Tài liệu Giải pháp phát triển kinh doanh dịch vụ thẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương (vietcombank) việt nam

I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN më ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m thu lîi nhuËn lµ môc tiªu cña mçi doanh nghiÖp. §èi víi ngµnh ng©n hµng, môc tiªu ®ã ®îc cô thÓ ho¸ b»ng xu híng ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng b»ng viÖc cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng dÞch vô chÊt lîng vµ tiÖn dông. ThÎ thanh to¸n lµ mét trong nh÷ng dÞch vô nh vËy. MÆt kh¸c, trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh ngµy nay, nh÷ng thµnh tùu to lín, nh÷ng tiÕn bé vît bËc cña c«ng nghÖ tin häc vµ viÔn th«ng hiÖn ®¹i ®· ®îc øng dông nhanh chãng vµo mäi lÜnh vùc kinh tÕ x· héi. §Æc biÖt trong lÜnh vùc ngµnh ng©n hµng, c«ng nghÖ thanh to¸n qua ng©n hµng ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ tinh vi lµ nhê vµo nh÷ng øng dông cña c«ng nghÖ tin häc. Mét trong sè nh÷ng øng dông thµnh c«ng ®ã lµ thÎ thanh to¸n - ph¬ng tiÖn chi tr¶ hiÖn ®¹i cña thÕ giíi ngµy nay. ThÎ thanh to¸n ®· ®ang vµ sÏ ®îc sö dông réng r·i ë hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi - nhê vµo nh÷ng tÝnh n¨ng ®Æc biÖt cña nã trong thanh to¸n. Ph¸t hµnh vµ sö dônh thÎ kh«ng nh÷ng ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n nhanh, gi¶m ¸p lùc tiÒn mÆt trong lu th«ng, t¨ng vßng lu©n chuyÓn vèn, mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn tËp chung vèn nhanh, gãp phÇn më réng ho¹t ®éng tÝn dông, t¨ng trëng kinh tÕ x· héi vµ ®¸p øng xu thÕ chung lµ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Tuy nhiªn ë ViÖt Nam ®©y cßn lµ mét lÜnh vùc t¬ng ®èi míi mÎ. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, khi ViÖt nam b¾t ®Çu thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, ViÖt nam cho phÐp sù giao lu vÒ mäi mÆt víi c¸c níc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc t¹o ®iÒu kiÖn cho sù héi nhËp quèc tÕ trong mäi lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi. Tµi chÝnh Ng©n hµng trong nh÷ng n¨m qua víi nh÷ng ®iÒu kiÖn còng nh yªu cÇu cña m«i trêng kinh doanh ®ßi hái ph¶i cã sù c¶i tiÕn n©ng cÊp hÖ thèng cña m×nh lµm sao cã thÓ hoµ nhËp ®îc víi quèc tÕ, Ýt nhÊt lµ víi c¸c níc trong khu vùc. Cho ®Õn nay, thãi quen sö dông tiÒn mÆt ®· ¨n s©u vµo suy nghÜ cña mçi ngêi d©n ViÖt nam. Tuy viÖc ®a c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt míi lu«n ®îc chó träng nhng thùc tÕ, ®èi tîng kh¸ch hµng t nh©n mµ sau nµy sÏ lµ nh÷ng kh¸ch hµng chÝnh cña mçi Ng©n hµng vÉn cha cã thãi quen nµy. C«ng nghÖ thÎ lµ mét trong nh÷ng ph¬ng thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i kh«ng dïng tiÒn mÆt dùa trªn nÒn t¶ng cña hÖ thèng th«ng tin, xö lý cña mçi Ng©n hµng sÏ lµ mét trong nh÷ng c«ng cô thanh to¸n dÔ ®îc thÞ trêng chÊp nhËn nhÊt vµ nhanh chãng ®îc phæ dông ë ViÖt nam hiÖn nay. §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 0 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN Ng©n Hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam lµ ng©n hµng ®i ®Çu trong lÜnh vùc kinh doanh thÎ t¹i ViÖt Nam. HiÖn t¹i, viÖc ph¸t triÓn thÎ tÝn dông t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam tuy ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín nhng vÉn tån t¹i mét sè khã kh¨n. ChÝnh v× vËy, sau mét thêi gian nghiªn cøu em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi : "Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam " lµm ®Ò ¸n thùc tËp cña m×nh. Víi ®Ò tµi nµy, em muèn tr×nh bÇy t×nh h×nh kinh doanh còng nh nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung, ®¸p øng yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸ kinh tÕ ®Êt níc vµ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. Trong phÇn tr×nh bµy cña b¶n ®Ò ¸n nµy, em xin chia ra lµm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Tæng luËn vÒ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt vµ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thanh to¸n thÎ. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng - ViÖt Nam. Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam. §Ó hoµn thµnh b¶n ®Ò ¸n nµy, em xin tr©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn Thõa Léc ®· tËn t×nh gióp ®ì híng dÉn, chØ b¶o. Em còng c¶m ¬n c¸c c«, chó phßng thanh to¸n thÎ - SGD vµ Phßng qu¶n lý thÎ - Ng©n Hµng Ngo¹i Th¬ng VN ®· gióp ®ì em trong thêi gian thùc tËp vµ lµm ®Ò ¸n. §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 1 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN Ch¬ng I: Tæng luËn vÒ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt vµ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thanh to¸n thÎ. I. Tæng luËn vÒ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. 1. Sù cÇn thiÕt vµ vai trß cña c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1.1 Sù cÇn thiÕt cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt: LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ. Theo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸, tiÒn tÖ ra ®êi víi vai trß lµm trung gian trao ®æi gi÷a c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau lµm cho viÖc lu th«ng vµ trao ®æi hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn. Do cã sù ph¸t triÓn vÒ thêi gian vµ kh«ng gian gi÷a s¶n xuÊt hµng hãa vµ tiªu dïng, gi÷a chu kú s¶n xuÊt nµy víi chu kú s¶n xuÊt kh¸c cho nªn trong quan hÖ mua b¸n n¶y sinh nh÷ng nhu cÇu mua chÞu, b¸n chÞu vµ thanh to¸n dµi ngµy trong trêng hîp ®ã tiÒn tÖ míi thùc sù lµm chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n . Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi ®îc diÔn ra mét c¸ch liªn tôc vµ kh«ng ngõng më réng trong ®ã ph¸t sinh nhiÒu mèi quan hÖ phøc t¹p, ®a d¹ng gi÷a ngêi s¶n xuÊt nµy víi ngêi s¶n xuÊt kh¸c, gi÷a c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, gi÷a Nhµ níc víi nh©n d©n, gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng... MÆt kh¸c do tiÒn tÖ vµ yªu cÇu cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c nhau, do cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c chu kú s¶n xuÊt c¸ biÖt nªn viÖc mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ vµ tæ chøc c¸c quan hÖ thanh to¸n trë thµnh bøc thiÕt vµ thêng xuyªn lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ . Trong qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn vèn cña t¸i s¶n xuÊt x· héi tiÒn tÖ lµ mét trong c¸c kh©u quan träng kÓ tõ khi mua nguyªn vËt liÖu ®Õn kh©u tiªu thô s¶n phÈm. ChÝnh v× lÏ ®ã cho nªn viÖc tæ chøc tèt c¸c kh©u thanh to¸n lµ nhiÖm vô rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt nã gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc rót ng¾n thêi gian chu chuyÒn vèn vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng nÒn s¶n xuÊt x· héi §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 2 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN 1.2 Vai trß cña c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®èi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®èi víi tõng doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n v× vËy cÇn ph¶i n¾m v÷ng vai trß cña nã. Trªn thùc tÕ bÊt kú ®¬n vÞ s¶n xuÊt nµo còng cÇn ph¶i cã vèn tiÒn tÖ ®Ó mua nguyªn vËt liÖu, tr¶ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm, thùc hiÖn gi¸ trÞ cña c¸c s¶n phÈm ®ã qua trao ®æi hµng ho¸ ®Ó thu tiÒn vÒ tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña chu kú sau. C¸c ®¬n vÞ th¬ng nghiÖp còng vËy ph¶i mua hµng vµo vµ b¸n hµng ra trong qu¸ tr×nh ®ã c¸c ®¬n vÞ cã mèi liªn hÖ víi nhau th«ng qua viÖc trao ®æi mua b¸n hµng ho¸, cã trao ®æi mua b¸n hµng ho¸ tÊt yÕu ph¶i cã thanh to¸n tiÒn hµng v× ®©y lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸. V× vËy muèn thanh to¸n c¸c ®¬n vÞ ph¶i vËn chuyÓn toµn bé sè tiÒn b»ng ph¬ng tiÖn giao th«ng th× kh«ng ®¶m b¶o, ph¶i tèn rÊt nhiÒu chi phÝ vËn chuyÓn vµ ®é rñi ro cao. Cho nªn sÏ xuÊt hiÖn mét c¬ quan gi÷ vai trß lµ mét n¬i ®¸ng tin cËy ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ göi tiÒn cña m×nh vµo ®ã vµ khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chi tr¶ chØ cÇn viÕt lÖnh ®a ®Õn c¬ quan ®ã sÏ tù ®éng thanh to¸n hé kh¸ch hµng, c¬ quan ®ã chÝnh lµ Ng©n hµng. ViÖc thanh to¸n nµy ®îc thùc hiÖn trong néi bé hÖ thèng Ng©n hµng víi sù gióp ®ì cña c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c hiÖn ®¹i ®· gióp cho viÖc thanh to¸n qua Ng©n hµng ®îc nhanh chãng, tiÕt kiÖm, an toµn. MÆt kh¸c nÕu c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn chi tr¶ trùc tiÕp th× sÏ cã mét khèi lîng tiÒn lín n»m chÕt kh«ng sinh lêi khi ®¬n vÞ cha cã nhu cÇu chi tiªu. VËy nhê thanh to¸n qua Ng©n hµng mµ c¸c ®¬n vÞ göi tiÒn vµo ®îc hëng l·i trªn kho¶n tiÒn göi ®ã, thu ®îc lîi nhuËn ngoµi s¶n xuÊt. Th«ng qua thanh to¸n, Ng©n hµng tËp chung ®îc mét khèi lîng tiÒn nhµn rçi ®Ó cho vay phôc vô ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®¸p øng mäi nhu cÇu vèn cÇn thiÕt cña x· héi thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi quan hÖ thanh to¸n tiÒn tÖ gi÷ mét vai trß rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n . Kh«ng cã thanh to¸n tiÒn tÖ th× qu¸ tr×nh mua b¸n ph©n phèi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc do ®ã kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc t¸i s¶n xuÊt mét c¸ch ®Òu ®Æn vµ liªn tôc. Thanh to¸n tiÒn tÖ lµ yªu cÇu kh¸ch quan ®Ó phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ®¶m b¶o sù tuÇn hoµn b×nh thêng cña vèn tiÒn tÖ trong tõng xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ kinh tÕ còng nh trong toµn bé nÒn kinh tÕ Quèc d©n. Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ viÖc thanh to¸n chi tr¶ cho c¸c mèi quan hÖ §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 3 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt tuy nhiªn h×nh thøc nµy chØ ¸p dông víi nh÷ng mèi quan hÖ trùc tiÕp quy m« nhá vµ ph¹m vi thanh to¸n hÑp. Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ viÖc thanh to¸n kh«ng trùc tiÕp dïng tiÒn mÆt trong thanh to¸n, chi tr¶ gi÷a c¸c tæ chøc kinh tÕ víi nhau mµ dïng h×nh thøc trÝch chuyÓn vèn trªn c¸c tµi kho¶n cña Ng©n hµng tõ ®¬n vÞ ph¶i tr¶ sang ®¬n vÞ ®îc hëng hoÆc thanh to¸n bï trõ lÉn nhau th«ng qua vai trß trung gian cña Ng©n hµng trªn c¬ së tiÒn tÖ lµm chøc n¨ng thanh to¸n . §Ó thùc hiÖn thanh to¸n qua Ng©n hµng, c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c c¬ quan dù to¸n, c¸c t nh©n (gäi chung lµ kh¸ch hµng) ph¶i : * Cã tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng, trªn tµi kho¶n ph¶i ®¶m b¶o thêng xuyªn ®ñ sè d ®Ó thanh to¸n kÞp thêi, sßng ph¼ng cho ®¬n vÞ b¸n . * Thùc hiÖn ®Çy ®ñ ®óng ®¾n c¸c quy ®Þnh trong thÓ lÖ thanh to¸n * TÊt c¶ c¸c chøng tõ thanh to¸n cho Ng©n hµng do kh¸ch hµng nép vµo ng©n s¸ch ®Òu ph¶i lËp trªn mÉu do Ng©n hµng Ên hµnh vµ nhîng b¸n ph¶i lËp ®ñ liªn, viÕt râ rµng ®Çy dñ, chÝnh x¸c c¸c yÕu tè theo quy ®Þnh: c¸c ch÷ b»ng sè, b»ng ch÷ ph¶i ghi s¸t dßng ®Çu tiªn vµ ph¶i viÕt c¸ch hoa kh«ng ®îc viÕt c¸ch dßng, c¸ch qu·ng gi÷a c¸c ch÷, kh«ng ®îc söa ch÷a, tÈy xo¸ c¾t d¸n bÊt kú yÕu tè nµo vµ ph¶i cã dÊu, ch÷ ký cña chñ tµi kho¶n, kÕ to¸n trëng hoÆc ngêi uû quyÒn ®óng víi mÉu ®· ®¨ng ký t¹i Ng©n hµng . * Ng©n hµng cã quyÒn tõ chèi hoÆc kh«ng chÊp nhËn c¸c giÊy tê thanh to¸n trong trêng hîp kh¸ch hµng vi ph¹m thÓ lÖ thanh to¸n vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm khi thanh to¸n chËm x¶y ra do lçi cña kh¸ch hµng. * Tr¸ch nhiÖm cña Ng©n hµng Ng©n hµng ph¶i cung cÊp ®Êy ®ñ kÞp thêi c¸c lo¹i mÉu giÊy tê thanh to¸n cho kh¸ch hµng theo yªu cÇu vµ phï hîp víi quy ®Þnh  Thùc hiÖn kiÓm tra gi¸m s¸t vÒ kh¶ n¨ng chi tr¶ cña chñ tµi kho¶n, xö lý kÞp thêi c¸c trêng hîp vi ph¹m híng dÉn kh¸ch hµng sö dông vµ lµm ®óng thñ tôc giÊy tê thanh to¸n. Thùc hiÖn chÝnh x¸c, cËp nhËt c¸c nghiÖp vô thanh to¸n ph¸t sinh ®¶m b¶o thanh to¸n nhanh chãng vµ an toµn tµi s¶n. NÕu sai lÇm, chËm trÔ, thÊt l¹c th× ng©n hµng ph¶i chÞu båi thëng thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng . Trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt sù t¸ch rêi gi÷a vËt t hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ ph¶i cã mét thêi gian cÇn thiÕt ®Ó lµm mäi thñ tôc thanh to¸n qua ng©n hµng §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 4 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN do ®ã t¹o ra cho ng©n hµng kh¶ n¨ng t¸c ®éng m¹nh mÏ vµo qu¸ tr×nh thanh to¸n lµm cho quan hÖ thanh to¸n phôc vô tèt cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é . TiÒn tÖ ®îc sö dông trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ tiÒn ghi sæ, nghÜa lµ trªn c¬ së tiÒn göi t¹i tµi kho¶n ë ng©n hµng. Mäi thanh to¸n ®îc tiÕn hµnh b»ng ph¬ng ph¸p trÝch chuyÓn b»ng tµi s¶n nµy sang tµi kho¶n kh¸c . Díi chÕ ®é XHCN tÝnh chÊt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt lu th«ng ®· gióp cho thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ph¸t triÓn më réng vµ æn ®Þnh. MÆt kh¸c ®Ó phôc vô cho chøc n¨ng tæ chøc vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ, Nhµ níc ®· ban hµnh c¸c quy chÕ vÒ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµm cho thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt thèng nhÊt trong toµn quèc. Tæ chøc tèt c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cã ý nghÜa to lín trong nÒn kinh tÕ. Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt gãp phÇn thóc ®Èy t¸i s¶n xuÊt, thanh to¸n lµ kh©u ®Çu còng lµ kh©u kÕt thóc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Do ®ã tæ chøc tèt c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vËt t hµng ho¸, t¨ng tèc dé lu©n chuyÓn vèn, tiÕt kiÖm vèn trong lu th«ng . ViÖc t¨ng tèc ®é thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong lu th«ng tiÒn tÖ sÏ lµm gi¶m tû träng cña sè lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng, tõ ®ã lµm gi¶m nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt lu th«ng trong x· héi (in Ên, b¶o qu¶n, ph¸t triÓn tiÒn mÆt...) thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cßn h¹n chÕ ®îc tÝnh thêi vô cña lu th«ng tiÒn tÖ nh vËy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kÕ ho¹ch ho¸ vµ ®iÒu hoµ lu th«ng tiÒn tÖ. Tõ ®ã gióp cho ng©n hµng x¸c ®Þnh ®îc møc cung vµ cÇu tiÒn cña kh¸ch hµng ®èi víi ng©n hµng m×nh. §©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña ng©n hµng . Tæ chøc tèt c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt gióp cho ng©n hµng khai th«ng ®îc nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn, tËp trung ®îc nguån vèn lín vµo ng©n hµng ®Ó lµm nguån vèn tÝn dông cho vay ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, v× thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc sö dông sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng. Sè vèn n»m trªn nh÷ng tµi kho¶n nµy thuéc nguån vèn qu¶n lý vµ huy ®éng. §ã lµ mét trong nh÷ng nguån vèn cña ng©n hµng. §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 5 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN 2. C¸c nguyªn t¾c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt: Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cã t¸c dông to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n do vËy ®Ó thèng nhÊt c«ng t¸c tæ chøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¸c bªn gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, Ng©n hµng Nhµ níc ®· ban hµnh c¸c nguyªn t¾c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. §©y lµ nh÷ng nguyªn t¾c chung nhÊt nh»m môc ®Ých võa ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh thanh to¸n ®îc thùc hiÖn ®óng ®¾n võa ®¶m b¶o cho sù kiÓm so¸t b»ng ®ång tiÒn cña hÖ thèng Ng©n hµng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh doanh vµ c¸c c¬ quan cã hiÖu qu¶. Muèn vËy c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp, c¸c ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c sau : 2.1 Quy ®Þnh chung: C¸c doanh nghiÖp c¬ quan, ®oµn thÓ, lùc lîng vò trang, c«ng ®©n ViÖt nam vµ ngêi níc ngoµi ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt nam ®îc quyÒn chän Ng©n hµng ®Ó më tµi kho¶n giao dÞch vµ thùc hiÖn thanh to¸n . Theo quy ®Þnh nµy th× kh¸ch hµng rÊt thuËn lîi trong thanh to¸n v× trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn nhiÒu thÞ trêng kh¸c nhau, do vËy mµ cã thÓ trô së chÝnh cña doanh nghiÖp ë ®Þa ph¬ng nµy nhng l¹i kinh doanh ë ®Þa ph¬ng kh¸c. V× vËy doanh nghiÖp cã thÓ tù chän Ng©n hµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña hä ®Ó më tµi kho¶n. MÆt kh¸c cßn t¹o ra sù c¹nh tranh vÒ n©ng cao chÊt lîng thanh to¸n còng nh th¸i ®é phôc vô cña Ng©n hµng nh»m thu hót kh¸ch hµng . 2.2 Quy ®Þnh cô thÓ: 1.1.1 Quy ®Þnh ®èi víi bªn mua : §Ó ®¶m b¶o thanh to¸n ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c chñ tµi kho¶n (bªn tr¶ tiÒn) ph¶i cã ®ñ tiÒn trªn tµi kho¶n, mäi trêng hîp thanh to¸n vît qu¸ sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng , kho b¹c Nhµ níc lµ ph¹m ph¸p vµ ph¶i bÞ xö lý theo ph¸p luËt. Môc ®Ých cña quy ®Þnh nµy lµ nh»m ®Èy nhanh tèc ®é thanh to¸n. Bªn mua sau khi ®· nhËn hµng ho¸ dÞch vô ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cho bªn b¸n, ®¶m b¶o cho bªn b¸n sau khi göi c¸c chøng tõ hîp lÖ tíi ng©n hµng sÏ ®îc thanh §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 6 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN to¸n ngay tr¸nh t×nh tr¹ng ph¶i chê ®îi, chiÕm dông vèn lÉn nhau g©y ¶nh hëng xÊu ®Õn nÒn kinh tÕ. 1.1.2 Quy ®Þnh ®èi víi bªn thô hëng: Ngêi thô hëng khi thu nhËn c¸c giÊy tê thanh to¸n ph¶i kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña c¸c giÊy tê nµy (ghi ®Çy ®ñ mäi yÕu tè quy ®Þnh, kh«ng söa ch÷a, tÈy xo¸ c¸c ch÷ ký vµ mÉu dÊu ph¶i ®óng mÉu ®· ®¨ng ký t¹i ng©n hµng). NÕu thiÕu mét trong c¸c yÕu tè ®ã, giÊy tê thanh to¸n sÏ kh«ng hîp lÖ vµ kh«ng cã gi¸ trÞ thanh to¸n. 2.3 Quy ®Þnh ®èi víi ng©n hµng - kho b¹c nhµ níc: Ng©n hµng Nhµ níc vµ Kho b¹c Nhµ níc ph¶i cã tr¸ch nhiÖm : * Thùc hiÖn c¸c uû nhiÖm thanh to¸n cña chñ tµi kho¶n b¶o ®¶m chÝnh x¸c, an toµn thuËn tiÖn. C¸c Ng©n hµng vµ kho b¹c Nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ b»ng tiÒn mÆt hoÆc chuyÓn kho¶n trong ph¹m vi sè d tiÒn göi theo yªu cÇu cña chñ tµi kho¶n . Cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c lo¹i mÉu giÊy tê thanh tãan cho kh¸ch hµng .  KiÓm tra kh¶ n¨ng thanh to¸n cña chñ tµi kho¶n (bªn tr¶ tiÒn) tríc khi thùc hiÖn thanh to¸n vµ ®îc quyÒn tõ chèi thanh to¸n nÕu tµi kho¶n kh«ng ®ñ tiÒn, ®ång thêi kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ néi dung liªn ®íi cña hai bªn kh¸ch hµng .  NÕu do thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh thanh to¸n g©y thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng th× Ng©n hµng vµ kho b¹c Nhµ níc ph¶i båi thêng thiÖt h¹i vµ tuú theo møc ®é vi ph¹m cã thÓ bÞ xö lý theo ph¸o luËt. Ng©n hµng cã tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t c¸c giÊy tê thanh to¸n cña Ng©n hµng vµ ®¶m b¶o lËp ®óng thñ tôc quy ®Þnh, dÊu (nÕu cã ®¨ng ký mÉu) vµ c¸c ch÷ ký trªn giÊy tê thanh to¸n ®óng víi mÉu ®· ®¨ng ký, sè d tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng cßn ®ñ ®Ó thanh to¸n ...  Ng©n hµng ®îc quyÒn tõ chèi thanh to¸n nÕu c¸c giÊy tê thanh to¸n kh«ng ®ñ c¸c yªu cÇu trªn. Khi thùc hiÖn dÞch vô thanh to¸n cho kh¸ch hµng ng©n hµng ®îc thu phÝ theo quy ®Þnh cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam .  §Ó viÖc thanh to¸n cña kh¸ch hµng cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng (kho b¹c) ®îc th«ng suèt kh«ng bÞ ¸ch t¾c. Ng©n hµng (kho b¹c) ph¶i duy §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 7 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN tr× sè d thêng xuyªn trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ níc tèi thiÓu b»ng møc an toµn vèn vµ tiÒn göi thanh to¸n 3.C¸c h×nh thøc vµ ph¬ng thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt: §èi víi ViÖt nam trong giai ®o¹n ph¸t triÓn míi cña nÒn kinh tÕ vèn ®Çu t ®ßi hái rÊt lín vµ cÊp thiÕt. Vèn cã thÓ t¹o lËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nhng dùa vµo 2 nguån chñ yÕu lµ :Vèn ®Çu t cña níc ngoµi vµ vèn t¹m têi nhµn rçi trong d©n c. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh vèn níc ngoµi lµ quan träng, vèn trong níc lµ chñ yÕu vµ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. §Ó nguån vèn trong níc khái l·ng phÝ, ph©n t¸n kh«ng quay vßng ®îc, ng©n hµng ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt kh«ng ngõng ®æi míi c¶i tiÕn c«ng cô, c«ng t¸c thanh tãan kh«ng dïng tiÒn mÆt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ thanh to¸n . ThÓ lÖ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 22Q§NH1 ngµy 21/02/1994 cña Thèng §èc Ng©n hµng Nhµ níc cña Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh quy chÕ ph¸t hµnh vµ sö dông sÐc. Th«ng t 07TT-NH1 ngµy 27 th¸ng 12 n¨m 1996 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt nam híng dÉn quy chÕ ph¸t hµnh vµ sö dông sÐc kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 30 CP ngµy 09/05/1996 cña ChÝnh phñ. HiÖn nay t¹i níc ta ®ang ¸p dông c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt sau: 3.1 H×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc: Trong quan hÖ thanh to¸n sÐc gåm cã 3 chñ thÓ :    Ngêi ph¸t hµnh sÐc: Lµ chñ tµi kho¶n hoÆc ngêi ®îc uû quyÒn . Ngêi thô hëng sÐc: lµ ngêi cã quyÒn së h÷u sè tiÒn ghi trªn sÐc. Ng©n hµng lµ trung gian thanh to¸n: Tríc ®©y ng©n hµng sö dông c¸c lo¹i sÐc theo quyÕt ®Þnh 22 ngµy 21/2/1994 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam bao gåm: sÐc chuyÓn kho¶n, sÐc b¶o chi, sÐc ®Þnh møc, sÐc c¸ nh©n . §Ó phï hîp víi c¬ chÕ thanh to¸n míi vµ thèng nhÊt viÖc sö dông sÐc trong toµn quèc. Ngµy 9/5/1996 ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 30/CP vÒ quy chÕ ph¸t hµnh vµ sö dông sÐc vµ Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ®· híng dÉn thùc hiÖn quy chÕ nµy theo th«ng t sè 07/TT-NH1 ngµy 27/12/1996 . §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 8 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN 3.1.1.SÐc chuyÓn kho¶n: Lµ lo¹i giÊy uû nhiÖm lËp trªn mÉu in s½n ®Æc biÖt cña Ng©n hµng do chñ tµi kho¶n ph¸t hµnh giao trùc tiÕp cho ®¬n vÞ thô hëng ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng, dÞch vô ngay sau khi nhËn ®îc hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cung øng . Trªn gãc tr¸i mÆt tríc tê sÐc g¹ch 2 ®êng song song hoÆc ®ãng dÊu tõ "chuyÓn kho¶n" nÕu sÐc ph¸t hµnh kh«ng cho chuyÓn nhîng ph¶i ghi "kh«ng ®îc phÐp chuyÓn nhîng" vµo mÆt sau cña tê sÐc, phÇn quy ®Þnh viÖc chuyÓn nhîng . Ph¹m vi thanh to¸n sÐc chuyÓn kho¶n dïng ®Ó thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng cïng cã tµi kho¶n ë 1 ng©n hµng , 2 ng©n hµng cïng hoÆc kh¸c hÖ thèng cã tham gia thanh to¸n bï trõ trùc tiÕp víi nhau hoÆc hµng ngµy cã trùc tiÕp giao nhËn chøng tõ cho nhau . 3.1.2.SÐc b¶o chi: Lµ sÐc chuyÓn kho¶n th«ng thêng nhng ®îc ng©n hµng phôc vô ®¬n vÞ ph¸t hµnh ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ b»ng c¸ch trÝch tríc sè tiÒn ghi trªn tê sÐc tõ tµi kho¶n tiÒn göi (hoÆc cho vay) cña bªn tr¶ tiÒn ®a vµo mét tµi kho¶n riªng (tiÒn göi ®¶m b¶o thanh to¸n sÐc b¶o chi) Ng©n hµng lµm thñ tôc b¶o chi tríc khi giao cho kh¸ch hµng. Khi nhËn ®îc 2 liªn giÊy yªu cÇu b¸o chi, kiÓm tra c¸c yÕu tè ®· ®Çy ®ñ, sè chi tµi kho¶n... nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn th× ghi ngµy...th¸ng...n¨m.. ký tªn, ®ãng dÊu cña ®¬n vÞ thanh to¸n vµ n¬i quy ®Þnh cho viÖc b¶o chi ë mÆt tríc tê sÐc. NÕu sÐc ph¸t hµnh kh«ng cho chuyÓn nhîng th× ph¶i ghi "kh«ng ®îc phÐp chuyÓn nhîng" . Thêi gian hiÖu lùc thanh to¸n cña tê sÐc lµ 15 ngµy kÓ tõ khi sÐc ®îc ký ph¸t hµnh cho ®Õn khi nép vµo ®¬n vÞ thanh to¸n hay thu hé. NÕu kÕt thóc trïng vµo ngµy lÔ vµ ngµy chñ nhËt th× ®îc lïi vµo ngµy h«m sau kÕ tiÕp . Trong thêi gian tríc m¾t ph¹m vi thanh to¸n sÐc gi÷a c¸c kh¸ch hµng më TKTG thanh to¸n ë cïng mét ®¬n vÞ hoÆc kh¸c ®¬n vÞ nhng cïng mét hÖ thèng, tæ chøc tÝn dông, Kho b¹c Nhµ níc - sÐc thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng më tµi §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 9 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN kho¶n thanh to¸n t¹i c¸c ®¬n vÞ kh¸c hÖ thèng tæ chøc tÝn dông, Kho b¹c Nhµ níc nhng cïng tham gia thanh to¸n bï trõ trªn ®Þa bµn tØnh, thµnh phè . 3.2 H×nh thøc thanh to¸n uû nhiÖm chi - chuyÓn tiÒn:  Uû nhiÖm chi lµ lÖnh chi cña chñ tµi kho¶n ®îc lËp theo mÉu in s½n cña Ng©n hµng, Kho b¹c Nhµ níc n¬i ®¬n vÞ më tµi kho¶n ®Ó tr×nh tµi kho¶n cña m×nh tr¶ cho ngêi thô hëng.  Uû nhiÖm chi ®îc dïng ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng, dÞch vô, chuyÓn tiÒn trong cïng hÖ thèng hay kh¸c hÖ thèng ng©n hµng hoÆc Kho b¹c Nhµ níc . 3.3 H×nh thøc thanh to¸n b»ng uû nhiÖm thu: Uû nhiÖm thu ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n hµng ho¸, dÞch vô gi÷a c¸c kh¸ch hµng më tµi kho¶n trong cïng mét ng©n hµng, Kho b¹c Nhµ níc hoÆc kh¸c ng©n hµng, Kho b¹c Nhµ níc nhng tham gia thanh to¸n bï trõ . Uû nhiÖm thu do ®¬n vÞ thô hëng (bªn b¸n) lËp kÌm ho¸ ®¬n, vËn ®¬n göi vµo ng©n hµng hay Kho b¹c Nhµ níc n¬i m×nh më tµi kho¶n ®Ó nhê thu hé tiÒn hµng ®· giao hoÆc dÞch vô ®· cung øng. Thùc hiÖn h×nh thøc thanh to¸n nµy , kh¸ch hµng 2 bªn ph¶i tho¶ thuËn thèng nhÊt víi nhau . 3.4 H×nh thøc thanh to¸n b»ng th tÝn dông: Th tÝn dông ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng trong ®iÒu kiÖn bªn b¸n ®ßi hái ph¶i cã ®ñ tiÒn ®Ó chi tr¶ ngay vµ phï hîp víi tæng sè tiÒn hµng ®· giao theo hîp ®ång hoÆc ®¬n ®Æt hµng. Khi cã nhu cÇu, bªn mua lËp giÊy më th tÝn dông. Yªu cÇu Ng©n hµng n¬i m×nh më tµi kho¶n ®Ó trÝch tµi kho¶n tiÒn göi (hoÆc tiÒn vay) mét sè tiÒn b»ng tæng gi¸ trÞ hµng ®Æt mua ®Ó lu ký vµo mét tµi kho¶n riªng. Ng©n hµng tr¶ tiÒn ph¶i göi th tÝn dông cho ng©n hµng phôc vô bªn thô hëng ®Ó b¸o cho kh¸ch hµng biÕt . Thêi h¹n thanh to¸n 1 th tÝn dông lµ 3 th¸ng kÓ tõ khi Ng©n hµng më th tÝn dông, møc tiÒn mét th tÝn dông lµ 10 triÖu ®ång. TiÒn göi th tÝn dông kh«ng ®îc hëng l·i, mçi th tÝn dông chØ ®îc dïng ®Ó tr¶ cho 1 ®¬n vÞ thô hëng . §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 10 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN C¨n cø vµo c¸c chøng tõ, giÊy tê giao nhËn hµng ho¸ ®· hîp lÖ mµ kh¸ch hµng nép, Ng©n hµng phôc vô ®¬n vÞ hëng tr¶ tiÒn vµ b¸o nî ngay cho ng©n hµng phôc vô ngêi tr¶ tiÒn ®Ó tÊt to¸n tµi kho¶n th tÝn dông . Mäi tranh chÊp vÒ hµng ho¸ ®· giao tiÒn hµng ®· tr¶ do 2 bªn mua b¸n tù gi¶i quyÕt . 3.5 Ng©n phiÕu thanh to¸n: Ng©n phiÕu thanh to¸n lµ do NHNN ph¸t hµnh cã mÖnh gi¸ vµ thêi h¹n thanh to¸n in s½n trªn tõng tê, kh«ng ghi tªn, ®îc chuyÓn nhîng. MÖnh gi¸ cô thÓ do Thèng ®èc quy ®Þnh trong tõng thêi kú. Ng©n phiÕu thanh to¸n dïng cho kh¸ch hµng ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô, tr¶ nî ng©n hµng, nép ng©n s¸ch . Khi hÕt thêi h¹n hiÖu lùc lu hµnh, ngêi sö dông ng©n phiÕu nép vµo tµi kho¶n tiÒn göi hay ®æi tiÒn mÆt, ng©n phiÕu thanh to¸n ®ang cßn gi¸ trÞ lu hµnh . Ng©n phiÕu thanh to¸n kh«ng cã hiÖu lùc lµ nh÷ng ng©n phiÕu ®· hÕt thêi h¹n sö dông, r¸ch n¸t hoÆc bÞ tÈy xo¸ . Ngêi gi÷ ng©n phiÕu thanh to¸n ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n ng©n phiÕu thanh to¸n nh tiÒn, mÊt ng©n phiÕu thanh to¸n còng nh mÊt tiÒn . 3.6 ThÎ thanh to¸n: ThÎ thanh to¸n do ng©n hµng ph¸t hµnh vµ b¸n cho kh¸ch hµng sö dông ®Ó tr¶ tiÒn hµng ho¸, dÞch vô, c¸c kho¶n thanh to¸n kh¸c, rót tiÒn mÆt t¹i c¸c ng©n hµng hay c¸ quÇy tr¶ tiÒn mÆt tù ®éng . HiÖn nay ®ang cã 3 lo¹i thÎ sö dông : ThÎ ghi nî: ¸p dông ®èi víi c¸c kh¸ch hµng cã quan hÖ thanh to¸n, tÝn dông thêng xuyªn cã tÝn nhiÖm víi ng©n hµng do Gi¸m ®èc Ng©n hµng quyÕt ®Þnh mçi thÎ cã ghi h¹n møc sö dông tèi ®a do Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ quy ®Þnh .  ThÎ thanh to¸n: §îc ¸p dông réng r·i cho c¸c kh¸ch hµng. Muèn sö dông thÎ lo¹i nµy, kh¸ch hµng ph¶i lu ký tiÒn vµo mét tµi kho¶n øng t¹i Ng©n hµng vµ ®îc sö dông thÎ cã gi¸ trÞ thanh to¸n trong ph¹m vi ký quü .  §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 11 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN ThÎ tÝn dông: §îc ¸p dông ®èi víi kh¸ch hµng cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®îc Ng©n hµng ®ång ý cho vay tiÒn, kh¸ch hµng chØ ®îc thanh to¸n sè tiÒn trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông ®· ®îc Ng©n hµng chÊp nhËn b»ng v¨n b¶n .  Ngêi tiÕp nhËn thÎ lµ c¸c doanh nghiÖp cung øng hµng ho¸, dÞch vô cho ngêi sñ dông thÎ, chØ chÊp nhËn thÎ ®· kiÓm tra ®óng mËt m· vµ quy ®Þnh vÒ kü thuËt an toµn cña Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ . Khi mÊt thÎ, ngêi sö dông thÎ ph¶i b¸o ngay b»ng v¨n b¶n cho Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ biÕt, kh«ng giao thÎ cho ngêi kh¸c sö dông . Ng©n hµng ®¹i lý thanh to¸n thÎ lµ c¸c chi nh¸nh do Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ quy ®Þnh. Khi nhËn ®îc th«ng b¸o mÊt thÎ cña ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i th«ng b¸o ngay tíi ngêi chÊp nhËn thÎ. Trªn ®©y lµ nh÷ng quy ®Þnh chung cña Ng©n hµng Nhµ níc vÒ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ë níc ta. Nã ®îc ¸p dông ë tÊt c¶ c¸c hÖ thèng ng©n hµng trong toµn quèc, trong thêi kú ®æi míi nÒn kinh tÕ sang c¬ chÕ thÞ trêng . 2. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thanh to¸n b»ng thÎ 1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thanh to¸n thÎ Cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ trêng, giao lu hµng ho¸ vµ c¸c h×nh thøc tiÒn tÖ, hµng lo¹t c¸c tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng ra ®êi ph¸t triÓn ®Ó phôc vô cho nhu cÇu hµng ho¸, thanh to¸n vµ cÊt tr÷ x· héi. §Õn cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX, víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ nh vò b·o, thÞ trêng trao ®æi hµng ho¸ kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹mvi quèc gia n÷a. V× vËy, ®Æt ra yªu cÇu cho c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông cña c¸c quèc gia ph¶I liªn kÕt víi nhau, ®a ra ph¬ng tiÖn thanh to¸n trªn toµn cÇu. Còng trong thêi gian ®ã, khoa häc kü thuËt thÕ giíi cã nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ trªn c¸c lÜnh vùc th«ng tin, viÔn th«ng quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Tin häc M¸y tÝnh ®IÖn tö ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi lµm c¬ së cho Ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông ®a ra vµ hoµn thiÖn ph¬ng thøc thanh to¸n cña m×nh. Trong ®ã ph¶I kÓ ®Õn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ (hay cßn gäi lµ thÎ nhùa), tiÒn ®iÖn tö, ®Æc biÖt lµ thÎ tÝn dông. §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 12 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN 1.1. 1.1.1. C¸c lo¹i thÎ th«ng dông trªn thÕ giíi: ThÎ tÝn dông (CREDIT CARD): ThÎ tÝn dông lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹Þ do Ng©n hµng ph¸t hµnh vµ trao cho kh¸ch hµng cña m×nh (nÕu hä cã nhu cÇu) ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô cña ngêi cung øng cã tµI kho¶n t¹I Ng©n hµng. §©y thùc chÊt chÝnh lµ h×nh thøc vay muîn tiÒn nghÜa lµ Ng©n hµng cÊp cho kh¸ch hµng mét kho¶n tÝn dông (cã h¹n møc tÝn dông), kh¸ch hµng ®îc sö dông tiÒn cña Ng©n hµng tríc vµ tr¶ cho Ng©n hµng sau. ViÖc tr¶ tiÒn cña kh¸ch hµng cho Ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn mét lÇn hoÆc nhiÒu lÇn theo mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh vµ theo h¹n møc qui ®Þnh bëi Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ. Trªn thùc tÕ, thÎ tÝn dông xuÊt hiÖn vµ sö dông ®Çu tiªn lµ ë Mü n¨m 1946 do mét chuyªn gia vÒ tÝn dông hµng ho¸ cã tªn lµ John C.Biggins t¹I ng©n hµng Flatbush National Bank ß Brooklyn, New York. Thùc sù thÎ tÝn dông hiÖn ®¹I (thÎ nhùa) ®îc ph¸t hµnh n¨m 1951 còng bëi chÝnh Ng©n hµng nµy. Mét sæ lo¹i thÎ tÝn dông Quèc tÕ th«ng dông hiÖn nay:  ThÎ tÝn dông MATSRECARD Quèc tÕ cña tæ chøc thÎ MASTERCARD thµnh lËp n¨m 1966 do 16 Ng©n hµng ë NewYork ®øng ra thµnh lËp.  ThÎ tÝn dông VISA quèc tÕ ®îc thµnh lËp n¨m 1976 do Ng©n hµng Bank of America (BOA) ®øng ra thµnh lËp.  ThÎ tÝn dông AMEX do Ng©n hµng America Express ph¸t hµnh.  ThÎ tÝn dông JCB cña NhËt. 1.1.2. ThÎ thanh to¸n: ThÎ thanh to¸n lµ ph¬ng tiÖn dïng ®Ó thanh to¸n, chi tr¶ hoÆc rót tiÒn mÆt trªn c¬ së sè tiÒn cã trªn tµi kho¶n cña chñ thÎ göi t¹I Ng©n hµng. Mét sè lo¹i thÎ thanh to¸n th«ng dông trªn thÕ giíi cã thÓ kÓ ®Õn nh sau:  ThÎ ATM (Debit card)  ThÎ mua hµng (Purchase Card)  Maestro (do Mastercard ph¸t hµnh)  Plus (Visa ph¸t hµnh) §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 13 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN 3. Mét sè u thÕ cña thÎ thanh to¸n so víi c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n truyÒn thèng kh¸c. 3.1. §èi víi chñ thÎ (CARDHOLDER) - ThÎ tÝn dông cho phÐp kh¸ch hµng tù do sö dông tÝn dông cña Ng©n hµng mµ kh«ng ph¶i ®Õn Ng©n hµng xin vay mµ hµng th¸ng hä ph¶i thanh to¸n - Kh¸c víi cho vay th«ng thêng khi ®Õn h¹n kh¸ch hµng ph¶i thanh to¸n hÕt mét lÇn, thÎ tÝn dông cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ thanh to¸n mét lîng tiÒn tèi thiÓu hoÆc cã thÓ tr¶ nhiÒu h¬n h¹n møc tèi thiÓu nµy mµ kh«ng bÞ mét kho¶n tiÒn ph¹t nµo tõ Ng©n hµng. Th«ng thêng, kh¸ch hµng kh«ng tr¶ hÕt ngay mét lÇn mÆc dï hä cã ®ñ tiÒn thanh to¸n. Theo thèng kª, kho¶ng 70% kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ngay toµn sè tiÒn ph¶i thanh to¸n. - XÐt vÒ khÝa c¹nh an toµn, viÖc thÎ bÞ r¬i hoÆc mÊt c¾p cha ch¾c ®· bÞ rñi ro mÊt tiÒn, ®iÒu nµy kh¸c víi tiÒn mÆt khi mÊt nghÝa lµ kh¶ n¨ng mÊt tiÒn lµ ch¾c ch¾n. - Víi viÖc sö dông thÎ tÝn dông, kh¸ch hµng kh«ng ph¶i mang theo mét lîng tiÒn mÆt lín mµ rñi ro bÞ mÊt còng nh viÖc b¶o qu¶n còng rÊt phøc t¹p. Cha kÓ ®Õn viÖc rÊt bÊt tiÒn khi sö dông tiÒn mÆt chi tiªu ë c¸c níc kh¸c nhau. ViÖc dïng thÎ tÝn dông hoÆc thÎ thanh to¸n ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tiªu ®a ngo¹i tÖ, kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo ngo¹i tÖ cña níc nµo. - Víi viÖc ra ®êi Internet vµ c¸c dÞch vô toµn cÇu kh¸c, thÎ tÝn dông ®ãng vai trß rÊt lín trong viÖc cho phÐp ngêi mua hµng cã thÓ ®Æt mua hµng qua Internet. Cã thÓ nãi th¬ng m¹i ®iÖn tö ph¸t triÓn dùa vµo rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng sö dông tiÒn ®iÖn tö, ®Æc biÖt lµ thÎ thanh to¸n. 3.2. §èi víi Ngêi b¸n hµng (Merchant hay Retailer) - ViÖc sö dông thÎ lµm c«ng cô thanh thanh to¸n lµm cho ngêi tiªu dïng thuËn tiÖn vµ dÔ dµng h¬n trong viÖc mua hµng. §iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi b¸n hµng cã c¬ héi t¨ng lªn doanh sè b¸n hµng cña m×nh - T¹o c¬ héi më réng thÞ trßng b¸n hµng cho ngêi b¸n. ThÞ trêng sÏ trë thµnh toµn cÇu ®èi víi hä mét khi cho phÐp ngêi tiªu dïng mua b¸n hµng trªn Internet hoÆc trong kinh doanh th¬ng m¹i ®iÖn tö. - Víi viÖc chÊp nhËn thÎ thanh to¸n, ngêi b¸n hµng cã kh¶ n¨ng gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ vÒ qu¶n lý tiÒn mÆt nh b¶o qu¶n, kiÓm ®Õm, nép vµo tµi kho¶n §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 14 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN ë Ng©n hµng ... Ngoµi ra, viÖc thanh to¸n gi÷a ngßi mua vµ ngêi b¸n ®îc Ng©n hµng b¶o ®¶m võa nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ chÝnh x¸c. 3.3. §èi víi Ng©n hµng: - ThÎ tÝn dông lµ mét c¸ch dÔ nhÊt cho ng©n hµng më réng tÝn dông vµ còng lµ mét ph¬ng thøc thuËn tiÖn cho ngêi ®i vay. Do h¹n møc tÝn dông lµ tuÇn hoµn, kh¸ch hµng cã thÓ vay tiÒn, hoµn tr¶ vµ vay l¹i tiÕp mµ kh«ng ph¶i ®Õn Ng©n hµng xin kho¶n vay míi. Mét khi kh¸ch hµng ®· thanh to¸n, h¹n møc tÝn dông tù ®éng ®îc t¨ng lªn vµ ®ång nghÜa víi viÖc kh¸ch hµng ®· ®îc Ng©n hµng chÊp nhËn mét kho¶n vay míi (h¹n møc tÝn dông míi). - ViÖc sö dông thÎ thanh to¸n t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c Ng©n hµng cã thÓ më réng thÞ trêng vµ kh¸ch hµng mµ kh«ng cÇn ph¶i më thªm nhiÒu chi nh¸nh. Ngoµi ra, mét c¸ch gi¸n tiÕp, lîng tiÒn göi cña kh¸ch hµng xÐt trªn c¶ hai 02 ®èi tîng: Chñ thÎ ( ngêi mua) vµ ngêi b¸n hµng sÏ t¨ng lªn v× c¶ hai ®èi tîng nµy ®Òu ®îc cã ®îc nh÷ng Ých lîi nhÊt ®Þnh khi chÊp nhËn sö dông thÎ thanh to¸n. 4. Nh÷ng rñi ro trong sö dông vµ thanh to¸n thÎ hiÖn nay. Trong kinh doanh, dï ë bÊt cø lÜnh vùc nµo còng cã thÓ gÆp ph¶i rñi ro. Kinh doanh thÎ còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. VÊn ®Ò quan träng lµ c¸c ng©n hµng ph¶i nghiªn cøu, ph©n tÝch, tõ ®ã h¹n chÕ tèi ®a rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i. 4.1. C¸c lo¹i rñi ro thêng gÆp: 4.1.1. §¬n xin ph¸t hµnh thÎ víi th«ng tin gi¶ m¹o (Fraudulent Application): Do kh«ng thÈm ®Þnh kü hå s¬, ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ cho kh¸ch hµng mµ kh«ng biÕt r»ng th«ng tin trªn ®¬n xin ph¸t hµnh lµ gi¶ m¹o. Trêng hîp nµy sÏ dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông cho ng©n hµng ph¸t hµnh khi ®Õn h¹n thanh to¸n chñ thÎ kh«ng hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. 4.1.2.ThÎ gi¶: ThÎ do c¸c tæ chøc téi ph¹m lµm gi¶ c¨n cø vµo c¸c th«ng tin cã ®îc tõ c¸c giao dÞch thÎ hoÆc th«ng tin tö thÎ mÊt c¾p. ThÓ gi¶ ®îc sö dông t¹o ra c¸c giao dÞch gi¶ m¹o, g©y tæn thÊt cho c¸c ng©n hµng mµ chñ yÕu lµ ng©n hµng ph¸t hµnh v× theo quy ®Þnh cña tæ chøc thÎ quèc tÕ, NHPH chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm víi mäi giao dÞch gi¶ m¹o cã m· sè cña NHPH. §©y lµ lo¹i rñi ro nguy hiÓm vµ khã qu¶n lý v× cã liªn quan ®Õn nhiÒu nguån th«ng tin vµ n»m ngoµi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña NHPH. 4.1.3.ThÎ mÊt c¾p, thÊt l¹c (Lost-Stolen Card): §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 15 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN Chñ thÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c thÎ vµ bÞ ngêi kh¸c sö dông tríc khi chñ thÎ kÞp th«ng b¸o cho NHPH ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông hoÆc thu håi thÎ. ThÎ nµy cã thÎ bÞ c¸c tæ chøc téi ph¹m lîi dông ®Ó in næi vµ m· ho¸ l¹i thÎ ®Ó thùc hiÖn c¸c giao dÞch gi¶ m¹o. Rñi ro nµy cã thÎ dÉn ®Õn tæn thÊt cho c¶ chñ thÎ va NHPH, thêng chiÕm tû lÖ lín nhÊt. 4.1.4.Chñ thÎ kh«ng nhËn ®îc thÎ do NHPH göi (Never received issue): NHPH göi thÎ cho chñ thÎ b»ng ®êng bu ®iÖn nhng thÎ bÞ thÊt l¹c hoÆc bÞ ®¸nh c¾p trªn ®êng göi. ThÎ bÞ sö dông trong khi chñ thÎ chÝnh thøc l¹i kh«ng hay biÕt g× vÒ viÖc thÎ ®· ®îc göi cho m×nh. Trêng hîp nµy rñi ro sÏ do NHPH chÞu. 4.1.5.Tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ lîi dông (Account takeover): §Õn kú ph¸t hµnh l¹i thÎ, NHPH nhËn ®îc th«ng b¸o thay ®æi ®Þa chØ cña chñ thÎ. Do kh«ng kiÓm tra tÝnh x¸c thùc cña th«ng b¸o, thÎ ®îc göi vÒ ®Þa chØ míi kh«ng ph¶i lµ ®Þa chØ cña chñ thÎ ®Ých thùc, dÉn ®Õn tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ lîi dông. ViÖc nµy sÏ chØ ®îc ph¸t hiÖn khi chñ thÎ hái NHPH vÒ thÎ míi cña m×nh hoÆc khi nhËn ®îc sao kª thanh to¸n nî cho nh÷ng kho¶n mµ m×nh kh«ng hÒ chi tiªu. Rñi ro nµy chñ thÎ vµ NHPH cïng ph¶i chÞu. 4.1.6.ThÎ gi¶ m¹o ®Ó thanh to¸n qua th, ®iÖn tho¹i (Mail, telephone order): CSCNT cung cÊp dÞch vô, hµng ho¸ theo yªu cÇu cña chñ thÎ qua th hoÆc ®iÖn tho¹i dùa vµo c¸c th«ng tin vÒ chñ thÎ: lo¹i thÎ, sè thÎ, ngµy hiÖu lùc, tªn chñ thÎ... mµ kh«ng biÕt r»ng kh¸ch hµng ®è cã thÎ kh«ng ph¶i lµ chñ thÎ chÝnh thøc. Khi giao dÞch ®ã bÞ NHPH tõ chèi thanh to¸n th× CSCNT ph¶i chÞu rñi ro. 4.1.7.Nh©n viªn CSCNT gi¶ m¹o ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ (Multiple ImprÝnt): Khi thùc hiÖn giao dÞch, nh©n viªn CSCNT cè t×nh in ra nhiÒu bé ho¸ ®¬n thanh to¸n cho mét giao dÞch nhng l¹i ®a cho chñ thÎ ký vµo mét bé ho¸ ®¬n. C¸c ho¸ ®¬n cßn l¹i sÏ bÞ gi¶ m¹o ch÷ ký cña chñ thÎ ®Ó thu ®ßi tiÒn tõ ng©n hµng thanh to¸n. 4.1.8.T¹o b¨ng tõ gi¶ (Skimming): Rñi ro xÈy ra lµ do c¸c tæ chøc téi ph¹m dïng c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng thu thËp th«ng tin thÎ trªn b¨ng tõ cña thÎ thËt. Sau ®ã, chóng sö dông c¸c thiÕt bÞ riªng ®Ó m· ho¸ vµ in t¹o c¸c b¨ng tõ trªn thÎ gi¶ vµ thùc hiÖn c¸c giao dÞch gi¶ m¹o. §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 16 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN Lo¹i gi¶ m¹o dùa vµo kü thuËt cao nµy rÊt ®ang ph¸t triÓn t¹i c¸c níc tiªn tiÕn g©y ra thiÖt h¹i cho chñ thÎ, NHPH, NHTT. 4.1.9.Rñi ro kh¸c: + Rñi ro do kh¸ch hµng thiÕu trung thùc: Kh¸ch hµng gian dèi, hä cè t×nh sö dông thÎ ë c¸c ®iÓm tiÕp nhËn thÎ kh¸c nhau víi møc thanh to¸n thÊp h¬n møc thanh to¸n cho phÐp nhng tæng h¹n møc l¹i cao h¬n h¹n møc thanh to¸n cho phÐp. §iÒu nµy chØ ®îc ph¸t hiªn khi ng©n hµng thanh to¸n kiÓm tra c¸c ho¸ ®¬n do §VCNT göi ®Õn vµ ng©n hµng cã thÎ chÞu rñi ro khi chñ thÎ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Chñ thÎ còng cã thÓ lîi dông tÝnh chÊt thanh to¸n toµn cÇu cña thÎ ®Ó th«ng ®ång víi ngêi kh¸c, giao thÎ cho ngêi ®ã sö dông ë c¸c níc kh¸c nhau b»ng ch÷ ký gi¶ m¹o cña chñ thÎ vµ tõ chèi thanh to¸n khi bÞ ng©n hµng ph¸t hµnh ®ßi tiÒn. + Rñi ro mµ ng©n hµng thanh to¸n ph¶i chÞu do kh«ng kÞp thêi cung cÊp danh s¸ch thÎ bÞ cÊm lu hµnh cho c¸c §VCNT khi c¸c giao dÞch ®· ®îc §VCNT thùc hiÖn. 4.2. Qu¶n lý rñi ro: §Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro mçi ng©n hµng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ph¶i thùc hiÖn vµ ®óng nh quy tr×nh, chÕ ®é ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ. C¸c quy tr×nh nµy ®îc c¸c ng©n hµng ban hµnh dùa trªn quy t¾c tiªu chuÈn cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ, quy ®Þnh cña mçi quèc gia vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña tõng ng©n hµng. Ngoµi ra, khi ®· lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña mét tæ chøc thÎ quèc tÕ, c¸c ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn tham gia vµo hÖ thèng sö lý, trao ®æi th«ng tin vµ qu¶n lý rñi ro trªn ph¹m vi toµn cÇu th«ng qua mét hÖ thèng m¹ng trùc tuyªns ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.§ã lµ cha kÓ ®Õn c¸c tr¬ng tr×nh tËp huÊn, dÞch vô hç trî, ®µo t¹o nghiÖp vô mµ tæ chøc thÎ quèc tÕ thùc hiÖn ®èi víi c¸c thµnh viªn cña m×nh. Nhng vÊn ®Ò cèt yÕu vÉn lµ ë quan ®iÓm, nhËn thøc cña tõng ng©n hµng trong viÖc phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro. + VÒ phÝa ng©n hµng: Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vµ tham gia ch¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ. - Sö dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt vµ nghiÖp vô phï hîp ®Ó phßng ngõa rñi ro cho tÊt c¶ c¸c chñ thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t hµnh , sö dông vµ thanh to¸n thÎ. §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 17 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ cho vay ph¸t hµnh thÎ: thÕ chÊp, b¶o l·nh, cÇm cè. - Thùc hiÖn viÖc thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vµ CSCNT chÝnh x¸c. - Thµnh lËp trung t©m cÊp phÐp cho chñ thÎ vµ CSCNT. - Phèi hîp gi÷a c¸c ng©n hµng trong trao ®æi, xö lý th«ng tin vÒ thÎ. - Phèi hîp víi c¸c c¬ quan ph¸p luËt trong níc vµ quèc tÕ trong phßng chèng téi ph¹m gi¶ m¹o thÎ. + VÒ phÝa kh¸ch hµng chñ thÎ; - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång sö dông thÎ. - N¾m v÷ng c¸ch sö dông thÎ, lu ho¸ ®¬n, thanh to¸n sao kª, thñ tôc khiÕu n¹i tranh chÊp. - Thùc hiÖn tèt viÖc b¶o mËt thÎ, liªn hÖ ngay víi NHPH khi cã mÊt m¸t thÊt l¹c thÎ hay thay ®æi vÒ ®Þa chØ liªn l¹c. + VÒ phÝa kh¸ch hµng CSCNT: - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ chÊp nhËn thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng. - N¾m v÷ng: c¸ch ph©n biÖt thÎ thËt thÓ gi¶, c¸ch sö dông danh s¸ch thÎ cÊm lu hµnh, thñ tôc thanh to¸n víi ng©n hµng. - Thùc hiÖn quy ®Þnh vÒ tra so¸t, khiÕu n¹i, tranh chÊp. - Qu¶n lý, gi¸o dôc déi nhò nh©n viªn. 5.Quy tr×nh ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ. 5.1. C¸c chñ thÓ tham gia. 5.1.1.Ng©n hµng ph¸t hµnh. Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ ph¶i lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ, lµ ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ cho kh¸ch hµng. Ng©n hµng ph¸t hµnh cã tr¸ch nhiÖm: xem xÐt viÖc ph¸t hµnh thÎ, híng dÉn chö thÎ sö dông vµ c¸c quy ®Þnh cÇn thiÕt khi sö dông thÎ, thanh to¸n ngay sè tiÒn trªn ho¸ ®¬n do ng©n hµng ®¹i lý chuyÓn ®Õn, cÊp phÐp cho c¸c t¬ng vô thanh to¸n vît h¹n møc. Tõng ®Þnh kú, ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i lËp b¶ng sao kª ghi râ c¸c kho¶n cô thÓ ®· sö dông vµ yªu cÇu thanh to¸n ®èi víi chö thÎ tÝn dông hoÆc khÊu trõ trùc tiÕp vµo tµi kho¶n cña chñ thÎ ghi nî 5.1.2.Chñ thÎ. §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 18 I. Gi¶i ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô thÎ t¹i NHNT - VN Chñ thÎ lµ ngêi cã tªn ghi trªn thÎ, ®îc dïng thÎ ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ vµ dÞch vô thay tiÒn mÆt. ChØ cã chñ thÎ míi cã thÓ sö dông thÎ. Mçi khi thanh to¸n cho c¬ së chÊp nhËn thÎ, chñ thÎ xuÊt tr×nh thÎ ®Ó c¬ së kiÓm tra theo quy ®Þnh vµ lËp biªn lai thanh to¸n. Ngoµi ra chñ thÎ cã thÓ sö dông thÎ ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng hoÆc c¸c ng©n hµng ®¹i lý. 5.1.3.C¬ së chÊp nhËn thÎ C¬ së chÊp nhËn thÎ lµ ®¬n vÞ b¸n hµng ho¸, dÞch vô cã ký kÕt víi ng©n hµng thanh to¸n vÒ viÖc chÊp nhËn thanh to¸n thÎ nh: cöa hµng, kh¸ch s¹n, nhµ hµng... C¸c ®¬n vÞ nµy th«ng thêng ®îc ng©n hµng trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ kü thuËt ®Ó chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô b»ng thÎ. 5.1.4.Ng©n hµng thanh to¸n Ng©n hµng thanh to¸n lµ ng©n hµng trùc tiÕp ký hîp ®ång víi c¬ së chÊp nhËn thÎ vµ thanh to¸n c¸c chøng tõ giao dÞch do c¬ së chÊp nhËn thÎ xuÊt tr×nh. §èi víi thÎ Visa vµ Master th× ng©n hµng thanh to¸n ph¶i lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc thÎ quèc tÕ ®ã. Mét ng©n hµng võa cã thÓ ®ãng vai trß lµ ng©n hµng thanh to¸n võa ®ãng vai trß lµ ng©n hµng ph¸t hµnh. 5.1.5 Tæ chøc thÎ quèc tÕ. Tæ chøc thÎ quèc tÕ lµ tæ chøc cho phÐp ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ vµ lµm trung t©m xö lý cÊp phÐp, th«ng tin giao dÞch, thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng thµnh viªn trªn toµn thÕ giíi. Mçi tæ chøc thÎ quèc tÕ ®Òu cã tªn trªn s¶n phÈm cña m×nh. Kh¸c víi ng©n hµng thµnh viªn, tæ chøc thÎ quèc tÕ kh«ng cã quan hÖ trùc tiÕp víi chñ thÎ hay c¬ së chÊp nhËn thÎ, mµ chØ cung cÊp mét m¹ng líi viÔn th«ng toµn cÇu phôc vô cho quy tr×nh thanh to¸n, cÊp phÐp cho ng©n hµng thµnh viªn mét c¸ch nhanh chãng. Ngoµi ra cßn mét sè kh¸i niÖm: Danh s¸ch bulletin: lµ danh s¸ch b¸o ®éng khÈn cÊp, liÖt kª nh÷ng thÎ kh«ng ®îc cÊp phÐp, thanh to¸n. §ã lµ thÎ tiªu dïng qu¸ h¹n møc, thÎ gi¶ m¹o ®ang lu hµnh, thÎ bÞ lé mËt m· c¸ nh©n, thÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c... Sè PIN: lµ m· sè c¸ nh©n riªng cña chñ thÎ ®Ó thùc hiÖn giao dÞch rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng. M· sè nµy do ng©n hµng ph¸t hµnh cung cÊp cho chñ thÎ khi ph¸t hµnh. 5.2 C¸c nghiÖp vô trong ho¹t ®éng kinh doanh thÎ. 5.2.1 Ph¸t hµnh thÎ §Ò ¸n thùc tËp  NguyÔn h¶i Tø - TM40A 19