Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt...

Tài liệu Giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt

.DOC
79
262
100

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu C«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam díi sù chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ níc nh÷ng n¨m qua ®· thu ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ë møc cao vµ æn ®Þnh, kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc mét con sè, thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ ngµy cµng ®îc më réng… Cã ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nµy lµ nhê mét phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cña ViÖt Nam th«ng qua viÖc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch kinh tÕ më vµ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch kinh tÕ trªn nhiÒu mÆt theo xu híng quèc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸. NhiÒu n¨m tríc ®©y, ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cña ViÖt Nam cha ph¸t triÓn ®óng víi kh¶ n¨ng vµ ph¸t huy tèt vai trß cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn h¹n chÕ nµy vµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ chóng ta thiÕu nh÷ng nguån tµi trî cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong ®ã ®Æc biÖt ph¶i kÓ ®Õn lµ nguån tÝn dông ng©n hµng. ViÖc ph¸t triÓn h×nh thøc tÝn dông hç trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng kh«ng chØ mang l¹i lîi Ých cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu mµ cßn mang l¹i lîi Ých cho toµn x· héi vµ ngay c¶ b¶n th©n ng©n hµng bëi tÝn dông lµ ho¹t ®éng sinh lêi chñ yÕu cña ng©n hµng. NhËn thøc râ vÊn ®Ò ®ã, tõ n¨m 1997 Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam víi vai trß lµ mét ng©n hµng chñ lùc trong lÜnh vùc §Çu t vµ Ph¸t triÓn ®· b¾t ®Çu triÓn khai ho¹t ®éng tÝn dông xuÊt nhËp khÈu vµ bíc ®Çu ®· cã nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng tÝn dông hç trî xuÊt nhËp khÈu cña Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam nãi chung vµ cña Së giao dÞch I nãi riªng cßn nhiÒu h¹n chÕ, doanh sè cßn thÊp, lo¹i h×nh dÞch vô nµy cha ®îc quan t©m ®óng møc. Do vËy, viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng tÝn dông hç trî xuÊt nhËp khÈu trë thµnh mét ®ßi hái bøc xóc ®èi víi Së giao dÞch I - Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam hiÖn nay. Tríc yªu cÇu trªn em ®· chän ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh. Chuyªn ®Ò ®îc kÕt cÊu theo 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông xuÊt nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng III: Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p nh»m më réng ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. ch¬ng i Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th¬ng m¹i i. kh¸i niÖm tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, xuÊt nhËp khÈu trë thµnh vÊn ®Ò quan träng, thÞ trêng th¬ng m¹i thÕ giíi më réng kh«ng ngõng, nhu cÇu vÒ thÞ trêng tiªu thô hµng ho¸, thÞ trêng ®Çu t trë thµnh nhu cÇu cÊp b¸ch cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Do kh¶ n¨ng tµi chÝnh cã h¹n mµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®ñ vèn thu mua chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, tõ ®ã n¶y sinh ra quan hÖ vay mîn vµ sù gióp ®ì tµi trî cña c¸c ng©n hµng. Quan hÖ giao th¬ng quèc tÕ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò tÕ nhÞ, ®«i khi phøc t¹p, nªn nh÷ng nghiÖp vô th¬ng m¹i ®ßi hái sù tham gia cña ng©n hµng ®em l¹i cho c¸c nhµ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng sù hiÓu biÕt kü thuËt vµ chç dùa tµi chÝnh trong lÜnh vùc quan träng nµy. Cã thÓ nãi sù ra ®êi cña tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan, g¾n liÒn víi c¸c quan hÖ mua b¸n ngo¹i th¬ng gi÷a c¸c níc víi nhau. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ngo¹i th¬ng còng nh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngo¹i th¬ng vµ hÖ thèng ng©n hµng, ho¹t ®éng hç trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng ph¸t triÓn ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó. VËy ta thö t×m hiÓu xem tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu lµ g×? §Ó hiÓu râ vÒ tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu tríc hÕt ta cÇn biÕt thÕ nµo lµ tÝn dông? 1.Kh¸i niÖm vÒ tÝn dông: Danh tõ tÝn dông dïng ®Ó chØ mét sè hµnh vi kinh tÕ rÊt phøc t¹p nh: B¸n chÞu hµng ho¸, cho vay, chiÕt khÊu, b¶o l·nh, ký th¸c, ph¸t hµnh giÊy b¹c. Trong mçi hµnh vi tÝn dông võa nãi, chóng ta thÊy hai bªn cam kÕt nh sau: Mét bªn th× trao ngay mét sè tµi ho¸ hay tiÒn b¹c cßn bªn kia cam kÕt sÏ hoµn l¹i nh÷ng ®èi kho¶n cña sè tµi ho¸ ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ theo mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Nh vËy chóng ta cã thÓ hiÓu tÝn dông lµ quan hÖ vay mîn dùa trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶ lÉn nhau. Theo c¸c nhµ kinh tÕ: tÝn dông lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ sö dông vèn lÉn nhau gi÷a c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Mét ®Þnh nghÜa kh¸c vÒ tÝn dông: §ã lµ mét giao dÞch gi÷a hai bªn, trong ®ã mét bªn (tr¸i chñ hay ngêi cho vay) chu cÊp tiÒn hoÆc hµng ho¸ hoÆc dÞch vô dùa vµo lêi høa thanh to¸n l¹i trong t¬ng lai ë phÝa bªn kia. Tõ c¸c ®Þnh nghÜa trªn ta thÊy cã yÕu tè thêi gian v× vËy sÏ cã rñi ro, bÊt tr¾c vµ cÇn cã sù tÝn nhiÖm cña hai bªn ®¬ng sù ®èi víi nhau. Hai bªn dùa vµo sù tÝn nhiÖm, sö dông tÝn nhiÖm cña nhau nªn cã danh tõ tÝn dông. 2.TÝn dông ng©n hµng: TÝn dông ng©n hµng lµ mét kh¸i niÖm kinh tÕ h¬n lµ ph¸p lý, c¸c hµnh vi tÝn dông ng©n hµng cã cïng mét logic kinh tÕ: høng chÞu rñi ro cho mét ngêi mµ ng©n hµng ®· tin tëng øng vèn cho vay, nhng nã kh«ng chØ gåm mét giao dÞch vÒ ph¸p lý mµ nhiÒu lo¹i (cho vay, b¶o l·nh, b¶o chøng…). LuËt ng©n hµng c¸c n íc ®Þnh nghÜa tÝn dông nh sau: “CÊu thµnh mét nghÖp vô tÝn dông bÊt cø t¸c ®éng nµo mµ qua ®ã, mét ngêi ®a hoÆc høa ®a vèn cho mét ngêi kh¸c dïng hoÆc cam kÕt b»ng ch÷ ký cho mét ngêi nµy nh b¶o ®¶m, b¶o chøng hay b¶o l·nh mµ cã thu tiÒn”. §Þnh nghÜa nµy nªu ra 3 trêng hîp: - Cho vay tiÒn. - TÝn dông dùa trªn viÖc nhîng tr¸i quyÒn. - TÝn dông ch÷ ký. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Cã thÓ hiÓu tæng qu¸t: tÝn dông ng©n hµng lµ h×nh thøc tÝn dông cã sù tham gia cña c¸c ng©n hµng trung gian, ®ãng vai trß lµ ngêi trung gian trong ho¹t ®éng tÝn dông nµy c¸c ng©n hµng sÏ thùc hiÖn ho¹t ®éng huy ®éng vèn (vèn nµy lµ vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ) sau ®ã sö dông vèn huy ®éng ®ã cho vay. Nh÷ng hµnh vi tÝn dông cã thÓ do bÊt cø ai thùc hiÖn, ch¼ng h¹n 2 ngêi thêng cã thÓ cho nhau vay tiÒn. Tuy nhiªn, víi thêi gian chóng ta thÊy mét sù chuyªn nghiÖp ®· x¶y ra, vµ ngµy nay khi nãi ®Õn tÝn dông ngêi ta nghÜ ngay tíi c¸c ng©n hµng. V× ®¬n gi¶n ®©y lµ mét tæ chøc cã nh÷ng nghiÖp vô cô thÓ, ®îc trang bÞ hiÖn ®¹i víi sù ®¸p øng nhu cÇu nhanh nhÊt. 3.TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu: TÝn dông tµi trî xuÊt khÈu: lµ viÖc cung cÊp cho vay ®Ó gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt, kinh doanh, chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. Môc ®Ých cña tÝn dông tµi trî xuÊt khÈu lµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong níc, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. §©y cßn lµ mét kªnh t¸i t¹o ngo¹i tÖ ®Ó phôc vô ho¹t ®éng nhËp khÈu cña ng©n hµng. TÝn dông tµi trî nhËp khÈu: lµ viÖc cung cÊp c¸c kho¶n vay (ng¾n, trung, dµi h¹n) ®Ó gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc nhËp khÈu cÇn thiÕt phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. Môc ®Ých cña tÝn dông tµi trî nhËp khÈu lµ cho vay ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp nhËp nguyªn liÖu , vËt t, hµng ho¸, m¸y mãc thiÕt bÞ, d©y chuyÒn s¶n xuÊt… II. vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. 1.Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong nÒn kinh tÕ. BÊt cø quèc gia nµo muèn ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng chØ dùa vµo s¶n xuÊt trong níc mµ cßn giao dÞch quan hÖ víi c¸c níc kh¸c. Do kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh tµi nguyªn, khÝ hËu… nÕu chØ dùa vµo s¶n xuÊt trong n íc kh«ng thÓ cung cÊp ®ñ hµng ho¸, dÞch vô ®ñ ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu thô cña nÒn kinh tÕ mµ ph¶i nhËp nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt nh nguyªn liÖu, vËt t, m¸y mãc thiÕt bÞ, hµng tiªu dïng thiÕt yÕu mµ trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt víi chi phÝ cao h¬n. Ngîc l¹i, trªn c¬ së khai th¸c tiÒm n¨ng vµ nh÷ng lîi thÕ kinh tÕ vèn cã, nÒn kinh tÕ ngoµi viÖc phôc vô nhu cÇu trong níc cßn cã thÓ t¹o nªn thÆng d cã thÓ xuÊt khÈu sang c¸c níc kh¸c, gãp phÇn t¨ng ngo¹i tÖ cho ®Êt níc ®Ó nhËp khÈu c¸c mÆt hµng cßn thiÕu vµ ®Ó tr¶ nî. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nh vËy, do nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ mµ ph¸t sinh nhu cÇu trao ®æi, giao dÞch hµng ho¸ gi÷a c¸c níc víi nhau hay nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ. 2.Vai trß cña tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu. TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ngo¹i th¬ng còng nh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. 2.1. §èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt níc Tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th¬ng m¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lu th«ng tr«i ch¶y. Th«ng qua tµi trî cña ng©n hµng, hµng ho¸ XNK theo yªu cÇu cña thÞ trêng ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn, liªn tôc ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. Tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, lµm ®éng c¬ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ. Doanh nghiÖp cã sù gióp ®ì cña ng©n hµng cã vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Doanh nghiÖp ph¸t triÓn chÝnh lµ kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn. 2.2. §èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th¬ng m¹i lµ h×nh thøc tµi trî th¬ng m¹i, kú h¹n g¾n liÒn víi thêi gian thùc hiÖn tõng th¬ng vô, ®èi tîng tµi trî lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp hoÆc uû th¸c. Gi¸ trÞ tµi trî thêng ë møc võa vµ lín. Tµi trî ng©n hµng cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ h×nh thøc cho vay mang l¹i hiÖu qu¶ cao, an toµn, ®¶m b¶o sö dông vèn ®óng môc ®Ých vµ thêi gian thu håi vèn nhanh, bëi v×: Thêi gian tµi trî ng¾n h¹n do g¾n víi thêi gian thùc hiÖn th¬ng vô. Kú h¹n tµi trî ng¾n phï hîp víi kú h¹n huy ®éng vèn cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thêng lµ díi mét n¨m. §iÒu nµy gióp ng©n hµng tr¸nh rñi ro vÒ thanh kho¶n. Tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®¶m b¶o sö dông vèn ®óng môc ®Ých. Trong nhiÒu trêng hîp, vèn tµi trî ®îc thanh to¸n th¼ng cho bªn thø ba mµ kh«ng qua bªn xin tµi trî nh thanh to¸n tiÒn hµng nhËp khÈu, thanh to¸n tiÒn nguyªn vËt liÖu cho c¸c ®¹i lý gom hµng cho ngêi xuÊt khÈu… Râ rµng viÖc lµm nµy tr¸nh ® îc t×nh tr¹ng ngêi xin tµi trî sö dông vèn sai môc ®Ých, h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. Tµi trî xuÊt nhËp khÈu n©ng cao tÝnh an toµn cho ng©n hµng th«ng qua viÖc qu¶n lý thu c¸c nguån thanh to¸n. §èi víi ngêi xuÊt khÈu, khi ng©n hµng chuyÓn bé chøng tõ giao hµng ®Ó ®ßi tiÒn ngêi nhËp khÈu níc ngoµi ®· chØ ®Þnh viÖc thanh to¸n ph¶i th«ng qua tµi kho¶n cña ngêi xuÊt khÈu më t¹i ng©n hµng. §èi víi ngêi 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nhËp khÈu, trong trêng hîp cã tµi trî, ng©n hµng sÏ buéc ngêi nhËp khÈu tËp trung tiÒn b¸n hµng vµo tµi kho¶n më t¹i ng©n hµng. Do vËy nguån thu ®Ó tr¶ c¸c kho¶n tµi trî ®îc ng©n hµng qu¶n lý hÕt søc chÆt chÏ, tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng quay vßng vèn cña doanh nghiÖp trong thêi gian vèn t¹m thêi nhµn rçi, dÔ x¶y ra rñi ro. HiÖu qu¶ cña ng©n hµng trong tµi trî xuÊt nhËp khÈu thÓ hiÖn qua l·i suÊt. Cã nhiÒu lo¹i l·i suÊt trong qu¸ tr×nh tµi trî: l·i cho vay thanh to¸n, l·i chiÕt khÊu chøng tõ, l·i vay b¾t buéc (b»ng møc l·i qu¸ h¹n)… TiÒn thu l·i cao th êng v× gi¸ trÞ tµi trî ë møc võa vµ lín. Ngoµi ra, th«ng qua tµi trî xuÊt nhËp khÈu, ng©n hµng cßn më réng ®îc mèi quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp vµ ng©n hµng níc ngoµi, n©ng cao uy tÝn cña ng©n hµng trªn thÞ trêng quèc tÕ. 2.3. §èi víi doanh nghiÖp Nhê sù gióp ®ì cña ng©n hµng, ®¸p øng nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp, gióp doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, më réng s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ®ång thêi hoµn thµnh nghÜa vô nép thuÕ cho Nhµ níc. Tµi trî xuÊt nhËp khÈu lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång. §èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu, vèn tµi trî gióp doanh nghiÖp mua hµng ®óng thêi vô, gia c«ng chÕ biÕn vµ giao hµng ®óng thêi ®iÓm. §èi víi doanh nghiÖp nhËp khÈu, vèn tµi trî gióp doanh nghiÖp mua ®îc nh÷ng l« hµng lín, gi¸ h¹ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÝn dông ng©n hµng lµm gi¶m rñi ro cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu thêng diÔn ra ë hai níc kh¸c nhau. Do vËy, sù hiÓu biÕt gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n kh«ng ®îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. Nhê sö dông tÝn dông ng©n hµng, Nhµ nhËp khÈu vµ xuÈt khÈu sÏ yªn t©m nhËn ®óng sè tiÒn, hµng cña m×nh th«ng qua c¸c ng©n hµng trung gian ®øng ra b¶o ®¶m. §Æc biÖt, nhê tÝn dông ng©n hµng, doanh nghiÖp thùc hiÖn ®îc nh÷ng th¬ng vô lín. Vèn tµi trî cña ng©n hµng kÞp thêi, ®óng lóc gióp cho doanh nghiÖp ®¶m b¶o thùc hiÖn theo hîp ®ång tõ ®ã lµm cho uy tÝn cña doanh nghiÖp ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng thÕ giíi. TÝn dông xuÊt nhËp khÈu t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i dùa vµo 3 nguyªn t¾c c¬ b¶n: - Sö dông vèn vay ®óng môc ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông. - Ph¶i hoµn tr¶ nî gèc vµ tiÒn l·i ®óng h¹n ®· tho¶ thuËn. - TiÒn vay ph¶i cã tµi s¶n t¬ng ®¬ng b¶o ®¶m. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngo¹i th¬ng, nhu cÇu tÝn dông cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ ngµy cµng gia t¨ng. Nã ®ßi hái ng©n hµng ngµy cµng ph¶i hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô tÝn dông ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu vµ sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng cÇn n¾m b¾t ®îc nhu cÇu tµi trî n¶y sinh trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña doanh nghiÖp vµ më réng ho¹t ®éng cña m×nh. ChÝnh tõ nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp mµ tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng cã mét vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. 3.Mèi quan hÖ gi÷a ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu víi ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i cña Ng©n hµng th¬ng m¹i: 3.1. Kh¸i qu¸t vÒ kinh doanh ®èi ngo¹i cña ng©n hµng th¬ng m¹i: Kinh doanh ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh ®Æc biÖt. ChÊt liÖu kinh doanh chñ yÕu cña lo¹i h×nh nµy lµ “quyÒn sö dông c¸c kho¶n tiÒn tÖ”. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, kinh doanh ng©n hµng cµng ph¸t triÓn víi néi dung ®a d¹ng vµ phong phó h¬n, mÆc dï c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®ã vÉn dùa trªn c¬ së kinh doanh quyÒn sö dông tiÒn tÖ. Mét trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng cã nguån gèc xa xa ®ã lµ ho¹t ®éng thanh to¸n hé kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng thanh to¸n hé cho kh¸ch lµ c¬ së cho ho¹t ®éng tÝn dông ngµy nay. Khi kh¸ch hµng thiÕu tiÒn, ng©n hµng sÏ ®øng ra thanh to¸n hé vµ kho¶n tr¶ hé ®ã sÏ lµ kho¶n vay cña kh¸ch hµng. Thanh to¸n vµ tÝn dông lµ hai ho¹t ®éng chñ yÕu cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i, nã lµ nÒn t¶ng cña ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. Bªn c¹nh ho¹t ®éng cho vay vµ thanh to¸n, kinh doanh ng©n hµng cßn ph¸t triÓn nhiÒu dÞch vô kh¸c ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ nh b¶o l·nh, kinh doanh tiÒn tÖ, t vÊn, chuyÓn tiÒn hé cho kh¸ch, cho thuª c¸c ph¬ng tiÖn gi÷ tiÒn, kinh doanh chøng kkho¸n… Ngoµi c¸c ho¹t ®éng dùa trªn ®ång néi tÖ, ng©n hµng cßn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ng©n hµng quèc tÕ liªn quan ®Õn ®ång ngo¹i tÖ. Ho¹t ®éng ng©n hµng quèc tÕ gåm rÊt nhiÒu h×nh thøc nh thanh to¸n quèc tÕ, b¶o l·nh vay, tr¶ nî níc ngoµi, tµi trî xuÊt nhËp khÈu, tham gia vµo thÞ trêng ngo¹i hèi, tÝn dông quèc tÕ… Thùc chÊt ho¹t ®éng ng©n hµng quèc tÕ còng lµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ ®· nªu ë trªn nhng víi ph¹m vi më réng khái biªn giíi quèc gia vµ hoµ nhËp, giao dÞch víi c¸c ng©n hµng kh¸c trªn thÕ giíi. 3.2. Mèi quan hÖ gi÷a ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu víi ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng diÔn ra qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lu th«ng hµng ho¸ nh c¸c ngµnh kinh tÕ víi môc ®Ých cuèi cïng lµ thùc hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸. Nã chØ cã ®iÓm kh¸c biÖt lµ viÖc mua b¸n diÔn ra gi÷a c¸c ®èi t¸c cã quèc tÞch kh¸c nhau, hµng ho¸ ®îc vËn chuyÓn tõ níc nµy sang níc kh¸c, ®ång tiÒn thanh to¸n cã thÓ lµ ngo¹i tÖ. ChÝnh v× vËy kh©u cuèi cïng cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ kh©u thanh to¸n còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c víi thanh to¸n trong níc thùc hiÖn trªn c¬ së sau: Ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng trong ®ã quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn vÒ thanh to¸n quèc tÕ: - §iÒu kiÖn vÒ thêi gian. - §iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm. - §iÒu kiÖn vÒ ph¬ng thøc thanh to¸n. Trªn c¬ së ®ã, ngêi xuÊt khÈu sÏ tiÕn hµnh giao hµng, sau ®ã sÏ ký ph¸t hèi phiÕu, sÐc cña ngêi nhËp khÈu göi ®Õn ng©n hµng níc m×nh nhê thu hé tiÒn ghi trªn c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n ®ã. C¸c ng©n hµng nµy chuyÓn c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n ®Õn c¸c ng©n hµng níc nhËp khÈu ®Ó thu hé. Nh vËy, c¬ së ®Ó h×nh thµnh ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i cña ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng. Nãi ®Õn ngo¹i th¬ng lµ nãi ®Õn thanh to¸n quèc tÕ. NÕu thanh to¸n quèc tÕ ®îc thùc hiÖn tèt th× gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu míi ®îc thùc hiÖn tèt, thóc ®Èy tµi trî ngo¹i th¬ng gãp phÇn kh«ng nhá cho viÖc ®a ngo¹i th¬ng ph¸t triÓn vµ lµ yÕu tè quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mét quèc gia. Iii. c¸c h×nh thøc vµ quy tr×nh tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu. §Ó thu hót kh¸ch hµng mçi ng©n hµng bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Òu cè g¾ng t¹o ra sù kh¸c biÖt cho ng©n hµng cña m×nh. §èi víi ho¹t ®éng tÝn dông hç trî xuÊt nhËp khÈu còng vËy, dùa vµo tiÒm lùc cña m×nh cïng víi môc tiªu thu hót kh¸ch hµng, tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, ph©n t¸n rñi ro c¸c ng©n hµng còng lùa chän c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c nhau ®¸p øng kÞp thêi mäi nhu cÇu tµi chÝnh. Ng©n hµng ®· trë thµnh mét ngêi b¹n ®ång hµnh kh«ng thÓ thiÕu cña c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. 1. C¸c h×nh thøc tÝn dông tµi trî xuÊt khÈu: Ng©n hµng th¬ng m¹i cung cÊp tÝn dông cho c¸c c¬ së xuÊt khÈu díi c¸c h×nh thøc sau: 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.1. TÝn dông øng tríc trong ph¬ng thøc nhê thu kÌm chøng tõ. Sau khi lËp xong bé chøng tõ hµng ho¸, vËn chuyÓn, b¶o hiÓm… nhµ xuÊt khÈu sÏ nép lªn ng©n hµng cña m×nh nhê thu hé tiÒn. Ng©n hµng cña nhµ xuÊt khÈu sÏ chuyÓn ®Õn ng©n hµng cña nhµ nhËp khÈu (hoÆc ng©n hµng giao dÞch) víi chØ thÞ giao chøng tõ khi ®· thanh to¸n (®iÒu kiÖn D/P) hoÆc chÊp nhËn mét hèi phiÕu ®ßi nî kÌm theo (®iÒu kiÖn D/A). Tuy vËy, thêi gian ®Ó cã tiÒn thanh to¸n do nhµ nhËp khÈu tr¶ lµm cho xuÊt khÈu cã thÓ thiÕu vèn t¹m thêi. Nhµ xuÊt khÈu lóc nµy cã thÓ yªu cÇu ng©n hµng ®¸p øng mét phÇn gi¸ trÞ bé chøng tõ nhê thu lµm ®¶m b¶o. TÝn dông øng tríc trong ph¬ng thøc nhê thu gÇn gièng víi chiÕt khÊu chøng tõ nhng cã mét sè ®iÓm cÇn ph©n biÖt nh sau: Ng©n hµng kh«ng cho vay toµn bé gi¸ trÞ hèi phiÕu mµ chØ ®¸p øng tríc mét phÇn. Nhµ xuÊt khÈu kh«ng ph¶i chÞu tû lÖ chiÕt khÊu 10% chi phÝ hèi phiÕu nh chiÕt khÊu v× nhµ xuÊt khÈu chØ cÇn mét phÇn gi¸ trÞ hèi phiÕu. TÝn dông øng tríc trong ph¬ng thøc nhê thu cã thÓ xem nh chiÕt khÊu tõng phÇn, nhµ xuÊt khÈu sö dông h×nh thøc nµy ®Ó t×m kiÕm nguån tµi trî ng¾n h¹n phôc vô nhu cÇu tiÒn mÆt t¹m thêi. 1.2. TÝn dông øng tríc trong ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. Trong h×nh thøc thanh to¸n b»ng th tÝn dông, nhµ xuÊt khÈu lµ ngêi ®îc hëng lîi. Khi cã toµn bé chøng tõ thanh to¸n trong tay, nhµ xuÊt khÈu cã thÓ sö dông L/C ®Ó thÕ chÊp më L/C kh¸c cho ngêi hëng lîi kh¸c (L/C gi¸p lng) hoÆc nhµ xuÊt khÈu cã thÓ ®Õn c¸c ng©n hµng thanh to¸n ®Ó chiÕt khÊu c¸c hèi phiÕu cña bé chøng tõ th tÝn dông, ngoµi ra víi mét L/C cho phÐp b¸n l¹i chøng tõ ®ßi tiÒn nhµ nhËp khÈu hoÆc díi d¹ng chuyÓn nhîng toµn bé quyÒn së h÷u mét th tÝn dông tr¶ chËm th× nhµ xuÊt khÈu cã thÓ nhËn ®îc mét kho¶n tÝn dông tõ ng©n hµng. TÝn dông øng tríc trong ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ khi sö dông L/C ®iÒu kho¶n ®á, nhµ xuÊt khÈu sÏ cã mét kho¶n tiÒn øng tríc cña nhµ nhËp khÈu vµo thêi ®iÓm x¸c ®Þnh tríc khi xuÊt tr×nh toµn bé chøng tõ hµng ho¸, c¸c ®iÒu kho¶n øng tríc thêng ®îc quy ®Þnh trong mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c bªn thùc hiÖn. §iÒu kho¶n nµy yªu cÇu ng©n hµng th«ng b¸o hay ng©n hµng x¸c nhËn cÊp cho nhµ xuÊt khÈu mét kho¶n tÝn dông tríc khi giao hµng. Nhµ xuÊt khÈu chÞu chi phÝ liªn quan cßn ng©n hµng më L/C chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kho¶n øng tríc, vËt b¶o ®¶m cña nhµ xuÊt khÈu khi nhËn tiÒn øng tríc. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ng©n hµng th«ng b¸o hoÆc ng©n hµng x¸c nhËn sÏ thu håi sè tiÒn øng tríc cïng víi l·i sau khi ng©n hµng më L/C thanh to¸n (nÕu cã bé chøng tõ phï hîp). NÕu nhµ xuÊt khÈu v× mét lý do nµo ®ã kh«ng xuÊt tr×nh ®îc chøng tõ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña L/C, c¸c ng©n hµng còng cã quyÒn ®ßi sè tiÒn nµy ë ng©n hµng më L/C. 1.3. TÝn dông chiÕt khÊu hèi phiÕu. ë h×nh thøc nµy ng©n hµng mua l¹i hèi phiÕu tríc khi ®Õn h¹n thanh to¸n tøc lµ mua l¹i c¸c kho¶n nî ph¶i ®ßi. Lîng tÝn dông mµ ng©n hµng cÊp cho kh¸ch hµng lµ gi¸ trÞ hèi phiÕu sau khi trõ ®i chi phÝ chiÕt khÊu vµ c¸c kho¶n lÖ phÝ…Chi phÝ chiÕt khÊu ® îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Lck Tck = M *(1*t)–P 36.000 Tck: Gi¸ trÞ chiÕt khÊu M: mÖnh gi¸ hèi phiÕu P: LÖ phÝ Lck: l·i chiÕt khÊu t: thêi gian chiÕt khÊu Trong c¸c yÕu tè trªn, ngêi ta quan t©m nhÊt ®Õn l·i suÊt chiÕt khÊu, tû lÖ nµy phô thuéc vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña nhµ nhËp khÈu, thêi h¹n thanh to¸n, h×nh thøc vµ gi¸ trÞ hèi phiÕu. Víi h×nh thøc nµy, ng©n hµng ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nhµ xuÊt khÈu trong viÖc t¸i ®Çu t ®èi víi kho¶n tÝn dông cung øng. §èi víi nhµ nhËp khÈu th× cã u ®iÓm ®ã lµ kh¶ n¨ng truy ®ßi ®îc kho¶n tiÒn chiÕt khÊu khi hèi phiÕu kh«ng ®îc thanh to¸n vµo ngµy ®Õn h¹n. H×nh thøc tÝn dông nµy rÊt phæ biÕn ë c¸c níc, ®©y lµ lo¹i tÝn dông th«ng thêng nhÊt trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng. Quy tr×nh chiÕt khÊu hèi phiÕu: Nhµ xuÊt khÈu 1 2 Nhµ nhËp khÈu 10b 3 4 Ng©n 10ahµng nhµ XK 7 8 10 Ng©n hµng nhµ NK 10a 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 10a 5 Ng©n hµng Trung ¬ng ë níc nhµ xuÊt khÈu 6 9 10 Chó thÝch: 1. Nhµ xuÊt khÈu sau khi giao hµng, chuyÓn chøng tõ vËn chuyÓn vµ hèi phiÕu ®ßi nî tíi nhµ nhËp khÈu. 2. Nhµ nhËp khÈu chÊp nhËn hèi phiÕu vµ chuyÓn hèi phiÕu ®· chÊp nhËn cho nhµ xuÊt khÈu. 3. Nhµ xuÊt khÈu ®Ò nghÞ ng©n hµng cña m×nh cÊp tÝn dông trªn c¬ së hèi phiÕu. 4. Ng©n hµng xuÊt khÈu ®ång ý cÊp tÝn dông cho nhµ xuÊt khÈu (ghi cã vµo tµi kho¶n cña nhµ xuÊt khÈu sau khi ®· trõ ®i chi phÝ chiÕt khÊu vµ lÖ phÝ nhê thu). 5. Ng©n hµng xuÊt khÈu ®em hèi phiÕu ®Õn Ng©n hµng Trung ¬ng ®Ó t¸i chiÕt khÊu vµ thu håi kho¶n tÝn dông ®· cÊp cho nhµ xuÊt khÈu. 6. Khi tíi h¹n thanh to¸n, Ng©n hµng Trung ¬ng chuyÓn hèi phiÕu cho nhµ nhËp khÈu vµ ®Ò nghÞ thanh to¸n. 7. Ng©n hµng nhµ nhËp khÈu chuyÓn hèi phiÕu cho nhµ nhËp khÈu vµ ®Ò nghÞ thanh to¸n. 8. Nhµ nhËp khÈu chÊp nhËn thanh to¸n vµ cho phÐp ng©n hµng ghi nî vµo tµi kho¶n cña m×nh. 9. Ng©n hµng nhµ nhËp khÈu ghi Cã vµo tµi kho¶n ë Ng©n hµng Trung ¬ng, chi phÝ hèi phiÕu sau khi ®· trõ ®i lÖ phÝ nhê thu vµ th«ng b¸o kho¶n thu ®· ®îc thùc hiÖn. 10. Trêng hîp nhµ nhËp khÈu kh«ng chÊp nhËn thanh to¸n, nhµ nhËp khÈu chuyÓn hèi phiÕu cho ng©n hµng cña m×nh tõ ®ã hèi phiÕu ®îc chuyÓn ®Õn Ng©n hµng Trung ¬ng. 10a. Ng©n hµng Trung ¬ng truy ®ßi ng©n hµng nhµ nhµ xuÊt khÈu hoÆc cã thÓ truy ®ßi trùc tiÕp nhµ xuÊt khÈu. 10b. Mäi vÊn ®Ò nhµ xuÊt khÈu ph¶i tù gi¶i quyÕt víi nhµ nhËp khÈu. §èi víi h×nh thøc tÝn dông nµy, vai trß cña Ng©n hµng Trung ¬ng hÕt søc quan träng. ViÖc t¸i chiÕt khÊu cña Ng©n hµng Trung ¬ng t¹o ®iÒu kiÖn thu håi vèn cho c¸c tæ chøc tÝn dông ®Æc biÖt vµo thêi ®iÓm ph¶i ®¶m b¶o dù tr÷ b¾t buéc. Mét ®iÒu lu ý ë ®©y lµ c¸c hçi phiÕu muèn ®îc chiÕt khÊu ph¶i ®¸p øng mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh vÒ thêi h¹n thanh to¸n, kh¶ n¨ng thanh to¸n… 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.4. ChiÕt khÊu bé chøng tõ hµng ho¸. Ng©n hµng cÊp tÝn dông cho nhµ xuÊt khÈu trªn c¬ së chiÕt khÊu bé chøng tõ hµng ho¸ tríc khi ®Õn h¹n thanh to¸n. Víi h×nh thøc nµy ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ xuÊt khÈu cã thÓ thu håi ®îc vèn nhanh t¬ng tù chiÕt khÊu hèi phiÕu. L·i suÊt chiÕt khÊu phô thuéc vµo ph¬ng thøc chiÕt khÊu. Cã 2 lo¹i: ChiÕt khÊu cã truy ®ßi: Ng©n hµng sau khi thùc hiÖn chiÕt khÊu bé chøng tõ, nÕu kh«ng ®îc bªn níc ngoµi thanh to¸n sÏ quay l¹i ®ßi nhµ xuÊt khÈu --> l·i suÊt thÊp. ChiÕt khÊu miÔn truy ®ßi: ng©n hµng sÏ ph¶i g¸nh chÞu mäi rñi ro nÕu bªn níc ngoµi kh«ng thanh to¸n, ng©n hµng sÏ kh«ng cã quyÒn ®ßi l¹i tiÒn cña kh¸ch hµng. 1.5. Cho vay th«ng thêng Cho vay th«ng thêng lµ viÖc ng©n hµng giao cho kh¸ch hµng mét kho¶n tiÒn ®Ó hä sö dông trong thêi gian nhÊt ®Þnh. Khi hÕt h¹n ngêi vay ph¶i tr¶ ®ñ c¶ gèc vµ l·i. Cho vay th«ng thêng lµ h×nh thøc tÝn dông c¬ së cho c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c ra ®êi vµ ph¸t triÓn. Ng©n hµng sö dông díi hai h×nh thøc: cho vay ng¾n h¹n(<12 th¸ng) vµ dµi h¹n. Cho vay ng¾n h¹n thêng ¸p dông ®èi víi nh÷ng yªu cÇu vÒ vèn t¹m thêi ®Ó trang tr¶i nh÷ng nhu cÇu sinh ho¹t cßn cho vay dµi h¹n ®Ó cung cÊp tiÒn ®Çu t vµo m¸y mãc thiÕt bÞ, c¬ së h¹ tÇng… Th«ng th êng, c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu vay ng¾n h¹n ®Ó chi tr¶ tiÒn l¬ng, chi phÝ vËn chuyÓn, thu mua hµng xuÊt khÈu, tr¶ tiÒn hµng nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp l¹i sö dông tÝn dông dµi h¹n ®Ó mua s¾m trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. H×nh thøc nµy cã 2 u ®iÓm chÝnh sau: Cho vay theo ph¬ng thøc nµy ®îc ¸p dông trong mäi lÜnh vùc, mäi ®èi tîng, mäi c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ khi cã nhu cÇu ®Òu cã thÓ ®Õn ng©n hµng ®Ó xin ® îc cÊp vèn. Sau khi xem xÐt hå s¬ thÊy kh¸ch hµng cã ®ñ mäi yªu cÇu trong nguyªn t¾c tÝn dông ng©n hµng ®Òu cã thÓ tiÕn hµnh cho vay. Cho vay theo ph¬ng thøc nµy bao giê còng ph¶i cã tµi s¶n ®Ó b¶o ®¶m cho mãn vay. V× vËy nãi chung kh¶n vay kh¸ an toµn. Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy cßn cã nhîc ®iÓm lµ: Khã kh¨n trong viÖc ®Þnh gi¸ tµi s¶n tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ khi b¸n chóng v× gi¸ c¶ thÞ trêng thêng xuyªn biÕn ®éng, hµng ho¸, tµi s¶n cã thÓ bÞ háng hãc, mÊt m¸t. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Cã hai h×nh thøc míi ph¸t triÓn trong ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt khÈu lµ thanh to¸n “factoring” vµ thanh to¸n “forfaithing”: Factoring lµ mét h×nh thøc tµi chÝnh trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §ã lµ ho¹t ®éng mua b¸n nh÷ng kho¶n thanh to¸n cha ®Õn h¹n vµ ng¾n h¹n tõ c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu, cung øng hµng ho¸, dÞch vô. §Æc ®iÓm næi bËt cña nghiÖp vô nµy lµ tÝnh miÔn truy ®ßi t¬ng ®èi ®èi víi nhµ nhËp khÈu hoÆc ngêi së h÷u tríc ®ã nÕu c¸c chøng tõ lµ b»ng chøng cho c¸c kho¶n nî kh«ng ®îc thanh to¸n khi ®Õn h¹n. Kh¸c víi ho¹t ®éng mua l¹i chøng tõ thanh to¸n, ho¹t ®éng factoring kh«ng sö dông c¸c tÝn dông th còng nh hèi phiÕu. §Ó cã thÓ chµo kh¸ch hµng b»ng c¸ch tµi trî nµy, gÇn nh tÊt c¶ c¸c ng©n hµng tiÕn hµnh lËp c¬ së ®Æc biÖt, chuyªn dông v× factoring kh«ng ph¶i lµ nghiÖp vô ng©n hµng. Ho¹t ®éng factoring chØ sö dông cho nh÷ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu thêng xuyªn theo ®Þnh kú hîp ®ång ng¾n h¹n vµ cho nhiÒu nhµ xuÊt khÈu kh¸c nhau trong cïng mét níc hoÆc nhiÒu níc trong cïng mét thêi ®iÓm. ChØ cã nh÷ng kho¶n thanh to¸n ®¸p øng ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn sau míi ®îc phÐp mua b¸n: Nh÷ng kho¶n thanh to¸n ph¶i tån t¹i mét c¸ch hîp ph¸p. Hµng ho¸ ®· ®îc cung øng ®Çy ®ñ vµ ®¶m b¶o chÊt lîng cho nh÷ng kho¶n thanh to¸n nµy. Thêi h¹n thanh to¸n nµy tèi ®a lµ 180 ngµy. Nh÷ng kho¶n thanh to¸n ph¶i ®ñ t c¸ch ph¸p lý ®éc lËp víi quyÒn cña ngêi thø ba. Kh«ng cã viÖc cÊm chuyÓn nhîng c¸c kho¶n thanh to¸n nµy cña ngêi nhËp khÈu hoÆc níc nhËp khÈu. Forfaithing: kü thuËt factoring ®îc chuyªn m«n ho¸ cao gäi lµ forfaithing. VÒ c¬ b¶n nghiÖp vô nµy gièng nghiÖp vô factoring ë nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: Forfaithing chØ bao gåm nh÷ng kho¶n thanh to¸n cô thÓ, riªng lÎ trong toµn bé qu¸ tr×nh xuÊt nhËp dµi h¹n vµ cho tõng ®èi tîng nhËp khÈu nãi riªng. Thêi h¹n thanh to¸n cña forfaithing lµ trung vµ dµi h¹n, ¸p dông víi lo¹i tiÒn tÖ cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi m¹nh USD, DEM… Factoring phôc vô xuÊt nhËp khÈu kh«ng sö dông tíi chøng tõ cßn forfaithing dùa vµo chóng vµ sù ®¶m b¶o cña ng©n hµng. 2. C¸c h×nh thøc tÝn dông tµi trî nhËp khÈu Ng©n hµng th¬ng m¹i cung cÊp tÝn dông cho nhµ nhËp khÈu díi c¸c h×nh thøc nh cho vay më L/C, tÝn dông chÊp nhËn hèi phiÕu… 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2.1. Cho vay më L/C Th tÝn dông L/C lµ mét v¨n b¶n ph¸p lý trong ®ã ng©n hµng më L/C cam kÕt tr¶ tiÒn cho nhµ xuÊt khÈu hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi nµy ký ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi hä xuÊt tr×nh toµn bé chøng tõ phï hîp víi néi dung cña L/C. Quy tr×nh nghiÖp vô ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: (4) Nhµ xuÊt Nhµ nhËp khÈu khÈu (3) (5) Ng©n hµng th«ng b¸o (1) (8) Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C (2) (6) (7) Chó thÝch: (1) Nhµ nhËp khÈu lµm ®¬n xin më L/C gëi ®Õn ng©n hµng cña m×nh yªu cÇu më mét L/C cho ngêi xuÊt khÈu hëng. (2) C¨n cø vµo ®¬n xin më L/C ng©n hµng më L/C sÏ lËp L/C vµ th«ng qua ng©n hµng ®¹i lý cña m×nh ë níc xuÊt khÈu th«ng b¸o viÖc më L/C tíi nhµ xuÊt khÈu. (3) Sau khi nhËn ®îc th«ng b¸o, ng©n hµng th«ng b¸o sÏ th«ng b¸o cho nhµ xuÊt khÈu toµn bé néi dung vÒ viÖc më L/C vµ khi nhËn ®îc b¶n gèc L/C th× chuyÓn ngay cho nhµ xuÊt khÈu. (4) Nhµ xuÊt khÈu nÕu chÊp nhËn th tÝn dông th× tiÕn hµnh giao hµng, nÕu kh«ng th× ®Ò nghÞ ng©n hµng më L/C söa ®æi, bæ sung cho phï hîp víi hîp ®ång. (5) Sau khi giao hµng nhµ xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ theo yªu cÇu cña L/C vµ xuÊt tr×nh th«ng qua ng©n hµng th«ng b¸o cho ng©n hµng më L/C xin thanh to¸n. (6) Ng©n hµng th«ng b¸o göi chøng tõ cho ng©n hµng ph¸t hµnh yªu cÇu thanh to¸n cho nhµ xuÊt khÈu. (7) Ng©n hµng ph¸t hµnh kiÓm tra toµn bé chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp víi L/C th× tiÕn hµnh tr¶ tiÒn cho nhµ xuÊt khÈu, nÕu thÊy kh«ng phï hîp th× tõ chèi thanh to¸n vµ göi tr¶ l¹i bé chøng tõ cho nhµ xuÊt khÈu. (8) Ng©n hµng më L/C ®ßi tiÒn nhµ nhËp khÈu vµ chuyÓn bé chøng tõ cho nhµ nhËp khÈu sau khi nhËn tiÒn thanh to¸n. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ngµy nhËn nî vµ tÝnh l·i cho vay më L/C lµ ngµy nhµ nhËp khÈu ph¶i thanh to¸n cho nhµ xuÊt khÈu (ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n L/C). §èi víi nhµ nhËp khÈu viÖc më th tÝn dông ®· thÓ hiÖn viÖc ng©n hµng cÊp tÝn dông cho nhµ nhËp khÈu v× mäi th tÝn dông ®Òu do ng©n hµng më theo ®Ò nghÞ cña nhµ nhËp khÈu. Nhng thùc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo nhµ nhËp khÈu còng cã ®ñ sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n t¹i ng©n hµng. V× vËy ng©n hµng më L/C ph¶i g¸nh chÞu mäi rñi ro khi nhµ nhËp khÈu kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc kh«ng muèn thanh to¸n khi L/C ®Õn h¹n tr¶ tiÒn. Khi ng©n hµng më L/C tr¶ chËm cho nhµ nhËp khÈu, ng©n hµng ®· gi¸n tiÕp cÊp tÝn dông cho nhµ nhËp khÈu v× khi cã sù chÊp nhËn b¶o l·nh tr¶ tiÒn cña ng©n hµng th× nhµ xuÊt khÈu míi ®ång ý cho nhµ nhËp khÈu mua chÞu hµng ho¸. NÕu nhµ nhËp khÈu sö dông vèn tù cã ®Ó më L/C ®Õn h¹n thanh to¸n víi bªn níc ngoµi mµ nhµ nhËp khÈu kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n th× hä ph¶i nhËn nî víi ng©n hµng vµ chÞu l·i suÊt ph¹t b»ng 150% l·i suÊt cho vay. Do vËy nhµ nhËp khÈu thêng sö dông viÖc vay ®Ó më L/C trªn c¬ së hîp ®ång ®· ký. Khi më L/C cho nhµ nhËp khÈu, nÕu ng©n hµng khèng chÕ sè d cã trªn tµi kho¶n cña kh¸ch hµng th× sÏ ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng kinh doanh cña hä do kho¶ng c¸ch gi÷a thêi gian më L/C vµ thêi gian nhËn hµng t¬ng ®èi dµi. V× vËy, ®Ó h¹n chÕ rñi ro ng©n hµng thêng cÊp tÝn dông cho nhµ nhËp khÈu theo h¹n møc tÝn dông. Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng ph¶i kiÓm tra kh¶ n¨ng kinh doanh cña nhµ nhËp khÈu, t×nh h×nh tµi chÝnh, ®èi tîng nhËp khÈu… ®Ó cã c¬ së v÷ng ch¾c tríc khi më L/C. 2.2. TÝn dông chÊp nhËn hèi phiÕu §©y lµ h×nh thøc cÊp tÝn dông cña ng©n hµng dµnh cho nhµ nhËp khÈu. Ng©n hµng cam kÕt chÊp nhËn c¸c hèi phiÕu mµ kh¸ch hµng cña m×nh ph¶i thanh to¸n. Nh vËy, nhµ xuÊt khÈu sÏ ®îc ®¶m b¶o thanh to¸n khi ®Õn h¹n. H×nh thøc nµy thêng ®îc sö dông khi ngêi b¸n thiÕu tin tëng vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ngêi mua vµ hä ®Ò nghÞ bªn mua cã mét ng©n hµng ®øng ra chÊp nh¹n tr¶ tiÒn hèi phiÕu do hä ký ph¸t. §©y chØ lµ mét h×nh thøc b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh cho nhµ nhËp khÈu. NÕu ®Õn h¹n thanh to¸n, ngêi mua cã ®ñ tiÒn thanh to¸n th× ng©n hµng ®îc nhËn mét kho¶n phÝ chÊp nhËn, thËt sù ng©n hµng kh«ng ph¶i øng tiÒn ra. Ngîc l¹i, nÕu ®Õn h¹n thanh to¸n mµ ngêi mua kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n th× ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu thiÖt h¹i. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 TÝn dông chÊp nhËn hèi phiÕu ®em l¹i rÊt nhiÒu u ®iÓm cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu: §èi víi nhµ xuÊt khÈu, víi sù chÊp nhËn cña nhµ nhËp khÈu, hä cã sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hèi phiÕu vµ hä cã thÓ ®em hèi phiÕu ®i chiÕt khÊu l¹i t¹i bÊt kú ng©n hµng nµo. Sù chÊp nhËn cña ng©n hµng ®· t¹o ra kh¶ n¨ng lu th«ng cho hèi phiÕu ®ång thêi còng t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ xuÊt khÈu ®îc hëng tû lÖ chiÕt khÊu u ®·i. §èi víi nhµ nhËp khÈu, víi h×nh thøc nµy anh ta sÏ t¹o ®îc uy tÝn ®èi víi nhµ xuÊt khÈu nÕu nhµ nhËp khÈu cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n cho nhµ xuÊt khÈu khi ®Õn h¹n. MÆt kh¸c, nhµ nhËp khÈu còng cã thÓ ®em chiÕt khÊu hèi phiÕu t¹i mét ng©n hµng kh¸c cã tû lÖ chiÕt khÊu thÊp h¬n vµ tõ kho¶n thu chiÕt khÊu nµy nhµ nhËp khÈu cã ®îc møc gi¸ mua u ®·i nÕu thanh to¸n tríc h¹n. 2.3. TÝn dông chiÕt khÊu hèi phiÕu tù nhËn nî (kú phiÕu) Hèi phiÕu tù nhËn nî lµ d¹ng hèi phiÕu khèng trong ®ã ng©n hµng tù nhËn nî ®èi víi nhµ nhËp khÈu. Th«ng qua hèi phiÕu nµy, ng©n hµng cÊp cho nhµ nhËp khÈu mét kho¶n tÝn dông ®¹ biÖt gäi lµ tÝn dông chiÕt khÊu hèi phiÕu tù nhËn nî. H×nh thøc nµy gióp cho c¸c nhµ nhËp khÈu hëng mét kho¶n u ®·i do viÖc thanh to¸n nhanh trong giao dÞch ngo¹i th¬ng khi ng©n hµng phôc vô hä kh«ng cã ®ñ vèn. Quy tr×nh chiÕt khÊu hèi phiÕu tù nhËn nî: Nhµ nhËp khÈu (1) Nhµ xuÊt khÈu (2) (2) (5) (6) Ng©n hµng nhµ xuÊt khÈu Ng©n hµng chi nh¸nh (3) (4) (8) (9) Ng©n hµng Trung ¬ng Chó thÝch: 16 (10) Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1. Nhµ nhËp khÈu ký hîp ®ång víi nhµ xuÊt khÈu víi ®iÒu kiÖn thanh to¸n khi giao chøng tõ. Nhµ nhËp khÈu cã thêi gian 90 ngµy ®Ó chi. 2. Nhµ nhËp khÈu ký hîp ®ång tÝn dông víi ng©n hµng phôc vô m×nh trªn c¬ së hèi phiÕu tù nhËn nî. 3. §Ó thùc hiÖn hîp ®ång tÝn dông nµy, ng©n hµng nhµ nhËp khÈu th«ng b¸o vµ ®Ò nghÞ mét ng©n hµng níc ngoµi (phÇn lín lµ ng©n hµng chi nh¸nh cña hä) ph¸t hµnh mét hèi phiÕu tù nhËn nî cã thêi h¹n thanh to¸n lµ 90 ngµy vµ ®îc phÐp thanh to¸n t¹i ng©n hµng nhµ nhËp khÈu vµ chuyÓn ngay hèi phiÕu cho nhµ nhËp khÈu. 4. Ng©n hµng chi nh¸nh thùc hiÖn ®Ò nghÞ trªn (ph¸t hµnh hèi phiÕu tù nhËn nî vµ chuyÓn cho nhµ nhËp khÈu) 5. Nhµ nhËp khÈu chuyÓn hèi phiÕu tù nhËn nî cho chÝnh ng©n hµng phôc vô m×nh vµ ®Ò nghÞ cung cÊp hèi phiÕu. 6. Ng©n hµng phôc vô nhµ nhËp khÈu chiÕt khÊu hèi phiÕu tù nhËn nî vµ ghi cã vµo tµi kho¶n cho nhµ nhËp khÈu. 7. Nhµ nhËp khÈu thùc hiÖn thanh to¸n theo ®óng kú h¹n cho nhµ xuÊt 8. Ng©n hµng phôc vô nhµ nhËp khÈu ®em hèi phiÕu giao cho ng©n hµng khÈu. Trung ¬ng. 9. §Õn thêi h¹n thanh to¸n, Ng©n hµng Trung ¬ng xuÊt tr×nh hèi phiÕu cho ng©n hµng níc ngoµi ®Ò nghÞ thanh to¸n. 10. Ng©n hµng chi nh¸nh ë níc ngoµi chÊp nhËn thanh to¸n trªn c¬ së chuyÓn vèn tõ ng©n hµng phôc vô nhµ nhËp khÈu hoÆc tõ tiÒn mµ nhµ nhËp khÈu tr¶. 2.4. TÝn dông øng tríc cho nhµ nhËp khÈu 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Víi h×nh thøc nµy, ng©n hnµg sö dông c¸c chøng tõ hµng ho¸ lµm vËt ®¶m b¶o. Nhµ nhËp khÈu ®îc cung cÊp tÝn dông theo h×nh thøc øng tríc khi hä cÇn ph¶i thanh to¸n tiÒn mÆt cho nhµ xuÊt khÈu hoÆc khi nhµ nhËp khÈu cÇn thnah to¸n bé chøng tõ hµng ho¸ cha vÒ ®Õn c¶ng vµ doanh nghiÖp cha tiªu thô ®îc hµng ho¸ ®Ó thu håi vèn, h×nh thøc nµy ®îc ng©n hµng ¸p dông cho môc ®Ých thanh to¸n ng¾n h¹n cña nhµ nhËp khÈu. 2.5. TÝn dông theo hiÖp ®Þnh khung: §©y lµ mét h×nh thøc tÝn dông dµnh cho nhµ nhËp khÈu níc ngoµi nh»m hç trî cho viÖc thanh to¸n tiÒn hµng nhËp khÈu vµ thóc ®Èy tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c níc xuÊt khÈu. TÝn dông theo hiÖp ®Þnh khung lµ mét h×nh thøc tÝn dông cã ®iÒu kiÖn, c¸c ng©n hµng níc xuÊt khÈu ký kÕt mét hiÖp ®Þnh khung víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi cho phÐp c¸c ng©n hµng nµy sö dông nh÷ng kho¶n tÝn dông riªng rÏ nh»m tµi trî cho viÖc nhËp khÈu hµng ho¸, m¸y mãc thiÕt bÞ, d©y chuyÒn c«ng nghÖ tõ níc hä (Ýt nhÊt 60% gi¸ trÞ hµng ho¸ mua b¸n ®îc s¶n xuÊt hoÆc cã xuÊt xø tõ níc tµi trî). H×nh thøc nµy ®îc c¸c níc ph¸t triÓn sö dông ®Ó cung cÊp tÝn dông cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §©y lµ mét h×nh thøc cã nhiÒu u ®iÓm: §èi víi nhµ xuÊt khÈu: Hä cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi ®èi thñ níc ngoµi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nhµ nhËp khÈu, hµng ho¸ cña hä sÏ ®îc a chuéng h¬n. H¹n chÕ ®îc nh÷ng rñi ro kinh tÕ, chÝnh trÞ ë níc ngoµi, ®Æc biÖt hä gi÷ ®îc kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh. æn ®Þnh c¸n c©n thanh to¸n. §èi víi nhµ nhËp khÈu: 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Hä cã nhiÒu thuËn lîi, cã thÓ thanh to¸n tõng phÇn c«ng tr×nh, m¸y mãc thiÕt bÞ ®· nhËp khÈu, ®Æc biÖt cã thÓ sö dông phÇn lîi nhuËn tõ viÖc tiªu thô s¶n phÈm do c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ nhËp khÈu s¶n xuÊt ra ®Ó thanh to¸n. ¦u ®iÓm lµ h×nh thøc tÝn dông nµy thêng cã thêi gian dµi, nhµ nhËp khÈu sÏ dÔ dµng thu xÕp ®îc kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó thanh to¸n. §Æc ®iÓm cña l·i suÊt cho vay lµ cã thÓ sö dông l·i suÊt th¶ næi hoÆc l·i suÊt cè ®Þnh. Ngoµi ra cßn cã mét kho¶n phÝ suÊt tÝn dông bao gåm: - PhÝ b¶o hiÓm: §îc tÝnh mét lÇn trªn gi¸ trÞ kho¶n vay. NÕu do ngêi nhËp khÈu tr¶ th× cã thÓ ®îc ng©n hµng níc nhËp khÈu xem xÐt cho vay thanh to¸n mét lÇn tríc khi gi¶i ng©n hoÆc tr¶ dÇn suèt thêi gian vay. - PhÝ cam kÕt: §îc tÝnh theo tû lÖ % trªn doanh sè vèn vay cßn l¹i cha ®îc gi¶i ng©n. - PhÝ qu¶n lý: TÝnh theo tû lÖ % trªn gi¸ trÞ hîp ®ång vay vèn vµ ph¶i ®îc thanh to¸n tríc khi gi¶i ng©n. NÕu chän l·i suÊt cè ®Þnh th× chØ ph¶i tr¶ hai lo¹i phÝ b¶o hiÓm vµ phÝ cam kÕt, nÕu sö dông l·i suÊt th¶ næi th× ph¶i tr¶ c¶ ba lo¹i phÝ trªn. 2.6. TÝn dông theo ph¬ng thøc chi tr¶ trùc tiÕp Nhµ nhËp khÈu sau khi ký hîp ®ång mua b¸n víi nhµ xuÊt khÈu nÕu hä kh«ng cã ®ñ tiÒn th× cã thÓ xin vay ng©n hµng theo ph¬ng thøc ®Ò nghÞ ng©n hµng chuyÓn tr¶ tiÒn cho nhµ xuÊt khÈu th«ng qua ng©n hµng ®¹i lý ë níc ngoµi. Trong trêng hîp nhµ nhËp khÈu ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n, hä sö dông h×nh thøc chuyÓn tiÒn th× ng©n hµng chØ thùc hiÖn h×nh thøc dÞch vô th«ng thêng vµ thu phÝ. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Quy tr×nh tÝn dông theo ph¬ng thøc chi tr¶ trùc tiÕp: Ng©n hµng nhËp khÈu (2) (3) Ng©n hµng ®¹i lý (5) (6) Nhµ nhËp khÈu (4) (1) Nhµ xuÊt khÈu Chó thÝch: (1) Giao dÞch hµng ho¸ gi÷a nhµ nhËp khÈu vµ nhµ xuÊt khÈu. (2) Nhµ nhËp khÈu viÕt ®¬n yªu cÇu chuyÓn tiÒn. (3) Ng©n hµng nhµ nhËp khÈu chuyÓn tiÒn ra níc ngoµi qua ng©n hµng ®¹i lý. (4) Ng©n hµng ®¹i lý chuyÓn tiÒn cho nhµ xuÊt khÈu. (5) Ng©n hµng ®¹i lý ph¶i hoµn thµnh viÖc chuyÓn tiÒn. (6) Ng©n hµng nhËp khÈu b¸o nî cho nhµ nhËp khÈu. Th«ng thêng sau khi nhËn hµng ho¸ ng©n hµng ®¹i lý míi chuyÓn tiÒn ®Ó tr¸nh bÞ nhµ xuÊt khÈu chiÕm dông vèn. Ngµy nay, víi sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc kü thuËt, ngµnh ng©n hµng trªn thÕ giíi ®· ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo ho¹t ®éng cña m×nh. ChÝnh v× vËy mµ cã nhiÒu h×nh thøc tÝn dông cßn rÊt xa l¹ ®èi víi chóng ta. Tuy nhiªn hy väng r»ng trong t¬ng lai kh«ng xa, chóng ta sÏ ¸p dông tÊt c¶ nh÷ng nghiÖp vô dông nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong hÖ thèng ng©n hµng gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu tµi chÝnh nhanh chãng, kÞp thêi, chÝnh x¸c nhÊt. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan