Tài liệu Giáo án cơ bản ngữ văn 6 cả năm chuẩn

Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 TiÕt 1 Ngµy so¹n: 13/8/2013 Híng dÉn ®äc thªm V¨n b¶n con rång ch¸u tiªn. (TruyÒn thuyÕt). A. MỨC ĐỘ CÇN ĐẠT. - Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyền thuyết - Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi giống dân tộc qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên. - Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG. 1. Kiến thức - Khái niệm thể loại truyền thuyết. - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu. - Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kỳ dựng nước. 2. Kỹ năng: - Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết - Nhận ra những sự việc chính của truyện. - Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kỳ ảo tiêu biểu trong truyện. C. CHUẨN BỊ 1. Gv: §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.Su tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi häc. - Phương pháp: giảng bình, vấn đáp, nêu vấn đề, - Kỹ thuật: động não, sơ đồ tư duy. 2. Hs: So¹n bµi; Su tÇm nh÷ng bøc tranh ®Ñp, k× ¶o vÒ vÒ l¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ cïng 100 ngêi con chia tay lªn rõng xuèng biÓn. + Su tÇm tranh ¶nh vÒ §Òn Hïng hoÆc vïng ®Êt Phong Ch©u. D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC 1. ¤n ®Þnh tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ dông cô häc tËp bé m«n. 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Khởi động Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn c¾p s¸ch ®Õn trêng chóng ta ®Òu ®îc häc vµ ghi nhí c©u ca dao: BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn Nh¾c ®Õn gièng nßi mçi ngêi ViÖt Nam cña m×nh ®Òu rÊt tù hµo vÒ nguån gèc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con L¹c ch¸u Hång. VËy t¹i sao mu«n triÖu ngêi ViÖt Nam tõ miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn rõng nói l¹i cïng cã chung mét nguån gèc nh vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ vÒ ®iÒu ®ã. Trêng THCS Cao Viªn 1 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Ho¹t ®éng cña Gv – Hs Giáo án Ngữhiểu văn 6chung về văn bản H§2:Tìm - GV híng dÉn c¸ch ®äc- ®äc mÉu- gäi HS ®äc: §äc râ rµng, rµnh m¹ch, nhÊn giäng ë nh÷ng chi tiÕt k× l¹ phi thêng - NhËn xÐt c¸ch ®äc cña HS - H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u? ? Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? - §äc kÜ phÇn chó thÝch * vµ nªu hiÓu biÕt cña em vÒ truyÒn thuyÕt? ? Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: ng tinh, méc tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n? HĐ3: T×m hiÓu v¨n b¶n * Gäi HS ®äc ®o¹n 1 ? LLQ vµ ¢u c¬ ®îc giíi thiÖu nh thÕ nµo? (Nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng) ? T¹i sao t¸c gi¶ d©n gian kh«ng tëng tîng LLQ vµ ¢u c¬ cã nguån gèc tõ c¸c loµi kh¸c mµ tëng tîng LLQ nßi rång, ¢u C¬ dßng dâi tiªn? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? GV b×nh: ViÖc tëng tîng LLQ vµ ¢u C¬ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sïng vµ thê cóng. Cßn nãi ®Õn Tiªn lµ nãi ®Õn vÎ ®Ñp toµn mÜ kh«ng g× s¸nh ®îc. Tëng tîng LLQ nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta. ? VËy qua c¸c chi tiÕt trªn, em thÊy h×nh tîng LLQ vµ ¢u C¬ hiÖn lªn nh thÕ nµo? ? ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹? Chi tiÕt nµy cã ý nghÜa g×? * GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang ®êng nhng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rång, r¾n ®Ò ®Î trøng. Tiªn (chim) còng ®Î trøng. TÊt c¶ mäi ngêi VN chóng ta ®Òu sinh ra tõ trong cïng mét bäc trøng (®ång bµo) cña mÑ ¢u C¬. DTVN chóng ta vèn khoÎ m¹nh, cêng tr¸ng, ®Ñp ®Ï, ph¸t triÓn nhanh. ? Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? ? L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh thÕ nµo ? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×? ? B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ LS chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc, em thÊy lêi c¨n dÆn cña thÇn sau nµy cã ®îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV b×nh: LS mÊy ngµn n¨m dùng níc vµ gi÷ níc cña Trêng THCS Caod©n Viªntéc ta ®· chøng minh 2 hïng hån ®iÒu ®ã. Mçi khi TQ bÞ l©m nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, g¸i tõ Néi dung cÇn ®¹t I. §äc- t×m hiÓu chung: Năm học: 2013-2014 1. §äc vµ kÓ: 2. Bè côc: 3 phÇn P1Tõ ®Çu ®Õn...long trang  Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ P2TiÕp...lªn ®êng  ChuyÖn ¢u C¬ sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con P3 Cßn l¹i  Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn. 3. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø. - Thêng cã yÕu tè tëng tîng k× ¶o. - ThÓ hiÖn th¸i ®é, c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lịch sử. II. §äc- t×m hiÓu chi tiÕt 1. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n - ¢u C¬: L¹c Long Qu©n ¢u C¬ -Nguån gèc: - Nguån gèc: ThÇn Tiªn -H×nh d¸ng: -Hình dáng: m×nh rång ë díi Xinh ®Ñp níc tuyÖt trÇn -Tµi n¨ng:cã nhiÒu phÐp l¹, gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i; dạy dân cách trồng trọt, chăn nuôi, ăn ở  §Ñp k× l¹, lín lao víi nguån gèc v« cïng cao quÝ. 2. ¢u C¬ sinh nở vµ hai ngêi chia con a. Sinh në k× l¹: - Sinh bäc tr¨m trøng, në tr¨m con, ®Ñp ®Ï, kh«i ng«, kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh nh thæi.  tëng tîng s¸ng t¹o diÖu k× nhÊn m¹nh sù g¾n bã keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt gi÷a c¸c céng ®ång ngêi ViÖt b. Hại người chia con: - 50 ngêi con xuèng biÓn; - 50 Ngêi con lªn nói  Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t triÓn DT: lµm ¨n, më réng vµ gi÷ v÷ng ®Êt ®ai. ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt DT. ngêi mäi Nhiên vïng GV:Mäi NguyÔn ThÞëHồng ®Êt níc ®Òu cã chung mét nguån gèc, ý chÝ vµ søc m¹nh. Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 4.Củng cố( liên hệ thực tế.) - ý nghÜa truyÖn con Rång ch¸u Tiªn. - Hs kÓ tãm t¾t truyªn Con Rång ch¸u Tiªn. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi, thuéc ghi nhí. §äc kÜ phÇn ®äc thªm - So¹n bµi: B¸nh chng, b¸nh giÇy - T×m c¸c t liÖu kÓ vÒ c¸c d©n téc kh¸c hoÆc trªn thÕ giíi vÒ viÖc lµm b¸nh hoÆc quµ d©ng vua. -------------------------------------------------------------------TiÕt 2: Híng dÉn ®äc thªm V¨n b¶n Ngµy so¹n :13/8/2013 B¸nh chng, b¸nh giµy (TruyÒn thuyÕt) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong văn bản Bánh chưng, bánh giầy B. TRỌNG TÂM KIÕN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết - Cốt lõi lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm thuộc nhóm truyền thuyết thời kỳ Hùng Vương. - Cách giải thích của người Việt cổ về một phong tục và quan niệm đề cao lao động, đề cao nghề nông – một nét đẹp văn hoá của người Việt, 2. Kỹ năng: - Đọc hiểu một văn bản thuộc thể loại truyền thuyết. - Nhận ra những sự việc chính trong truyện. C. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - So¹n bµi;§äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ c¶nh nh©n d©n ta chë l¸ dong, xay ®ç gãi b¸nh chng, b¸nh giÇy. - Ph¬ng ph¸p: Ph¸t vÊn, gi¶ng b×nh, vÊn ®¸p - Kü thuËt: §éng n·o. 2. Häc sinh: So¹n bµi D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: ? Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? ? Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸u Tiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch? 3. Bµi míi: H§1: Khëi ®éng Hµng n¨m cø mçi khi tÕt ®Õn, xu©n vÒ, nh©n d©n ta - con ch¸u cña vua Hïng tõ miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, vïng rõng nói còng nh vïng biÓn l¹i n« nøc, hå hëi chë l¸ dong xay g¹o, gi· g¹o, gãi b¸nh. Quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh chng, b¸nh giÇy". Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ I. §äc, t×m hiÓu chung: 1. §äc - kÓ: t¸c phÈm - GVgäi HS ®äc truyÖn - Hïng V¬ng vÒ giµ muèn truyÒn - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn ng«i cho con nµo lµm võa ý, nèi chÝ Trêng THCS Cao Viªn 3 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 - Híng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch: 1,2,3,4,8,9,12,13 ? Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n ? Më ®Çu truyÖn, t¸c gi¶ muèn cho chóng ta biÕt sù kÞªn g× ? ? Vua Hïng chän ngêi nèi ng«i trong hoµn c¶nh nµo? ? ý ®Þnh cña vua ra sao?(qua ®iÓm cña vua vÒ viÖc chän ngêi nèi ng«i) ? Vua ®· chän ngêi nèi ng«i b»ng h×nh thøc nµo? ? §iÒu kiÖn vµ h×nh thøc truyÒn ng«i cã g× ®æi míi vµ tiÕn bé so víi ®¬ng thêi? GV: Trong truyÖn d©n gian gi¶i ®è lµ1 trong nh÷ng lo¹i thö th¸ch khã kh¨n ®èi víi nh©n vËt, kh«ng hoµn toµn theo lÖ truyÒn ng«i tõ c¸c ®êi tríc: chØ truyÒn cho con trëng. Vua chó träng tµi chÝ h¬n trëng thø-> §©y lµ mét vÞ vua anh minh. ? §Ó lµm võa ý vua, c¸c «ng Lang ®· lµm g×? ? Hoàn cảnh của Lang Liêu có giống các anh không ? T©m tr¹ng ra sao ? Lang Liªu ®· lµm g× ? - RÊt buån. Trong c¸c con vua, chµng lµ ngêi thiÖt thßi nhÊt. Tuy lµ Lang nhng tõ khi lín lªn chµng ra ë riªng, ch¨m lo viÖc ®ång ¸ng, trång lóa, trång khoai. Lang Liªu th©n th× con vua nhng phËn th× gÇn gòi víi d©n thêng. Là người có phẩm chất tốt. ? V× sao Lang Liªu ®îc thÇn b¸o méng? - Phải chăng vì chàng là một người « thiệt thòi nhất » nhưng chăm chỉ, sống gần nhân dân nhất. - C¸c nh©n vËt må c«i, bÊt h¹nh thêng ®îc thÇn, bôt hiÖn lªn gióp ®ì mçi khi bÕ t¾c. ? V× sao thÇn chØ m¸ch b¶o mµ kh«ng lµm gióp lÔ vËt cho Lang Liªu? Trêng THCS Cao Viªn 4 nhµ vua. - C¸c «ng lang ®ua nhau lµm cç thËt hËu, riªng Lang Liªu ®îc thÇn m¸ch b¶o, dïng g¹o lµm hai thø b¸nh ®Ó d©ng vua. - Vua cha chän b¸nh cña lang Liªu ®Ó tÕ trêi ®Êt cïng Tiªn V¬ng vµ nhêng ng«i cho chµng. - Tõ ®ã níc ta cã tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy vµo ngµy tÕt. 2. Chó thÝch: 3. Bè côc: 3 phÇn a. Tõ ®Çu...chøng gi¸m : vua Hùng chọn người nối ngôi. b. TiÕp ....h×nh trßn: chàng Lang Liêu chăm chỉ thông minh. c. Cßn l¹i: bánh chưng bánh dày được tôn vinh-chàng Lang Liêu đoạt giải. II. §äc- tìm hiÓu chi tiÕt 1. Vua Hïng chän ngêi nèi ng«i - Hoµn c¶nh: giÆc ngoµi ®· yªn, ®Êt níc th¸i b×nh,phát triển, nhân dân no Êm, vua ®· giµ muèn truyÒn ng«i. - ý cña vua: ngêi nèi ng«i vua ph¶i nèi ®îc chÝ vua, người có tài có đức, kh«ng nhÊt thiÕt lµ con trëng. - H×nh thøc: ®iÒu vua ®ßi hái mang tÝnh chÊt mét c©u ®è ®Ó thö tµi. 2. Cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng lang Các ông lang - Giàu có, thi nhau làm cỗ thật hậu : sơn hào hải vị, nem công chả phượng đều là những thứ quý hiếm. Lang Liêu -Con thứ 18, mẹ bị nhà vua ghẻ lạnh, ốm chết. - Hoàn cảnh : con vua nhưng ở riêng, nghèo. - Chỉ chăm lo đồng áng. => gần gũi với nhân dân được thần giúp đỡ chỉ cho nguyên liệu làm bánh. GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 - Thần không hướng dẫn cụ thể mà chỉ mách bảo, gợi ý sâu xa... Đây chính là biểu tượng cho tinh khí của trời đất, là trí tuệ của nhân dân... nếu không là người từng trải qua biết bao mưa nắng, từng đổ biết bao mồ hôi, công sức trên đồng ruộng hôm sớm để làm ra hạt lúa, củ khoai thì ai có thể thấm thía được vẻ đẹp, lợi ích, vai trò của lúa gạo đối với con người như lời của thần nói với Lang Liêu. - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang Liªu. - Hiểu ý thần Lang Liêu đã làm theo mà không máy móc, mà thật thông minh sáng tạo. ? KÕt qu¶ cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng Lang nh thÕ nµo? ? V× sao hai thø b¸nh cña lang Liªu ®îc vua chän ®Ó tÕ Trêi, §Êt, Tiªn V¬ng vµ Lang Liªu ®îc chän ®Ó nèi ng«i vua? - Sản phẩm của Lang Liêu đã làm đẹp lòng vua cha, vừa ý quần thần. Ngon và độc đáo hơn tất cả các sơn hào, hải vị nem công chả phượng của các lang khác. - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu võa cã ý nghÜa thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ n«ng (lµ nghÒ gèc cña ®Êt níc lµm cho ND ®îc no Êm) võa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thø b¸nh hîp ý vua chøng tá tµi ®øc cña con ngêi cã thÓ nèi chÝ vua. §em c¸i quÝ nhÊt cña trêi ®Êt cña ruéng ®ång do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn V¬ng, d©ng lªn vua th× ®óng lµ con ngêi tµi n¨ng, th«ng minh, hiÕu th¶o. - Lời nhận xét của nhà vua thật chí lí, vừa sâu sắc, vừa rộng mở đã khẳng định tấm lòng, trí tuệ và bàn tay khéo léo, sáng tạo của con người chăm chỉ, thông minh. - Làm 2 loại bánh. => Sự sáng tạo của chàng. 3. KÕt qu¶ cuéc thi - Tiên Vương chọn bánh của Lang Liêu. - Đặt tên bánh: hình tròn tượng trời là bánh giày; hình vuông tượng đất là bánh chưng. - Lang Liªu ®îc chän lµm ngêi nèi ng«i. * Ý nghĩa: + Đề cao vai trò của nghề nông. + Sự thờ kính trời đất, tổ tiên. + Sản phẩm do bàn tay con người làm ra bằng tài năng và trì thông minh, lòng hiếu thảo luôn có giá trị và ý nghĩa. =>Lang Liêu là biểu tượng của người anh hùng văn hóa trên đồng ruộng xóm làng VN. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt : - Sö dông nghÖ thuËt tiªu biÓu cho truyÖn d©n gian... Ho¹t ®éng 4: Kh¸i qu¸t toµn béTP 2. Néi dung: ? TruyÖn ®· sö dông NT g× ? - Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i ? TruyÒn thuyÕt b¸nh chng, b¸nh giÇy cã b¸nh cæ truyÒn vµ phong tôc lµm nh÷ng ý nghÜa g×? b¸nh chng, b¸nh giÇy vµ tôc thê cóng tæ tiªn cña ngêi ViÖt. *Hs ®äc ghi nhí - §Ò cao nghÒ n«ng trång lóa níc. - Quan niÖm duy vËt th« s¬ vÒ Trêi, §Êt. Trêng THCS Cao Viªn 5 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 Ho¹t ®éng 5: ? §ãng vai Hïng V¬ng kÓ l¹i truyÖn b¸nh chng, b¸nh giÇy? ? C©u chuyÖn cã ý nghÜa ntn ? ? ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt trong truyÖn mµ em thÝch nhÊt. * Gîi ý : - Lang Liªu ®îc thÇn b¸o méng: ®©y lµ chi tiÕt thÇn k× lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn, nªu lªn gi¸ trÞ cña h¹t g¹o ë mét ®Êt níc mµ c d©n sèng b»ng nghÒ n«ng, thÓ hiÖn c¸i ®¸ng quÝ, c¸i ®¸ng tr©n träng cña s¶n phÈm do con ngêi lµm ra. - Lêi cña vua nãi vÒ hai lo¹i b¸nh: ®©y lµ c¸ch "®äc", c¸ch "thëng thøc" nhËn xÐt vÒ v¨n ho¸. Nh÷ng c¸i b×nh thêng, gi¶n dÞ song l¹i nhiÒu ý nghÜa s©u s¾c ®ã còng chÝnh lµ ý nghi· t tëng, t×nh c¶m cña nh©n d©n vÒ hai lo¹i b¸nh vµ phong tôc lµm b¸nh. - ¦íc m¬ vua s¸ng, t«i hiÒn, ®Êt níc th¸i b×nh, nh©n d©n no Êm. * Ghi nhí : T12/SGK IV. LuyÖn tËp: 1. TËp kÓ chuyÖn. 2. ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy. - §Ò cao nghÒ n«ng, ®Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. Cha «ng ta ®· x©y dùng phong tôc tËp qu¸n cña m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nhng rÊt linh thiªng, giµu ý nghi·. Quang c¶nh ngµy tÕt nh©n d©n ta gãi hai lo¹i b¸nh cßn cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc vµ lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt B¸nh chng, b¸nh giÇy. 4. Cñng cè : - ý nghÜa truyÖn B¸nh Chng b¸nh GiÇy? - Nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n. 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - So¹n bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. Xem lại phần từ đã học ở tiểu học. ============================================ TiÕt 3 Ngµy so¹n: 13/8/2013 Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt A. MỨC ĐỘ CÇN ĐẠT - Nắm chắc định nghĩa về từ, cấu tạo của từ. - Biết phân biệt các kiểu cấu tạo từ. Lưu ý: Học sinh đã học về cấu tạo từ ở Tiểu học B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Định nghĩa về từ, từ đơn, từ phức, các loại từ phức. - Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt. 2. Kỹ năng: - Nhận diện, phân biệt được: + Từ và tiếng + Từ đơn và từ phức + Từ ghép và từ láy. - Phân tích cấu tạo của từ. C. CHUÈn bÞ 1. Gv: - So¹n bµi; §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp 2. Hs: So¹n bµi D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC 1. æn ®Þnh tæ chøc. Trêng THCS Cao Viªn 6 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 2. KTBC: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi của hs 3. Bµi míi: H§1: Khëi ®éng TiÓu häc, c¸c em ®· ®ược häc vÒ tiÕng vµ tõ. TiÕt häc nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu s©u thªm vÒ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt ®Ó gióp c¸c em sö dông thuÇn thôc tõ tiÕng ViÖt. H§1: H×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ tõ * GV treo b¶ng phô ®· viÕt VD. ? C©u v¨n nµy lÊy ë v¨n b¶n nµo? ? Tríc mçi g¹ch chÐo lµ 1 tõ, em h·y cho biÕt c©u v¨n trªn cã mÊy tõ ? Vµ cã bao nhiªu tiÕng( mçi mét con ch÷ lµ mét tiÕng) ? VËy tiÕng vµ tõ trong c©u v¨n trªn cã cÊu t¹o ntn? TiÕng dïng ®Ó lµm g×? ? 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp víi nhau cã t¸c dông g×?(t¹o ra c©u cã ý nghÜa) ? Tõ dïng ®Ó lµm g×? ? Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ mét tõ? i. Kh¸i niÖm vÒ tõ 1. VÝ dô: ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/.( Con Rång ch¸u Tiªn) 7 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên 2. NhËn xÐt: - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng. - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng. -> TiÕng dïng ®Ó t¹o tõ -> Tõ dïng ®Ó t¹o c©u. -> Khi mét tiÕng cã thÓ t¹o c©u, tiÕng Êy trë thµnh mét tõ.  Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt ? Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra kh¸i dïng ®Ó t¹o c©u. niÖm tõ lµ g×? * Ghi nhí : T13/SGK * GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm vµ cho hs ®äc ghi nhí II. Tõ ®¬n vµ tõ phøc: H§2: H×nh thµnh kh¸i niÖm tõ ®¬n, tõ 1. VÝ dô: phøc. Tõ /®Êy /níc/ ta/ ch¨m/ nghÒ/ trång * GV treo b¶ng phô trät/, ch¨n nu«i /vµ /cã/ tôc/ ngµy/ tÕt/ ? Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc ë tiÓu häc em lµm /b¸nh chng/, b¸nh giÇy/. h·y ®iÒn c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i? * §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i: * HS lÇn lît lªn b¶ng ®iÒn vµo b¶ng ph©n - Cét tõ ®¬n: tõ, ®Êy, níc, ta.... lo¹i. - Cét tõ ghÐp: ch¨n nu«i - Cét tõ l¸y: trång trät. * NhËn xÐt : ? Qua viÖc lËp b¶ng, em h·y nhËn xÐt, tõ - Tõ ®¬n lµ tõ chØ gåm cã mét tiÕng. - Tõ phøc gåm cã 2 tiÕng trë lªn ®¬n vµ tõ phøc cã g× kh¸c nhau? ? Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i cã g× gièng vµ kh¸c nhau? + Gièng: ®Òu lµ tõ phøc (gåm hai tiÕng) + Kh¸c: Ch¨n nu«i: gåm hai tiÕng cã + Tõ ghÐp: là ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ mÆt nghÜa. quan hÖ vÒ nghÜa ? VËy tõ phøc ®îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa ®îc gäi lµ tõ g×? - Trång trät gåm hai tiÕng cã quan hÖ l¸y + Tõ l¸y: là tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m ©m ? Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c gi÷a c¸c tiÕng. tiÕng ®îc gäi lµ tõ g×? ? ThÕ nµo lµ tõ ®¬n, tõ phøc? Tõ phøc cã * Ghi nhí: SGK - Tr13: mÊy lo¹i, ®ã lµ nh÷ng lo¹i nµo? * HS ®äc ghi nhí Trêng THCS Cao Viªn Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 * Qua bµi häc ta cã thÓ dùng thµnh s¬ ®å sau( dïng s¬ ®å t duy) Tõ Tõ ®¬n Tõ phøc Tõ ghÐp Tõ l¸y H§3: III. LuyÖn tËp Bµi 1: - §äc vµ thùc hiÖn yªu cÇu bµi tËp 1 - S¾p xÕp theo giíi tÝnh nam/ n÷ - S¾p xÕp theo bËc trªn/ díi a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b. Tõ ®ång nghÜa víi tõ nguån gèc: Céi nguån, gèc g¸c... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... - B¸c ch¸u, chÞ em, d× ch¸u, cha anh... Bµi 3: - Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh r¸n, b¸nh níng, b¸nh hÊp, b¸nh nhóng... - Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... - TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: - Miªu t¶ tiÕng khãc cña ngêi - Nh÷ng tõ cã t¸c dông miªu ta ®ã: nøc në, sôt sïi, rng røc... Bài 5 :Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y * GV cho ®¹i diÖn c¸c tæ lªn t×m - T¶ tiÕng cêi: khóc khÝch, s»ng sÆc, h« hè, ha h¶, hÒnh hÖch... - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... - T¶ d¸ng ®iÖu: Lõ ®õ, l¶ lít, nghªnh ngang, ng«ng nghªnh, thít tha... 4. Cñng cè: Nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. - T×m sè tõ, sè tiÕng trong ®o¹n v¨n: lêi cña vua nhËn xÐt vÒ hai thø b¸nh cña Lang liªu Trêng THCS Cao Viªn 8 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 - So¹n: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t. ---------------------------------------------------------------------------TiÕt 4 Ngµy so¹n :16/8/2013 Giao tiÕp,v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc BiÓu ®¹t A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Bước đầu biết về giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt - Nắm được mục đích giao tiếp, kiểu văn bản và phương thức biểu đạt. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Sơ giản về hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ: giao tiếp, văn bản, phương thức biểu đạt, kiểu văn bản. - Sự chi phối của mục đích giao tiếp trong việc lựa chọn phương thức biểu đạt để tạo lập văn bản. - Các kiểu văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, lập luận, thuyết minh và hành chính công vụ. 2. Kỹ năng: - Bước đầu nhận biết về việc lựa chọn phương thức biểu đạt phù hợp với mục đích giao tiếp. - Nhận ra kiểu văn bản ở một văn bản cho trước căn cứ vào phương thức biểu đạt. - Nhận ra tác dụng của việc lựa chọn phương thức biểu đạt ở một đoạn văn bản cụ thể. C. ChuÈn bÞ 1. Gv: So¹n bµi+ §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.+ B¶ng phô 2. Hs: So¹n bµi D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC: 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KTBC 3. Bµi míi. H§1. Khëi ®éng C¸c em ®· ®îc tiÕp xóc víi mét sè v¨n b¶n ë tiÕt 1 vµ 2. VËy v¨n b¶n lµ g×? §îc sö dông víi môc ®Ých giao tiÕp nh thÕ nµo? TiÕt häc nµy sÏ gióp c¸c em gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy-trß Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kh¸i niÖm giao tiÕp v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t ? Khi ®i ®êng, thÊy mét viÖc g×, muèn cho mÑ biÕt em lµm thÕ nµo? ? §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn; Muốn khuyên nhủ người khác em làm thế nào? GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh vËy lµ c¸c em ®· dïng ph¬ng tiÖn ng«n tõ ®Ó biÓu ®¹t ®iÒu m×nh muèn nãi. Nhê ph¬ng tiÖn ng«n tõ mµ mÑ hiÓu ®îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em gØ g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp. ? Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? Trêng THCS Cao Viªn 9 Néi dung cÇn ®¹t I.t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n vµ ph¬ng thc biÓu ®¹t 1. V¨n b¶n vµ môc ®Ých giao tiÕp: a. Giao tiÕp: - Giao tiÕp lµ mét ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t tëng, t×nh c¶m b»ng GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 GV chèt: ®ã lµ mèi quan hÖ hai chiÒu gi÷a ngêi truyÒn ®¹t vµ ngêi tiÕp nhËn. ? ViÖc em ®äc b¸o vµ xem truyÒn h×nh cã ph¶i lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao? - Quan s¸t bµi ca dao trong SGK (c) ? Bµi ca dao cã néi dung g×? GV: §©y lµ vÊn ®Ò chñ yÕu mµ cha «ng chóng ta muèn göi g¾m qua bµi ca dao nµy. §ã chÝnh lµ chñ ®Ò cña bµi ca dao. ? Bµi ca dao ®îc lµm theo thÓ th¬ nµo? Hai c©u lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh thÕ nµo? GV chèt: Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c vµ diÔn ®¹t trän vÑn ý. ? Cho biÕt lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu trëng trong buæi lÔ khai gi¶ng n¨m häc cã ph¶i lµ lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao? - §©y lµ mét v¨n b¶n v× ®ã lµ chuçi lêi nãi cã chñ ®Ò, cã sù liªn kÕt vÒ néi dung: b¸o c¸o thµnh tÝch n¨m häc tríc, ph¬ng híng n¨m häc míi. ? Bøc th em viÕt cho b¹n cã ph¶i lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao? ph¬ng tiÖn ng«n tõ b. V¨n b¶n * VD: - VÒ néi dung bµi ca dao: Khuyªn chóng ta ph¶i cã lËp trêng kiªn ®Þnh - VÒ h×nh thøc: VÇn ªn + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc b¸t, cã sù liªn kÕt chÆt chÏ: -> Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c vµ diÔn ®¹t mét ý trän vÑn - Lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu trëng-> lµ mét d¹ng v¨n b¶n nãi. - Bøc th: Lµ mét v¨n b¶n v× cã chñ ®Ò, cã néi dung thèng nhÊt t¹o sù liªn kÕt -> ®ã lµ d¹ng v¨n b¶n viÕt. * V¨n b¶n: lµ mét chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c, vËn dông ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n? ph¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp * Ghi nhí: T17/sgk 2. KiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t: Hs ®äc ghi nhí a. VD: VB ph¬ng TT KiÓu Môc ®Ých giao tiÕp VÝ dô thøc biÓu ®¹t Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc 1 Tù sù TruyÖn: Con Rồng cháu Tiên; Bánh chưng bánh giầy; Tấm C¸m…. + Miªu t¶ c¶nh vật ( Cảnh hồ Gươm...) + C¶nh sinh ho¹t( Bữa cơm tối đầm ấm...; sân trường giờ 2 Miªu t¶ T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, con ngêi ra chơi) + Chân dung người ( Chân dung một người mà em yêu quí; một người có hành động kì lạ…) Loài cây em yêu... 3 BiÓu c¶m Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. người thân yêu nhất... Trêng THCS Cao Viªn 10 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 4 5 6 NghÞ luËn Năm học: 2013-2014 Bµn luËn: Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸. + Tôc ng÷: Tay lµm... + Lµm văn nghÞ luËn ThuyÕt minh Giíi thiÖu ®Æc Tõ ®¬n thuèc ch÷a bÖnh, thuyÕt ®iÓm, tÝnh chÊt, minh thÝ nghiÖm ph¬ng ph¸p. Tr×nh bµy ý míi quyÕt ®Þnh thÓ §¬n tõ, b¸o c¸o, Hµnh chÝnh hiÖn, quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm gi÷a th«ng b¸o, giÊy mêi. c«ng vô ngêi vµ ngêi. - GV treo b¶ng phô - GV giíi thiÖu 6 kiÓu v¨n b¶n vµ ph- - 6 KiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t: ¬ng thøc biÕu ®¹t. tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? minh, hµnh chÝnh, c«ng vô. ? ThÕ nµo lµ giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph- - Líp 6 häc: vb¶n tù sù, miªu t¶. ¬ng thøc biÓu ®¹t? Ghi nhí: (SGK - tr17) Ho¹t ®éng 5 II. LuyÖn tËp: 1. Chän c¸c t×nh huèng giao tiÕp, lùa chän kiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp - Hµnh chÝnh c«ng vô - Tù sù - Miªu t¶ - ThuyÕt minh - BiÓu c¶m - NghÞ luËn 2. C¸c ®o¹n v¨n, th¬ thuéc ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? a. Tù sù b. Miªu t¶ c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m ®. ThuyÕt minh 3. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: c¸c sù viÖc trong truyÖn ®îc kÓ kÕ tiÕp nhau, sù viÖc nµy nèi tiÕp sù viÖc kia nh»m nªu bËt néi dung, ý nghÜa. 4 . Cñng cè : - V¨n b¶n lµ g× ? - KiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t ? 5. Híng dÉn häc tËp: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Lµm bµi tËp 3, 4, 5 S¸ch bµi tËp tr8. -----------------------------------------------------------------------TiÕt 5 Ngµy so¹n: 18/8/2013 V¨n b¶n: Th¸nh Giãng (TruyÒn thuyÕt) A. møc ®é cÇn ®¹t: - N¾m ®îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1. KiÕn thøc - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong t¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt vÒ ®Ò tµi gi÷ Trêng THCS Cao Viªn 11 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 níc. - Nh÷ng sù kiÖn vµ di tÝch ph¶n ¸nh lÞch sö ®Êu tranh gi÷ níc cña cha «ng ta ®îc kÓ trong mét t¸c phÈm truyÒn thuyÕt. 2. Kü n¨ng - §äc- hiÓu v¨n b¶n theo ®Æc trng thÓ lo¹i. - Thùc hiÖn thao t¸c ph©n tÝch mét vµi chi tiÕt k× ¶o trong v¨n b¶n - N¾m b¾t TP th«ng qua hÖ thèng c¸c sù viÖc ®îc kÓ theo tr×nh tù thêi gian C. ChuÈn bÞ: 1. Gv: So¹n bµi+ §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. 2. Hs: So¹n bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC: 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KTBC: ? KÓ tãm t¾t truyÒn thuyÕt B¸nh chng, b¸nh giÇy? Qua truyÒn thuyÕt Êy nh©n d©n ta m¬ íc ®iÒu g×? 3. Bµi míi: H§1: Khëi ®éng Chñ ®Ò ®¸nh giÆc cøu níc lµ chñ ®Ò lín, c¬ b¶n, xuyªn suèt lịch sử v¨n häc VN nãi chung, v¨n häc d©n gian VN nãi riªng. Th¸nh Giãng lµ truyÖn d©n gian thÓ hiÖn rÊt tiªu biÓu vµ ®éc ®¸o chñ ®Ò nµy. §©y lµ mét c©u chuyÖn hay vµ hÊp dÉn, l«i cuèn biÕt bao thÕ hÖ ngêi VN. §iÒu g× ®· lµm nªn søc hÊp dÉn, l«i cuèn cña c©u chuyÖn nh vËy? Hi väng r»ng bµi häc h«m nay c« trß chóng ta sÏ gi¶i ®¸p ®îc th¾c m¾c ®ã. H§2: T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n - Gäi 3 HS lÇn lît ®äc ? Em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chÝnh ? - Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng - Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm ®¸nh giÆc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh thæi - Th¸nh Giãng v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ cìi ngùa s¾t ®i ®¸nh giÆc vµ ®¸nh tan giÆc. - Vua phong Thánh Gióng lµ Phï §æng Thiªn V¬ng vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña truyên thuyết Th¸nh Giãng. GV: Híng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch ë sgk Ho¹t ®éng 3: T×m chi tiÕt vÒ VB ? PhÇn më ®Çu truyÖn øng víi sù viÖc nµo? ? Th¸nh Giãng ra ®êi và phát triển nh thÕ nµo? Tìm những chi tiết kể về sự ra đời của Gióng? ? NhËn xÐt vÒ sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng? I. §äc, t×m hiÓu chung 1.§äc,tãm t¾t: 2.Chó thÝch: SGK (22) 3. Bố cục: 3 phần - Phần1-đoạn 1:Sự ra đời của Gióng. - Phần 2- tiếp đến …bay lên trời: Gióng đánh giặc cứu nước. - Phần 3 còn lại: những dấu tích về Thánh Gióng II. §äc, t×m hiÓu chi tiÕt 1. Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng: -Thời Hùng Vương thứ 6, làng Gióng. - Bµ mÑ ra đồng thấy vết chân to, đặt lên ím thử - thô thai, 12 th¸ng - Cậu bé mặt mũi rất khôi ngô, lªn 3 kh«ng nãi, kh«ng cêi, kh«ng biÕt ®i.  XuÊt th©n rÊt kh¸c thêng, k× l¹. 2. Sự trưởng thành và tham gia ? Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi nµo? ? H·y ph©n tÝch ý nghÜa cña chi tiÕt nµy? đánh giặc của Th¸nh Giãng GV : Ban ®Çu lµ lêi nãi quan träng, lêi yªu n- -TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh íc, ý thøc ®èi víi ®Êt níc ®îc ®Æt lªn hµng Giãng lµ tiÕng nãi ®ßi ®¸nh giÆc. ®Çu.  §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý GV : Chi tiết này chứng tỏ toàn thể nhân dân nghÜa: + Ca ngîi ý thøc ®¸nh giÆc cøu níc Trêng THCS Cao Viªn 12 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 ta từ già đến trẻ luôn có lòng yêu nước và ý chí bảo vệ đất nước, quyết tâm đánh tan mọi kẻ thù xâm lược. ? Sau h«m gÆp sø gi¶, Giãng cã ®iÒu g× kh¸c thêng, ®iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? GV : Chi tiết này chứng tỏ rằng, khi đất nước bình yên thì nhân dân ta sống giản dị, hiền lành, cần cù lao động, lo toan cuộc sống. Nhưng khi có giặc xâm lăng kéo tới thì lòng yêu nước thầm kín trong nhân bỗng chỗi dậy như bão nổi, nước dâng và tràn lên nhấn chìm bè lũ cướp nước và bán nước để giữ vững non sông gấm vóc. - ViÖc cøu níc lµ rÊt hÖ träng vµ cÊp b¸ch, Giãng ph¶i lín nhanh míi ®ñ søc m¹nh kÞp ®i ®¸nh giÆc. H¬n n÷a, ngµy xa ND ta quan niÖm r»ng, ngêi anh hïng ph¶i khæng lå vÒ thÓ x¸c, søc m¹nh. C¸i v¬n vai cña Giãng ®Ó ®¹t ®Õn ®é phi thêng Êy. ? Chi tiÕt bµ con ai còng vui lßng gãp g¹o nu«i Giãng cã ý nghÜa g×? - Giãng kh«ng hÒ xa l¹ víi nh©n d©n. Giãng ®©u chØ lµ con cña mét bµ mÑ mµ lµ con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. Chứng tỏ rằng toàn dân cùng góp công, góp của nuôi quân đánh giặc. * GV: Ngµy nay ë lµng Giãng ngêi ta vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §©y lµ h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa. ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ viÖc Giãng ra trËn ®¸nh giÆc? ? Chi tiÕt TG nhæ tre ®¸nh giÆc cã ý nghÜa g×? ...B¸c Hå nãi: "Ai cã sóng th× dïng sóng, ai cã g¬m th× dïng g¬m, kh«ng cã g¬m th× dïng cuèc, thuæng, gËy géc." ? C©u chuyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc g×? ? V× sao tan giÆc Giãng kh«ng vÒ triÒu ®Ó nhËn tíc léc mµ l¹i bay vÒ trêi? GV : Chi tiết này chứng tỏ người anh hùng vì dân vì nước mà ra sức đánh đuổi quân thù. Hoàn thành xong công việc chiến đấu lại lặng lẽ rút lui không cần đến sự thưởng công hoặc tri ân của mọi người. - Hình ảnh Thánh Gióng bay về trời còn nói lên sự đề cao, quý trọng của nhân dân đối với Thánh Gióng. Người anh hùng có công lớn đối với đất nước đáng được về cõi trời như một vị thánh đáng kính, đáng tôn vinh. Trêng THCS Cao Viªn 13 + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n. - Giãng lín nhanh nh thæi, v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ: + §¸p øng nhiÖm vô cøu níc. + Lµ tîng ®µi bÊt hñ vÒ sù trëng thµnh vît bËc, vÒ hïng khÝ, tinh thÇn cña d©n téc tríc n¹n ngo¹i x©m. - Gióng lớn nhanh như thổi,cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ-> vươn vai thành tráng sĩ. + Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng: Giãng lín lªn b»ng thøc ¨n, ®å mÆc cña nh©n d©n, ®îc nu«i dìng b»ng nh÷ng c¸i b×nh thêng, gi¶n dÞ, Giãng lµ con cña nh©n d©n + ND rÊt yªu níc, ai còng mong Giãng ra trËn. + Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. - Th¸nh Giãng ra trËn ®¸nh giÆc: Gậy sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc => Nhân dân ta đã biết dùng nhiều thứ vũ khí để đánh giặc, có những thứ vũ khí thần kì như ngựa sắt phun lửa nhưng có những vũ khí thô sơ như gậy tầm vông. 3. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi: - §©y lµ sù ra ®i thËt k× l¹ mµ cïng thËt cao quÝ, chøng tá Giãng kh«ng mµng danh lîi, ®ång thêi cho chóng ta thÊy th¸i ®é cña nh©n d©n ta ®èi víi ngêi anh hïng ®¸nh giÆc cøu níc. ND yªu mÕn, tr©n träng muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh cña ngêi anh hïng nªn ®· ®Ó Giãng vÒ víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi Giãng lµ non níc, lµ ®Êt trêi, lµ biÓu tîng cña ngêi d©n V¨n Lang. * C¬ së lÞch sö cña truyÖn: - Cuéc chiÕn tranh tù vÖ ngµy cµng ¸c liÖt ®ßi hái ph¶i huy ®éng søc m¹nh cña c¶ céng ®ång. - Sè lîng vµ kiÓu lo¹i vò khÝ cña ngGV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 ? Theo em, truyÖn TG liªn quan ®Õn sù thËt LS nµo? - Trong thực tế, đất nước ta luôn bị bọn giặc xâm lăng phương Bắc kéo tới đe dọa và đánh chiếm, có khi chúng đặt nền đô hộ, thống trị dân ta hàng nghìn năm. Nhân dân ta luôn phải đứng lên chiến đấu chống lại bọn chúng để giữ gìn đất nước và nền độc lập và đã nhiều lần chiến thắng kẻ thù. Trong những cuộc chiến đấu như thế thường xuất hiện những người anh hùng thật giỏi giang, nhưng bên cạnh anh hùng là toàn dân đoàn kết cùng góp của, góp sức đánh giặc. ? H×nh tîng TG trong truyÖn cã ý nghÜa g×? - Hình tượng Thánh Gióng tiêu biểu cho lòng yêu nước và tinh thần kiên cường, dũng cảm chống xâm lăng, tiêu biểu cho sức mạnh phi thường và ý chí quyết thắng của nhân dân Việt Nam ta. H§4: HS ®äc ghi nhí. Ho¹t ®éng 5 ? H×nh ¶nh nµo cña Giãng ®Ñp nhÊt trong t©m trÝ em? - H×nh ¶nh TG kÕt thóc víi h×nh ¶nh G cïng ngùa s¾t bay vÒ trêi. - KÞch b¶n ¤ng Giãng(T« Hoµi)kÕt thóc víi h×nh ¶nh tr¸ng sÜ Giãng cïng ngùa s¾t thu nhá dÇn trë thµnh em bÐ cìi tr©u trë vÒ lµng m¸t rîi bãng tre. ? Em h·y so s¸nh vµ nªu nhËn xÐt vÒ 2 c¸ch kÕt thóc Êy? ? T¹i sao héi thi thÓ thao trong nhµ trêng l¹i mang tªn “Héi kháe Phï §æng”? êi ViÖt cæ t¨ng lªn tõ giai ®o¹n Phïng Nguyªn ®Õn §«ng S¬n. * ý nghÜa cña h×nh tîng Th¸nh Giãng: - Lµ h×nh tîng tiªu biÓu, rùc rì cña ngêi anh hïng giết giÆc cøu níc. - Lµ ngêi anh hïng mang trong m×nh søc m¹nh céng ®ång buæi ®Çu dùng níc III. Tæng kÕt(Ghi nhí) 1. NghÖ thuËt 2. Néi dung VI. LuyÖn tËp: Sgk-T/23: 1. H×nh ¶nh Th¸nh Giãng bay vÒ trêi phï hîp víi sù ra ®êi thÇn k× cña nh©n vËt :Giãng lµ thÇn ®îc trêi cö xuèng gióp vua Hïng ®uæi giÆc ,xong viÖc Giãng l¹i trë vÒ trêi. - H×nh ¶nh Giãng trong phÇn kÕt thóc bé phim cña T« Hoµi nªu bËt ý nghÜa tîng trng cña nh©n vËt : Khi ®Êt níc cã giÆc mçi chó bÐ ®Òu n»m m¬ ngùa s¾t, n»m m¬ thµnh Phï §æng vôt lín lªn ®Ó ®¸nh ®uæi giÆc ¢n.Khi ®Êt níc thanh b×nh c¸c em vÉn lµ nh÷ng em bÐ ng©y th¬ hån nhiªn: Sóng g¬m vøt bá l¹i hiÒn nh xa. 2. Héi thi thÓ thao mang tªn Héi kháe Phï §æng v× ®©y lµ héi thao dµnh cho løa tuæi thiÕu niªn, môc ®Ých cña cuéc thi lµ : tất cả các em tham gia hội khỏe tiếp thu được truyền thống cha ông, ra sức luyện tập và thi tài để có sức mạnh như Thánh Gióng, có tinh thần chiến đấu kiên cường như Thánh Gióng, häc tËp tèt, lao ®éng tèt gãp phÇn vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ ®Êt níc. 4.Cñng cè: ý nghÜa h×nh tîng Th¸nh Giãng . 5.Híng dÉn häc tËp: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. - Su tÇm mét sè ®o¹n th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng - VÏ tranh Giãng theo tëng tîng cña em. - ChuÈn bÞ bµi: Tõ mîn - T liÖu: C©y xu©n nói vÏ phñ m©y ngµn Mu«n to¶ ngµn hång r¹ng thÕ gian Ngùa s¾t vÒ trêi tªn t¹c m·i Anh hïng mét thuë víi thÕ gian (Ng« Chi Lan - thêi Lª) §¶ng ta vÜ ®¹i thËt. Mét vÝ dô: Trong Lịch sử ta cã ghi truyÖn vÞ anh hïng d©n téc lµ Th¸nh Giãng ®· dïng gèc tre ®uæi giÆc ¢n. Trong nh÷ng ngµy ®Çu kh¸ng chiÕn, Trêng THCS Cao Viªn 14 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 §¶ng ta ®· l·nh ®¹o hµng ngh×n, v¹n anh hïng noi g¬ng Th¸nh Giãng dïng gËy tÇm v«ng ®Êu tranh víi thùc d©n Ph¸p. (Hå ChÝ Minh - §¶ng ta thËt vÜ ®¹i) ---------------------------------------------------------------------TiÕt 6 Ngµy so¹n:19/8/2013 Tõ mîn A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được thế nào là từ mượn - Biết cách sử dụng từ mượn trong nói và viết phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm từ mượn. - Nguồn gốc của từ mượn trong tiếng Việt. - Nguyên tắc từ mượn trong tiếng Việt. - Vai trò của từ mượn trng hoạt động giao tiếp và tạo lập văn bản. 2. Kỹ năng: - Nhận biết được các từ mượn trong văn bản. - Xác định đúng nguồn gốc của các từ mượn. - Viết đúng những từ mượn. - Sử dụng từ điển để hiểu nghĩa từ mượn. - Sử dụng từ mượn trong nói và viết. C. ChuÈn bÞ 1.Gv: + Nghiªn cøu tµi liÖu, ®äc s¸ch gi¸o viªn, so¹n bµi + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp 2. Hs: So¹n bµi D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC: 1. æn ®Þnh tæ chøc2. KTBC: Ph©n biÖt tõ ®¬n vµ tõ phøc? LÊy VD? 3. Bµi míi: H§1: Khëi ®éng TiÕng ViÖt cña chóng ta v« cïng phong phó. ngoµi nh÷ng tõ thuÇn ViÖt, «ng cha ta cßn mîn mét sè tõ cña níc ngoµi ®Ó lµm giµu thªm ng«n ng÷ cña ta. VËy tõ mîn lµ nh÷ng tõ nh thÕ nµo? Khi mîn tõ, ta ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c g×? Bµi tõ mù¬n h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña Gv-Hs Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu kh¸i niÖm tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn - GV treo b¶ng phô ®· viÕt VD. ? VD trªn thuéc v¨n b¶n nµo? Nãi vÒ ®iÒu g×? ? Dùa vµo chó thÝch sau v¨n b¶n Th¸nh Giãng, em h·y gi¶i thÝch nghÜa cña tõ trîng; tr¸ng sÜ? ? Theo em, tõ trîng, tr¸ng sÜ dïng ®Ó biÓu thÞ néi dung g×? ? §äc c¸c tõ nµy, c¸c em ph¶i ®i t×m hiÓu nghÜa cña nã, vËy theo em chóng cã n»m trong nhãm tõ do «ng cha ta s¸ng t¹o ra kh«ng? GV: Hai tõ nµy kh«ng ph¶i lµ tõ do «ng Néi dung cÇn ®¹t I. tõ thuÇn ViÖt vµ tõ m¬n: 1. VÝ dô: Chó bÐ vïng dËy, v¬n vai mét c¸i bçng biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n trîng. 2. NhËn xÐt: - Trîng: ®¬n vÞ ®o ®é dµi = 10 thíc TQ cæ tøc 3,33m.( ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao.) - Tr¸ng sÜ: ngêi cã søc lùc cêng tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. -> Hai tõ nµy dïng ®Ó biÓu thÞ sù vËt, hiÖn tîng, ®Æc ®iÓm: ®¬n vÞ ®o lêng; biÓu hiÖn søc m¹nh cña con ngêi… 15 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Trêng THCS Cao Viªn Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 cha ta s¸ng t¹o ra mµ lµ tõ ®i mîn ë níc ngoµi( TiÕng H¸n- Trung Quèc) - C¸c tõ kh«ng ph¶i lµ tõ mîn(thuÇn ViÖt) ®äc lªn ta hiÓu nghÜa ngay mµ kh«ng cÇn ph¶i gi¶i thÝch. ? Trong TiÕng ViÖt ta, cã c¸c tõ kh¸c thay thÕ cho nã ®óng nghÜa thÝch hîp kh«ng? ? Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ mîn? Tõ thuÇn ViÖt? * Bµi tËp nhanh: H·y t×m tõ ghÐp H¸n ViÖt cã yÕu tè sÜ ®øng sau? - VD: Tö sÜ: Ngêi lÝnh ®i ®¸nh trËn bÞ chÕt;Trung sÜ: mét cÊp bËc trong qu©n ®éi… ? Theo em, tõ trîng, tr¸ng sÜ cã nguån gèc tõ ®©u? - Tõ mîn tiÕng H¸n( gäi lµ tõ H¸n ViÖt) * Cho HS ®äc c¸c tõ trong môc 3 ? Trong c¸c tõ ®ã, tõ nµo ®îc mîn tõ tiÕng H¸n? Nh÷ng tõ nµo ®îc mîn cña tiÕng níc kh¸c? Tõ thuÇn ViÖt lµ tõ do nh©n d©n s¸ng t¹o ra Tõ mîn lµ tõ vay mîn tõ cña tiÕng níc ngoµi ®Ó biÓu thÞ nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng, ®Æc ®iÓm… mµ tiÕng ViÖt cha cã tõ thÝch hîp ®Ó biÓu thÞ. - Tõ mîn tõ tiÕng H¸n: sø gi¶, giang s¬n, gan… - Tõ cã nguån gèc Ên, ¢u( ®îc ViÖt ho¸ ë møc cao): ti vi, xµ phßng, mÝt tinh,ga,b¬m…ra-®i-«,in-t¬-nÐt.(tõ cha ®îc ViÖt ho¸ hoµn toµn) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc ch÷ viÕt - §èi víi nh÷ng tõ cha ®îc ViÖt ho¸ cña c¸c tõ: ra-®i-«, in-t¬-nÐt, sø gi¶, giang cao, khi viÕt cÇn cã g¹ch nèi ë gi÷a ®Ó san? nèi c¸c tiÕng víi nhau - Cã g¹ch nèi ë gi÷a: ®©y lµ nh÷ng tõ cha ®îc ViÖt ho¸ cao - Mét sè tõ: ti vi, xµ phßng, mÝt tinh, ga.. cã nguån gèc Ên ¢u nhng ®îc ViÖt ho¸ cao h¬n viÕt nh ch÷ ViÖt. ? VËy theo em, chóng ta thêng mîn tiÕng  Mîn tõ tiÕng H¸n, Anh, Nga… cña níc nµo? * Ghi nhí1: ( SGK/25) ? ThÕ nµo lµ tõ thuÇn ViÖt? Tõ mîn? II. nguyªn t¾c mîn tõ: ? Nguån gèc tõ mîn? 1. VD:sgk HS ®äc ghi nhí 2. NhËn xÐt Ho¹t ®éng 3: HS hiÓu nguyªn t¾c mîn tõ MÆt tÝch cùc: lµm giµu ng«n ng÷ d©n * HS ®äc phÇn trÝch ý kiÕn cña B¸c Hå? téc ? Qua ý kiÕn cña B¸c Hå, em hiÓu viÖc m- MÆt tiªu cùc: lµm cho ng«n ng÷ d©n în tõ cã t¸c dông g×? téc bÞ pha t¹p. ? NÕu mîn tõ tuú tiÖn cã ®îc kh«ng? ? Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c m-  Kh«ng mîn tõ mét c¸ch tuú tiÖn, ph¶i b¶o vÖ sù trong s¸ng cña tiÕng în tõ? * Chó ý h/s c¸ch dïng tõ trong viÖc nh¾n ViÖt. * Ghi nhí 2: SGK -tr /25 tin trªn §TDD : Q=W ; Gi=j... Ho¹t ®éng 4: III. luyÖn tËp: - Hs lµm bt vµo vë bt nv - Gäi HS ®äc bµi tËp vµ yªu cÇu HS lµm Bµi 1. Ghi l¹i c¸c tõ mîn a. Mîn tõ H¸n ViÖt:, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ b. Mîn tõ H¸n ViÖt: Gia nh©n c. Mîn tõ Anh: pèp, Mai-c¬n gi¾c-x¬n, in-t¬-nÐt. Bµi 2: X¸c ®Þnh nghÜa cña tõng tiÕng t¹o thµnh tõ H¸n ViÖt - Kh¸n gi¶: ngêi xem + Kh¸n: xem + Gi¶: ngêi Trêng THCS Cao Viªn 16 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 - ThÝnh gi¶: ngêi nghe + ThÝnh: nghe + gi¶: ngêi - §éc gi¶: ngêi ®äc + §éc: ®äc + Gi¶: ngêi - YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng + yÕu: quan träng + §iÓm: ®iÓm - YÕu lîc: tãm t¾t nh÷ng ®iÒu quan träng + YÕu: quan träng + Lîc: tãm t¾t - YÕu nh©n: ngêi quan träng + YÕu: quan träng + Nh©n: ngêi Bµi 3: H·y kÓ tªn mét sè tõ mîn - Lµ tªn c¸c ®¬n vÞ ®o lêng: mÐt, lÝt, km, kg... - Lµ tªn c¸c bé phËn cña chiÕc xe ®¹p: ghi- ®«ng, pª-®an, g¸c ®ê- bu... - Lµ tªn mét sè ®å vËt: ra-®i-«, vi-«- l«ng... Bµi 4: C¸c tõ mîn: ph«n, pan, nèc ao - Dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt, viÕt tin trªn b¸o. + ¦u ®iÓm: ng¾n gän + Nhîc ®iÓm: kh«ng trang träng 4. Cñng cè:-Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn. -Nguyªn t¾c mîn tõ. 5. Híng dÉn häc tËp: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Lµm bµi tËp 4,5,6 SBT-TR 11+ 12 - So¹n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. ---------------------------------------------------TiÕt 7: Ngµy so¹n: 20/8/2013 T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù Sù( TiÕt 1) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Có hiểu biết bước đầu về văn tự sự. - Vận dụng kiến thức đã học để đọc – hiểu và tạo lập văn bản. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: - Đặc điểm của văn bản tự sự 2. Kỹ năng: - Nhận biết được văn bản tự sự. - Sử dụng được một số thuật ngữ: tự sự, kể truyện, sự việc, người kể. C. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn+ So¹n bµi + B¶ng phô viÕt c¸c sù vÞªc 2. Häc sinh: So¹n bµi D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KTBC: V¨n b¶n lµ g×? LÊy VD? 3. Bµi míi: H§1: Khëi ®éng. Trêng THCS Cao Viªn 17 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 C¸c em ®· ®îc nghe «ng bµ, cha, mÑ kÓ nh÷ng c©u chuyÖn, các em kể cho cha mẹ và bạn bè nghe những câu chuyện mµ c¸c em quan t©m, yªu thÝch. Mçi truyÖn ®Òu cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh qua c¸c sù vÞªc x¶y ra trong truyÖn. §ã lµ mét thÓ lo¹i gäi lµ tù sù. VËy tù sù cã ý nghÜa g×? Ph¬ng thøc tù sù lµ nh thÕ nµo? Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy-trß Néi dung cÇn ®¹t H§2: Gióp hs hiÓu ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm I. ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña phchung cña ph¬ng thøc tù sù. ¬ng thøc tù sù: ? Hµng ngµy c¸c em cã hay kÓ chuyÖn vµ 1. ý nghÜa nghe kÓ chuyÖn kh«ng? §ã lµ nh÷ng a. T×m hiÓu VD: - Hµng ngµy ta thêng ®îc nghe hoÆc kÓ chuyÖn g×? ? Khi nghe nh÷ng yªu cÇu vµ c©u hái: chuyÖn v¨n häc như cổ tích..., chuyÖn - Bµ ¬i! bµ kÓ chuyÖn cæ tÝch cho ch¸u ®i! ®êi thêng, chuyện sinh ho¹t. - CËu kÓ cho m×nh nghe, Lan lµ ngêi nh thÕ nµo? ? Theo em ngêi nghe muèn biÕt ®iÒu g× - KÓ chuyÖn ®Ó biÕt, ®Ó nhËn thøc vÒ ngvµ ngêi kÓ ph¶i lµm g×? ? Trong trêng hîp trªn nÕu muèn cho mäi êi, sù vËt, sù viÖc, ®Ó gi¶i thÝch, để khen ngêi biÕt Lan lµ mét ngêi b¹n tèt, em chª, ®Ó häc tËp. §èi víi ngêi nghe lµ ph¶i kÓ nh÷ng viÖc nh thÕ nµo vÒ Lan? V× muèn t×m hiªñ, muèn biÕt… §èi víi ngsao? NÕu em kÓ mét c©u chuyÖn kh«ng êi kÓ lµ th«ng b¸o, cho biÕt, gi¶i thÝch... liªn quan ®Õn Lan lµ ngêi b¹n tèt th× c©u b. KÕt luËn: Tù sù gióp ngêi nghe hiÓu chuyÖn cã ý nghÜa kh«ng? biÕt vÒ ngêi, sù vËt, sù viÖc. §Ó gi¶i ? VËy tù sù cã ý nghÜa nh thÕ nµo? thÝch, khen, chª qua viÖc ngêi nghe th«ng b¸o cho biÕt. 2. §Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù ? TruyÖn Th¸nh Giãng lµ mét v¨n b¶n tù sù: sù, v¨n b¶n nµy cho chóng ta biÕt nh÷ng - V¨n b¶n: Th¸nh Giãng + Sù ra ®êi k× l¹ cña Giãng. sù viÖc g×? + Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch ? Em h·y liÖt kª c¸c sù viÖc theo thø tù nhiÖm ®¸nh giÆc tríc sau cña truyÖn + Th¸nh Giãng lín nhanh nh thæi GV: Hs thảo luận nhóm (kĩ thuật khăn + Th¸nh Giãng v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ phủ bàn) cìi ngùa s¾t ®i ®¸nh giÆc GV: chú ý là khi kể một sự việc lại phải + Thánh Gióng đánh tan giặc, lên núi kể chi tiết nhỏ hơn tạo nên sự việc đó. Ví cởi bỏ áo giáp sắt bay về trời. + Vua phong TG lµ Phï §æng Thiªn dụ sự ra đời của Gióng gồm các chi tiết: V¬ng vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Hai vợ chồng ông lão muốn có con; Bà Th¸nh Giãng. vợ ra đồng giẫm phải vết chân to lạ - ý nghÜa: + TG lµ h×nh tîng tiªu biÓu, thường; Bà mang thai gần 12 tháng mới rùc rì cña ngêi anh hïng diÖt giÆc cøu đẻ; Đứa trẻ lên 3 vẫn chưa biết nói, cười, níc. + Lµ ngêi anh hïng mang trong m×nh chưa biết đi, đặt đâu nằm đấy. søc m¹nh céng ®ång buæi ®Çu dùng níc => Các chi tiết nói lên đó là một chú bé  KÓ mét chuçi c¸c sù viÖc, sù viÖc nµy khác thường. Đó là chuỗi sự việc, có dÉn ®Õn sù viÖc kia vµ cuèi cïng lµ kÕt trước, có sau, cuối cùng tạo thành một thóc, thÓ hiÖn mét ý nghÜa… một kết thúc. * Ghi nhí: tr/ 28 GV: Kết thúc là hết việc, là sự việc đã thực hiện xong mục đích giao tiếp. Các sự việc trên, truyện không thể kết thúc ở sự việc 4 hay 5. Phải có lần lượt các sự Trêng THCS Cao Viªn 18 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 việc mới làm rõ ý nghĩa của câu chuyện. ? TruyÖn thÓ hiÖn ý nghÜa g×? ? Tõ v¨n b¶n trªn, em h·y suy ra ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc tù sù? 4. Cñng cè: - Ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù sù? 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - ChuÈn bÞ phÇn LuyÖn tËp. - Sưu tầm những đoạn văn hay bài văn tự sự. -----------------------------------------------------------------------TiÕt 8: Ngµy so¹n: 21/8/2013 T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. (tiÕt 2). A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - VËn dông ®îc kiÕn thøc ®· häc ë tiÕt tríc ®Ó lµm bµi tËp B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: Đặc điểm của văn bản tự sự 2. Kỹ năng: - Nhận biết được văn bản tự sự. - Sử dụng được một số thuật ngữ: tự sự, kể truyện, sự việc, người kể. C.ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: + So¹n bµi, chuÈn bÞ tèt c¸c bµi tËp vµ c¸c ph¬ng ¸n tr¶ lêi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt c¸c bµi tËp 2. Häc sinh: Häc bµi vµ lµm tríc bµi ë nhµ D.TIÊN TRÌNH DẠY-HỌC 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KTBC: V¨n b¶n lµ g×? LÊy VD? 3. Bµi míi H§1. Khëi ®éng Giê tríc, chóng ta ®· t×m hiÓu vÒ ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm cña v¨n tù sù, ®Ó hiÓu h¬n vÒ thÓ lo¹i v¨n nµy, chóng ta sÏ lµm c¸c bµi tËp nh»m cñng cè thªm bµi häc h«m tríc. Ho¹t ®éng 2 II. LuyÖn tËp - Môc tiªu: HS vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó lµm ®îc bµi tËp. - Ph¬ng ph¸p: Nªu vÊn ®Ò, t duy - Kü thuËt: ®éng n·o, Bµi 1: §äc c©u chuyÖn vµ cho biÕt: trong truyÖn nµy, ph¬ng thøc tù sù ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? C©u chuyÖn thÓ hiÖn ý nghÜa g×? - Trình bày chuỗi sự việc: ông già đẵn xong củi; phải mang về; nhưng ông kiệt sức; đặt bó củi xuống và nói...; thần chết xuất hiện; ông già sợ hãi; thay đổi ý định. - Tất cả các sự việc nhằm kÓ diÔn biÕn t tëng cña «ng giµ mang mµu s¾c hãm hØnh; kÓ theo tr×nh tù thêi gian, c¸c sù viÖc nèi tiÕp nhau, kÕt thóc bÊt ngê; thÓ hiÖn t tëng yªu cuéc sèng, dï kiÖt søc th× sèng còng h¬n chÕt. Bµi 2: - Yªu cÇu HS kÓ miÖng c©u chuyÖn trªn - §©y lµ bµi th¬ tù sù - Bµi th¬ kÓ chuyÖn bÐ M©y vµ mÌo con rñ nhau bÉy chuét nhng mÌo tham ¨n qu¸ nªn ®· m¾c vµo bÉy. HoÆc ®óng h¬n lµ mÌo thÌm qu¸ ®· chui vµo bÉy ¨n tranh phÇn cña chuét vµ ngñ ë trong bÉy. - Tuy diÔn ®¹t b»ng th¬ n¨m tiÕng nhng bµi th¬ ®· kÓ l¹i mét c©u chuyÖn cã ®Çu, cã cuèi, cã nh©n vËt, chi tiÕt, diÔn biÕn sù viÖc nh»m môc ®Ých chÕ giÔu tÝnh tham ¨n cña mÌo ®· khiÕn mÌo tù sa bÉy cña chÝnh m×nh  Bµi th¬ tù sù. Trêng THCS Cao Viªn 19 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên Giáo án Ngữ văn 6 Năm học: 2013-2014 - Yªu cÇu kÓ: T«n träng m¹ch kÓ trong bµi th¬. + BÐ m©y rñ mÌo con ®¸nh bÉy lò chuét nh¾t b»ng c¸ níng th¬m lõng, treo l¬ löng trong c¸i c¹m s¾t. + C¶ bÐ, c¶ mÌo ®Òu nghÜ chuét tham ¨n nªn m¾c bÉy ngay. + §ªm, M©y n»m m¬ thÊy c¶nh chuét bÞ sËp bÉy ®Çy lång. chóng chÝ cha, chÝ choÐ khãc lãc, cÇu xin tha m¹ng. + S¸ng h«m sau, ai ngê khi xuèng bÕp xem, bÐ M©y ch¼ng thÊy chuét, còng ch¼ng cßn c¸ níng, chØ cã ë gi÷a lång, mÌo ta ®ang cuén trßn ng¸y kh× khß...ch¾c mÌo ta ®ang m¬. Bµi 3: §äc yªu cÇu bµi tËp 3 - V¨n b¶n 1 lµ mét b¶n tin, néi dung kÓ l¹i cuéc khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇ thø 3 t¹i thµnh phè HuÕ chiÒu 3-4- 2002. - V¨n b¶n 2: §o¹n v¨n "Ngêi ¢u L¹c ®¸nh qu©n TÇn x©m lîc" lµ mét bµi trong LS líp 6 C¶ hai v¨n b¶n dÒu cã méi dung tù sù víi nghÜa kÓ chuyÖn, kÓ viÖc. Tù sù ë ®©y cã vai trß giíi thiÖu, têng thuËt, kÓ chuyÖn thêi sù hay lịch sử... Bài tập 4. Gợi ý: Cần chọn chi tiết và sắp xếp lại để giải thích một tập quán. Vì kể nhằm giải thích là chính, cho nên không cần nhiều chi tiết cụ thể, mà chỉ tóm tắt. Ví dụ: Tổ tiên người Việt xưa là Hùng Vương lập nước Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu. Vua Hùng là con trai của Long Quân và Âu Cơ. Long Quân người Lạc Việt ( Bắc Bộ Việt Nam), mình rồng, thường rong chơi ở Thủy Cung. Âu Cơ là con gái Thần Nông, giống Tiên ở núi, phương Bắc. Long Quân và Âu Cơ gặp nhau, lấy nhau, Âu Cơ đẻ ra một bọc trăm trứng; trăm trứng nở ra một trăm người con, người con trưởng được chọn làm vua Hùng, đời đời nối tiếp làm vua. Từ đó để tưởng nhớ tổ tiên mình, người Việt Nam tự xưng là con Rồng cháu Tiên. Có thể kể khác là: Tổ tiên người Việt xưa là Lạc Long Quân và Âu Cơ. Long Quân nòi rồng, hay đi chơi ở vùng sông hồ Lạc Việt ( Bắc Bộ VN). Bà Âu Cơ là giống tiên ở phương Bắc. Bà xuống chơi vùng Lạc Việt thấy cảnh đẹp quên về. Long Quân và Âu Cơ lấy nhau, Âu Cơ đẻ ra một bọc trứng nở ra một trăm người con. Người con trưởng được chọn làm vua, gọi là Hùng Vương, đóng đô ở Phong Châu, đời đời cha truyền con nối. Biết ơn và tự hào về dòng giống của mình, người Việt ta tự xưng là con Rồng cháu Tiên. Bài tập 5. Bạn Giang nên kể vắn tắt một vài thành tích của Minh để các bạn trong lớp hiểu Minh là người “ chăm học, học giỏi lại thường giúp đỡ bạn bè” Ví dụ: + Ngày nào Minh cũng học bài đến 11h đêm, làm hết bài tập cô giáo cho Minh còn tìm hiểu những bài nâng cao để tự trau dồi kiến thức cho bản thân. + Nhiều năm liền Minh đạt học sinh giỏi toàn diện và học sinh giỏi cấp Huyện, thành phố môn Văn, Toán... + Một lần trong lớp có bạn Lan bị ốm phải nghỉ học mấy ngày liền nhưng Minh không hề tiếc thời gian, ngày nào cũng đến thăm và còn giảng bài cho bạn Lan hiểu. Bài tập 6. Kể chuyện Bánh chưng, bánh giầy và Con Rồng cháu Tiên. 4. Cñng cè: V¨n b¶n lµ g× ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc ghi nhí - Lµm bµi tËp SGK Trêng THCS Cao Viªn 20 GV: NguyÔn ThÞ Hồng Nhiên