Tài liệu Giáo án lich sử 6 năm học 2014 - 2015

Tuaàn 01 Ngaøy soaïn: Ngaøy giaûng: MÔÛ ÑAÀU Tieát 1: Baøi 1: sô löôïc veà lòch söû I. Muïc tieâu baøi daïy: 1. Kieán thöùc. - Hoïc sinh caàn hieåu roõ hoïc Lòch söû laø hoïc nhöõng söï kieän cuï theå, saùt thöïc, coù caên cöù khoa hoïc. Hoïc Lòch söû laø ñeå hieåu roõ quaù khöù, ruùt kinh nghieäm cuûa quaù khöù ñeå soáng vôùi hieän taïi vaø höôùng tôùi töông lai toát ñeïp hôn. Ñeå hieåu roõ nhöõng söï kieän lòch söû, hoïc sinh caàn coù phöông phaùp hoïc taäp khoa hoïc thích hôïp. 2. Kó naêng. - Giuùp hoïc sinh coù khaû naêng trình baøy vaø lyù giaûi caùc söï kieän lòch söû khoa hoïc, roõ raøng, chuaån xaùc vaø xaùc ñònh phöông phaùp hoïc taäp toát, coù theå traû lôøi ñöôïc nhöõng caâu hoûi cuoái baøi, ñoù laø nhöõng kieán thöùc cô baûn nhaát cuûa baøi 3. Tö töôûng, thaùi ñoä. - Treân cô sôû nhöõng kieán thöùc khoa hoïc, boài döôõng quan nieäm ñuùng ñaén veà boä moân Lòch söû vaø phöông phaùp hoïc taäp, khaéc phuïc quan nieäm sai laàm, leäch laïc tröôùc ñaây laø: Hoïc Lòch söû chæ caàn hoïc thuoäc loøng. Baèng noäi dung cuï theå, gaây höùng thuù cho caùc em trong hoïc taäp, ñeå hoïc sinh yeâu thích moân Lòch söû. II) Chuaån bò: - GV : SGK – SGV – giauøo auøn phouøng to hình 1 va 2 sauøch giauøo khoa. - HS : oc troâuøc sauøch oâ nha soan bai – tra loâi caaâu hoi SGK. Quan sauøt 2 buøc tranh hình 1 va 2 SGK. III) Tieán trình baøi daïy: 1) Oån ñònh toå chöùc (1’): 2) Kieåm tra baøi cuõ (4’): Giôùi thieäu chöông trình lôùp 6 3) Giaûng baøi môùi * Giôùi thieäu baøi môùi. GV: ÔÛ caáp tieåu hoïc, caùc em ñaõ hoïc caùc tieát Lòch söû ôû moân "Töï nhieân vaø Xaõ hoäi" thöôøng nghe vaø söû duïng töø "Lòch söû" vaäy "Lòch söû laø gì? GV cho HS xem baêng hình veà: Baày ngöôøi nguyeân thuûy. - Tích luyõ tö baûn nguyeân thuûy vaø söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi tö baûn. Nhöõng thaønh töïu môùi nhaát veà khoa hoïc kó thuaät hieän nay. ?- Con ngöôøi vaø moïi vaät treân theá giôùi naøy ñeàu phaûi tuaân theo qui luaät gì cuûa thôøi gian? GV gôïi yù ñeå HS traû lôøi: - Con ngöôøi ñeàu phaûi traûi qua moät quaù trình sinh ra, lôùn leân, giaø yeáu. ?- Em coù nhaän xeùt gì veà loaøi ngöôøi töø thôøi nguyeân thuûy ñeán nay ? Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø HS traû lôøi: Ñoù laø quaù trình con ngöôøi xuaát hieän vaø phaùt trieån khoâng Trang 1 Noäi dung caàn ñaït 1)Lòch söû laø gì? Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït Lòch söû laø nhöõng gì ñaõ dieãn ra trong quaù khöù. ngöøng. GV keát luaän: - Taát caû moïi vaät sinh ra treân theá giôùi naøy ñeàu coù quaù trình nhö vaäy: ñoù laø quaù trình phaùt trieån khaùch quan ngoaøi yù muoán cuûa con ngöôøi theo trình töï thôøi gian cuûa töï nhieân vaø xaõ hoäi, ñoù chính laø Lòch söû. - Taát caû nhöõng gì caùc em thaáy ngaøy hoâm nay con ngöôøi vaø vaïn vaät) ñeàu traûi qua nhöõng thay ñoåi theo thôøi gian, coù nghóa laø ñeàu coù lòch söû. GV: Nhöng ôû ñaây, chuùng ta chæ giôùi haïn hoïc taäp Lòch söû xaõ hoäi loaøi ngöôøi töø khi loaøi ngöôøi xuaát hieän treân Traùi Ñaát naøy (caùch nay maáy trieäu naêm) traûi qua caùc giai ñoaïn daõ man, ngheøo khoå, vì aùp böùc boùc loät daàn daàn trôû thaønh vaên minh tieán boä vaø coâng baèng. ?- Söï khaùc nhau giöõa lòch söû con ngöôøi vaø lòch söû xaõ hoäi loaøi ngöôøi ? GV gôïi yù ñeå HS traû lôøi: - Lòch söû cuûa moät con ngöôøi laø quaù trình sinh ra, lôùn leân, giaø yeáu, cheát. -Lòch söû xaõ hoäi loaøi ngöôøi laø khoâng ngöøng phaùt trieån, laø söï thay theá cuûa moät xaõ hoäi cuõ baèng xaõ hoäi môùi tieán boä vaø vaên Lòch söû laø khoa hoïc tìm hieåu vaø döïng laïi toaøn boä nhöõng minh hôn. hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi vaø GV keát luaän: xaõ hoäi loaøi ngöôøi trong quaù GV höôùng daãn HS xem hình 1 SGK vaø yeâu caàu caùc em khöù. nhaän xeùt: So saùnh lôùp hoïc tröôøng laøng thôøi xa vaø lôùp hoïc hieän nay cuûa caùc em coù gì khaùc nhau? Vì sao coù söï khaùc nhau ñoù? 2. Hoïc Lòch söû ñeå laøm gì? GV höôùng daãn HS traû lôøi: - Khung caûnh lôùp hoïc, thaày troø, baøn gheá coù söï khaùc nhau raát nhieàu, sôû dó coù söï khaùc nhau ñoù laø do xaõ hoäi loaøi ngöôøi ngaøy caøng tieán boä ñieàu kieän hoïc taäp toát hôn, tröôøng lôùp khang trang hôn: GV keát luaän: Nhö vaäy, moãi con ngöôøi, moãi xoùm laøng, moãi quoác gia, daàn toäc ñeàu traûi qua nhöõng thay ñoåi theo thôøi gian maø chuû yeáu do con ngöôøi taïo neân. GV ñaët caâu hoûi: Caùc em ñaõ nghe noùi veà Lòch söû, ñaõ hoïc Lòch söû, vaäy taïi sao hoïc lòch söû laø moät nhu caàu khoâng theå thieáu ñöôïc cuûa con ngöôøi? GV gôïi yù ñeå HS traû lôøi: Trang 2 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø - Con ngöôøi noùi chung, ngöôøi Vieät Nam vaø daân toäc Vieät Nam noùi rieâng raát muoán bieát veà toå tieân vaø ñaát nöôùc cuûa mình, ñeå ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm trong cuoäc soáng, trong lao ñoäng, trong ñaáu tranh ñeå soáng vôùi hieän taïi vaø höôùng tôùi töông lai. - Giuùp ta tieáp thu nhöõng tinh hoa cuûa neàn vaên minh theá giôùi. GV keát luaän yeâu caàu HS ghi nhôù. GV nhaán maïnh: Caùc em phaûi bieát quyù troïng nhöõng gì mình ñang coù, bieát ôn nhöõng ngöôøi ñaõ laøm ra noù vaø xaùc ñònh cho mình caàn phaûi laøm gì cho ñaát nöôùc, cho neân hoïc Lòch söû raát quan troïng. GV gôïi yù cho HS noùi veà truyeàn thoáng gia ñình, oâng baø, cha, meï, coù ai ñoã ñaït cao vaø coù coâng vôùi nöôùc; queâ höông em coù nhöõng danh nhaân naøo noåi tieáng (haõy keå moät vaøi-neùt veà danh nhaân ñoù). GV: Ñaëc ñieåm cuûa boä moân Lòch söû laø söï kieän lòch söû ñaõ xaûy ra khoâng ñöôïc dieãn laïi, khoâng theå laøm thí nghieäm nhö caùc moân khoa hoïc khaùc. Cho neân lòch söû phaûi döïa vaøo caùc taøi lieäu laø chuû yeáu ñeå khoâi phuïc laïi boä maët chaân thöïc cuûa quaù khöù. GV höôùng daãn caùc em xem hình 2 SGK Bia tieán só ôû Vaên Mieáu - Quoác Töû Giaùm laøm baèng gì? HS traû lôøi: Ñoù laø bia ñaù. GV noùi theâm: Ñoù laø hieän vaät ngöôøi xa ñeå laïi. Treân bia ghi gì? HS traû lôøi : - Treân bia ghi teân, tuoåi, ñòa chæ, naêm sinh vaø naêm ñoã cuûa tieán só. GV khaúng ñònh: Ñoù laø hieän vaät ngöôøi xöa ñeå laïi, döïa vaøo nhöõng ghi cheùp treân bia chuùng ta bieát ñöôïc teân, tuoåi, ñòa chæ vaø coâng traïng cuûa caùc tieán só. GV yeâu caàu HS keå chuyeän Sôn Tinh - Thuûy Tinh, vaø Thaùnh Gioùng. Qua caâu chuyeän ñoù GV khaúng ñònh: Trong lòch söû cha oâng ta luoân phaûi ñaáu tranh vôùi thieân nhieân vaø giaëc ngoaïi xaâm ví duï nhö thôøi caùc vua Huøng, ñeå duy trì saûn xuaát, baûo ñaûm cuoäc soáng vaø giöõ gìn ñoäc laäp daân toäc. GV khaúng ñònh: Caâu chuyeän naøy laø truyeàn thuyeát, ñöôïc truyeàn töø ñôøi naøy qua ñôøi khaùc (töø khi nöôùc ta chöa coù chöõ vieát). Söû hoïc goïi ñoù laø tö lieäu truyeàn mieäng. ?Caên cöù vaøo ñaâu maø ngöôøi ta bieát ñöôïc lòch söû? Trang 3 Noäi dung caàn ñaït Hoïc Lòch söû ñeå hieåu ñöôïc coäi nguoàn daân toäc bieát quaù trình döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc cuûa cha oâng. Bieát quaù trình ñaáu tranh anh duõng vôùi thieân nhieân vaø ñaáu tranh choáng giaëc ngoaïi xaâm ñeå giöõ gìn ñoäc laäp daân toäc. Bieát lòch söû phaùt trieån cuûa nhaân loaïi ñeå ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm cho hieän taïi vaø töông lai. 3. Döïa vaøo ñaâu ñeå bieát vaø döïng laïi lòch söû? Caên cöù vaøo tö lieäu truyeàn mieäng (truyeàn thuyeát). Hieän vaät ngöôøi xa xöa ñeå laïi (troáng ñoàng, bia ñaù). Taøi lieäu chöõ vieát (vaên bia), tö lieäu thaønh vaên ñaïi Vieät söû kyù toaøn thö). III. Cuûng coá baøi GV goïi HS traû lôøi nhöõng caâu hoûi cuoái baøi: 1 Trình baøy moät caùch ngaén goïn: Lòch söû laø gì? 2. Lòch söû giuùp em hieåu bieát nhöõng gì? 3. Taïi sao chuùng ta caàn phaûi hoïc Lòch söû? GV giaûi thích danh ngoân: "Lòch söû laø thaày daïy cuûa cuoäc soáng" (Xi xeâ-roâng - nhaø chính trò Roâm coå). Caùc nhaø söû hoïc xa xöa ñaõ noùi: "Söû ñeå ghi cheùp vieäc, maø vieäc thì hay hoaëc dôû ñeàu laøm göông raên daïy cho ñôøi sau. Caùc nöôùc ngaøy xöa nöôùc naøo cuõng ñeàu coù söû; söû phaûi toû roõ ñöôïc söï phaûi - traùi, coâng baèng, yeâu gheùt, vì lôøi khen cuûa söû coøn vinh döï! (hôn aùo ñeïp cuûa vua ban, lôøi cheâ cuûa söû coøn nghieâm khaéc hôn buùa rìu, söû thöïc söï laø caùi caân, caùi göông cuûa muoân ñôøi). (Theo ÑVSKTT taäp I, NXB KHXH, Haø Noäi, 1972) IV. Daën doø hoïc sinh: Sau khi hoïc, caùc em traû lôøi 3 caâu hoûi cuoái baøi. Trang 4 Tuaàn 01 Ngaøy soaïn: Ngaøy giaûng: Tieát 02 Baøi 2: CAÙCH TÍNH THÔØI GIAN TRONG LÒCH SÖÛ I) Muïc tieâu baøi hoïc: 1. Kieán thöùc Thoâng qua noäi dung baøi giaûng giaùo vieân caàn laøm roõ: Taàm quan troïng cuûa vieäc tính thôøi gian trong lòch söû. Hoïc sinh caàn phaân bieät ñöôïc caùc khaùi nieäm Döông lòch, aâm lòch vaø Coâng lòch. Bieát caùch ñoïc, ghi vaø tính naêm thaùng theo Coâng lòch chính xaùc. 2. Kó naêng Boài döôõng cho HS caùch ghi, tính naêm tính khoaûng caùch giöõa caùc theá kæ chính xaùc. 3. Tö töôûng Giuùp cho hoïc sinh bieát quyù thôøi gian, bieát tieát kieäm thôøi gian. Boài döôõng cho hoïc sinh yù thöùc veà tính chính xaùc vaø taùc phong khoa hoïc trong moïi vieäc. II) Chuan boø : - GV : SGK, SGV, cauøc soâ oaø cauøch tính thoâi gian. - HS : va tra loâi cauøc caaâu hoi SGK, soan bai. III) Hoat ong day -hoc: 1. Oån ñònh toå chöùc: 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Giaûng baøi môùi * Giaùo vieân giôùi thieäu baøi môùi: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø GV: Baøi tröôùc chuùng ta ñaõ khaúng ñònh : Lòch söû laø nhöõng söï vaät, hieän töôïng xaûy ra trong quaù khöù, muoán hieåu roõ nhöõng söï kieän trong quaù khöù, caàn phaûi xaùc ñònh thôøi gian chuaån xaùc. Töø thôøi nguyeân thuûy, con ngöôøi ñaõ tìm caùch ghi laïi söï vieäc theo) trình töï thôøi gian. GV höôùng daãn HS xem hình 2 SGK: ?- Coù phaûi caùc bia tieán só ôû Vaên Mieáu - Quoác Töû Giaùm ñöôïc laäp cuøng moät naêm khoâng. HS traû lôøi: - Khoâng. GV sô keát: Khoâng phaûi caùc bia tieán só ñöôïc laäp cuøng moät naêm. Coù ngöôøi ñoã tröôùc, ngöôøi ñoã sau, cho neân coù ngöôøi ñöôïc döïng bia tröôùc, ngöôøi ñöôïc döïng bia sau khaù laâu. Nhö vaäy, ngöôøi xa ñaõ coù caùch tính vaø ghi thôøi gian. Vieäc tính thôøi gian raát quan troïng, noù giuùp chuùng ta hieåu nhieàu ñieàu. ?- Döïa vaøo ñaâu, baèng caùch naøo, con ngöôøi saùng taïo ra Trang 5 Noäi dung caàn ñaït 1. Taïi sao phaûi xaùc ñònh thôøi gian? Caùch tính thôøi gian laø nguyeân taéc cô baûn cuûa moân lòch söû. Thôøi coå ñaïi, ngöôøi noâng daân luoân phuï thuoäc vaøo thieân nhieân, cho neân, trong canh taùc hoï luoân phaûi theo doõi vaø phaùt hieän qui luaät cuûa thieân nhieân. Hoï phaùt hieän ra qui luaät cuûa thôøi gian: heát ngaøy roài laïi ñeán ñeâm; Maët Trôøi moïc ôû ñaèng Ñoâng, laën ñaèng Taây (1 ngaøy). Noâng daân Ai Caäp coå ñaïi theo doõi vaø phaùt hieän ra chu kì hoaït ñoäng cuûa Traùi Ñaát quay xung quanh thôøi gian? Maët HS ñoïc SGK ñoaïn "Töø xöa, con ngöôøi.... thôøi gian Trôøi (1 voøng) laø 1 naêm (360 ñöôïc baét ñaàu töø ñaây". ngaøy). GV giaûi thích theâm vaø sô keát. 2. Ngöôøi xa ñaõ tính thôøi gian nhö theá naøo? Caùc em bieát treân theá giôùi hieän nay coù nhöõng caùch AÂm lòch: Caên cöù vaøo söï di chuyeån tính lòch chính naøo? cuûa Maët traêng xung quanh Traùi HS traû lôøi: AÂm lòch vaø Döông lòch. Ñaát (1 voøng) laø 1 naêm (töø 360  ?- Em cho bieát caùch tính cuûa aâm lòch vaø döông lòch? 365 ngaøy), 1 thaùng (töø 29  30 HS traû lôøi: ngaøy). - AÂm lòch: döïa vaøo söï di chuyeån cuûa Maët Traêng xung Döông lòch: Caên cöù vaøo söï di quanh Traùi Ñaát 1 voøng) laø 1 naêm (360 ngaøy). chuyeån cuûa Traùi Ñaát xung quanh - Döông lòch: döïa vaøo söï di chuyeàn cuûa Traùi Ñaát xung Maët Trôøi (1 voøng) laø 1 naêm (365 quanh Maët Trôøi 1 voøng) laø 1 naêm (365 ngaøy). ngaøy+1/4 ngaøy) neân hoï xaùc ñònh 1 GV sô keát: thaùng coù 30 hoaëc 31 ngaøy, rieâng thaùng 2 coù 28 ngaøy. GV giaûi thích theâm: - Luùc ñaàu ngöôøi phöông Ñoâng cho raèng: Traùi Ñaát 3. Theá giôùi coù caàn moät thöù lòch hình caùi ñóa. chung hay khoâng? - Ngöôøi La Maõ (trong quaù trình ñi bieån) ñaõ xaùc ñònh: Xaõ hoäi loaøi ngöôøi ngaøy caøng phaùt Traùi Ñaát hình troøn. Ngaøy nay chuùng ta xaùc ñònh Traùi trieån, söï giao Ñaát hình troøn. löu giöõa caùc quoác gia daân toäc - Töø raát xa xöa, ngöôøi ta quan nieäm Maët Trôøi quay ngaøy caøng taêng, do vaäy caàn phaûi xung quanh Traùi Ñaát, nhöõng sau ñoù, ngöôøi ta xaùc ñònh coù lòch chung ñeå tính thôøi gian. Traùi Ñaát quay xung quanh Maët Trôøi, khoâng phaûi Maët Coâng lòch laáy naêm töông truyeàn Trôøi quay xung quanh Traùi Ñaát. Chuùa Gieâsu ra ñôøi laøm naêm ñaàu GV cho HS xem quaû ñòa caàu, HS xaùc ñònh Traùi Ñaát tieân cuûa coâng nguyeân. hình troøn. Nhöõng naêm tröôùc ñoù goïi laø tröôùc GV giaûi thích theâm: Moãi quoác gia, daân toäc, khu vöïc coâng nguyeân (TCN). coù caùch laøm lòch rieâng. Nhìn chung, coù 2 caùch tính: theo söï di chuyeån cuûa Maët Traêng quanh Traùi Ñaát aâm lòch) vaø theo söï di chuyeån cuûa Traùi Ñaát quanh Maët Trôøi (döông lòch). ?-Caùc em haõy nhìn vaøo baûng ghi trong trang 6 SGK, xaùc ñònh trong baûng ñoù coù nhöõng loaïi lòch gì? Caùch tính thôøi gian theo coâng lòch: (AÂm lòch vaø Döông lòch). GV goïi moät vaøi hoïc sinh xaùc ñònh ñaâu laø döông lòch, CN 40 248 542 ñaâu laø aâm lòch. 179 TCN GV cho HS xem quyeån lòch vaø caùc em khaúng ñònh ñoù laø lòch chung cuûa caû theá giôùi, ñöôïc goïi laø Coâng lòch. ?- Vì sao phaûi coù Coâng lòch? - Do söï giao löu giöõa caùc quoác gia daân toäc ngaøy caøng Trang 6 taêng, caàn coù caùch tính thôøi gian thoáng nhaát. GV: Coâng lòch ñöôïc tính nhöø theá naøo? GV giaûi thích theâm: - Theo coâng lòch 1 naêm coù 12 thaùng (365 ngaøy), naêm nhuaän theâm 1 ngaøy vaøo thaùng 2. - 1000 naêm laø 1 thieân nieân kæ. - 100 naêm laø 1 theá kæ. - 10 naêm laø 1 thaäp kæ. GV höôùng daãn HS laøm baøi taäp taïi lôùp. - Em xaùc ñònh theá kæ XXI baét ñaàu naêm naøo vaø keát thuùc naêm naøo? HS traû lôøi : Baét ñaàu naêm 2001, keát thuùc naêm 2100. GV goïi 1 em hoïc sinh ñoïc nhöõng naêm thaùng baát kì ñeå xaùc ñònh theá kæ töông öùng. Ví duï: -179, 40, 248, 542... IV. Cuûng coá baøi GV goïi hoïc sinh traû lôøi nhöõng caâu hoûi cuoái baøi: 1. Tính khoaûng caùch thôøi gian (theo theá kæ vaø theo naêm) cuûa caùc söï kieän ghi treân baûng ôû trang 6 SGK so vôùi naêm nay? 2. Theo em, vì sao treân tôø lòch cuûa chuùng ta coù ghi theâm ngaøy, thaùng, naêm aâm lòch? V. Daën doø hoïc sinh - Hoïc sinh hoïc theo caâu hoûi trong SGK. - Nhìn vaøo baûng ghi cheùp trang 6 SGK ñeå xaùc ñònh ngaøy naøo laø döông lòch, ngaøy naøo laø aâm lòch. Trang 7 Tuaàn 02 Ngaøy soaïn: Ngaøy giaûng: Tieát 03 Phaàn 1:KHAÙI QUAÙT LÒCH SÖÛ THEÁ GIÔÙI COÅ ÑAÏI Baøi 3. LÒCH SÖÛ THEÁ GIÔÙI XAÕ HOÄI NGUYEÂN THUÛY I) Muïc tieâu baøi hoïc: 1. Kieán thöùc Hoïc sinh caàn naém ñöôïc: - Nguoàn goác loaøi ngöôøi vaø caùc moác lôùn cuûa quaù trình chuyeån bieán töø Ngöôøi toái coå thaønh Ngöôøi tinh khoân. - Ñôøi soáng vaät chaát vaø toå chöùc xaõ hoäi cuûa Ngöôøi nguyeân thuûy. - Vì sao xaõ hoäi nguyeân thuûy tan raõ. 2. Kó naêng - Böôùc ñaàu reøn luyeän cho HS kó naêng quan saùt tranh aûnh vaø ruùt ra nhöõng nhaän xeùt caàn thieát. 3. Tö töôûng - Qua baøi hoïc, hoïc sinh hieåu ñöôïc vai troø quan troïng cuûa lao ñoäng trongvieäc chuyeån bieán töø vöôïn thaønh ngöôøi, nhôø quaù trình lao ñoäng con ngöôøi ngaøy caøng hoaøn thieän hôn, xaõ hoäi loaøi ngöôøi ngaøy caøng phaùt trieån. II) Chuaån bò: - GV :SGK, SGV, TBBG taøi lieäu giaûng daïy lòch söû theá giôùi. - HS: soaïn baøi theo caùc caâu hoûi trong saùch giaùo khoa vaø quan saùt caùc hình trong saùch giaùo khoa. III) Hoaït ñoäng daïy: 1. Oån ñònh toå chöùc: 2. Kieåm tra baøi cuõ: 1. Tính khoaûng caùch thôøi gian (theo theá kæ vaø theo naêm) cuûa caùc söï kieän ghi treân baûng ôû trang 6 SGK so vôùi naêm nay? 2. Theo em, vì sao treân tôø lòch cuûa chuùng ta coù ghi theâm ngaøy, thaùng, naêm aâm lòch? 3. Giaûng baøi môùi: * Giôùi thieäu baøi: con ngöôøi cuûa chuùng ta ñöôïc hình thaønh nhö theá naøo? Coù phaûi oâng trôøi sinh ra khoâng? Coù phaûi chuùa sinh ra khoâng? Ñeå bieát ñöôïc ñieàu ñoù chuùng ta cuøng tìm hieåu baøi hoâm nay! Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït GV cho HS xem moät ñoaïn baêng hình veà ñôøi soáng cuûa ngöôøi nguyeân thuûy vaø höôùng daãn caùc em xem hình 3 1. Con ngöôøi ñaõ xuaát hieän nhö + 4 trong SGK. Sau ñoù GV höôùng daãn HS ruùt ra moät theá naøo? soá nhaän xeùt: - Caùch ñaây haøng chuïc trieäu naêm treân Traùi Ñaát coù loaøi vöôïn coå sinh soáng. Trang 8 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø - Caùch ñaây 6 trieäu .naêm, 1 loaøi vöôïn coå ñaõ coù theå ñöùng, ñi baèng 2 chaân duøng hai tay ñeå caàm naém hoa quaû, laù vaø ñoäng vaät nhoû. Noäi dung caàn ñaït Caùch ñaây khoaûng 3- 4 trieäu naêm vöôïn coå bieán thaønh ngöôøi toái coå GV keát luaän: (di coát tìm thaáy ôû Ñoâng Phi, Giava (Inñoâneâxia) vaø gaàn Baéc Kinh (Trung Quoác)... - Hoï ñi baèng 2 chaân. - Ñoâi tay töï do ñeå söû duïng coâng cuï GV höôùng daãn HS xem hình 5 SGK vaø töôïng ñaàu vaø kieám thöùc aên. ngöôøi toái coå Sau ñoù GV höôùng daãn HS ruùt ra moät soá nhaän xeùt hình daùng cuûa ngöôøi toái coå. GV cho HS xem coâng cuï baèng ñaù ñaõ ñöôïc phuïc cheá coâng cuï lao ñoäng cuûa ngöôøi toái coå). Ngöôøi toái coå soáng + Sau ñoù HS nhaän xeùt: - Ñoù laø nhöõng maûnh töôùc ñaù hoaëc ñaõ ñöôïc gheø ñeõo thaønh töøng baày (vaøi chuïc ngöôøi). thoâ sô. - Soáng baèng haùi lôïm vaø saên baét. GV keát luaän: - Soáng trong caùc hang ñoäng hoaëc nhöõng tuùp leàu laøm baèng caønh caây, lôïp laù khoâ. - Coâng cuï lao ñoäng: nhöõng nhöõng maûnh töôùc ñaù, gheø ñeõo thoâ sô. - Bieát duøng löûa ñeå söôûi aám vaø nöôùng thöùc aên. - Cuoäc soáng baáp beânh, hoaøn toaøn phuï thuoäc thieân nhieân. 2. Ngöôøi tinh khoân soáng nhö theá naøo? GV höôùng daãn HS xem hình 5 SGK vaø töôïng ñaàu ngöôøi tinh khoân (hoâmoâsapieân) + Ngöôøi toái coå: Ñöùng thaúng; - Ñoâi tay töï do; Traùn thaáp, hôi bôït ra ñaèng sau; U loâng maøy noåi cao; - Haøm baïnh ra, nhoâ veà phía tröôùc; Hoäp soï lôùn hôn vöôïn; Trang 9 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Treân ngöôøi coøn 1 lôùp loâng moûng. +Ngöôøi tinh khoân: - Ñöùng thaúng; - Ñoâi tay kheùo leùo hôn; - Xöông coát nhoû hôn; Hoäp soï vaø theå tích naõo phaùt trieån hôn; Traùn cao, maët phaúng; Cô theå goïn, linh hoaït hôn; - Treân ngöôøi khoâng coøn lôùp loâng moûng. GV keát luaän: ?-Ngöôøi tinh khoân soáng nhö theá naøo? GV goïi HS ñoïc trang 9 SGK. GV höôùng daãn HS traû lôøi. GV cho HS xem nhöõng coâng cuï baèng ñaù ñaõ ñöôïc phuïc cheá. - Nhöõng maûnh töôùc ñaù (ñoà ñaù cuõ). - Rìu tay baèng ñaù (gheø ñeõo moät maët). - Nhöõng chieác rìu tay, cuoác, thuoång, mai baèng ñaù, vaø ñoà goám v. v. . . GV höôùng daãn HS traû lôøi: - Coâng cuï saûn xuaát cuûa ngöôøi tinh khoân chuû yeáu laø ñoà ñaù coâng cuï khoâng ngöøng ñöôïc caûi tieán, cho neân naêng suaát lao ñoäng ngaøy caøng taêng. Sau ñoù GV höôùng daãn hoïc sinh (xem hình 7 SGK). HS nhaän xeùt: - Ñoù laø nhöõng coâng cuï baèng ñoàng, dao, lieàm, löôõi rìu ñoàng, muõi teân ñoàng, ñoà trang söùc baèng ñoàng. GV giaûi thích theâm: - Ngöôøi tinh khoân xuaát hieän caùch nay 4 vaïn naêm coâng cuï saûn xuaát laø ñoà ñaù). Trang 10 Noäi dung caàn ñaït Ngöôøi tinh khoân xuaát hieän laø böôùc nhaûy voït thöù 2 cuûa con ngöôøi: - Lôùp loâng moûng maát ñi; - Xuaát hieän nhöõng maøu da khaùc nhau: traéng, vaøng, ñen; - Hình thaønh 3 chuûng toäc lôùn cuûa loaøi ngöôøi. - Hoï soáng theo thò toäc. Laøm chung, aên chung. - Bieát troàng luùa, rau. - Bieát chaên nuoâi gia suùc, laøm goám, deät vaûi, laøm ñoà trang söùc. - Cuoäc soáng oån ñònh hôn. 3. Vì sao xaõ hoäi nguyeân thuûy tan raõ? Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø - Caùch ñaây khoaûng 6000 naêm, ngöôøi tinh khoân ñaõ phaùt hieän ra kim loaïi ñeå cheá taïo ra coâng cuï lao ñoäng baèng kim khí laøm cho naêng suaát lao ñoäng taêng hôn nhieàu. GV goïi 1 HS ñoïc trang 9, 10 SGK vaø ñaët caâu hoûi ñeå HS traû lôøi: - Coâng cuï baèng kim loaïi xuaát hieän, con ngöôøi ñaõ laøm gì? (khai hoang, xeû goã laøm thuyeàn, xeû ñaù laøm nhaø). - Nhôø coâng cuï kim loaïi; saûn phaåm xaõ hoäi nhö theá naøo? HS traû lôøi: - Dö thöøa. GV sô keát. Noäi dung caàn ñaït * Nhôø coâng cuï kim loaïi: Saûn xuaát phaùt trieån. - Saûn phaåm con ngöôøi taïo ra ñaõ ñuû aên vaø coù dö thöøa. - Moät soá ngöôøi ñöùng ñaàu thò toäc ñaõ chieám ñoaït 1 phaàn cuûa caûi dö thöøa. - Moät soá ngöôøi ñöùng ñaàu thò toäc ñaõ chieám ñoaït 1 phaàn cuûa caûi dö thöøa. - Xaõ hoäi xuaát hieän tö höõu. - Coù phaân hoùa giaøu ngheøo. - Nhöõng ngöôøi trong thò toäc khoâng theå laøm chung, aên chung. - Xaõ hoäi nguyeân thuûy tan raõ, xaõ hoäi coù giai caáp xuaát hieän. IV. Cuûng coá baøi GV goïi HS traû lôøi caâu hoûi cuoái baøi: 1. Baày ngöôøi nguyeân thuûy soáng nhö theá naøo? 2. Ñôøi soáng cuûa ngöôøi tinh khoân coù nhöõng ñieåm naøo tieán boä hôn so vôùi Ngöôøi toái coå? 3. Coâng cuï baèng kim loaïi ñaõ coù taùc duïng nhö theá naøo? V. Daën doø hoïc sinh 1. Caùc em hoïc theo caùc caâu hoûi trong SGK. 2. Sau khi hoïc baøi, caùc em caàn so saùnh söï khaùc nhau giöõa ngöôøi toái coå vaø ngöôøi tinh khoân. 3. Söï xuaát hieän tö höõu, söï xuaát hieän giai caáp ñaõ dieãn ra nhö theá naøo? 4. Caùc em caàn hieåu roõ sô ñoà cuoái baøi. Trang 11 Tuaàn 02 Ngaøy soaïn: Ngaøy giaûng: Tieát 04 Baøi 4. CAÙC QUOÁC GIA COÅ ÑAÏI PHÖÔNG ÑOÂNG I) Muïc tieâu baøi hoïc: 1. Kieán thöùc Hoïc sinh caàn naém ñöôïc: - Sau khi xaõ hoäi nguyeân thuûy tan raõ, xaõ hoäi coù giai caáp vaø nhaø nöôùc ra ñôøi. - Nhöõng nhaø nöôùc ñaàu tieân ra ñôøi ôû phöông Ñoâng laø Ai Caäp, Löôõng Haø, AÁn Ñoä, Trung Quoác (töø cuoái thieân nieân kæ IV ñeán ñaàu thieân nieân kæ III TCN). - Neàn taûng kinh teá: Noâng nghieäp. - Theå cheá nhaø nöôùc: Quaân chuû chuyeân cheá. 2. Kó naêng - Quan saùt tranh aûnh vaø hieän vaät, ruùt ra nhöõng nhaän xeùt caàn thieát. 3. Tö töôûng - Hoïc sinh caàn hieåu ñöôïc: Xaõ hoäi coå ñaïi phaùt trieån cao hôn xaõ hoäi nguyeân thuûy, xaõ hoäi naøy baét ñaàu coù söï baát bình ñaúng, phaân chia giai caáp phaân bieät giaøu ngheøo, ñoù laø nhaø nöôùc Quaân chuû chuyeân cheá. II) Chuaån bò: - GV :Baûn ñoà caùc quoác gia phöông Ñoâng coå ñaïi . - HSø : Döï kieán traû lôøi 3 caâu hoûi cuoái (SGK )  Baøi 4 III) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc : 1) OÅn ñònh toå chöùc lôùp(1’) : 2 )Kieåm tra baøi cuõ :(5’) a) Caâu hoûi : - Ñôøi soâùng cuûa ngöôøi tinh khoân coù nhöõng ñieåm naøo tieán boä hôn ngöôøi toái coå ? - Taùc duïng cuûa coâng cuï kim loaïi ñoái vôùi cuoäc soáng cuûa con ngöôøi ? b)Traû lôøi : - Ngöôøi tinh khoân khoâng soáng theo baày maø soáng theo thò toäc , ngöôøi tinh khoân bieát troàng troït chaên nuoâi laøm ñoà trang söùc . - Coâng cuï kim loaïi ra ñôøi laøm cho saûn xuaát phaùt trieån  Saûn phaåm dö thöøa  XH coù keû giaøu ngöôøi ngheøo  XH nguyeân thuûy tan raõ nhöôøng choã cho XH coù giai caáp . 3)Giaûng baøi môùi : * Giôùi thieäu baøi(1’) Vôùi söï xuaát hieän coâng cuï saûn xuaát baèng kim loaïi ( ñoàng thau – saét ) ñaõ giuùp cho ngöôøi tinh khoân …SX phaùt trieån , saûn phaåm dö thöøa ngaøy caøng nhieàu , Xh nguyeân thuûy tan raõ nhöôøng choã cho XH coù giai caáp , nhaø nöôùc ñaàu tieân trong lòch söû . Vaäy caùc nhaø coå treân hình thaønh thôøi gian naøo , ôû ñaâu , cô caáu toå chöùc nhö theá naøo ? Hoâm nay thaày troø ta cuøng nhau tìm hieåu baøi 4 “ Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït GV duøng löôïc ñoà caùc quoác gia coå ñaïi (hình 10 SGK), 1. Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Trang 12 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït giôùi thieäu cho HS roõ caùc quoác gia naøy laø Ai Caäp, Löôõng Ñoâng ñöôïc hình thaønh ôû ñaâu Haø, AÁn Ñoä, Trung Quoác. vaø töø bao giôø? HS xem xong baûn ñoà. - Caùc quoác gia naøy ñeàu ñöôïc hình thaønh ôû löu vöïc nhöõng con GV höôùng daãn HS xem hình 8 SGK. song lôùn: Soâng Nin (Ai Caäp); - Hình treân: ngöôøi noâng daân ñaäp luùa. soâng Tröôøng Giang vaø Hoaøng Hình döôùi ngöôøi noâng daân caét luùa. Haø (Trung Quoác); soâng AÁn, soâng Haèng (AÁn Ñoä). ?- Ñeå choáng luõ luït, oån ñònh saûn xuaát noâng daân phaûi laøm - Ñoù laø nhöõng vuøng ñaát ñai maøu gì? môõ, phì nhieâu, ñuû nöôùc töôùi HS traû lôøi: - Hoï ñaép ñeâ, laøm thuûy lôïi. quanh naêm ñeå troàng luùa nöôùc. 2 ) Xaoõ hoi co ai phoâng oaâng ?- Khi saûn xuaát phaùt trieån, luùa gaïo nhieàu, cuûa caûi dö bao goaøm nhoõng taaøng loâuøp thöøa seõ daãn ñeán tình traïng gì? nao . GV höôùng daãn HS traû lôøi: Xaõ hoäi coå ñaïi phöông Ñoâng - Xaõ hoäi xuaát hieän tö höõu. goàm coù 2 taàng lôùp: - Coù söï phaân bieät giaøu ngheøo. - Thoáng trò: quyù toäc (vua, quan, - Xaõ hoäi phaân chia giai caáp. chuùa ñaát); - Nhaø nöôùc ra ñôøi. - Bò trò: goàm coù noâng daân vaø noâ GV keát luaän: leä (noâ leä coù thaân phaän thaáp heøn GV goïi HS ñoïc trang 8 SGK vaø sau ñoù ñaët caâu hoûi ñeå nhaát xaõ hoäi). HS traû lôøi: - Kinh teá chính cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng laø gì? Ai laø ngöôøi chuû yeáu taïo ra cuûa caûi vaät chaát nuoâi soáng xaõ hoäi)? HS traû lôøi: - Kinh teá noâng nghieäp laø chính. - Noâng daân laø ngöôøi nuoâi soáng xaõ hoäi. ?- Noâng daân canh taùc theá naøo? HS traû lôøi: - Hoï nhaän ruoäng cuûa coâng xaõ (gaàn nhö laøng, xaõ ngaøy nay) caøy caáy vaø noäp moät phaàn thu hoaïch cho quyù toäc (vua, quan, chuùa ñaát) vaø thöïc hieän cheá ñoä lao dòch naëng neà lao ñoäng baét buoäc phuïc vuï khoâng coâng cho quyù toäc vaø chuùa ñaát). ?- Ngoaøi quyù toäc vaø noâng daân, xaõ hoäi coå ñaïi phöông Ñoâng coøn taàng lôùp naøo haàu haï, phuïc dòch vua quan, quyù toäc? HS traû lôøi: - Noâ leä, cuoäc soáng cuûa hoï raát cöïc khoå. GV keát luaän: ?- Noâ leä soáng khoán khoå nhö vaäy, hoï coù cam chòu khoâng? HS traû lôøi: - Khoâng, hoï ñaõ vuøng leân ñaáu tranh. Trang 13 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø GV goïi HS ñoïc 1 ñoaïn trang 12 SGK moâ taû veà nhöõng cuoäc ñaáu tranh ñaàu tieân cuûa noâ leä sau ñoù GV höôùng daãn HS traû lôøi: - Noâ leä khoán khoå, hoï ñaõ nhieàu laàn noåi daäy ñaáu tranh. - Naêm 2300 TCN noâ leä noåi ñaäy ôû La-gaùt löôõng Haø). - Naêm 1750 TCN, noâ leä vaø daân ngheøo ôû Ai Caäp ñaõ noåi daäy, cöôùp phaù, ñoát chaùy cung ñieän. ?-Noâ leä noåi daäy, giai caáp thoáng trò ñaõ laøm gì ñeå oån ñònh xaõ hoäi? GV höôùng daãn caùc em xem hình 9 SGK, giaûi thích böùc tranh vaø höôùng daãn HS traû lôøi: - Taàng lôùp thoáng trò ñaøn aùp daân chuùng vaø cho ra ñôøi boä luaät khaéc nghieät, maø ñieån hình laø luaät Hammurabi (khaéc ñaù). GV keát luaän: Noäi dung caàn ñaït Luaät Hammurabi laø boä luaät ñaàu tieân xuaát hieän ôû caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng, baûo veä 1 quyeàn lôïi cho giai caáp thoáng trò. 3. Nhaø nöôùc chuyeân cheá coå ñaïi phöông Ñoâng GV goïi moät HS ñoïc trang 13 SGK vaø höôùng daãn caùc em traû lôøi moät soá caâu hoûi? Sô ñoà nhaø nöôùc coå ñaïi phöông GV keát luaän: Trong boä maùy nhaø nöôùc: Ñoâng: - Vua laø ngöôøi coù quyeàn cao nhaát, quyeát ñònh moïi vieäc ñònh Vua ra luaät phaùp) chæ huy quaân ñoäi, xeùt xöû ngöôøi coù toäi).  - Giuùp vua cai trò nöôùc laø quyù toäc (boä maùy haønh chính töø Quyù toäc quan laïi trung öông ñeán ñòa phöông).  GV giaûi thích theâm: Noâng daân - ÔÛ Trung Quoác vua ñöôïc goïi laø Thieân töû (con trôøi).  Ai Caäp: vua ñöôïc goïi laø caùc Pharaoân (ngoâi nhaø lôùn). Noâ leä - Löôõng Haø: vua ñöôïc goïi laø En si (ngöôøi ñöùng ñaàu). IV. Cuûng coá baøi GV goïi HS traû lôøi nhöõng caâu hoûi cuoái baøi: 1. Keå teân caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng? 2. Xaõ hoäi coå ñaïi phöông Ñoâng coù maáy taàng lôùp? Keå teân caùc taàng lôùp ñoù? 3. Vua cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng coù quyeàn haønh nhö theá naøo? V. Daën doø hoïc sinh * Caùc em hoïc theo nhöõng caâu hoûi cuoái baøi trong SGK. * Söu taàm caùc hình aûnh veà coâng trình kieán truùc cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng kim töï thaùp cuûa Ai Caäp, Vaïn lyù tröôøng thaønh cuûa Trung Quoác). Tuaàn 03 Ngaøy soaïn: Ngaøy giaûng: Trang 14 Tieát 05 Baøi 5. CAÙC QUOÁC GIA COÅ ÑAÏI PHÖÔNG TAÂY I) Muïc tieâu baøi hoïc: 1. Kieán thöùc  Hoïc sinh caàn naém ñöôïc teân vaø vò trí cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây.  Ñieàu kieän töï nhieân cuûa vuøng ñòa. Trung Haûi khoâng thuaän lôïi cho söï phaùt trieån noâng nghieäp (ñieàu naøy khaùc vôùi ñieàu kieän hình thaønh caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng).  Nhöõng ñaëc ñieåm vaø neàn taûng kinh teá, cô caáu theå cheá nhaø nöôùc Hy Laïp vaø Roâma coå ñaïi.  Nhöõng thaønh töïu lôùn cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây. 2. Kó naêng Hoïc sinh böôùc ñaàu thaáy roõ moái quan heä logic giöõa ñieàu kieän töï nhieân vaø söï phaùt trieån kinh teá ôû moãi khu vöïc. 3. Tö töôûng Hoïc sinh caàn thaáy roõ hôn söï baát bình ñaúng trong xaõ hoäi coù giai caáp. II) Chuaån bò cuûa GV vaø HS : - GV :Ñoïc SGK , SGV ,Giaùo aùn , caùc löôïc ñoà quoác gia coå ñaïi . - HSø : Ñoïc saùch tröôùc ôû nhaø - Soaïn baøi theo caâu hoûi gôïi yù SGK III) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc : 1)OÅn ñònh toå chöùc lôùp 2)Kieåm tra baøi cuõ : a)Caâu hoûi :Em haõy neâu teân caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng ? XH coå ñaïi phöông Ñoâng goàm nhöõng taàng lôùp naøo ? b)Traû lôøi : - Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng : Ai Caäp ; Löôõng Haø ; Trung Quoác ; AÁn Ñoâ. - XH coå ñaïi phöông Ñoâng goàm nhöõng taàng lôùp laø : Quyù toäc , noâng daân , noâ leä 3) Giaûng baøi môùi: *Giôùi thieäu baøi môùi Söï xuaát hieän cuûa nhaø nöôùc khoâng chæ xaûy ra ôû phöông Ñoâng , nôi coù ñieàu kieän töï nhieân thuaän lôïi , maø coøn xuaát hieän nhöõng vuøng khoù khaên ôû Phöông Taây . Vaäy nhöõng quoác gia coå ñaïi ôû phöông Taây ra ñôøi nhö theá naøo , kinh teá , XH vaø theå cheá noâng nghieäp ra sao . . Môøi caùc em cung thaày tìm hieåu noäi dung baøi 5 seõ roõ Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït GV höôùng daãn HS xem baûn ñoà theá giôùi vaø xaùc ñònh ôû 1. Söï hình thaønh caùc quoác gia phía Nam aâu coù 2 baùn ñaûo nhoû vöôn ra Ñòa Trung Haûi. coå ñaïi phöông Taây Ñoù laø baùn ñaûo Ban Caêng vaø Italia. Nôi ñaây, vaøo khoaûng ñaàu thieân nieân kæ I TCN, ñaõ hình thaønh hai quoác gia Hy Laïp vaø Roâma. Caùc quoác gia naøy hình thaønh ôû ?- Caùc quoác gia coå ñai phöông Ñoâng ra ñôøi töø bao giôø? HS traû lôøi: Cuoái thieân nieân kæ IV ñaàu thieân nieân kæ III nhöõng vuøng ñoài nuùi ñaù voâi xen keõ laø caùc thung luõng (khoaûng TCN. Trang 15 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø GV keát luaän: Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây ra ñôøi sau caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng. GV duøng baûn ñoà vaø yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi: - Ñòa hình cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng vaø phöông Taây coù gì khaùc nhau? GV höôùng daãn HS traû lôøi: - Ñòa hình cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây khoâng gioáng caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng. - Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây khoâng hình thaønh ôû 2 löu vöïc caùc con soâng lôùn, noâng nghieäp khoâng phaùt trieån. Noäi dung caàn ñaït thieân nieân kæ I TCN) ñi laïi khoù khaên, ít ñaát troàng troït (ñaát khoâ, cöùng) chæ thích hôïp cho vieäc troàng caùc caây laâu naêm (nho, oâ liu) löông thöïc phaûi nhaäp ôû nöôùc ngoaøi. Hy Laïp, Roâma ñöôïc bieån bao quanh, bôø bieån khuùc khuyûu, nhieàu vònh, haûi caûng töï nhieân. Ngoaïi thöông phaùt trieån. GV giaûi thích theâm: Caùc quoác gia naøy baùn: nhöõng saûn phaåm luyeän kim, ñoà goám, röôïu nho, daàu OÂ liu cho Löôõng Haø, Ai Caäp. - Mua löông thöïc. - Kinh teá chuû yeáu cuûa caùc quoác gia naøy laø coâng thöông nghieäp vaø ngoaïi thöông. - Hoï giaøu leân nhanh choùng nhôø buoân baùn ñöôøng bieån. GV goïi moät HS ñoïc muïc 2 trang 15 SGK. ?-Kinh teá chính cuûa caùc quoác gia naøy laø gì? (Coâng thöông nghieäp vaø ngoaïi thöông). ?- Vôùi neàn kinh teá ñoù, xaõ hoäi ñaõ hình thaønh taàng lôùp naøo? (Chuû xöôûng, chuû loø, chuû thuyeàn giaøu vaø coù theá löïc chính trò. Hoï laø chuû noâ). ? - Ngoaøi chuû noâ coøn coù taàng lôùp naøo? HS traû lôøi: Noâ leä. GV giaûi thích theâm: - Noâ leä bò coi nhö moät thöù haøng hoùa, hoï bò mang ra chôï baùn, khoâng ñöôïc quyeàn laäp gia ñình, chuû noâ coù quyeàn gieát noâ leä. Cho neân ngöôøi ta goïi xaõ hoäi naøy laø xaõ hoäi chieám noâ. Noâ leä bò ñoái xöû raát taøn nhaãn. Naêm 73 - 71 TCN ñaõ noå ra cuoäc khôûi nghóa lôùn cuûa noâ leä thu huùt haøng vaïn ngöôøi tham gia, ñoù laø cuoäc khôûi nghóa Xpaùctacuùt ôû Roâma. GV goïi HS ñoïc muïc 3 trang 15, 16 SGK. ?- Em haõy cho bieát xaõ hoäi coå ñaïi phöông Ñoâng bao Trang 16 2. Xaõ hoäi coå ñaïi Hy Laïp, Roâma goàm nhöõng giai caáp naøo? Chuû noâ soáng raát sung söôùng. Noâ leä laøm vieäc cöïc nhoïc trong caùc trang traïi, xöôûng thuû coâng, khuaân vaùc haøng hoùa, cheøo thuyeàn. Thaân phaän vaø lao ñoäng cuûa hoï hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo chuû noâ. 3. Cheá ñoä chieám höõu noâ leä Xaõ hoäi Hy Laïp vaø Roâma goàm 2 giai caáp chính laø chuû noâ vaø noâ leä. Xaõ hoäi chuû yeáu döïa vaøo lao ñoäng cuûa noâ leä Hoï bò boùc loät taøn nhaãn, bò coi laø haøng hoaù. Cho neân, xaõ hoäi ñoù goïi laø xaõ hoäi chieám höõu noâ leä. Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø goàm nhöõng taàng lôùp naøo? HS traû lôøi: - Ñöùng ñaàu nhaø nöôùc laø vua (coù quyeàn löïc toái cao); sau vua laø quyù toäc (quan laïi); - Noâng daân coâng xaõ (ñoâng ñaûo nhaát) hoï laø lao ñoäng chính nuoâi soáng xaõ hoäi; - Noâ leä. - Xaõ hoäi coå ñaïi phöông Taây goàm coù nhöõng giai caáp naøo? HS traû lôøi: - Chuû noâ vaø noâ leä nhöng noâ leä raát ñoâng ñaûo. Hoï laø löïc löôïng chuû yeáu nuoâi soáng xaõ hoäi: Noâ leä bò boùc loät taøn nhaãn. GV sô keát: GV giaûi thích theâm: Caùc quoác gia naøy daân töï do vaø quyù toäc coù quyeàn baàu ra nhöõng ngöôøi cai quaûn ñaát nöôùc theo haïn ñònh. + ÔÛ Hy Laïp, "Hoäi ñoàng coâng xaõ" hay coøn goïi laø "Hoäi ñoàng 500" laø cô quan quyeàn löïc toái cao cuûa quoác gia (nhö Quoác hoäi ngaøy nay) coù 50 phöôøng, moãi phöôøng cöû ra 10 ngöôøi ñieàu haønh coâng vieäc trong 1 naêm (cheá ñoä naøy coù töø theá kæ I TCN ñeán theá kæ V). + Ñaây laø cheá ñoä daân chuû chuû noâ khoâng coù vua. + La Maõ (coù vua ñöùng ñaàu). Noäi dung caàn ñaït IV. Cuûng coá baøi GV höôùng daãn HS traû lôøi nhöõng caâu hoûi cuoái baøi: 1. Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây ñöôïc hình thaønh ôû ñaâu vaø töø bao giôø? 2. Em hieåu theá naøo laø xaõ hoäi chieám höõu noâ leä? V. Daën doø hoïc sinh Xaùc ñònh vò trí caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây treân baûn ñoà theá giôùi. Hoïc thuoäc caùc caâu hoûi cuoái baøi. So saùnh söï khaùc nhau giöõa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng vaø phöông Taây (söï hình thaønh, söï phaùt trieån veà kinh teá vaø theå cheá chính trò). Trang 17 TiOÕt 6: Baøi 6. VAÊN HOAÙ COÅ ÑAÏI I) Muïc tieâu baøi hoïc: 1. Kieán thöùc - Hoïc sinh caàn naém ñöôïc, qua maáy ngaøn naêm toàn taïi, thôøi coå ñaïi ñaõ ñeå laïi cho loaøi ngöôøi moät di saûn vaên hoùa ñoà soä, quyù baùu. - Ngöôøi phöông Ñoâng vaø phöông Taây coå ñaïi ñaõ taïo ra nhöõng thaønh töïu vaên hoùa ña daïng, phong phuù, röïc rôõ: chöõ vieát, chöõ soá, lòch, vaên hoïc, khoa hoïc, ngheä thuaät, v.v… 2. Kó naêng Hoïc sinh taäp moâ taû moät coâng trình kieán truùc hay ngheä thuaät thôøi coå ñaïi, qua nhöõng tranh aûnh GV söu taàm vaø trong SGK. 3. Tö töôûng - Qua baøi giaûng, HS thaáy töï haøo veà nhöõng thaønh töïu vaên minh cuûa loaøi ngöôøi thôøi coå ñaïi. - Chuùng ta caàn tìm hieåu nhöõng thaønh töïu vaên minh ñoù. II) Chuaån bò cuûa GV vaø HS : - Thaày: SGK,SGV, trnh aûnh SGK phoùng to , baøi taäp traéc nghieäm nhaän bieát. - Troø :Ñoïc SGK , traû lôøi caùc caâu hoûi SGK .Quan saùt tranh 13,14,15,16,17 SGK III) Hoaït ñoäng daïy - hoïc: 1) OÅn ñònh toå chöùc lôùp: 2) Kieåm tra baøi cuõ : a) Caâu hoûi :Chuû noâ vaø noâ leälaø 2 giai caáp chính cuûa : a.XH chieám höõu noâ leä ; b.XHTBCN ; c.XHPK ; XH nguyeân thuûy b) Traû lôøi : Caâu a ñuùng 3) Giaûng baøi môùi: *Giôùi thieäu baøi môùi : Thôøi coå baùt ñaàu khi nhaø nöôùc ñöôïc hình thaønh , loaøi ngöôøi böôùc vaøo Xh vaên minh . Trong thôøi kì naøy caùc daân toäc ôû phöông Ñoâng vaø phöông Taây ñaõ saùng taïo ra nhieàu thaønh töïu vaên hoùa röïc rôõ , coù giaù trò vónh cöûu . Trong tieát hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu moät soá thaønh töïu chính raát quan troïng maø ngaøy nay chuùng ta vaãn ñang thöøa höôûng . Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung caàn ñaït 1. Caùc daân toäc phöông Ñoâng thôøi ?- Kinh teá chuû yeáu cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông coå ñaïi ñaõ coù nhöõng thaønh töïu vaên hoùa gì? Ñoâng laø kinh teá gì? HS traû lôøi: Ñoù laø kinh teá noâng nghieäp, neàn kinh teá naøy phuï thuoäc vaøo thieân nhieân (möa thuaän gioù hoøa). GV giaûi thích theâm: Trong quaù trình saûn xuaát noâng nghieäp, ngöôøi noâng daân bieát ñöôïc qui luaät cuûa töï nhieân, qui luaät cuûa Maët Traêng quay xung quanh traùi Ñaát, Traùi Ñaát quay xung quanh Maët Trôøi. GV keát luaän: Trang 18 Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø GV giaûi thích theâm : Treân cô sôû hieåu bieát veà thieân vaên, veà qui luaät cuûa thôøi tieát, muøa maøng seõ thuaän lôïi hôn. ?- Con ngöôøi tìm hieåu qui luaät maët Traêng quay xung quanh Traùi Ñaát vaø Traùi Ñaát quay xung quanh Maët Trôøi, ñeå saùng taïo ra caùi gì? HS traû lôøi: - Ngöôøi ta saùng taïo ra lòch. GV giaûi thích theâm: - AÂm lòch laø qui luaät cuûa Maët Traêng quay quanh Traùi Ñaát (1 voøng) laø 360 ngaøy, ñöôïc chia thaønh 12 thaùng, vôùi 4 muøa: Xuaân, Haï, Thu, Ñoâng, moãi thaùng coù 29 hoaëc 30 ngaøy. - Döông lòch laø qui luaät cuûa Traùi Ñaát quay xung quanh Maët Trôøi (1 voøng) laø 360 - 365 ngaøy, chia thaønh 12 thaùng. - GV höôùng daãn HS xem hình 11 SGK (chöõ töôïng hình Ai Caäp) vaø ñaët caâu hoûi: - Chöõ vieát ra ñôøi trong hoaøn caûnh naøo? - GV höôùng daãn ñeå HS traû lôøi: - Do saûn xuaát phaùt trieån, xaõ hoäi tieán leân, con ngöôøi ñaõ coù nhu caàu veà chöõ vieát vaø ghi cheùp. Ví duï : Chöõ töôïng hình Ai Caäp (hình 11 SGK) ra ñôøi 3500 naêm TCN: Maët Trôøi, caùi moàm, caùi nhaø, ngöôøi ñi. Chöõ töôïng hình Trung Quoác ra ñôøi 2000 naêm TCN: ngöôøi, caùi moàm caây röøng Chöõ vieát coå cuûa ngöôøi phöông Ñoâng ñöôïc vieát treân giaáy papiruùt, treân mai ruøa, treân theû tre hoaëc treân phieán ñaát seùt öôùt roài ñem nung khoâ. GV höôùng daãn HS ñoïc trang 17 SGK (ñoaïn vieát veà toaùn hoïc). ?- Thaønh töïu thöù 2 cuûa loaøi ngöôøi veà vaên hoùa laø gì? HS traû lôøi: Toaùn hoïc. ?- Taïi sao ngöôøi Ai Caäp gioûi hình hoïc? GV höôùng daãn HS traû lôøi: - Haøng naêm soâng Nin thöôøng gaây luït loäi, xoùa maát ranh giôùi ñaát ñai, hoï phaûi ño laïi ruoäng ñaát. GV höôùng daãn HS xem hình 12 SGK (Kim töï thaùp cuûa Ai Caäp), hình 13 SGK (thaønh Babilon vôùi coång ñeàn Isôta) vaø tranh aûnh veà Vaïn lyù tröôøng thaønh cuûa Trung Trang 19 Noäi dung caàn ñaït Hoï ñaõ coù nhöõng tri thöùc ñaàu tieân veà thieân vaên. Hoï saùng taïo ra aâm lòch vaø döông lòch. Hoï saùng taïo ra chöõ töôïng hình Ai Caäp, chöõ töôïng hình Trung Quoác. Thaønh töïu toaùn hoïc. - Ngöôøi Ai Caäp nghó ra pheùp ñeám ñeán 10, raát gioûi hình hoïc. Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Quoác. Sau ñoù GV keát luaän: Ñoù laø nhöõng kì quan cuûa theá giôùi maø loaøi ngöôøi raát thaùn phuïc veà kieán truùc. GV goïi HS ñoïc muïc 2 trang 18 SGK, sau ñoù ñaët caâu hoûi ñeå HS traû lôøi: ?- Thaønh töïu vaên hoùa ñaàu tieân cuûa ngöôøi Hy Laïp, Roâma laø gì? HS traû lôøi: ?- Thaønh töïu vaên hoùa thöù 2 cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây laø gì? HS traû lôøi: Chöõ vieát, luùc ñaàu laø 20 chöõ caùi; hieän nay laø 26 chöõ caùi. ?- Ngöôøi Hy Laïp vaø Roâma ñaõ coù nhöõng thaønh töïu khoa hoïc gì? HS traû lôøi: GV yeâu caàu HS neâu teân moät soá nhaø khoa hoïc noåi danh: - Toaùn hoïc: Taleùt, Pitago, Ôcôlit. - Vaät lyù: AÙcsimet. - Trieát hoïc: Platoân, Arixtoát. - Söû hoïc: Heâroâñoát, Tuxiñít. - Ñòa lyù: Stôraboân. ?-Vaên hoïc coå Hy Laïp ñaõ phaùt trieån nhö theá naøo? HS traû lôøi: ?- Kieán truùc coå cuûa Hy Laïp phaùt trieån theá naøo? HS traû lôøi: Sô keát: - Ngöôøi Hy Laïp vaø Roâma ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu lôùn veà vaên hoùa: saùng taïo ra lòch, tìm ra heä thoáng chöõ caùi, ñaït tôùi moät trình ñoä khaù cao trong nhieàu lónh vöïc khoa hoïc nhö: Toaùn hoïc, Vaät lyù, Trieát hoïc, Söû hoïc, Ñòa lyù, Vaên Trang 20 Noäi dung caàn ñaït Ñaëc bieät hoï ñaõ tìm ra soá pi = 3,1416 -Ngöôøi Löôõng Haø gioûi veà soá hoïc ñeå tính toaùn. - Ngöôøi AÁn Ñoä tìm ra soá 0. Kieán truùc - Kim töï thaùp (Ai Caäp); - Thaønh Babilon. 2. Ngöôøi Hy Laïp vaø Roâma ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp gì veà vaên hoaù? Hoï saùng taïo ra döông lòch döïa treân qui luaät cuûa Traùi Ñaát quay xung quanh Maët Trôøi: - Moät naêm coù 365 ngaøy +6 giôø, chia thaønh 12 thaùng, moãi thaùng coù 30 hoaëc 31 ngaøy, thaùng 2 coù 28 hoaëc 29 ngaøy. Hoï saùng taïo ra heä chöõ caùi: a, b, c. Hoï ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu röïc rôõ. - Toaùn hoïc - Thieân vaên - Vaät lyù - Trieát hoïc - Söû hoïc - Ñòa lyù Trong moãi lónh vöïc ñeàu xuaát hieän nhöõng nhaø khoa hoïc noåi tieáng. Vaên hoïc -coå Hy Laïp phaùt trieån röïc rôõ vôùi nhöõng boä söû thi noåi tieáng theá giôùi nhö Iliaùt oâñixeâ cuûa Hoâme; kòch thô ñoäc ñaùo nhö OÂrexti cuûa EÙtsin... Hy Laïp vaø Roâma coù nhöõng coâng trình kieán truùc noåi tieáng ñöôïc ngöôøi ñôøi sau voâ cuøng thaùn phuïc