Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
TuÇn 1 : Bµi 1
®¹t
TiÕt 1,2 :
Con Rång, ch¸u Tiªn
B¸nh chng, b¸nh giÇy
TiÕt 3 :
Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt
TiÕt 4 : Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu
TiÕt 1,2 :
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
Con Rång, ch¸u Tiªn
B¸nh chng, b¸nh giÇy
a. Môc tiªu :
- HiÓu ®Þnh nghÜa s¬ lîc vÒ truyÒn thuyÕt.
- HiÓu néi dung, ý nghÜa cña hai truyÒn thuyÕt : Con rång, ch¸u tiªn vµ
B¸nh chng, b¸nh giÇy.
- HiÓu ra vµ hiÓu ®îc nh÷ng ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o
cña hai truyÖn.
- KÓ ®îc hai truyÖn.
B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
- Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô,
- Häc sinh: So¹n bµi.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi Míi :
V¨n b¶n: Con Rång, Ch¸u Tiªn
Ho¹t ®éng cña GV- HS
Néi dung
- Gv kiÓm tra bµi so¹n cña
häc sinh, giíi thiÖu bµi míi.
* Giíi thiÖu bµi: Cè thñ tíng Ph¹m V¨n
§ång nãi: “Nh÷ng truyÒn thuyÕt d©n gian
thêng cã c¸i cèt lâi lµ sù thËt lÞch sö mµ
nh©n d©n ta, qua nhiÒu thÕ hÖ, ®· lý tëng
hãa, göi g¾m vµo ®ã t©m t×nh thiÕt tha cña
m×nh, cïng víi th¬ vµ méng, ch¾p ®«i c¸nh
cña trÝ tëng tîng d©n gian, lµm nªn nh÷ng
t¸c phÈm v¨n ho¸ mµ ®êi ®êi con ngêi cßn a
thÝch”.
Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn
con Rång ch¸u Tiªn lµ g×? V×
sao d©n gian ta qua bao ®êi, rÊt
tù hµo vµ yªu thÝch c©u chuyÖn
nµy?
Ho¹t ®éng 1:
I. §äc :
- GV ®äc diÔn c¶m mét ®o¹n
cña v¨n b¶n.
- Cã thÓ t¹m ph©n truyÖn
thµnh 3 ®o¹n, yªu cÇu 3 häc
sinh ®äc.
- Häc sinh ®äc
- GV nhËn xÐt g¾n gän vµ gãp
ý. Mçi ®o¹n nªn chän mét chç
1.§äc v¨n b¶n:
- §o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn “ Long Trang”
- §o¹n 2: TiÕp theo ®Õn “ lªn ®êng”
- §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i.
Nguyễn Thị Hồng Gấm
1
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
®Ó söa c¸ch ®äc cho häc sinh.
- PhÇn chó thÝch cã thÓ t¸ch
riªng hoÆc tiÕn hµnh khi häc
sinh ®äc tõng ®o¹n
- GV híng dÉn häc sinh n¾m
®îc mÊy ý quan träng trong
®Þnh nghÜa.
- Häc sinh nghe.
Ho¹t ®éng 2:
2.T×m hiÓu chó thÝch:
- §Þnh nghÜa truyÒn thuyÕt.
- TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian
truyÒn miÖng, kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn
liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø.
- Thêng cã yÕu tè tëng tîng, kú ¶o
- ThÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña
nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt
lÞch sö.
II. T×m hiÓu v¨n b¶n :
GV t×m nh÷ng chi tiÕt trong
truyÖn thÓ hiÖn tÝnh chÊt kú l¹
lín lao, phi thêng vÒ nguån gèc
vµ h×nh d¹ng cña L¹c Long
Qu©n vµ ¢u C¬.
- GV : Nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ
hiÖn hµnh ®éng cña L¹c Long
Qu©n phi thêng?
1. Nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o vÒ
L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬:
+ VÒ nguån gèc vµ h×nh d¹ng :
- L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ ®Òu lµ “
ThÇn”. Long Qu©n lµ thÇn nßi rång, ¢u C¬
thuéc dßng tiªn.
- Long Qu©n søc khoÎ v« ®Þch, cã
nhiÒu
phÐp l¹”, ¢u C¬ “ xinh ®Ñp tuyÖt trÇ
n”.
+ VÒ sù nghiÖp më níc :
- Long Qu©n gióp d©n diÖt trõ nh÷ng loµi
yªu qu¸i ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng, d¹y d©n
c¸ch trång trät ch¨n nu«i, ¨n ë.
- GV : Tõ viÖc t×m nh÷ng chi
tiÕt tëng tîng, kú ¶o, em hiÓu
thÕ nµo lµ nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o?
H·y nãi râ vai trß cña chóng
trong truyÖn ?
- GV : ViÖc kÕt duyªn cña
Long Qu©n vµ ¢u C¬ vµ viÖc
¢u C¬ sinh në cã g× l¹? Long
Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh thÕ
nµo vµ ®Ó lµm g×? Theo truyÖn
nµy th× ngêi ViÖt lµ con ch¸u
cña ai?
- Häc sinh th¶o luËn ë líp :
TruyÖn Con Rång, Ch¸u Tiªn cã
+ VÒ chuyÖn sinh në : c¸i bäc tr¨m trøng.
+ Nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o : ®îc
hiÓu lµ nh÷ng chi tiÕt kh«ng cã thËt, ®îc t¸c
gi¶ d©n gian s¸ng t¹o nh»m môc ®Ých nhÊt
®Þnh.
+ Vai trß cña nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú
¶o trong truyÖn :
- T« ®Ëm tÝnh chÊt kú l¹, lín lao, ®Ñp ®Ï
cña nh©n vËt, sù kiÖn.
- ThÇn kú ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc
gièng nßi, d©n téc ®Ó chóng ta thªm tù hµo,
tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc m×nh.
- Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm.
+ Häc sinh th¶o luËn, tr¶ lêi:
- Chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o thÓ hiÖn ë
chuyÖn ¢u C¬ sinh në c¸i bäc tr¨m trøng.
- L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con ®Ó
cai qu¶n vµ g©y dùng ®Êt níc
- Ngêi ViÖt lµ Con Rång, Ch¸u Tiªn.
2. ý nghÜa cña truyÖn Con Rång, Ch¸u
Nguyễn Thị Hồng Gấm
2
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
ý nghÜa g×? Nh»m gi¶i thÝch
®iÒu g×?
- Chi tiÕt c¸i bäc tr¨m trøng
kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×?
- Häc sinh ®äc l¹i lêi hÑn cña
Long Qu©n, thÓ hiÖn ý nguyÖn
g× cña ngêi xa?
Tiªn:
+ Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý,
thiªng liªng cña céng ®ång ngêi ViÖt. Tõ
bao ®êi ngêi ViÖt tin vµo tÝnh x¸c thùc cña
nh÷ng ®iÒu “truyÒn thuyÕt” vÒ sù tÝch tæ tiªn
vµ tù hµo vÒ nguån gèc, gißng gièng tiªn
Rång rÊt cao quý, linh thiªng cña m×nh.
- §Õn ®©y cã thÓ gi¶i thÝch tõ
“§ång Bµo”
+ §Ò cao nguån gèc chung vµ biÓu hiÖn ý
nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nh©n d©n ë
mäi miÒn ®Êt níc. Ngêi ViÖt Nam, dï miÒn
xu«i hay miÒn ngîc, dï ë ®ång b»ng, miÒn
nói hay ven biÓn, trong níc hay níc ngoµi
®Òu cã chung céi nguån, ®Òu lµ con mÑ ¢u
C¬ ( ®ång bµo – cïng mét bäc ) , v× vËy
ph¶i th¬ng yªu, ®oµn kÕt.
- GV híng dÉn ®äc: §äc thªm
®Ó hiÓu ®Çy ®ñ ý nghÜa cña
truyÖn.
C¸c ý nghÜa Êy gãp phÇn quan
träng vµo viÖc x©y dùng, båi ®¾p nh÷ng søc
m¹nh tinh thÇn d©n téc.
Ho¹t ®éng 3
- Häc sinh ®äc phÇn ghi nhí
- Häc sinh häc thuéc lßng
phÇn ghi nhí.
- GV : Sù gièng nhau Êy
kh¼ng ®Þnh sù gÇn gòi vÒ céi
nguån vµ sù giao lu v¨n ho¸
gi÷a c¸c téc ngêi trªn ®Êt níc ta.
Bµi tËp vÒ nhµ :
C©u 2,4,5 ( trang 3)
III. Ghi nhí : - SGK trang 8
IV. LuyÖn tËp : Häc sinh tr¶ lêi c©u hái
phÇn luyÖn tËp.
C©u 1: TruyÖn “Qu¶ trøng në ra tr¨m
con ngêi” – D©n téc Mêng, TruyÖn “ Qu¶
bÇu mÑ” – D©n téc Kh¬mó
C©u 2:
Häc sinh kÓ l¹i chuyÖn Con
Rång, Ch¸u Tiªn víi nh÷ng yªu cÇu sau:
+ §óng cèt truyÖn, chi tiÕt c¬ b¶n.
+ Cè g¾ng dïng lêi v¨n ( nãi) cña m×nh
®Ó kÓ.
+ KÓ diÔn c¶m.
* Rót kinh nghiÖm :
V¨n b¶n: B¸nh chng, b¸nh giÇy
( Híng dÉn ®äc thªm )
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi :
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung
Nguyễn Thị Hồng Gấm
3
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
Giíi thiÖu bµi:
H§ 1
I . §äc:
- Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc l¹i
truyÖn, mçi häc sinh ®äc mét
®o¹n.
- GV nhËn xÐt ng¾n gän, söa
c¸ch ®äc cho häc sinh.
H§ 2
1. §äc v¨n b¶n:
- §o¹n 1 : Tõ ®Çu ®Õn “ chøng gi¸m”
- §o¹n 2 : TiÕp theo ®Õn “ h×nh trßn”
- §o¹n 3 : PhÇn cßn l¹i.
2. §äc chó thÝch
II . T×m hiÓu v¨n b¶n :
Gv híng dÉn häc sinh th¶o luËn
theo c©u hái phÇn “ §äc hiÓu v¨n
- Hoµn c¶nh: GiÆc ngoµi ®· yªn, Vua cã
b¶n”.
thÓ tËp trung lo cho d©n ®îc no Êm. Vua giµ,
muèn truyÒn ng«i.
+ C©u hái 1 : Vua Hïng chän
ý cña vua: Ngêi nèi ng«i ph¶i nèi tiÕp
ngêi nèi ng«i trong hoµ c¶nh nµo? chÝ- híng
vua, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i con trvíi ý ®Þnh ra sao vµ b»ng h×nh ëng.
thøc g×?
- H×nh thøc: §iÒu vua ®ßi hái mang tÝnh
chÊt mét c©u ®è ®Æc biÖt ®Ó thö tµi. Trong
truyÖn cæ d©n gian, gi¶i ®è lµ mét trong
+ C©u hái 2 : V× sao trong c¸c nh÷ng thö th¸ch ®èi víi nh©n vËt.
con vua, chØ cã Lang Liªu ®îc
thÇn gióp ®ì?
- Trong c¸c Lang, Lang Liªu lµ ngêi thiÖt
thßi nhÊt.
- Tuy lµ Lang nhng chµng sím lµm viÖc
®ång ¸ng, gÇn gòi víi d©n thêng.
- Chµng lµ ngêi duy nhÊt hiÓu ®îc ý
thÇn, vµ thùc hiÖn ®îc ý thÇn. ThÇn ë ®©y lµ
nh©n d©n. Ai cã thÓ suy nghÜ vÒ lóa g¹o s©u
s¾c, tr©n träng lóa g¹o cña trêi ®Êt vµ còng
+ C©u hái 3 : V× sao hai thø b¸nh lµ kÕt qu¶ cña må h«i, c«ng søc con ngêi
cña Lang Liªu ®îc Vua cha chän nh nh©n d©n. Nh©n d©n rÊt quý träng c¸i
®Ó tÕ Trêi, §Êt, Tiªn v¬ng vµ Lang nu«i sèng m×nh, c¸i m×nh lµm ra ®îc.
Liªu ®îc chän nèi ng«i vua?
- Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ ( quý
träng nghÒ n«ng, quý träng h¹t g¹o nu«i
sèng con ngêi vµ lµ s¶n phÈm do chÝnh con
ngêi lµm ra)
- Hai thø b¸nh cã ý nghÜa s©u xa: tîng
trêi, tîng ®Êt, tîng mu«n loµi.
- Hai thø b¸nh hîp ý Vua, chøng tá ®îc
tµi ®øc con ngêi cã thÓ nèi chÝ Vua. §em
+ C©u hái 4 : ý nghÜa cña truyÒn c¸i quý nhÊt trong trêi ®Êt, cña ®ång ruéng,
do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn
thuyÕt “ B¸nh chng, b¸nh giÇy”
v¬ng, d©ng lªn cha th× ®óng lµ ngêi con tµi
n¨ng, th«ng minh, hiÕu th¶o, tr©n träng
nh÷ng ngêi sinh thµnh ra m×nh.
- TruyÖn nh»m gi¶i thÝch nguån gèc sù
Nguyễn Thị Hồng Gấm
4
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
vËt: Hai thø b¸nh - b¸nh Chng, b¸nh GiÇy.
Nguån gèc nµy g¾n liÒn víi ý nghÜa s©u xa
cña hai lo¹i b¸nh: B¸nh GiÇy tîng trng cho
bÇutrêi, B¸nh Chng tîng trng cho mÆt ®Êt.
- GV híng dÉn häc sinh ®äc
- §Ò cao lao ®éng, ®Ò cao nghÒ n«ng.
Lang
Liªu – nh©n vËt chÝnh, hiÖn lªn nh
- Yªu cÇu häc sinh häc thuéc
mét ngêi anh hïng v¨n ho¸. B¸nh chng,
b¸nh giÇy cµng cã ý nghÜa bao nhiªu th×
cµng nãi lªn tµi n¨ng, phÈm chÊt cña Lang
1.Trao ®æi ý kiÕn ë líp: ý nghÜa Liªu bÊy nhiªu.
cña phong tôc ngµy TÕt nh©n d©n
III . Ghi nhí : SGK ( Trang 12 )
ta lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy.
IV . LuyÖn tËp:
1. ý nghÜa phong tôc ngµy TÕt nh©n d©n
ta lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy lµ ®Ò cao nghÒ
2. §äc truyÖn nµy, em thÝch chi n«ng, ®Ò cao sù thê cóng Trêi, §Êt vµ tæ tiªn
cña nh©n d©n ta. Cha «ng ®· x©y dùng
tiÕt nµo? V× sao?
GV gîi ý. Häc sinh chØ ra vµ phong tôc tËp qu¸n cña m×nh tõ nh÷ng ®iÒu
ph©n tÝch mét chi tiÕt mµ häc sinh gi¶n dÞ nhng rÊt thiªng liªng, giµu ý nghÜa.
Quang c¶nh ngµy TÕt nh©n d©n ta gãi hai
c¶m thÊy thÝch nhÊt.
thø b¸nh nµy cßn cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn
thèng v¨n ho¸, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc vµ
lµm sèng l¹i c©u chuyÖn “ B¸nh chng, b¸nh
giÇy” trong kho tµng truyÖn cæ d©n gian
ViÖt Nam.
Bµi tËp vÒ nhµ:
C©u 4, 5 ( SBT, tr3)
2. Gîi ý hai chi tiÕt ®Æc s¾c vµ giµu ý
nghÜa:
+ Lang Liªu n»m méng thÊy thÇn ®Õn
khuyªn b¶o “ ...” . §©y lµ chi tiÕt thÇn kú
lµm t¨ng søc hÊp hÉn cho truyÖn. Chi tiÕt
nµy cßn nªu bËt gi¸ trÞ cña h¹t g¹o ë mét ®Êt
níc mµ c d©n sèng b»ng nghÒ n«ng vµ g¹o
lµ l¬ng thùc chÝnh, ®îc a thÝch cña nh©n
d©n. §ång thêi chi tiÕt nµy cßn nªu bËt gi¸
trÞ cña h¹t g¹o mét c¸ch s©u s¾c, ®¸ng quý,
®¸ng tr©n träng cña s¶n phÈm do con ngêi tù
lµm.
+ Lêi Vua nãi víi mäi ngêi vÒ hai lo¹i
b¸nh.
§©y lµ c¸ch “ ®oc”, c¸ch thëng thøc,
nhËn xÐt vÒ v¨n ho¸. Nh÷ng c¸i b×nh thêng,
gi¶n dÞ song l¹i chøa ®ùng rÊt nhiÒu ý nghÜa
s©u s¾c. NhËn xÐt cña Vua vÒ b¸nh chng,
b¸nh giÇy còng chÝnh lµ ý nghÜa, t tëng, t×nh
c¶m cña nh©n d©n vÒ hai lo¹i b¸nh nãi riªng
vµ vÒ phong tôc lµm hai lo¹i b¸nh vµo ngµy
TÕt.
*rót kinh nghiÖm :
Nguyễn Thị Hồng Gấm
5
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 3:
Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt
A. Môc tiªu
Gióp häc sinh hiÓu ®îc thÕ nµo lµ tõ vµ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt.
- Kh¸i niÖm vÒ tõ
- §¬n vÞ cÊu t¹o cña tõ ( tiÕng)
- c¸c kiÓu cÊu t¹o tõ ( tõ ®¬n, tõ phøc, tõ ghÐp, tõ l¸y)
B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
- Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô..
- Häc sinh: §äc tríc bµi.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi Míi :
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung
KiÓm tra bµi cò:
H·y tr×nh bµy ng¾n ngän
nh÷ng ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña thÓ
lo¹i TruyÒn ThuyÕt.
Bµi míi:
Trong truyÒn thuyÕt Con
Rång, Ch¸u Tiªn em thÝch chi
I. Tõ lµ g×?
tiÕt nµo nhÊt? v× sao?
1. LËp danh s¸ch tõ vµ tiÕng trong c©u
Ho¹t ®éng 1
ThÇn/ d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät,/
ch¨n
nu«i / vµ / c¸ch/ ¨n ë.( Con Rång, ch¸u
LËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ
Tiªn)
c¸c tõ trong c©u sau
C©u v¨n ®îc t¹o bëi 9 tõ, 12 tiÕng ( cã
C©u v¨n trªn ®îc t¹o bëi bao
3
tõ
gåm 2 tiÕng)
nhiªu tõ ? bao nhiªu tiÕng?
GV ®a thªm vÝ dô
2. C¸c ®¬n vÞ ®îc gäi lµ tõ vµ tiÕng cã g×
Ho¹t ®éng 2
kh¸c nhau?
Mçi lo¹i ®¬n vÞ tiÕng dïng
TiÕng dïng ®Ó t¹o tõ
®Ó lµm g×? §¬n vÞ tõ dïng ®Ó lµm
Tõ dïng ®Ó t¹o c©u
g×?
Khi mét tiÕng cã thÓ dïng ®Ó t¹o
Khi nµo mét tiÕng ®îc gäi lµ
c©u, tiÕng Êy cã thÓ trë thµnh tõ.
mét tõ?
VD
:
Trong
trêi ®Êt, kh«ng cã g× quý b»ng
GV ®a vÝ dô, häc sinh lËp
h¹t
g¹o.
(
8
tõ,
9 tiÕng)
danh s¸ch tõ vµ tiÕng trong c©u.
Tõ nh÷ng vÝ dô trªn, gi¸o
Ghi nhí: Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá
viªn gióp häc sinh rót ra ®Þnh nhÊt dïng ®Ó t¹o c©u.
Nguyễn Thị Hồng Gấm
6
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
nghÜa vÒ tõ ( SGK . 13)
Ho¹t ®éng 3
II. Tõ ®¬n vµ tõ phøc:
1. Dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë bËc
TiÓu
häc, h·y ®iÒn c¸c tõ trong c©u díi ®©y
Häc sinh t×m tõ mét tiÕng vµo b¶ng
ph©n lo¹i.
vµ tõ hai tiÕng cã trong c©u.
VD : Tõ/ ®Êy,/ níc/ ta/ ch¨m/ nghÒ/ trång
trät,/ ch¨n nu«i/ vµ/ cã/ tôc/ ngµy/ TÕt/ lµm/
b¸nh chng/ b¸nh giÇy.
( B¸nh chng, b¸nh
giÇy)
Häc sinh ghi ®óng c¸c tõ
Cét tõ ®¬n
: Tõ, ®Êy, níc, ta,
mét tiÕng vµ tõ hai tiÕng vµo c¸c
ch¨m, nghÒ, vµ, cã, tôc, ngµy, TÕt, lµm.
cét theo b¶ng mÉu trong s¸ch
Cét tõ l¸y
: trång trät
gi¸o khoa.
Cét tõ ghÐp : ch¨n nu«i, b¸nh chng,
b¸nh giÇy.
Ho¹t ®éng 4
3. CÊu t¹o cña tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã g×
gièng nhau vµ kh¸c nhau?
Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm cña tõ vµ
®¬n vÞ cÊu t¹o tõ.
Ph©n biÖt tõ ®¬n vµ tõ phøc : Tõ gåm
Dùa vµo b¶ng häc sinh ®· 1 tiÕng lµ tõ ®¬n, tõ gåm 2 hay nhiÒu tiÕng lµ
lËp gi¸o viªn gióp häc sinh lÇn l- tõ phøc.
ît t×m hiÓu c¸c néi dung.
Ph©n biÖt tõ ®¬n vµ tõ phøc : Nh÷ng
tõ phøc ®îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp nh÷ng
tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa ®îc gäi
lµ tõ ghÐp, cßn nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ l¸y
©m gi÷a c¸c tiÕng gäi lµ tõ l¸y.
§¬n vÞ cÊu t¹o cña TiÕng ViÖt lµ
tiÕng.
Ho¹t ®éng 5
HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc
Ho¹t ®éng 6
Ghi nhí : SGK- tr 14.
III. LuyÖn tËp:
Bµi tËp 1. ( tr.14)
a) C¸c tõ : nguån gèc, con ch¸u thuéc
kiÓu tõ ghÐp.
b) Tõ ®ång nghÜa víi nguån gèc : céi
nguån, gèc g¸c.
c) Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc : cËu
mî, c« d×, chó ch¸u, anh em,…
Bµi tËp 2 (tr.14)
Theo giíi tÝnh( nam, n÷ ) : «ng bµ, cha
mÑ, anh chÞ, cËu mî, chó d×, chó thÝm.
Cã thÓ cã nh÷ng kh¶ n¨ng
Theo bËc ( trªn díi) : b¸c ch¸u, chÞ
s¾p xÕp tõ nh sau
em, anh em, d× ch¸u, cha con, mÑ con,…
Bµi tËp 3 (tr.14)
Nguyễn Thị Hồng Gấm
7
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
C¸ch chÕ biÕn : B¸nh r¸n, b¸nh níng,
b¸nh hÊp, b¸nh nhóng, b¸nh tr¸ng,…
ChÊt liÖu lµm b¸nh : B¸nh nÕp, b¸nh
tÎ, b¸nh ®Ëu xanh, b¸nh khoai, b¸nh cèm,
b¸nh kem …
TÝnh chÊt cña b¸nh : B¸nh dÎo, b¸nh
phång,..
H×nh d¸ng b¸nh : b¸nh gãi, b¸nh quÊn
thõng, b¸nh tai voi, b¸nh cuèn,…
Tõ l¸y miªu t¶ c¸i g×?
NghÜ tñi th©n, c«ng chóa
ót ngåi khãc thót thÝt
BT5: Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y.
Bµi tËp 4 :
Miªu t¶ tiÕng khãc cña con ngêi.
