Tài liệu Giáo án bài hệ thần kinh sinh dưỡng

BÀI: HEÄ THAÀN KINH SINH DÖÔÕNG I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc - HĐ 2:  HS hiểu: HS phaân bieät phaûn xaï sinh döôõng vôùi phaûn xaï vaän ñoäng veà maët caáu truùc chöùc naêng. - HĐ 3:  HS hiểu: Phân biệt được bộ phận giao cảm với bộ phận đối giao cảm trong hệ thần kinh sinh dưỡng về cấu trúc và chức năng. - HĐ 4:  HS biết: Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng. 2. Kó naêng  HS thöïc hieän ñöôïc: Kó naêng quan saùt, hoaït ñoäng nhoùm.  HS thực hiện thành thạo: Tìm kiếm và xử lí thông tin SGK. 3. Thaùi ñoä  Thoùi quen: Yêu thích bộ môn, học tập nghiêm túc.  Tính caùch: YÙù thöùc giöõ gìn reøn luyeän thaân theå. II. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP  Cung phản xạ sinh dưỡng.  Caáu taïo heä thaàn kinh sinh döôõng.  Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng. III. CHUAÅN BÒ 1. Giaùo vieân  Tranh cung phaûn xaï sinh döôõng. Heä thaàn kinh sinh döôõng. 2. Hoïc sinh  Chuaån bò baøi môùi “Heä thaàn kinh sinh döôõng“.  Ñoïc thoâng tin sgk.  Quan saùt H: 48.1, 2  Tìm hieåu thaønh phaàn cung phaûn xaï sinh döôõng?  Quan saùt H: 48.3.  Tìm hieåu caáu taïo, chöùc naêng heä thaàn kinh sinh döôõng? IV. TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG HOÏC TAÄP 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän 2. Kieåm tra mieäng: Câu hỏi Trả lời Câu 1: Trình baøy caáu taïo trong Câu: - Caáu taïo trong: Ñaïi naõo laø phaàn naõo phaùt của ñaïi naõo? trieån nhaát goàm: 4ñ  Chaát xaùm taïo thaønh voû naõo, daøy 23mm goàm saùu lôùp laø trung khu caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän.  Chaát traéng naèm döôùi voû naõo laø nhöõng ñöôøng thaàn kinh noái caùc vùng cuûa vỏ naõo và nối 2 nửa đại não vôùi nhau. Ngoài ra còn có các ñöôøng daãn truyeàn, các đường dẫn truyền này baét cheùo nhau ở hành tủy hoặc tủy sống. Câu 2: Voû ñaïi naõo goàm caùc vuøng naøo? 4ñ Câu 2: Vuøng vaän ñoäng ngoân ngöõ (noùi vaø vieát), hieåu tieáng noùi, hieåu chöõ vieát, caûm giaùc, vaän ñoäng, vò giaùc, thính giaùc, thò giaùc. Câu 3: Trình baøy caáu taïo heä thaàn kinh sinh döôõng ? 2ñ Câu 3: Heä thaàn kinh sinh döôõng goàm:  Trung öông thaàn kinh.  Ngoaïi bieân: daây TK, haïch TK. 4.3. Tieán trình baøi hoïc HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ NOÄI DUNG BAØI HOÏC HS HĐ 1: Vào bài (1p) Döïa vaøo chöùc naêng ngöôøi ta chia heä thaàn kinh thaønh maáy phaân heä? Ñoù laø laø caùc phaân heä gì?  Baøi môùi. HĐ 2 (12 phuùt): So saùnh cung phaûn xaï I. Cung phaûn xaï sinh döôõng sinh döôõng vaø cung phaûn xaï vaän ñoäng G: Treo tranh höôùng daãn hs quan saùt. Yeâu caàu hs ñoïc thoâng tin sgk. H: Ñoïc thoâng tin sgk quan saùt hình 48.1 G: Haõy hoaït ñoäng nhoùm hoaøn thaønh baøi taäp  sgk/151. H: Tieán haønh hoaït ñoäng nhoùm hoaøn thaønh caùc caâu hoûi. G: Trung khu phaûn xaï vaän ñoäng vaø phaûn xaï sinh döôõng naèm ôû ñaâu? H: Naèm trong chaát xaùm phaûn xaï sinh döôõng naèm ôû söøng beân tuûy soáng vaø trong truï naõo. G: So saùnh cung phaûn xaï sinh döôõng vaø cung phaûn xaï vaän ñoäng ? H: Gioáng nhau: ñöôøng höôùng taâm 2 phaûn xaï goàm 1 nô ron lieân heä vôùi trung khu ôû söøng sau chaát xaùm. Khaùc nhau ñöôøng li taâm cuûa phaûn xaï vaän ñoäng chæ coù 1 nô ron chaïy thaúng töø söøng tröôùc chaát xaùm tôùi cô quan ñaùp öùng. Ñöôøng li taâm cuûa phaûn xaï sinh döôõng goàm 2 nô ron tieáp giaùp nhau trong caùc haïch thaàn kinh sinh döôõng. HĐ 3 (10 phuùt): So saùnh caáu taïo boä phaän giao caûm vaø phoù giao caûm H: Ñoïc thoâng tin sgk döïa vaøo baûng 48,1 G: Haõy so saùnh caáu taïo phaân heä thaàn kinh giao caûm ñoái giao caûm? Ñieåm gioáng nhau cô baûn cuûa 2 phaân heä laø gì? H: Coù sôïi tröôùc haïch cuûa 2 phaân heä ñeàu coù bao mielin, sôïi sau haïch thì khoâng. G: Heä thaàn kinh sinh döôõng goàm caùc boä phaän naøo? H: Trung öông thaàn kinh. Ngoaïi bieân: daây TK, haïch TK. G: Ñaëc ñieåm phaân heä tröôùc vaø phaân heä sau? H: Phaân heä thaàn kinh giao caûm coù trung öông naèm ôû chaát xaùm ôû söøng beân tuûy soáng caùc noron tröôùc haïch tôùi chuoãi haïch giao caûm vaø tieáp caän vôùi nô ron sau haïch. - Phaân heä thaàn kinh ñoái giao caûm coù trung öông naèm trong truï naõo ñoaïn cuøng tuûy soáng caùc noron tröôùc haïch ñi tôùi caùc haïch ñoái giao caûm ñeå tieáp caän noron sau haïch HĐ 4 (10 phuùt): Tìm hieåu chöùc naêng Cung phaûn xaï sinh döôõng naèm trong chaát xaùm goàm 2 nô ron: - Höôùng taâm töø cô quan thuï caûm veà trung öông thaàn kinh qua rễ sau. - Li taâm töø trung öông thaàn kinh qua haïch giao cảm ñeán cô quan. II. Caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng - Heä thaàn kinh sinh döôõng goàm:  Phần trung öông.  Phần ngoaïi bieân. - Coù hai phaân heä:  Phaân heä giao caûm coù trung öông naèm ôû chaát xaùm thuoäc söøng beân tuûy soáng. Caùc nôron tröôùc haïch ñi tôùi chuoãi haïch giao caûm vaø tieáp caän vôùi nô ron sau haïch.  Phaân heä ñoái giao caûm coù trung öông laø caùc nhaân xaùm trong truï naõo vaø ñoaïn cuøng tuûy soáng. Caùc nôron tröôùc haïch ñi tôùi caùc haïch ñoái giao caûm ñeå tieáp caän nôron sau haïch. III. Chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng phaân heä thaàn kinh giao caûm, ñoái giao caûm H: Quan saùt hình 48. 1,2,3 G: Em coù nhaän xeùt gì veà chöùc naêng 2 phaân heä thaàn kinh? H: Coù taùc duïng ñoái laäp nhau vôùi hoaït ñoäng caùc cô quan sinh döôõng G: Ñieàu naøy coù taùc duïng gì? H: Ñieàu hoøa hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan phuø hôïp vôùi nhu caàu cô theå töøng luùc töøng nôi. - Phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø ñoái giao caûm coù taùc duïng ñoái laäp nhau ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan sinh döôõng. - Nhôø taùc duïng ñoái laäp cuûa 2 phaân heä maø heä thaàn kinh sinh döôõng ñieàu hoøa ñöôïc hoaït ñoäng cuûa caùc nội quan. 4. Toång keát Câu hỏi Trả lời Câu hỏi: Trình baøy söï ñieàu hoøa tim Trả lời: maïch baèng phaûn xaï sinh döôõng luùc - Thuï quan kích thích xuaát hieän xung thaàn kinh veà trung öông ñieàu khieån huyeát aùp taêng? tim maïch naèm trong nhaân chaát xaùm thuoäc phaân heä ñoái giao caûm theo daây li taâm tôùi tim laøm giaûm nhòp co löïc co ñoàng thôøi daõn maïch gaây haï huyeát aùp. 5. Höôùng daãn hoïc taäp - Ñoái vôùi baøi hoïc ôû tieát naøy:  Hoïc thuoäc noäi dung baøi.  Traû lôøi caâu hoûi 1, 2, 3 sgk/154. Laøm baøi taäp.  Ñoïc muïc “Em coù bieát”. - Ñoái vôùi baøi hoïc ôû tieát tieáp theo:  Chuaån bò baøi môùi “Cô quan phaân tích thò giaùc”.  Ñoïc thoâng tin sgk.  Quan saùt hình 49.1, 2 Tìm hieåu caáu taïo caàu maét.  Cô quan phaân tích thò giaùc goàm caùc boä phaän naøo?  Söï taïo aûnh treân maøng löôùi? V. PHUÏ LUÏC  Baøi taäp sinh hoïc.  Giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng.