Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo án - Bài giảng Trung học phổ thông Giáo án lịch sử lớp 11 nâng cao...

Tài liệu Giáo án lịch sử lớp 11 nâng cao

.PDF
110
149
71

Mô tả:

PhÇn mét lÞch sö thÕ giíi cËn ®¹i Ch­¬ng I c¸c cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n (Gi÷a thÕ kØ XVI - cuèi thÕ kØ XVIII) Bµi 1 c¸ch m¹ng hµ lan gi÷a thÕ kØ XVI I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc Sau khi häc xong bµi häc, yªu cÇu HS cÇn: - HiÓu r»ng, cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n Hµ Lan lËt ®æ v­¬ng triÒu TBN tõ gi÷a TK XVI lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n ®Çu tiªn cña thêi kú lÞch sö cËn ®¹i thÕ giíi. - ThÊy râ ®©y lµ cuéc c¸ch m¹ng d­íi h×nh thøc gi¶i phãng d©n téc, cuéc tÊn c«ng vµo chÕ ®é phong kiÕn ch©u ¢u, më ®­êng cho lùc l­îng s¶n xuÊt t­ b¶n ph¸t triÓn. 2. T­ t­ëng C¸ch m¹ng t­ s¶n trong buæi ®Çu thêi CËn ®¹i thÓ hiÖn mÆt tÝch cùc ë viÖc lËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn ë mét sè quèc gia ch©u ¢u, song chØ lµ sù thay ®æi h×nh thøc bãc lét nµy b»ng h×nh thøc bãc lét kh¸c mµ th«i. Mét chÕ ®é bãc lét míi, tinh vi vµ tµn b¹o ®ang h×nh thµnh. 3. KÜ n¨ng RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch, kh¸i qu¸t, tæng hîp, ®¸nh gi¸ sù kiÖn. II. ThiÕt bÞ, ®å dïng d¹y vµ häc - L­îc ®å thÕ giíi; l­îc ®å trèng vïng T©y ¢u. - L­îc ®å c¸ch m¹ng t­ s¶n Hµ Lan. - Tranh ¶nh vÒ cuéc c¸ch m¹ng Hµ Lan. III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ch­¬ng tr×nh lÞch sö líp 11: - Ch­¬ng tr×nh lÞch sö líp 11 bao gåm c¸c phÇn: + LÞch sö thÕ giíi cËn ®¹i phÇn tiÕp theo. + LÞch sö thÕ giíi hiÖn ®¹i (tõ 1917-1945). + LÞch sö ViÖt Nam (tõ 1858-1918). 2. Giíi thiÖu bµi míi GV kh¸i qu¸t: ë giai ®o¹n hËu k× trung ®¹i (TK XV-XVII), chÕ ®é phong kiÕn khñng ho¶ng, suy vong. Giai cÊp t­ s¶n tuy míi ra ®êi nh­ng ®· nhanh chãng kh¼ng ®Þnh thª slùc kinh tÕ ngµy cµng lín m¹nh cña m×nh. Cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp t­ s¶n chèng chÕ ®é phong kiÕn thÓ hiÖn tr­íc hÕt trªn lÜnh vùc t«n gi¸o, v¨n hãa, nghÖ thuËt... lµ b­íc dän ®­êng cho nh÷ng cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n kh«ng thÓ tr¸nh khái ë T©y ¢u. Nh­ng v× sao, nh÷ng cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n sím næ ra ë "vïng ®Êt thÊp" vµ xø së "s­¬ng mï"? ý nghÜa cña nh÷ng sù kiÖn ®ã ®èi víi tiÕn tr×nh cña lÞch sö nh©n lo¹i ra sao? Chóng ta sÏ nghiªn cøu lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nµy trong bµi häc h«m nay. - GV giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ch­¬ng tr×nh lÞch sö líp 11. 3. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc trªn líp: 1 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n - GV giíi thiÖu trªn b¶n ®å vÞ trÝ cña Hµ Lan tr­íc c¸ch m¹ng (gåm l·nh thæ c¸c n­íc Hµ Lan, BØ, Luy-x¨m-bua vµ mét sè vïng §«ng B¾c Ph¸p) vµ gi¶i thÝch v× sao vïng ®Êt nµy cã tªn gäi "Nª-®Ðc-lan" (Vïng ®Êt thÊp). - GV nªu c©u hái: Dùa vµo ®©u ®Ó nãi r»ng, ®Çu TK XVI Nª-®Ðc-lan" lµ mét trong nh÷ng vïng c«ng th­¬ng nghiÖp ph¸t triÓn nhÊt ch©u ¢ u? - HS ®äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt HS tr¶ lêi vµ nhÊn m¹nh: Nhê vÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi, Nª-®Ðc-lan cã nÒn c«ng nghiÖp vµ mËu dÞch hµng h¶i ph¸t triÓn; do ®Êt ®ai mµu mì, nhiÒu ®åi cá nªn nghÒ ch¨n nu«i cõu ph¸t triÓn cung cÊp cho ngµnh len d¹ nhiÒu l«ng cõu. - TiÕp theo, GV nªu c©u hái: Em h·y cho biÕt nh÷ng biÓu hiÖn vÒ sù ph¸t triÓn cña c«ng th­¬ng nghiÖp ë §ª-®Ðclan? - HS cã thÓ dùa vµo SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn: Nh÷ng biÓu hiÖn vÒ sù ph¸t triÓn cña c«ng th­¬ng nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn trªn nhiÒu mÆt ®ã lµ: + NhiÒu c«ng tr­êng thñ c«ng ph¸t triÓn víi c¸c x­ëng nÊu xµ phßng, ®­êng, dÖt v¶i, luyÖn kim ë Lu-de. KiÕn thøc HS cÇn n¾m I. T×nh h×nh Hµ Lan gi÷a thÕ kØ XVI 1. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nª-®Ðclan + NhiÒu thµnh phè vµ h¶i c¶ng lín xuÊt hiÖn: Am-xtÐc®am, An-vÐc,pen, Lay-®en. (GV kÕt hîp víi viÖc chØ trªn l­îc ®å nh÷ng thµnh phè trªn). + NhiÒu ng©n hµng ®­îc thµnh lËp. Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: Sù biÕn ®æi vÒ kinh tÕ ®· dÉn ®Õn sù thay ®æi g× vÒ mÆt x· héi Nª-®Ðc-lan? - HS dùa vµo SGK vµ vèn hiÓu biÕt cña m×nh ®Ó tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt HS tr¶ lêi vµ kÕt luËn: + Giai cÊp t­ s¶n: sím h×nh thµnh ®ã lµ nh÷ng chñ x­ëng, chñ tµu, hä cã thÕ lùc vÒ kinh tÕ. + Giai cÊp c«ng nh©n: lµ nh÷ng thî thñ c«ng vµ n«ng d©n bÞ ph¸ s¶n trë thµnh c«ng nh©n lµm thuª cho c¸c c«ng tr­êng thñ c«ng. + C¸c tÇng líp d©n nghÌo thµnh thÞ ®«ng ®¶o h¬n do hä tËp trung vÒ thµnh phè lµm ¨n. - GV nªu c©u hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay ®æi trong x· héi Nª-®Ðc-lan? - HS dùa vµo vèn kiÕn thøc cña m×nh tr¶ lêi c©u hái. + NhiÒu thµnh phè vµ h¶i c¶ng lín xuÊt hiÖn. - Tõ ®Çu TK XVI Nª-®Ðc-lan lµ mét trong nh÷ng vïng kinh tÕ TBCN ph¸t triÓn nhÊt ch©u ¢u. - BiÓu hiÖn: + NhiÒu c«ng tr­êng thñ c«ng ph¸t triÓn. + NhiÒu ng©n hµng ®­îc thµnh lËp. - X· héi: + G/ cÊp TS Nª-®Ðc-lan ra ®êi, thÕ lùc KT ngµy cµng lín m¹nh + Giai cÊp c«ng nh©n ra ®êi. + C¸c tÇng líp d©n nghÌo thµnh thÞ ®«ng ®¶o h¬n. - X· héi t­ b¶n ®­îc h×nh thµnh ë Hµ Lan. 2 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS KiÕn thøc HS cÇn n¾m - GV nhËn xÐt vµ nhÊn m¹nh: Nª-®Ðc-lan cã sù thay ®æi lín vÒ kinh tÕ vµ c¬ cÊu giai cÊp, nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ sù ra ®êi cña x· héi t­ b¶n ®· ®Çy ®ñ - x· héi t­ b¶n ë Hµ Lan ®· 2. Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n h×nh thµnh lóc bÊy giê. Nª-®Ðc-lan chèng ¸ch thèng trÞ Ho¹t ®éng 1: Nhãm TBN. Tr­íc hÕt, GV tr×nh bµy: Cuèi thÕ kØ XV Nª-®Ðc-lan lÖ thuéc vµo ¸o, ®Õn gi÷a TK XVI l¹i lÖ thuéc vµo TBN. Sau ®ã, GV nªu c©u hái yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm: ChÝnh s¸ch thèng trÞ cña TBN ®èi víi Nª-®Ðc-lan ntn? - HS lµm viÖc theo nhãm th¶o luËn vÊn ®Ò GV ®Æt ra. §¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ cña m×nh. Nhãm kh¸c cã thÓ bæ sung. - GV nhËn xÐt vµ nhÊn m¹nh: Hµng n¨m ng­êi d©n Nª-®Ðc-lan ph¶i nép b»ng 2/5 ng©n s¸ch chung (diÖn tÝch vïng ®Êt nµy chØ b»ng 6% tæng sè diÖn tÝch c¶ v­¬ng quèc). Nhµ vua ®µn ¸p nh÷ng ng­êi kh«ng theo ®¹o Thiªn Chóa. Hµng hãa n­íc ngoµi nhËp vµo Nª-®Ðc-lan bÞ ®¸nh thuÕ rÊt cao. Th­¬ng nh©n Hµ Lan bÞ h¹n chÕ bu«n b¸n víi n­íc ngoµi. Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n - GV tæ chøc cho HS tr¶ lêi c©u hái: Th¸i ®é cña nd Nª®Ðc-lan tr­íc ¸ch thèng trÞ cña TBN ntn? - HS dùa vµo néi dung SGK tr¶ lêi. - GV nhËn xÐt vµ tr×nh bµy: C¸c tÇng líp nh©n d©n Nª-®Ðclan nhiÒu lÇn næi dËy chèng l¹i ¸ch thèng trÞ cña TBN. Hä dïng nhiÒu h×nh thøc ®Êu tranh nh­ sö dông th¬ ca ®Ó chÕ giÔu, ®¶ kÝch Gi¸o héi Thiªn Chóa, ®Ëp ph¸ t­îng Th¸nh, vò trang chèng l¹i chÝnh quyÒn phong kiÕn... TÇng líp quý téc lËp tæ chøc "tho¶ ­íc quý téc", giai cÊp t­ s¶n còng lËp "Tho¶ ­íc th­¬ng nh©n". Ho¹t ®éng: C¶ líp Tr­íc hÕt, GV treo l­îc ®å C¸ch m¹ng t­ s¶n Hµ Lan lªn b¶ng vµ nªu c©u hái: H·y tr×nh bµy trªn l­îc ®å diÔn biÕn chÝnh cña giai ®o¹n 1566-1572? - HS dùa vµo néi dung SGK chuÈn bÞ néi dung tr×nh bµy. HS lªn b¶ng tr×nh bµy diÔn biÕn, HS kh¸c cã thÓ bæ sung cho b¹n. - GV nhËn xÐt vµ hoµn chØnh viÖc tr×nh bµy diÔn biÕn giai ®o¹n 1566-1572 trªn l­îc ®å. - Gi÷a thÕ kØ XVI l¹i lÖ thuéc vµo TBN. - Ng­êi d©n Nª-®Ðc-lan bÞ TBN ¸p bøc bãc lét nÆng nÒ. - ChÝnh quyÒn TBN k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ: ®¸nh thuÕ cao hµng hãa n­íc ngoµi... - C¸c tÇng líp nh©n d©n Nª-®Ðc-lan nhiÒu lÇn næi dËy chèng l¹i ¸ch thèng trÞ cña TBN víi nhiÒu h×nh thøc ®Êu tranh kh¸c nhau. II. Cuéc c¸ch m¹ng bïng næ 1. Giai ®o¹n1566-1572 - Th¸ng 8/1566, cuéc ®Êu tranh cña nd Nª-®Ðc-lan chèng TBN trë thµnh lµn sãng m¹nh mÏ. - Th¸ng 10/1566, phong trµo khëi nghÜa gi¶i phãng nhiÒu vïng réng lín ë phÝa B¾c. - Th¸ng 8/1566, nd miÒn B¾c Nª®Ðc-lan kh.nghÜa, l.l­îng ph¸t triÓn m¹nh, lµm chñ nhiÒu n¬i. 2. Giai ®o¹n 1572-1648: - ChÝnh quyÒn TBN tiÕp tôc ®iÒu Ho¹t ®éng 1: C¶ líp/ c¸ nh©n - GV tr×nh bµy: ChÝnh quyÒn T©y Ban Nha tiÕp tôc ®iÒu qu©n sang Nª-®Ðc-lan ®Ó c­íp ph¸. 3 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS qu©n sang Nª-®Ðc-lan ®Ó c­íp ph¸, giÕt h¹i nh©n d©n. Tiªu biÓu lµ viÖc ®èt ch¸y thµnh An-vÐc-pen. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS - GV nªu c©u hái: Tr­íc hµnh ®éng qu©n TBN nh©n d©n cã hµnh ®éng g× ®Ó ®èi phã? - HS dùa vµo SGK suy nghÜ tr¶ lêi. - GV nhËn xÐt vµ nhÊn m¹nh thªm. Ho¹t ®éng 2: Nhãm - GV nªu c©u hái: §¹i biÓu c¸c tØnh c¸c miÒn B¾c häp ë U-trÕch ®· quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò g×? - HS th¶o luËn theo nhãm vµ cö ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cña m×nh. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn: KiÕn thøc HS cÇn n¾m KiÕn thøc HS cÇn n¾m - Nh©n d©n Nª-®Ðc-lan thµnh lËp Uû ban qu¶n lÝ x· héi gåm ®a sè ®¹i biÓu t­ s¶n vµ b×nh d©n ®Ó thèng nhÊt c¸c lùc l­îng kh¸ng chiÕn. - Ngµy 23/1/1579, ®¹i biÓu c¸c tØnh c¸c miÒn B¾c häp ë U-trÕch ®· quyÕt ®Þnh: + Thèng nhÊt hÖ thèng tiÒn tÖ, ®o l­êng, tæ chøc qu©n sù. + X¸c ®Þnh chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i. + §¹o Can - vanh ®­îc c«ng nhËn lµ Quèc gi¸o. - Th¸ng 7/1581, vua TBN Phi-lÝp II bÞ phÕ truÊt. - C¸c tØnh miÒn B¾c trë thµnh mét n­íc céng hoµ víi Thñ ®« lµ Am-xtÐc-®am. - ý nghÜa: §¸nh dÊu b­íc th¾ng lîi cña cuéc Ho¹t ®éng 3: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: ý nghÜa cña viÖc thµnh lËp ®Êu tranh l©u dµi chèng sù thèng trÞ cña chÝnh quyÒn phong kiÕn TBN. c¸c tØnh Liªn hiÖp. - Sau HS tr¶ lêi, GV chèt ý: §¸nh dÊu b­íc th¾ng lîi cña cuéc ®Êu tranh l©u dµi, chèng sù thèng trÞ cña chÝnh quyÒn phong kiÕn TBN. GV nhÊn m¹nh thªm: Song chÝnh quyÒn TBN ch­a chÞu c«ng nhËn Hµ Lan. Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n Nª-®Ðc-lan vÉn tiÕp diÔn ®Õn n¨m 1609 HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn ®­îc kÝ kÕt, ®Õn n¨m 1648 TBN chÝnh thøc c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña c¸c tØnh Liªn HiÖp. Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: H·y cho biÕt kÕt qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng Hµ Lan ®¹t ®­îc? - HS dùa vµo SGK vµ vèn kiÕn thøc cña m×nh tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý. - §ång thêi gi¸o viªn gi¶i thÝch kh¸i niÖm: "C¸ch m¹ng t­ s¶n", ®Æc ®iÓm (lùc l­îng tham gia, giai cÊp l·nh ®¹o, môc tiªu ®Êu tranh...), ý - N¨m 1609, HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn ®­îc kÝ kÕt, nh­ng ®Õn 1648 míi ®­îc c«ng nhËn ®éc lËp. III. KÕt qu¶ vµ ý nghÜa lÞch sö cña c¸ch m¹ng: 1. KÕt qu¶ - LËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn TBN ë Nª-®Ðc-lan, më ®­êng cho CNTB ph¸t triÓn. - T¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt th­¬ng nghiÖp ph¸t triÓn. - Hµ Lan t¨ng c­êng x©m l­îc thuéc ®Þa. 4 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS nghÜa vµ h¹n chÕ cña cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n... - Ho¹t ®éng c¸ nh©n: C¸ nh©n GV tæ chøc cho häc sinh tr¶ lêi c©u hái: ý nghÜa cña cuéc c¸ch m¹ng Hµ Lan? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn: §ång thêi nhÊn m¹nh ®©y lµ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n diÔn ra d­íi h×nh thøc mét cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc. - GV nªu c©u hái: H¹n chÕ cña c¸ch m¹ng Hµ Lan? - HS tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn, chó ý ®Õn viÖc nh©n d©n vÉn bÞ bãc lét. KiÕn thøc HS cÇn n¾m 2. ý nghÜa: - Lµ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. - Më ra thêi ®¹i míi - bïng næ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n. - TÝnh chÊt: Lµ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n d­íi h×nh thøc chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc. - §éng lùc chñ yÕu lµ c«ng nh©n vµ n«ng d©n; giai cÊp t­ s¶n l·nh ®¹o c¸ch m¹ng. - H¹n chÕ: Quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn cßn tån t¹i ë mét sè n¬i, nh©n d©n kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi kinh tÕ chÝnh trÞ. 4. S¬ kÕt bµi häc - Cñng cè: GV h­íng dÉn HS cñng cè b»ng viÖc tr¶ lêi c©u hái sau: + V× sao cuéc C¸ch m¹ng t­ s¶n Hµ Lan næ ra d­íi h×nh thøc mét cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc? - GV cñng cè ®Ó HS hiÓu râ kh¸i niÖm "C¸ch m¹ng t­ s¶n" (c¶ néi hµm vµ ngo¹i diªn cña kh¸i niÖm). C¸ch m¹ng t­ s¶n ë Hµ Lan gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ kh¸c nhau, nh­ng ®Òu h­íng vµo môc tiªu lµ lËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn, ®Ó më ®­êng cho chñ nghÜa t­ b¶n ph¸t triÓn. §©y lµ nh÷ng sù kiÖn më ®Çu cho mét thêi k× ®Êu tranh quyÕt liÖt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò "ai th¾ng ai" gi÷a chñ nghÜa t­ b¶n ®ang lªn víi chÕ ®é phong kiÕn ®· giµ nua, suy tµn, song kh«ng dÔ tõ bá vâ ®µi chÝnh trÞ. - DÆn dß: + Häc bµi cò, ®äc tr­íc bµi míi; + T×m hiÓu vÒ nh©n vËt S¸c - l¬ I vµ ¤.Cr«m oen. + TËp tr×nh bµy diÔn biÕn C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh. + Tr¶ lêi c©u hái vµ bµi tËp trong SGK. ................................................................................................................................... Bµi 2 Cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n anh gi÷a thÕ kØ XVII I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc. Sau khi häc xong bµi häc, yªu cÇu häc sinh cÇn: - HiÓu ®­îc sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ vµ nh÷ng biÕn ®æi vÒ x· héi lµ nh÷ng tiÒn ®Ò dÉn ®Õn C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh bïng næ. - N¾m ®­îc c¸c giai ®o¹n diÔn biÕn cña C¸ch m¹ng t­ s¶n anh. - ThÊy râ tÝnh chÊt, ý nghÜa cña cuéc c¸ch m¹ng, qua ®ã hiÓu ®­îc h×nh thøc, ®éng lùc cña cuéc c¸ch m¹ng. 5 2. T­ t­ëng HiÓu s©u h¬n quy luËt ph¸t triÓn cña x· héi, nhËn thøc ®óng vai trß quÇn chóng, tÝnh chÊt tiÕn bé vµ h¹n chÕ cña c¸ch m¹ng. 3. Kü n¨ng H×nh thµnh c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ: c¸ch m¹ng t­ s¶n, quÝ téc míi, néi chiÕu, qu©n chñ lËp hiÕn; kü n¨ng ph©n tÝch vai trß cña quÇn chóng nh©n d©n ®èi víi th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng t­ s¶n. II. ThiÕt bÞ, tµi liÖu d¹y vµ häc - L­îc ®å C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh - Tranh ¶nh vÒ S¸c - l¬ I vµ ¤. Cr«m -oen - C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn bµi häc. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y vµ häc 1. KiÓm tra bµi cò C©u 1: H·y cho biÕt nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc C¸ch m¹ng t­ s¶n Hµ Lan. C©u 2: Hoµn thµnh b¶ng thèng kª c¸c sù kiÖn chÝnh vÒ diÔn biÕn C¸ch m¹ng t­ s¶n Hµ Lan. Thêi gian DiÔn biÕn chÝnh KÕt qu¶ 2. Giíi thiÖu bµi míi Sau cuéc c¸ch m¹ng Hµ Lan gÇn mét thÕ kØ mét cuéc c¸ch m¹ng kh¸c næ ra ë anh. §©y lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n cã ¶nh h­ëng réng lín vµ cã ý nghÜa s©u s¾c ®èi víi sù pt1 cña chñ nghÜa t­ b¶n. §Ó hiÓu nguyªn nh©n bïng næ, diÔn biÕn c¸ch m¹ng nh­ thÕ nµo? tÝnh chÊt vµ ý nghÜa cña c¸ch m¹ng nµy ra sao, chóng ta cïng t×m hiÓu néi dung bµi häc ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái nªu trªn. 3. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc trªn líp. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n Ho¹t ®éng1: C¸ nh©n I. Nh÷ng tiÒn ®Ò cña c¸ch m¹ng Tr­íc hÕt, GV tr×nh bµy cho HS biÕt tõ gi÷a TK 1. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ XVI, quan hÖ K.tÕ tiÒn tÖ ®· th©m nhËp vµo - Gi÷a TK XVI, quan hÖ kinh tÕ tiÒn tÖ ®· th©m n«ng th«n Anh ®· lµm thay ®æi c¬ cÊu k.tÕ vµ nhËp vµo n«ng th«n Anh lµm thay ®æi c¬ cÊu ph­¬ng thøc KD. kinh tÕ vµ ph­¬ng thøc KD. - TiÕp ®ã, GV nªu c©u hái: Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ Anh ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? - HS dùa vµo SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt, bæ sung. - GV miªu t¶ c¶nh "Rµo ®Êt c­íp ruéng" (H×nh - C«ng tr­êng thñ c«ng dÇn lÊn ¸t ph­êng héi. ¶nh "Cõu ¨n thÞt ng­êi" cña nhµ v¨n Tomat S¶n phÈm t¨ng nhanh vÒ sè l­îng vµ chÊt Mor¬). Sau ®ã h­íng dÉn HS lÝ gi¶i nguyªn l­îng. nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng "rµo ®Êt", hËu qu¶ cña nã vµ v× sao t­ s¶n, quý téc míi ë Anh giµu lªn nhanh chãng nh­ vËy. Ho¹t ®éng 2: CÆp ®«i - GV tæ chøc cho HS lµm viÖc cÆp ®«i tr¶ lêi 6 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS c©u hái: Ngoµi ngµnh len d¹, nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c cña Anh ph¸t triÓn ntn? - HS cïng lµm viÖc vµ tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt, bæ sung. - GV nãi râ thªm: Th­¬ng nh©n Anh khèng chÕ viÖc xuÊt khÈu len d¹, v¶i dÖt, nhËp c¸c lo¹i sîi cña Ên §é, B¾c MÜ, t¬ cña Trung Quèc, Italia vµ TBN, lanh cña Air¬len vµ B¾c MÜ. Ho¹t ®éng 1: Nhãm - GV tæ chøc cho HS lµm viÖc theo nhãm th¶o luËn néi dung sau: Sù biÕn ®æi vÒ kinh tÕ ®· lµm cho c¬ cÊu giai cÊp n­íc Anh thay ®æi ntn? - HS lµm viÖc theo nhãm, cö ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt vµ kÕ luËn, ®ång thêi tr×nh bµy râ thªm: §«ng ®¶o n«ng d©n bÞ mÊt ruéng ph¶i ra thµnh thÞ b¸n søc lao ®éng cho t­ b¶n hay di c­ sang T©y b¸n cÇu. Mét sè ®Þa chñ, quý téc chuyÓn sang kinh doanh theo lèi t­ b¶n chñ nghÜa trë thµnh nh÷ng quý téc míi. - GV gi¶i thÝch râ kh¸i niÖm "Quý téc míi" vµ vai trß cña tÇng líp nµy trong C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh. Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: Bé mÆt n­íc Anh cã g× thay ®æi? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý: + NhiÒu thµnh phè lín mäc lªn, Lu©n §«n trë thµnh mét trung t©m tµi chÝnh c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i bËc nhÊt ch©u ¢u víi d©n sè kho¶ng 61 v¹n ng­êi. GV kÕt hîp víi khai th¸c bøc tranh "Quang c¶nh Lu©n §«n thÕ kØ XVII" trong SGK. - GV tiÕp tôc dÉn d¾t HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: + M©u thuÉn trong lßng x· héi Anh biÓu hiÖn ntn? H­íng gi¶i quyÕt m©u thuÉn ®ã? Sau khi HS tr¶ lêi c©u hái, GV kÕt luËn vµ nhÊn m¹nh: ChÕ ®é phong kiÕn dùa vµo quý téc vµ Gi¸o héi Anh c¶n trë sù kinh doanh cña quý téc míi nh­ ®Æt ra nhiÒu thø thuÕ míi, nhµ n­íc n¾m ®éc quyÒn th­¬ng m¹i... Do ®ã, x· héi Anh xuÊt hiÖn c¸c m©u thuÉn: N«ng d©n víi quý téc, ®Þa chñ, tÇng líp quý téc míi, giai Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n - C¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c cña Anh còng ph¸t triÓn: khai th¸c than, luyÖn s¾t, thiÕc, chÕ biÕn thuû tinh, xµ phßng, ®ãng tµu còng ph¸t triÓn nhanh. - NhiÒu ng©n hµng ra ®êi, viÖc bu«n b¸n ph¸t ®¹t. - §Õn ®Çu TKXVII, Anh lµ n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt ch©u ¢u. 2. Nh÷ng biÕn ®æi cña x· héi - X· héi: T­ s¶n, quý téc míi h×nh thµnh vµ giµu lªn nhanh chãng. - Bé mÆt n­íc Anh cã sù thay ®æi: c¸c thµnh phè mäc lªn. Lu©n §«n trë thµnh mét trung t©m tµi chÝnh c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i bËc nhÊt ch©u ¢u. - ChÝnh trÞ: + ChÕ ®é phong kiÕn k×m h·m lùc l­îng s¶n xuÊt TBCN. 7 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS cÊp t­ s¶n víi chÕ ®é qu©n chñ. - §Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy ¾t dÉn ®Õn cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña tÇng líp t­ s¶n, quý téc míi vµ n«ng d©n chèng l¹i chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ nghÜa t­ b¶n ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng 1: C¶ líp - Tr­íc hÕt, GV tr×nh bµy: Th¸ng 10/1640, do cÇn tiÒn ®Ó ®µn ¸p cuéc khëi nghÜa cña ng­êi Xcèt len næi dËy chèng l¹i viÖc c­ìng bøc hä theo Anh gi¸o nªn nhµ vua S¸c l¬ I buéc ph¶i triÖu tËp Quèc héi. Song Quèc héi chñ yÕu lµ ®¹i biÓu cña quý téc míi vµ t­ s¶n ®· kÞch liÖt c«ng kÝch nh÷ng chÝnh s¸ch b¹o ng­îc cña nhµ vua, kh«ng phª duyÖt c¸c kho¶n thuÕ míi vµ ®Ò ra mét sè yªu s¸ch ®­îc nh©n d©n ñng hé. Quèc héi cßn ®ßi kiÓm so¸t qu©n ®éi, tµi chÝnh vµ Gi¸o héi. Nhµ vua buéc ph¶i nh­îng bé mét sè yªu s¸ch cña Quèc héi. - TiÕp ®ã, GV yªu cÇu HS chuÈn bÞ ®Ó tr×nh bµy diÔn biÕn trªn l­îc ®å. - HS tr×nh bµy diÔn biÕn trªn l­îc ®å, HS kh¸c cã thÓ bæ sung cho b¹n. - Cuèi cïng, GV nhËn xÐt vµ hoµn chØnh tr×nh bµy diÔn biÕn: + Th¸ng 1/1642, S¸c l¬ I ch¹y lªn miÒn B¾c, dùa vµo quý téc phong kiÕn ë ®©y chèng l¹i Quèc héi. Quèc héi ®­îc nh©n d©n miÒn Nam ñng hé. - Ngµy 22/8/1642, vua S¸c L¬ I tuyªn chiÕn víi Quèc héi. Cuéc néi chiÕn b¾t ®Çu. GV nhÊn m¹nh thªm: Lóc ®Çu, qu©n ®éi Quèc héi bÞ ®¸nh b¹i v× lùc l­îng cña nhµ mua ®­îc trang bÞ vµ thiÖn chiÕn. Nh÷ng ng­êi chØ huy Quèc héi l¹i bÞ chia rÏ, mét sè muèn tho¶ hiÖp víi phe b¶o hoµng; hä thiÕu chiÕn l­îc vµ quyÕt t©m chiÕn ®Êu. + Ngµy 14/6/1645, qu©n ®éi nhµ vua thua trËn vµ sau ®ã vua bÞ b¾t, giao cho Quèc héi. Sau ®ã, S¸c l¬ I l¹i trèn tho¸t vµ mïa xu©n 1648 tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh chèng Quèc héi nh­ng bÞ thÊt b¹i. Néi chiÕn kÕt thóc. Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: Nguyªn nh©n nµo mµ qu©n quèc héi l¹i giµnh th¾ng lîi? Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n + XuÊt hiÖn nhiÒu m©u thuÉn: N«ng d©n víi quý téc, ®Þa chñ, tÇng líp quý téc míi, giai cÊp t­ s¶n víi chÕ ®é qu©n chñ. II. TiÕn tr×nh cña c¸ch m¹ng 1. Giai ®o¹n 1642-1648 - Th¸ng 10/1640, vua S¸c l¬ I buéc ph¶i triÖu tËp Quèc héi. Quèc héi kh«ng phª duyÖt c¸c kho¶n thuÕ míi vµ ®Ò ra mét sè yªu s¸ch ®­îc nh©n d©n ñng hé. Nhµ vua buéc ph¶i nh­îng bé mét sè yªu s¸ch cña Quèc héi. - Th¸ng 1/1642, S¸c l¬ I ch¹y lªn miÒn B¾c, dùa vµo quý téc phong kiÕn ë ®©y chèng l¹i Quèc héi. - Ngµy 22/8/1642, vua S¸c L¬ I tuyªn chiÕn víi Quèc héi. Cuéc néi chiÕn b¾t ®Çu. - Lóc ®Çu, qu©n ®éi Quèc héi bÞ ®¸nh b¹i v× lùc l­îng cña nhµ vua ®­îc trang bÞ vµ thiÖn chiÕn. 8 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS - HS tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý: Do ¤.Cr«m-oen n¾m quyÒn chØ huy qu©n ®éi. «ng tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch qu©n ®éi, tæ chøc qu©n ®éi cã tÝnh kØ luËt, tÝnh chiÕn ®Êu cao - qu©n ®éi s­ên s¾t. Ho¹t ®éng 1: C¶ líp/ C¸ nh©n - GV tr×nh bµy: Ngµy 30/1/1649, vua S¸c L¬ I bÞ xö tö. Quèc héi tuyªn bè nÒn qu©n chñ lµ kh«ng cÇn thiÕt. Anh trë thµnh n­íc céng hoµ. C¸ch m¹ng lªn ®Õn ®Ønh cao. - GV nªu c©u hái: Sau th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng thµnh qu¶ thuéc vÒ giai cÊp nµo? - HS dùa vµo néi dung SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý: QuyÒn hµnh trong n­íc thuéc vÒ quý téc míi vµ t­ s¶n. N«ng d©n vµ binh lÝnh kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi g×. §ång thêi GV nhÊn m¹nh: Do kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi g× nªn hä tiÕp tôc ®Êu tranh: Nh©n d©n ®ßi mäi c«ng d©n ®Òu ®­îc quyÒn bá phiÕu bÇu Quèc héi, ®­îc tù do tÝn ng­ìng vµ cã ruéng ®Êt. Song quý téc vµ t­ s¶n kh«ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu mµ cßn tiÕp tôc chiÕm ruéng ®Êt, ®µn ¸p cuéc ®Êu tranh. Ho¹t ®éng 2: Nhãm - GV tæ chøc cho HS lËp b¶ng thèng kª diÔn biÕn cña C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh giai ®o¹n 1649-1688 nh­ sau: Thêi gian DiÔn biÕn chÝnh Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n - Ngµy 14/6/1645, qu©n ®éi nhµ vua thua trËn vµ sau ®ã vua bÞ b¾t, sau trèn tho¸t. - Mïa xu©n 1648, S¸c l¬ I lÇn n÷a tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh chèng Quèc héi nh­ng bÞ thÊt b¹i. Néi chiÕn kÕt thóc. - Sau ®ã yªu cÇu HS tr×nh bµy kÕt qu¶ lµm viÖc cña m×nh. - GV nhËn xÐt HS tr×nh bµy vµ hoµn thµnh b¶ng theo néi dung sau: Thêi gian DiÔn biÕn chÝnh N¨m 1649 Xö tö vua S¸c L¬ I, thµnh lËp n­íc céng hoµ. N¨m 1653 ChÕ ®é ®éc tµi qu©n sù thiÕt lËp. Th¸ng 9/1658 ¤. Cr«m-oen chÕt, n­íc Anh r¬i vµo t×nh h×nh chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh. 2. Giai ®o¹n 1649-1688 N¨m 1660 Con S¸c-L¬ I lªn ng«i vua, - N¨m 1649: Xö tö vua S¸c l¬ I, n­íc céng hoµ triÒu ®¹i Xtiu-uèt ®­îc phôc 9 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS håi. S¸c l¬ II bÞ phÕ truÊt. Th¸ng 12/2688 §Çu n¨m Vin-hem ¤-ran-gi¬ lªn ng«i 1689 vua. ChÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn ®­îc thiÕt lËp. - GV dùa vµo niªn biÓu, h­íng dÉn HS n¾m ®­îc h­íng ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng Anh qua c¸c mèc chÝnh, sau ®ã lÝ gi¶i vÊn ®Ò: + V× sao CM Anh cã sù tho¶ hiÖp gi÷a Quèc héi víi lùc l­îng phong kiÕn cò? + V× sao nãi C¸ch m¹ng Anh lµ cuéc c¸ch m¹ng b¶o thñ? - §iÓm quan träng mµ GV cÇn kh¾c häa ®Ó HS nhËn thøc s©u s¾c vÒ th¸i ®é hai mÆt cña giai cÊp t­ s¶n Anh. Khi ch­a ®ñ m¹nh, v× lîi Ých cña giai cÊp m×nh, chóng kh«ng chØ lõa phØnh quÇn chóng ®øng lªn ®Êu tranh chèng chÕ ®é phong kiÕn, mµ cßn l«i kÐo c¶ mét bé phËn quý téc míi (tõng lµ kÎ thï cña m×nh tr­íc ®ã) t¹o nªn mét liªn minh chÝnh trÞ míi. Khi c¸ch m¹ng thµnh c«ng, giai cÊp t­ s¶n ph¶n béi l¹i quÇn chóng c¸ch m¹ng, ®ång thêi cñng cè liªn minh quý téc - t­ s¶n b»ng viÖc thiÕt lËp mét thÓ chÕ chÝnh trÞ Qu©n chñ lËp hiÕn. Nhµ vua "trÞ v×" mµ kh«ng "cai trÞ" v× kh«ng cã thùc quyÒn. QuyÒn lùc chÝnh trÞ tËp trung trong tay Quèc héi lËp hiÕn cña giai cÊp t­ s¶n. Dï cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh song C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh vÉn cã ý nghÜa trong ®¹i ®èi víi lÞch sö thÕ giíi. - Gi¸o viªn miªu t¶ râ sù kiÖn xö tö vua S¸c L¬ I. Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: H·y cho biÕt tÝnh chÊt cña cuéc C¸ch m¹ng Anh? - HS dùa vµo SGK vµ vèn hiÓu biÕt cña m×nh tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý: §©y lµ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n diÔn ra d­íi h×nh thøc néi chiÕn (GV cã thÓ gi¶i thÝch râ thªm diÔn biÕn C¸ch m¹ng Anh diÔn ra gi÷a nµh vua vµ Quèc héi ®¹i diÖn hai thÕ lùc ®èi lËp nhau). GV cã thÓ nªu c©u hái yªu cÇu HS so s¸nh víi cuéc CM Hµ Lan. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n ra ®êi, c¸ch m¹ng ®¹t tíi ®Ønh cao. - N¨m 1653: NÒn ®éc tµi ®îc thiÕt lËp (mét b­íc tôt lïi). - Th¸ng 9/1658, ¤.Cr«m-oen chÕt, n­íc Anh r¬i vµo t×nh h×nh chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh. N¨m 1660, con S¸c L¬ I lªn ng«i vua, triÒu ®¹i Xtiu-uèt ®­îc phôc håi. - Th¸ng 12/1688: Quèc héi tiÕn hµnh chÝnh biÕn. - §Çu n¨m 1689 Vin hem ¤-ran-gi¬ lªn ng«i vua, sau ®ã chÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn ®­îc x¸c lËp. 10 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n GV tæ chøc cho HS t×m hiÓu vÒ ý nghÜa cña C¸ch m¹ng Anh. - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn, ®ång thêi nhÊn m¹nh ®Õn vai trß cña quÇn chóng nh©n d©n lµ ®éng lùc cña c¸ch m¹ng. III. TÝnh chÊt, ý nghÜa lÞch sö cña C¸ch m¹ng Anh - TÝnh chÊt: ®©y lµ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n. - H×nh thøc: diÔn ra víi h×nh thøc néi chiÕn. ý nghÜa: + LËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn, më ®­êng cho CNTB ë Anh ph¸t triÓn. + Më ra thêi k× qu¸ ®é tõ chÕ ®é phong kiÕn sang chÕ ®é t­ b¶n. 4. S¬ kÕt bµi häc - Cñng cè: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái ®­îc ®Æt ra ngay tõ ®Çu giê häc: Nguyªn nh©n bïng næ, diÔn biÕn c¸ch m¹ng? TÝnh chÊt vµ ý nghÜa cña c¸ch m¹ng? - DÆn dß: + Häc bµi cò; ®äc tr­íc bµi míi. + S­u tÇm c¸c tranh ¶nh nãi vÒ cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña 13 thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ. 11 Bµi 3 ChiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña c¸c thuéc ®Þa anh ë b¾c mÜ nöa sau thÕ kØ xviii I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc Sau khi häc xong bµi häc, yªu cÇu häc sinh cÇn: - HiÓu r»ng, cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña nh©n d©n 13 thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ cuèi thÕ kØ XVIII lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n. - N¾m v÷ng viÖc ra ®êi mét n­íc t­ s¶n ®Çu tiªn ngoµi ch©u ¢u lµ sù tiÕp tôc cuéc tÊn c«ng vµo chÕ ®é phong kiÕn më ®­êng cho lùc l­îng s¶n xuÊt t­ b¶n ph¸t triÓn, lµ sù kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m v­¬n lªn n¾m quyÒn thèng trÞ thÕ giíi cña giai cÊp t­ s¶n. 2. T­ t­ëng ChiÕn tranh giµnh ®éc lËp th¾ng lîi, Hîp chóng quèc MÜ ra ®êi, gãp phÇn thóc ®Èy phong trµo ®Êu tranh chèng phong kiÕn ch©u ¢u vµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë MÜ La - tinh sau nµy. Tuy vËy, chÕ ®é n« lÖ vÉn tån t¹i ë MÜ, quÇn chóng nh©n d©n vÉn kh«ng ®­îc h­ëng nh÷ng thµnh qu¶ c¸ch m¹ng mµ hä ®· ph¶i ®æi b»ng x­¬ng m¸u cña chÝnh m×nh. 3. KÜ n¨ng RÌn luyÖn kü n¨ng sö dông ®å dïng trùc quan, kü n¨ng ph©n tÝch, kh¸i qu¸t, tæng hîp, ®¸nh gi¸ sù kiÖn. II. ThiÕt bÞ, tµi liÖu d¹y vµ häc L­îc ®å 13 thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ; ¶nh B¹o ®éng ë B«-xt¬n, Gioãc gi¬ _a-sinh-t¬n, §¹i héi lôc ®Þa... (GV cã thÓ lùa chän nhiÒu tµi liÖu trùc quan sinh ®éng trong Encarta). III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. KiÓm tra bµi cò: C©u 1: V× sao cuéc CM t­ s¶n Anh næ ra d­íi h×nh thøc mét cuéc néi chiÕn? C©u 2: Nªu tÝnh chÊt, ý nghÜa cña C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh. 2. Giíi thiÖu bµi míi GV cã thÓ t¹o t×nh huèng vµo bµi qua nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, tuy nhiªn cÇn chó ý HS ®Çu cÊp rÊt Ên t­îng víi c¸ch diÔn ®¹t nhÑ nhµng giµu h×nh ¶nh. 12 3. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc trªn líp Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Ho¹t ®éng 1: C¶ líp/ c¸ nh©n - Tr­íc hÕt, GV giíi thiÖu trªn b¶n ®å vÞ trÝ, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, lÞch sö, c­ d©n cña 13 thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ: D©n b¶n xø ®Çu tiªn lµ ng­êi In-®i-an (thæ d©n da ®á) sèng l©u ®êi ë vïng nµy c¸ch ®©y kho¶ng 12.000-13.000, sau ®ã lµ ng­êi da ®en ë ch©u Phi bÞ b¾t s¸ng ®©y lµm n« lÖ. C­ d©n ®· biÕt trång khoai t©y, ng«, ca cao, cµ phª, thuèc l¸, cao su vµ cã mét nÒn v¨n hãa cao. - TiÕp theo, GV nªu c©u hái: 13 thuéc ®Þa cña Anh ®­îc ra ®êi ntn? - HS dùa vµo SGK vµ vèn kiÕn thøc cña m×nh tr¶ lêi c©u hái. §ång thêi nãi râ thªm: + Cuéc di d©n tõ ch©u ¢u sang ch©u MÜ tõ sau ph¸t kiÕn ®Þa lÝ cña Crit-xt«p C«-l«ng-b«. + Qu¸ tr×nh chinh phôc cña thùc d©n Anh ®èi víi ng­êi In-®ian, ®uæi hä vÒ phÝa T©y. + §­a n« lÖ da ®en tõ ch©u Phi sang khai ph¸ ®ån ®iÒn... §ång thêi, GV chØ trªn l­î ®å vÒ vÞ trÝ tªn cña tõng bang thuéc B¾c MÜ. Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: Sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ cña thùc d©n Anh ë B¾c MÜ thÓ hiÖn nh÷ng mÆt nµo? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý: Sù thèng trÞ cña thùc d©n Anh ®èi víi 13 thuéc ®Þa ë B¾c MÜ trªn c¸c mÆt tæ chøc cai trÞ vÒ luËt ph¸p hµ kh¾c. §ång thêi, GV nãi râ thªm: C¸c thuéc ®Þa ë ®©y lµ n¬i cung cÊp nguyªn liÖu vµ lµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng hãa cña chÝnh quèc Anh, ®ång thêi ph¶i tu©n thñ c¸c ®¹o luËt kh¾c khe do Anh ®Ò ra. Ho¹t ®éng 2: Nhãm GV tæ chøc cho HS lµm viÖc theo nhãm vµ th¶o luËn c©u hái: V× sao chÕ ®é thèng trÞ Anh ë B¾c MÜ lµ trë lùc cho ssù ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸c thuéc ®Þa B¾c MÜ? - HS lµm viÖc theo nhãm, cö ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c cã thÓ bæ sung. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý: Nh÷ng néi dung cña ®iÒu luËt mµ thùc d©n Anh ®Æt ra lµ nh÷ng trë lùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c thuéc ®Þa ë B¾c MÜ. §ång thêi, GV tr×nh bµy sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n vµ sù kh¸c biÖt cña hai miÒn Nam, B¾c. - GV gi¶i thÝch râ kh¸i niÖm "ChÕ ®é ®ån ®iÒn ë B¾c MÜ". Ho¹t ®éng 1: Nhãm/ C¸ nh©n Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n I. Sù di d©n ®Õn B¾c MÜ vµ chÕ ®é thuéc ®Þa Anh 1. Sù x©m chiÕm thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ - Tõ n¨m 1063 ®Õn n¨m 1732 thùc d©n Anh lÇn l­ît x©m chiÕm vµ lËp 13 thuéc ®Þa ë B¾c MÜ. - Trong hai TK XVII-XVIII, thùc d©n Anh ®· dån ®uæi ng­êi In-®i-a vÒ phÝa T©y, chiÕm ®Êt ®ai ph× nhiªu, ®­a n« lÖ da ®en tõ ch©u Phi sang khai ph¸ ®ån ®iÒn. 2. ChÕ ®é thùc d©n Anh ë B¾c MÜ - Sù thèng trÞ cña TDA ®èi víi 13 thuéc ®Þa ë B¾c MÜ thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt tæ chøc cai trÞ vÒ luËt ph¸p. - Nh÷ng ®¹o luËt hµ kh¾c mµ TDA ®Æt ra ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë B¾c MÜ. 13 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS - GV nªu c©u hái: Sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë 13 thuéc ®Þa ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu g×? - Sau khi cho HS tù lµm viÖc vµ tr¶ lêi vÊn ®Ò nµy, GV cÇn nhÊn m¹nh yªu cÇu bøc thiÕt cña 13 thuéc ®Þa lµ ®­îc tù do ph¸t triÓn s¶n xuÊt, buèn b¸n, më mang kinh tÕ vÒ phÝa T©y. Tuy nhiªn, nh÷ng mong muèn chÝnh ®¸ng ®ã bÞ chÝnh quyÒn Anh quèc ra søc k×m h·m. - GV tiÕp tôc cho HS th¶o luËn vÊn ®Ò: - T¹i sao chÝnh phñ Anh l¹i k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë thuéc ®Þa? - ChÝnh phñ Anh ®· lµm g× ®Ó k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ thuéc ®Þa? HËu qu¶ cña nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã ra sao? - GV lÊy kÕt qu¶ th¶o luËn ®Ó lý gi¶i nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc bïng næ cuéc chiÕn tranh ®ßi quyÒn ®éc lËp cña tÊt c¶ c¸c tÇng líp nh©n d©n 13 thuéc ®Þa Anh. - GV sö dông c¸c bøc tranh (nguån: Encarta) miªu t¶, t­êng thuËt c¶nh hµnh h×nh nh©n viªn së thuÕ; tÊn c«ng tÇu chë chÌ cña Anh; b¹o ®éng ë B«-xt¬n 1773. - GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch ph¶n øng cña vua Anh - nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn bïng næ cuéc chiÕn (4/1775). Gv cho häc sinh quan s¸t b¶ng so s¸nh t­¬ng quan lùc l­îng gi÷a 2 bªn khi b¾t ®Çu cuéc chiÕn. - VÝ dô: LËp b¶ng thÓ hiÖn d÷ liÖu sau: + Qu©n Anh: Lùc l­îng 9 v¹n; thiÖn chiÕn; vò khÝ ®Çy ®ñ... + Qu©n 13 thuéc ®Þa: Lùc l­îng 3 v¹n; thiÕu kinh nghiÖm t¸c chiÕn; vò khÝ thiÕu thèn... - Tõ viÖc so s¸nh, HS nhËn thÊy nh÷ng khã kh¨n, bÊt lîi ®èi víi nghÜa qu©n dÉn tíi th­¬ng vong nhiÒu, thiÕu thèn l­¬ng thùc, lùc l­îng... - GV ®Æt vÊn ®Ò: Cuéc chiÕn sÏ ra sao nÕu t×nh h×nh ®ã kÐo dµi? VÊn ®Ò cÊp thiÕt cÇn gi¶i quyÕt lóc nµy lµ g×? Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n - GV cho HS quan s¸t bøc tranh §¹i héi lôc ®Þa lÇn hai, ch©n dung Oa-sinh-t¬n, nªu c©u hái thu hót sù chó ý cña HS: Em biÕt g× vÒ G.Oa-sinh-t¬n? - Trong qu¸ tr×nh h­íng dÉn Hs th¶o luËn, cÇn chó ý nhÊn m¹nh tµi thao l­îc qu©n sù cña Oa-sinh-t¬n (chØnh ®èn qu©n ®éi, thay ®æi h×nh thøc t¸c chiÕn...). GV giíi thiÖu vÒ th©n thÕ, sù nghiÖp, tµi n¨ng, vai trß cña Gioãc-gi¬- Oa-sinh-t¬n (1732-1799). Ho¹t ®éng 1: C¶ líp - Tr­íc hÕt, GV tr×nh bµy: ngµy 4/7/1776 Héi nghÞ lôc ®Þa Phi-la-®en-phi-a th«ng qua b¶n Tuyªn ng«n §éc lËp. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n - Kinh tÕ 13 thuéc ®Þa ë B¾c MÜ ®· ph¸t triÓn theo h­íng t­ b¶n chñ nghÜa: + MiÒn B¾c: C«ng tr­êng thñ c«ng ph¸t triÓn. + MiÒn Nam: Kinh tÕ ®ån ®iÒn ph¸t triÓn. - Sù k×m h·m cña chÝnh phñ Anh lµm cho m©u thuÉn ë 13 thuéc ®Þa trë nªn gay g¾t, dÉn ®Õn viÖc bïng næ chiÕn tranh. 14 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS - GV gäi HS ®äc néi dung b¶n Tuyªn ng«n §éc lËp. TiÕp ®ã, GV nªu c©u hái: Em h·y cho biÕt néi dung b¶n Tuyªn ng«n §éc lËp. - HS ®äc SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý. §ång thêi ph©n tÝch t¸c dông cña b¶n Tuyªn ng«n §éc lËp ®èi víi viÖc kÝch thÝch tinh thÇn ®oµn kÕt chiÕn ®Êu cña nh©n d©n thuéc ®Þa (cã thÓ liªn hÖ víi b¶n Tuyªn ng«n §éc lËp ngµy 2/9/1945 cña Hå ChÝ Minh). Nhê ®ã t×nh h×nh thay ®æi theo h­íng ngµy cµng cã lîi cho nghÜa qu©n. - GV trÝch ®äc néi dung: Tuyªn ng«n §éc lËp ngµy 4/7/1776 (tõ: Chóng t«i cho r»ng sù thËt... sù an toµn vµ h¹nh phóc cña m×nh). - GV cã thÓ giíi thiÖu cho HS néi dung bøc tranh "§¹i héi 13 thuéc ®Þa Anh th«ng qua b¶n Tuyªn ng«n §éc lËp cña Hoa K× 4/7/1776" trong SGK. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n II. Cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp ë B¾c MÜ 1. Nguyªn nh©n vµ diÔn biÕn - Cuèi n¨m 1773, nh©n d©n c¶ng B«-xt¬n tÊn c«ng tµu ch chÌ cña Anh, nguy c¬ cuéc chiÕn ®Õn gÇn. - §¹i héi lôc ®Þa lÇn thø nhÊt ®­îc triÖu tËp (9/1774), yªu cÇu vua Anh b·i bá chÝnh s¸ch h¹n chÕ c«ng th­¬ng nghiÖp. - Th¸ng 4/1775, chiÕn tranh gi÷a c¸c thuéc ®Þa vµ chÝnh quèc bïng næ. - Th¸ng 5/1775, §¹i héi lôc ®Þa lÇn thø hai ®­îc triÖu tËp. + QuyÕt ®Þnh x©y dùng qu©n ®éi lôc ®Þa. + Cö Gioãc-gi¬ Oa-sinh-t¬n lµm Tæng chØ huy qu©n ®éi. 2. Tuyªn ng«n §éc lËp vµ viÖc thµnh lËp Hoa K×. - Th«ng qua b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp (4/7/1776), tuyªn bè thµnh lËp Hîp chñng quèc MÜ. Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n - GV tiÕp tôc cho HS t×m hiÓu diÔn biÕn cña cuéc chiÕn tranh cña trªn l­îc ®å víi hai chiÕn th¾ng lín: Xa-ra-t«-ga (17/10/1777) vµ I-oãc-tao (1781) vµ viÖc Anh ph¶i kÝ HiÖp ­íc VÐc-xai c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña 13 thuéc ®Þa ë B¾c MÜ. - Ngµy 17/10/1777, chiÕn th¾ng - GV nªu c©u hái: KÕt qu¶ cña cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp Xa-ra-t«-ga, t¹o ra b­íc ngoÆt cuéc chiÕn. cña c¸c thuéc ®Þa ë B¾c MÜ? - N¨m 1781 trËn I-oãc-tao gi¸ng ®ßn quyÕt ®Þnh, giµnh th¾ng lîi - HS dùa vµo néi dung SGK tr¶ lêi c©u hái. cuèi cïng. - GV nhËn xÐt vµ kÕt luËn: + Cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña c¸c thuéc ®Þa ë B¾c MÜ - Theo Hoµ ­íc VÐc-xai (9/1783), Anh c«ng nhËn nÒn th¾ng lîi. ®éc lËp cña 13 thuéc ®Þa B¾c + Mét quèc gia t­ s¶n míi ra ®êi: Hîp chóng quèc MÜ. MÜ. + HiÕn ph¸p 1787 ®­îc th«ng qua. + N¨m 1789, G.Oa-sinh-t¬n ®­îc bÇu lµ Tæng thèng ®Çu tiªn cña n­íc MÜ (n¨m bïng næ cuéc §¹i CM Ph¸p 1789), Thñ ®« - N¨m 1787 th«ng qua HiÕn ph¸p, cñng cè vÞ trÝ nhµ n­íc n­íc MÜ giê ®©y mang tªn «ng. 15 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: H·y cho biÕt tÝnh chÊt c¶ cuéc chiÕn tranh cña nh©n d©n c¸c thuéc ®Þa ë B¾c MÜ? - Tr­íc khi HS tr¶ lêi c©u hái, GV cã thÓ gîi ý: liªn hÖ víi C¸ch m¹ng Hµ Lan vµ C¸ch m¹ng Anh. - GV nhËn xÐt vµ chèt ý: Lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n diÔn ra d­íi h×nh thøc gi¶i phãng d©n téc. §©y lµ "Cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng thùc sù, c¸ch m¹ng thùc sù". Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n GV h­íng dÉn HS nhËn thøc ý nghÜa cña cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp ë B¾c MÜ. - GV cã thÓ trÝch nhËn xÐt cña Hå ChÝ Minh vÒ cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña c¸c thuéc ®Þa ë B¾c MÜ: (Tõ: Thæ s¶n MÜ rÊt giµu... ch­a ph¶i c¸ch mÖnh ®Õn n¬i). Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n MÜ. III. TÝnh chÊt vµ ý nghÜa lÞch sö - TÝnh chÊt: lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n diÔn ra d­íi h×nh thøc gi¶i phãng d©n téc. - ý nghÜa: + Gi¶i phãng B¾c MÜ khái chÝnh quyÒn Anh, thµnh lËp quèc gia t­ s¶n, më ®­êng cho CNTB ph¸t triÓn ë B¾c MÜ. + Gãp phÇn thóc ®Èy CM chèng phong kiÕn ch©u ¢u, phong trµo ®Êu tranh giµnh ®éc lËp ë MÜ La tinh. 4. S¬ kÕt bµi häc: - Cñng cè + GV h­íng dÉn HS nhËn thøc vÊn ®Ò chñ yÕu sau: . V× sao C¸ch m¹ng t­ s¶n ë B¾c MÜ næ ra d­íi h×nh thøc mét cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp? . ý nghÜa quan träng cña cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n ®ã? + Tæng kÕt néi dung trªn, GV tiÕp tôc cñng cè ®Ó HS hiÓu râ kh¸i niÖm C¸ch m¹ng t­ s¶n. So s¸nh cuéc t giµnh ®éc lËp ë B¾c MÜ víi Cchs m¹ng t­ s¶n Hµ Lan, C¸ch m¹ng t­ s¶n Anh ®Ó thÊy sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc cña c¸ch m¹ng t­ s¶n trong buæi ®Çu thêi CËn ®¹i. - DÆn dß: + Häc bµi cò, ®äc tr­íc bµi míi. + S­u tÇm tranh ¶nh vÒ cuéc C¸ch m¹ng t­ s¶n Ph¸p. 16 Bµi 4 C¸ch m¹ng t­ s¶n ph¸p cuèi thÕ kØ XVIII I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc Sau khi häc xong bµi häc, yªu cÇu HS cÇn: - N¾m ®­îc nguyªn nh©n bïng næ, c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn, kÕt qu¶, tÝnh chÊt vµ ý nghÜa lÞch sö cña C¸ch m¹ng t­ s¶n Ph¸p. - HiÓu râ r»ng C¸ch m¹ng t­ s¶n Ph¸p cuèi thÕ kØ XVIII lµ mét cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n ®iÓn h×nh nhÊt thêi k× lÞch sö thÕ giíi cËn ®¹i. Nã ®· lËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn, më ®­êng cho CNTB ph¸t triÓn ë Ph¸p, gãp phÇn vµo th¾ng lîi cña chñ nghÜa t­ b¶n trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. 2. T­ t­ëng: QuÇn chóng nh©n d©n, ®éng lùc chñ yÕu thóc ®Èy sù nghiÖp C¸ch m¹ng Ph¸p ®¹t ®Õn ®Ønh cao lµ nÒn chuyªn chÝnh Gia-c«-banh, hä xøng ®¸ng lµ ng­êi s¸ng t¹o ra lc. 3. Kü n¨ng RÌn luyÖn kü n¨ng sö dông ®å dïng trùc quan, kü n¨ng ph©n tÝch, kh¸i qu¸t, tæng hîp, ®¸nh gi¸ sù kiÖn. II. ThiÕt bÞ, tµi liÖu d¹y vµ häc B¶n ®å phong trµo nh©n d©n Ph¸p, tranh "T×nh c¶nh n«ng d©n Ph¸p", "TÊn c«ng ph¸ ngôc Ba-xti"... (GV cã thÓ lùa chän tµi liÖu trùc quan trong Encarta). III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. KiÓm tra bµi cò C©u 1: V× sao nãi cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña 13 thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ lµ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n? C©u 2: Ph©n tÝch ý nghÜa cña cuéc chiÕn tranh giµnh ®éc lËp ë B¾c MÜ? - Sau khi HS tr¶ lêi, GV nhÊn m¹nh ¶nh h­ëng cña CM MÜ ®èi víi ch©u MÜ vµ ch©u ¢u, ®Æc biÖt lµ ®èi víi n­íc Ph¸p ®ang trong t×nh tr¹ng "®ªm tr­íc cña c¸ch m¹ng". 2. DÉn d¾t vµo bµi míi Cuèi thÕ kØ XVIII, gi÷a Pa-ri hoa lÖ cña n­íc Ph¸p - "kinh ®« ch©u ¢u", ®· bïng næ mét cuéc CM "long trêi lë ®Êt". Thµnh qu¶ cña cuéc CM ®ã ®­îc Lª-Nin nhÊn m¹nh r»ng: "Nã xøng ®¸ng lµ cuéc ®¹i c¸ch m¹ng v× ®· lµm biÕt bao viÖc cho giai cÊp cña nã tøc lµ giai cÊp t­ s¶n, ®Ó ®Õn trän thÕ kØ XIX, thÕ kØ ®em l¹i ¸nh s¸ng v¨n hãa, v¨n minh cho nh©n lo¹i ®Òu diÔn ra d­íi ¶nh h­ëng cña cuéc c¸ch m¹ng vÜ ®¹i nµy". V× sao cuéc CMTS ë trung t©m ch©u ¢u l¹i trë nªn ®iÓn h×nh h¬n bÊt cø cuéc CMTS nµo cña thêi k× cËn ®¹i? Chóng ta sÏ nghiªn cøu lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nµy trong bµi häc h«m nay. 3. Tæ chøc c¸c häat ®éng d¹y vµ häc trªn líp Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n - GV tæ chøc ®Ó HS tr¶ lêi c©u hái: C¨n cø vµo ®©u ®Ó nãi r»ng, cuèi thÕ kØ XVIII, Ph¸p vÉn lµ n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu? HS cã thÓ dùa vµo SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hái nµy. §Æc biÖt, GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch ®êi sèng cña n«ng d©n Ph¸p d­íi ¸ch ¸p bøc bãc lét cña phong kiÕn, th«ng qua b¶ng thèng kª sau: KiÕn thøc HS cÇn n¾m I. Nh÷ng tiÒn ®Ò cña c¸ch m¹ng 1. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi n­íc Ph¸p tr­íc n¨m 1789 17 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Thu nhËp cña n«ng d©n Ph¸p tr­íc c¸ch m¹ng 1789 Nép thuÕ cho l·nh chóa 25% Nép thuÕ thËp ph©n 10% Nép thuÕ cho quý téc phong kiÕn 50% PhÇn cßn l¹i cña n«ng d©n - GV miªu t¶ bøc tranh T×nh c¶nh n«ng d©n Ph¸p tr­íc c¸ch m¹ng. - Khi miªu t¶ GV nªu c©u hái: Ng­êi n«ng d©n chèng cuèc nãi lªn ®iÒu g×? - HS tr¶ lêi c©u hái sÏ lÝ gi¶i ®­îc t×nh tr¹ng n«ng nghiÖp Ph¸p tr­íc c¸ch m¹ng. Ho¹t ®éng 2: Nhãm - GV chia líp thµnh 2 nhãm nhiÖm vô cña tõng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái nh­ sau: Nhãm 1: iT×nh h×nh c«ng nghiÖp n­íc Ph¸p tr­íc c¸ch m¹ng ntn? Nhãm 2: Th­¬ng nghiÖp Ph¸p cã g× thay ®æi. - HS lµm viÖc theo nhãm ®äc SGK t×m néi dung tr¶ lêi. Cö ®¹i diÖn ®äc kÕt qu¶ lµm viÖc, nhãm kh¸c cã thÓ bæ sung. - GV nhËn xÐt, bæ sung vµ chèt ý: + Nhãm 1: C«ng nghiÖp Ph¸p cuèi thÕ kØ XVIII ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, nhiÒu thµnh thÞ nh­ Boãc-®«, N¨ng-t¬... lín m¹nh nhanh, s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu t¬ lôa, v¶i, hµng thªu, len, th¶m... ph¸t triÓn. NhiÒu c«ng tr­êng thñ c«ng ph¸t triÓn thu hót nhiÒu c«ng nh©n lµm thuª. NhiÒu ngµnh ph¸t triÓn m¹nh nh­ t¬ lôa, luyÖn kim, khai má, chÕ t¹o vò khÝ... + Nhãm 2: Th­¬ng nghiÖp ph¸t ®¹t, song sù giao l­u trong n­íc vµ n­íc ngoµi cßn gÆp c¶n trë. - GV nhÊn m¹nh thªm do mçi ®Þa ph­¬ng cã chÕ ®é thuÕ quan riªng, hÖ thèng ®o l­êng riªng, nhµ n­íc ®éc quyÒn vÒ lóa m×, muèi