Tài liệu Giáo án bài nói với con

NOÙI VÔÙI CON - Y Phöông A. MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU: Giuùp hoïc sinh: 1. Kieán thöùc: giuùp hoïc sinh caûm nhaän ñöôïc tình caûm thaém thieát cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi, tình yeâu queâ höông saâu naëng cuøng nieàm töï haøo vôùi söùc soáng beàn bæ, maïnh meõ cuûa daân toäc mình qu lôøi noùi vôùi con cuûa moät ngöôøi cha. Böôùc ñaàu hieåu ñöôïc caùch dieãn taû ñoäc ñaùo, giaøu hình aûnh cuï theå, gôïi caûm gôïi nghó trong thô cuûa taùc giaû laø ngöôøi daân toäc Taøy. 2. Tích hôïp: Tieáp tuïc coâng vieäc ôû tieát 122, tích hôïp doïc vôùi baøi con coø. 3. Reøn kó naêng ñoïc dieãn caûm vaø tìm hieåu, phaân tích thô töï do, thô tieáng daân toäc ít ngöôøi dòch ra tieáng Vieät. B. CHUAÅN BÒ: 1- Giaùo vieân: Saùch giaùo khoa + saùch giaùo vieân + thieát keá baøi daïy -> soaïn giaùo aùn – chaân dung Y Phöông, taäp thô Vieät Nam 1945 – 1985 ( NXB GD – haø nOÄi 1987). 2- Hoïc sinh: Taäp ñoïc dieãn caûm baøi thô, ñoïc chuù thích, soaïn baøi theo yeâu caàu caâu hoûi höôùng daãn SGK. C. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ * Hoaït ñoäng 1: Khôûi ñoäng ( 5 phuùt) - Kieåm tra: - 1 hoïc sinh - Hoûi: Ñoïc thuoäc vaø ñoïc dieãn caûm baøi thô thöïc hieän. sang thu, giaûi thích trieát lí trong hai caâu thô cuoái. Ñaùp aùn: - Ñoïc thuoäc loøng, ñoïc dieãn caûm. (6 ñ) - Khi con ngöôøi töøng traõi thì cuõng vöõng vaøng bình tónh hôn tröôùc nhöõng tröôùc nhöõng baát thöôøng cuûa ngoïai caûnh, cuûa cuoäc ñôøi. (4 ñ) - Nghe. NOÄI DUNG GHI - Vaøo baøi môùi - Ghi baøi. Tình yeâu thöông con caùi, mô öôùc theá heä sau tieáp noái xöùng ñaùng, phaùt huy truyeàn thoáng cuûa - Döïa vaøo chuù A. GIỚI THIỆU CHUNG: toå tieân, queâ höông voán laø tình caûm cao ñeïp cuûa thích phaùt I. Taùc giaû: con ngöôøi Vieät Nam ta suoát bao ñôøi nay. Tieát bieåu. - Y Phöông (1948), teân khai sinh hoïc hoâm nay, chuùng ta tìm hieåu caûm höùng aáy - 1 hoïc sinh laø Höùa Vónh Söôùc, daân toäc Taøy qua baøi thô “Noùi vôùicon” cuûa nhaø thô Y thöïc hieän. (Truøng Khaùnh – Cao Baèng). Phöông. - Thô oâng theå hieän taâm hoàn chaân - Nghe. * Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn ñoïc vaø tìm hieåu - Ñoïc laïi. chuù thích. (8 phuùt) - Nhaän xeùt. - Hoûi: Haõy trình baøy vaøi neùt veà taùc giaû Y thaät maïnh meõ vaø trong saùng, caùch tö duy giaøu hình aûnh cuûa ngöôøi Mieàn Nuùi. II. Taùc phaåm: Baøi thô trích trong Thô Vieät Nam Phöông? 