Nh÷ng tõ l¸y kh¸c cã cïng t¸c dông :
Nøc në, sôt sïi, rng røc,
Bµi tËp 5:
a) T¶ tiÕng cêi: khóc khÝch, s»ng sÆc, h«
h«, ha h¶, hÒnh hÖch,
b) T¶ tiÕng nãi : khµn khµn, lÌ nhÌ, thá
thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu,
c) T¶ d¸ng ®iÖu : lõ ®õ, l¶ lít, nghªnh
ngang, ng«ng nghªnh,
Rót kinh nghiÖm :
TiÕt 4:
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
giao tiÕp, v¨n b¶n
vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t
a. Môc tiªu
- Huy ®éng kiÕn thøc cña häc sinh vÒ c¸c lo¹i v¨n b¶n mµ häc sinh
tõng biÕt.
- H×nh thµnh s¬ bé kh¸i niÖm: v¨n b¶n, môc ®Ých giao tiÕp, ph¬ng thøc
biÓu ®¹t.
B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
- Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô…
- Häc sinh: §äc tríc bµi.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi :
Nguyễn Thị Hồng Gấm
8
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
+ Giíi thiÖu bµi :
Thùc tÕ cuéc sèng chóng ta ®·
®îc tiÕp xóc vµ sö dông nhiÒu
víi c¸c lo¹i s¸ch b¸o, ®äc
truyÖn, viÕt th, viÕt ®¬n… nhng
cã thÓ cha biÕt gäi chóng lµ v¨n
b¶n hoÆc cha biÕt dïng ®óng
môc ®Ých. Giê häc h«m nay sÏ
I. T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n vµ ph¬ng
gióp chóng ta s¬ bé hiÓu ®îc v¨n thøc biÓu ®¹t
b¶n lµ g×? cã nh÷ng kiÓu v¨n b¶n
nµo vµ môc ®Ých sö dông cô thÓ
a) Khi cÇn biÓu ®¹t mét t tëng, nguyÖn
cña v¨n b¶n ra sao
väng, t×nh c¶m ®Ó ngêi kh¸c biÕt ta cã thÓ nãi
hay viÕt, cã thÓ nãi mét tiÕng, mét c©u hay
Ho¹t ®éng 1
nhiÒu c©u.
GV : Trong ®êi sèng, khi
b) Khi muèn biÓu ®¹t t tëng, t×nh c¶m,
cã mét t tëng, t×nh c¶m, nguyÖn
nguyÖn
väng Êy mét c¸ch trän vÑn, ta nãi hay
väng,… cÇn biÓu ®¹t cho mäi
viÕt
ph¶i
®Çy ®ñ, râ rµng ý ®Ó ngêi kh¸c hiÓu
ngêi hay ai ®ã biÕt, th× em lµm
(cã nghÜa lµ nãi cã ®Çu cã ®u«i, m¹ch l¹c, cã
thÕ nµo?
lý lÏ,..)
Khi muèn biÓu ®¹t t tëng,
t×nh c¶m, nguyÖn väng Êy mét
c¸ch ®Çy ®ñ, trän vÑn, em ph¶i
lµm thÕ nµo?
Nh vËy lµ ta ®· t¹o lËp ®îc v¨n b¶n,
®· thùc hiÖn ®îc ho¹t ®éng giao tiÕp.
c) §äc c©u ca dao vµ tr¶ lêi c©u hái cña
Häc sinh ®äc c©u ca dao ®Ó gi¸o viªn:
BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng
t×m hiÓu tÝnh chÊt v¨n b¶n.( GV
Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn.
thay néi dung bµi ca dao kh¸c ).
C©u ca dao nh»m khuyªn nhñ, nh¾c nhë vÒ
sù
®oµn kÕt, ®ïm bäc lÉn nhau cña con ngêi
C©u ca dao nµy ®îc s¸ng
t¸c ®Ó lµm g×? nã muèn nãi lªn trong cïng mét tËp thÓ, mét x· héi, mét céng
®ång.
vÊn ®Ò ( chñ ®Ò ) g×?
Sù liªn kÕt gi÷a c©u 6 vµ c©u 8 rÊt chÆt chÏ:
Hai c©u 6 vµ 8 liªn kÕt
- VÒ luËt thi : TiÕng thø 6 cña c©u 6 vÇn víi
nhau nh thÕ nµo? ( VÒ luËt th¬ tiÕng thø 6 cña c©u 8 : cïng- chung.
vµ vÒ ý)
- VÒ ý : C©u ca dao gåm 2 c©u:
C©u 1 nãi râ ý khuyªn nhñ, chñ ®Ò lµ ®oµn
kÕt th¬ng yªu.
C©u 2 nãi râ thªm v× sao ph¶i ®oµn kÕt, th¬ng yªu gi÷a con ngêi víi con ngêi.
C©u sau lµm râ ý c©u tríc
Nh thÕ ®· biÓu ®¹t trän vÑn
C©u ca dao ®· biÓu ®¹t trän vÑn 1 ý, gi÷a
mét ý cha? Theo em c©u ca dao
®· coi lµ mét v¨n b¶n hay cha? hai c©u v¨n cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã sù liªn
kÕt chÆt chÏ
C©u ca dao lµ mét v¨n b¶n
Ho¹t ®éng 2
d) Lêi ph¸t biÓu còng lµ v¨n b¶n v× lµ chuçi
lêi cã chñ ®Ò. Chñ ®Ò lêi ph¸t biÓu cña thÇy
Lêi ph¸t biÓu cña thÇy
Nguyễn Thị Hồng Gấm
9
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
( c«) hiÖu trëng trong lÔ khai
gi¶ng n¨m häc míi cã ph¶i lµ
mét v¨n b¶n hay kh«ng? V×
sao?
hiÖu trëng thêng nªu thµnh tÝch nh÷ng n¨m
häc qua, nªu nhiÖm vô n¨m häc míi, kªu gäi,
cæ vò häc sinh, GV hoµn thµnh tèt nhiÖm vô
n¨m häc. §©y lµ v¨n b¶n nãi.
e)Bøc th lµ v¨n b¶n viÕt, cã thÓ thøc, cã chñ
®Ò xuyªn suèt lµ th«ng b¸o t×nh h×nh vµ quan
Bøc th em viÕt cho b¹n bÌ t©m ®Õn ngêi nhËn th.
hay cho ngêi th©n cã ph¶i lµ
f) C¸c thiÕp mêi, ®¬n tõ ®Òu lµ v¨n b¶n v×
mét v¨n b¶n kh«ng?
chóng cã môc ®Ých, yªu cÇu th«ng tin vµ cã
thÓ thøc nhÊt ®Þnh.
Nh÷ng ®¬n xin häc, bµi
th¬, truyÖn cæ tÝch, c©u ®èi,
V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi
thiÕp mêi dù ®¸m cíi,… cã ph¶i miÖng hay viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn
®Òu lµ v¨n b¶n hay kh«ng?
kÕt, m¹ch l¹c, vËn dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t
phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp.
Tõ nh÷ng vÝ dô trªn, c¸c
em hiÓu thÕ nµo lµ V¨n b¶n?
2. v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t v¨n b¶n:
TT
1
2
3
4
5
6
KiÓu v¨n b¶n
Ph¬ng thøc
Môc ®Ých giao tiÕp
VÝ dô v¨n b¶n cô thÓ
biÓu ®¹t
Tù sù
Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc
TruyÖn TÊm C¸m
Miªu t¶
T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt con
ngêi
BiÓu c¶m
Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc.
C©u ca dao :
Anh ®i anh nhí quª nhµ
Nhí canh rau muèng, nhí
cµ dÇm t¬ng.
NghÞ luËn
Bµn luËn, nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸ Tôc ng÷ :
Tay lµm hµm nhai, tay
quai miÖng trÔ.
Cã hµm ý nghÞ luËn
ThuyÕt minh Giíi thiÖu ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, Nh÷ng tê híng dÉn sö dông
ph¬ng ph¸p
thuèc, ®å dïng.
Hµnh chÝnh Tr×nh bµy ý muèn, quyÕt ®Þnh, §¬n tõ, b¸o c¸o, giÊy mêi
c«ng vô
thÓ hiÖn quyÒn h¹n, tr¸ch
nhiÖm gi÷a ngêi vµ ngêi.
3. Ghi nhí:
Giao tiÕp lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t tëng, t×nh c¶m b»ng
ph¬ng tiÖn ng«n tõ.
V¨n b¶n lµ mét chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng
nhÊt, cã liªn kÕt, m¹ch l¹c, vËn dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó
thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp.
Nguyễn Thị Hồng Gấm
10
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
Cã 6 kiÓu v¨n b¶n thêng gÆp víi c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t t¬ng
øng: tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt minh, hµnh chÝnh- c«ng
vô. Mçi kiÓu v¨n b¶n cã môc ®Ých giao tiÕp riªng.
II. LuyÖn tËp:
1.
C¸c ®o¹n v¨n, th¬ díi ®©y thuéc ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo?
a) Tù sù
b) Miªu t¶
c) NghÞ luËn
d) BiÓu c¶m
e) ThuyÕt minh
2.TruyÒn thuyÕt “ Con Rång, Ch¸u Tiªn” thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo ? v× sao
em biÕt nh vËy?
TruyÒn thuyÕt “ Con Rång, Ch¸u Tiªn” thuéc kiÓu v¨n b¶n Tù sù v× c©u
chuyÖn ®· kÓ l¹i diÔn biÕn sù viÖc vÒ thÇn L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬, vÒ triÒu ®¹i
Vua Hïng.
3. ( SBT . 8 )
a) Hai bµi ca dao thuéc ph¬ng thøc biÓu c¶m nh»m béc lé c¶m xóc, c¶m
th¸n, t¸c gi¶ bµi ca mong ®îc sù c¶m th«ng.Bµi ca dao kÓ mét c©u chuyÖn vÒ 2
nh©n vËt lµ tß vß vµ nhÖn : ph¬ng thøc tù sù.
Rót kinh nghiÖm :
TuÇn 2 - Bµi 2
TiÕt 5 :
TiÕt 6 :
TiÕt 7, 8 :
v¨n tù sù
Th¸nh Giãng
Tõ mîn
T×m hiÓu chung vÒ
Ti
5
Õt
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
A- Môc tiªu
-N¾m ®îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn “Th¸nh
Giãng
KÓ l¹i ®îc truyÖn nµy
B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
- Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô,
- Häc sinh: So¹n bµi.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi :
Nguyễn Thị Hồng Gấm
11
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
Ho¹t ®éng cña GV HS
KiÓm tra bµi cò:
ThÕ nµo lµ v¨n b¶n? Nªu
nh÷ng kiÓu v¨n b¶n thêng gÆp
víi c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña
tõng kiÓu v¨n b¶n.
Néi dung
Giíi thiÖu bµi:
§¸nh giÆc cøu níc th¾ng lîi lµ chñ ®Ò lín,
c¬ b¶n, xuyªn suèt lÞch sö V¨n häc ViÖt Nam
nãi chung, V¨n häc d©n gian nãi riªng.
“Th¸nh Giãng” lµ truyÖn d©n gian thÓ hiÖn rÊt
tiªu biÓu vµ ®éc ®¸o chñ ®Ò nµy. TruyÖn kÓ vÒ
ý thøc vµ søc m¹nh ®¸nh giÆc cã tõ rÊt sím
cña ngêi ViÖt cæ. “ Th¸nh Giãng” cã nhiÒu chi
tiÕt nghÖ thuËt hay vµ ®Ñp, chøng tá tµi n¨ng
s¸ng t¹o cña tËp thÓ nh©n d©n ë nhiÒu n¬i,
nhiÒu thêi. C©u truyÖn d©n gian nµy ®ãng vai
trß quan träng trong viÖc gi¸o dôc lßng yªu níc vµ b¶o vÖ truyÒn thèng anh hïng d©n téc
qua c¸c thêi ®¹i cho ®Õn ngµy nay.
Ho¹t ®éng1
GV chia truyÖn thµnh 4
®o¹n, gäi häc sinh ®äc vµ
nhËn xÐt vÒ c¸ch ®äc.
Ho¹t ®éng2
Trong truyÖn “ Th¸nh
Giãng” cã nh÷ng nh©n vËt
nµo? Ai lµ nh©n vËt chÝnh?
Em h·y t×m, liÖt kª vµ nªu
râ ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt
®ã?
Häc sinh th¶o luËn theo
nhãm sau ®ã tr×nh bµy.
Lª TrÝ ViÕn viÕt : “ Kh«ng
nãi lµ ®Ó b¾t ®Çu nãi lêi quan
träng, nãi lêi yªu níc, lêi cøu
níc”.
I. §äc :
- §o¹n 1 : Tõ ®Çu ®Õn “ n¨m ®Êy”
- §o¹n 2 : tiÕp theo ®Õn “ cøu níc”
- §o¹n 3 : phÇn cßn l¹i
+ §äc chó thÝch : chó ý c¸c chó thÝch khã
(1), (2), (10),…
II. T×m hiÓu v¨n b¶n :
1. H×nh tîng ngêi anh hïng lµng Giãng
GV : Trong truyÖn cã nhiÒu nh©n vËt :
bµ mÑ, sø gi¶, nhµ vua, d©n lµng, Th¸nh
Giãng. Nh©n vËt Th¸nh Giãng lµ nh©n vËt
chÝnh ®îc x©y dùng b»ng rÊt nhiÒu chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o vµ giµu ý nghÜa.
VÒ nguån gèc ra ®êi : Sù ra ®êi thÇn kú
(NhiÒu diÔn b¶n kh¸c cña truyÖn Th¸nh Giãng
cã hµm ý g¾n Giãng víi L¹c Long Qu©n :
Long Qu©n b¶o cho vua Hïng biÕt cßn 3 n¨m
n÷a giÆc sÏ ®Õn , lóc ®ã cho ngêi ®i kh¾p níc
cÇu ngêi tµi giái, thÇn tíng sÏ xuÊt hiÖn –
B¶n kÓ trong LÜnh Nam ChÝch Qu¸i)
VÒ nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt:
+ TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng lµ
tiÕng nãi ®ßi ®¸nh giÆc : ca gîi ý thøc ®¸nh
giÆc, cøu níc; ý thøc ®¸nh giÆc cøu níc t¹o
cho ngêi anh hïng nh÷ng kh¶ n¨ng, hµnh
®éng kh¸c thêng, thÇn kú. Giãng lµ h×nh ¶nh
cña nh©n d©n, lóc b×nh thêng th× lu«n ©m
thÇm nhng khi níc nhµ gÆp c¬n nguy hiÓm, hä
liÒn s½n sµng ®¸p lêi cøu níc.
Nguyễn Thị Hồng Gấm
12
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
Hå ChÝ Minh : “ Ai cã
sóng dïng sóng, ai cã g¬m
dïng g¬m, kh«ng cã g¬m th×
dïng cuèc, thuæng, gËy géc”
+ Giãng ®ßi ngùa s¾t, roi s¾t, gi¸p s¾t ®Ó
®¸nh giÆc. GËy s¨t g·y, nhæ tre bªn ®êng ®Ó
®¸nh giÆc : ®Ó ®¸nh giÆc ta ph¶i chuÈn bÞ tõ l¬ng thùc, ®a c¶ nh÷ng thµnh tùu v¨n ho¸, kü
thuËt vµo cuéc chiÕn ®Êu; Giãng ®¸nh giÆc
B¶y nong c¬m, ba nong kh«ng chØ b»ng vò khÝ, mµ b»ng c¶ c©y cá cña
cµ, uèng mét ly níc, c¹n ®· ®Êt níc, b»ng g× cã thÓ giÕt ®îc giÆc.
khóc s«ng
( DÞ B¶n Kh¾c )
+ Bµ con lµng xãm vui lßng gãp g¹o nu«i
cËu bÐ: Giãng lín lªn tõ thøc ¨n, ®å mÆc cña
nh©n d©n, søc m¹nh dòng sÜ cña Giãng ®îc
nu«i dìng tõ nh÷ng c¸i b×nh thêng, gi¶n dÞ,
nh©n d©n ta rÊt yªu níc, ai còng mong Giãng
Sù v¬n vai cña Giãng cã lín nhanh ®¸nh giÆc cøu níc. C¶ d©n lµng
liªn quan ®Õn truyÒn thèng ®ïm bäc, nu«i dìng Giãng, Giãng ®©u chØ lµ
truyÖn cæ d©n gian. Thêi cæ, con cña mét bµ mÑ, mµ lµ cña nh©n d©n.
nh©n d©n quan niÖm ngêi anh Giãng tiªu biÓu cho søc m¹nh cña toµn d©n.
hïng ph¶i khæng lå vÒ thÓ
+ Giãng lín nhanh nh thæi, v¬n vai thµnh
x¸c, søc m¹nh vµ chiÕn c«ng.
tr¸ng sÜ : ThÓ hiÖn tÝnh chÊt phi thêng cña
nh©n vËt, viÖc cøu níc dêng nh lµm cho Giãng
lín lªn, kh«ng lín lªn nhanh th× lµm sao ®¸p
øng ®îc nhiÖm vô cøu níc. Giãng v¬n vai lµ
thÓ hiÖn sù trëng thµnh vît bËc, vÒ hïng khÝ,
tinh thÇn cña mét d©n téc tríc n¹n ngo¹i x©m.
