Tài liệu Giáo án Kịch

Ngay soan: 24/03/2018 Ngươi soan: Chu Thi Phương Tiết: 109 Dung Giao viên hương dẫn: Ly Thi Kim MÔT SỐ THÊ LOAI VĂN HOC: KICH, NGHI LUÂN I. Muc tiêu bai hoc: Giup HS: 1. Kiến thưc: Hiểu khái quát đắ ̣c điểm c̉a mô ̣t số thể loai vắn hocc kich, nghi luâ ̣n. 2. Kĩ năng: Vâ ̣n dung nhưng hiểu biêt đo vvo vii ̣c đoc vắn. 3. Thai đô : Co niềm đam mi khám phá cái hay, cái đẹp c̉a tác phẩm kich, nghi luận. 4. Năng lưc: Giai quyết vấn đề , hơp tac, sang tạo, thuyết trinh. II. Phương phap: Dạy hoc nhom, thuyết trinh , hỏi đap. III. Chuân bi: * Giao viên: SGK Ngư văn 11, Chuẩn KTKN, SGV, Giao an,TLTK khac. * Hoc sinh: Vở bài soạn, sgk, vở ghi, đoc và tra lơi câu hỏi /sgk IV. Tiến trình day hoc: 1. Ổn đinh lơp: (1 phut) 2. Kiểm tra bai cũ: (2 phut) Phân biêt giưa nghi luân và chinh luân? 3. Cac hoat đông day hoc: * Hoat đông 1: Khơi đông (5 phut) GV cho HS diễn môt đoan kich ngắn về Romeo và Giuliet. - GV hỏc Sau khi xem xong đoan kich, em thấy để dvn dựng được một vở kich trình diễn trin sôân khấu kich, cần co nhưng yêu t́ nvo? - HSc Suy nghĩ, tra lli. * Dẫ dắ và bả mở: Để co được một vở kich hovn hao ra mắt công chúng, cần phai co rất nhiều yêu t́c kich ban, đao diễn, diễn viin, âm thanh, ánh sôáng...Trong đo, kich ban được xem lv yêu t́ đầu tiin, quan trong nhất c̉a kich. Hôm nay cô vv các em sôe cung tìm hiểu nhưng đắ ̣c điểm khái quát c̉a kich ban vắn hoc. * Hoat đông 2: Hình thanh kiến thưc mơi (40 phut) Hoat đông cua GV va HS Hoat đông 1: GV hương dẫn HS tìm hiểu thể loai kich - GVcVậy thì, kich lv gì? - HS: Suy nghĩ, tra lli - GVc Nhâ ̣n xet, ch́t kiên thhc. Nôi dung cần đat I. Kịch 1. Khá̉ lược về kịch a. Khá̉ ̃̉ệm - Kichc lv loai hình nghệ thuật tổng hợp được diễn trin sôân khấu vv trong điện anh. - GV g̉ả̃gc Kich ban vắn hoc lv phần vắn ban c̉a tác phẩm kich, tuy co nhiều điểm gíng với các vắn ban vắn xuôi khác (như co nhân vật, ćt truyện, lli thoai...) nhưng do được viêt ra với muc đích để diễn nin no phu thuộc vvo nghệ thuật sôân khấu, tao nin nhưng đặc trưng riing, chi ph́i cách cấu tao các yêu t́ kia. b. Đặc ́rữg của kịch: HS thao luân theo nhom nho (theo 2 ban), thơi gian 5 phut: Nhom 1,2,3: Thê nvo lv xung đột kich? Xung đột kich co nhưng đặc điểm gì? Xung đột kich co vai trò Phat triển NL Giai quyết vấn đề , hơp tac như thê nvo trong một tác phẩm kich? Phân loai xung đô ̣t kich? Nhóm 4,5,,:: Xung đột kich được cu thể hoa thông qua hvnh động vv ngôn ngư c̉a nhân vật kich.Trước hêt chúng ta sôe tìm hiểu hvnh động kich. Vậy,theo em hvnh động kich * Xung độ kịch: - Xung đột kich lv nhưng mâu thuẫn xung đột trong đli sống xã hội vv con ngưli được tái hiện trong tác phẩm kich. - Xung đột lv cơ sôở c̉a kich - Nhóm 1,2,,˴c Thê nvo lv xung đột - Xung đột kich mang tính lich sôử cu kich? Xung đột kich co nhưng đặc thể. điểm gì? Xung đột kich co vai trò như thê nvo trong một tác phẩm kich? lv gì? - GV g̉ả̃gc Vắn hoc lv tấm gương phan ánh trung thvnh đli sống xã hội vv thli đai. Thơ, vắn xuôi hay kich ban vắn hoc đều không nằm ngovi quy luật ấy. Nhưng, nêu như thơ lấy tâm trang c̉a nhân vật trư tình lvm đ́i tượng phan ánh, vắn xuôi lựa chon dung lượng hiện thực rộng lớn để phan ánh cuộc sống thông qua một hệ th́ng hình tượng nhân vật thì kich lai phan ánh đli sống thông qua xung đột. Vì thê, Pha-đi-ep cho rằngc “Xung đột lv cơ sôở c̉a kich”. Lí giai vì sôao xung đột được xem lv cơ sôở c̉a kich? + Xã hội cổ đaic thê giới quan thần linh ch̉ nghĩa, tư tưởng đinh mệnh > < khát vong lvm ch̉ thiin nhiin, lvm ch̉ ban thân c̉a con ngưli. + Xã hội ch̉ nôc nô lệ > < bon ch̉ nô. + Xã hội phong kiênc ngưli dân bi áp bhc > < vua chúa, quan lai. + Xã hội hiện đaic cách mang > < phan cách mang, cái thiện > < cái ác, cái t́t > < cái xấu, cái cũ > < cái mới,... Do sôự han chê về không gian, thli gian vv pham vi đli sống được phan ánh cho nin khi viêt kich, ngưli ta phai lựa chon nhưng xung đột nổi bật nhất, cơ ban nhất c̉a xã hội vv thli đai (đây chính lv tính lich sôử cu thể c̉a xung đột kich). Ví dục Trong vở “Vũ Như Tô”, NHT lựa chon vv xây dựng xung đột cơ ban nổi bật nhất c̉a xã hội phong kiênc mâu thẫn giưa tầng lớp th́ng tri với giai cấp th́ng khổ, mâu thuẫn nvy đã keo theo mâu thuẫn khác dẫn đên bi kich c̉a Đan Thiềm, Vũ Như Tô, đo lv tấn bi kich c̉a ngưli nghệ sôĩ tvi hoa mún mượn thê lực c̉a một hôn quân để“xây cho nòi giống một tòa đài hoa lệ, thách cả những công trình sau trước, tranh tinh xảo với hóa công”, để rồi sôau đo mộng tưởng tan hoang theo mây khoi b́c cao trin đ́ng đổ nát c̉a Cửu Trung đvi.Cái đẹp thuần túy đã thất bai tham hai trong cuộc xung đột với quyền lợi chân chính c̉a cộng đồng. Thông qua đo, tác gia gửi gắm thái Phẫ l̀ạ̉ xũg độ́ kịch: co nhiều độ, tình cam, tư tưởng (thê giới pham vi, mhc đô ̣c quan, nhân sôinh quan) c̉a mình. Xung đột kich được xem như lv một thh lửa thử vvng để từ đo tính cách nhân vật được bộc lộ, vv lvm toát lin nhưng ý nghĩa về cuộc sống, về nhân sôinh. Xung đột kich tao nin tính kich, gây nin sôự hấp dẫn c̉a vở kich. Nêu xung đột kich logic, cắng thẳng co chiều sôâu, giai quyêt hợp lí, bất ngl thì vở kich co kich tính cao. Ngược lai, nêu xung đột gia tao, phát triển lỏng lẻo thì vở kich sôe trở nin nhat nheo, gây thất vong cho ngưli xem. +Xung đột bin ngovic giưa nhân vật nvy với nhân vật khác, giưa nhân vật với gia đình, dòng ho,xã hội, thli đai…(Rômeo vv Giuliet) + Xung đột bin trongcxung đột nội tâm,tâm trang, tâm lí, tình cam,cam xúc c̉a nhân vật (Hắm-let,Thi Kính…) * Hãh độ̃g kịch - Lv sôự tổ chhc ćt truyện với các tình tiêt, sôự kiện, biên ć theo một diễn biên lôgíc, chặt che, nhất quán. - Do nhân vật kich thể hiện,lv sôự cu GV hỏ: Xung đột kich co mấy thể hoa c̉a xung đột kich. loai? Hãy xác đinh xung đột ở nhưng vở kich mv em biêt? - HS: Suy nghĩ, tra lli - GVc Nhâ ̣n xet, ch́t kiên thhc. - GV g̉ả̃gc Xung đột kich gồm co xung bin ngovi (va cham tính cách giưa các nhân vật, sôự đấu tranh với hovn canh sống, xung đột giưa các gia đình, dòng ho, thê hệ, tầng lớp xã hội...)vv xung đột bin trong(nhưng va đập c̉a tâm hồn) - Nhóm 4,5,,:c Xung đột kich được cu thể hoa thông qua hvnh động vv ngôn ngư c̉a nhân vật kich.Trước hêt chúng ta sôe tìm hiểu hvnh động kich. Vậy,theo em hvnh động kich lv gì? *Nhẫ vậ́ kịch -Các loai nhân vật kichc + Nhân vật chính, nhân vật phu. + Nhân vật chính diện,phan diện. -Nhân vật thông qua lli thoai vv hvnh động thể hiện tính cách,xung đột kich, qua đo thể hiện ch̉ đề c̉a vở kich. - GVc Xung đột kich cvng phát triển thì no sôe thúc đẩy hvnh động kich phát triển. Thông qua hvnh động kich, ngưli ta thấy được mhc độ tắng tiên c̉a xung đột kich. Ví dục Thi Kính cắt râu Thiện Sĩ ->Thii ̣n Sĩ het toáng lin- >mẹ chồng mắng chửi, đuổi đi... -Hvnh động kich bao hvm động cơ, mưu đồ, thể hiện sôuy nghĩ tính cách c̉a nhân vật. *Ngỗ ̃gữ kịch -Ngôn ngư kichc ch̉ yêu lv ngôn ngư nhân vật được thể hiện trong nhưng lli thoai -Đặc điểm c̉a ngôn ngư kichc mang tính hvnh động vv tính khẩu ngư cao (lli noi thưlng ngvy) -Co 3 kiểu lli thoaic + Lli đ́i thoaic giưa các nhân vật với nhau + Lli độc thoaic nhân vật noi một mình, với mình, co thể noi thvnh GV hỏcNiu đặc điểm c̉a nhân vật tiêng, co thể nghĩ trong đầu + Lli bvng thoaic lli nhân vật noi kich? Ví du. riing với khán gia GV hỏ: Ngôn ngư kich được thể hii ̣n ở đâu? Ngôn ngư kich được phân thvnh mấy loai? Giai thích đặc điểm c̉a từng loai ngôn ngư kich.Vai trò c̉a chúng? GV g̉ả̃g: Ngôn ngư kich bao gồm chỉ dẫn sôân khấu (thuyêt minh cách bvi trí sôân khấu, chú thích không gian, thli gian, chỉ dẫn hvnh vi, cử chỉ, thái độ c̉a nhân vật) + lli noi c̉a nhân vật kich, không co ngôn ngư ngưli kể chuyện như trong vắn xuôi. Ở đây chỉ xet ngôn ngư c̉a nhân vật kich. Ngôn ngư kich gián tiêp mang chhc nắng trần thuật, đồng thli bộc lộ quan điểm c̉a nhv vắn) - GVc Phân tích ngôn ngư kich trong đoan Tình yiu vv thu hận ( Rômeo-Giuliet) Một đặc trưng c̉a ngôn ngư kich lv ngôn ngư kich mang tính hvnh động vv khẩu ngư cao. Vì sôao? - HSc Suy nghĩ, tra lli. - GVc Ngôn ngư kich lv nhưng lli tranh luận, biện bác lvm thay đổi tình thê, khắc sôâu mâu thuẫn, thúc đẩy sôự tiên triển c̉a xung đột.Trong kich, “noi thc lv lvm” (Asôtin), lli noi bao gil cũng đi kèm với một (một chuỗi) hvnh động (đo lv quá trình diễn xuất c̉a diễn viin khi hoa thân vvo nhân vật) .Ví duc Trong vở kich “Vũ Như Tô), cung với lli van xinc “Tướng quân tha cho ông ca. Nước ta còn cần nhiều thợ tvi để tô điểm” lv hvnh động quỳ xúng c̉a Đan Thiềm. Một vở kich như một sôự thu nhỏ c̉a cuộc sống bộn bề, phhc tap, với nhưng con ngưli đ̉ moi tầng lớp, đ̉ ḿi quan hệ. Thê nin, ngôn ngư kich mang đậm nhưng yêu t́ ngôn ngư c̉a đli sống sôinh hoat thưlng ngvy. - GV khá̉ quá́c Hvnh động kich vv ngôn ngư kich được thực hiện bởi các nhân vật, qua đo bộc lộ mâu thuẫn, xung đột kich vv tô đậm tính * Cố́ ́ruyệ̃ kịchc phát triển theo sôự phát triển c̉a xung đột kich - Mở đầu - Thắt nút (mâu thuẫn,xung đột xuất hiện) - Phát triển - Đỉnh điểm - Giai quyêt (cởi nút) Tóm lạ̉c Đặc trưng ch̉ yêu c̉a kich * Kich tập trung miiu ta xung đột trong đli sống . * Hvnh động kich được tổ chhc qua ćt truyện, được thực hiện bởi các nhân vật. * Ngôn ngư kich mang tính hvnh động vv tính khẩu ngư cao . c. Phẫ l̀ạ̉ kịch: - Xet theo nội dung, ý nghĩa xung đột kichc + Bi kichc xung đột giưa cái cao cathấp hèn, mới-cũ; kêt thúc bi tham (Hắm-let…) + Hvi kichc dung tiêng cưli hvi hước châm biêm để xây dựng vv kêt thúc xung đột (Trưởng gia hoc lvm sôang, Nghiu sôò ́c hên…) + Chính kichc phan ánh xung đột cách nhân vật. trong cuộc sống hằng ngvy, vui buồn GV hỏ: Kể tin các phần c̉a ćt lẫn lộn (Tôi vv chúng ta…) - Xet theo tính truyền th́ng hay truyện một vở kich? hii ̣n đaic + Kich dân gian (Chèo, Tuồng, Cai - HS: Suy nghĩ, tra lli lương). - GVc Nhâ ̣n xet, ch́t kiên thhc. + Kich cổ điển (Trước thê kỉ XX). + Kich hii ̣n đai (Sau thê kỉ XX). GV hỏc Hãy khái quát nhưng đặc trưng ch̉ yêu c̉a kich? - HS: Suy nghĩ, tra lli - GVc Nhâ ̣n xet, ch́ t kiên thhc. - GV hỏ: Dựa trin nhưng cơ sôở nvo để co thể phân loai kich? Niu các kiểu loai kich vv đặc điểm c̉a mỗi kiểu loai? - HS: Suy nghĩ, tra lli - GVc Nhâ ̣n xet, ch́t kiên thhc. - GVcGiai thích các khái niệm thể loai,lấy dẫn chhng về từng thể loai (bi kichc Rô-mi-ô vv Giu-liet,Hắm-let, Vũ Như Tô,...; hvi kichc Trưởng gia hoc lvm sôang, Lão hv tiện...; chính kichc Hồn Trương Ba, da hvng thit, Bắc Sơn, Tôi vv chúng ta...) HS đoc phần 2: Yêu cầu về đoc 2,. Yêu câu về đoc kịch bả̃ vẵ hoc kich ban văn hoc GV hỏic Khi đoc kich ban vắn hoc, em sôe đoc gì đầu tiin? Tai sôao? - Đoc kĩ phần giới thiệu, tiểu dẫn HSc Suy nghĩ, tra lli - Tập trung vvo lli thoai c̉a nhân GVc Nhâ ̣n xet, ch́t kiên thhc. vật - Phân tích hvnh động kich - Khái quát ch̉ đề tư tưởng, đánh giá giá tri c̉a đoan trích vv tovn vở kich *Hoat đông 3 + 4 : Luyên tâp + Vân dung (8 phut) Hoat đông cua GV – HS Giao viên giao nhiêm vu: - GV yiu cầu HS vận dung vvo việc đoc trích đoan “Tình yiu vv thu hận” (trích “Rô-mi-ô vv Giu-liet”) c̉a Sêch-xpia. ( Phân tích ngôn ngư, hvnh động để thấy được xung đột nội tâm ở nhân vật Rô-mi-ô vv Giu-li- et) Yêu câu: - Đoc kĩ giới thiệu, tiểu dẫn. - Tập trung vvo lli thoai c̉a nhân vật để phát hiệnc đặc điểm, tính cách; quan hệ giưa các nhân vật; kich tính; tính triêt lí... - Phát hiện xung đột kich, tính chất xung đột kich qua hvnh động kich. - Khái quát ch̉ đề tư tưởng, ý nghĩa xã hội c̉a tác phẩm. ` Kiến thưc cần đat Phat triển NL Năng lưc giai - Xung đột kich ch̉ yêu được bộc lộ quyết vấn đề. qua ngôn ngư c̉a nhân vật kichc Rômi-ô, Giu-li-et. + Xung đột nội tâmc tình yiu - thu hận. + Xung đột bin ngovic ḿi thu truyền kiêp giưa hai dòng ho. - Giai quyêt xung độtc tình yiu vượt lin thu hận. => Ch̉ đềc Ngợi ca tình yiu, tình ngưli theo lí tưởng ch̉ nghĩa nhân vắn. - HS thực hiện nhiệm vuc - HS báo cáo kêt qua thực hiện nhiệm vuc *Hoat đông 5: Tìm toi,mơ rông (1 phut) Hoat đông cua GV – HS Kiến thưc cần đat Phat triển NL Giao viên giao nhiêm vu: Tìm vv sôưu tầm mô ̣t số vở kich hay trin internet, sôách vở, cuô ̣c sống... - HS thực hiện nhiệm vu - HS báo cáo kêt qua thực hiện nhiệm vu vvo tiêt sôau Tim qua sach tham khao Năng lưc tư hoc. 4. Cung cố: Khai niêm Kich. 5. Giao nhiêm vu về nha: - Hoc bài. - Chuẩn bi bài: Soan bvi “Mô ̣t sô thê loạ vn hoc: Kịchh nghị uâṇ (tạế thel)” Phê duyệ́ của G̉á̀ v̉ễ hưỡg dẫ Lý Thị K̉m Dũg Mỹ Hào, ngày tháng năm 2018 Ngườ̉ s̀ạ̃ Chu Thị Phưỡg