1945 – 1985. B. ÑOÏC - TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN: I. Ñoïc - Hoûi: Baøi thô coù xuaát xöù nhö theá naøo? - Laàn löôït kieåm tra 4 töø khoù trong SGK. * Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn ñoïc vaø tìm hieåu vaên baûn (27 phuùt) - Ñoïc. - Suy nghó. - Trao ñoåi. II. Boá cuïc - Phaùt bieåu. a. Töø ñaàu … ñeïp nhaát treân ñôøi -> - Hoûi: Baøi thô thuoäc theå thô gì? Nhaän xeùt nhòp, vaàn? (Theå thô: theå thô töï do, caâu vaàn, nhòp theo doøng caûm xuùc). - Höôùng daãn caùch ñoïc: gioïng aám aùp, yeâu thöông töï haøo. - Giaùo vieân ñoïc maãu 1 laàn sau ñoù goïi hoïc sinh ñoïc laïi nhaän xeùt. - Suy nghó. - Hoûi: Vaên baûn goàm coù maáy phaàn? YÙ cuûa - Phaùt bieåu. töøng phaàn laø gì? Chia laøm 2 ñoaïn noùi vôùi con veà tình caûm coäi nguoàn. b. Phaàn coøn laïi -> Noùi vôùi con veà söùc soáng beàn bæ, maõnh lieät cuûa queâ höông. - Choát: III. Tìm hieåu chi tieát: Ñoaïn 1: Con lôùn leân trong tình yeâu thöông söï 1. Noùi vôùi con veà tình caûm coäi naâng ñôõ cuûa cha meï, trong cuoäc soáng lao ñoäng nguoàn: eâm ñeàm cuûa queâ höông. - Tình gia ñình: Ñoaïn 2: Loøng töï haøo veà nhöõng truyeàn thoáng “Chaân phaûi böôùc tôùi cha cao ñeïp cuûa queâ höông. Mong muoán con haõy Chaân traùi böôùc tôùi meï keá tuïc xöùng ñaùng vôùi truyeàn thoáng aáy. Moät böôùc chaïm tieáng noùi - Leänh: Ñoïc dieãn caûm laïi ñoaïn 1 (Nhaéc laïi yù Hai böôùc tôùi tieáng cöôøi”. chính cuûa ñoaïn thô). (Caùch noùi cuûa ngöôøi daân mieàn - Hoûi: Ngöôøi cha ñaõ noùi vôùi con nhöõng tình nuùi) caûm naøo cuûa coäi nguoàn? Tình caûm naøy theå -> Maùi aám gia ñình haïnh phuùc hieän ôû caâu thô naøo? - Hoûi: Em coù nhaän xeùt gì veà caùch dieãn ñaït trong 4 caâu thô ñaàu? (Caùch noùi giaøu hình aûnh). - Hoûi: Boán caâu thô giuùp em hình dung ñöôïc ñieàu gì? - Con ngöôøi yeâu nhau thöông trong => Nhaéc nhôû con ngöôøi veà tình caûm ruoät thòt, coäi nguoàn. saùng vaø haïnh phuùc. - Nghe - Hoûi: Töø ñoù hình töôïng gia ñình hieän leân nhö theá naøo? - Hoûi: Vì sao lôøi ñaàn tieân cuûa ngöôøi cha noùi - Tình queâ höông: “Ngöôøi ñoàng mình yeâu laém vôùi con laïi laø ñieàu ñoù? Ñan lôø caøi nan hoa - Bình : Hình dung ñöùa treû ñang taäp ñi töøng Vaùch nhaø ken caâu haùt böôùc chaäp chöõng ñaàu tieân trong söï chôø ñoùn, Röøng cho hoa vui möøng cuûa cha meï. Khoâng khí ñaàm aám, Con ñöôøng cho nhöõng taám loøng quaán quyùt. Töøng böôùc ñi, töøng tieáng noùi, tieáng Cha meï nhôù veà ngaøy cöôùi cöôøi cuûa con ñöôïc cha meï chaêm chuùt. Con lôùn Ngaøy ñaàu tieân ñeïp nhaát treân leân töøng ngaøy trong söï yeâu thöông, naâng ñoùn ñôøi” vaø mong chôø cuûa cha meï. -> Veû ñeïp veà cuoäc soáng lao ñoäng - Hoûi: Ngoaøi tình caûm gia ñình, caùc em coøn - Ñoïc. vaø sinh hoaït tinh thaàn. caûm nhaän ñöôïc tình caûm naøo ñöôïc theå hieän ôû => Queâ höông mang veû ñeïp - Trao ñoåi. phaàn I? Nhöõng caâu thô naøo theå hieän tình caûm - Thaûo