Mô tả:
Buổi 5:
-
-
ÔN TẬP TÁC PHẨM VĂN HỌC TRUNG ĐẠI
(VẺ ĐẸP CỦA VĂN UÔUÔI TRUNG ĐẠI QUA
MỘT SÔ TÁC PHẨM ĐĐ HỌCC
I . MUC TIÊU CÂN ĐẠT.
Giúp học sinh:
Hiểu được kh́i nic ̣m vănn uu i �run đ̣i: hh̃nn đn ̣c điểm nổi bâ ̣� của �hể
lọi này nhằm phân bic ̣� vắi vănn uu i hic ̣n đ̣i.
hắm được vẳ đep n ̣i uun văà đn ̣c sắc n hc ̣ �huâ ̣� của vănn uu i �run đ̣i
được �hể hic ̣n qua m̃i �́c iả �́c phhâm đđ học.
Biế� cam nhâ ̣n ̉ phân �cch m ̣� �́c phhâm vănn uu i �run đ̣i. ó ki nnn để
nhâ ̣n ra nh̃nn kh́c bic ̣� ĩna �ruyc ̣n �run đ̣i vắi �ruyc ̣n hic ̣n đ̣i.
ó ki nnn �ổn hợp kh́i qú� để đ́nh í văề ý n hia í �rị của �́c
phhâm.
II. CHUẨN BI:
G: Sọn ío ́n̉ chuhân bị hc ̣ �hôn ćc bài �â ̣p.
H: - Đọc ḷi ćc �́c phhâm vănn uu i Drun đ̣i đđ học �ron chưnn
�rình h ̃n vănn 9.
hắm chắc ćc í �rị n ̣i uun văà n hc ̣ �huâ ̣� của ćc �ruyc ̣n.
IV. TIÊN TRINH HOẠT ĐỘNG DẠ̣ VA HỌC:
1Kiểm �ra: - Hđy kể �cn ćc �́c phhâm vănn uu i �run đ̣i mà mm đđ được học �ron
chưnn �rình? oho biế� �ron ćc �́c phhâm y mm �hcch nh � �́c phhâm nào? Ḍi
sao?
2. Bài ḿi: Trong chương trình Ngư vnn bô ̣ phân vn hoc trung đại
chiếm mô ̣t số lương hông nhìun nhưng cac truyêṇ vn uuôi trung đại l nhưng
câu chuyê ̣n co nhưng đ p riêngng Vâ ̣y đ pcpc nhưng tac phpm n y ơ nhưng
điểm n o? Cach hiểu phân t́ch nhưng tac phpm n y như thế n o?
HOẠT ĐỘNG
CỦA THẬ VA
TRO
G: Gíi �hic ̣u n ̣i
uun chuycn đề.
?: Em hiể hê nà
về khái iêm
̣ vn
x̉ôi r̉ g đại?
H: Drao đổỉ �hôn
nh �.
?: Trà g chươ g
rì h Ngữ vn
THCS em đa đươc
học hữ g ác
phẩm vn x̉ôi
NỘI DUNG CÂN ĐẠT
I. Khái niêm
̣ văn uuii ruung đai:
- Vnn uu i �run đ̣i là nh̃nn �́c phhâm vănn uu i ra đơi �t �hế
kỉ X đến nửa đầu �hế kỉ XIX̉ hế� �hế kỉ XIX
- Là nh̃nn �́c phhâm vănn uu i ra đơi văà ph́� �riển �ron m i
�ươn uđ h ̣i phon kiến �run đ̣i qua nhiều iai đọn.
- Vnn uu i ơ �hơi kì �run đ̣i ć nhiều đn ̣c điểm chun văề �ư
�ươn ̉ văề quan điểm �hhâm mỉ văề n n n ̃n.
- Vnn uu i �run đ̣i ć nh̃nn iai đọn ph́� �riển ṃnh m ̉
kế� �inh được �hành �ựu ơ nh̃nn �́c ia ĺn̉ nh̃nn �́c phhâm
uu � sắc ca văề ch̃n H́n văà ch̃n h m.( h uỹnn Drđỉ h uỹnn
Dủ h uỹnn D̃n̉ h Gia Vnn Ph́i....
II. Nhưng rá́ giiả rá́ hhm văn uuii ruung đai đa hó
ruong ́hương ruinh ngư văn THCS:
- Chiếu dơi đô – Lc o n Uhân
- Hịch tướng si – Drần uôc Du n.
- Đại cao Bình Ngô – h uỹnn Drđi.
- Chuyêṇ ngươi con gai Ncm Xương – h uỹnn D̃n
1
r̉ g đại nà?
H: Ph́� biểu ć
nhân.
- Ho ng Lê Nhất thống ch́ – h
ia Vnn Ph́i.
- Chuyêṇ cu trong php chhc Trịnh – Pḥm Đình Hổ.
III. Vẻ đẹ về ni ̣i uung v n nghê ̣ rhuu ̣r ́̉a văn uuii ruung
đai qua mi ̣r ố rá́ hhm ́ c rhh:
1. Ch̉yê ̣ gười cà gái N̉m Xươ g” ́̉a
Nguyễn Dư:
* Ni ̣i uung:
- ohuyc ̣n n ươi con ́i ham Xưnn là m ̣� �ron hai mưni �́c
?: Giới hiệ̉ hữ g phhâm của Duyền kì ṃn luc.
é chí h về vẻ đẹp - ua câu chuyc ̣n văề cu ̣c sôn văà ći chế� �hưnn �âm của Vu
ô ̣i d̉ g vn ghê ̣
hưnn ohuyc ̣n n ươi con ́i ham Xưnn �hể hic ̣n niềm
h̉â ̣ củ Ch̉yê
�hưnn cam đôi vắi sô phâ ̣n oan n hic ̣� của n ươi phu ñn Vic ̣�
gười cà gái N̉m nam uứi chế đ ̣ phon kiến; đôn �hơi khhăn định vẳ đep
xươ g”?
�ruyền �hôn của họ.
H: Drao đ ỉ bổ sun - ua cu ̣c đơi của Vu hưnn ̉ h uỹnn D̃n �ô ćo cu ̣c chiến
G; ohô�
�ranh phi n hia đđ làm �an văỡ ḥnh phúc lưa đ ỉ đôn �hơi �hể
hic ̣n sự cam nhâ ̣n sâu sắc vắi kh́� văọn cun như bi kịch của
n ươi phu ñn �ron uđ h ̣i uưa.
- D́c phhâm cun là sự suy n ẫm ̉ uay uư� �rức sự mon manh
của ḥnh phúc �ron kiếp n ươi đầy b � �rắc.
* Nghê ̣ rhuu ̣r:
- D́c phhâm là m ̣� ́n vănn haỷ �hành c n văề n hc ̣ �huâ ̣� uây
uựn �ruyc ̣n̉ micu �a nhân văâ ̣�̉ �ự sự kế� hợp vắi �r̃n �ình.
- D́c phhâm cho �h y n hc ̣ �huâ ̣� XD �cnh ćch nhân văâ ̣� ià un ̣n.
Sự đan umn �hực - ao m ̣� ćch n hc ̣ �huâ ̣�̉ man �cnh �hhâm mi
cao.
- Yếu �ô kì aỏ ć ý n hia hoàn chỉnh �hcm n � đep của nhân
văâ ̣� Vh:
+ hàn văẫn nn ̣n �ình vắi cu ̣c đơỉ vắi chôn con̉ vắi quc
?: Phâ ích y
nhà...
ghĩ̉ củ yể ố kì
+ Khao kh́� được phuc hôi uanh uự ( uù kh n còn là con
ảà rà g ch̉yê ̣
n ươi của �rần ian.
NCGNX ?
+ hh̃nn yếu �ô kì ao đđ �̣o ncn m ̣� kế� �húc ć hâ ̣u cho
H: Dhao luâ ̣n̉ �rao
�ruyc ̣n̉ �hể hic ̣n ức mn n àn đơi của nhân uân văề lmc c n
đổỉ ụi uic ̣n ph́�
bằn ( h ươi �ô� uù bị oan khu � cuôi cùn đđ được đèn �ra
biểu.
uưn đ́n ̉ ći �hic ̣n bao iơ cun chiến �hắn .
+ Duy văâ ̣y kế� �húc ć hâ ̣u y cun kh n làm iam đi �cnh bi
kịch của câu chuyc ̣n: hàn chỉ �rơ văề �ron chôc ĺ�̉ �h p
�hón ̉ lúc hân̉ lúc hic ̣n ĩna uòn s n rôi biến m � kh n
phai chỉ văì ći n hia vắi Linh Phỉ mà điều chủ yếu là ơ nàn
chhăn còn ì để văề̉ đàn iai oan chỉ là m ̣� chú� an ủi vắi n ươi
ḅc phâ ̣n chư kh n �hể làm sôn ḷi �ình uử ñi oan được
iaỉ nhưn ḥnh phúc �hực sự đâu ć �hể �ìm ḷi được.
+ Vh kh n quay �rơ văề̉ biểu hic ̣n �h́i đ ̣ phủ định ̉ �ô ćo
uđ h ̣i PK b � c n đưnn �hơi kh n ć ch̃ uun �hân cho
n ươi phu ñn Khhăn định niềm �hưnn cam của �́c ia đôi
vắi sô phâ ̣n bi �hưnn của n ươi phu ñn �ron chế đ ̣ PK.
+ Kế� �húc �ruyc ̣n như văâ ̣y s càn làm �nn �hcm sự �rtn
2
pḥ� đôi vắi D. Sinh. Vh kh n �rơ cề DS càn phai cắn uư�̉ ân
hâ ̣n văì l̃i lầm của mình.
2. “Ch̉yê ̣ cu rà g phu chú̉ Trị h” ́̉a Pham Đinh Hổ.
* Ni ̣i uung:
- D́i hic ̣n cu ̣c sôn ua hoa bề n oài văà sự muc rũn của kỉ
cưnn ph p nức muc rũn của kỉ cưnn ph p nức �hơi chúa
Drịnh:
?: Vẻ đẹp về giá rị
+ ohúa Drịnh Sâm ham mc �uần uu �riền micn̉ hế� n ự li
ô ̣i d̉ g vn ghê ̣
cun ...
h̉â ̣ củ ác
+ Biế� ý chúa �hcch chni “ Drân cầm uị �hú̉ cổ m ̣c qúi
phẩm? Sà saá h với �ḥch̉ văà châ ̣u hoa cây canh ơ ch n uân ian ̉ bọn họn quan
hê r̉yê ̣ ?
�hta í b̉ mnn ây ra kh n biế� bao nhicu �ai họa cho uân.
H: Bàn ḅc̉ �hôn
- Do �h́i đ ̣ phc ph́n đôi vắi �h́i hư �â ̣� u u của văưnn �riều
nh �̉ �ra lơi.
�rức̉ đôn �hơi nhắc nhơ canh �ỉnh vắi �riều đ̣i đưnn �hơi.
* Nghê ̣ rhuu ̣r:
- Bài vănn được hi ch p �hmo �hể �ùy bú�:
+ Ghi ch p n ươi �hực văic ̣c �hực m ̣� ćch chân �hực̉ sinh
đ ̣n ̉ qua đ́ �́c ia b ̣c l ̣ cam uúc̉ suy n hỉ nhâ ̣n �hưc̉ đ́nh
í văề con n ươi văà cu ̣c sôn .
+ hhà vănn hi ch p �ùy hưn ̉ �an ṃn̉ kh n cần �hmo hc ̣
�hôn ̉ c u �rúc nào cả nhưn văẫn nh � qún �hmo cam hưn
chủ đ̣ỏ iàu ch � �r̃n �ình.
( Druyc ̣n �hu ̣c lọi vănn �ự sự̉ ć cô� �ruyc ̣n̉ hc ̣ �hôn nhân văâ ̣�
được khắc họa nhơ hc ̣ �hôn chi �iế� n hc ̣ �huâ ̣� phon phú̉ đa
ụn bao ôm ćc sự kic ̣n̉ ćc sun đ ̣�̉ chi �iế� micu �a n ̣i
�âm̉ n ọi hình̉ khắc họa �cnh ćch nhân văâ ̣�..
3. Hàn g Lê h́ hố g chí” – Hôi hư
mười bố củ Ngô Gỉ Vn Phái.
* Ni ̣i uung:
- Kể ḷi chiến c n oanh lic ̣�̉ sưc ṃnh văà �ài nnn quân sự của
quan Drun �icu uic ̣� hai mưni vặn quân Dhanh.
- Khắc họa chân �hực sự hèn nh́�̉ b � lực của quâ ̣n Dhanh văà
?: Đn ̣c saăc về giá rị văua � i Lc ohicu Dhôn .
ô ̣i d̉ g vn ghê ̣
* Nghê ̣ rhuu ̣r: - h hc ̣ �huâ ̣� �ưnn phan khắc họa ro n � ̉
h̉â ̣ củ đàạ
sắc sao �cnh ćch nhân văâ ̣� h ươi đọc �h y được �cnh kh́ch
rích?
quan̉ �inh �hần uân � ̣c văà �h́i đ ̣ phc ph́n của �́c ia.
H: Drao đổỉ �hôn
IV. Cá́h hun ríh mi ̣r rá́ hhm ruuyêṇ ruung đai:
nh �.
- Khi phân �cch m ̣� �́c phhâm �ruyc ̣n cần chú ý văề nhân văâ ̣�̉ văề
chủ đề̉ văề í �rị n ̣i uun ̉ hay í �rị n hc ̣ �huâ ̣� của �ruyc ̣n.
- oần biế� đưa ra nh̃nn nhâ ̣n u � đ́nh í m ̣� ćch ro ràn ̉ ć
luâ ̣n cư văà lâ ̣p luâ ̣n �huyế� phuc.
- Dron qú �rình phân �cch cần �hể hic ̣n sự cam �hu văà ý kiến
ricn của mình văề �́c phhâm .
- Bài n hị luâ ̣n văề �́c phhâm �ruyc ̣n cần đam bao ćc ý sau:
?: Khi phâ ích
a. Mơ bài: + Gíi �hic ̣u �́c phhâm ( Đ i n � văề �́c iả �́c
mô ̣ ác phẩm
phhâm̉ ....
r̉yê r̉ g đại
+ Đ́nh í sn b ̣ văề �́c phhâm.
cầ chú y điêm gì? b. Dhân bài:
3
G: Hứn uẫn H
luyc ̣n �â ̣p.
H: Viế� �tn đọn
vănn phần DB.
- Phân �cch ćc í �rị n ̣i uun văà n hc ̣ �huâ ̣� của �́c phhâm.
( ć luâ ̣n cư luâ ̣n chưn cho �tn luâ ̣n điểm.
c. Kế� bài: Dổn kế� nhâ ̣n định̉ đ́nh í chun văề �́c phhâm̉
khhăn định ý n hia của �ruyc ̣n đôi vắi đơi sôn .
V. Luyêṇ ru ̣ :
BD1: Em hđy phân �cch “ ohuyc ̣n n ươi con ́i ham Xưnn
của h uỹnn D̃n để ncu bâ ̣� í �rị �ô ćo uđ h ̣i văà í �rị nhân
đ̣o sâu sắc của �́c phhâm này.
*D nn ý:
a. MB: íi �hic ̣u �́c ia văà �́c phhâm.
VD: + “ohoGhX là �ruyc ̣n n ắn hay �ron “Druyc ̣n �ruyền kì
ṃn luc ̉ m ̣� �́c phhâm vănn uu i bằn ch̃n H́n ơ Vic ̣� ham
DKXVI.
+ Druyc ̣n được h uỹnn D̃n �rcn cn sơ m ̣� �ruyc ̣n DGVh
ć �ruyc ̣n văà nhân văâ ̣� ắn vắi m ̣� kh n ian̉ m ̣� chưn �cch
cu �hể để phan ́nh m ̣� vă n đề bưc �hiế� của uđ h ̣i đưnn �hơỉ
đ́ là �hân phâ ̣n con n ươi ńi chun ̉ n ươi phu ñn �ron
XHPK.
b. DB:
* Gia trị tố cao uã hô ̣i cpc truyêṇ thể hiê ̣n quuc :
- ou ̣c đơi b � ḥnh của nhân văâ ̣� Vh
- hh̃nn n uycn nhân uđ hooij�aoj ncn ñi b � ḥnh đ́.
*Gia trị nhân đạo:
- Đề cao phhâm í̉ ca n ợi �ài đưc văà nh̃nn �ình cam cao
đep của Vh.
- X́� ua �rức b � ḥnh của nàn ̉ ao ức cho nàn được
sôn ḥnh phúc.
c. KB: - Đ́nh í n ̣i uun văà n hc ̣ �huâ ̣� của �ruyc ̣n.
- Ý n hia của �ruyc ̣n đôi vắi đơi sôn .
Hướng uẫn hó ở nh n - Ôn �â ̣p ki.
- Viế� �hành bài vănn hoàn chỉnh.
Buổi 2
Duyệ� n ày :
TỪ HÁN – VIỆT: VAI TROả Ý NGH̃A VA
NHỮNG LỖI CÂN TRÁNH
h ày lập kế họch:
h ày �hực hiện :
I. MUC TIÊU CÂN ĐẠT:
Giúp học sinh:
hắm được kh́i nic ̣m �t H́n – Vic ̣�̉ phân bic ̣� vắi ćc �t mượn.
4
-
Hiểu được n ̣i uun ̉ ý n hiả văai �rò văà í �rị của văic ̣c sử uun �t
H́n – Vic ̣�.
-
Dh y được nh̃nn l̃i cần �ŕnh �ron văic ̣c sử uun �t H́n – Vic ̣�:
h uycn nhân̉ hâ ̣u qua.
ó ki nnn sử uun đún �t H́n – Vic ̣� văà ki nnn ph́� hic ̣n sửa l̃i
lọi �t này.
II.CHUẨN BI:
G: Sọn bài chuhân bị hc ̣ �hôn bài �â ̣p.
H: Ôn ki phần kiến �hưc đđ học văề �t H́n – Vic ̣�.
III.TIÊN TRINH BAI DẠ̣
1.
Kiểm �ra: Kiểm �ra sự chuhân bị của học sinh
2.
Bài ḿi:
HĐ 1: Tim hihu hái
niêm
̣ rư hán Viêṛ ả
hun biêṛ với ́á́ rư
mươn há́.
?1: Thê nà ln ư Há
Viê ̣ ? Phâ biê ̣ ư Há
Viê ̣ với các ư mươ
củ các ước khác?
H: Dra lơi ć nhân
G: ohô�.
I.Khái niêm
̣ rư Hán Viêr:̣
- Dt H́n Vic ̣� là �t mượn của �iến H́n̉ ph́� âm �hmo
ćch Vic ̣�.
- Dt H́n Vic ̣� chiếm m ̣� sô lượn ĺn �ron văôn �t Diến
Vic ̣�.
- Phân bic ̣� �t H́n Vic ̣� vắi ćc �t mượn: �t mượn là �t l y
�t �iến nức n oài nhưn đđ phần nào �hcch n hi vắi
nh̃nn chuhân mực của �iến Vic ̣�( �ron đ́ bao ôm ca �t
H́n Vic ̣�̉ nnh̉ Ph́p̉ h a....̉ cho ncn được uùn �hmo
ćch �h n �hươn mn ̣c uù n ươi sử uun cam �h y r � ro
n uôn ôc n ọi lai của ń.
VD: - Thảo mô ̣c : cây co ( �t H-V.
S c la( b ̣� ca cao đđ được chế biến ć văị n ọ� văà
b o.̉ rooc et( �cn lửa. ...
II. Ni ̣i uungả ý nghĩa ả va i ru, v n giá rui ́̉a việ́ ôư u cng
rư Hán – Viêṛ :
HĐ 2: Hướng uẫn rim - Để hiểu được n ̣i uun của �t h p H́n Vic ̣�̉ cần hiểu
hihu ý nghĩa ả va i ru,ả
được ý n hia của ćc yếu �ô H́n Vic ̣�
giá rui ́̉a ôư u cng rư
- h ày nay �ron kho �àn �t n ̃n �iến Vic ̣� đan �ôn �̣i
H-V.
hàn lọ� cn ̣p �t �huần văic ̣� văà H́n Vic ̣� ć ć n hia �ươn
?2: M̉ố hiể đươc
đưnn nhưn kh́c nhau văề sắc �h́i ý n hia văề sắc �h́i ý
ôị d̉ g củ ư Há
n hia văề màu sắc biểu cam̉ phon ćch.
Viê ̣ hì lnm hê nà?
VD: quuốc gic = nức nhà̉ gicng sơn = s n núỉ ãng lci
ghĩ̉ củ ư H-V?
= qua ḷỉ thổ huyết = h ̣c ḿu...
H: Drao đổỉ �hao luâ ̣n
- Về sắc �h́i ý n hia: ć sắc �h́i ý n hia �rtu �ượn ̉ kh́i
qú� ncn man �cnh ch � �inh �̣ỉ kh n ợi hình.
VD: Thảo mô ̣c = cây con iêm = lo �̉ thổ huyết = h ̣c
ḿu...
- Về sắc �h́i biểu cam̉ cam uúc: nhiều �t h́n Vic ̣� man
sắc �h́i �ran �rọn ̉ �hanh nhđ( �ron khi đ́ nhiều �t
�huần Vic ̣� man sắc �h́i �hân mâ ̣�̉ �run hòả khiếm
nhđ....
VD: Phu nhân = văợ̉ hi sinh = chế�...
- Về sắc �h́i phon ćch: �t H́n Vic ̣� ć phon ćch ọ�
iua văà �hươn được uùn �ron phon ćch khoa học̉
chcnh luâ ̣n̉ hành chcnh( còn �iến Vic ̣� nhìn chun ć màu
5
HĐ3: Hướng uẫn ôư
u cng rư Hán Viêr.̣
?3: Khi saử dụ g ư Há
Viê ̣ cầ chú y điề̉ gì?
H: Dhao luâ ̣n̉ �rao đổi.
HĐ 4: Hướng uẫn
luyêṇ ru ̣
H: Đọc bài �â ̣p
Drao đổỉ �ra lơi.
sắc đa phon ćch: iọ� iuả cổ kcnh̉ sinh họ�̉ �h n
uun ...
VD: huynh đê ̣ = anh mm̉ bằng hưu = ḅn bè̉ thiên thu =
mđi mđỉ hpu phâ ̣t tâm u = mic ̣n nam m bun bô uao
nm...
- Sử uun �t H́n Vic ̣�: V n đề sử uun �t h́n Vic ̣� là vă n
đề hế� sưc �ế nhị. Dron ćc �t H́n văic ̣� văà �t �huần Vic ̣�
đôn n hia ̉ �t H́n Vic ̣� ć sắc �h́i �rt �ươn ̉ �ran
�rọn ̉ �ao nhđ̉ cổ kcnh còn �t �huần Vic ̣� man sắc �h́i cu
�hể̉ ần ui. Vì �hế n ươi �a uùn �t H́n Vic ̣� để:
+ Ḍo sắc �h́i �ran �rọn ̉ n hicm �ran ̉ biểu �hị �h́i đ ̣
� n kcnh̉ �rân �rọn ̉ làm nổi bâ ̣� ý n hi ĺn lao của sự văâ ̣�̉
sự văic ̣c.
VD; h́i : Hô ̣i phu nư( kh n ńi h ̣i đàn bà.̉ Hô ̣i nhi
đồng Cứu quuốc( kh n ńi h ̣i �r̉ mm cưu nức....
+ Ḍo sắc �h́i �ao nhđ̉ �ŕnh �h �uc̉ �ŕnh ây cam
íc hc sợ.
VD: h́i: Đại tiênn
̣ tiểu tiênn
̣ hâ ̣u môn ... để �ŕnh �h �uc̉
khiếm nhđ.
+ Ḍo sắc �h́i cổ uưả làm cho n ươi đọc nhưi được
sôn �ron bầu kh n khc uđ h ̣i ua uưa
VD: Dùn ćc �t: trẫmn bê ̣ hạn thânn ho ng hâ ̣un yết iếnn
phò mãng..�ron ćc �ruyền �huyế�̉ �ruyc ̣n cổ �cch.
III. Khi ôư u cng rư Hán Viêṛ ́ân ́hu ý:
- h́i văiế� đún ćc �t ần âm Dt H́n Vic ̣� vắi �t �huần
Vic ̣�.
VD: Thcm quucn �hì ńi( văiế� �hành thvm quucn. ̉ ong gic
�hì ńi ( văiế� �hành phong gic)ngngng
- oần hiểu đún n hia của �t H́n Vic ̣� .
VD: �t yếu điểmn biển thp là �t H́n Vic ̣� kh́c n hia vắi
điểm yếun đâu biển �ron �iến Vic ̣�
- Sử uun đún sắc �h́i biểu cam̉ hợp phon ćch: lựa
chọn �t để phù hợp vắi �h́i đ ̣ của mình vắi n ươi ńỉ
phù hợp vắi hoàn canh iao �iếp( VD: Xni – nn̉ cầm đầu –
�hủ lình̉ đề n hị – uin phiền....
- Kh n ḷm uun �t H́n Vic ̣�̉ nhưn nếu sử uun đún
�t H́n Vic ̣� �ron �́c phhâm vănn học hon ̣c �ron ćc �ình
huôn iao �iếp s man ḷi í �rị n hc ̣ �huâ ̣�.
VD: Sau n i đền ć nhiều uị văâ ̣� ( sâu n i đền ć nhiều
â ̣t lạ)
IV.Luyêṇ ru ̣ :
Em ć nhâ ̣n u � ì văề ćch uùn �t̉ n ắ� nhịp �ron đọn
�hn �rcch �ron “ Druyc ̣n Kiều của h uỹnn Du uứi đây:
Quân trung / gươm lớn / giao d in
Vê ̣ trong thị lâ ̣p / cơ ngo i song phing
Sẵn s ng t̀ ch̉nh / uy nghin
Vac đòng châ ̣t đất / tinh ì rơp sânng
Trướng hum / mơ giưc trung quuânn
6
Từ công sanh ới / phu nhân cung ngồing
* Gợi ý: - Đọn vănn uùn nhiều �t H́n Vic ̣�.
- óch n ắ� nhịp.
Hướng uẫn hó ở nh n : -Ôn ki văề �t H́n Vic ̣�.
BUỔI 3:
TỪ VỰNG - CÁC BIỆN PHÁP TU TỪ
TỪ TIÊNG VIỆT THEO ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO
Duyệ� n ày :
h ày lập kế họch:
h ày �hực hiện :
A. MUC TIÊU: Gihp hoc sinh:
1. Kiến �hưc:
- oủn cô nh̃nn hiểu biế� văề c u �̣o �t �iến Việ�: �t đnn̉ �t phưc
- Phân biệ� ćc lọi �t phưc (�t h p̉ �t ĺy..
2. Kỹ nnn :
- Rèn luyện ki nnn làm bài �ập
B. CHUẨN BI CỦA GV VA HS:
- GV: Sọn bài văà đọc �ài liệu �ham khao.
- HS: Đọc văà chuhân bị bài ơ nhà; �ham khao �ài liệu ć licn quan đến bài học.
C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠ̣ HỌC
* ổn đinh lớ ả ihm rua b ni ́ũ.
Bài cu: X́c định �t �iến Việ� �hmo đặc điểm c u �̣o �ron câu sau:
Chị gai tôi co dang ngươi dong dỏng cco.
* Tổ ́hứ́ uay hó b ni mới
- GV: Dt đnn là ì? L y văc uu?
- HS ncủ l y VD.
- GV: Dt phưc là ì? L y văc uu?
- HS ncủ l y VD.
- GV: Dt phưc được chia �hành nh̃nn
kiểu phưc nào?
- HS �ra lơi.
- GV: ó nh̃nn kiểu h p nào ? L y
VD cu �hể �tn �rươn hợp?
- HS ncủ l y VD.
I Tư hun rheo ́ấu rao
1. Tư đơn v n rư hứ́.
A- Tư đơn là �t chỉ ć mộ� �iến ć
n hia. VD: bổ mẻ uanh̉...
B- Tư hứ́ là �t ôm ć hai �iến hay
nhiều �iến .
VD: bà n ọỉ śch văở ṣch s ̉...
Dt phưc ôm:
+ Dt h p: là �t được �̣o ćch h p ćc
�iến ć quan hệ văề ý. VD: śch văở ...
+ Dt ĺy: ôm nh̃nn �t phưc ć quan
hệ ĺy âm ĩna ćc �iến . VD: đo đỏ ...
2. Tư ghé :
cng Từ ghép đẳng lập:
Dt h p đhăn lập là �t h p mà ĩna ćc
�iến ć quan hệ bình đhăn ̉ độc lập
n an hàn nhaủ kh n ć �iến chcnh̉
�iến phu.
7
VD: bàn hế̉ śch văở �àu um̉...
bng Từ ghép ch́nh phu:
Dt h p chcnh phu là �t h p mà ĩna
ćc �iến ć quan hệ �iến chcnh̉ �iến
phu.
VD: bà + ....(bà nộỉ bà n ọỉ bà �hcm̉
bà mợ̉....
3. Tư láy:
cng Lay to n bộ:
- GV: ó nh̃nn kiểu ĺy nào ? L y VD Ĺy �oàn bộ là ćch ĺy ḷi �oàn bộ ca
cu �hể �tn �rươn hợp?
âm̉ văần ĩna ćc �iến .
- HS ncủ l y VD.
VD: uinh uinh̉ rầm rầm̉ ào àỏ...
Lưu ý: Duy nhicn để ũn đọc văà �hể hiện
mộ� sô sắc �h́i biểu đ̣� ncn mộ� sô �t
ĺy �oàn bộ ć hiện �ượn biến đổi âm
điệu. VD: đo đỏ �im �cm̉ �rnn �rắn ̉...
bng Lay bộ phận:
Ĺy bộ phận là ćch ĺy ḷi bộ phận nào
đ́ ĩna ćc �iến văề âm hoặc văần.
+ Về âm: rì rầm̉ �hì �hàỏ ...
+ văề văần: lao uaỏ lcch rcch̉...
Bài �ập 1: Hđy hoàn �hiện sn đô sau văề c u �̣o �t �iến Việ�:
oẤU DẠO DỪ
DIẾhG VIỆD
Bài �ập 2: oho ćc �t ĺy sau: lpm cpmn h́ hửngn bc bcn thuồng luồngn roc rachn đu
đpn âm âmn chôm chômn uco uacn hổn hểnn ngậm nguin c o c on bìm bịpn u un ĺ nh́n
uôn ucon chuồn chuồnng
a. hh̃nn �t nào �hươn được sử uun �ron vănn micu �a? Vì sao?
b. Phân biệ� sự kh́c nhau ĩna hai �t roc rach văà bìm bịp.
Bài �ập 3: Dìm ćc �t h p H́n Việ�: iên (n ươi ơ �ron mộ� �ổ chưc hay chuycn
làm mộ� c n văiệc nào đ́.̉ trương (n ươi đưn đầu.̉ môn (cửa..
Gợi ý:
Bài �ập 1: cần hoàn �hành:
8
o u �̣o �t
Diến Việ�
Dt đnn
Dt phưc
Dt h p
Dt h p ĐL
Dt ĺy
Dt h p oP
Dt ĺy Dbộ
Dt ĺy bộ phận
Dt ĺy âm
Dt ĺy văần
Bài �ập 2: hh̃nn �t nào �hươn được sử uun �ron vănn micu �a:
lpm cpmn h́ hửngn bc bcn roc rachn đu đpn âm âmn chôm chômn uco uacn hổn hểnn
ngậm nguin c o c on u un ĺ nh́n uôn ucong
Bài �ập 3: iên: ío văicn̉ nhân văicn̉ kế �ón văicn̉...
trương: hiệu �rươn ̉ ĺp �rươn ̉ �ổ �rươn ̉...
môn: n ọ m n̉ khuc m n̉...
* Hướng uẫn hó ôinh hó b ni ở nh n
- hắm vẵnn �oàn bộ kiến �hưc �iế� học; Làm hoàn chỉnh bài �ập văào văơ BD
- BDVh: X́c định �t h p̉ �t ĺy �ron đọn �hn 4 câu cuôi đọn �rcch Cảnh
ng y uuânng
- ohuhân bị: Nghic cpc từ
Rur inh nghiệm
*
*
*
*
*
*
*
*
*
BUỔI 4
NGHĨA CỦA TỪ TIẾNG VIỆT
Duyệ� n ày :
h ày lập kế họch:
h ày �hực hiện :
A. MUC TIÊU: Gihp hoc sinh:
1. Kiến �hưc:
- oủn cô nh̃nn hiểu biế� văề n hia của �t �iến Việ�: n hia đmn̉ n hia b́n ̉
hiện �ượn chuyển n hia của �t̉ hiện �ượn �t đôn âm - đôn n hia - �ŕi n hiả
c p độ kh́i qú� n hia của �t̉ �rươn �t văựn .
- Phân biệ� mộ� sô hiện �ượn văề n hia của �t.
2. Kỹ nnn :
Rèn luyện ki nnn văận uun lc �huyế� làm bài �ập.
B. CHUẨN BI CỦA GV VA HS:
- GV: Sọn bài văà đọc �ài liệu �ham khao.
- HS: Đọc văà chuhân bị bài ơ nhà; �ham khao �ài liệu ć licn quan đến bài học.
9
C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠ̣ HỌC
* ổn đinh lớ ả ihm rua b ni ́ũ.
Bài cu: Làm bài �ập Vh: X́c định �t h p̉ �t ĺy �ron đọn �hn 4 câu cuôi
đọn �rcch Cảnh ng y uuânng
* Tổ ́hứ́ uay hó b ni mới
I. Khái quár về nghĩa ́̉a rư
- GV: Hđy vă sn đô kh́i qú� văề n hia
của �t �iến Việ�?
- HS vă đún .
h hia của �t
h hia đmn
h hia b́n
- h hia đmn là n hia ôc̉ n hia ban đầu
của �t.
- h hia b́n là n hia ph́� �riển �rcn cn sơ
n hia ôc của �t.
VD: nn (nn cnm.: n hia đmn
nn (nn ph n̉ nn anh̉....: n hia b́n
ii. hiện rương ́huyhn nghĩa ́̉a rư
- GV: Dhế nào là hiện �ượn chuyển ohuyển n hia: Là hiện �ượn �hay đổi
n hia của �t̉ �̣o ra nh̃nn �t nhiều n hia.
n hia của �t?
- HS ncu.
iii. hiện rương rư đồng um - đồng nghĩa
- ruái nghĩa
a. Dt đôn âm
Từ đồng âm là nh̃nn �t ph́� âm iôn
nhau nhưn n hia kh́c ua nhaủ kh n
licn quan ì vắi nhau. Dt đôn âm iôn
nhau văề chcnh �a cun ć �hể kh́c nhau văề
chcnh �a.
- GV: Dhế nào là �t đôn âm̉ �t đôn VD: ći bàn̉ bàn ḅc̉ ...
b. Dt đôn n hia
n hiả �t �ŕi n hia? VD?
Từ đồng nghic là nh̃nn �t ć n hia iôn
- HS ncu văà l y VD.
nhau hoặc ần iôn nhau
VD: chế�/m �/�oi/hi sinh̉...
c. Dt �ŕi n hia
Dt �ŕi n hia là nh̃nn �t ć n hia �ŕi
n ược nhau.
- Mộ� �t nhiều n hia ć �hể �huộc nhiều
cặp �t �ŕi n hia kh́c nhau.
- Dt �ŕi n hia được uùn �ron �hể đôỉ
�̣o ćc hình �ượn �ưnn phan̉ ây n
�ưnn ṃnh̉ lơi ńi �hcm sinh độn .
VD: cao - �h p̉ u u - đep̉ hiền - ũn̉...
iv. ́ấ độ hái quár nghĩa ́̉a rư ruường rư vựng
1. o p độ kh́i qú� n hia của �t
- GV: Dhế nào là n hi đmn̉ n hia b́n
của �t? L y VD để làm ro?
- HS ncu văà l y VD.
10
h hia của mộ� �t n ̃n ć �hể rộn hnn
- GV: Dhế nào là �t n ̃n n hia r n ̉ �t (kh́i qú� hnn. hoặc hep hnn (c� kh́i qú�
n ̃n n hia hep? VD?
hnn. n hia của �t kh́c.
- HS ncu văà l y VD.
- Mộ� �t n ̃n được coi là ć n hia rộn khi
pḥm văi n hia của �t đ́ bao hàm pḥm văi
n hia của mộ� sô �t kh́c.
- Mộ� �t n ̃n được coi là ć n hia hep khi
pḥm văi n hia của �t đ́ được bao hàm
�ron pḥm văi n hia của mộ� �t n ̃n kh́c.
- Mộ� �t n ̃n ć �hể văta ć n hia rộn ̉ ḷi
văà ć n hia hep.
VD: oây: ĺ̉ hoả cành̉ �hân̉ ôc̉ r̃n.
Cây là �t n ̃n n hia rộn so vắi lan hocn
c nhn thânn gốcn rễ văà lan hocn c nhn thânn
gốcn rễ là �t n ̃n n hia hep so vắi câyng
2. Drươn �t văựn :
- GV: Dhế nào là �rươn �t văựn ? VD? Drươn �t văựn là �ập hợp nh̃nn �t ć c�
- HS ncu văà l y VD.
nh � mộ� n � chun văề n hia.
VD: Drươn �t văựn trạng thai tâm ĺ
ôm: iận ũn̉ văuỉ buôn̉...
L̉yệ ập
Bài �ập 1: Dt đôn âm văà �t nhiều n hia đều ć hình �hưc âm �hanh iôn nhau.
Dựa văào đâu �a phân biệ� được �t đôn âm văà �t nhiều n hia? cho văc uu?
Gơi ý:
- Dt đôn âm lẫn �t ć hình �hưc âm �hanh iôn nhau nhưn hoàn �oàn kh́c ua
nhau văề n hia.
VD: oà chua (�iến �ron �cn ọi mộ� sự văậ� - uanh �t..
oà này muôi lâu ncn chua qú. (�t chỉ mưc độ - �cnh �t.
- Dt nhiều n hia là nh̃nn �t ć môi licn hệ vắi nhau văề n hia.
VD: mùa uuân̉ �uổi uuân̉... đều ć chun n � n hia chỉ sự sôn �ràn �rề
Bài �ập 2: Dt “Bay �ron �iến Việ� ć nh̃nn n hia sau( cộ� n. chọn điền ćc văc
uu cho bcn uứi ( văào cộ� B. �ưnn ưn vắi n hia của �t ( ơ cộ� n.
��
1.
2.
3.
4.
5.
n- h hia của �t
Di chuyển �rcn kh n
ohuyển độn �hmo làn í
Di chuyển r � nhanh
Phai m � ̉biến m �
Biểu �hị hành độn nhanh ̉ũn uàn
a- Lơi ńi í bay.
b- Ba vău n ph p ph́i cơ bay uọc( Dú Sưnn ..
c- Mây nhơn nhn bay- H m nay �rơi đep lắm( Dô H̃nu..
u- Vu� qua mặ� �rận- Đ̣n bay văèo văèo( Dô H̃nu..
m- ohôi bay chôi biến.
Gơi ý: 1.c 2.b 3.u 4.a 5.m
B- văc uu
Bài �ập 3: Phân �cch n hia �ron ćc câu �hn sau:
Drnn cư �ròn văành vặnh
11
Kể chi n ươi vă �ình
́nh �rnn im phnn phắc
Đủ cho �a iậ� mình.
(́nh �rnn - h uỹnn Du.
Gợi ý:
- Hai câu đầu: Gợi lcn hình anh ́nh �rnn �ròn văành vặnh b � ch p mọi sự �hay đổỉ
sự vă �ình của n ươi đơi.
- Hai câu cuôi: Hình anh ́nh �rnn im lặn như nhắc nhơ con n ươi nh́ văề qú
khư �ình n hia �huỷ chun .
Bài �ập 4: a. Dron câu vănn “Không! Cuộc đơi chưc hẳn đã đang buồn hcy ẫn
đang buồn nhưng lại đang buồn theo một nghic hac” (Lđo Ḥc - ham oao.
cum �t “đ́n buôn �hmo mộ� n hia kh́c ơ đây được hiểu vắi n hia nào?
n. Buôn văì Lđo Ḥc đđ chế� �hậ� �hưnn �âm.
B. Buôn văì mộ� n ươi �ô� như Lđo Ḥc mà ḷi phai chế� mộ� ćch ũn uội.
o. Buôn văì cuộc đơi ć qú nhiều đau khổ̉ b � c n .
D. Vì ca ba điều �rcn.
b. Dt nào ć �hể �hay �hế được �t “b � �hình lình �ron câu “ohhăn ai hiểu lđo chế�
văì bệnh ì mà đau đ́n văà b � �hình lình như văậy (Lđo Ḥc - ham oao.
n. nhanh ch́n
B. độ� n ộ�
o. ũn uội
D.
quằn
qụi
Gơi ý: a. D b. B
Bìa �ập 5: Vận uun kiến �hưc văề �rươn �t văựn để phân �cch sự độc đ́o �ron
ćch uùn �t ơ đọn �rcch sau :
Chhng lập rc nh tu nhìu hơn trương hocn chhng thẳng tcy chémn giết
nhưng ngươi yêu nước thương nòi cpc tcn chhng tắm cac cuộc hơi nghic cpc tc
trong nhưng bể maung
Gợi ý: Drươn �t văựn : Dắm̉ bể. oùn nằm �ron �rươn �t văựn là nức ńi
chun .
- D́c uun : D́c ia uùn hai �t �ắm văà bể khiến cho câu vănn ć hình anh
sinh độn văà ć í �rị �ô ćo ṃnh m hnn.
* Hướng uẫn hó ôinh hó b ni ở nh n
- hắm vẵnn �oàn bộ kiến �hưc �iế� học; Làm hoàn chỉnh bài �ập văào văơ BD
- BDVh: Giai �hcch n hia của ćc �t sau đây?
Dhâm �huý ̉ �h m �hcả n hcnh n an ̉ hicn n an .
Gợi ý: Dhâm �huý: Sâu sắc mộ� ćch kcn đ́ỏ �ế nhị.
Dh m �hca: Diếp nhận mộ� ćch �ự íc ć suy n hi.
h hcnh n an : Hành văi k m vănn hó.
Hicn n an : Dư �hế của n ơi anh hùn .
- ohuhân bị: Từ tiếng Việt theo nguồn gốc - chức nvng
Rur inh nghiệm
*
BUỔI 5
*
*
*
*
*
*
*
*
TỪ TIẾNG VIỆT THEO NGUỒN GỐC - CHỨC NĂNG
12
Duyệ� n ày :
h ày lập kế họch:
h ày �hực hiện :
A. MUC TIÊU: Gihp hoc sinh:
1. Kiến �hưc:
oủn cô nh̃nn hiểu biế� văề �t �iến Việ� �hmo n uôn ôc: �t mượn̉ �t H́n
Việ�̉ �t địa phưnn ̉ biệ� n ̃n uđ hộỉ �huậ� n ̃n̉ �t �ượn �hanh - �t �ượn hình.
2. Kỹ nnn :
Rèn luyện ki nnn làm bài �ập
B. CHUẨN BI CỦA GV VA HS:
- GV: Sọn bài văà đọc �ài liệu �ham khao.
- HS: Đọc văà chuhân bị bài ơ nhà; �ham khao �ài liệu ć licn quan đến bài học.
C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠ̣ HỌC
* ổn đinh lớ ả ihm rua b ni ́ũ.
Bài cu: Làm bài �ập GV iao văề nhà.
* Tổ ́hứ́ uay hó b ni mới
Hàạ độ g 1: Cu g cố lí h̉yê�
i. C̉ng ́́ li rhuyếr
1. Tư mươn
? Dhế nào là �t mượn? ó nh̃nn bộ
Dt mượn là nh̃nn �t mượn �t �iến của
phận �t mượn nào là chủ yếu �ron �iến nức n oài để biểu �hị sự văậ�̉ hiện
Việ�?
�ượn ̉ đặc điểm ... mà �iến Việ� chưa
- HS ncu kh́i niệm văà ćc bộ phận �t
ć �t �hậ� �hcch hợp để uĩnn đ̣�.
mượn. GV bổ sun qua sn đô.
Dt mượn
Dt mượn �iến
H́n
(Dt H́n Việ�.
? Dhế nào là �t địa phưnn ? VD?
- HS ncu kh́i niệm văà VD.
? Dhế nào là biệ� n ̃n uđ hội? VD?
- HS ncu kh́i niệm văà VD.
? Dhế nào là �huậ� n ̃n? VD?
Dt mượn ćc
n n n ̃n kh́c
(Ph́p̉ nnh....
2. Tư đia hương
Dt địa phưnn là nh̃nn �t được sử
uun phổ biến ơ mộ� địa phưnn ̉ văùn
miền nh � định.
VD: m (đâu.̉ �c (kia.̉ rnn (sao.̉ rưa
(�hế....là nh̃nn �t ơ địa phưnn văùn
Bắc Drun Bộ (Dhanh Hó..
3. Biệr ngư ua hội
Biệ� n ̃n uđ hội là nh̃nn �t n ̃n được
uùn �ron mộ� �ần ĺp uđ hội nh �
định.
Kh n ncn ḷm uun biệ� n ̃n uđ hội văì
ć �hể s ây kh́ hiểu.
VD: n ̃n (điểm 2.̉ �rưn (điểm 1.̉...
4. Thuậr ngư
Dhuậ� n ̃n là nh̃nn biểu �hị kh́i niệm
13
- HS ncu kh́i niệm văà VD.
khoa học̉ c n n hệ̉ �hươn được uùn
�ron ćc vănn ban khoa học̉ c n n hệ.
VD: �ḥch nhu (Địa lc.̉ �t văựn (h n
n ̃n học.̉...
5. Tư rương rha nh - rư rương
hinh.
? Dhế nào là �t �ượn �hanh ? VD?
- Dt �ượn �hanh là nh̃nn �t m phon
- HS ncu kh́i niệm văà VD.
âm �hanh của n ươỉ văậ� �ron �ự nhicn
văà đơi sôn .
? Dhế nào là �t �ượn hình? VD?
VD: oa oả hu hủ h hổ...
- HS ncu kh́i niệm văà VD.
- Dt �ượn hình là �t m phon hình
ún ̉ điệu bộ của n ươỉ văậ�.
VD: Khậ� khưỡn ̉ lt đt̉...
Hàạ độ g 2: L̉yệ ập
Bài �ập 1:
a. Dron ćc �t saủ �t nào kh n phai là �t �ượn hình?
n. văậ� văđ
B. ru rượi
o. u n uao
D. uộc uệch
b. Dt nào uứi đây kh n phai là �t H́n Việ�?
n. vă địch
B. nhân uân
o. bộ ́c
D. chân lý
c. Dron đọn �hn sau ć m y �t H́n Việ� ?
Dhanh minh �ron �iế� �h́n ba
L̃n là �ao mộ̉ hội là đ̣m �hanh
Gần ua n nưc yến anh.
ohị mm sắm sửa bộ hành chni uuân.
Dập uìu �ài �ử iai nhân
h ựa um như nức ́o quần như ncm.
Gơi ý:
a. B
b. o
c. 11
Bài �ập 2: Dìm ćc �t ĺy �ượn �hanh̉ �t ĺy �ượn hình �ron ćc câủ đọn �hn
sau:
a.
Ao thu lạnh lẽo nước trong eo
Một chiếc thuỳn câu bé t o teo
(Thu điếu - h uỹnn Khuyến.
b.
Trơi thu trong ắt mấy tâng cco
Cân trhc lơ phơ gio hắt hiu
(Thu ịnh - h uỹnn Khuyến.
c.
ôi! Từ hông đến co
Xảy rc như thế n o?
Ncy ma hây hây gio
Trên la ucnh r o r o
( Quả sấu non trên cco - Xuân Diệu.
Gơi ý: Dt ĺy �ượn �hanh: r o r o; �t ĺy �ượn hình: lạnh lẽon t o teon lơ phơn
hắt hiun hây hâyn r o r ong
Bài �ập 3: X́c định ćc �t địa phưnn ć �ron đọn �hn sau:
Chuối đâu ươn đã lổ
14
Ccm đâu ngõ đã ng
Em nhớ ruộng nhớ ươn
Không nhớ cnh rvng đươc!
(Thvm lhc - Drần H̃nu Dhun .
Gơi ý: lổ:�rổ̉ rvng (sao.
* Hướng uẫn hó ôinh hó b ni ở nh n
- hắm vẵnn �oàn bộ kiến �hưc �iế� học; Làm hoàn chỉnh bài �ập văào văơ BD
- BDVh:
1. Giai n hia ćc �huậ� n ̃n sau văà cho biế� ń �huộc m n̉ linh văực khoa học nào:
đnn ch �̉ �ruyện̉ đnn bàỏ�ruyện h m.
2. Đọc đọn �hn: “Gân mìn co một mu n ongngng Dớp nh thơ tương ngươi thương
dam n i !” - Druyện Kiều (h uỹnn Du.ng Dhôn kc �t H́n Việ� �hmo mẫu:
+ hnm �t �hmo mẫu “văĩnn kh́ch:
+ hnm �t �hmo mẫu “�ư �uần :
+ hnm �t �hmo mẫu “vă n uanh
- ohuhân bị: Khai quuat ̀ cac biện phap tu từ từ ựng
Rur inh nghiệm
*
*
*
*
*
*
*
*
*
BUỔI 6 : KHÁI QUÁT VỀ CÁC BIỆN PHÁP TU TỪ TỪ VỰNG
Duyệ� n ày :
h ày lập kế họch:
h ày �hực hiện :
A. MUC TIÊU: Gihp hoc sinh:
1. Kiến �hưc:
- oủn cô nh̃nn hiểu biế� văề ćc biện ph́p �u �t �iến Việ�. Phân biệ� mộ� sô
ph p �u �t so śnh - hân uu - hón uu - nhân hó.
2. Kỹ nnn :
- Rèn luyện ki nnn làm bài �ập
B. CHUẨN BI CỦA GV VA HS:
- GV: Sọn bài văà đọc �ài liệu �ham khao.
- HS: Đọc văà chuhân bị bài ơ nhà; �ham khao �ài liệu ć licn quan đến bài học.
C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠ̣ HỌC
* ổn đinh lớ ả ihm rua b ni ́ũ.
Bài cu: Làm bài �ập GV iao văề nhà.
* Tổ ́hứ́ uay hó b ni mới
Hàạ độ g 1: Cu g cố lí h̉yê�
i. C̉ng ́́ li rhuyếr
Cac biện phap tu từ từ ựng: So śnh̉ hân uủ nhân hó̉
hón uủ điệp n ̃n̉ chni ch̃n̉ ńi qú̉ ńi iam - ńi
�ŕnh.
1. So ôánh: Là đôi chiếu sự văậ�̉ sự văiệc này vắi sự văậ�̉
sự văiệc kh́c ć n � �ưnn đôn để làm �nn sưc ợi
15
- GV cho HS ncu kh́i
niệm ćc ph p �u �t �t
văựn văà l y được ćc
VD.
- HS làm �hmo ycu cầu
của GV.
hình̉ ợi cam cho sự uĩnn đ̣�.
VD: Dr̉ mm như búp �rcn cành
2. Nhun hoá: là ćch uùn nh̃nn �t n ̃n văôn uùn để
micu �a hành độn của con n ươi để micu �a văậ�̉ uùn
lọi �t ọi n ươi để ọi sự văậ� kh n phai là n ươi làm
cho sự văậ�̉ sự văiệc hiện lcn sôn độn ̉ ần ui vắi con
n ươi.
VD: ohú mèo đmn nhà mm r � đ́n ycu.
3. hn u c: Là ćch uùn sự văậ�̉ hiện �ượn này để ọi �cn
cho sự văậ�̉ hiện �ượn kh́c uựa văào n � �ưnn đôn
( iôn nhau. nhằm �nn sưc ợi hình̉ ợi cam cho sự
uĩnn đ̣�.
VD: Gần mực �hì đmn̉ ần đèn �hì ṛn .
4. Hoán u c: Là ćch uùn sự văậ� này để ọi �cn cho sự
văậ�̉ hiện �ượn kh́c uựa văào n � licn �ươn ần ui
nhằm �nn sưc ợi hình̉ ợi cam cho sự uĩnn đ̣�.
VD: Đầu ḅc �ĩnn đầu uanh (h ươi ià �ĩnn n ươi �r̉:
uựa văào u u hiệu bcn n oài..
5. Điệ ngư: là �t n ̃n (hoặc ca mộ� câu. được lặp ḷi
nhiều lần �ron khi ńi văà văiế� nhằm nh n ṃnh̉ bộc lộ
cam uúc...
VD: Von mắc ch n chcnh đươn um cḥy
Ḷi đỉ ḷi đi �rơi uanh �hcm.
6. ohni ch̃n là ćch lợi uun đặc sắc văề âm̉ n hia nhằm
�̣o sắc �h́i uc uom hài hức.
VD:
Mcnh m n mu n mẫu màu mưa
Moi mắ� micn man mđi mị� mơ
7. Nói quá là biện ph́p �u �t ph́n đ̣i mưc độ̉ qui m ̉
�cnh ch � của sự văậ�̉ hiện �ượn được micu �a để nh n
ṃnh̉ ây n �ượn ̉ �nn sưc biểu cam.
VD: L̃ mui mươi �́m ́nh l n
ohôn khmn chôn bao râu rôn �rơi cho.
8 Nói giimả nói ruánh là mộ� biện ph́p �u �t uùn ćch
uĩnn đ̣� �ế nhị̉ uyển chuyển̉ �ŕnh ây cam íc qú
đau buôn̉ hc sợ̉ nặn nề; �ŕnh �h �uc̉ �hiếu lịch sự.
Vc uu:
B́c Dưnn �h i đđ �h i rôi
hức mây man ḿc n ậm n ùi lòn �a.
Hàạ độ g 2: L̉yệ ập
Bài �ập 1: Phân biệ� hân uủ hón uu �t văựn học văà hân uủ hón uu �u �t học?
Gợi ý: 1.( 1đihmC
Dra lơi đợc :
- hân uủ hón uu �t văựn học là ph p chuyển n hia �̣o ncn n hia ḿi �hực
sự của �t̉ ćc n hia này được hi �ron �t điển.
- hân uủ hón uu �u �t học là ćc hân uủ hón uu �̣o ra ý n hia lâm �hơi
(n hia n ̃n canh. kh n �̣o ra ý n hia ḿi cho �t. Đây là ćch uĩnn đ̣� bằn hình
16
anh̉ hình �ượn man �cnh biểu cam cho câu ńi; Kh n phai là phưnn �hưc
chuyển n hia �̣o ncn sự ph́� �riển n hia của �t n ̃n.
Bài �ập 2: Biện ph́p �u �t được sử uun �ron hai câu �hn sau là ì ?
h ươi văề chiếc b́n nnm canh
K̉ đi mu n uặm mộ� mình ua u i .
( Druyện Kiều - h uỹnn Du .
n. hân uu
o. Dưnn phan
B. Hón uu
D. h́i iam ̉ ńi �ŕnh .
Gơi ý: o
Bài �ập 3: Hai câu �hn sau sử uun nh̃nn biện ph́p �u �t nào ?
“Mặt trơi uuống biển như hòn lửc
Song đã c i then đêm sập cửc”
n. hhân hó văà so śnh
o. hân uu văà hón uu.
B. h́i qú văà liệ� kc.
D. ohni ch̃n văà điệp �t.
Gơi ý: A
Bài �ập 4: Hđy chỉ ra biện ph́p �u �t �t văựn �ron hai câu �hn sau:
h ày n ày mặ� �rơ đi qua �rcn lnn
Dh y mộ� mặ� �rơi �ro lnn r � đo.
Gơi ý: Ph p �u �t hân uu: Mượn hình anh mặ� �rơi để chỉ B́c Hô.
* Hướng uẫn hó ôinh hó b ni ở nh n
- hắm vẵnn �oàn bộ kiến �hưc �iế� học; Làm hoàn chỉnh bài �ập văào văơ BD
- BDVh: Viế� đọn vănn kể văề mộ� con văậ� �ron ia đình mm̉ �ron đ́ văận
uun ćc ph p �u �t.
- ohuhân bị: Luyện tập l m b i tập ̀ cac biện phap tu từ từ ựng
Rur inh nghiệm
*
*
BUỔI 7:
Duyệ� n ày :
*
*
*
*
*
*
*
LỤỆN TẬP LAM BAI TẬP VỀ CÁC BIỆN
PHÁP TU TỪ TỪ VỰNG
h ày lập kế họch:
h ày �hực hiện :
A. MUC TIÊU: Gihp hoc sinh:
1. Kiến �hưc:
- oủn cô nh̃nn hiểu biế� văề ćc biện ph́p �u �t �iến Việ� qua làm ćc bài
�ập �hực hành.
2. Kỹ nnn :
- Rèn luyện ki nnn làm bài �ập
B. CHUẨN BI CỦA GV VA HS:
- GV: Sọn bài văà đọc �ài liệu �ham khao.
- HS: Đọc văà chuhân bị bài ơ nhà; �ham khao �ài liệu ć licn quan đến bài học.
C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠ̣ HỌC
* ổn đinh lớ ả ihm rua b ni ́ũ.
17
Bài cu: Làm bài �ập GV iao văề nhà.
* Tổ ́hứ́ HS luyện rậ
B ni rậ 1: X́c định văà phân �cch ph p �u �t ć �ron ćc đọn �hn sau:
Ang
Đcu lòng ơ ngươi đi
Lệ rơi thấm đa tơ chic ru tằm. (h uỹnn Du.
Bng
Rễ siêng hông ngại đất nghèo
Tre bco nhiêu rễ bấy nhiêu cân cu (h uỹnn Duy.
Cng
Cung trông lại m cung chẳng thấy
Thấy ucnh ucnh nhưng mấy ng n dâu
Ng n dâu ucnh ngắt một m u
Lòng ch ng ý thiếp ci sâu hơn ci? (ohinh phu n âm khúc)
Dng
B n tcy tc l m nên tất cả
Co sức ngươi sỏi đa cung th nh cơm (ohcnh H̃nu.
Gợi ý: n. h́i qú: �hể hiện ñi đau đ́n chia li kh n uiế� ĩna n ươi đi văà k̉ ơ.
B. hhân hó - hân uu: Phhâm ch � sicn nnn cần cù của �rmnhư con n ươi Việ� ham
�ron suô� chiều uài lịch sử uân �ộc.
o. Điệp n ̃n: hh n ṃnh kh n ian ua ćch mcnh m n b́� n ́� iưa n ươi đi văà
k̉ ơ. Dt đ́ � đậm ñi sầu chia lỉ c đnn của n ươi chinh phu.
D. Hón uu: bàn �ay để chỉ con n ươi.
B ni rậ 2: oâu nào sau đây sử uun biện ph́p ńi iam ńi �ŕnh?
n. Dh i để me cầm cun được.
B. Mợ mày ph́� đ̣� lắm̉ ć như ụo �rức đâu.
o. B́c �rai đđ kh́ rôi chư.
D. Lđo hđy ycn lòn mà nhắm mắ�.
Gợi ý: D
B ni rậ 3: oho ćc văc uu sau: Chân cứng đa m̀mn đen như cột nh chayn dơi non
lấp biểnn ng n cân treo sơi tocn ucnh như t u lan long trơi lơ đấtng
hhận u � nào sau đây ńi đún nh � văề ćc văc uu �rcn?
n- Là ćc câu �uc n ̃n ć sử uun biện ph́p so śnh.
B- Là ćc câu �hành n ̃n ć sử uun biện ph́p ńi qú.
o- Là ćc câu �uc n ̃n ć sử uun biện ph́p ńi qú.
D- Là ćc câu �hành n ̃n uùn biện ph́p so śnh.
Gợi ý: B
B ni rậ 4: Vận uun ćc ph p �u �t đđ học để phân �cch đọn �hn sau:
“ oư n hi hôn �hnm đan �́i sinh
h i sao y lặn̉ hó bình minh.
onn mưa văta �̣nh̉ Ba Đình nắn
B́c đưn �rcn kiả văẫy ọi mình
(Tố Hưu)
Gợi ý: - X́c định được ćc ph p �u �t ć �ron đọn �hn:
hón uu: Hồn thơm; hân uu: Ngôi scon bình minh
Dt n ̃n cùn �rươn �t văựn chỉ ćc hiện �ượn �ự nhicn: h i saỏ lặn̉ bình
minh̉ cnn mưả �̣nh̉ nắn .
- Phân �cch ćch uĩnn đ̣� bằn hình anh để �h y ći hay ći đep của đọn �hn: �hể
hiện sự văinh hằn ̉ b � �ử của B́c: hó �hân văào �hicn nhicn̉ �rươn �ôn cùn �hicn
nhicn đ � nức̉ iam nhe ñi đau ú� sự ra đi của h ươi. Hình anh �hn văta iàu
sắc �h́i biểu cam văta �hể hiện � m lòn �hành kcnh �hicn licn của �́c ia đôi vắi
B́c Hô.
18
* Hướng uẫn hó ôinh hó b ni ở nh n
- hắm vẵnn �oàn bộ kiến �hưc �iế� học;
- BDVh: Làm hoàn chỉnh bài �ập văào văơ BD
- ohuhân bị: Trcu dồi ốn từng
Rur inh nghiệm
Ngny saàạ : 20/11/2011
BUỔI 8
LỤỆN TẬP TRAU DỒI VÔN TỪ
A. M ć riêu ́ân đar
1. Kiến �hưc:
- oủn cô nh̃nn hiểu biế� văề ćch �rau uôi văôn �t: óch nắm vẵnn n hia
của �t văà ćch uùn �t̉ ćch làm �nn văôn �t.
2. Kỹ nnn :
- Rèn luyện ki nnn �rau uôi văôn �t qua làm ćc bài �ập.
B. Chuhn bi ́̉a GV v n HS
- GV: Sọn bài văà đọc �ài liệu �ham khao.
- HS: Đọc văà chuhân bị bài ơ nhà; �ham khao �ài liệu ć licn quan đến bài học.
C. Cá́ hoar động uay hó ́h̉ yếu
1. Ổn đinh lớ ả ihm rua b ni ́ũ.
Bài cu: ? hcu nh̃nn ćch �rau uôi văôn �t?
2 Tổ ́hứ́ HS hoar động
1: Cu g cố kĩ n g rè l̉yệ r̉̉ dôi vố ư
* . Kĩ năng uèn luyện rua u uồi v́n rư
H. hcu nh̃nn ćch để �rau uôi văôn �t? 1. Rèn luyện đh nắm vưng nghĩa ́̉a
- HS úc định được 2 ćch rèn luyện để rư v n ́á́h uùng rư
�rau uôi văôn �t chcnh.
- Mộ� �t ć �hể nhiều n hiả n ược ḷi
mộ� kh́i niệm ć �hể được biểu hiện
H. Ḍi sao cần phai nắm vẵnn n hia của bằn nhiều �t.
�t văà ćch uùn �t?
- Vì văậy cần phai ć ý �hưc nắm được
- HS lc iai
n hia của �t văà sắc �h́i ý n hia của �t
�ron �tn �rươn hợp �hì ḿi ć �hể
uùn �t mộ� ćch chcnh úc.
2. Rèn luyện đh l nm răng v́n rư
- Gặp �t n ̃n kh́ kh n hiểu �hì �a phai
H. Da ć �hể làm �nn văôn �t cho ban
nhơ họ iai �hcch để hiểu biế� văà nắm
�hân bằn nh̃nn ćch nào?
chắc được n hia của �t.
- HS rú� ra kinh n hiệm ć nhân. GV bổ - Khi umm śch văở b́o chc nếu ặp �t
sun ̉ rú� ra kế� luận chun .
n ̃n nào mình kh n hiểu n hia �hì phai
�ra �t điển hoặc hoi nh̃nn n ươi �in cậy
để nắm được n hia của �t đ́ để hiểu
được nội uun của vănn ban.
- nh̃nn �t ḿi cần hi ch p chân �hận...
II. Luyện rậ
19
B i tập 1: Dìm n hia của ćc �t: đanhn ch́n n ganhn nắm �ron ćc �rươn
hợp sau:
- đ́nh cho m y đòn̉ đ́nh đuổi iặc̉ đ́nh đàn̉ đ́nh cở đ́nh chuôi để �rôn ̉ đ́nh
hàn ra chợ.
- qua cây đđ chcn̉ cnm canh đđ chcn̉ vắ chcn snm um̉ n ượn chcn mặ�.
- ́nh l y �h � ḅỉ ́nh lúa văề nhà.
- nắm �ay ḷi để đ m̉ nắm văắ� u ỉ nắm chcnh quyền̉ nắm kiến �hưc.
B i tập 2: Ph́� hiện l̃i uùn �t sau văà ch̃na ḷi cho đún :
a. nnh mm c n nhân đđ nhận đầy đủ �iền bù lao của m y n ày làm �hcm ca.
b. Ba �iến k̉n ún lcn mộ� hôi uài.
c. mộ� ki sư n ươi h a là cha ruộ� của sún nK.
u. Dron chiến �ranh̉ nhiều chiến si ćch ṃn đđ bị �ra � n hế� sưc cực đoan.
m. óch đây 25 nnm̉ điểm chuhân uể uu học nức n oài là 21 điểm văào nnm 1981.
B i tập 3: Phân biệ� sự kh́c nhau ĩna n hia của ćc �t �ron �tn cặp �t
sau: �h́m b́o - quân b́o; �ình b́o - ín điệp; �rinh ś� - �rinh �h́m; đôi �hủ - đôi
phưnn .
B i tập 4: Đặ� câu vắi ćc �t n ̃n H́n Việ� sau : �inh �ú̉ điều �iế�̉ �iế� �h́ỏ
ph́ ia chi �ử̉ c n luận̉ độc �họi.
Gơi y:
B ni rậ 1: đ́nh (đ́nh cho m y đòn.: làm đaủ làm �ổn �hưnn bằn �́c độn
của mộ� lực (n hia ôc.̉ ćc �t đ́nh còn ḷi uùn �hmo n hia chuyển.
B ni rậ 2: a. bù lao = �hù lao; b. cha ruộ� = cha đ̉; c. cực đoan = uđ man; ...
B ni rậ 3: Mẫu : lcnh ć nhiệm vău uò u � �hu �hập �ình hình quân sự phuc
vău chiến đ u cho địch �hì ọi là tham baon cho �a �hì ọi là quuân baong
B ni rậ 4: Mẫu: Ôn y văẫn ĩn vẵnn �iế� �h́o của mộ� nhà nho.
* Hướng uẫn hó ôinh hó b ni ở nh n
- hắm vẵnn �oàn bộ kiến �hưc �iế� học;
- BDVh: Làm hoàn chỉnh bài �ập văào văơ BD.
Bài �ập: Dìm nh̃nn �t H́n Việ� đôn n hia vắi ćc �ti H́n Việ� sau: vă n đ́p̉ �ư
�uần̉ phu mẫủ hâm �hực̉ �rươn độ̉ cươn độ̉ kh n phận̉ �ư uuỷ an khan ̉ �h n
minh̉ �hicn kiến.
- ohuhân bị: Chp đ̀ 4: Hệ thống hoa một số ấn đ̀ ̀ lịch sử vn hoc Việt
Ncmng
20
- Xem thêm -