vµ nhiÒu mÆt hµng kh¸c. Ho¹t ®éng 1: Nhãm - GV cho häc sinh theo dâi s¬ ®å c¬ cÊu x· héi n­íc Ph¸p tr­íc c¸ch m¹ng. (GV chuÈn bÞ s¬ ®å tù vÏ) H­íng dÉn HS th¶o luËn, vai trß, quyÒn lîi kinh tÕ, ®Þa vÞ chÝnh trÞ cña c¸c ®¼ng cÊp. Tõ ®ã rót ra kÕt luËn: M©u thuÉn vÒ quyÒn lîi kinh tÕ, ®Þa vÞ chÝnh trÞ dÉn ®Õn cuéc KiÕn thøc HS cÇn n¾m - Cuèi thÕ kØ XVIII, Ph¸p vÉn lµ n­íc n«ng nghiÖp: + C«ng cô, kÜ thuËt canh t¸c l¹c hËu, n¨ng suÊt thÊp. + L·nh chóa, Gi¸o héi bãc lét n«ng d©n nÆng nÒ. - C«ng th­¬ng nghiÖp ph¸t triÓn: + M¸y mãc sö dông ngµy cµng nhiÒu (dÖt, khai má, luyÖn kim), nhiÒu c«ng tr­êng thñ c«ng thu hót nhiÒu c«ng nh©n lµm thuª, nhiÒu nghÒ ph¸t triÓn. + nhiÒu thµnh thÞ nh­ Boãc-®«, N¨ng-t¬... lín m¹nh nhanh. - Th­¬ng nghiÖp: Ph¸t ®¹t, song sù giao l­u trong n­íc vµ n­íc ngoµi cßn gÆp c¶n trë. 2. ChÕ ®é x· héi, chÝnh trÞ - X· héi chia thµnh 3 ®¼ng cÊp. + T¨ng l÷: Cã nhiÒu ®Æc quyÒn + Quý téc: QuyÒn lîi vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ . + §¼ng cÊp thø ba: Gåm t­ s¶n, n«ng d©n, b×nh d©n. Hä lµm ra cña c¶i, ph¶i ®ãng mäi tø thuÕ, 18 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS khñng ho¶ng x· héi s©u s¾c. - GV cã thÓ gi¶i thÝch kh¸i niÖm "®¼ng cÊp", sù bÊt b×nh ®¼ng cña chÕ ®é ®¼ng cÊp, nguån gèc vµ vÞ trÝ cña mçi ®¼ng cÊp trong x· héi Ph¸p tr­íc c¸ch m¹ng. KiÕn thøc HS cÇn n¾m kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi chÝnh trÞ. - M©u thuÉn x· héi gay g¾t. 3. Cuéc ®Êu tranh trªn lÜnh vùc t­ t­ëng Ho¹t ®éng: Nhãm - Nh÷ng t­ t­ëng tiÕn bé phª GV h­íng dÉn HS th¶o luËn vÊn ®Ò: ph¸n nh÷ng quan ®iÓm lçi thêi, - Nh÷ng t­ t­ëng tiÕn bé ë n­íc Ph¸p tr­íc c¸ch m¹ng ®­îc gi¸o lÝ l¹c hËu, më ®­êng cho x· héi ph¸t triÓn. dùa trªn c¬ së nµo? - HS th¶o luËn theo nhãm vµ cö ®¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ lµm - TriÕt häc ¸nh s¸ng: dän viÖc nhãm. Nhãm kh¸c cã thÓ bæ sung. ®­êng cho c¸ch m¹ng bïng næ, - Cuèi cïng GV nhËn xÐt chèt ý. ®Þnh h­íng cho mét x· héi míi Sau ®ã GV giíi thiÖu trµo l­u TriÕt häc ¸nh s¸ng th«ng qua nh÷ng quan ®iÓm tiªu biÓu cña M«ng-te-xki-¬, V«n-te, Rótx«. HS cÇn nhËn thøc râ nh÷ng t­ t­ëng ®ã kh«ng dõng ë viÖc phª ph¸n chÕ ®é phong kiÕn thèi n¸t, gi¸o lÝ nhµ thê hñ lËu, mµ quan träng h¬n lµ ®Æt c¬ së nÒn mãng lÝ thuyÕt vÒ viÖc x©y dùng mét chÕ ®é x· héi míi. Nã thùc sù lµ t­ t­ëng dän ®­êng cho c¸ch m¹ng, lµ ngän ®uèc s¸ng cho n­íc Ph¸p khi vÉn cßn trong ®ªm tèi. - GV cho HS ®äc ®o¹n ch÷ nhá trong SGK nãi vÒ c¸c nhµ t­ t­ëng Ph¸p. Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: - Nhµ vua triÖu tËp Héi nghÞ 3 ®¼ng cÊp ®Ó lµm g×? - Nhµ vua cã ®¹t ®­îc môc ®Ých cña m×nh kh«ng? v× sao? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt, bæ sung vµ kÕt luËn: + Ngµy 5/5/1789, Héi nghÞ ba ®¼ng cÊp ®­îc triÖu tËp v× vua Lu-i cÇn c¸c ®¹i biÓu tho¶ thuËn cho vay tiÒn ®¸nh thªm thuÕ míi ®Ó gi¶i quyÕt t×nh h×nh khñng ho¶ng tµi chÝnh, sè nî cña nhµ vua ®· lªn tíi 5 tû livr¬. + Song yªu cÇu cña Lu-i XVI bÞ §¼ng cÊp thø ba ph¶n ®èi, hä tuyªn bè lµ Quèc héi lËp hiÕn, c¬ quan duy nhÊt th«ng qua c¸c ®¹o luËt tµi chÝnh. - GV tr×nh bµy: Nhµ vua tËp trung qu©n ®éi ®Ó chèng l¹i Quèc héi g©y nªn mét lµn sãng c«ng phÉn trong quÇn chóng lao ®éng. Ho¹t ®éng 2: C¶ líp - GV t­êng thuËt trËn tÊn c«ng ph¸ ngôc Ba-xti (cã thÓ kh«ng cÇn t­êng thuËt hÕt). - GV liªn hÖ: Ngµy nay, n¬i mµ chóng ta nh×n thÊy khi ®Õn Pari lµ qu¶ng tr­êng Ba-xti do nh©n d©n c¸ch m¹ng x©y dùng trong t­¬ng lai. 4. C¸ch m¹ng 1789 bïng næ - Ngµy 5/5/1789, trong héi nghÞ ba ®¼ng cÊp do nhµ vua triÖu tËp, ý ®å muèn t¨ng thuÕ cña vua Lu-i-XVI bÞ ®¼ng cÊp thø ba ph¶n ®èi. 19 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS nªn. §Ó kØ niÖm th¾ng lîi vÜ ®¹i cña cuéc ®Êu tranh chèng phong kiÕn cña nh©n d©n c¸ch m¹ng, nh©n d©n Ph¸p lÊy ngµy 14/7, ngµy h¹ ngôc Baxti, lµm ngµy Quèc kh¸nh cña m×nh. - GV: C¸ch m¹ng Ph¸p më ®Çu th¾ng lîi ë Pa-ri råi nhanh chãng lan nhanh ra c¸c thµnh phè vµ n«ng th«n trong n­íc Ph¸p. Ho¹t ®éng 1: C¶ líp - Tr­íc hÕt, GV tr×nh bµy: C¸ch m¹ng 1789 th¾ng lîi, ph¸i LËp hiÕn thuéc tÇng líp ®¹i t­ s¶n lªn n¾m quyÒn. + Ngµy 4/8/1789, Quèc héi tuyªn bè xo¸ bá mét sè nghÜa vô cña n«ng d©n, tÞch thu ruéng ®Êt cña Gi¸o héi ®em b¸n víi gi¸ cao. + Ngµy 28/8/1789 Quèc héi th«ng qua Tuyªn ng«n Nh©n quyÒn vµ D©n quyÒn. - GV h­íng dÉn HS t×m hiÓu nh÷ng t­ t­ëng tiÕn bé cña b¶n Tuyªn ng«n Nh©n quyÒn vµ D©n quyÒn (liªn hÖ víi Tuyªn ng«n ®éc lËp cña MÜ, Tuyªn ng«n ®éc lËp cña ViÖt Nam). - GV giíi thiÖu vÒ b¶n Tuyªn ng«n Nh©n quyÒn vµ D©n quyÒn: (Nguyªn nh©n ra ®êi, t¸c gi¶, néi dung chñ yÕu, mét sè ®iÓm h¹n chÕ, ý nghÜa). Ho¹t ®éng 2: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: Quèc héi LËp hiÕn ®· cã viÖc lµm g×? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt, bæ sung vµ chèt ý: + Th«ng qua HiÕn ph¸p, x¸c ®Þnh thÓ chÕ qu©n chñ lËp hiÕn cña n­íc Ph¸p, tõ bá mét sè nguyªn t¾c tiÕn bé cña Tuyªn ng«n Nh©n quyÒn vµ D©n quyÒn. + Ban hµnh nhiÒu ®¹o luËt chèng b·i c«ng. + NhiÒu nhiÖm vô c¬ b¶n cña C¸ch m¹ng Ph¸p kh«ng ®­îc gi¶i quyÕt: ruéng ®Êt, quyÒn tù do, d©n chñ cña nh©n d©n lao ®éng. Ho¹t ®éng 3: C¸ nh©n - GV nªu c©u hái: Nh÷ng khã kh¨n mµ c¸ch m¹ng Ph¸p gÆp ph¶i? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi c©u hái. - GV nhËn xÐt, bæ sung vµ hoµn thiÖn: KiÕn thøc HS cÇn n¾m - Ngµy 14/7/1789, quÇn chóng ph¸ ngôc Ba-xti, më ®Çu cho C¸ch m¹ng Ph¸p. II. ChÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn nÒn céng hoµ thø nhÊt (1792) 1. ChÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn (14/7/1789 ®Õn 10/8/1792) - QuÇn chóng nh©n d©n næi dËy kh¾p n¬i (c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n), chÝnh quyÒn cña t­ s¶n tµi chÝnh ®­îc thiÕt lËp (Quèc héi lËp hiÕn). - Ngµy 28/8/1789 th«ng qua Tuyªn ng«n Nh©n quyÒn vµ D©n quyÒn. + Ban hµnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c«ng th­¬ng nghiÖp ph¸t triÓn. + Th¸ng 9/1791 th«ng qua hiÕn ph¸p, x¸c lËp nÒn chuyªn chÝnh t­ s¶n (qu©n chñ lËp hiÕn). - Quèc héi vµ c¸c lùc l­îng ®øng ®Çu ®· lµm ngõng trÖ sù ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng. - Vua Ph¸p t×m c¸ch chèng ph¸ c¸ch m¹ng, kh«i phôc l¹i chÕ ®é phong kiÕn (xói giôc ph¶n ®éng trong n­íc liªn kÕt víi phong kiÕn bªn ngoµi). 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan