Tài liệu Giáo án dạy thêm ngữ văn 11

TUẦN 1- 3 I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: 1. Kiến thức: Hệ thống lại kiến thức nghị luận xã hội. 2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng viết văn nghị luận xã hội. 3. Thái độ: Quan tâm đến các vấn đề xã hội; tu dưỡng đạo đức, nhân cách bản thân. II.Nội dung: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt §Ò 1: Tiết 1: Suy nghÜ cña anh (chÞ) vÒ thùc tr¹ng tai n¹n Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm giao th«ng hiÖn nay. dàn bài đề 1. - GV viết đề lên bảng. 1- Yªu cÇu cña ®Ò bµi: - Hướng dẫn HS tìm hiểu đề. a- VÒ kiÕn thøc: - HiÓu ®­îc thùc tr¹ng vÒ TNGT hiÖn nay. - §ãng gãp gi¶i ph¸p ®¶m bµo ATGT. b- VÒ kÜ n¨ng - Cã kÜ n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét hiÖn t­îng ®êi sèng. - Bç côc m¹ch l¹c, lËp luan chÆt chÏ, l« gÝc, thuyÕt phôc. 2- Dµn ý: - Hướng dẫn HS làm dàn bài - Hoạt động nhóm. + Nhóm 1: phần mở bài. + Nhóm 2: phần thân bài a. + Nhóm 3: phần thân bài b. + Nhóm 4: phần thân bài c. A- Më bµi - Giao th«ng lµ vÊn ®Ò quan träng cña mét quèc gia. - Ở ViÖt Nam hiÖn nay, tai n¹n giao th«ng ngµy cµng t¨ng. §©y lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m cña toµn x· héi. B- Th©n bµi a- Nªu thùc tr¹ng TNGT cña n­íc ta (®­a ra c¸c vÝ dô cô thÓ vÒ c¸c vô TNGT) b- ChØ ra nh÷ng hiÓm ho¹ ghª gím cïng nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn TNGT. c- Nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ®ãng gãp gi¶m thiÓu tai n¹n ®ã. - Tuyªn truyÒn cho mäi ng­êi t¸c h¹i, hËu qu¶ nghiªm träng cña TNGT. - Tù gi¸c nghiªm chØnh chÊp hµnh luËt lÖ ATGT khi tham gia giao th«ng. - Tæ chøc th­êng xuyªn c¸c cuéc thi t×m hiÓu vÒ ATGT. Cïng d©ng cao khÈu hiÖu ‘Nãi kh«ng víi phãng nhanh, v­ît Èu”, “An toµn lµ b¹n, TN lµ - Hướng dẫn HS làm kết bài. Hoạt động 2: GV nhận xét, đưa ra đáp án. Tiết 2: Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm dàn bài đề 1. - GV viết đề lên bảng. - Hướng dẫn HS tìm hiểu đề. thï”… - Thµnh lËp c¸c ®ît thanh niªn t×nh nguyÖn xuèng ®­êng lµm nhiÖm vô trong nh÷ng giê cao ®iÓm. - Ph¸t hiÖn vµ b¸o c¸o kÞp thêi víi c¸c c¬ quan ®oµn thÓ n¬i gÇn nhÊt nh÷ng tr­êng hîp vi pham ATGT. - VÒ phÝa tr­êng häc cÇn ph¸t hiÖn vµ gi¸o dôc nh÷ng häc sinh vi ph¹m. - VÒ phÝa chÝnh quyÒn cÇn xö lÝ nghiªm kh¾c nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m. C- KÕt bài Kh¼ng ®Þnh viÖc ®¶m b¶o ATGT lµ yªu cÇu bøc thiÕt trong x· héi ngµy nay, ®Æc biÖt lµ ®èi víi thÕ hÖ trÎ. ĐÒ 2: H·y ph¸t biÓu ý kiÕn cña anh (chÞ) vÒ môc ®Ých häc tËp do UNESCO ®Ò x­íng “Häc ®Ó biÕt, häc ®Ó lµm, häc ®Ó chung sèng, häc ®Ó tù kh¼ng ®Þnh m×nh”. 1- Yªu cÇu cña ®Ò bµi: * KiÕn thøc - Tr×nh bµy ®­îc ý kiÕn c¸ nh©n vÒ môc ®Ých häc tËp do UNESCO ®Ò x­íng Häc ®Ó biÕt, häc ®Ó lµm, häc ®Ó chung sèng, häc ®Ó tù kh¼ng ®Þnh m×nh”. * KÜ n¨ng: - ViÕt ®óng kiÓu bµi vÒ t­ t­ëng ®¹o lÝ. - Bè côc ®Çy ®ñ. M¹ch l¹c. V¨n viÕt chÆt chÏ, cã søc thuyÕt phôc. 2- Gîi ý dµn ý: A- MB: N¨m 1996, Uû ban quèc tÕ vÒ Gi¸o dôc cho TK XXI do Gi¾c-qu¬-®ª-l¬ lµm chñ tÞch ®­a ra mét b¸o c¸o kh¼ng ®Þnh vai trß cña gi¸o dôc ®èi víi sù ph¸t triÓn t­¬ng lai cña c¸ nh©n, d©n téc vµ nh©n lo¹i. B¸o c¸o kh¼ng ®Þnh vµ nhÊn m¹nh gi¸o dôc lµ - Hướng dẫn HS làm dàn bài. - Hoạt động nhóm. + Nhóm 1: phần mở bài. + Nhóm 2: phần thân bài a. + Nhóm 3: phần thân bài b. + Nhóm 4: phần thân bài c. “kho b¸u tiÒm Èn” vµ ®· ®­a ra mét tÇm nh×n vÒ gi¸o dôc cho thÕ kØ XXI dùa trªn bèn trô cét: Häc ®Ó biÕt, häc ®Ó lµm, häc ®Ó chung sèng, häc ®Ó tù kh¼ng ®Þnh m×nh”. B- Th©n bµi: a- Häc ®Ó biÕt: - KiÕn thøc cña nh©n lo¹i v« cïng, cßn sù hiÓu biÕt cña c¸ nh©n lµ h÷u h¹n nªn chóng ta lu«n ph¶i cè g¾ng, siªng n¨ng t×m tßi, häc hái tÝch luü tri thøc, n©ng cao nhËn thøc vµ hiÓu biÕt. - HiÓu biÕt nhiÒu, n¾m ®­îc nhiÒu tri thøc sÏ gióp ta sèng cã môc ®Ých, cã Ých h¬n, th«ng minh vµ n¨ng ®éng h¬n. b- Häc ®Ó lµm: - Häc ®Ó biÕt th«i ch­a ®ñ mµ cßn ph¶i biÕt “lµm” (thùc hµnh). BiÕt ¸p dông nh÷ng c¸i ®· häc vµo c«ng viÖc ®Ó lÝ thuyÕt trë thµnh thµnh qur cô thÓ, h÷u dông thùc sù “häc ®i ®«i víi hµnh”. c- Häc ®Ó cïng chung sèng: - Häc ®Ó biÕt c¸ch sèng chung víi mäi ng­êi. Häc ®Ó rÌn luyÖn sÏ cho chóng ta nh÷ng hiÓu biÕt, kÜ n¨ng, kinh nghiÖm ®Ó hiÓu ®Ó hiÓu ®­îc mäi ng­êi xung quanh, c¶i thiÖn mèi quan hÖ theo chiÒu h­íng tÝch cùc, tèt ®Ñp. - Quan hÖ tèt víi mäi ng­êi sÏ gióp chóng ta c¶m thÊy vui vÎ h¬n, sèng cã ý nghÜa h¬n, thuËn lîi trong cuéc sèng… - §©y còng ®­îc coi lµ môc ®Ých quan träng, then chèt cña gi¸o dôc hiÖn ®¹i, gióp con ng­êi cã th¸i ®é hoµ b×nh, khoa dung, hiÓu biÕt vµ t«n träng lÞch sö, truyÒn thèng vµ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cña nhau. - Häc ®Ó cïng chung sèng còng nh»m trang bÞ cho ng­êi häc nh÷ng tri thøc, kÜ n¨ng, gi¸ trÞ vµ th¸i ®é cÇn thiÕt cho cuéc sèng, nghÒ nghiÖp ®Ó vµo ®êi, lµm cho hä cã ®­îc nhËn thøc vÒ sù kh¸c biÖt vµ ®a d¹ng còng nh­ sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c n­íc vµ c¸c d©n téc trªn thÕ giíi, lµm cho t×nh ®oµn kÕt trë thµnh ph­¬ng tiÖn chèng sù k× thÞ vµ xung ®ét. C- Kết bµi: - Khẳng định vấn đề. - Liên hệ bản thân. §Ò 3: Suy nghÜ cña anh (chÞ) ®èi víi nh÷ng ng­êi nhiÔm HIV/AIDS. 1- yªu cÇu - Hướng dẫn HS làm kết bài. Hoạt động 2: GV nhận xét, đưa ra đáp án. Tiết 3: Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm dàn bài đề 1. - GV viết đề lên bảng. - Hướng dẫn HS tìm hiểu đề. * vÒ kiÕn thøc: - Cã kiÕn thøc ®Çy ®ñ vÒ c¨n bÖnh HIV/AIDS. - Bµy tá ®­îc th¸i ®é víi nh÷ng ng­êi ®· nhiÕm HIV/AIDS. * VÒ kÜ n¨ng: - ViÕt ®óng kiÓu bµi vÒ t­ t­ëng, ®¹o lÝ. - Bè côc ®Çy ®ñ, lËp luËn chÆt chÏ, giµu søc thuyÕt phôc. 2- Gîi ý dµn ý: A- MB: - HIV/AIDS lµ c¨n bÖnh nguy hiÓm nhÊt ®ang ®e do¹ tÝnh m¹ng con ng­êi. - Phßng chèng HIV/AIDS hiÖu qu¶ phô thuéc vµo suy nghÜ vµ hµnh ®éng cña tÊt c¶ mäi ng­êi. B- TB: a- BÖnh AIDS lµ g×? - Hướng dẫn HS làm dàn bài - Hoạt động nhóm. + Nhóm 1: phần giải thích. + Nhóm 2: phần thực trạng. + Nhóm 3: phần nguyên nhân. b- Thùc tr¹ng vÒ hiÖn t­îng nhiÔm HIV vµ AIDS ë ViÖt Nam, trªn thÕ giíi (§­a ra sè liÖu cô thÓ) - ë VN cø 5 phót tr«i ®i l¹i cã thªm mét ng­êi nhiÔm HIV. c- Nguyªn nh©n chñ yÕu: - Sö dông chung kim tiªm ®Ó chÝch ma tuý - Quan hÖ t×nh dôc kh«ng an toµn - ThiÕu hiÓu biÕt vÒ c¸ch phãng tr¸nh l©y nhiÔm. - MÑ nhiÔm truyÒn sang con. d- BiÖn ph¸p ng¨n chÆn: - Tuyªn truyÒn phæ biÕn kiÕn thøc vÒ phßng tr¸nh HIV. - T¹o nhÞp cÇu t­ vÊn, thuyÕt phôc bÖnh nh©n lµm tuyªn truyÒn viªn. - LËp c¸c trung t©m ch¨m sãc, an ñi bÖnh nh©n HIV tr¸nh viÖc l©y nhiÔm. e- Th¸i ®é cña chóng ta víi bÖnh nh©n HIV/ AIDS: - Nªn ®èi sö th©n thiÖn.. më lßng ®ãn nhËn hä, chia sÎ ®ång c¶m thËt sù víi hä. - Gióp ®ì, chia sÎ ®Ó hä v­ît qua ®­îc bÖnh tÊt, can ®¶m sèng tiÕp, sèng cã Ých + Nhóm 4: phần biện pháp. - Tæ chøc c¸c buæi giao l­u gi÷a c¸c bÖnh nh©n HIV, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä hoµ nhËp vµo cuéc sèng. - VËn ®éng, khuyÕn khÝch gia ®×nh vµ mäi ng­êi xung quanh cã th¸i ®é ®éng viªn, chia sÎ, kh«ng k× thÞ ®èi víi hä, gióp ®ì hä v­ît qua bÖnh tËt ®Ó sèng l¹c quan h¬n. C- KÕt bµi: - Câu hỏi nâng cao: Thái độ - CÇn cã th¸i ®é ®óng ®¾n, kh«ng nªn ph©n biÖt ®èi xö của chúng ta? ®èi víi ng­êi nhiÔm HIV/AIDS. (HS khá giỏi) - Th©n thiÖn, ®éng viªn, gióp ®ì, chia sÎ, chung tay cïng thÕ giíi lµm gi¶m sè l­îng ng­êi nhiÔm HIV, gãp phÇn ng¨n chÆn vµ ®Èy lïi ®¹i dÞch nguy hiÓm nµy. §Ò 4 Internet lµ con dao hai l­ìi. 1- Yªu cÇu: a- vÒ kiÕn thøc: Häc sinh cÇn hiÓu Internet lµ g×? HiÓu nã lµ con dao 2 l­ìi nghÜa lµ thÕ nµo?T¹i sao l¹i nãi nh­ vËy? Bµy tá ý kiÕn ®ång t×nh, ph¶n ®èi hoÆc chØ t¸n thnµh mét phÇn - Hướng dẫn HS làm kết bài. nhËn ®Þnh trªn. Hoạt động 2: GV nhận xét, đưa ra b- VÒ kÜ n¨ng: đáp án. BiÕt lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét hiÖn t­îng ®êi sèng x· héi. ®©y lµ mét d¹ng ®Ò më chØ nªu ®Ò tµi. H/S cÇn vËn dông hiÓu biÕt thùc tÕ vÒ øng dông Inter net trong ®êi sèng hiÖn nay ®Ó nªu ®­îc nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh, vÒ tiÖn Ých còng nh­ t¸c h¹i cña Tiết 4: intenet. BiÕt kÕt hîp nhiÒu thao t¸c lËp luËn ®Ó lµm Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm s¸ng tá vÊn ®Ò. A- Më bµi dàn bài đề 1. Giíi thiÖu Internet vµ t¸c dông to lín cña nã trong - GV viết đề lên bảng th­ßi ®¹i ®¹i c«ng nghiÖp th«ng tin hiÖn nay. Nh­ng - Hướng dẫn HS tìm hiểu đề “Intrnet lµ con dao hai l­ìi”, nã chØ ph¸t huy tèi ®a khi ng­êi sö dông nã ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ kiÕn thøc còng nh­ v¨n ho¸ Tin häc. B-Th©n bµi a- Giíi thiÖu kh¸i niÖm Internet, “Internet lµ - Hướng dẫn HS làm dàn bài - Hoạt động nhóm. + Nhóm 1: phần giải thích + Nhóm 2: phần tiện ích. con dao hai l­ìi” cã nghÜa lµ nh­ thÕ nµo? - Internet, hÖ thèng truy cËp toµn cÇu cã thÓ truy cËp c«ng dông gåm c¸c m¹ng m¸y tÝnh ®­îc liªn kÕt víi nhau. HÖ thèng nµy truyÒn th«ng tin theo kiÓu nèi chuyÓn gãi d÷ liÖu dùa trªn mét giao thøc liªn m¹ng ®· ®­îc chuÈn ho¸. HÖ thèng nµy bao gåm hµng ngµn m¹ng m¸y tÝnh nhá h¬n trªn toµn cÇu. - “Internets lµ con dao hai l­ìi” cã nghÜa lµ Internet cã nh÷ng tiÖn Ých to lín bªn c¹nh nh÷ng t¸c h¹i kh«n l­êng. Nã võa lµ “tói kh«n” cña loµi ng­êi chøa ®ùng v¨n minh, v¨n ho¸ trªn toµn thÕ giíi qua c¸c thêi ®¹i lÞch sö, võa lµ thïng r¸c khæng lå víi nhiÒu ®iÒu tÖ h¹i ghª tëm nhÊt, nã reo r¾c nh÷ng mÇm bÖnh cho bÊt k× ai nÕu kh«ng biÕt sö dông mét c¸ch lµnh m¹nh, kh«n ngoan. b- TiÖn Ých cña Internet: - M¹ng Internets mang l¹i rÊt nhiÒu tiÖn Ých cho ng­êi sö dông: hÖ thèng th­ ®iÖn tö (e-mai), trß chuyÖn trùc tuyÕn (ch¸t), m¸y truy t×m d÷ liÖu (searchegine), c¸c dÞch vô th­¬ng m·i, chuyÓn ng©n, c¸c dÞch vô vÒ y tÕ, gio¸ dôc nh­ ch÷a bÖnh tõ xa hoÆc tæ chøc líp häc ¶o. Chóng cung cÊp mét khèi l­îng th«ng tin khæng lå vµ dÞch vô khæng lå trªn Internet, Nguån th«ng tin khæng lå kÌm theo c¸c dÞch vô t­¬ng øng chÝnh lµ hÖ thèng trang web liªn kÕt víi nhau vµ c¸c tµi liÖu kh¸c trong W W W (World Wide Web), (Theo B¸ch khoa toµn th­ më). Cô thÓ h¬n: - Më mang hiÓu biÕt, cung cÊp tri thøc, phæ cËp vµ n©ng cao vèn sèng cho mäi ng­êi trªn c¸c lÜnh vùc: v¨n ho¸,gi¸o dôc, kinh doanh… ®em ®Õn cho ng­êi dïng nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt mét c¸ch nhanh nhÊt, rÎ nhÊt. - Gióp con ng­êi cã thÓ giao l­u, trao ®æi, häc hái vµ chia sÎ mäi vÊn ®Ò trong cuéc sèng, trong c«ng viÖc còng nh­ trong nghØ ng¬i, th­ gi·n qua c¸c dÞch vô yahoo,gmal, blog… c- MÆt tr¸i cña Internet: + Nhóm 3: mặt trái Internet. - ViÖc Internet cung cÊp th«ng tin khæng lå cho ng­êi sö dông tiÒm Èn nguy c¬ lµm v¨n ho¸ ®äc bÞ lÊn ¸t. Ng­êi dïng Ø n¹i Internet ®¸nh mÊt høng thó ®äc s¸ch, t×m tßi, suy ngÉm, s¸ng t¹o. KiÕn thøc t×m trªn m¹ng sÏ ®­îc nhiÒu ng­êi tiªu ho¸ véi vµng, ®Ó råi tiÕp tôc t¹o ra nh÷ng s¶n ph©m rtinh thÇn dÔ d·i, thiÕu chÊt l­îng. - Nh÷ng dÞch vô Internets mang l¹i cho con ng­êi còng cã nhiÒu t¸c h¹i ngÊm ngÇm vµ to lín: ViÖc say s­a qu¸ ®é víi c¸c trß ch¬i ®iÖn tö, truy cËp c¸c trang Wb ®en, ch¸t qua net khiÕn nhiÒu b¹n bÌ trÎ bª trÔ viÖc häc hµnh, sèng bu«ng th¶, Ých kØ… HiÖn t­îng “nghiÖn” Internet lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn vi ph¹m ph¸p luËt trong thanh niªn häc sinh. - Internet còng lµ n¬i kÎ xÊu lîi dông lµm ph­¬ng tiÖn ®Ó truyÒn ®i nh÷ng th«ng tin kh«ng cã lîi, m­u cÇu c¸ nh©n, thùc hiÖn nh÷ng ©m m­u chÝnh trÞ g©y rèi trËt tù an ninh x· h«i… - Internet, mét mÆt t¹o ®iÒu kiÖn cho con ng­êi giao l­u, chia sÎ víi nhau mét c¸ch thuËn tiÖn nh­ng mÆt kh¸c nã còng lµ mét trong nh÷ng thñ ph¹m ph¸ vì kÕt nèi gi÷a c¸ nh©n trong x· héi, kÐo con ng­êi ra khái ®êi sèng céng ®ång, ®Èy hä vµo vá bäc c¸ nh©n khi hä r¬i vµo t×nh tr¹ng “nghiÖn” Internet, say mª thÕ giíi ¶o, bá quªn thÕ giíi thùc t¹i. d- Lµm thÕ nµo ®Ó Internet ph¸t huy t¸c dông cña nã tèt nhÊt trong cuéc sèng hiÖn nay: - Ng­êi truyÒn tin cã ý thøc s©u s¾c ®iÒu hä ®ang truyÒn ®i cã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ vµ réng lín ®èi víi x· héi, toµn cÇu. CÇn x©y dùng mét v¨n h¸o Internet cho nh÷ng ng­êi sö dông, ph¸t huy tèi ®a nh÷ng tiÖn Ých khæng lå cña Internet. - Ngùêi sö dông: +Sö dông ®óng môc ®Ých: ®Ó më mang hiÓu biÕt, lµm giµu trÝ tuÖ còng nh­ n©ng cao n¨ng lùc ®éc lËp t­ duy, kh¶ n¨ng tæng hîp th«ng tin… Gi¶i trÝ b»ng Internet chØ lµ mét trong nhiÒu môc ®Ých cña Internet. + Sö dông cã hiÓu biÕt: HiÓu biÕt vÒ Tin häc®Ó tr¸nh mÊt thêi gian khi truy cËp Internet, bëi Internet lµ kho tri thøc khæng lå cña nh©n lo¹i mµ ë ®ã chóng ta chØ cÇn vao Googe, gâ Search lµ cã thÓ ®äc ®­îc v« vµn th«ng tin vÒ mäi lÜnh vùc. Cã hiÓu biÕt vÒ v¨n ho¸ ®Ó ®ñ b¶n lÜnh khi ®øng tr­íc mét b·i r¸c khæng lå víi nhiÒu trang Web ®en, nh÷ng ®Þa chØ ®en, kh«n gÝt c¸c th«ng tin, luång t­ t­ëng, quan ®iÓm tr¸i ng­îc, tiªu cùc… + Sö dông mét c¸ch chñ ®éng, th«ng minh,linh ho¹t: Kh«ng hoµn toµn Ø n¹i vµo v¨nho¸ Internet, cÇn sö dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn thêi gian, hoµn c¶nh häc tËp vµ viÖc lµm cña mçi c¸ nh©n, nhÊt lµ ®èi víi häc sinh hiÖn nay. Tr¸nh bÞlÖ thuéc hoµn toµn vµo Internet trong khi chóng ta ®­îc trang bÞ hÖ thèng sgk, tµi liÖu tham kh¶o ch­a phong phó, thêi gian cho mçi m«n häc cßn h¹n hÑp, c¬ së vËt chÊt cho mçi tr­êng häc còng nh­ mçi c¸ nh©n häc sinh (tr×nh ®é m¸y tÝnh, Tin häc ch­a ®ång ®Òu). - C¬ quan qu¶n lÝ cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó kiÓm so¸t chÆt chÏ nh÷ng th«ng tin tung lªn m¹ng, qu¶n lÝ c¬ së dÞch vÞ Internet c«ng céng. Ngµnh gi¸o dôc cÇn phæ cËp vµ n©ng cao kiÕn thøc Tin häc cã tÝnh øng dông thiÕt thùc nh­ kÜ n¨ng sö dông Internet,lËp bog, kÜ n¨ng t×m kiÕm víi Google,.. sö dông e-mai… d- Em d· sö dông Internet nh­ thÕ nµo trong qu¸ tr×nh häc tËp. Rót ra bµi häc cho b¶n th©n trong qu¸ tr×nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin. C- KÕt luËn Internet nãi riªng vµ c«ng nghÖ th«ng tin nãi chung lu«n lµ con dao hai l­ìi. Dï nã cã nhiÒu tiÖn Ých kh«ng thÓ phñ nhËn, nh­ng quyÕt ®Þnh viÖcøng dông nã nh­ thÕ nµo lµ do ng­êi- chñ nh©n cña nh÷ng tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt ®ã. Mçi häc sinh chóng ta cÇn trau dåi n©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é, kiÕn thøc, v¨nho¸ vÒ Internet ®Ó ph¸t huy tèi ®a tiÖn Ých cña Internet trong thêi ®¹i kinh tÕ, tri thøc bïng næ nh­ hiÖn nay. ĐÒ 5 Suy nghÜ cña anh (chÞ) vÒ th¸i ®é thiÕu trung thùc cña mét sè b¹n trÎ häc ®­êng h«m nay. 1- Yªu cÇu: * VÒ kiÕn thøc: - ChØ râ t¸c h¹i cña th¸i ®é thiÕu trung thùc trong thi cö. - Nªu c¸ch kh¾c phôc ®­îc th¸i ®é ®ã. * VÒ kÜ n¨ng: - KiÓu bµi NL vÒ t­ t­ëng, ®¹o lÝ. - Bµi viÕt m¹ch l¹c… 2- dµn ý: A- MB: - Trung thùc lµ mét trong nh÷ng ®øc tÝnh tèt ®Ñp cña con ng­êi. - Th¸i ®é thiÕu trung thùc trong cuéc sèng vµ ®Æc biÖt trong thi cö sÏ ¶nh h­ëng v« cïng xÊu ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ x©y dùng nh©n c¸ch ng­êi häc sinh. B- TB: + Nhóm 4: Sử dụng Internet ntn? - HS khá giỏi: bài học bản thân? a- Gi¶i thÝch nghÜa tõ “trung thùc”: lµ mét ®øc tÝnh - Hướng dẫn HS làm kết bài. Hoạt động 2: GV nhận xét, đưa ra tèt ®Ñp cña «ng cha ta, lµ lßng ngay th¼ng, thËt thµ, kh«ng gian dèi, gi¶ t¹o. đáp án. b- Vai trß cña trung thùc: - Trong cuéc sèng (dÉn chøng minh ho¹). - Trong häc tËp, thi cö. b- Thùc tr¹ng cña thi cö hiÖn nay vµ nh÷ng biÓu hiÖn thiÕu trung thùc trong thi cö (gian lËn, quay Tiết 5: cãp, thi hé…) c- T¸c h¹i cña thiÕu trung thùc trong thi cö: - KÕt qu¶ kh«ng ®óng víi lùc häc. - L­êi häc, Ø l¹i. - ThiÕu c«ng b»ng, t¹o ra thµnh tÝch gi¶, víi nhiÒu b»ng gi¶. - X· héi chËm ph¸t triÓn… d- Mét sè biÖn ph¸p ®Ó chÊm døt thùc tr¹ng thiÕu Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm trung thùc trong häc tËp vµ thi cö: dàn bài đề 1. - Thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch c«ng kcña Bé gi¸o dôc vµ - GV viết đề lên bảng §µo t¹o - Hướng dẫn HS tìm hiểu đề - Häc thËt, tÝch luü ch¾c ch¾n vµ ®Çy ®ñ - Kiªn quyÕt chèng bÖnh thµnh tÝch, ®Ò cao nh©n tµi, cã thùc tµi, thùc chÊt. - G­¬ng mÉu trong cuéc ®Êu tranh chèng tiªu cùc trong ngµnh gi¸o dôc hiÖn nay. - Khen th­ëng, biÓu d­¬ng nh÷ng gi¸o viªn vµ häc - Hướng dẫn HS làm dàn bài - Hoạt động nhóm. + Nhóm 1: phần giải thích + Nhóm 2: thực trạng ?. + Nhóm 3: tác hại?. + Nhóm 4: giải pháp?. sinh ph¸t hiÖn tiªu cùc vµ gian lËn trong thi cö. C- KÕt bµi: - Kh¼ng ®Þnh trung thùc lµ ®øc tÝnh cÇn thiÕt vµ tèt ®Ñp nhÊt cña con ng­êi. - Häc sinh cÇn ph¸t huy tÝnh trung thùc trong häc tËp trong thi cö. ChØ cã häc thËt míi cã kÕt qu¶ tèt ®Ñp. - ThÓ hiÖn niÒm tin trong t­¬ng lai: th¸i ®é thiÕu trung thùc trong häc tËp, thi cö sÏ ®­îc kh¾c phôc. Sèng vµ häc tËp hÕt m×nh ®Ó trë thµnh ng­êi kÕ thõa vµ gãp phÇn ph¸t triÓn ®Êt n­íc. ĐÒ 6: Theo anh (chÞ) lµm thÕ nµo ®Ó m«i tr­êng cña chóng ta ngµy cµng xanh, s¹ch, ®Ñp? 1- Yªu cÇu: * VÒ kiÕn thøc: - ChØ ra viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng lµ cÇn thiÕt vµ hÕt søc quan träng. - §Ò xuÊt ®­îc c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng hiÖu qur. * KÜ n¨ng: Bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét hiÖn t­îng ®êi sèng. A- MB: - M«i tr­êng sèng cã ¶nh h­ëng v« cïng quan träng ®Õn søc khoÎ, cuéc sèng cña con ng­êi. - B¶o vÖ m«i tr­êng còng chÝnh lµ x©y dùng cho con ng­êi mét m«i tr­êng trong lµnh ®Ó sèng khoÎ, sèng cã Ých. B- TB: a- V× sao chóng ta ph¶i b¶o vÖ m«i tr­êng? - Con ng­êi sèng vµ ph¸t triÓn ®­îc ph¶i nhê vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn (n­íc, kh«ng khÝ…). - HiÖn nay chóng ta ®ang ph¶i ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng nguån n­íc, kh«ng khÝ ®øng tr­íc nguy c¬ « nhiÔm nghiªm träng v× sù v« tr¸ch nhiÖm cña con ng­êi. - Rõng trªn thÕ giíi vµ ë n­íc ta nhiÒu n¨m qua ®· bÞ khai th¸c, ®èt ph¸ qu¸ møc ®ang bÞ huû ho¹i nghiªm träng. - Hướng dẫn HS làm kết bài. - R¸c th¶i vµ xö lÝ vÒ n­íc th¶i ë møc b¸o ®éng cao vÒ Hoạt động 2: GV nhận xét, đưa ra an toµn an toµn vÖ sinh g©y nguy hiÓm cho søc khoÎ con ng­êi (VD….) đáp án. => Cho nªn b¶o vÖ m«i tr­êng lµ viÖc lµm cÊp thiÕt cÇn hµnh ®éng ngay. b- Lµm thÕ nµo ®Ó tham gia b¶o vÖ m«i tr­êng xanh, s¹ch, ®Ñp? - §èi víi x· héi: + Khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn hîp lÝ, kh«ng lµm « nhiÔm nguån n­íc, kh«ng khÝ, kh«ng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn bÇu khÝ quyÓn b¶o vÖ tr¸i ®Êt. + CÇn cã ph­¬ng ¸n b¶o vÖ c¸c loµi thó, ®Æc biÖt Tiết 6: nh÷ng loµi ®ang ®øng tr­íc sù diÖt vong. TÝch cùc tu Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm bæ, lµm phong phó thªm thiªn nhiªn (trång c©y, g©y rõng). dàn bài đề 1. + Khi x©y dùng nhµ m¸y, c¬ së s¶n xuÊt cÇn t«n träng - GV viết đề lên bảng. vµ thùc hiÖn ®óng c¸c yªu cÇu ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i - Hướng dẫn HS tìm hiểu đề. tr­êng vµ xö lÝ tÝch cùc nguån khãi th¶i, n­íc th¶i, chÊt th¶i c«ng nghiÖp… - §èi víi c¸ nh©n: + Cïng víi x· héi tÝch cùc thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng, ®ã lµ quyÒn lîi vµ ngh·i vô cña chóng ta. CÇn cã hµnh ®éng thiÕt thùc lµm cho m«i tr­êng sèng ngµy - Hướng dẫn HS làm dàn bài. cµng xanh, s¹ch, ®Ñp. - Hoạt động nhóm. + §èi víi häc sinh: Ngay tõ khi ngåi trªn ghÕ nhµ + Nhóm 1: mở bài? tr­êng ph¶i lu«n cã ý thøc gi÷ g×n m«i tr­êng líp, kh«ng vøt r¸c bõa bµi ra tr­êng líp, th­êng xuyªn tham gia c¸c ho¹t ®éng trång c©y xanh do nhµ tr­êng + Nhóm 2: Vì sao chúng ta phải vµ ®Þa ph­¬ng tæ chøc. bảo vệ môi trường? C- KB: - Nªu ý nghÜa thiÕt thùc cña nh÷ng hµnh ®éng b¶o vÖ m«i tr­êng. + Làm thế nào để tham gia bảo vệ - H·y cïng nhau x©y dùng m«i tr­êng sèng xanh, môi trường xanh, sạch, đẹp?. s¹ch, ®Ñp ngay tõ b©y giê v× mét x· héi ngµy cµng v¨n + Nhóm 3: đối với xã hội. minh, tèt ®Ñp. + Nhóm 4: đối với cá nhân. - Hướng dẫn HS làm kết bài. Hoạt động 2: GV nhận xét, đưa ra đáp án. Củng cố, dặn dò TUẦN 4 I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: 2. Kiến thức: Hệ thống lại kiến thức văn bản “Vào phủ chúa Trịnh”. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết văn nghị luận văn học. 3. Thái độ: Ý thức tìm hiểu lịch sử; cảm phục nhân cách LHT. II.Nội dung Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Tiết 1: Đề 1: Anh (chị) hãy phân tích đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh” Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm đề 1. I/MB: - Giới thiệu tác giả, tác phẩm. - GV ghi đề lên bảng. - Nêu luận đề. - Hệ thống lại kiến thức văn bản “Vào II/TB: phủ chúa Trịnh”. 1. Quang cảnh trong phủ chúa (được miêu tả - Hướng dẫn HS làm dàn bài. từ ngoài > trong, từ bao quát đến cụ thể). - Hoạt động nhóm. + Quang cảnh trong phủ chúa được giới a. Quang cảnh bên ngoài thiệu như thế nào? - Phải qua mấy lần cửa, vườn hoa đầy sắc hương + Nhóm 1: Quang cảnh bên ngoài? và tiếng chim riu rít, những dãy hành lang quanh co nối tiếp nhau. - Đến hậu mã – nơi quân Hậu mã chờ sẵn để chúa sai, cột và bao lươn lượn vàng, nhà “Đại đường” tất cả các cột và đồ dùng đều sơn son thiếp vàng… - Vào nội cung cảnh càng xa hoa tráng lệ: trường gấm, màn là, xập vàng, ghế rồng, hương hoa ngào ngạt… -> Quảng cảnh cực kì xa hoa, lộng lẫy. Tác giả đã ngâm lên bài thơ để diễn tả hết sự sang + Nhóm 2: Những nghi thức, cung cách trọng, vương giả trong phủ chúa. b.Những nghi thức, cung cách sinh họat sinh hoạt trong phủ chúa? trong phủ chúa. - Trong phủ có nhiều loại quan và người phục địch, người làm một nhiệm vụ. - Lời lẽ nhắc đến chúa Trịnh và thế tử phái hết sức cung kính. - Thế tử chỉ là một đứa bé năm sáu tuổi, mạch xong lại lay, 4 lạy nữa mới được lui ra. Muốn xem thân hình thế tử để chuẩn đoán bệnh phải có quan viện nội thần đến xin phép cởi áo cho thế tử… - Tác giả vào đến nội dung không những không được thấy mặt chúa, tất cả chỉ làm theo lệnh và thông qua quan chánh đường. ->Cảnh nội dung trang nghiêm phản ánh quyền uy tột bậc của nhà chúa. c. Cách nhìn của tác giả đối với đời sống + Nhóm 3: Cách nhìn của tác giả đối với nơi phủ chúa: đời sống nơi phủ chúa? - Tác giả không bộc lộ trực tiếp thát độ nhưng qua việc chọn chi tiết để kể và tả, đôi lúc xen vào lời nhận xét khách quan, phần nào thấy được thái độ của ông: + Ông nhận xét cảnh xa hoa, lộng lẫy tấp nập ở phủ chúa “khác hẳn người thường” đến mức không tưởng tượng nổi, “khác nào ngư phủ đào nguyên thưa nào”. + Được mời ăn cơm: tác giả nhận xét “toàn của ngon vật lạ” + Tác giả nhận xét nguyên nhân nơi phủ chúa cái gì cũng đẹp, cái gì cũng sang nhưng thái độ của tác giả lại tỏ rõ sự dưng dưng, không đồng tính với cuộc sống quá tiện nghi, quá sang trọng, khác thường như vậy. Đó là cuộc sống ăn chơi, hưởng lạc xa xỉ nhưng lại chẳng có tự do sinh khí. 2. Phẩm chất người thầy thuốc: + Nhóm 4: Phẩm chất người thầy thuốc? - Tuy ông ở quê nhưng tiếng tăm của ông “như sấm bên tai các thầy thuốc giỏi ở trong cung. Ông hiểu rõ căn bệnh thế tử nhưng sợ chữa khỏi ngay sẽ bị giữ lại bên chúa, bị công danh trói buộc. Chứng tỏ ông là người khinh thường danh lại. - Ông muốn chữa bệnh cầm chừng cho thế tử nhưng lại thấy trái với y đức, phụ lòng của cha ông… ->Chứng tỏ ông là người có lương tâm, đức độ. - Khi đã quyết định chữa bệnh cho thế tử, mặc dù ý kiến trái với ý đa số thầy thuốc trong cung nhưng ông vẫn bảo vệ giữ nguyên ý kiến. ->Chứng tỏ ông là người thầy thuốc già dặn kinh nghiệm và có bản lĩnh, có chính kiến. 3. Nét đặc sắc trong bút pháp kí sự của tác giả. Quan sát tỉ mỉ, khi chóp trung thực, tả cảnh + Nhóm 5: Nét đặc sắc trong bút pháp sinh động, chọn được những chi tiết sắc sảo có ý kí sự của tác giả? nghĩa sâu xa (chi tiết: Thế tử, mất đứa bé, ngồi chiêm chệ trên sập vàng cho thầy, thuốc mật cụ già quý dưới đất lạy. Thế tử cười và ban lời khen: “ông này lạy khéo” đó là nghịch lý nhưng đó cũng là quyền uy của ma chúa, dù đó là một đứa bé chưa hiểu đời. 4. Giá trị đoạn trích: Vẽ nên bức tranh sinh động, đầy tính hiện thực về cuộc sống xa hoa, uy + Nhóm 6: Giá trị của đoạn trích? Kết bài? quyền của chúa Trịnh qua đó bộc lộ thái độ coi thường danh lợi của tác giả. III/KB: - Khái quát lại nội dung, nghệ thuật. - Liên hệ bản thân. Đề 2: Hãy tưởng tượng mình là LHT, hãy kể lại đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh” bằng một đoạn văn ngắn. Sáng sớm tinh mơ ngay 1/2 có thánh chỉ Tiết 2: triệu tôi vào phủ chầu. Mũ áo chỉnh tề, tôi vào Hoạt động 2: Hướng dẫn HS làm bt phủ trên một cái cáng chạy như ngựa lồng. Theo nâng cao. cửa sau vào phủ, đâu đâu tôi cũng thấy cây cối - Hướng dẫn HS viết bài. um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm… - GV sữa bài. Tôi vốn con quan không lạ với chốn phồn hoa, nhưng bước chân đến đây mới hay cảnh giàu - Đưa đoạn văn mẫu. sang của vua chúa thực khác hẳn người thường. Qua mấy lần cửa, qua dãy hành lang phia tây, tôi tới một ngôi nhà thật lớn gọi là phòng trà (thuốc ). Đồ đạc trong phòng đều sơn son thếp vàng, đều là những đồ nhân gian chưa từng thấy. Do thánh thượng còn đang ngự trong phòng thuốc cùng các phi tần nên tôi chưa thể yết kiến Đông cung mà được mời sang ăn sáng bằng mâm vàng chén bạc, đồ ăn toàn là của ngon vật lạ. Tôi bây giờ mới biết phong vị của nhà đại gia. Ăn xong tôi sang bắt mạch cho Đông cung. Tôi thấy vì thế tử ở trong chốn màn che trướng phủ, ăn quá no, mặc quá ấm nên phủ tạng yếu đi, vả lại bệnh đã lâu…Sau một hồi phân phân suy nghĩ : Sợi bị danh lợi ràng buộc không về núi được, nhưng cũng lại nghĩ đến việc chịu ơn nước, cuối cùng tôi đã quyết định kê đơn theo đúng bệnh. Sau đó tôi từ giã lên cáng về kinh Trung Kiên để chờ thánh chỉ. Bạn bè trong kinh đều đến thăm hỏi. Củng cố, dặn dò TUẦN 5 I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: 3. Kiến thức: Hệ thống lại kiến thức văn bản “Tự tình 2”. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết văn nghị luận văn học. 3. Thái độ: Đồng cảm với số phận người phụ nữ trong XHPK và niềm khát khao được hưởng hạnh phúc của HXH. II.Nội dung Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Tiết 1: Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm đề 1. - GV ghi đề lên bảng. - Hệ thống lại kiến thức văn bản “Tự tình 2”. - Hướng dẫn HS làm dàn bài. Đề 1: Phân tích bài thơ “Tự tình” của Hồ Xuân Hương. - Hoạt động nhóm + Nhóm 1: Phân tích 2 câu đề? I/MB: - Giới thiệu tác giả, tác phẩm. - Nêu luận đề. II/TB: 1.Hai câu đề. - Mở đầu bài thơ là điểm thời gian canh khuya, khi con người đối diện thật nhất với mình cũng là lúc XH nhận ra tình cảnh đáng thương của mình.Sự cô đơn trơ trọi được đặt trong thời gian. - Tiếng trống canh được cảm nhận trong cái tỉnh lặng, trong sự phấp phỏng như sợ bước chuyển mau lẹ của thời gian. Đối diện với thời gian ấy là “cái hồng nhan”. Chữ “trơ” được đặt ở đầu câu nhấn mạnh nỗi đau của sự cô đơn, của sự bất hạnh trong tình duyên. Thông thường, giữa không gian rợn ngợp con người cảm thấy bé nhỏ, cô đơn, ở đây HXH lại cảm nhận sự cô đơn trước thời gian. Thời gian cũng vô thuỷ vô chung…, “đêm khuya…dồn”: cái nhịp gấp gáp liên hồi của trống vừa là sự cảm nhận vừa là sự thể hiện bước đi liên hồi của thời gian và sự rối bời của tâm trạng. Khi trăm mối tơ lòng không thể gỡ mà thời gian gấp gáp cứ trôi đi thì còn lại là sự bẽ bàng… - "Trơ” đặt đầu câu có tác dụng nhấn mạnh. “trơ” là tủi hổ, là bẽ bàng. Thêm vào đó hai chữ “hồng nhan” là để nói về dung nhan thiếu nữ mà lại đi với từ “cái” thì thật là rẻ rúng, mỉa mai. “Cái + Nhóm 2: Phân tích hai câu thực? hồng nhan” trơ với nước non không chỉ là dãi dầu mà còn là cay đắng, vì vậy nỗi xót xa càng thấm thía, càng ngẫm lại càng đau. -> Nhịp điệu câu thơ: 1/3/3 cũng là để nhấn mạnh vào sự bẽ bàng. ->Tuy nhiên bên cạnh nỗi đau là bản lĩnh Xuân Hương, bản lĩnh ấy thể hiện ngay trong chữ “trơ”. Trong văn cảnh câu thơ, chữ “trơ” không chỉ là bẽ bàng mà còn là thách thức. Chữ trơ kết hợp với từ nước non để thể hiện sự bền gan thách đố. 2.Hai câu thực - Trong khoảnh khắc của canh khuya ấy là một con người cùng đối diện với rượu và trăng, mượn trăng làm bạn, mượn rượu vơi sầu. Nhưng rượu không thể say, trăng sắp tàn mà vẫn “khuyết chưa tròn”. Đó là một nỗi niềm chất chứa thấm lan vào cảnh vật. Ngậm ngùi thân phận con người, tuổi xuân qua mau mà duyên vẫn còn chưa trọn vẹn. - Cụm từ “say lại tỉnh” ->Vòng luẩn quẩn, tình duyên đã trở thành trò đùa của con tạo, càng say càng tỉnh, càng cảm nhận nỗi đau thân phận. Câu thơ là ngoại cảnh cũng là tâm cảnh, tạo nên sự đồng nhất giữa tăng và người. Trăng sắp tàn ( “bóng xế”) mà vẫn “khuyết chưa tròn”, tuổi xuân đã trôi qua mà nhân duyên không trọn vẹn. Hương rượu để lại vị đắng chát, hương tình thoảng qua để chỉ còn phận hẩm duyên ôi… + Nhóm 3: Phân tích hai câu luận? 3.Hai câu luận. - Hai câu thơ sử dụng biện pháp đảo ngữ để nhấn mạnh trạng thái của thiên nhiên, cũng là tâm trạng của con người. - Hai câu thơ gợi cảnh thiên nhiên và cảnh được cảm nhận qua tâm trạng như cũng mang nỗi niềm phẫn uất của con người. Những sinh vật nhỏ bé, hèn mọn như đám rêu kia mà cũng không chịu mềm yếu, nó phải mọc xiên, lại xiên ngang mặt đất. Đá đã rắn chắc lại phải rắn chắc hơn, lại phải nhọn hoắt lên để “đâm toạc chân mây”. + Nhóm 4: Phân tích hai câu kết? - Hướng dẫn HS làm kết bài. Tiết 2: Hoạt động 2: Hướng dẫn HS làm bt nâng cao. - Hướng dẫn HS viết bài. - GV sữa bài. - Đưa đoạn văn mẫu. Củng cố, dặn dò -> Biện pháp nghệ thuật đảo ngữ trong hai câu luận đã làm nổi bật sự phẫn uất của thân phận đất đá, cỏ cây mà cũng chính là sự phẫn uất của tâm trạng con người. Các đt mạnh: xiên, đâm kết hợp với bổ ngữ: ngang, toạc. -> Bướng bỉnh, ngang ngạnh, phẫn uất, rêu xiên ngang mặt đất, đá đâm toạc chân mây như vạch đất, trời mà hờn oán, không chỉ là phẫn uất mà còn là phản kháng… 4.Hai câu kết. -“Ngán” là chán ngán, ngán ngẩm . Từ “lại” cũng có 2 nghĩa. -HXH đã quá ngán ngẩm nỗi đời éo le, bạc bẽo. Mùa xuân đi rồi mùa xuân trở lại với thiên nhiên, nhưng với con người thì mùa xuân qua không bao giở trở lại. Sự trở lại của mùa xuân đồng nghĩa với sự ra đi của tuổi xuân. ->Thủ pháp nghệ thuật tăng tiến, nhấn mạnh vào sự nhỏ bé dần, làm cho nghịch cảnh càng éo le hơn: mảnh tình – san sẻ - tí – con con. Mảnh tình đã bé lại còn san sẻ thành ra ít ỏi, chỉ còn tí con con, nên càng xót xa tội nghiệp ->Nỗi lòng của người phụ nữ trong xã hội xưa, với họ, hạnh phúc luôn là chiếc chăn quá hẹp. III/KB: - Khái quát lại nội dung, nghệ thuật. - Liên hệ bản thân. Đề 2: Viết một đoạn văn nói lên tâm trạng của Hồ Xuân Hương trong bài thơ “Tự tình 2” TUẦN 6 I. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: 4. Kiến thức: Hệ thống lại kiến thức văn bản “Câu cá mùa thu”. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết văn nghị luận văn học. 3. Thái độ: Yêu quê hương, làng cảnh nông thôn Việt Nam. II.Nội dung Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Tiết 1: Hoạt động 1: Hướng dẫn HS làm đề 1. - GV ghi đề lên bảng. - Hệ thống lại kiến thức văn bản “Câu cá mùa thu”. - Hướng dẫn HS làm dàn bài. Đề 1: Phân tích bài thơ “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến. - Hoạt động nhóm + Nhóm 1: Giới thiệu tác phẩm? I/MB: - Giới thiệu tác giả, tác phẩm. - Nêu luận đề. II/TB: 1/Giới thiệu chung - Mùa thu là đề tài quen thuộc của thi ca . Thơ viết về mùa thu của văn học Trung đại Việt Nam thường miêu tả cảnh đẹp vắng vẻ , úa tàn và u buồn . Cảnh thu được ghi lại một cách ước lệ tượng trưng với những nét chấm phá , chớp lấy cái hồn của tạo vật . Thu điếu của Nguyễn Khuyến cũng mang nét thi pháp ấy . - Nhưng Nguyễn Khuyến được mệnh danh là nhà thơ của làng quê Việt Nam . Gần suốt đời mình , ông gắn bó với thôn quê , hòa hợp và thấu hiểu mảnh đất quê nhà . Thế nên , cảnh vật làng quê trong thơ ông hiện lên rất chân thực , giản dị , tinh tế . Đọc Thu điếu , ta bắt gặp một bức tranh thu đặc trưng của vùng chiêm trũng Bắc bộ , quê hương của nhà thơ . Đấy chính là nét mới mẻ của tác phẩm so với thi pháp truyền thống của văn học Trung đại Việt Nam . - Thu điếu viết bằng chữ Nôm , làm theo thể thất ngôn bát cú Đường luật . Cảnh thu được miêu tả trong hầu hết 8 câu thơ , hình ảnh con người chỉ xuất hiện trực tiếp ở hai câu cuối bài . Cảnh trong bài vẫn là trời nước , gió , trúc – những thi liệu quen thuộc nhưng hồn thơ thì đã vượt ra khỏi + Nhóm 2: Phân tích 2 câu đề? khuôn sáo thi tứ cổ điển . 2/ Hai câu đề . - Hình ảnh đầu tiên được tác giả miêu tả là “ ao thu” . Từ “ lạnh lẽo” đặc tả khí lạnh của ao nước mùa thu , dường như cái lạnh ấy thấm sâu vào da thịt con người . Tính từ “trong veo” đã tuyệt đối hóa độ trong của nước , đồng thời còn gợi ra độ thanh sạch , sự bất động , tĩnh lặng của mặt ao . Hai âm “eo” được gieo trong một câu khiến cho cảm giác về cái lạnh và sự ngưng đọng của không gian càng trở nên tuyệt đối , đồng thời còn gợi ra không gian nhỏ hẹp của chiếc ao . - Trên nền cảnh thu ấy xuất hiện một chiếc thuyền câu lẻ loi , đơn chiếc , bé nhỏ . Số từ chỉ số ít “một chiếc” kết hợp với từ láy “tẻo teo” khiến cho chiếc thuyền càng nhỏ bé hơn , như co lại thành một nét chấm trên nền ao cũng bé xíu và trong trong tận đáy . - Hai câu đề đã vẽ nên cảnh sắc rất riêng biệt , mộc mạc , đơn sơ của mùa thu Bắc bộ với những nét đặc trưng nhất của khí thu , chất thu là cái lạnh và sự tĩnh lặng . 3/ Hai câu thực - Mùa thu tiếp tục hiện lên với hình ảnh “sóng biếc” , “lá vàng” . Cảnh vận động một cách khẽ khàng . Tác giả đã rất nhạy cảm , tinh tế khi chớp được những biến động tinh vi của tạo vật . Đó là sự chuyển động “ hơi gợn tí” của sóng , là sự đưa + Nhóm 3: Phân tích hai câu thực? nhẹ , khẽ khàng của chiếc lá vàng , là sự mong manh uốn lượn của hơi nước mờ ảo trên mặt ao . - Hai câu thơ đối nhau rất chỉnh , các sự vật có mối liên hệ chặt chẽ với nhau , gió thổi làm sóng gợn , làm lá rơi . Các tính từ , trạng từ “biếc” , ‘tí’ , “vàng”, “khẽ” ,”vèo” được sử dụng một cách hợp lí , giàu chất tạo hình , vừa tạo ra bức tranh màu sắc thanh nhã , có xanh có vàng , vừa gợi được sự uyển chuyển , sinh động của tạo vật . Cảnh được miêu tả trong hai câu thực , mặc dù là động , nhưng vì động khẽ khàng quá nên thực