H·y nªu ý nghÜa cña h×nh
tîng Giãng?
+ §¸nh giÆc xong, Giãng cëi ¸o gi¸p s¾t ®Ó
l¹i vµ bay th¼ng vÒ trêi : Giãng ra ®êi ®· phi
thêng th× ra ®i còng phi thêng. Nh©n d©n yªu
mÕn tr©n träng, muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh ngêi
anh hïng nªn ®· ®Ó Giãng trë vÒ víi câi v«
biªn, bÊt tö. H×nh tîng Giãng ®îc bÊt tö ho¸
b»ng c¸ch Êy. Bay lªn trêi, Giãng lµ non níc,
lµ ®Êt trêi, lµ biÓu tîng cña ngêi d©n V¨n
Lang. Giãng vÉn sèng m·i, ®¸nh giÆc xong,
kh«ng trë vÒ lÜnh thëng, Giãng kh«ng hÒ ®ßi
hái c«ng danh. DÊu tÝch chiÕn c«ng Giãng ®Ó
l¹i cho quª h¬ng, xø së.
2. ý nghÜa cña h×nh tîng Giãng:
Giãng lµ h×nh tîng tiÓu biÓu, rùc rì cña
ngêi anh hïng ®¸nh giÆc gi÷ níc. Trong V¨n
häc d©n gian nãi riªng, VHVN nãi chung, ®©y
lµ h×nh tîng ngêi anh hïng ®¸nh giÆc ®Çu tiªn,
rÊt tiªu biÓu cho lßng yªu níc cña nh©n d©n ta.
Giãng lµ ngêi anh hïng mang trong m×nh
søc m¹nh cña c¶ céng ®ång ë buæi ®Çu dùng
níc, søc m¹nh cña tæ tiªn thÇn th¸nh. ( sù ra
®êi thÇn kú ) søc m¹nh cña tËp thÓ céng ®ång
(bµ con hµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng); søc
m¹nh cña thiªn nhiªn, v¨n ho¸, kü thuËt .
H×nh tîng khæng lå, ®Ñp nh Giãng míi nãi
®îc lßng yªu níc, kh¶ n¨ng vµ søc m¹nh quËt
Nguyễn Thị Hồng Gấm
13
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
Th¶o luËn: TruyÒn thuyÕt khëi cña nh©n d©n ta trong cuéc ®Êu tranh
thêng liªn quan ®Õn sù thËt chèng ngo¹i x©m.
lÞch sö.
Vµo thêi Hïng V¬ng, chiÕn tranh tù vÖ
ngµy
cµng trë nªn ¸c liÖt, ®ßi hái ph¶i huy
§©y lµ c©u hái liªn quan ®Õn
®éng
søc
m¹nh cña c¶ céng ®ång.
c¶m nhËn, së thÝch c¸ nh©n cña
häc sinh. GV t«n träng, khuyÕn
Sè lîng vµ kiÓu lo¹i vò khÝ cña ngêi ViÖt
khÝch nh÷ng ý kiÕn ®ã
cæ t¨ng lªn tõ giai ®o¹n Phïng Nguyªn ®Õn
giai ®o¹n §«ng S¬n.
Vµo thêi vua Hïng, ( chiÕn tranh tù vÖ) c
d©n ViÖt cæ tuy nhá nhng ®· kiªn quyÕt chèng
l¹i mäi ®¹o qu©n x©m lîc ®Ó b¶o vÖ céng
®ång.
Ghi nhí : SGK . 23
HĐ3
III. LuyÖn tËp :
C©u 1 : CÇn chó ý mÊy ®iÓm
- H×nh ¶nh ®Ñp ph¶i cã ý nghÜa vÒ néi dung
hay vÒ nghÖ thuËt.
- Gäi tªn ( ng¾n gän ) ®îc h×nh ¶nh ®ã vµ
tr×nh bµy lý do v× sao häc sinh thÝch.
C©u 2 : Héi thi thÓ thao trong nhµ trêng phæ
th«ng mang tªn Héi KhoÎ Phï §æng v× :
+ §©y lµ héi thi thÓ thao dµnh cho løa tuæi
thiÕu niªn, häc sinh – løa tuæi cña Giãng,
trong thêi ®¹i míi.
+ Môc ®Ých héi thi lµ kháe ®Ó häc tËp tèt,
gãp phÇn vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ
quèc.
H Đ 4: HD v ề nhà
Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 6:
Tõ mîn
a. Môc tiªu
Gióp häc sinh hiÓu:
- ThÕ nµo lµ tõ mîn
- C¸c h×nh thøc mîn
- Sö dông tõ mîn hîp lý trong c¸ch nãi vµ viÕt
B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
Nguyễn Thị Hồng Gấm
14
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
- Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô
- Häc sinh: §äc tríc bµi.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi :
Néi dung
Ho¹t ®éng cña GV - HS
-KiÓm tra bµi cò
-Giíi thiÖu bµi míi
I. Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn
1) VD : Chó bÐ vïng dËy, v¬n vai mét c¸i
biÕn thµnh ngêi tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n trîng.
( Th¸nh Giãng)
Ho¹t ®éng 1
H·y gi¶i thÝch c¸c tõ “ trîng”,
“tr¸ng sÜ” trong c©u v¨n?
Hai tõ trªn thêng thÊy xuÊt hiÖn
trong lêi tho¹i phim níc nµo?
- trîng : §¬n vÞ ®o ®é dµi b»ng 10 thíc
Trung Quèc (3,33m) ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao.
- tr¸ng sÜ : ngêi cã søc lùc khoÎ m¹nh, chÝ
khÜ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. ( tr¸ng : khoÎ
m¹nh, to lín,…; sÜ : trÝ thøc thêi xa vµ nh÷ng
ngêi ®îc t«n träng nãi chung )
* Nguån gèc :
Tõ Trung Quèc - tiÕng H¸n.
2) XÐt c¸c tõ sau:
Ho¹t ®éng 2
Sø gi¶, ti vi, xµ phßng, buåm, mÝt tinh, raTrong sè c¸c tõ díi ®©y, nh÷ng tõ ®i-«, gan, ®iÖn, ga, b¬m, X« ViÕt, giang san,
nµo ®îc mîn tõ tiÕng H¸n? nh÷ng in-t¬-nÐt.
tõ nµo ®îc mîn tõ ng«n ng÷ níc
Tõ mîn tiÕng H¸n : Sø gi¶, giang s¬n, gan.
kh¸c?
Tõ mîn ph¬ng T©y (ng«n ng÷ Ên ¢ u): ra®i-«, in-t¬-net.
Tõ cã nguån gèc Ên ¢u ®· ®îc ViÖt hãa :
Tivi, xµ phßng, mÝt tinh, ga, b¬m,…
C¸ch viÕt:
Ho¹t ®éng 3
+ Tõ mîn ®îc ViÖt ho¸ cao : viÕt nh tiÕng
H·y ph©n lo¹i c¸ch viÕt cña ViÖt
nh÷ng tõ trªn
+ Tõ mîn cha ®îc ViÖt hãa hoµn toµn:
dïng dÊu g¹ch ngang ®Ó nèi : Ra-®i-«, B«n-sª-vich,…
Tõ viÖc t×m hiÓu trªn em hiÓu thÕ
nµo lµ tõ mîn?
ghi nhí : SGK .
Ho¹t ®éng 4
§äc ®o¹n v¨n , B¸c Hå khuyªn
chóng ta ®iÒu g×?
Ho¹t ®éng 5
- Ghi l¹i c¸c tõ mîn cã trong
nh÷ng c©u sau ®©y.
II. Nguyªn t¾c tõ mîn:
- Mîn tõ : Lµm giµu ng«n ng÷ d©n téc.
- Tiªu cùc : L¹m dông sÏ lµm ng«n ng÷ d©n
téc bÞ pha t¹p.
III. LuyÖn tËp:
Bµi 1 : (SGK . 26)
Nguyễn Thị Hồng Gấm
15
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
- H·y x¸c ®Þnh nghÜa cña tõng
tiÕng t¹o thµnh c¸c tõ H¸n ViÖt
a) H¸n ViÖt : v« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn,
sÝnh lÔ.
b) H¸n ViÖt : gia nh©n
c) Anh : p«p, in-t¬-net
Bµi 2 : (SGK. 26)
a) Kh¸n gi¶
thÝnh gi¶
®éc gi¶
kh¸n : xem, gi¶ : ngêi
thÝnh : nghe, gi¶ : ngêi
®éc : ®äc ; gi¶ : ngêi
b) +YÕu ®iÓm :
®iÓm : ®iÓm ; yÕu : quan träng
+ yÕu lîc
yÕu : quan träng, lîc : tãm t¾t
+ yÕu nh©n
yÕu : quan träng, nh©n : ngêi
- H·y kÓ mét sè tõ mîn
Bµi 3: (SGK. 26)
- Nh÷ng tõ nµo trong c¸c cÆp tõ
díi ®©y lµ tõ mîn? Cã thÓ dïng
trong hoµn c¶nh nµo? Víi ®èi tîng
nµo?
- §Æt c©u
a. lµ tªn ®¬n vÞ ®o lêng : mÐt, lÝt, ki-l«-mÐt
b. tªn c¸c bé phËn xe ®¹p : pª ®an, g¸c ®¬
bu, ghi ®«ng
c. Tªn mét sè ®å vËt: cat –sÐt, ra-®i-«,
vi-«- -l«ng, pi-a-n«
Bµi 4 : (SGK. 26)
C¸c tõ mîn : ph«n-fan, n«c- ao
Cã thÓ dïng trong c¸c hoµn c¶nh giao tiÕp
th©n mËt, víi b¹n bÌ, ngêi th©n. Còng cã thÓ
viÕt trong nh÷ng tin trªn b¸o. ¦u ®iÓm cña
chóng lµ ng¾n ngän. Tuy nhiªn chóng kh«ng
mang s¾c th¸i trang träng kh«ng phï hîp trong
giao tiÕp chÝnh thøc.
Bµi 5 : (SBT.11)
Chó ý tõ H¸n ViÖt thêng cã s¾c th¸i trang
träng thÝch hîp víi hoµn c¶nh trang träng,
- H·y x¸c ®Þnh nghÜa cña tõ “®¹i” nghi lÔ.
Bµi 6 : (SBT , 11)
Rót kinh nghiÖm
§¹i ch©u (1)
§¹i lÝ
(1)
§¹i chiÕu (1)
§¹i lé
(1)
§¹i d¬ng(1)
§¹i ý
(1)
(1) : lín
(2) : thay
(3) : ®êi
(4) : míi
Nguyễn Thị Hồng Gấm
§¹i diÖn (2)
§¹i biÓu (2)
§¹i tõ
(2)
Tø ®¹i ®ång ®êng(3)
CËn ®¹i (4)
HiÖn ®¹i (4)
16
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 7, 8:
t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù
A- Môc tiªu:
gióp häc sinh:
N¾m ®îc môc ®Ých giao tiÕp cña tù sù
Cã kh¸i niÖm s¬ bé vÒ ph¬ng thøc tù sù trªn c¬ së hiÓu ®îc môc
®Ých giao tiÕp cña tù sù vµ bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch c¸c sù viÖc trong
tù sù.
B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
- Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô…
- Häc sinh: §äc tríc bµi.
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi :
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung
KiÓm tra bµi cò
Giíi thiÖu bµi míi
Ho¹t ®éng 1
I. ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph¬ng
thøc
tù sù :
TruyÖn Th¸nh Giãng ®îc kÓ
l¹i b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? h·y TruyÖn “ Th¸nh Giãng”, c¸c sù viÖc :
1. Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng
nªu l¹i?
2. Th¸nh Giãng biÕt nãi, nhËn nhiÖm vô
®¸nh giÆc
3.Giãng lín nhanh nh thæi
4.Giãng v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ, cìi ngùa
s¾t, mÆc ¸o gi¸p s¾t, cÇm roi s¾t ®i ®¸nh giÆc.
5.Giãng ®¸nh tan giÆc
6.Giãng lªn nói, cëi bá gi¸p s¾t bay vÒ trêi
7.Vua lËp ®Òn thê phong danh hiÖu Th¸nh
Giãng
8.Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i vÒ Th¸nh Giãng.
KÕt thóc: nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i liªn
quan ®Õn Th¸nh Giãng.
Cã thÓ ®¶o vÞ trÝ c¸c sù viÖc kh«ng
? v× sao? ( kh«ng v× sù viÖc nµy
dÉn ®Õn sù viÖc kia liªn kÕt thµnh
chuçi chÆt chÏ). KÕt thóc cña c¸c
sù viÖc nµy lµ g×?
C¸c sù viÖc liªn hÖ thµnh chuçi
GV : ChÝnh nh÷ng sù viÖc ®îc liªn kÕt
thµnh chuçi dÉn ®Õn mét kÕt thóc nh vËy nªn
Th¸nh Giãng ®îc coi lµ mét v¨n b¶n tù sù.
Tù Sù :
Theo em hiÓu, Tù sù cã nh÷ng ®Æc
-
KÓ chuyÖn
Nguyễn Thị Hồng Gấm
17
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
®iÓm g×?
- Tr×nh bµy chuçi sù viÖc.
- Béc lé mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh
KÓ chuyÖn Th¸nh Giãng:
+ T×m hiÓu vÒ con ngêi : Th¸nh Giãng lµ
TruyÖn Th¸nh Giãng gióp ta ngêi anh hïng.
t×m hiÓu vÒ ai?
+ Gi¶i thÝch : §Òn thê Giãng, ao , hå liªn
tiÕp, lµng Ch¸y,…
+ VÊn ®Ò ®îc nªu : GiÆc ¢n x©m lîc thÊt
TruyÖn gi¶i thÝch ®iÒu g×?
b¹i. XuÊt hiÖn ngêi anh hïng trong cuéc
Qua truyÖn hiÓu ®îc mét thùc kh¸ng chiÕn.
+ Bµy tá th¸i ®é : Ca gîi, t«n vinh ngêi anh
tÕ g×?
hïng.
Nh©n d©n ta ®· bµy tá mét
th¸i ®é g× víi nh©n vËt Th¸nh
- Tù sù gióp ngêi kÓ gi¶i thÝch sù viÖc, t×m
Giãng?
hiÓu con ngêi, nªu nh÷ng vÊn ®Ò vµ bµy tá
th¸i ®é.
VËy tù sù gióp ngêi kÓ thùc
hiÖn ®îc nh÷ng môc ®Ých nh thÕ
- Trong ®êi thêng cã nh÷ng t×nh huèng mµ
nµo?
ta ph¶i sö dông ph¬ng thøc tù sù. VÝ dô :
+ Bµ ¬i, kÓ chuyÖn cæ tÝch (Nªu vÊn
Trong 4 t×nh huèng nªu ë ®Ò)
SGK môc 1 ( trang 27 ), t×nh
+ KÓ Lan lµ ngêi thÕ nµo ( T×m hiÓu
huèng nµo môc ®Ých nªu vÊn ®Ò? con ngêi)
T×nh huèng nµo muèn t×m hiÓu vÒ
+ V× sao An nghØ häc ( Gi¶i thÝch)
con ngêi, gi¶i thÝch?
- Ghi nhí : SGK
VËy, Em hiÓu thÕ nµo vÒ tù
sù?
II. LuyÖn TËp :
Ho¹t ®éng 2
TruyÖn nµy ph¬ng thøc tù sù thÓ
hiÖn nh thÕ nµo?
TruyÖn “ ¤ng giµ vµ ThÇn ChÕt”
C©u chuyÖn thÓ hiÖn ý nghÜa g×?
Bµi 1 :(SGK . 28)
Cã mét chuçi sù viÖc ®îc liªn kÕt chÆt chÏ:
1. ¤ng giµ ®èn cñi, mÖt, mong gÆp thÇn
chÕt.
2. ThÇn ChÕt xuÊt hiÖn
sî nãi
chuyÖn kh¸c.
ýnghÜa : Kh¼ng ®Þnh lßng ham sèng sî
chÕt (T×nh yªu cuéc sèng) mét c¸ch hãm
hØnh.
Bµi 2 : (SGK . 28)- Bµi th¬ : Sa BÉy
Bµi th¬ cã ph¶i lµ tù sù kh«ng?
V× sao? H·y kÓ c©u chuyÖn b»ng
miÖng.
Bµi th¬ ®îc lµm theo ph¬ng thøc tù sù v× cã
mét chuçi sù viÖc ®îc tr×nh bµy:
- M©y vµ MÌo bÉy chuét
- MÌo thÌm qu¸ liÒn chui ngay vµo
bÉy ¨n tranh phÇn chuét.
Bµi 3 : (SGK . 29) – V¨n b¶n
tÕ
Häc sinh ®äc 2 v¨n b¶n.
1) HuÕ khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc
2) Ngêi ¢u L¹c ®¸nh tan qu©n TÇn
Nguyễn Thị Hồng Gấm
18
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
x©m lîc
Hai v¨n b¶n ®ã cã néi dung tù sù
kh«ng? V× sao? Tù sù ë ®©y cã vai
trß g×?
C¶ hai v¨n b¶n ®Òu cã néi dung tù sù
v×:
VB 1 : ThuËt l¹i ng¾n ngän sù viÖc HuÕ
khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c.
VB 2 : Tr×nh bµy sù kiÖn lÞch sö cña ngêi
¢u L¹c.
Tù sù cã vai trß th«ng tin ( ®a
tin) lµ chÝnh chø kh«ng cèt tr×nh bµy ®Çy ®ñ
diÔn biÕn sù viÖc.
Bµi 4 : (SGK . 29)
Yªu cÇu gi¶i thÝch nªn häc sinh
chØ cÇn kÓ tãm t¾t.
Rót kinh nghiÖm
Ngêi ViÖt vÉn thêng tù hµo m×nh lµ Con
Rång Ch¸u Tiªn. Nguån gèc vµ niÒm tù hµo
Êy b¾t nguån tõ c©u chuyÖn kÓ xa xa vÒ L¹c
Long Qu©n vµ ¢u C¬. L¹c Long Qu©n con
thÇn Long N÷, m×nh rång, thêng gióp d©n
diÖt trõ yªu qu¸i, æn ®Þnh cuéc sèng. ¢u C¬
con thÇn N«ng t×m ®Õn vïng ®Êt L¹c ViÖt hoa
th¬m cá l¹. Hai ngêi gÆp nhau, nªn duyªn vî
chång. ¢u C¬ ®Î ra bäc tr¨m trøng, në thµnh
tr¨m ngêi con. Con trëng lµm Vua, tù xng lµ
Hïng V¬ng ®ãng ®« ë Phong Ch©u, lËp triÒu
®¹i ®Çu tiªn ë ®Êt ViÖt, ®êi ®êi cha truyÒn con
nèi. Bëi vËy, ngêi ViÖt vÉn tù xng lµ Con
Rång Ch¸u Tiªn.
TuÇn 3 - Bµi 3
sù
TiÕt 9:
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y :
TiÕt 9:
TiÕt 10, 11 :
TiÕt 12 :
S¬n Tinh, Thuû Tinh
NghÜa cña tõ
Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù
s¬n tinh, thuû tinh.
a. Môc tiªu
Gióp häc sinh hiÓu :
+TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh – Thuû Tinh nh»m gi¶i thÝch
hiÖn tîng ma lò thêng x¶y ra ë ®ång b»ng B¾c Bé.
+ThÓ hiÖn kh¸t väng cña ngêi ViÖt cæ trong viÖc chinh
phôc, chÕ ngù thiªn tai lò lôt, b¶o vÖ cuéc sèng.
B. ChuÈn bÞ cña GV- HS:
Nguyễn Thị Hồng Gấm
19
Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6
- Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô,
- Häc sinh: So¹n bµi.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc :
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi :
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung
KiÓm tra 15 phót :
T¹i sao dÑp tan giÆc ¢n, Giãng l¹i bay
vÒ trêi? ý nghÜa h×nh tîng Th¸nh
Giãng?
Giíi thiÖu bµi míi:
I. GTVB
S¬n Tinh- Thuû Tinh lµ thÇn tho¹i cæ
®· ®îc lÞch sö ho¸, trë thµnh mét
truyÒn thuyÕt tiªu biÓu, næi tiÕng trong
chuçi truyÒn thuyÕt vÒ thêi ®¹i c¸c
Vua Hïng. TruyÖn g¾n víi thêi ®¹i
Hïng V¬ng. “S¬n Tinh- Thuû Tinh” lµ
c©u chuyÖn hoang ®êng, tëng tîng nhng cã c¬ së thùc tÕ. TruyÖn rÊt giµu
gi¸ trÞ vÒ néi dung còng nh nghÖ thuËt.
Ngµy nay, mét sè nhµ th¬, nh¹c sÜ,..
vÉn lÊy c¶m høng, h×nh tîng tõ t¸c
phÈm nµy ®Ó s¸ng t¸c th¬ ca.
Ho¹t ®éng 2
II §äc v¨n b¶n:
Chia lµm 3 ®o¹n:
- GV híng dÉn ®äc vµ chia ®o¹n
v¨n b¶n.
- §o¹n 1 : Tõ ®Çu ®Õn “ mçi thø
mét ®«i” . .
- Theo em mçi ®o¹n thÓ hiÖn néi
- §o¹n 2 : tiÕp theo ®Õn “ thÇn níc
dung g×? TruyÖn g¾n víi thêi ®¹i nµo ®µnh rót qu©n” - S¬n Tinh- Thuû Tinh
trong lÞch sö ViÖt Nam.
cÇu h«n vµ cuéc giao tranh cña hai vÞ
thÇn. - §äc nhanh, gÊp.
- §o¹n 3 : phÇn cßn l¹i – Sù tr¶
thï hµng n¨m vÒ sau cña Thuû Tinh vµ
chiÕn th¾ng cña S¬n Tinh. - §äc chËm
l¹i
- GV gi¶i thÝch thªm mét sè tõ
khã hiÓu.
- §äc chó thÝch
- Tõ gi¶i thÝch thªm:
+ Cån : d¶i ®Êt næi lªn gi÷a s«ng
hoÆc bê biÓn.
+ v¸n( c¬m nÕp) : m©m
+ nÖp( b¸nh chng) : cÆp, ®«i
Ho¹t ®éng 3
- Häc sinh nªu chuçi sù viÖc liªn
tiÕp ®îc kÓ
-- KÓ tãm t¾t:
- Vua Hïng thø 18 kÐn chång cho
con g¸i
- S¬n Tinh- Thuû Tinh cïng ®Õn
cÇu h«n
- C¶ hai ngang søc ngang tµi- Vua
ra sÝnh lÔ.
Nguyễn Thị Hồng Gấm
20
- Xem thêm -
.DOC 
247 
118 
66 