luaän. - Phaùt bieåu. truyeàn thoáng vaên hoaù vaät chaát vaø ñoù? tinh thaàn. - Hoûi: Nhöõng hình aûnh ñoù gôïi veà cuoäc soáng nhö theá naøo? - Hoûi: Caùc töø caøi, ken ngoaøi nghóa mieâu taû coøn noùi leân tình yù gì? (gôïi söï gaén boù, quaán quyùt). - Hoûi: Ngöôøi cha coøn noùi ngaøy cöôùi cuûa cha - Thaûo luaän. - Trình baøy. meï laø “ngaøy ñaàu tieân ñeïp nhaát”. Theo em gôïi - Nhaän xeùt. leân cuoäc soáng nhö theá naøo ôû queâ höông? - Hoûi: Töø ñoù, em caûm nhaän ñieàu gì qua lôøi cuûa ngöôøi cha muoán noùi vôùi con? - Bình: Hai caâu thô “Ñan lôø caøi nan hoa / 2. Söùc soáng beàn bæ, maõnh lieät vaùch nhaø ken caâu haùt” dieãn taû söï tröôûng cuûa queâ höông: thaønh cuûa con trong cuoäc soáng lao ñoäng, trong - “Ngöôøi ñoàng mình thöông laém thieân nhieân thô moäng vaø nghóa tình cuûa queâ […] höông. Hình aûnh thô gôïi leân coâng vieäc lao […] Khoâng lo cöïc nhoïc” ñoäng cuï theå qua vieäc mieâu taû “ñan lôø, ken vaùch nhaø” vöøa dieãn taû chaát thô cuûa cuoäc soáng lao -> soáng vaát vaû maø maïnh meõ, ñoäng hoàn nhieân aáy baèng caùch söû duïng nhöõng khoaùng ñaït, beàn bæ gaén boù. ñoäng töø “caøi, ken” ñi keøm vôùi caùc danh töø => Tình nghóa, thuyû chung vôùi “nan hoa, caâu haùt” taïo neân nhöõng keát caáu queâ höông, bieát chaáp nhaän vaø - Trao ñoåi - Thaûo luaän caûm veà cuoäc soáng lao ñoäng caàn cuøvaø töôi vui - Phaùt bieåu giaøu söùc khaùi quaùt dieãn taû tuy moäc maïc maø gôïi vöôït qua gian nan thöû thaùch baèng yù chí, nieàm tin cuûa mình. cuûa ngöôøi daân lao ñoäng mieàn nuùi. Giöõa cuoäc - Ñoïc soáng lao ñoäng caàn cuø aáy töøng ngaøy lôùn leân. - Suy nghó Vaãn baèng caùch dieãn taû moäc maïc, gôïi - Phaùt bieåu - “Ngöôøi ñoàng mình thoâ sô […] caûm maïnh meõ taùc giaû ñaõ theå hieän khung caûnh -> Giaøu chí khí, nieàm tin, caàn cuø röøng nuùi queâ höông thaät thô moäng vaø nghóa nhaãn naïi laøm neân queâ höông vôùi tình. Thieân nhieân aáy ñaõ che chôû nuoâi döôõng truyeàn thoáng ñeïp. con caû taâm hoàn vaø loái soáng. - Leänh: Ñoïc dieãn caûm laïi ñoaïn 2 (Nhaéc laïi yù chính cuûa ñoaïn thô). […] Nghe con” - Hoûi: Nhöõng ñaëc ñieåm naøo trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi nôi queâ höông ñöôïc gôïi nhaéc trong nhöõng lôøi ngöôøi cha noùi vôùi con? => Bieát töï haøo veà truyeàn thoáng queâ höông, caàn töï tin vöõng böôùc treân ñöôøng ñôøi. - Hoûi: Em haõy tìm nhöõng caâu thô noùi leân yù naøy? - Hoûi: Em coù nhaän xeùt gì veà caùch dieãn ñaït trong lôøi thô naøy? Qua ñoù em cho bieát ngöôøi cha muoán noùi vôùi con ñieàu gì veà “Ngöôøi ñoàng mình”? - Hoûi: Töø ñoù cha muoán noùi vôùi con tình caûm gì ñoái vôùi queâ höông? - Hoûi: Ngoaøi nhöõng ñöùc tính treân, ngöôøi cha coøn noùi vôùi con ñieàu gì veà queâ höông? Ñieàu ñoù theå hieän trong nhöõng caâu thô naøo? IV. Toång keát: - Hoûi: (Thaûo luaän 3 phuùt) Cha noùi vôùi con: 1. Ngheä thuaät “Ngöôøi ñoàng mình thoâ sô … nhoû beù ñaâu con” Theo em “nhoû beù” maø ngöôøi cha muoán noùi - Gioïng ñieäu tha thieát, duøng nhieàu caâu caûm. vôùi con coù nghóa laø gì? - Hình aûnh cuï theå. - Hoûi: Em caûm nhaän theá naøo veà lôøi thô - Boá cuïc maïch laïc. “Ngöôøi ñoàng mình ñuïc ñaù … laøm phong tuïc”? - Hoûi: Vì sao ngöôøi cha laïi noùi vôùi con veà ñieàu ñoù? - Hoûi: Töø ñoù cha muoán noùi vôùi con tình caûm gì ñoái vôùi queâ höông? - Bình: Ngöôøi ñoàng mình soáng beàn gan vöõng chí “Cao ño noãi buoàn / Xa nuoâi chí lôùn”, tha thieát yeâu queâ höông: “Soáng treân ñaù khoâng cheâ ñaù gaäp gheành Soáng trong thung khoâng cheâ thung ngheøo ñoùi” Moäc maïc, hoàn nhieân, khoaùt ñaït: Soáng nhö soâng nhö suoái 2. Noäi dung Baøi thô theå hieän tình caûm gia ñình aám cuùng, ca ngôïi truyeàn thoáng caàn cuø, söùc soáng maïnh meõ cuûa queâ höông vaø daân toäc mình. Baøi thô giuùp ta hieåu theâm veà söùc soáng vaø veû ñeïp taâm hoàn cuûa moät daân toäc mieàn nuùi, gôïi nhaéc tình caûm gaén boù vôùi truyeàn thoáng vôùi queâ höông vaø yù chí vöôn leân trong cuoäc soáng C. LUYEÄN TAÄP: - Ñoïc dieãn caûm baøi thô. Ngöôøi ñoàng mình thoâ sô da thòt - Ñaët mình vaøo nhaân vaät ngöôøi Maïnh meõ giaøu chí khí vaø nieàm tin: con trong baøi thô. Soaïn moät baøi “Ngöôøi ñoàng mình töï ñaäp ñaù […] laøm phong noùi ngaén veà caûm xuùc, suy nghó tuïc” cuûa mình khi nghe lôøi cha noùi vôùi Toùm laïi, qua caùch noùi cuûa ngöôøi daân mieàn nuùi con. dieãn ñaït vöøa cuï theå (ví von so saùnh), vöøa dieãn ñaït mô hoà nhöng chính xaùc hôïp lyù, söùc gôïi caûm boäc loä noäi dung saâu saéc. Töø ñoù, ngöôøi cha mong muoán con phaøi thuyû chung vôùi queâ höông , bieát chaáp nhaän vaø vöôït qua nhöõng gian nan, thöû thaùch baèng yù chí nieàm tin cuûa mình, ñoàng thôøi mong muoán con töï haøo vôùi truyeàn thoáng queâ höông, daên doø con töï tin maø vöõng böôùc vaøo ñôøi. * Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn toång keát vaø luyeän taäp (5 phuùt) - Hoûi: Em haõy khaùi quaùt nhöõng neùt chính veà ngheä thuaät cuûa baøi thô ? Qua baøi thô em thaáy tình caûm cuûa ngöôøi cha ñoái vôùi con nhö theá naøo? ñieàu lôùn nhaát ngöôøi cha muoán truyeàn cho con, giaùo duïc con laø gì? - Ñoïc chaäm ghi nhôù SGK. - Veà nhaø ghi laïi. D. Höôùng daãn coâng vieäc ôû nhaø: (2 phuùt) - Chuaån bò baøi “ Maây vaø soùng” - Vieát moät baøi nghò luaän neâu suy nghó cuûa em veà nhöng lôøi ngöôøi cha noùi vôùi con. - Söu taàm moät soá caâu ca dao, lôøi ru daân gian maø em ñöôïc nghe baø, meï töøng ru.