãn giaûng : Ñoaïn vaên môû ñaàu vôùi
nhöõng hình aûnh thieân nhieân trong treûo:
“nhöõng ñaùm maây baøng baïc”, “ maáy caønh
hoa töôi”, “ baàu trôøi quang ñaõng” vaø lôøi - Maáy em nhoû ruït reø nuùp döôùi noùn
vaên man maùc chaát thô .
meï khieán loøng “ toâi” thaáy “ roän raõ”
Hình aûnh naøo gôïi nhöõng aán töôïng saâu - Taâm traïng : nao nöùc , môn man ,
saéc trong loøng nhaân vaät “ toâi” ? Vì sao?
töng böøng, roän raõ
- Taâm traïng cuûa nhaân vaät toâi khi nhôù laïi -> Töø laùy
kæ nieäm cuõ nhö theá naøo ?
- Em coù nhaän xeùt gì veà giaù trò bieåu caûm
cuûa 4 töø laùy treân ?
=> Caûm giaùc thöïc, trong saùng
- Caûm giaùc aáy ñöôïc so saùnh nhö theá naøo?
Coù yù nghóa gì ?
a, Treân con ñöôøng cuøng meï ñeán
Taâm traïng “toâi” treân con ñöôøng cuøng meï tröôøng:
tôùi tröôøng ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo?
- Ngaøy ñaàu tieân ñeán tröôøng, ñoái vôùi
“toâi” laø moät ngaøy troïng ñaïi, ñaùng nhôù.
Ñieàu naøy ñaõ khieán caäu beù coù nhieàu thay - Caäu thay ñoåi ngay töø trong haønh vi
ñoåi .
laãn nhaän thöùc, thaáy mình ñaõ chöõng
Chi tieát naøo cho thaáy nhöõng thay ñoåi chaïc.
trong loøng caäu beù ?
- Con ñöôøng naøy toâi ñaõ quen ñi laïi
laém laàn nhöng laàn naøy töï nhieân thaáy
3
Tuy ñaõ ra veû chöõng chaïc nhö vaäy nhöng
ñoâi luùc, caäu beù toû ra thaät ngaây thô, raát
buoàn cöôøi, haõy tìm chi tieát theå hieän
nhöõng neùt ñaùng yeâu aáy?
laï.
- Caûnh vaät xung quanh toâi ñeàu thay
ñoåi.
- Toâi baëm tay ghì thaät chaët nhöng moät
quyeån vôû cuõng xeäch ra .
- Toâi muoán thöû söùc mình …
- Nghó: Chæ nhöõng ngöôøi thaïo môùi caàm
noåi buùt, thöôùc.
-> Töø loaïi ñoäng töø
Nhöõng töø baëm , ghì ,xeäch ,muoán thuoäc töø
loaïi gì ?
Qua ñoù ñeå noùi leân taâm traïng cuûa caäu beù
nhö theá naøo?
-> Taâm traïng hoài hoäp , caûm giaùc
Trong ñoaïn vaên coù h/a so saùnh naøo ñöôïc môùi meû, söï hoàn nhieân , ñaùng yeâu cuûa
söû duïng raát hay? YÙ nghóa cuûa hình aûnh so caäu beù.
saùng aáy laø gì?
4. Cuûng coá: 5 phuùt
Qua buoåi töïu tröôøng ñaàu tieân cuûa naêm hoïc sau ba thaùng nghæ heø, em haõy phaùt bieåu
suy nghó cuûa mình?
5: Höôùng daãn veà nhaø :3phuùt
-Ñoïc kó vaên baûn
- Soaïn tieáp phaàn tìm hieåu chi tieát vaên baûn
+Tieáp tuïc tìm hieåu taâm traïng cuûa nhaân vaät toâi trong ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc: khi ñöùng
ôû saân tröôøng, nghe goïi teân vaøo lôùp, khi ñoùn nhaän giôø hoïc ñaàu tieân.
+ Tìm nhöõng chi tieát mieâu taû thaùi ñoä, cöû chæ cuûa phuï huynh vaø thaày giaùo ñoái vôùi
caùc em nhoû laàn ñaàu tieân ñi hoïc.
************************************
Ngaøy 13-8-2012
Tieát 2
Vaên baûn :T«i
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
®i häc (TiÕp)
Thanh TÞnh
4
Caûm nhaän ñöôïc taâm traïng, caûm giaùc cuûa nhaân vaät toâi trong buoåi töïu tröôøng
ñaàu tieân trong moät ñoaïn trích truyeän coù söû duïng keát hôïp caùc yeáu toá mieâu taû vaø
bieåu caûm.
II – TRỌNG T©m KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Coát truyeän, nhaân vật, söï kieän trong đñoạn trích Toâi ñi học.
- Ngheä thuật mieâu tả taâm lí treû nhoû ôû tuoåi ñeán trường trong moät văn bản töï
söï qua ngoøi buùt Thanh Tịnh.
2. Kỹ năng:
- Ñoïc- hieåu ñoaïn trích töï söï coù yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm
- Trình baøy những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản
thaân.
3.Thaùi ñoä: Bieát traân troïng nhöõng tình caûm ñeïp cuûa tuoåi hoïc troø.
iii- chuÈn bÞ
- HS: Ñoïc baøi vaø soaïn baøi tröôùc theo ñònh höôùng cuûa sgk vaø höôùng daãn cuûa giaùo
vieân
- GV: + Tìm hieåu kó taùc phaåm, chuaån kieán thöùc, soaïn baøi
+ Söu taàm tö lieäu veà taùc giaû, aûnh chaân dung taùc giaû, tranh aûnh veà ngaøy khai
tröôøng.
iii- Ph¬ng ph¸p, KÜ thuËt d¹y häc:
Ñaøm thoaïi, thaûo luaän nhoùm, bình giaûng, neâu vaán ñeà, kó thuaät khaên traûi baøn
IV- TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y- häc
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2. KiÓm tra (5 ph)
- T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt “T«i”khi cïng mÑ ®Õn trêng nh thÕ nµo?
- NhËn xÐt cña em vÒ nh©n vËt t«i qua phÇn ®· ph©n tÝch ?
3. Bµi míi:
* Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi
Muïc tieâu: Taïo taâm theá, ñònh höôùng chuù yù cho hoïc sinh.
Phöông phaùp: Thuyeát trình
Thôøi gian: 1 phuùt
ÔÛ tieát hoïc tröôùc, caùc em ñaõ hieåu ñöôïc yeáu toá khôi nguoàn cho doøng caûm xuùc
trong treûo thieát tha cuûa nhaän vaät toâi vaø cuõng hieåu ñöôïc taâm traïng cuûa caäu beù treân
con ñöôøng cuøng meï ñeán tröôøng. Trong tieát hoïc naøy, coâ vaø caùc em seõ tieáp tuïc tìm
hieåu doøng caûm xuùc ñeïp ñeõ aáy.
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
KÕt qu¶ cÇn ®¹t
II.
§ocT×m hiÓu chi tiÕt:
*Hoaït ñoäng 2: HD ñoïc – tìm hieåu chi
tieát(tieáp )
Muïc tieâu: HS naém ñöôïc giaù trò noäi dung,
ngheä thuaät vaø yù nghóa cuûa vaên baûn.
5
Phöông phaùp: Gôïi môû, neâu vaán ñeà, thaûo
luaän chung caû lôùp.
Thôøi gian: 20 phuùt
Goïi moät hoïc sinh ñoïc laïi phaàn hai .
Tìm nhöõng chi tieát mieâu taû taâm traïng
ngôõ ngaøng, caûm giaùc môùi laï cuûa nhaân
vaät “toâi” khi ñeán tröôøng ?
1. T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt
“ t«i” trong ngµy ®Çu ®Çu tiªn ®i häc:
a Trªn con ®êng cïng mÑ ®Õn trêng
b, Khi ñeán tröôøng :
- Saân tröôøng Mó Lí daøy ñaëc caû ngöôøi.
- Ngöôøi naøo aùo quaàn cuõng saïch seõ ,
töôm taát .
- Tröôøng vöøa xinh xaén, vöøa oai
nghieâm hôn caùi ñình laøng Hoaø AÁp.
Caùi nhìn cuûa caäu veà ngoâi tröôøng tröôùc
- Loøng toâi ñaâm ra lo sôï vaån vô.
vaø sau khi ñi hoïc coù gì khaùc ?
-> Tröôùc kia, ngoâi tröôøng ñoái vôùi “toâi”
coøn laø nôi xa laï , chöa ñeå laïi trong loøng
caäu aán töôïng gì ngoaøi caûm töôûng laø “
cao raùo vaø saïch seõ hôn nhöõng ngoâi nhaø
khaùc trong laøng”. Nhöng hieän nay trong
taâm traïng moät caäu hoïc troø nhoû laàn ñaàu
tieân ñi hoïc “toâi” caûm thaáy tröôøng thaät
oai nghieâm, saân tröôøng quaù roäng neân
caäu caûm giaùc mình trôû neân laïc loõng vaø
ñaâm ra lo sôï vaån vô .
- TT cuûa nhaân vaät “Toâi” ñöôïc dieãn taû
qua h/a so saùnh naøo? Caùch so saùnh aáy
noùi leân ñieàu gì ?
( ñeà cao söï haáp daãn cuûa nhaø tröôøng ,
- Hình aûnh caùc caäu hoïc troø nhoû ñöôïc ví
khaùt voïng bay boång cuûa “Toâi” )
nhö nhöõng chuù chim non .
Hình aûnh nhöõng caäu hoïc troø laàn ñaàu tieân
-> Ngheä thuaät so saùnh raát giaøu söùc gôïi
ñi hoïc ñöôïc so saùnh ntn ? em coù nhaän
caûm .
xeùt gì veà ngheä thuaät so saùnh ñoù ?
GV dieãn giaûng : caùc em vöøa ngôõ ngaøng,
lo sôï, laïi nghó mình saép söûa böôùc sang
moät theá giôùi khaùc nhö nhöõng chuù chim
- Nghe goïi ñeán teân, toâi töï nhieân giaät
non phaûi rôøi toå ñeå bay vaøo khoaûng trôøi
mình vaø luùng tuùng .
roäng .
- Toâi duùi ñaàu vaøo loøng meï nöùc nôû khoùc
Taâm traïng “toâi” luùc nghe thaày goïi teân
theo .
vaø khi phaûi rôøi baøn tay meï ñeå vaøo lôùp
-> Caûm giaùc ngôõ ngaøng , lo sôï khi saép
ñöôïc mieâu taû ra sao ?
böôùc sang moät moâi tröôøng khaùc vaø
6
Qua ñoaïn vaên ta thaáy nhaân vaät “toâi” khi
ñeán tröôøng coù caûm giaùc nhö theá naøo ?
Goïi hoïc sinh ñoïc laïi phaàn 3 .
Böôùc vaøo lôùp , caùi nhìn cuûa nhaân vaät
“toâi” ñoái vôùi baïn beø , moïi vaät xung
quanh theå hieän tình caûm cuûa caäu nhö theá
naøo ?
“Toâi” ñaõ böôùc vaøo giôø hoïc ñaàu tieân
trong taâm traïng ra sao ?
Trình baøy caûm nhaän cuûa em veà thaùi ñoä ,
cöû chæ cuûa nhöõng ngöôøi lôùn ñoái vôùi caùc
em beù laàn ñaàu ñi hoïc ?
Qua taám loøng cuûa caùc baäc phuï huynh vaø
thaày coâ giaùo , chuùng ta nhaän ra traùch
nhieäm cuûa ngöôøi lôùn ñoái vôùi hoïc sinh ,
ngoaøi ra , ñoù coøn laø traùch nhieäm cuûa ai
ñoái vôùi ai ?
* Thaûo luaän : (ghi baûng phuï)
Mieâu taû taâm traïng nhaân vaät “toâi”, taùc
giaû ñaõ söû duïng nhöõng hình aûnh so saùnh
naøo ? Em coù nhaän xeùt gì veà nhöõng hình
aûnh so saùnh ñoù ?
phaûi xa meï , xa nhaø .
c, Khi ñoùn nhaän giôø hoïc ñaàu tieân :
-Ñoaïn vaên dieãn taû raát tinh teá taâm lí treû
thô : Luùc ñaàu sôï haõi nhöng roài cuõng deã
daøng thích nghi vôùi moâi tröôøng môùi ,
caûm thaáy gaàn guõi vôùi thaày giaùo , baïn
beø , lôùp hoïc vaø “toâi” duø ñaõ coù luùc vaãn tô
töôûng ñeán nhöõng kæ nieäm ñi baãy chim
nhöng khi baét ñaàu giôø hoïc thì raát nghieâm
tuùc , töï tin .
-> Gaàn guõi vôùi lôùp hoïc , vôùi baïn beø , töï
tin nghieâm tuùc khi böôùc vaøo giôø hoïc.
2, Taám loøng cuûa ngöôøi lôùn daønh cho
caùc em :
- Phuï huynh chuaån bò chu ñaùo cho con
em , oâng ñoác ñaày caûm thoâng , bao dung ,
thaày daïy lôùp raát vui tính , aân caàn .
-> Taám loøng thöông yeâu , tinh thaàn
traùch nhieäm cuûa gia ñình vaø nhaø
tröôøng ñoái vôùi theá heä töông lai .
* Caùc nhoùm thaûo luaän:
-> 3 hình aûnh so saùnh tieâu bieåu : nhöõng
caûm giaùc trong saùng nhö maáy caønh hoa
töôi mæm cöôøi giöõa baàu trôøi quang ñaõn;
yù nghó thoaùng qua nhö laøn maây löôùt
ngang treân ngoïn nuùi; nhöõng hoïc troø môùi
nhö nhöõng chuù chim non nhìn quaõng trôøi
roäng.
- Nhöõng hình aûnh aáy gaén lieàn vôùi
nhöõng caûnh saéc thieân nhieân saùng töôi,
giaøu söùc gôïi caûm .
III, Toång keát :
* Hoaït ñoäng 3: HD toång keát ghi nhôù
Muïc tieâu: HS khaùi quaùt kieán thöùc
1. Ngheä thuaät:
Phöông phaùp: Khaùi quaùt hoaù
Thôøi gian: 6 phuùt
-VB coù söï keát hôïp cuûa nhöõng phöông
+ Töï söï xen mieâu taû vaø bieåu caûm
thöùc bieåu ñaït naøo?
+Mieâu taû taâm traïng, caûm xuùc tinh teá
7
- Söï keát hôïp ñoù coù taùc duïng gì? Thieân
+ Hình aûnh, ngoân ngöõ giaøu söùc gôïi
nhieân trong truyeän ngaén naøy coù vai troø
nhö theá naøo?
- Chaát thô cuûa truyeän theå hieän töø nhöõng
yeáu toá naøo ? Coù theå goïi truyeän ngaén naøy
laø baøi thô baèng vaên xuoâi ñöôïc khoâng? Vì
sao?
2. Noäi dung:
Cho bieát noäi dung truyeän ngaén naøy vaø
Taâm taïng ngôõ ngaøng , laï laãm cuûa
neâu nhöõng neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät moät caäu beù laàn ñaàu tieân ñi hoïc .
cuûa taùc phaåm ?
Goïi HS ñoïc ghi nhôù ôû SGK trang 9.
IV. Luyeän taäp
*Hoaït ñoäng 4: HD Luyeän taäp :
Muïc tieâu: HS vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc
vaøo laøm baøi taäp
Phöông phaùp: Thaûo luaän nhoùm
Thôøi gian: 7 phuùt
Phaân tích doøng caûm xuùc thieát tha , trong
treûo cuûa nhaân vaät “toâi”.
GV gôïi yù :
Trình baøy caûm xuùc , taâm traïng nhaân vaät Hoïc sinh töï laøm töø 7 ñeán 10 phuùt .
theo trình töï thôøi gian ñeå ñaûm baûo tính
thoáng nhaát cho vaên baûn .
Caàn chæ ra söï keát hôïp haøi hoøa giöõa keå ,
mieâu taû vaø boäc loä caûm xuùc ( keå : neâu söï
vieäc , nhaân vaät ; mieâu taû : caûnh con
ñöôøng , ngoâi tröôøng , baïn beø ,lôùp hoïc ;
bieåu caûm : taâm traïng ngôõ ngaøng , lo sôï ,
nhöõng hình aûnh so saùnh …. )
Sau khi hoïc sinh laøm xong GV goïi moät
em ñoïc laïi baøi cuûa mình , caû lôùp cuøng
nghe ñeå goùp yù , boå sung , GV ñaùnh giaù ,
cho ñieåm
4. Cñng cè :
Trong truyÖn “T«i ®i häc” t¸c gض sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh rÊt hiÖu
qu¶. ChÐp l¹i c¸c so s¸nh vµ ph©n tÝch c¸c so s¸nh ®ã ?
5. Híng dÉn vÒ nhµ:
- Häc bµi theo vë ghi, ®äc v¨n b¶n SGK
- ViÕt bµi v¨n ng¾n ghi l¹i Ên tîng cña em trong buæi ®Õn trêng khai gi¶ng lÇn ®Çu
tiªn.
8
- ChuÈn bÞ bµi: “CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ “ theo c¸c c©u hái sgk
****************************
Ngaøy 15/8/2011
TIEÁT 3:
«n tËp v¨n b¶n “t«i ®i häc”
Thanh Tònh
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
- ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n “T«i ®i häc” cña Thanh TÞnh
- RÌn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc cho hs
B. TiÕn tr×nh «n tËp
Ho¹t ®éng cña GV&HS
Néi dung cÇn ®¹t
- Yªu cÇu hs nh¾c l¹i I. KiÕn thøc c¬ b¶n:
kiÕn thøc c¬ b¶n cña v¨n 1. T¸c gi¶- t¸c phÈm
b¶n T«i ®i häc
2. ThÓ lo¹i, ph¬ng thøc biÓu ®¹t
3. Néi dung : Nh÷ng t©m tr¹ng, rung ®éng trong s¸ng cña
tuæi häc trß; nh÷ng kØ niÖm ®Ñp ®Ï, ®¸ng nhí cña buæi tùu
trêng ®Çu tiªn trong cuéc ®êi mçi con ngêi ®îc Thanh TÞnh
thÓ hiÖn ch©n thùc, râ nÐt trong truyÖn ng¾n T«i ®i häc.
4. NghÖ thuËt:
- Miªu t¶ tinh tÕ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i
ngµy ®Çu tiªn ®i häc
- Ng«n ng÷ giµu yÕu tè biÓu c¶m, h×nh ¶nh so s¸nh ®éc
®¸o ghi l¹i dßng liªn tëng, håi tëng cña nh©n vËt t«i.
- Giäng ®iÖu tr÷ t×nh trong s¸ng.
II/ C©u hái vµ bµi tËp
1. T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong buæi tùu trêng ®Çu
tiªn.
- Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña
nh©n vËt t«i trong buæi Gîi ý :
a.T©m tr¹ng cña nv t«i trªn con ®êng cïng mÑ tíi trêng:
tùu trêng ®Çu tiªn.
- Xóc ®éng, bì ngì, l¹ lïng
HD hs ph©n tÝch t©m - C¶m thÊy m×nh trang träng vµ ®øng ®¾n trong chiÕc ¸o v¶i
tr¹ng cña nv t«i ë tõng dï ®en dµi
- Chó b©ng khu©ng thÊy m×nh ®· lín.
thêi ®iÓm kh¸c nhau :
+ Trªn con ®êng cïng mÑ b. T©m tr¹ng cña cËu bÐ khi ®øng tríc s©n trêng
- Ng¹c nhiªn, bì ngì, v× s©n trêng h«m nay thËt kh¸c l¹,
tíi trêng
®«ng vui qu¸.
- Nhí l¹i tríc ®©ythÊy ng«i trêng cao r¸o s¹ch sÏ h¬n c¸c
nhµ trong lµng. Nhng lÇn nµy l¹i thÊy ng«i trêng võa xinh
+Khi ®øng tríc s©n trêng x¾n, oai nghiªm ®Ünh ®¹c h¬n -> lo sî vÈn v¬, sî h·i khÐp
nÐp bªn ngêi th©n
- Chó c¶m thÊy tr¬ träi, lóng tóng, vông vÒ....
- Khi nghe «ng ®èc gäi tªn, chó bÐ giËt m×nh, lóng tóng ,
tim nh ngõng ®Ëp … oµ khãc nøc në.
c. T©m tr¹ng cña cËu bÐ khi dù buæi häc ®Çu tiªn.
- Khi vµo líp häc, c¶m xóc b©ng khu©ng, håi hép d©ng lªn
man m¸c trong lßng cËu . Cëu c¶m thÊy mét mïi h¬ng l¹
bay lªn. ThÊy g× trong líp còng l¹ l¹ hay hay råi nh×n bµn
+Khi ngåi trong líp ®ãn ghÕ råi l¹m nhËn ®ã lµ cña m×nh.
9
nhËn giê häc ®Çu tiªn
- Tr×nh bµy c¶m nhËn cña
em vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ
trong v¨n b¶n T«i ®i häc.
- Nªu mét sè h/a so s¸nh
hay vµ ®Æc s¾c trong
truyÖn.
T¸c dông cña nh÷ng h.a
so s¸nh Êy lµ g× ?
Suy nghÜ cña em vÒ chÊt
th¬ trong truyÖn T«i ®i
häc.
- Võa ngì ngµng võa tù tin, nghiªm trang bíc vµo giê häc
®Çu tiªn.
2. C¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ trong v¨n b¶n.
Gîi ý:
H×nh ¶nh ngêi mÑ lµ h×nh ¶nh th©n th¬ng nhÊt cña em
bÐ trong buæi tùu trêng. Ngêi mÑ ®· in ®Ëm trong nh÷ng kû
niÖm m¬n man cña tuæi th¬ khiÕn cËu bÐ nhí m·i. H×nh ¶nh
ngêi mÑ lu«n s¸nh ®«i cïng nh©n vËt t«i trong buæi tùu trêng. Khi thÊy c¸c b¹n mang s¸ch vë, t«i thÌm thuång muån
thö søc m×nh th× ngêi mÑ cói ®Çu nh×n con, cÆp m¾t ©u yÕm,
giäng nãi dÞu dµng “th«i ®Ó mÑ cÇm cho ” lµm cËu bÐ v«
cïng h¹nh phóc. Bµn tay mÑ lµ biÓu tîng cho t×nh th¬ng, sù
s¨n sãc ®éng viªn khÝch lÖ . MÑ lu«n ®i s¸t bªn con trai , lóc
th× cÇm tay, mÑ ®Èy con lªn phÝa tríc , lóc bµn tay mÑ nhÑ
nhµng xoa m¸i tãc cña con….
3. Trong truyÖn t¸c gi¶ ®· dïng rÊt nhiÒu nh÷ng h×nh
¶nh so s¸nh hay vµ ®Æc s¾c ®Ó nãi lªn kÝ øc tu«n trµo cña
tuæi th¬. Em h·y t×m 1 sè nh÷ng h×nh ¶nh mµ em cho lµ
tiªu biÓu vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ bÓu c¶m cña chóng?
Yªu cÇu TL:
Cã 3 h×nh ¶nh so s¸nh ®Æc s¾c:
- T«i quªn thÕ nµo ®îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy
n¶y në trong lßng t«i nh mÊy cµnh hoa t¬i mØm cêi
gi÷a bÇu trêi quang ®·ng.
- ý nghÜ Êy tho¸ng qua trong trÝ t«i nhÑ nhµng nh mét
lµn m©y lít ngang trªn ngän nói.
- Hä nh con chim con ®øng bªn bê tæ, nh×n qu·ng trêi
réng muèn bay nhng cßn ngËp ngõng e sî.
Yªu cÇu TL:
- C¸c h/a so s¸nh thÓ hiÖn c¸c nÐt c¶m xóc, t©m tr¹ng cña
nh©n vËt t«i trong tõng thêi ®iÓm cô thÓ vµ quan träng.
- C¸c h/a so s¸nh ®· kh¬i gîi ®îc sù ®ång c¶m cña ngêi ®äc
vÒ nh÷ng tr¹ng th¸i t©m lÝ cña nh÷ng c« cËu häc trß nhá lÇn
®Çu ®Õn líp.
- Nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh ®éc ®¸o Êy gãp phÇn lµm cho c©u
v¨n trë lªn nhÑ nhµng, l·ng m¹n, phï hîp víi viÖc thÓ hiÖn
mét dßng c¶m xóc thÊm ®Ém nh÷ng kØ niÖm th¬ ng©y.
4. H×nh ¶nh “ Mét con chim con liÖng ®Õn ®øng bªn bê
cña sæ, hãt mÊy tiÕng rôt rÌ råi vç c¸nh bay cao” cã ý
nghÜa g×?
Gîi ý:
§©y lµ h×nh ¶nh kh¸ch quan võa t¶ thùc võa lµ h×nh ¶nh
so s¸nh ngÇm cã ý nghÜa tîng trng. Con chim Êy hay chÝnh
lµ ngêi häc trß Êy, trong mét buæi mai “ ®Çy s¬ng thu vµ giã
l¹nh” ®· ngËp ngõng cÊt c¸nh vµo bÇu trêi cao réng víi
nh÷ng íc m¬ vµ hi väng.
5. H·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n ghi l¹i suy nghÜ cña em
vÒ chÊt th¬ trong truyÖn T«i ®i häc?
GV gîi ý:
§o¹n v¨n HS viÕt ph¶i chØ ra ®îc biÓu hiÖn cña chÊt th¬
trong truyÖn: chÊt th¬ chøa ®ùng ngay trong t×nh huèng
truyÖn: Buæi tùu trêng ®Çu tiªn; chÊt th¬ trong dßng håi tëng ®Ñp ®Ï, m¬n man; chÊt th¬ trong t×nh c¶m Êm ¸p, tr×u
10
- ChÊt th¬ thÓ hiÖn ë mÕn cña mäi ngêi dµnh cho c¸c em nhá lÇn ®Çu tiªn ®Õn trnh÷ng yÕu tè nµo trong êng( phô huynh, «ng ®èc, thÇy gi¸o trÎ); vµ chÊt th¬ ®îc thÓ
truyÖn ?
hiÖn qua nh÷ng dßng viÕt vÒ c¶nh thiªn nhiªn, h×nh ¶nh
ng«i trêng, h×nh ¶nh c¸c em häc sinh, ë giäng v¨n nhÑ
nhµng, trong s¸ng, gîi c¶m, ë nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh t¬i
míi giµu c¶m xóc…
- C¶m nghÜ ph¶i ch©n thµnh, tha thiÕt tr¸nh liÖt kª dÉn
chøng mét c¸ch m¸y mãc( cã thÓ liªn hÖ chót Ýt vÒ buæi tùu
trêng ®Çu tiªn cña m×nh)
- ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kh«ng nªn triÓn khai thµnh bµi v¨n nªu
c¶m nghÜ vÒ c¶ t¸c phÈm T«i ®i häc.
- Vui vµ tù hµo v× m×nh ®· lµ häc sinh líp mét.
- Rôt rÌ lµm quen víi c¸c b¹n míi.
3. KÕt bµi:
C¶m xóc cña em: ThÊy r»ng m×nh ®· kh«n lín. Tù nhñ ph¶i
ch¨m ngoan, häc giái ®Ó cha mÑ vui lßng.
4. Cñng cè
- Kh¸i qu¸t néi dung bµi häc b»ng s¬ ®å t duy
5. Híng dÉn vÒ nhµ
- Hoµn thµnh c¸c bµi tËp
- ChuÈn bÞ bµi : TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò v¨n b¶n
+ §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK
*************************************
TUAÀN 1 : Baøi 1
Ngaøy soaïn: 16/8/2011
TIEÁT 4:
TÍNH THOÁNG NHAÁT VEÀ CHUÛ ÑEÀ CUÛA VAÊN BAÛN
i. Møc ®é cÇn ®¹t:
- Thaáy ñöôïc tính thoáng nhaát veà chuû ñeà cuûa vaên baûn vaø xaùc ñònh ñöôïc chuû ñeà
cuûa moät vaên baûn cuï theå.
- Bieát vieát moät baøi vaên baûo ñaûm tính thoáng nhaát veà chuû ñe.à
ii. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng
1. Kieán thöùc:
Chuû ñeà vaên baûn, nhöõng theå hieän cuûa chuû ñeà trong moät vaên baûn
2. Kyõ naêng: Ñoïc- hieåu vaø coù khaû naêng bao quaùt toaøn boä vaên baûn, trình baøy moät
vaên baûn (noùi, vieát) thoáng nhaát veà chuû ñeà.
3. Thaùi ñoä: Coù yù thöùc vieát vaên baûn coù tính thoáng nhaát veà chuû ñeà
iii. chuÈn bÞ cña thÇy vµ trß
1. Giaùo vieân: Soaïn giaùo aùn
2. Hoïc sinh: Chuaån bò baøi theo ñònh höôùng cuûa gv vaø caâu hoûi sgk
iv. Ph¬ng ph¸p
- Vaán ñaùp, phaân tích maãu
v. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y- häc
1. OÅn ñònh toå chöùc:
11
2.Kieåm tra baøi cuõ
3. Baøi môùi:
Hoaït ñoäng 1:Giôùi thieäu baøi :
Muïc tieâu: Taïo taâm theá, ñònh höôùng chuù yù cho hoïc sinh
Phöông phaùp: Thuyeát trình, neâu vaán ñeà
Thôøi gian: 1 phuùt
Moät vaên baûn khaùc haún vôùi nhöõng caâu hoãn ñoän do noù coù tính maïch laïc vaø tính
lieân keát . Chính nhöõng ñieàu naøy seõ laøm cho vaên baûn ñaûm baûo tính thoáng nhaát veà chuû
ñeà . Theá naøo laø chuû ñeà vaø tính thoáng nhaát veà chuû ñeà cuûa vaên baûn ? Tính thoáng nhaát
veà chuû ñeà cuûa vaên baûn ñöôïc bieåu hieän qua nhöõng bình dieän naøo ? Baøi hoïc hoâm nay
seõ
laøm roõ nhöõng ñieàu aáy .
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø
Keát quaû caàn ñaït
Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà chuû ñeà cuûa I. Chuû ñeà cuûa vaên baûn :
* Ñoïc- vaên baûn vaø traû lôøi caâu hoûi
vaên baûn
Muïc tieâu: HS naém ñöôïc khaùi nieäm chuû ñeà
vaên baûn
Phöông phaùp: Vaán ñaùp, phaân tích maãu
- Nhöõng kæ nieäm saâu saéc trong loøng taùc
Thôøi gian: 10phuùt
giaû : Kæ nieäm laàn ñaàu tieân ñi hoïc .
Goïi hoïc sinh ñoïc laïi vaên baûn “ toâi ñi
- Treân con ñöôøng cuøng meï ñeán
hoïc” cuûa Thanh Tònh .
tröôøng: Taâm traïng hoài hoäp , caûm giaùc
Taùc giaû nhôù laïi nhöõng kæ nieäm saâu saéc môùi meû , vöøa luùng tuùng , vöøa muoán
naøo trong thuôû thieáu thôøi cuûa mình ?
khaúng ñònh mình .
- Taâm traïng ngôõ ngaøng , lo sôï khi
ñöùng tröôùc ngoâi tröôøng , nghe goïi teân
vaø phaûi rôøi tay meï ñeå vaøo lôùp .
- Ñoùn nhaän giôø hoïc ñaàu tieân trong
caûm giaùc gaàn guõi , thaân thuoäc vôùi moïi
vaät , baïn beø cuøng thaùi ñoä nghieâm tuùc ,
töï tin .
- Nhöõng hoài töôûng aáy gôïi leân nhöõng caûm -> Nhöõng hoài töôûng veà kæ nieäm ngaøy
giaùc nhö theá naøo trong loøng taùc giaû ?
ñaàu tieân ñi hoïc taïo aán töôïng saâu ñaäm ,
khoâng theå naøo queân .
Nhö vaäy, vaán ñeà troïng taâm ñöôïc taùc giaû -> Taâm traïng , caûm giaùc cuûa moät caäu
ñaët ra qua noäi dung cuï theå cuûa vaên baûn beù laàn ñaàu tieân ñi hoïc .
laø gì ?
GV noùi : Noäi dung traû lôøi caùc caâu hoûi
12
treân chính laø chuû ñeà cuûa vaên baûn: “Toâi
ñi hoïc”
Vaäy, em hieåu theá naøo laø chuû ñeà cuûa vaên
baûn?
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu veà tính thoáng
nhaát cuûa chuû ñeà vaên baûn
Muïc tieâu: HS hieåu ñöôïc tính thoáng nhaát
veà chuû ñeà cuûa vaên baûn.
Phöông phaùp: Vaán ñaùp, phaân tích maãu
Thôøi gian: 15 phuùt
1, Nhöõng caên cöù ñeå xaùc ñònh : vaên baûn
“ Toâi ñi hoïc” noùi leân nhöõng kæ nieäm
cuûa taùc giaû trong ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc.
Caên cöù vaøo ñaâu , em bieát vaên baûn “ Toâi
ñi hoïc” noùi leân nhöõng kæ nieäm cuûa taùc
giaû veà buoåi ñaàu tieân ñeán tröôøng ?
2, Nhöõng chi tieát mieâu taû “ caûm giaùc
trong saùng” cuûa nhaân vaät “ toâi” :
Haõy tìm nhöõng chi tieát mieâu taû “ caûm
giaùc trong saùng” cuûa nhaân vaät “ toâi” ôû
buoåi ñaàu tieân ñeán tröôøng. Nhöõng töø ngöõ
naøo chöùng toû taâm traïng ñoù in saâu trong
loøng nhaân vaät “toâi” suoát caû cuoäc ñôøi ?
=> Laø vaán ñeà chuû choát, nhöõng yù kieán,
nhöõng caûm xuùc cuûa taùc giaû ñöôïc theå
hieän moät caùch nhaát quaùn trong vaên
baûn.
II. Tính thoáng nhaát veà chuû ñeà cuûa
vaên baûn
-> *Nhan ñeà : Toâi ñi hoïc
- Caùc töø ngöõ : … nhöõng kæ nieäm môn
man cuûa buoåi töïu tröôøng, “laàn ñaàu tieân
ñeán tröôøng” , “ hai quyeån vôû môùi”
- Caùc caâu :
+ “ Haèng naêm … buoåi töïu tröôøng” .
+ “ Toâi queân theá naøo ñöôïc caûm
giaùc trong saùng aáy” .
+ “ Hai quyeån vôû môùi … baét ñaàu
thaáy naëng” .
+ “ Toâi baëm tay … cuõng rôi xuoáng
ñaát”
* Toâ ñaäm caûm giaùc:
a, Treân ñöôøng ñi hoïc :
- Con ñöôøng : quen ñi laïi laém laàn ,
nhöng … hoâm nay thaáy laï .
- Khoâng loäi qua soâng thaû dieàu ,
khoâng ñi ra ñoàng noâ ñuøa -> thaáy mình
trang troïng , ñöùng ñaén .
b, Treân saân tröôøng :
- Tröôøng cao raùo , saïch seõ hôn caùc
nhaø trong laøng -> oai nghieâm neân lo sôï
vaån vô.
- Bôû ngôõ , nuùp beân ngöôøi thaân , nöùc
13
nôû khoùc .
c, Trong lôùp hoïc :
GV noùi : Taát caû nhöõng chi tieát treân ñeàu
Coù nhöõng hoâm ñi chôi suoát caû ngaøy
taäp trung ñeå bieåu hieän chuû ñeà vaên baûn … vaãn khoâng thaáy xa nhaø , xa meï ->
( ñoù laø nhöõng “ caûm giaùc trong saùng” chöa laàn naøo thaáy xa meï nhö laàn naøy .
cuûa “ toâi” ngaøy ñaàu ñeán tröôøng ) .Ñoù
chính laø tính thoáng nhaát cuûa chuû ñeà vaên
baûn .
-> Laø söï nhaát quaùn veà yù ñoà , yù kieán ,
Töø vieäc phaân tích treân , em haõy cho bieát caûm xuùc cuûa taùc giaû theå hieän trong vaên
theá naøo laø tính thoáng nhaát cuûa chuû ñeà baûn.
vaên baûn ?
- Muoán vieát ñöôïc vaên baûn coù tính thoáng
nhaát veà chuû ñeà ta phaûi laøm gì?
=> Muoán vieát ñöôïc moät vaên baûn ñaûm
baûo tính thoáng nhaát veà chuû ñeà , tröôùc
heát caàn xaùc ñònh vaán ñeà troïng taâm , sau
ñoù saép xeáp yù theo trình töï hôïp lí , löïa
choïn töø ngöõ , ñaët caâu sao cho taát caû taäp *Tính thoáng nhaát veà chuû ñeà cuûa vb theå
hieän ôû:
trung bieåu hieän vaán ñeà ñoù .
- Tính thoáng nhaát naøy theå hieän ôû nhöõng - Hình thöùc : nhan ñeà cuûa vaên baûn, ñeà
muïc, trong qh giöõa caùc phaàn caùc ñoaïn
phöông dieän naøo ?
cuûa vb vaø caùc töø ngöõ then choát thöôøng
laëp laïi.
- Noäi dung : xaùc ñònh ñeà taøi, coù chuû
ñònh cuûa tg, moïi phaàn, moïi chi tieát ñeàu
theå hieän chuû ñònh naøy cuûa tg
Goïi HS ñoïc ghi nhôù ôû SGK trang 12 .
* Ghi nhôù (SGK)
III. Luyeän taäp :
Hoaït ñoäng 4: HD luyeän taäp
Muïc tieâu: HS vaän duïng ñöôïc lí thuyeát ñeå
Baøi taäp 1 : Phaân tích tính thoáng nhaát
laøm baøi taäp
veà chuû ñeà cuûa vaên baûn .
Phöông phaùp: Thaûo luaän nhoùm
a, - Vaên baûn “ Röøng coï queâ toâi” noùi veà
Thôøi gian: 10 phuùt
caây coï ôû soâng Thao , queâ höông taùc
Haõy cho bieát vaên baûn treân vieát veà ñoái giaû
töôïng naøo vaø veà vaán ñeà gì ?
- Thöù töï trình baøy : mieâu taû hình
Caùc ñoaïn vaên ñaõ trình baøy ñoái töôïng daùng caây coï , söï gaén boù cuûa caây coï vôùi
theo thöù töï naøo ?
tuoåi thô taùc giaû , taùc duïng cuûa caây coï ,
tình caûm gaén boù giöõa caây coï vôùi ngöôøi
14
daân soâng Thao .
- Khoù thay ñoåi traät töï saép xeáp . Vì
caùc phaàn ñöôïc boá trí theo moät yù ñoà
Theo em , coù theå thay ñoåi traät töï saép xeáp
ñaõ ñònh , caùc yù ñaõ maïch laïc , lieân
naøy ñöôïc khoâng ? Vì sao ?
tuïc .
Neâu chuû ñeà cuûa vaên baûn “ Röøng coï queâ b, Chuû ñeà cuûa vaên baûn : veû ñeïp vaø yù
nghóa cuûa röøng coï queâ toâi .
toâi”
Tìm caùc töø ngöõ , caùc caâu tieâu bieåu theå c, Caùc töø ngöõ ñöôïc laëp laïi nhieàu laàn :
Röøng coï , laù coï vaø caùc yù lôùn trong
hieän chuû ñeà cuûa vaên baûn ?
phaàn thaân baøi :
- Mieâu taû hình daùng caây coï .
- Neâu söï gaén boù maät thieát giöõa caây coï
- Cho hs thaûo luaän ñeå löïa choïn
vôùi nhaân vaät “ toâi” .
- Caùc coâng duïng cuûa caây coï ñoái vôùi
cuoäc soáng .
Baøi taäp 2:Chon caâu b, d
4. Cuûng coá :
- Em hieåu theá naøo veà chuû ñeà vaên baûn?
- Tính thoáng nhaát veà chuû ñeà vaên baûn theå hieän ôû nhöõng phöông dieän naøo ?
- Laøm theá naøo ñeå moät vaên baûn coù tính thoáng nhaát?
5. Höôùng daãn veà nhaø :
- Hoïc kó baøi
- Laøm baøi taäp 3 trang 14 SGK.
- Soaïn baøi: Trong loøng meï
+ Taäp toùm taét vaên baûn
+ Tìm hieåu nhaân vaät baø coâ, nhaân vaät beù Hoàng
TuÇn 2: bµi 2
Ngaøy soaïn: 22 -8-2011
TIEÁT 5
TRONG LOØNG MEÏ
(Trích “Nhöõng ngaøy thô aáu”)
Nguyeân Hoàng
I. Møc ®é cÇn ®¹t:
- Coù ñöôïc nhöõng kieán thöùc sô giaûn veà vaên hoài kí.
- Thaáy ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa theå vaên hoài kí qua ngoøi buùt Nguyeân Hoàng: thaám
ñöôïm chaát tröõ tình, lôøi vaên chaân thaønh, daït daøo caûm xuùc.
II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng
1. KiÕn thøc:
- Khaùi nieäm theå loaïi hoài kí
- Coát truyeän, nhaân vaät, söï kieän trong ñoaïn tríchTrong loøng meï.
15
- Ngoân ngöõ truyeän theå hieän nieàm khaùt khao tình caûm ruoät thòt chaùy boûng cuûa
nhaân vaät.
- YÙ nghóa giaùo duïc: nhöõng thaønh kieán coå huû, nhoû nhen, ñoäc aùc khoâng theå
laøm khoâ heùo tình caûm ruoät thòt thieâng lieâng, saâu naëng.
2. KÜ n¨ng
- Böôùc ñaàu bieát ñoïc- hieåu moät vaên baûn hoài kí.
- Vaän duïng kieán thöùc veà söï keát hôïp caùc phöông thöùc bieåu ñaït trong vaên baûn
töï söï ñeå phaân tích taùc phaåm truyeän.
3. Th¸i ®é
- Bieát naâng niu, traân troïng tình caûm ruoät thòt.
III. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh
- GV: + Tìm hieåu kó taùc phaåm, chuaån kieán thöùc, soaïn giaùo aùn
+ Phaán maøu, baûng phuï, buùt daï
- HS: Ñoïc vaø soaïn baøi tröôùc theo ñònh höôùng cuûa sgk vaø höôùng daãn cuûa giaùo
vieân
IV. Ph¬ng ph¸p/ k T
- Ñaøm thoaïi, thuyeát trình, thaûo luaän nhoùm
Kó thuaät khaên phuû baøn
V. tiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1.OÅn ñònh toå chöùc:
2. Kieåm tra: 5 phuùt
- Taâm traïng, caûm giaùc cuûa nhaân vaät “ toâi” trong ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc ñöôïc
mieâu taû nhö theá naøo? ( treân con ñöôøng ñeán tröôøng, khi ñeán tröôøng, vaøo tieát hoïc
ñaàu tieân )
- Em haõy neâu nhöõng ñaëc saéc veà ngheä thuaät cuûa truyeän ngaén “Toâi ñi hoïc”.
3. Baøi môùi:
Hoaït ñoäng 1: Giôùi thieäu baøi:
Muïc tieâu: Taïo taâm theá, ñònh höôùng chuù yù cho hoïc sinh
Phöông phaùp: thuyeát trình
Thôøi gian: 1 phuùt
Trong doøng vaên hoïc hieän thöïc 1930 – 1945, Nguyeân Hoàng laø moät caây buùt xuaát saéc
vôùi gioïng vaên thaám ñaãm chaát tröõ tình. Tieâu bieåu cho nhöõng saùng taùc aáy laø “
Nhöõng ngaøy thô aáu” – Taäp hoài kí veà tuoåi thô ñaày cay ñaéng, baát haïnh cuûa chính taùc
gia. Hoâm nay, chuùng ta tìm hieåu moät ñoaïn trích cuûa taùc phaåm, ñoù laø vaên baûn “
Trong loøng meï” .
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh
Keát quaû caàn ñaït
Hoaït ñoäng2: HD ñoïc –tìm hieåu chung
I. Ñoïc- Tìm hieåu chung
Muïc tieâu: HS naém ñöôïc nhöõng neùt
16
chính veà t/g, t/p, boá cuïc, phöông thöùc
bieåu ñaït.
Phöông phaùp: Ñaøm thoaïi, thuyeát trình
Kyõ thuaät: khaên phuû baøn
Thôøi gian:15 phuùt
- GV höôùng daãn caùch ñoïc :
Gòong chaäm, tình caûm: chuù yù caùc töø ngöõ
, hình aûnh theå hieän caûm xuùc cuûa nhaân
vaät toâi .
GV ñoïc maãu moät ñoaïn roài goïi 3- 4 hoïc
sinh ñoïc .
Goïi HS ñoïc chuù thích ôû SGK trang 18.
Haõy cho bieát moät vaøi neùt veà tieåu söû
Nguyeân Hoàng ?
Nhöõng saùng taùc cuûa oâng thöôøng höôùng
veà ai?
Haõy keå teân nhöõng taùc phaåm tieâu bieåu
cuûa oâng ?
- Vaên baûn treân thuoäc theå loaïi naøo ?
- Neâu xuaát xöù vaên baûn ?
- GV giaûng : “ Nhöõng ngaøy thô aáu” laø
taäp hoài kí veà tuoåi thô ñaày cay ñaéng, baát
haïnh cuûa chính taùc giaû. Taäp hoài kí goàm 9
chöông, vaên baûn hoïc laø chöông 4. Trong
theå hoài kí “ toâi” laø nhaân vaät chính, laø
ngöôøi keå chuyeän vaø tröïc tieáp boäc loä caûm
nghó veà nhöõng ñieàu coù thöïc trong cuoäc
ñôøi mình .
Boá cuïc cuûa vaên baûn goàm maáy phaàn ?
Neâu noäi dung töøng phaàn ?
Hoaït ñoäng 3: HD ñoïc- tìm hieåu chi tieát
Muïc tieâu: HS naém ñöôïc giaù trò noäi
dung, ngheä thuaät vaø yù nghóa cuûa vaên
baûn.
Phöông phaùp: Gôïi môû, neâu vaán ñeà, thaûo
1, Taùc giaû :
- Nguyeân Hoàng (1918–1982),
- Queâ ôû Nam Ñònh
- Caùc saùng taùc cuûa oâng thöôøng vieát veà
nhöõng ngöôøi cuøng khoå vôùi traùi tim
yeâu thöông thaém thieát .
- Nhöõng taùc phaåm chính : Bæ voû ,
Nhöõng ngaøy thô aáu , Cöûa bieån .
2. Taùc phaåm :
- Theå loaïi : Hoài kí
- Xuaát xöù : Trích trong chöông 4 taäp
hoài kí “Nhöõng ngaøy thô aáu”.
3.Boá cuïc : 2 phaàn
- Töø ñaàu cho ñeàn “ ngöôøi ta hoûi ñeán
chöù ?”: Cuoäc ñoái thoaïi giöõa baø coâ cay
ñoäc vaø chuù beù Hoàng, yù nghó , caûm xuùc
cuûa chuù veà ngöôøi meï ñaùng thöông.
- Phaàn coøn laïi : Cuoäc gaëp laïi baát ngôø
vôùi meï vaø caûm giaùc vui söôùng cöïc
ñieåm cuûa beù Hoàng .
III. Ñoïc- Tìm hieåu chi tieát
1,Nhaân vaät baø coâ trong cuoäc ñoái
thoaïi vôùi beù Hoàng.
17
luaän chung caû lôùp,giaûng bình.
Thôøi gian: 16 phuùt
Haõy tìm nhöõng chi tieát theå hieän caûnh
ngoä thöông taâm cuûa chuù beù Hoàng ?
* Hoaøn caûnh cuûa beù Hoàng:
- Moà coâi cha
- Meï ñi böôùc nöõa
- soáng bô vô beân noäi
-> eùo le, toäi nghieäp, ñaùng thöông
GV giaûng : Hoaøn caûnh ñaùng thöông :
Coøn nhoû maø ñaõ moà coâi cha, soáng xa me.
Ñaõ vaäy, caäu coøn luoân bò baø coâ cay ñoäc
haønh haï baèng nhöõng lôøi leõ mæa mai, xuùc
phaïm .
- Baûn chaát cuûa baø coâ ñöôïc theå hieän
trong cuoäc ñoái thoaïi aáy qua nhöõng chi
tieát naøo?
- Veû maët vaø ñieàu baø coâ hoûi coù phaûn aùnh
ñuùng tình caûm vôùi meï beù Hoàng khoâng ?
-Vì sao em nhaän ra ñieàu ñoù?
- Töø ngöõ naøo bieåu thò thaùi ñoä thöïc chaát
cuûa baø ta? Raát kòch nghóa laø gì?
-Tröôùc caâu traû lôøi baát caàn cuûa caäu beù baø
coâ coù buoâng tha em khoâng?
- Qua mieâu taû gioïng noùi, caëp maét, em
nhaän thaáy ñaèng sau ñoù aån chöùa thaùi ñoä
gì ?
- Baø ta tieáp tuïc taán coâng chaùu baèng caùch
naøo ?
Muïc ñích cuûa baø khi ñöa tin?
- Vieäc baø coâ keä chaùu cöôøi daøi trong
tieáng khoùc vaãn cöù töôi cöôiø keå... cho
thaáy tính caùch gì cuûa baø coâ ?
- Cöû chæ voã vai nghieâm nghò, toû thaùi ñoä
thöông xoùt anh trai ->laøm roõ baûn chaát gì
cuûa baø ta ?
Trong nhöõng chi tieát treân, taùc giaû thöôøng
- ... cöôøi hoûi…
-> khoâng phaûi lo laéng hay aâu yeám
maø gieãu côït , cay ñoäc
-…gioïng noùi vaø neùt maët khi cöôøi
raát kòch .
-> giaû doái
-gioïng ngoït, nhìn chaèm chaëp...
-> aån chöùa aùc yù
- …voã vai toâi cöôøi : ñöa tin xaáu
- … vaøo baét môï maøy may vaù saém
söûa cho vaø thaêm em beù chöù .
-> gieøm pha, xuùc xieåm meï Hoàng
- Coâ toâi vaãn cöù töôi cöôøi keå chuyeän
cho toâi nghe …-> laïnh luøng ,voâ caûm,
ñoäc aùc; keå caûnh ñoùi raùch, tuùng
thieáu...vôùi veû thích thuù
- Toû söï ngaäm nguøi thöông xoùt thaày
toâi …
-> thaâm hieåm ,trô treõn
18
nhaéc ñi, nhaéc laïi haønh ñoäng gì ôû baø coâ?
(Caùi cöôøi )
Haõy phaân tích söï khaùc nhau giöõa nhöõng
caùi cöôøi ñoù ? ( chuù yù cöû chæ , gioïng ñieäu ,
neùt maët khi cöôøi vaø nhöõng maâu thuaãn
trong lôøi noùi cuûa baø ta )
-> Khi thaáy ñöùa chaùu toû veû döûng döng
, baø ta khoâng chòu buoâng tha maø vaãn “
ngoït ngaøo” cuøng caùi nhìn “ chaèm chaëp”.
Nhaéc ñeán meï beù Hoàng baø ta cöôøi nuï
cöôøi khinh bæ , chaâm choïc , ñaëc bieät laø
nuï cöôøi ñoäc aùc khi nhaéc ñeán hai tieáng “
em beù”. Luùc beù Hoàng khoùc nöùc nôû, baø
vaãn toû thaùi ñoä voâ caûm. Khoâng nhöõng => Baø coâ laïnh luøng , ñoäc aùc , thaâm
theá, baø coøn mieâu taû tình caûnh khoán khoå hieåm
- Laø haïng ngöôøi soáng taøn
cuûa meï beù Hoàng baèng moät söï thích thuù. nhaãn , khoâ heùo caû tình maùu muû trong
Sau ñoù, baø thay ñoåi ñaáu phaùp baèng caùch xaõ hoäi thöïc daân nöûa phong kieán thôøi
theå hieän thaùi ñoä thöông xoùt ñoái vôùi baáy giôø .
ngöôøi ñaõ maát . Ñeán ñaây , söï thaâm hieåm
ñaõ ñöôïc phôi baøy toaøn boä .
- Qua ñoù , em thaáy baø coâ beù Hoàng laø
moät ngöôøi nhö theá naøo ? Baø ta töôïng
tröng cho loaïi ngöôøi naøo trong xaõ hoäi ?
4. Cuûng coá : - Hoïc sinh ñoïc- toùm taét laïi ñoaïn trích
- Phaùt bieåu caûm nghó veà nhaân vaät baø coâ beù Hoàng ?
5. Höôùng daãn veà nhaø :
- Ñoïc – tìm hieåu kó caâu hoûi sgk
- Caâu 3: Chaát tröõ tình trong ñoaïn trích:
+ Tình huuoáng vaø noäi dung caâu chuyeän: Hoaøn caûnh ñaùng thöông cuûa beù Hoàng, caâu
chuyeän veà ngöôøi meï aâm thaàm chòu ñöïng noãi ñau vaø t/c cuûa beù Hoàng vôùi meï.
+ Doøng caûm xuùc phong phuù cuûa Hoàng
+ Keå keát hôïp bieåu caûm
+ Hình aûnh theå hieän taâm traïng , so saùnh gaây aán töôïng
+ Lôøi vaên say meâ khaùc thöôøng, doøng caûm xuùc môn man, daøo daït.
Caâu 5: Nhaø vaên vieát veà phuï nöõ vaø nhi ñoàng
Ngaøy 22- 8 – 2011
19
Tieát 6
Vaên baûn :
Trong loøng meï (tieáp)
Nguyeân Hoàng
I. Møc ®é cÇn ®¹t:
- Coù ñöôïc nhöõng kieán thöùc sô giaûn veà vaên hoài kí.
- Thaáy ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa theå vaên hoài kí qua ngoøi buùt Nguyeân Hoàng: thaám
ñöôïm chaát tröõ tình, lôøi vaên chaân thaønh, daït daøo caûm xuùc.
II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng
1. KiÕn thøc:
- Khaùi nieäm theå loaïi hoài kí
- Coát truyeän, nhaân vaät, söï kieän trong ñoaïn tríchTrong loøng meï.
- Ngoân ngöõ truyeän theå hieän nieàm khaùt khao tình caûm ruoät thòt chaùy boûng cuûa
nhaân vaät.
- YÙ nghóa giaùo duïc: nhöõng thaønh kieán coå huû, nhoû nhen, ñoäc aùc khoâng theå
laøm khoâ heùo tình caûm ruoät thòt thieâng lieâng, saâu naëng.
2. KÜ n¨ng
- Böôùc ñaàu bieát ñoïc- hieåu moät vaên baûn hoài kí.
- Vaän duïng kieán thöùc veà söï keát hôïp caùc phöông thöùc bieåu ñaït trong vaên baûn
töï söï ñeå phaân tích taùc phaåm truyeän.
3. Th¸i ®é
- Bieát naâng niu, traân troïng tình caûm ruoät thòt.
III. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh
- GV: + Tìm hieåu kó taùc phaåm, chuaån kieán thöùc, soaïn giaùo aùn
+ Phaán maøu, baûng phuï
- HS: Ñoïc vaø soaïn baøi tröôùc theo ñònh höôùng cuûa sgk vaø höôùng daãn cuûa giaùo
vieân
iii- Ph¬ng ph¸p, KÜ thuËt d¹y häc:
- Ñaøm thoaïi, thuyeát trình, thaûo luaän nhoùm, giaûng bình, khaùi quaùt hoaù
- Kó thuaät khaên phuû baøn
V. tiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1.OÅn ñònh toå chöùc:
2.Kieåm tra: 5 phuùt
- Toùm taét ñoaïn trích “Trong loøng meï” vaø neâu hoaøn caûnh cuûa chuù beù Hoàng
- Phaân tích nhaân vaät baø coâ beù Hoàng.
3. Baøi môùi
*Hoaït ñoäng 1: Chuyeån yù ñeå giôùi thieäu baøi
Muïc tieâu: Taïo taâm theá, ñònh höôùng chuù yù cho hoïc sinh
Phöông phaùp: thuyeát trình
Thôøi gian: 1 phuùt
20
- Xem thêm -