Tài liệu Giáo án lịch sử 9 chuẩn 2014- 2015

Ngày soạn: Ngày giảng: PHẦN MỘT LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY CHƯƠNG I LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI TIẾT 1 – BÀI 1 LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỶX A. Mục tiêu: * Kiến thức: - Những thành tựu to lớn của nhân dân Liên Xô trong cuộc hàn gắn các vết thương chiến tranh, khôi phục nền kinh tế và sau đó lại tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH - Những thắng lợi to lớn có ý nghĩa lịch sử của nhân dân các nước Đông Âu sau năm 1945, giành thắng lợi trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc,thiết lập chế độ dân chủ nhân dân và tiến hành công cuộc xây dựng CNXH - Sự hình thành hệ thống XHCN * Kỹ năng: - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích và nhận định các sự kiện , các vấn đề lịch sử * Thái độ: - Khẳng định những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô và các nước Đông âu, ở các nước này đã có những thay đổi căn bản và sâu sắc, đó là sự thật lịch sử - MÆc dï ngµy nay t×nh h×nh ®· thay ®æi vµ kh«ng tr¸nh khái cã lóc bÞ gi¸n ®o¹n t¹m thêi, mèi quan hÖ h÷u nghÞ truyÒn thèng gi÷a níc ta vµ Liªn Bang Nga, c¸c níc thuéc Liªn x« tríc ®©y, còng nh c¸c níc ®«ng ¢u vÉn ®îc duy tr× vµ gÇn ®©y ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi, cÇn tr©n träng mèi quan hÖ truyÒn thèng quý b¸u ®ã nh»m t¨ng cêng t×nh ®oµn kÕt h÷u nghÞ vµ ®Èy m¹nh sù hîp t¸c ph¸t triÓn, thiÕt thùc phôc vô c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ta. B. Chuẩn bị: *ThÇy : So¹n gi¸o ¸n, tham kh¶o tµi liÖu Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u + B¶n ®å Liªn X« vµ §«ng ©u, tranh ¶nh tiªu biÓu vÒ Liªn X« - §«ng ©u * Trß : §äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ theo hÖ thèng c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. æn ®Þnh tæ chøc: Thø Ngµy d¹y Líp SÜ sè Ghi chó II. KiÓm tra: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh III. Bµi míi *Giíi thiÖu bµi: Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai Liªn X« bÞ thiÖt h¹i to lín vÒ ngêi vµ cña. ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ víi c¸c níc t b¶n, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn gióp ®ì phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. Liªn X« ph¶i tiÕn hµnh kh«i phôc kinh tÕ vµ x©y dùng CNXH. §Ó t×m hiÓu hoµn c¶nh,néi dung, kÕt qu¶ c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ vµ x©y dùng CNXH cña Liªn X« -> bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung I. Liªn x« Bíc ra khái cuéc chiÕn tranh thÕ giíi 1. C«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ sau thø hai víi t thÕ cña ngêi chiÕn th¾ng. chiÕn tranh (1945 – 1950) Song Liªn X« ®· ph¶i chÞu nh÷ng tæn thÊt hÕt søc nÆng nÒ Qua ®äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ, em cho biÕt Liªn X« ph¶i chÞu nh÷ng tæn thÊt g× ? - Liªn X« ph¶i chÞu tæn thÊt nÆng nÒ vÒ ngêi vµ cña trong chiÕn Em h·y nhËn xÐt vÒ nh÷ng tæn thÊt ®ã ? tranh thÕ giíi thø hai Ghi sè liÖu lªn b¶ng ®éng ->NhËn xÐt tæn thÊt cña Liªn X« vµ nhÊn m¹nh : -> H¬n 27 triÖu ngêi chÕt, 1710 ®©y lµ sù thiÖt h¹i to lín vÒ ngêi vµ thµnh phè, h¬n 70.000 lµng m¹c, cña, cña nh©n d©n Liªn x«, ®Êt níc gÇn 32.000 nhµ m¸y, xÝ nghiÖp vµ gÆp mu«n vµn khã kh¨n, tëng chõng 65.000 km ®êng s¾t bÞ tµn ph¸ nh kh«ng vît qua khái (GV cho hs so s¸nh tæn thÊt cña Liªn X« víi c¸c níc ®ång minh kh¸c) VËy nhiÖm vô cña nh©n d©n Liªn X« ph¶i lµm g× ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trªn ? ViÖc kh«i phôc kinh tÕ lµ nhiÖm vô to - §¶ng vµ nhµ níc ®· ®Ò ra kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø t (1946 – lín cña nh©n d©n Liªn x« Víi kÕ ho¹ch vµ nhiÖm vô ®· ®Ò ra, 1950), kh«i phôc vµ ph¸t triÓn nh©n d©n Liªn X« ®· thu ®îc kÕt qu¶ kinh tÕ nh thÕ nµo ë c¸c mÆt ? Ghi kÕt qu¶ ë b¶ng ®éng sau khi hs tr¶ lêi : vÒ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, - KÕt qu¶ : khoa häc kü thuËt : s¶n xuÊt c«ng + KÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø t hoµn nghiÖp t¨ng 73%, h¬n 6000 nhµ m¸y thµnh th¾ng lîi tríc thêi h¹n 9 ®îc kh«i phôc vµ x©y dùng, ®i vµo th¸ng + C«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp ®îc ho¹t ®éng…. phôc håi, ph¸t triÓn Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù ph¸t triÓn + Khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn vît bËc, n¨m 1949 Liªn X« chÕ t¹o kinh tÕ cña Liªn X« ? NhÊn m¹nh : sù kh«i phôc ph¸t triÓn thµnh c«ng bom nguyªn tö vît bËc cña Liªn X« V× sao nh©n d©n Liªn X« ®· ®¹t ®îc -> Liªn X« ®· kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh chãng, vît bËc nh÷ng kÕt qu¶ trªn ? (thµnh tùu) NhÊn m¹nh ®ã lµ sù thèng nhÊt vÒ t tëng, chÝnh trÞ cña x· héi Liªn X« vµ tinh thÇn tù lËp tù cêng, chÞu ®ùng -> Cã sù thèng nhÊt vµ sù tù lùc, gian khæ, lao ®éng cÇn cï, quªn m×nh tù cêng, lao ®éng quªn m×nh cña nh©n d©n Liªn X«. Víi nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc tõ n¨m 1946 – 1950 (trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø t) Tõ n¨m 1950 liªn X« tiÕp tôc x©y dùng CNXH nh thÕ nµo ? Gi¶i thÝch râ kh¸i niÖm “x©y dùng c¬ së vËt chÊt – kü thuËt cña CNXH” ®ã lµ nÒn s¶n xuÊt ®¹i c¬ khÝ víi c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, KHKT tiªn tiÕn. §©y lµ nh÷ng c¬ së vËt chÊt – kü thuËt mµ Liªn X« ®· thùc hiÖn qua c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m tõ 1929 ®Õn nay Qua ®äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ em cho biÕt Liªn X« x©y dùng c¬ së vËt chÊt trong hoµn c¶nh nµo? Liªn X« sau CM th¸ng 10/1917 lµ níc XHCN ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ->Liªn X« gÆp nhiÒu khã kh¨n lu«n bÞ c¸c níc T b¶n Ph¬ng T©y cã ©m mu chèng ph¸ c¶ vÒ kinh tÕ , chÝnh trÞ, qu©n sù Hoµn c¶nh trªn cã ¶nh hëng ®Õn viÖc x©y dùng CNXH ë Liªn X« kh«ng? ¶nh hëng ®Õn viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt - KT gi¶m tèc ®é c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë Liªn X«. Ph¬ng híng cña c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n nµy lµ g× ? ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu g× ? Ghi b¶ng ®éng nhiÖm vô vµ ph¬ng híng trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ ,quèc phßng , KHKT. Cho häc sinh râ sè liÖu SGK Gi¶i thÝch râ thµnh tùu vÒ khoa häc kÜ thuËt: n¨m 1957 Liªn X« lµ níc ®Çu tiªn phãng thµnh c«ng vÖ tinh nh©n t¹o ,n¨m 1961 Liªn X« phãng con tÇu “ Ph¬ng §«ng” ® a nhµ du hµnh vò trô Ga-ga-rin lÇn ®Çu tiªn bay vßng quang tr¸i ®Êt (VÖ tinh nh©n t¹o nÆng 83,6 kg) Cïng víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ – KHKT quèc phßng, Liªn X« ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nh thÕ nµo? LÊy vÝ dô liªn hÖ vÒ sù gióp ®ì cña Liªn X« ®èi víi c¸c níc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã ViÖt Nam ? Gióp VN x©y dùng nhµ m¸y thuû ®iÖn Hoµ B×nh.Th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ ë biÓn §«ng … IV. Cñng cè : 2. TiÕp tôc c«ng cuéc x©y dùng c¬ së vËt chÊt- thuËt cña CNXH (tõ n¨m 1950 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX) - Sau khi hoµn thµnh viÖc kh«i phôc kinh tÕ, Liªn X« tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ kÕ ho¹ch 7 n¨m (1959 – 1965) x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kü thuËt cña CNXH. -> ¶nh hëng lín, lµm gi¶m tèc ®é x©y dùng - VÒ kinh tÕ: c«ng nghiÖp ®øng thø hai thÕ giíi - VÒ khoa häc – kü thuËt : ®Òu ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ khoa häc vò trô - VÒ quèc phßng : ®¹t ®îc thÕ c©n b»ng chiÕn lîc vÒ qu©n sù nãi chung vµ søc m¹nh h¹t nh©n so víi MÜ vµ Ph¬ng t©y. - §èi ngo¹i : thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh, tÝch cùc ñng hé phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi Häc sinh suy nghÜ ph¸t biÓu theo hiÓu biÕt. - GV hÖ thèng l¹i kiÕn thøc cña bµi - HS tr¶ lêi nhanh mét sè c©u hái sau *Bµi tËp : Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i tríc c©u tr¶ lêi ®óng : a) Iu-ri Ga-ga-rin lµ ngêi : A.§Çu tiªn bay vµo vò trô B.Thö thµnh c«ng vÖ tinh nh©n t¹o C.Bay vµo vò trô ®Çu tiªn D.§Æt ch©n lªn mÆt tr¨ng ®Çu tiªn b) VÞ trÝ c«ng nghiÖp cña Liªn X« trong hai thËp kû 50, 60 cña thÕ kû XX lµ : A. §øng ®Çu thÕ giíi B. §øng thø hai thÕ giíi C. §øng thø ba thÕ giíi D. §øng thø th thÕ giíi (§¸p ¸n : ý A, B) V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi theo néi dung ®· ghi - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi - §äc tríc phÇn II. Nhận xét của Ban giám hiệu Ký duyệt của TCM *************************************************** Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 2 – Bµi 1 Liªn x« vµ c¸c níc ®«ng ©u tõ n¨m 1945 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû xx (TiÕp theo) A. Môc tiªu. * KiÕn thøc: - N¾m ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ viÖc thµnh lËp nhµ níc d©n chñ nh©n d©n ë §«ng ¢u (tõ n¨m 1950 ®Õn nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX) - N¾m ®îc nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ hÖ thèng c¸c níc XHCN, th«ng qua ®ã hiÓu ®îc mèi quan hÖ, ¶nh hëng vµ ®ãng gãp cña hÖ thèng XHCN ®èi víi phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi nãi chung vµ c¸ch m¹ng ViÖt Nam nãi riªng * Kü n¨ng: - BiÕt sö dông b¶n ®å thÕ giíi ®Ó x¸c ®Þnh tõng níc (vÞ trÝ) §«ng ©u - BiÕt khai th¸c tranh ¶nh, t liÖu lÞch sö ®a ra nhËn xÐt cña m×nh * Th¸i ®é: - Kh¼ng ®Þnh nh÷ng ®ãng gãp to lín vµ cã ý nghÜa lÞch sö cña c¸c níc §«ng ©u trong viÖc x©y dùng hÖ thèng XHCN thÕ giíi, biÕt ¬n sù ®ãng gãp, gióp ®ì cña nh©n d©n c¸c níc §«ng ¢u ®èi víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng níc ta. - Gi¸o dôc tinh thÇn ®oµn kÕt quèc tÕ cho häc sinh B. ChuÈn bÞ. * ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, tham kh¶o tµi liÖu vÒ §«ng ¢u + B¶n ®å §«ng ©u, tranh ¶nh tiªu biÓu §«ng ©u, b¶n ®å thÕ giíi * Trß: §äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ theo hÖ thèng c©u hái sgk, su tÇm t liÖu vÒ c¸c níc §«ng ¢u C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. æn ®Þnh tæ chøc: Thø Ngµy d¹y Líp SÜ sè Ghi chó II. KiÓm tra: *C©u hái : Nªu nh÷ng thµnh tùu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ – KHKT cña Liªn X« tõ n¨m 1950 ®Õn nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX ? H·y cho biÕt sù gióp ®ì c¶u Liªn Xo ®èi víi ViÖt Nam ? *Tr¶ lêi : 1. -VÒ kinh tÕ: c«ng nghiÖp ®øng hµng thø hai thÕ giíi - VÒ khoa häc – kü thuËt : ®Òu ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ khoa häc vò trô - VÒ quèc phßng : ®¹t ®îc thÕ c©n b»ng chiÕn lîc vÒ qu©n sù nãi chung vµ søc m¹nh h¹t nh©n so víi MÜ vµ Ph¬ng t©y Sù gióp ®ì cña Liªn X« nh : c«ng tr×nh thuû ®iÖn S«ng §µ, th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ ë biÓn §«ng …. III. Bµi míi *Giíi thiÖu bµi: Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai kÕt thóc cïng víi Liªn X« nhiÒu níc XHCN ®· ra ®êi ë §«ng ¢u, qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH ë c¸c níc §«ng ¢u ®· diÔn ra vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu g× -> bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung II/ C¸c níc §«ng ¢u 1) Sù ra ®êi cña c¸c níc d©n chñ Qua ®äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ, em nh©n d©n §«ng ¢u cho biÕt c¸c níc d©n chñ nh©n d©n §«ng ¢u ra ®êi trong hoµn c¶nh - Tõ th¸ng 7.1944 ®Õn th¸ng 9.1946 nµo ? (th¸ng, n¨m ?) Tríc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, nh©n d©n §«ng ¢u næi dËy phèi c¸c níc §«ng ¢u lÖ thuéc t b¶n T©y hîp víi Hång Qu©n Liªn X« tiªu ©u vµ trong chiÕn tranh thÕ giíi thø diÖt ph¸t xÝt giµnh chÝnh quyÒn -> hai bÞ ph¸t xÝt §øc chiÕm ®ãng vµ thµnh lËp mét lo¹t nhµ níc d©n chñ n« dÞch tµn b¹o, v× vËy khi Hång nh©n d©n qu©n Liªn X« tiÕn vµo l·nh thæ §«ng ©u truy kÝch qu©n ®éi ph¸t xÝt ®øc, nh©n d©n §«ng ¢u ®· næi dËy khëi nghÜa. Gi¶i thÝch kh¸i niÖm : §«ng ¢u vµ T©y ¢u ? Em h·y kÓ tªn (hoÆc chØ trªn b¶n ®å th¸ng n¨m, tªn níc d©n chñ -> Häc sinh lªn b¶ng chØ trªn b¶n nh©n d©n §«ng ¢u) ? NhËn xÐt vµ chØ râ vÞ trÝ c¸c níc ®å c¸c níc: Ba Lan(7/1944), Rud©n chñ nh©n d©n §«ng ¢u míi ma-ni (8/1944), Hung-ga-ri(4/1945), TiÖp Kh¾c(5/1945), Nam Tthµnh lËp (Lîc ®å H×nh 2/SGK) Ph©n tÝch hoµn c¶nh ra ®êi cña nhµ (11/1945), An-ba-ni(12/1945), Banníc céng hoµ d©n chñ §øc vµ c¸c ga-ri(9/1946) níc §«ng ¢u ? -> Theo tho¶ thuËn cña ba cêng quèc: Liªn X«-MÜ-Anh. Th¸ng §Ó hoµn thµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n 9/1949 Céng hoµ liªn bang §øc chñ nh©n d©n c¸c níc §«ng ¢u ®· thµnh lËp, th¸ng 10/1949 nhµ níc thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô g× ? kÕt céng hoµ d©n chñ §øc ra ®êi. qu¶ ? khã kh¨n? - Tõ 1945 – 1949, nh©n d©n §«ng Cho häc sinh râ kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc ¢u hoµn thµnh th¾ng lîi nhiÖm vô cña c¸c níc §«ng ¢u, còng nh khã cña c¸ch m¹ng d©n chñ nh©n d©n : kh¨n cña c¸c níc trong cuéc c¸ch + X©y dùng chÝnh quyÒn d©n chñ nh©n d©n m¹ng d©n chñ nh©n d©n Sau khi hoµn thµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ nh©n d©n c¸c níc §«ng ¢u ®· tiÕn hµnh x©y dùng CNXH nh thÕ nµo , chóng ta t×m hiÓu phÇn tiÕp theo + C¶i c¸ch ruéng ®Êt, quèc h÷u ho¸ c¸c xÝ nghiÖp lín cña t b¶n + Ban hµnh c¸c quyÒn tù do, d©n chñ 2) TiÕn hµnh x©y dùng CNXH (tõ Em h·y nªu nh÷ng nhiÖm vô chÝnh n¨m 1950 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70 cña c¸c níc §«ng ¢u trong c«ng cña thÕ kû XX) (Híng dÉn ®äc thªm) cuéc x©y dùng CNXH ? Sau khi hoµn thµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ nh©n d©n, tõ 1949,c¸c níc §«ng ©u bíc vµo giai ®o¹n x©y dùng CNXH Nh÷ng nhiÖm vô chÝnh cña c¸c níc §«ng ¢u trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH lµ g× ? Trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH nh©n d©n §«ng ¢u ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu g× ? LÊy vÝ dô : An-Ba-ni lµ níc nghÌo nhÊt Ch©u ©u, 1970 : c«ng nghiÖp ®îc x©y dùng, c¶ níc ®· ®iÖn khÝ ho¸. Bun-ga-ri : n¨m 1975 c«ng nghiÖp t¨ng 55 lÇn….. Gi¶i thÝch kh¸i niÖm : c«ng – n«ng nghiÖp :( c«ng nghiÖp chiÕm 70% n«ng nghiÖp chiÕm 30% - ngîc l¹i) Víi sù ra ®êi cña c¸c níc XHCN ë §«ng ¢u vµ sù ra ®êi c¸c níc XHCN ë Ch©u ¸ ®· h×nh thµnh hÖ thèng c¸c níc XHCN ®èi lËp víi hÖ thèng TBCN Nh÷ng c¬ së nµo dÉn tíi h×nh thµnh hÖ thèng XHCN ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ tõ “ HÖ thèng” Ph©n tÝch c¬ së h×nh thµnh hÖ thèng XHCN : lµ sù hîp t¸c cña Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u cïng chung mét môc tiªu lµ x©y dùng CNXH .Lµ quan hÖ hîp t¸c gióp ®ì lÉn nhau trong kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña c¸c níc XHCN, trong ®ã cã ViÖt Nam KÓ tªn c¸c níc trong Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ ? Sau nµy cã c¸c níc Céng hoµ D©n chñ ®øc (1950), M«ng Cæ (1962), CuBa (1972) vµ VÞªt Nam (1978), Em h·y tr×nh bµy môc ®Ých cña Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (SEV) ? III/ Sù h×nh thµnh hÖ thèng XHCN - Ngµy 8/1/1949, héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (viÕt t¾t lµ SEV) thµnh lËp -> HÖ thèng : nhiÒu níc cïng chÕ ®é chÝnh trÞ -> Liªn x«, An-ba-ni, Ba lan, Bun-ga-ri, Hung-ga-ri, Ru-ma-ni, TiÖp Kh¾c … -> §Èy m¹nh sù hîp t¸c, gióp ®ì Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (SEV) lÉn nhau gi÷a c¸c níc x· héi chñ tõ n¨m 1951 -> 1973 ®· ®¹t ®îc nghÜa, ®¸nh dÊu sù h×nh thµnh hÖ thèng XHCN. nh÷ng thµnh tÝch g× ? Liªn X« gi÷a vai trß ®Æc biÖt quan -> Tèc ®é t¨ng trëng s¶n xuÊt c«ng träng, ®· cho c¸c níc thµnh viªn nghiÖp b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t 10%, vay 13 tû róp víi l·i xuÊt thÊp vµ thu nhËp quèc d©n n¨m 1973 t¨ng 5,7 viÖn trî kh«ng hoµn l¹i 20 tû róp. lÇn… Tæ chøc HiÖp íc V¸c-sa-va ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo ? T×nh h×nh thÕ giíi c¨ng th¼ng, - Ngµy 14.5.1955 thµnh lËp tæ chøc chÝnh s¸ch hiÕu chiÕn, x©m lîc cña HiÖp íc V¸c-sa-va ®Õ quèc, Liªn x« vµ c¸c níc XHCN -> §©y lµ mét liªn minh mang tÝnh ë §«ng ©u tho¶ thuËn thµnh lËp tæ chÊt phßng thñ vÒ qu©n sù vµ chÝnh chøc V¸c-sa-va. trÞ cña c¸c níc XHCN §«ng ©u-> NhËn xÐt g× vÒ tæ chøc nµy ? b¶o vÖ c«ng cuéc x©y dùng CNXH, Víi sù ra ®êi cña c¸c níc d©n chñ duy tr× nÒn hoµ b×nh, an ninh ch©u nh©n d©n vµ c«ng cuéc x©y dùng ©u vµ thÕ giíi., CNXH ë §«ng ¢u, c¸c tæ chøc ra ®êi h×nh thµnh hÖ thèng XHCN, trong quan hÖ hîp t¸c, gióp ®ì lÉn nhau vÒ kinh tÕ – chÝnh trÞ. IV. Cñng cè : - GV hÖ thèng l¹i kiÕn thøc bµi häc - HS hoµn thµnh nhanh bµi tËp sau: *Bµi tËp : H·y ®iÒn thêi gian cho ®óng víi sù kiÖn lÞch sö ? ST Sù kiÖn Thêi gian T 1 Thµnh lËp liªn minh phßng thñ V¸c-sa-va 5.1955 2 Thµnh lËp Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (SEV) 8.1.1949 3 C¸c níc ®«ng ¢u bíc vµo giai ®o¹n x©y dùng 1950 CNXH 4 Nhµ níc céng hoµ d©n chñ §øc ra ®êi 10.1949 V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi theo néi dung ®· ghi - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi - VÏ vµ ®iÒn lîc ®å Ch©u ©u (trang 6 sgk) tªn c¸c níc XHCN - §äc tríc bµi 2. Nhận xét – ký duyệt của TCM Nhận xét của BGH **************************************************************** Ngày soạn : Ngày giảng: TiÕt 3– Bµi 2 Liªn x« vµ c¸c níc ®«ng ©u tõ gi÷a nh÷ng n¨m 70 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû xx A. Môc tiªu. * KiÕn thøc: - Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ sù khñng ho¶ng vµ tan r· cña Liªn Bang X« viÕt (tõ nöa sau n¨m 70 – 1991) vµ cña c¸c níc XHCN ë §«ng ¢u. - HiÓu ®îc nguyªn nh©n sù khñng ho¶ng vµ sù sôp ®æ cña Liªn bang X« viÕt vµ c¸c níc XHCN ë §«ng ¢u. * Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn biÕt sù biÕn ®æi cña lÞch sö tõ tiÕn bé sang ph¶n ®éng b¶o thñ, tõ ch©n chÝnh sang ph¶n béi quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng, cña c¸ nh©n gi÷a träng tr¸ch lÞch sö - BiÕt c¸ch khai th¸c tranh ¶nh, t liÖu lÞch sö ®Ó n¾m ch¾c sù biÕn ®æi cña lÞch sö * Th¸i ®é: - CÇn nhËn thøc ®óng sù tan r· cña Liªn X« vµ c¸c níc XHCN ë §«ng ¢u lµ sù sôp ®æ m« h×nh kh«ng phï hîp chø kh«ng ph¶i lµ sù sôp ®æ cña lÝ tëng XHCN, dÉn chøng ë ViÖt Nam lµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam - Phª ph¸n chñ nghÜa c¬ héi cña M.Goãc-ba-chèp vµ mét sè l·nh ®¹o cao nhÊt cña §¶ng céng s¶n vµ nhµ níc Liªn X«, cïng c¸c níc XHCN §«ng ¢u tõ gi÷a nh÷ng n¨m 70 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX B. ChuÈn bÞ. * ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, t liÖu vÒ sù tan r· CNXH ë Liªn X« vµ §«ng ¢u. * Trß: §äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ theo hÖ thèng c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. æn ®Þnh tæ chøc: Thø Ngµy d¹y Líp SÜ sè Ghi chó II. KiÓm tra: *C©u hái : Nªu nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë c¸c níc §«ng ¢u? LÊy vÝ dô ®iÓn h×nh ? *Tr¶ lêi : - Tõ n¨m 50 ®Õn ®Çu n¨m 1970 cña thÕ kû XX, c¸c níc §«ng ¢u ®Òu trë thµnh nh÷ng níc c«ng – n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, kinh tÕ, x· héi, gi¸o dôc ph¸t triÓn - VÝ dô : +An-ba-ni (lµ níc nghÌo nhÊt Ch©u ¢u) ®· ®iÖn khÝ ho¸ c¶ níc, gi¸o dôc ph¸t triÓn ë Ch©u ¢u + Ba Lan: s¶n lîng C«ng – n«ng nghiÖp t¨ng gÊp ®«i + Ban-ga-ri : s¶n xuÊt c«ng nghiÖp 1975 t¨ng 55 lÇn so víi 1939 III. Bµi míi *Giíi thiÖu bµi: Víi c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë Liªn X« vµ §«ng ¢u ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh vÒ mäi mÆt. Tuy nhiªn nã còng béc lé nh÷ng h¹n chÕ, sai lÇm, thiÕu sãt. Cïng víi viÖc chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng trong vµ ngoµi níc, CNXH ®· tån t¹i, ph¸t triÓn h¬n 70 n¨m l©m vµo khñng ho¶ng, tan r· ®ã, chóng ta cïng t×m hiÓu néi dung bµi häc h«m nay ®Ó lý gi¶i vÊn ®Ò trªn. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung I) Sù khñng ho¶ng vµ tan r· cu¶ Liªn ThËp kû tõ nh÷ng n¨m 70 -> 80 cña Bang X« ViÕt thÕ kû XX, t×nh h×nh trªn thÕ giíi - N¨m 1973, cuéc khñng ho¶ng dÇu cã nh÷ng biÕn ®éng g× ? Cuéc khñng ho¶ng dÇu má t¸c má -> Cuéc khñng ho¶ng trªn thÕ ®éng ®Õn cuéc khñng ho¶ng trªn giíi vÒ mäi mÆt thÕ giíi vÒ nhiÒu mÆt : kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, trong ®ã cã Liªn X« Cuéc khñng ho¶ng trªn thÕ giíi ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn kinh tÕ, - Kinh tÕ : l©m vµo khñng ho¶ng, c«ng nghiÖp tr× trÖ, n«ng nghiÖp sa chÝnh trÞ, x· héi Liªn X« ? Theo t liÖu sgk cho hs râ thªm tõ sót nh÷ng n¨m 80 vÒ kinh tÕ - ®êi sèng - ChÝnh trÞ – x· héi : dÇn mÊt æn nh©n d©n, tÖ quan liªu ->khñng ®Þnh ho¶ng trÇm träng Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy ? Tríc cuéc khñng ho¶ng nh vËy, ®ßi hái c¸c níc ph¶i cã nh÷ng c¶i c¸ch vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ – x· héi, nhng ban l·nh ®¹o Liªn X« l¹i kh«ng tiÕn hµnh c¶i c¸ch. Trong bèi c¶nh ®ã §¶ng vµ Nhµ níc Liªn X« ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch g× ? §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã th× Liªn X« ®· tiÕn hµnh c¶i tæ vÒ kinh tÕ – chÝnh trÞ Em hiÓu c¶i tæ lµ g× ? Em h·y nªu môc ®Ých vµ néi dung cuéc c¶i tæ ë Liªn X«? C¶i tæ ®îc tuyªn bè nh mét cuéc c¸ch m¹ng nh»m kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm....Kinh tÕ : thÞ trêng theo ®Þnh híng TBCN, thiÕt lËp chÕ ®é tæng thèng, ®a nguyªn ®a ®¶ng, xo¸ bá §¶ng céng s¶n KÕt qu¶ cuéc c¶i tæ cña Goãc-bachèp nh thÕ nµo ? Liªn X« cµng lón s©u vµo khñng ho¶ng, rèi lo¹n, nhiÒu cuéc b·i c«ng diÔn ra, m©u thuÉn s¾c téc bïng næ, nhiÒu níc céng hoµ ®ßi li khai, c¸c tÖ n¹n x· héi gia t¨ng, c¸c thÕ lùc chèng ®èi r¸o riÕt kÝch ®éng quÇn chóng. V× sao cuéc c¶i tæ ë Liªn X« l¹i thÊt b¹i ? V× vËy mµ cuéc c¶i tæ ë Liªn X« ®· nhanh chãng l©m vµo t×nh tr¹ng bÞ ®éng, lóng tóng, ®Çy khã kh¨n. Tríc t×nh h×nh ®ã th× c¸c nhµ l·nh ®¹o §¶ng vµ nhµ níc Liªn X« ®· lµm g× ? Nhµ níc Liªn bang hÇu nh tª liÖt, c¸c níc céng hoµ ®ua nhau ®ßi ®éc lËp vµ t¸ch ra khái Liªn bang, sù tan r· cña Liªn bang X« viÕt chØ cßn lµ vÊn ®Ò thêi gian Tríc bèi c¶nh ®ã th× l·nh ®¹o cña c¸c níc trong liªn bang ®· cã hµnh ®éng g× ? Cho hs xem tranh h×nh 3 vµ lîc ®å h×nh 4 sgk -> nhËn xÐt (theo t liÖu) Nh vËy sau 74 n¨m tån t¹i Liªn bang x« viÕt bÞ tan r·, chÊm døt CNXH ë Liªn X« Theo em nguyªn nh©n c¬ b¶n nµo dÉn ®Õn sù tan r·, chÊm døt chÕ ®é XHCN ? Ph©n tÝch cho hs râ : Lêi nãi, viÖc lµm cña Goãc-ba-chèp kh«ng thùc -> Ban l·nh ®¹o Liªn X« kh«ng tiÕn hµnh c¶i c¸ch, kh«ng kh¾c phôc khuyÕt ®iÓm - 3.1985 Goãc-ba-chèp lªn n¾m chÝnh quyÒn ®Ò ra ®êng lèi c¶i tæ vÒ kinh tÕ – chÝnh trÞ -> C¶i c¸ch XHCN + Môc ®Ých : Kh¾c phôc sai lÇm, thiÕu sãt ->®a ®Êt níc ra khái khñng ho¶ng vµ x©y dùng mét chñ nghÜa x· héi theo ®óng b¶n chÊt vµ ý nghÜa nh©n v¨n ®Ých thùc cña nã + KÕt qu¶: ®Êt níc lón s©u vµo khñng ho¶ng, rèi lo¹n. -> V× kh«ng cã sù chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vµ thiÕu mét ®êng lèi chiÕn lîc toµn diÖn, nhÊt qu¸n - 19.8.1991 diÔn ra cuéc ®¶o chÝnh trong néi bé §¶ng vµ Nhµ níc -> song bÞ thÊt b¹i (21.8.1991) ->§¶ng céng s¶n bÞ ®×nh chØ ho¹t ®éng - Ngµy 21.12.1991 , 11 níc thµnh lËp céng ®ång c¸c quèc gia ®éc lËp (SNG) - 25.12.1991 l¸ cê Liªn bang x« viÕt trªn ®iÖn Crem-li bÞ h¹ xuèng,chÊm døt chÕ ®é XHCN -> ChËm söa ®æi, khi söa ®æi kh«ng cã ®êng lèi chiÕn lîc nhÊt qu¸n tiÔn, thùc chÊt cña c«ng ucéc ¶i tæ lµ tõ bá, ph¸ vì CNXH, xa rêi chñ nghÜa M¸c-Lª-nin, phñ ®Þnh ®¶ng céng s¶n. Cuèi nh÷ng n¨m 70 ®Çu nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû XX. T×nh h×nh c¸c níc §«ng ¢u diÔn ra nh thÕ nµo ? Còng nh ë Liªn X«, c¸c níc §«ng ©u còng l©m vµo khñng hoang vÒ Kinh tÕ, chÝnh trÞ. C¸c nhµ l·nh ®¹o ®Êt níc quan liªu, bao thñ, tham nhòng, nh©n d©n bÊt b×nh Nªu biÓu hiÖn cña sù khñng ho¶ng ®ã? LÊy vÝ dô (ghi b¶ng ®éng) mét sè níc ®«ng ©u vÒ t×nh h×nh kinh tÕ (nh phÇn ch÷ nhá sgk) Cuéc khñng ho¶ng ®· diÔn ra cô thÓ ë c¸c níc §«ng ©u nh thÕ nµo ? Ph©n tÝch cho häc sinh tõ n¨m 1988 khñng ho¶ng toµn diÖn diÔn ra ë Ba Lan sau ®ã lan kh¾p §«ng ¢u, cuéc mÝt tinh, biÓu t×nh diÔn ra dån dËp ®ßi c¶i c¸ch kinh tÕ.... KÓ mét sè chuyÖn ë Ba Lan, Ruma-ni, céng hoµ d©n chñ §øc Víi nÒn kinh tÕ – chÝnh trÞ khñng ho¶ng trÇm träng ®· dÉn ®Õn hËu qu¶ g× ? Cho häc sinh râ nh÷ng hËu qu¶ quan träng, sù sôp ®æ c¸c níc XHCN §«ng ¢u -> chÝnh quyÒn tõ bá CNXH, chñ nghÜa M¸c-Lª Nin,thùc hiÖn ®a nguyªn ®a ®¶ng,chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng, ®æi tªn níc Quèc kh¸nh BiÓu hiÖn nµo cho thÊy hÖ thèng XHCN ®· sôp ®æ ? em cã nhËn xÐt g× ? §©y lµ tæn thÊt nÆmg nÒ víi sù ph¸t triÓn c¸ch m¹ng thÕ giíi vµ c¸c lùc lîng tiÕn bé, c¸c d©n téc ®ang ®Êu tranh cho hoµ b×nh ®éc lËp d©n téc Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn sù sôp ®æ cña CNXH ë c¸c níc §«ng ¢u ? Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn nhãm ->NhËn xÐt -> bæ sung -> kÕt luËn: -RËp khu«n m« h×nh ë Liªn X«, chËm söa ®æi -Sù chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc trong vµ ngoµi níc S¬ kÕt : do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan ®· dÉn tíi II) Cuéc khñng ho¶ng vµ tan r· cña chÕ ®é XHCN ë c¸c níc §«ng ¢u (ChØ cÇn n¾m hÖ qu¶) - Kinh tÕ : khñng ho¶ng gay g¾t - ChÝnh trÞ : mÊt æn ®Þnh -> S¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp gi¶m, bu«n b¸n víi níc ngoµi gi¶m sót, sè tiÒn nî t¨ng lªn. -> Khëi ®Çu ë Ba Lan, sau ®ã lan sang Hung-ga-ri, TiÖp Kh¾c, céng hoµ d©n chñ §øc, Ru-ma-ni, Bunga-ri, Nam T, An-ba-ni. - §¶ng céng s¶n mÊt quyÒn l·nh ®¹o -> 1989 chÕ ®é XHCN ë §«ng ¢u sôp ®æ - 26.8.1991 Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (SEV) chÊm døt ho¹t ®éng - 1.7.1991 tæ chøc hiÖp íc V¸c-sa-va gi¶i thÓ -> HÖ thèng XHCN sôp ®æ (1991) -> Nguyªn nh©n : - Kinh tÕ l©m vµo khñng kho¶ng s©u s¾c - Nh©n d©n bÊt b×nh víi c¸c nhµ l·nh ®¹o, ®ßi ph¶i thay ®æi. sù sôp ®æ CNXH ë Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u, ®©y lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái IV. Cñng cè : - GV hÖ thèng l¹i néi dung bµi häc *Bµi tËp : nèi c¸c sù kiÖn víi thêi gian cho ®óng STT Sù kiÖn lÞch sö Thêi gian 1 §¶o chÝnh lËt ®æ Goãc-ba-chèp 22.12.1991 2 Céng ®ång c¸c quèc gia thµnh lËp (SNG) 25.12.1991 3 19.8.1991 T.T Goãcbachèp tõ chøc CNX H Liªn X« sôp ®æ V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi theo néi dung ®· ghi - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi - §äc tríc bµi 3. Nhận xét – ký duyệt của TCM Ngày soạn : Nhận xét của BGH Ngày giảng: Ch¬ng II C¸c níc ¸, phi, mÜ la tinh tõ 1945 ®Õn nay TiÕt 4 – Bµi 3 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc vµ sù tan d· cña hÖ thèng thuéc ®Þa A. Môc tiªu. * KiÕn thøc: - Qu¸ tr×nh tan r· cña hÖ thèng thuéc ®Þa CN§Q ë Ch©u ¸, Phi, MÜ la Tinh. - Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë ¸, Phi, MÜ la tinh, nh÷ng diÔn biÕn chñ yÕu, nh÷ng th¾ng lîi to lín trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc cña nh÷ng níc nµy. * Kü n¨ng: - Gióp häc sinh rÌn luyÖn t duy kh¸i qu¸t, tæng hîp còng nh ph©n tÝch sù kiÖn, kü n¨ng sö dông b¶n ®å kinh tÕ, chÝnh trÞ ë ch©u lôc vµ thÕ giíi * Th¸i ®é: - ThÊy râ ®îc cuéc ®Êu tranh anh dòng vµ gian khæ cña nh©n d©n c¸c d©n téc ¸-Phi-MÜ la tinh v× sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc vµ ®éc lËp cña m×nh - T¨ng cêng tinh thÇn ®oµn kÕt h÷u nghi ®èi víi c¸c níc ¸-Phi-MÜ la tinh trong cuéc ®Êu tranh chèng kÎ thï chung lµ CN§Q thùc d©n B. ChuÈn bÞ. * ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, t liÖu lÞch sö liªn quan. B¶n ®å Ch©u ¸, Phi, mÜ la tinh, tranh ¶nh * Trß: §äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ theo hÖ thèng c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. æn ®Þnh tæ chøc: Thø Ngµy d¹y Líp SÜ sè Ghi chó II. KiÓm tra: * C©u hái : Nªu qu¸ tr×nh khñng ho¶ng vµ sôp ®æ CNXH ë Liªn x« ? * Tr¶ lêi : - Tõ 1973 khñng ho¶ng dÇu má -> khñng ho¶ng thÕ giíi vÒ mäi mÆt trong ®ã cã Liªn X«, khñng ho¶ng vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ - Tõ 1985 Goãc-ba-chèp lªn n¾m quyÒn tiÕn hµnh c¶i tæ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ -> hËu qu¶ nghiªm träng ®· diÔn ra: §¶ng céng s¶n bÞ ®×nh chØ ho¹t ®éng -> CNXH sôp ®æ ë Liªn x« (12.1991) III. Bµi míi *Giíi thiÖu bµi: Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai t×nh h×nh chÝnh trÞ ë Ch©u ©u cã nhiÒu biÕn ®æi víi sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c níc XHCN ë §«ng ¢u -> ë Ch©u ¸, Phi, MÜ la tinh lóc nµy cã biÕn ®æi g× kh«ng ? phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë ®©y diÔn ra nh thÕ nµo ? dÉn tíi hÖ qña g× ? bµi häc h«m nay chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung I/ Giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m Gîi l¹i cho häc sinh nhí nh÷ng t¸c 60 cña thÕ kû XX ®éng cña chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®· t¸c ®éng ®Õn nhiÒu níc ë ch©u ¸, Phi, MÜ la tinh Qua ®äc vµ t×m hiÓu bµi ë nhµ em h·y tr×nh bµy phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ë Ch©u ¸, Phi, MÜ La Tinh tõ 1945 ®Õn nh÷ng -> Nh©n d©n nhiÒu níc §«ng Nam ¸ næi n¨m 60 cña thÕ kû XX? Phong trµo ë Ch©u ¸ diÔn ra vµ dËy, tiÕn hµnh khëi nghÜa vò trang... - Ch©u ¸ : giµnh ®éc lËp ë nh÷ng níc nµo ? H·y lªn b¶ng chØ vÞ trÝ c¸c níc nµy +17.8.1945 In-®«-nª-xia tuyªn bè ®éc lËp +2.9.1945 ViÖt Nam trªn b¶n ®å ? KÕt hîp dïng b¶n ®å thÕ giíi +12.10.1945 Lµo ->NhÊn m¹nh phong trµo khëi ®Çu lµ ë §«ng Nam ¸ sau ®ã lan réng ra Nam ¸, B¾c Phi Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë - Nam ¸ vµ B¾c Phi: Nam ¸ vµ B¾c Phi diÔn ra nh thÕ +1946 – 1950 : Ên §é +1952 : Ai CËp nµo ? +1954 – 1962 : An-gª-ri - Ch©u Phi : Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë + 1960 : 17 níc Ch©u Phi giµnh ®éc lËp Ch©u Phi tiªu biÓu cã nh÷ng quèc gia nµo ? Gäi n¨m 1960 lµ n¨m Ch©u Phi T¹i sao gäi n¨m 1960 lµ n¨m Ch©u - MÜ la tinh : Phi? Trong mét n¨m cã tíi 17 níc Ch©u + 1.1.1959 c¸ch m¹ng Cu-ba giµnh th¾ng Phi giµnh ®éc lËp, Liªn hiÖp quèc lîi kho¸ XV ®· cã nh÷ng v¨n kiÖn : trao tr¶ ®éc lËp cho Ch©u Phi Cho häc sinh theo dâi lîc ®å ch©u MÜ la tinh C¸ch m¹ng Cu-ba giµnh th¾ng lîi cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? Cu-ba n»m s¸t níc MÜ, lµ quÇn ®¶o, nã ¶nh hëng lín tíi phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë Ch©u MÜ la tinh, ®©y lµ níc XHCN ®Çu tiªn ë Ch©u MÜ la tinh KÕt luËn : Tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i mét sè níc thuéc ®Þa cña Bå §µo Nha vµ chÕ dé ph©n biÖt chñng téc ë Nam Ch©u Phi - Cuèi nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX hÖ thèng thuéc ®Þa cña CN§Q vÒ c¬ b¶n ®· sôp ®æ II/ Giai ®o¹n tõ gi÷a nh÷ng n¨m 60 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX - §Çu nh÷ng n¨m 60 nh©n d©n mét sè níc Ch©u Phi ®· lËt ®æ ¸ch thèng trÞ cña Em h·y tr×nh bµy phong trµo ®Êu Bå §µo Nha giµnh ®éc lËp : tranh gi¶i phãng d©n téc trªn thÕ + 9.1947 : Ghi-nª-bÝt-xao + 6.1975 : M«-d¨m-bÝch gݬi ( 60 -> 70 cña thÕ kû XX) ? Cho häc sinh x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña 3 + 11.1975 : ¡ng-g«-la níc ®· giµnh ®éc lËp tõ ¸ch thèng trÞ cña Bå §µo Nha ? (Hs lªn chØ  Lµm tan r· hÖ thèng thuéc ®Þa cña b¶n ®å) Bå §µo Nha Th¾ng lîi nµy cã ý nghÜa nh thÕ nµo? III/Giai ®o¹n tõ gi÷a nh÷ng n¨m 70 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX Em hiÓu thÕ nµo lµ A-p¸c-thai ? -> §©y lµ chÕ ®é ph©n biÖt chñng téc cña KÓ truyÖn : b¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n ngêi da tr¾ng ®èi víi ngêi da ®en, chóng Ph¸p cña NguyÔn ¸i Quèc ®· ®Ò ra 70 ®¹o luËt ®Ó ph©n biÖt ®èi xö Cuéc ®Êu tranh cña Nam Phi chèng chñ nghÜa A-p¸c-thai ®· diÔn - Nh©n d©n Nam Ch©u Phi, ®Æc biÖt lµ 3 ra nh thÕ nµo? kÕt qu¶ ? níc : Dim-ba-bu-ª (1980), Nam-mi-bi-a H·y x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å Ch©u Phi (1990), Nam Phi (1993) ®· ®Êu tranh xo¸ vÞ trÝ cña 3 níc : Dim-ba-bu-ª, Na- bá chÕ ®é A-p¸c-thai mi-bi-a vµ Céng hoµ Nam Phi ? Cho häc sinh thÊy râ c¸c níc tiÕn bé trªn thÕ giíi lªn ¸n gay g¾t chÕ ®é A-p¸c-thai, nhiÒu v¨n kiÖn cña liªn hîp quèc coi A-p¸c-thai lµ mét téi ¸c chèng nh©n lo¹i Cuéc ®Êu tranh chèng A-p¸c-thai - Xo¸ bá chÕ ®é ph©n biÖt chñng téc ë Nam ®· ®¹t ®îc kÕt qu¶ g× ? Phi Sau khi giµnh ®éc lËp c¸c níc ¸, Phi, MÜ la tinh lµm nhiÖm vô g× ? * NhiÖm vô : S¬ kÕt : tõ nh÷ng n¨m 40 cña thÕ +Cñng cè nÒn ®éc lËp kû XX phong trµo gi¶i phãng d©n +X©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc, kh¾c téc ë Ch©u ¸, Phi, MÜ la tinh ®· ®Ëp phôc ®ãi nghÌo tan hÖ thèng thuéc ®Þa cña CN§Q, thµnh lËp hµng lo¹t níc ®éc lËp, ®©y lµ th¾ng lîi cã ý nghÜa lÞch sö lµm thay ®æi bé mÆt c¸c níc ¸, Phi, MÜ la tinh vµ thÕ giíi IV. Củng cố: - GV hÖ thèng l¹i néi dung bµi häc *Bµi tËp : An-g«-la, M«-d¨m-bÝch, ghi-nª-bÝt-xao lµ thuéc ®Þa cña níc : A.Anh B.T©y Ban Nha V. Hướng dẫn về nhà: - Häc bµi theo néi dung ®· ghi - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi - §äc tríc bµi 4. Nhận xét – ký duyệt của TCM C.Bå §µo Nha D.Ph¸p Nhận xét của BGH **************************************************************** Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 5 – Bµi 4 C¸c níc ch©u ¸ A. Môc tiªu. * KiÕn thøc: - Mét c¸ch kh¸i qu¸t t×nh h×nh c¸c níc Ch©u ¸ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. - Sù ra ®êi cña níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa. - HiÓu ®îc sù ph¸t triÓn cña níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay * Kü n¨ng: - RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng tæng hîp, ph©n tÝch ,so s¸nh sù kiÖn lÞch sö - Kü n¨ng sö dông b¶n ®å * Th¸i ®é: - Gi¸o dôc tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n, ®oµn kÕt víi c¸c níc trong khu vùc, cïng x©y dùng x· héi giµu ®Ñp, c«ng b»ng, v¨n minh B. ChuÈn bÞ. * ThÇy: - So¹n gi¸o ¸n, tham kh¶o t liÖu lÞch sö liªn quan - B¶n ®å Ch©u ¸, Trung Quèc * Trß: - Häc bµi cò, §äc vµ t×m hiÓu bµi míi theo hÖ thèng c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. æn ®Þnh tæ chøc: Thø Ngµy d¹y Líp SÜ sè Ghi chó II. KiÓm tra: *C©u hái : Em h·y nªu c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña c¸c níc ¸, Phi, MÜ la tinh ? *Tr¶ lêi : - Giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX - Giai ®o¹n tõ nh÷ng n¨m 60 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX - Giai ®o¹n tõ nh÷ng n¨m 70 ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX III. Bµi míi Giíi thiÖu bµi: Ch©u ¸ lµ mét Ch©u lôc cã diÖn tÝch lín vµ ®«ng d©n nhÊt trªn thÕ giíi.Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay Ch©u ¸ cã ®iÓm g× næi bËt. Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n Trung Quèc díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n diÔn ra nh thÕ nµo ? c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë Trung Quèc ®· diÔn ra ra sao ? bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. GV: Treo b¶n ®å Ch©u ¸: §©y lµ ch©u lôc réng nhÊt thÕ giíi gåm 43.000.000km2 gÊp 4 lÇn Ch©u ¢u. D©n c ®«ng nhÊt thÕ giíi h¬n 3 tû ngêi, gÊp 4 lÇn ch©u ¢u dÉn ®Õn søc lao ®éng dåi dµo vµ rÎ, tµi nguyªn, thiªn nhiªn phong phó, ®Æc biÖt lµ dÇu má cã tr÷ lîng lín nhÊt thÕ giíi. Lµ vÞ trÝ chiÕn lîc quan träng, ®Æc biÖt hiÖn nµy lµ ASEAN.VËy sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai t×nh h×nh Ch©u ¸ nh thÕ nµo, chóng ta cïng t×m hiÓu phÇn I: T×nh h×nh chung. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung I/T×nh h×nh chung Tríc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, t×nh -> C¸c níc ch©u ¸ lµ thuéc ®Þa chÞu h×nh c¸c níc Ch©u ¸ nh thÕ nµo ? sù bãc lét, n« dÞch cña c¸c níc ®Õ (Lµ thuéc ®Þa cña ®Õ quèc nµo ?) Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai t×nh h×nh quèc nh : Anh, Ph¸p, MÜ, Hµ Lan. ë cña Ch©u ¸ cã nh÷ng g× biÕn ®æi ? lÊy vÝ ViÖt Nam lµ thuéc ®Þa cña Ph¸p - Sau 1945 phong trµo gi¶i phãng dô? Dïng b¶n ®å (tiÕt tríc ®· nghiªn cøu) d©n téc ph¸t triÓn réng kh¾p ë chØ vÞ trÝ c¸c níc ch©u ¸ (trong ®ã cã Ch©u ¸, hÇu hÕt c¸c níc Ch©u ¸ ®· giµnh ®îc ®éc lËp ViÖt Nam) ®· giµnh ®îc ®éc lËp Sau khi c¸c níc ch©u ¸ ®· giµnh ®îc ®éc lËp, t×nh h×nh ch©u ¸ diÔn biÕn ra - Nöa sau thÕ kû XX t×nh h×nh Ch©u ¸ mÊt æn ®Þnh sao Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn sù mÊt æn ®Þnh nµy ? Nªu râ nguyªn nh©n do: nh÷ng cuéc chiÕn tranh x©m lîc cña ®Õ quèc, xung ®ét khu vùc, tranh chÊp biªn giíi, phong trµo ly khai .Sau chiÕn tranh l¹nh ë 1 sè níc Ch©u ¸ ®· diÔn ra nh÷ng cuéc xung ®ét tranh chÊp biªn giíi, l·nh thæ hoÆc 1 sè phong trµo kh¸c víi hµnh ®éng khñng bè rÊt d· man nh gi÷a Ên §é vµ Pa-ki-xtan; ë Xri lan - ca, ¶ rËp xª ót; In-®«-nª-xia; Phi-lÝp-pin. Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ “ ChiÕn tranh l¹nh” ? -> Bëi diÔn ra nhiÒu cuéc ®Êu tranh x©m lîc cña c¸c níc §Q nhÊt lµ khu vùc §«ng nam ¸ vµ T©y ¸ (Trung ®«ng) cã vÞ trÝ chiÕn lîc quan träng. C¸c níc §Q cè t×nh t×m c¸ch duy tr× ®Þa vÞ chÝnh trÞ chiÕm gi÷ vÞ trÝ chiÕn lîc quan träng cña chóng vµ ra søc chèng ph¸ phong trµo c¸ch m¹ng trong khu vùc nµy. ->Lµ chÝnh s¸ch thï ®Þnh vÒ mäi mÆt cña MÜ vµ c¸c níc §Q trong quan hÖ víi Liªn X« vµ c¸c níc XHCN. Sau khi giµnh ®éc lËp c¸c níc ch©u ¸ -Kinh tÕ: Mét sè níc ®¹t ®îc sù ®· ph¸t triÓn kinh tÕ nh thÕ nµo ? kÕt t¨ng trëng nhanh chãng, nh : NhËt qu¶ ? b¶n, Hµn Quèc, Trung Quèc ….. NhËt B¶n trë thµnh cêng quèc c«ng nghiÖp, Hµn Quèc, Xingapo trë thµnh con rång Ch©u ¸ -C¨n cø vµo sù ph¸t triÓn nhanh chãng Êy nhiÒu ý kiÕn cho r»ng TK XXI sÏ lµ thÕ kû cña Ch©u ¸. §óng nh vËy nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XXI NhËt B¶n v¬n lªn ®øng hµng thø hai thÕ giíi + Ên §é: §¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu sau MÜ vÒ CN vÒ kinh tÕ - x· héi Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II Ên §é ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu g× vÒ kinh tÕ ? Ên §é lµ níc lín thø 2 ë Ch©u ¸ (sau TQ) sau khi giµnh ®îc ®éc lËp -> Cã níc trë thµnh cêng quèc c«ng (26.1.1950) Ên §é ®· thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín. Trong NN tõ ph¶i nhËp l¬ng thùc nhê cuéc CM xanh ®· tù tóc ®îc l¬ng thùc cho d©n sè h¬n 1 tØ ngêi. NhiÒu n¨m gÇn ®©y c«ng nghÖ th«ng tin vµ viÔn th«ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Ên §é ®ang cè g¾ng v¬n lªn hµng c¸c cêng quèc vÒ c«ng nghÖ phÇn mÒm, h¹t nh©n vµ vò trô. Nãi ®Õn Ch©u ¸ ngoµi NhËt B¶n, Ên §é cßn ph¶i nh¾c ®Õn Trung Quèc. Dïng b¶n ®å giíi thiÖu vÞ trÝ ®Þa lÝ Trung Quèc, d©n sè, diÖn tÝch Trung Quèc lµ mét níc lín ë Ch©u ¸ vµ thÕ giíi, diÖn tÝch réng 9,5 triÖu km2, d©n sè (2002) lµ gÇn 1,3 tØ ngêi, lµ níc cã ¶nh hëng tíi khu vùc Ch©u ¸ ®Æc biÖt lµ ViÖt Nam- mét ®Êt níc l¸ng giÒng cña Trung Quèc. Hoµn c¶nh lÞch sö nµo dÉn tíi sù ra ®êi cña nhµ níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa ? Víi sù tÊn c«ng nh vò b·o cña Hång qu©n Liªn X«. §¹o qu©n quan ®«ng cña NhËt (1 triÖu tªn) nhanh chãng bÞ tiªu diÖt (15.8.1945) NhËt Hoµng tuyªn bè ®Çu hµng v« ®iÒu kiÖn. Víi sù gióp ®ì ®ã cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n Trung Hoa th¾ng lîi , ®Êt níc TQ l¹i r¬i vµo 1 cuéc néi chiÕn kÐo dµi (1946 – 1949) Gi÷a quèc d©n §¶ng víi §CS TQ. Sau cïng toµn bé lôc ®Þa TQ ®îc gi¶i phãng (Trõ T©y T¹ng) tËp ®oµn Tëng Giíi Th¹ch ch¹y ra §µi Loan. Quan s¸t h×nh 5 vµ tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ Mao Tr¹ch §«ng ? Têng thuËt ng¾n gän buæi lÔ thµnh lËp níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa, cho häc sinh xem ¶nh Mao Tr¹ch §«ng (h×nh 5 sgk) :15h ngµy 1.10.1949 t¹i qu¶ng trêng thiªn hu M«n. Tríc cuéc mÝt tinh cña h¬n 30 v¹n d©n thñ ®«. Chñ tÞch Mao Tr¹ch §«ng tuyªn bè víi toµn thÕ giíi níc CHND Trung Hoa thµnh lËp. Sù thµnh lËp níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa cã ý nghÜa nh thÕ nµo víi nh©n d©n Trung Hoa vµ quèc tÕ ? §©y lµ th¾ng lîi cã ý nghÜa to lín ®èi víi nh©n d©n Trung Quèc vµ nã cæ vò phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc trªn thÕ giíi vµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p cña nh©n d©n ViÖt Nam. nghiÖp (NhËt) nhiÒu níc trë thµnh níc c«ng nghiÖp míi (NIC) t b¶n Ên ®é II/Trung Quèc 1) Sù ra ®êi níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa -1.10.1949 níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa ra ®êi ->Mao Tr¹ch §«ng lµ l·nh tô cña §CS TQ l·nh ®¹o nh©n d©n trong kh¸ng chiÕn chèng ph¸t xÝt NhËt vµ cuéc néi chiÕn. *ý nghÜa : KÕt thóc ¸ch n« dÞch hµng tr¨m n¨m cña ®Õ quèc vµ hµng ngh×n n¨m phong kiÕn - §a ®Êt níc bíc vµo kû nguyªn ®éc lËp, tù do - HÖ thèng XHCN ®îc nèi liÒn tõ Ch©u ¢u sang Ch©u ¸ 2)Mêi n¨m ®Çu x©y dùng chÕ ®é míi (1949 – 1959) (Kh«ng d¹y) 3. Đất nước trong thời kì biến động (1959 - 1978) (Kh«ng d¹y) 4) C«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa tõ Mêi n¨m ®Çu x©y dùng chÕ ®é míi (1949 1978 ®Õn nay – 1959) - 12/1978 Trung Quèc ®Ò ra ®êng (Gi¶m t¶i) lèi míi víi chñ tr¬ng x©y dùng Đất nước trong thời kì biến động CNXH mang mÇu s¾c Trung Quèc (1959 - 1978) (Gi¶m t¶i) -> LÊy ph¸t triÓn kinh tÕ lµm träng t©m, thùc hiÖn c¶i c¸ch më cöa, C«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa tõ 1978 ®Õn nh»m môc tiªu hiÖn ®¹i ho¸, ®a nay Trung Quèc thµnh mét quèc gia giµu m¹nh, v¨n minh. Tõ n¨m 1978 ®Õn nay Trung Quèc ®· - Kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng ®Ò ra ®êng lèi x©y dùng ®Êt níc nh thÕ -> ®êi sèng nh©n d©n ®îc n©ng cao. nµo ? Trung ¬ng §¶ng céng s¶n Trung Quèc ®Ò ra ®êng lèi míi, C«ng cuéc c¶i c¸ch , më cöa Néi dung, môc ®Ých cña ®êng lèi nµy ? §êng lèi c¶i c¸ch ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ vµ thµnh tùu g× ? cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? LÊy vÝ dô(SGK) vÒ thµnh tùu ph¸t triÓn kinh tÕ cña Trung Quèc vµ hiÖn nµy Trung Quèc lµ níc ®øng thø ba trªn thÕ giíi (so víi tríc), thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi/ n¨m : N«ng th«n: 133,6 ->2090 nh©n d©n tÖ. Thµnh Phè: 343,4 ->5160,3 nh©n d©n tÖ -> Thµnh tùu trªn khiÕn thÕ giíi kÝnh nÓ Gi¸o viªn cho hs quan s¸t h×nh 7,8 sgk, em cã nhËn xÐt g× ? Thîng H¶i lµ thµnh phè trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸, KHKT hµng ®Çu cña Trung Quèc. Hµ Phñ tríc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai lµ khu vùc l¹c hËu, chËm ph¸t triÓn, nay trë thµnh trung t©m kinh tÕ lín (trung t©m nh÷ng ngµnh then chèt ¸p dông KHKT vµo s¶n xuÊt) Ngoµi viÖc ®æi míi, c¶i c¸ch vÒ kinh tÕ Trung Quèc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nh thÕ nµo ? so víi tríc chiÕn tranh ? Víi thµnh tùu trªn tõ 1978 ®Õn nay vÞ trÝ cña Trung Quèc trªn thÕ giíi nh thÕ nµo cã ý nghÜa g× ? KL: Sù ra ®êi cña nhµ níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa vµ c¸c giai ®o¹n ->Thîng H¶i lµ thµnh phè trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸ ->Hµ Phñ thµnh trung t©m kinh tÕ lín -§èi ngo¹i : B×nh thêng quan hÖ ho¸ víi Liªn X«, M«ng Cæ, ViÖt Nam, Lµo vµ C¨m-pu-chia - Më réng quan hÖ s¶n xuÊt víi c¸c níc trªn thÕ giíi : +7/1997 : Thu håi Hång C«ng +12/1999 : thu håi Ma Cao ->Thu ®îc nhiÒu kÕt qu¶, cñng cè ®Þa vÞ ®Êt níc trªn trêng quèc tÕ . ph¸t triÓn , ®Æc biÖt tõ 1978 ®Õn nay víi ®êng lèi c¶i c¸ch ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín nhÊt lµ tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®êng lèi ®èi ngo¹i. IV. Cñng cè : - GV hÖ thèng l¹i toµn bé néi dung bµi häc - Lµm nhanh bµi tËp sau: *Bµi tËp : Nèi sù kiÖn vµ thêi gian cho ®óng Thêi gian Tr¶ lêi Sù kiÖn 1949 - 1959 Thùc hiÖn ®êng lèi c¶i c¸ch 1959 - 1978 Níc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa ra ®êi 1978 - nay Thùc hiÖn ®êng lèi 3 ngän cê hång V. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi theo néi dung ®· ghi - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi - §äc tríc bµi 5. Nhận xét của Ban giám hiệu Ký duyệt của TCM *************************************************** Ngày soạn: TiÕt 6 - Bµi 5 C¸c níc ®«ng nam ¸ Ngày giảng: A. Môc tiªu. * KiÕn thøc: - T×nh h×nh c¸c níc §«ng Nam ¸ tríc vµ sau n¨m 1945. - Sù ra ®êi cña tæ chøc ASEAN, t¸c dông cña nã vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸. * Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng sö dông b¶n ®å §«ng Nam ¸ vµ b¶n ®å thÕ giíi * Th¸i ®é: - Tù hµo vÒ nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc cña nh©n d©n ta vµ nh©n d©n c¸c níc §«ng Nam ¸, trong thêi gian gÇn ®©y c¸c níc ®ang cñng cè h¬n n÷a sù ®oµn kÕt trong khu vùc B. ChuÈn bÞ. * ThÇy: - So¹n gi¸o ¸n, tham kh¶o t liÖu lÞch sö liªn quan - B¶n ®å §«ng Nam ¸, tranh ¶nh * Trß: - Häc bµi cò, §äc vµ t×m hiÓu bµi míi theo hÖ thèng c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. æn ®Þnh tæ chøc: Thø Ngµy d¹y Líp SÜ sè Ghi chó II. KiÓm tra: *C©u hái : Em h·y nªu nh÷ng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Trung Quèc tõ 1978 ®Õn nay ? *Tr¶ lêi : - B×nh thêng quan hÖ ho¸ víi Liªn X«, M«ng Cæ, ViÖt Nam, Lµo vµ C¨mpu-chia - Më réng quan hÖ s¶n xuÊt víi c¸c níc trªn thÕ giíi : + 7/1997 : thu håi Hång C«ng + 12/1999 : thu håi Ma Cao -> §Þa vÞ Trung Quèc ngµy cµng ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng quèc tÕ III. Bµi míi *Giíi thiÖu bµi: ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®· t¹o c¬ héi thuËn lîi cho nhiÒu níc §«ng Nam ¸ giµnh ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. Bé mÆt khu vùc ®· cã nhiÒu thay ®æi. Sau khi giµnh ®éc lËp c¸c nø¬c §«ng Nam ¸ ®· x©y dùng vµ ph¸t triÓn nh thÕ nµo ? bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung I. T×nh h×nh §«ng Nam ¸ tríc vµ Treo b¶n ®å §«ng Nam ¸ ->Giíi sau n¨m 1945 thiÖu : Khu vùc §«ng Nam ¸ réng gÇn 4,5 triÖu Km2 ,gåm :11níc .D©n sè gÇn b»ng 536 triÖu ngêi (2002) HiÖn nay khu vùc §«ng Nam ¸ gåm bao nhiªu níc ? ®ã lµ nh÷ng níc nµo ? -> Gåm cã 11 níc : ViÖt Nam, Lµo, C¨m-pu-chia, Th¸i Lan, Mi-an-ma, Em h·y tr×nh bµy nhng nÐt chñ yÕu Ma-lai-xi-a, Sin-ga-po, In-®«-nª-xi-a, cña c¸c níc §«ng Nam ¸ tríc n¨m Bru-n©y, Phi-lip-pin, §«ng Ti-mo 1945? Trõ Th¸i Lan .Níc nµy lÖ thuéc vµ lµ - Tríc n¨m 1945 hÇu hÕt c¸c níc ®Òu ®ång minh cña ®Õ quèc MÜ. Cßn l¹i lµ lµ thuéc ®Þa cña c¸c níc ®Õ quèc thuéc ®Þa cña níc : Anh, Ph¸p, MÜ, Hµ Lan. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 (1945) t×nh h×nh §«ng Nam ¸ ®· diÔn ra nh thÕ nµo? Em h·y kÓ tªn vµ th¸ng, ngµy, n¨m - Th¸ng 8/1945, hÇu hÕt c¸c níc ®· giµnh ®îc ®éc lËp giµnh ®éc lËp ë mét sè níc tiªu biÓu ? Dùa theo t liÖu s¸ch gi¸o khoa : nh©n ->17.8.1945: In-®«-nª-xi-a; 19.8.1945 d©n M· lai, MiÕn ®iÖn ; Phi-lÝp-pin næi ë ViÖt Nam, 12.10.1945 : Lµo; dËy chèng ph¸t xÝt NhËt Sau khi giµnh ®îc ®éc lËp th× t×nh h×nh c¸c níc §«ng Nam ¸ ra sao? Ngay sau khi giµnh ®îc ®éc lËp bän ®Õ -> mét sè níc l¹i cÇm sóng tiÕp tôc quèc trë l¹i XL. Nh©n d©n ¹i ph¶i ®øng cuéc chiÕn tranh chèng XL-> mét sè lªn chèng XL (ViÖt Nam, Lµo, níc ®· ®îc ®Õ quèc trao tr¶ nÒn ®éc In®«nªxia),7.1946 Anh trao tr¶ ®éc lËp lËp cho PhilÝppin. MiÕn §iÖn (1.1948) vµ M· Lai (8.1957) Em h·y chØ vÞ trÝ c¸c níc ®· giµnh ®éc lËp trªn b¶n ®å? Tõ n¨m 50 trë ®i t×nh h×nh §«ng Nam -> Hs lªn b¶ng chØ ¸ cã biÕn ®éng nh thÕ nµo ? Trong bèi c¶nh “chiÕn tranh l¹nh”, -Tõ n¨m 50 cña thÕ kû XX ®Õ quèc MÜ t×nh h×nh §«ng Nam ¸ ngµy cµng trë can thiÖp vµo khu vùc -> 9/1945 thµnh nªn c¨ng th¼ng do chÝnh s¸ch can lËp khèi qu©n sù §«ng Nam ¸ (SEATO), tiÕn hµnh x©m lîc ViÖt thiÖp cña MÜ vµo khu vùc. Em h·y cho biÕt MÜ thµnh lËp khèi SEATO nh»m môc ®Ých g× ? §iÒu ®¸ng lo ng¹i lµ Th¸i Lan vµ PhilÝp-pin còng tham gia vµo khèi SEATO. Riªng In-®«-nª-xi-a vµ MiÕn §iÖn thùc hiÖn chÝnh s¸ch hoµ b×nh trung lËp. Nh¾c l¹i thÕ nµo lµ “ chiÕn tranh l¹nh”? Nh vËy tõ gi÷a nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX c¸c níc §«ng Nam ¸ nh thÕ nµo? Tõ gi÷a n¨m 50 cña thÕ kû XX c¸c níc §«ng Nam ¸ ®· cã sù ph©n ho¸ vÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i nh thÕ nµo ? Nh vËy sau n¨m 50 cña thÕ kû XX tuy cã chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i kh¸c nhau, song tríc yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, cÇn liªn minh ->sù ra ®êi tæ chøc ASEAN Tæ chøc ASEAN ra ®êi trong hoµn c¶nh (nguyªn nh©n) nµo ? C¸c níc giµnh ®éc lËp cßn ph¶i hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Ó tr¸nh phô thuéc níc lín, mÆt kh¸c xu thÕ liªn minh cã hiÖu qu¶ trªn thÕ giíi nh ë Ch©u ¢u, mÆt n÷a MÜ khã tr¸nh khái thÊt b¹i ë §«ng D¬ng Tæ chøc ASEAN thµnh lËp kho¶ng thêi gian nµo? ë ®©u ? Nam, Lµo, C¨m-pu-chia ->Nh»m ng¨n chÆn ¶nh hëng cña CNXH vµ ®Èy lïi phong trµo gi¶i phãng d©n téc trong khu vùc ->Sù ®èi ®Çu gi÷a MÜ vµ Liªn X« vµ c¸c níc XHCN nh bao v©y cÊm vËn vÒ kinh tÕ, ch¹y ®ua vò trang, ph¸ ho¹i chÝnh trÞ -Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX, c¸c níc §«ng Nam ¸ cã sù ph©n ho¸ trong ®êng lèi ®èi ngo¹i ->Cã níc theo ®êng lèi XHCN (ViÖt Nam) cã níc tham gia SEATO (Th¸i Lan, Ph¸p) cã nh÷ng níc ®øng trung lËp : In-®o, Mi-an-ma, C¨m-pu-chia II. Sù ra ®êi cña tæ chøc ASEAN - Tríc yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ c¸c níc cÇn hîp t¸c, liªn minh ®Ó cïng ph¸t triÓn - Ngµy 8.8.1967 hiÖp héi c¸c níc §«ng Nam ¸(ASEAN) thµnh lËp t¹i Tæ chøc ASEAN thµnh lËp gåm nh÷ng B¨ng Cèc - Gåm 5 níc : In-d«-nª-xi-a, Ma-lainíc nµo ? xi-a, Phi-lip-pin, Xinh-ga-po, Th¸i Lan Môc tiªu ho¹t ®éng cña ASEAN lµ g× ? Héi nghÞ ®· ra b¶n tuyªn ng«n thµnh - Môc tiªu : Ph¸t triÓn kinh tÕ – v¨n lËp ASEAN, sau nµy gäi lµ Tuyªn bè ho¸ th«ng qua hîp t¸c chung gi÷a c¸c níc thµnh viªn (trong hiÖp héi)->Duy B¨ng Cèc, x¸c ®Þnh môc tiªu râ rµng. NÐt næi bËt vÒ chÝnh trÞ sau 1975 ë tr× hoµ b×nh vµ ñng hé khu vùc §«ng Nam ¸ lµ g× ? Sau 1975 khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cña ViÖt Nam, Lµo, C¨m-pu-chia - Th¸ng 2/1976 c¸c níc ASEAN ®· kÝ th¾ng lîi Em h·y nªu nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n hiÖp íc th©n thiÖn vµ hîp t¸c ë §«ng Nam ¸ t¹i Ba-li (In-®«-nª-xi-a) cña hiÖp íc Ba-li ? Cho hs quan s¸t h×nh 10 sgk : ®©y lµ trô së cña ASEAN t¹i Gia-c¸c-ta (In-®«-nª- ->Nguyªn t¾c : t«n träng chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ, kh«ng can thiÖp xi-a) -> GV giíi thiÖu theo t liÖu Mèi quan hÖ gi÷a tæ chøc ASEAN víi c«ng viÖc néi bé cña nhau, gi¶i quyÕt ba níc §«ng D¬ng tõ HiÖp íc Ba-li b»ng ph¬ng ph¸p hoµ b×nh, hîp t¸c ph¸t triÓn cã kÕt qu¶ ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70 nh thÕ nµo ? ThÓ hiÖn ë viÖc thiÕt lËp c¸c quan hÖ ngo¹i giao vµ cã nh÷ng chuyÕn th¨m cña c¸c quan chøc cao cÊp. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX - Quan hÖ gi÷a tæ chøc ASEAN víi ba