Tài liệu Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương (vietcombank) việt nam

Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng Lêi nãi ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: DÞch vô thÎ lµ mét dÞch vô ng©n hµng ®éc ®¸o, hiÖn ®¹i ra ®êi vµ ph¸t triÓn dùa trªn sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ. Víi tÝnh n¨ng u viÖt cung cÊp nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng, dÞch vô thÎ ®· nhanh chãng trë thµnh dÞch vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt phæ biÕn vµ ®îc a chuéng hµng ®Çu trªn thÕ giíi. Thùc tÕ thèng kª cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ cho thÊy, ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, nguån thu tõ viÖc cung øng dÞch vô thÎ chiÕm tõ 20% ®Õn 25% tæng thu nhËp cña mét sè ng©n hµng. T¹i thÞ trêng ViÖt Nam, dÞch vô thÎ b¾t ®Çu ®îc cung øng tõ n¨m 1990 mµ ®i tiªn phong lµ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam(VCB). §©y lµ mét mèc son ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt quan träng trong ho¹t ®éng dÞch vô cña ngµnh ng©n hµng nãi chung vµ VCB nãi riªng. KÓ tõ ®©y, hÖ thèng ng©n hµng tiÕp xóc víi mét lo¹i h×nh dÞch vô míi mÎ nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ, gãp phÇn hiÖn ®¹i hãa ng©n hµng ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nÒn kinh tÕ níc ta héi nhËp víi khu vùc vµ toµn thÕ giíi. Nh×n l¹i nh÷ng n¨m qua, b»ng nh÷ng nç lùc kh«ng ngõng cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, cã thÓ nhËn thÊy thÞ trêng thÎ ViÖt Nam ®ang ngµy cµng khëi s¾c, dÞch vô thÎ ®ang ngµy cµng s«i ®éng. C¸c Ng©n hµng ®ua nhau chiÕm lÜnh thÞ phÇn trong vïng ¶nh hëng cña m×nh. Sù thµnh c«ng vµ ph¸t triÓn vît bËc cña dÞch vô thÎ t¹i ViÖt Nam hiÖn nay ®· kh¼ng ®Þnh ®îc xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña lo¹i h×nh dÞch vô nµy t¹i ViÖt Nam. TÊt nhiªn kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh tùu to lín cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i trong lÜnh vùc nµy song dÞch vô thÎ t¹i c¸c NHTM nãi chung vµ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam nãi riªng vÉn cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp cÇn sím kh¾c phôc. Trªn c¬ së nhËn thøc ®îc tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Ò trªn, sau mét thêi gian thùc tËp t¹i VCB, ®i s©u vµo nghiªn cøu, t×m hiÓu thùc tÕ, em ®· lùa chän ®Ò tµi "Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô thÎ Ng©n hµng t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam" cho kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi: Trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng th«ng tin vµ sè liÖu thu thËp ®îc, ®Ò tµi mong muèn: - Lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thÎ còng nh nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cña NHNT - Ph©n tÝch thùc tr¹ng dÞch vô thÎ cña NHNT Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 1 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng - §a ra nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn vµ më réng dÞch vô thÎ t¹i NHNT 3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi: Kho¸ luËn ngiªn cøu vÒ c¸c nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i NHNTVN- Ng©n hµng tiªn phong vµ cã uy tÝn nhÊt trong dÞch vô kinh doanh thÎ. Kho¸ luËn lÊy ho¹t ®éng thùc tiÔn cña Ng©n hµng vµ sè liÖu tõ n¨m 2002 ®Õn n¨m 2004 lµm c¬ së minh chøng. MÆc dï ®Ò tµi chØ cã ph¹m vi vµ ®èi tîng nghiªn cøu lµ t¹i mét ng©n hµng, song nh÷ng khã kh¨n mµ NHNTVN gÆp ph¶i còng nh c¸c biÖn ph¸p ®Ó hoµn thiÖn vµ më réng dÞch vô thÎ ®èi víi VCB còng cã thÓ ®îc xem nh lµ nh÷ng khã kh¨n vµ gi¶i ph¸p chung cña hÖ thèng NHTMVN. 4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi : Kho¸ luËn vËn dông tæng hîp c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. - Duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö - Tæng hîp, ph©n tÝch, so s¸nh vµ ®èi chiÕu - §iÒu tra thèng kª 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi: Ngoµi phÇn lêi nãi ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o, phÇn néi dung cña kho¸ luËn ®îc kÕt cÊu thµnh 3 ch¬ng nh sau: Ch¬ng 1 : DÞch vô thÎ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng dÞch vô thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô thÎ Ng©n hµng t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam Trong thêi gian thùc tËp t¹i NHNTVN, em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì chØ b¶o tËn t×nh cña ThÇy gi¸o NguyÔn Kim Anh- Gi¶ng viªn trêng Häc ViÖn Ng©n hµng vµ c¸c c¸n bé NHNTVN thuéc Së giao dÞch NHNTVN do ®ã em ®· chän ®îc ®Ò tµi vµ hoµn thiÖn kho¸ luËn tèt nghiÖp. Tuy nhiªn thêi gian thùc tËp t¬ng ®èi ng¾n, giíi h¹n vÒ tµi liÖu, kh¶ n¨ng n¾m b¾t, ph©n tÝch vÊn ®Ò cha s©u vµ thiÕu kinh nghiÖm thùc tÕ vÒ dÞch vô thÎ- dÞch vô míi mÎ ®èi víi thÞ trêng ViÖt Nam nªn kho¸ luËn khã tr¸nh khái thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c¸c c« cïng b¹n bÌ ®Ó kho¸ luËn ®îc hoµn thiÖn h¬n vµ hiÓu biÕt cña em vÒ vÊn ®Ò nµy ®îc s©u s¾c h¬n. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 2 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng Ch¬ng 1 DÞch vô thÎ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng Th¬ng M¹i 1.1. B¶n chÊt vµ vai trß cña thÎ Ng©n hµng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i. 1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÎ Ng©n hµng Cïng víi c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n truyÒn thèng nh tiÒn giÊy, tiÒn kim lo¹i, sÐc... thÎ ®· trë thµnh ph¬ng tiÖn thanh to¸n th«ng minh vµ hiÖn ®¹i ®îc biÕt ®Õn nhiÒu nhÊt vµ ngµy cµng ®îc mäi ngêi quan t©m sö dông nhÊt kh«ng chØ trªn toµn thÕ giíi mµ cßn t¹i ViÖt Nam. Ngµnh c«ng nghiÖp thÎ ng©n hµng tuy míi ®îc ph¸t triÓn thùc sù trong 25 n¨m gÇn ®©y nhng thÎ ng©n hµng cã mét lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l©u ®êi. 1.1.1.1 Sù ra ®êi cña thÎ Vµo n¨m 1914 t¹i Mü , chiÕc thÎ ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn b¾t nguån tõ viÖc c¸c ®¹i lý b¸n lÎ cung cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng (mua hµng tríc , tr¶ tiÒn sau) . §iÓn h×nh lµ tæng c«ng ty x¨ng dÇu California cÊp thÎ cho nh©n viªn vµ mét sè kh¸ch hµng cña m×nh . Hä thÊy ph¬ng thøc thanh to¸n nµy rÊt thuËn tiÖn. Tuy nhiªn thÎ lóc ®ã chØ khuyÕn khÝch viÖc b¸n s¶n phÈm cña c«ng ty mµ kh«ng kÌm theo dù phßng khi gia h¹n tÝn dông. N¨m 1946, thÎ ng©n hµng John Biggins cã tªn lµ Charg-It xuÊt hiÖn t¹i Mü. §ã lµ mét hÖ thèng tÝn dông cho phÐp c¸c kh¸ch hµng thùc hiÖn c¸c giao dÞch néi ®Þa t¹i c¸c ®¹i lý b»ng c¸c “phiÕu” cã gi¸ trÞ do ng©n hµng ph¸t hµnh. C¸c ®¹i lý nép c¸c “phiÕu” giao dÞch cho ng©n hµng Biggins; ng©n hµng sÏ thanh to¸n c¸c giao dÞch ®ã cho c¸c ®¹i lý vµ thu tiÒn l¹i tõ c¸c kh¸ch hµng. §ã lµ tiÒn ®Ò cho viÖc ph¸t hµnh thÎ tÝn dông ®Çu tiªn víi tªn gäi Dinners Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 3 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng Club cña ng©n hµng Franklen National New York vµo n¨m 1950. Vµ tõ ®ã thÎ thanh to¸n b¾t ®Çu bíc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn. 1.1.1.2. Sù ph¸t triÓn cña thÎ trªn thÕ giíi HiÖn nay trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang sö dông rÊt nhiÒu lo¹i thÎ song cã 5 lo¹i thÎ thanh to¸n ®îc coi lµ tiªu biÓu h¬n c¶: ThÎ Dinners Club ®îc h×nh thµnh sím nhÊt . §ã lµ vµo n¨m 1950 bëi mét tæ chøc du lÞch vµ gi¶i trÝ cña Mü . Vµo n¨m 1990 cã 6,9 triÖu ngêi sö dông thÎ Dinners Club trªn toµn thÕ giíi víi doanh sè 16 tû USD . ThÎ American Express ra ®êi vµo n¨m 1958. HiÖn nay ®ang lµ tæ chøc thÎ du lÞch vµ gi¶i trÝ lín nhÊt thÕ giíi híng tíi kh¸ch hµng lµ tÇng líp trung lu vµ thîng lu trong x· héi. Tæng sè thÎ ph¸t hµnh gÊp 5 lÇn Dinners Club vµ gÊp 2 lÇn JCB trë thµnh mét trong nh÷ng lo¹i thÎ cã doanh sè ph¸t hµnh lín nhÊt thÕ giíi . Vµo n¨m 1960 ng©n hµng Bank of America giíi thiÖu s¶n phÈm thÎ ng©n hµng riªng cña m×nh Bank Americard. §ã lµ tiÒn th©n cña thÎ Visa ngµy nay. HiÖn nay Visa cã 22000 thµnh viªn t¹i h¬n 200 níc, ®· ph¸t hµnh 500 triÖu thÎ, cã 13 triÖu §VCNT , 320000 m¸y rót tiÒn mÆt, doanh sè giao dÞch hµng n¨m 800 tû USD. ThÎ JCB h×nh thµnh vµo n¨m 1961 bëi ng©n hµng Sanwa cña NhËt. N¨m 1981 b¾t ®Çu ph¸t triÓn thµnh Tæ chøc thÎ Quèc TÕ víi môc tiªu chÝnh lµ híng vµo lÜnh vùc dÞch vô gi¶i trÝ vµ du lÞch . N¨m 1995 cã 30,5 triÖu thÎ, 3,2 triÖu §VCNT vµ 170000 m¸y ATM ë 142 níc víi møc doanh thu ®¹t 40,7 tû USD. ThÎ Mastercard ra ®êi vµo n¨m 1966 mang tªn lµ Master Charge. §©ylµ s¶n phÈm thÎ cña tæ chøc WSBA(Western States Bankcard Association).N¨m 1979, Master Charge ®æi tªn thµnh Master Card trë thµnh tæ chøc thÎ quèc tÕ lín thø 2 thÕ giíi sau tæ chøc thÎ Visa . HiÖn nay cã 22000 thµnh viªn t¹i h¬n 200 níc , ph¸t hµnh kho¶ng trªn 500 triÖu thÎ, cã 12triÖu §VCNT, 200000 m¸y rót tiÒn ATM , doanh sè giao dÞch hµng n¨m kho¶ng 490 tû USD. HiÖn nay trªn toµn thÕ giíi, hµng n¨m doanh sè thanh to¸n thÎ lµ h¬n 4000USD, sè thÎ ph¸t hµnh kho¶ng trªn 2,5 tû thÎ víi h¬n 38 tû giao dÞch thÎ. Râ rµng dÞch vô thÎ ®em l¹i nguån lîi nhuËn lín cho c¸c tæ chøc thÎ , chÝnh v× vËy t×nh h×nh c¹nh tranh gi÷a c¸c tæ chøc rÊt quyÕt liÖt vµ s«i ®éng . HiÖn t¹i Visa vÉn ®ang dÉn ®Çu thÞ trêng víi kho¶ng 50% thÞ phÇn ph¸t hµnh, 45% thÞ phÇn thanh to¸n. MasterCard víi h¬n 35% thÞ phÇn ph¸t hµnh vµ 30% thÞ phÇn thanh to¸n. Ngoµi ra, c¸c tæ chøc thÎ kh¸c víi thÞ phÇn Ýt h¬n lµ Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 4 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng Amex, Dinners Club vµ JCB chiÕm kho¶ng h¬n 20% thÞ phÇn ph¸t hµnh vµ 25% thÞ phÇn thanh to¸n . 1.1.2. Kh¸i niÖm vµ cÊu t¹o cña thÎ Ng©n hµng 1.1.2.1.Kh¸i niÖm thÎ Ng©n hµng ThÎ Ng©n hµng lµ mét ph¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, mµ ngêi së h÷u thÎ cã thÓ sö dông ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y ATM(Automated teller machine), c¸c quÇy dÞch vô cña ng©n hµng, ®ång thêi cã thÓ sö dông thÎ ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch vô t¹i c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ( cã thiÕt bÞ ®äc thÎ Imprinter- m¸y chµ tay ho¸ ®¬n hoÆc m¸y POS- Point of sale) 1.1.2.2. CÊu t¹o thÎ ng©n hµng ThÎ ng©n hµng ®Òu ®îc lµm b»ng chÊt liÖu nhùa víi 3 líp Ðp s¸t. ThÎ ng©n hµng h×nh ch÷ nhËt cã bèn gãc trßn víi kÝch thíc chung theo tiªu chuÈn quèc tÕ lµ 8,5cm x 5,3cm. Lâi thÎ lµ nhùa cøng mÇu tr¾ng, ë gi÷a cã 2 líp nhùa c¸n máng. ThÎ cã gi¸ trÞ sö dông ph¶i lu«n ®îc bao phñ bëi mét líp nhò cã mµu s¾c vµ h×nh nÒn tuú ý nhng kh«ng ®îc ®Ó tr¾ng(White card). Hai mÆt cña thÎ chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin vµ ký hiÖu kh¸c nhau, cô thÓ lµ: MÆt tríc cña thÎ gåm: - Cã biÓu tîng cña th¬ng hiÖu thÎ nh Visa, Masterd card, Amex, JCB... - Tªn vµ l«go cña ng©n hµng ph¸t hµnh - Cã c¸c th«ng tin : Sè thÎ, ngµy hiÖu lùc, tªn chñ thÎ lu«n ®îc in næi. Ngoµi ra cßn cã thÓ cã c¸c yÕu tè kh¸c nh h×nh cña chñ thÎ, h×nh næi kh«ng gian ba chiÒu vµ chuyÓn ®éng khi b¹n thay ®æi gãc nh×n, con chip (®èi víi thÎ th«ng minh). MÆt sau cña thÎ gåm: - D¶i b¨ng tõ mµu s©u ThÎ ®en ng©n chøa hµng c¸c th«ng tin ®· ®îc m· ho¸ theo chuÈn quèc tÕ nh sè thÎ, ngµy hÕt h¹n, c¸c yÕu tè kiÓm tra an toµn kh¸c. - Cã b¨ng ch÷ ký cña chñ thÎ 1.1.3. Ph©n lo¹i thÎ ng©n hµng Chñ §Æchµng tÝnh lu hµnh rÊtH¹n Ph¹mphó, vÞ møc vµ phong HiÖn nay trªn thÞthÓtrêng, thÎ ng©n ®a d¹ng TÝnh chÊt ph¸t hµnh kü thuËt sö dông tÝn dông ®Ó ph©n lo¹i thÎ cã thÓ dùa trªn nhiÒu tiªu thøc. Tuy nhiªn viÖc ph©n lo¹i chØ mang tÝnh t¬ng ®èi, chñ yÕu lµ ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c ph©n tÝch. ThÎ tÝn dông ThÎ ghi nî Sinh viªn: ThÎ ng©n hµng ph¸t NguyÔn hµnh ThÎ do tæ ThÎ chøc kh¾c phi ch÷ næi ng©n ThÞhµng Ng©n Anhph¸t hµnh ThÎ b»ng tõ Líp 4023 ThÎ chÝp ThÎ v¶ng ThÎ th êng ThÎ néi ®Þa ThÎ quèc tÕ 5 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng 1.1.3.1. Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt thanh to¸n cña thÎ a.ThÎ tÝn dông (credit card) Lo¹i thÎ dïng thanh to¸n tríc, tr¶ tiÒn cho ng©n hµng sau, nghÜa lµ dùa vµo uy tÝn hoÆc kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña chñ thÎ mµ ng©n hµng sÏ cÊp cho chñ thÎ mét h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh cho phÐp chñ thÎ tiªu xµi trong h¹n møc Êy, sau ®ã theo tõng ®Þnh kú( cã thÓ cuèi th¸ng) ng©n hµng sÏ göi ho¸ ®¬n thanh to¸n dµnh cho chñ thÎ( Statement of cardholder account) chñ thÎ ph¶i thanh to¸n l¹i cho ng©n hµng sè tiÒn tÝn dông mµ chñ thÎ ®· sö dông. ThÎ tÝn dông lµ lo¹i thÎ ®îc sö dông phæ biÕn nhÊt hiÖn nay trªn toµn cÇu. ThÎ tÝn dông kh«ng chØ phôc vô cho thanh to¸n néi ®Þa mµ cßn ®îc sö dông trªn thÞ trêng quèc tÕ. HiÖn nay cã gÇn 900 triÖu thÎ tÝn dông ®ang ®îc lu hµnh trªn thÕ giíi vµ phæ biÕn lµ: ThÎ tÝn dông Master Card quèc tÕ do tæ chøc thÎ Mastercard ph¸t hµnh ThÎ tÝn dông Visa quèc tÕ do Ng©n hµng Bank of American ph¸t hµnh ThÎ tÝn dông Amex do American Express ph¸t hµnh ThÎ tÝn dông JCB do tæ chøc thÎ cña NhËt ph¸t hµnh b.ThÎ ghi nî (Debit card) Lo¹i thÎ ph¸t hµnh dùa trªn tµi kho¶n ký quü, tµi kho¶n thÎ hay tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n, khi chñ thÎ sö dông th× sè d cña tµi kho¶n sÏ gi¶m tøc thêi. NÕu ®îc ng©n hµng cÊp h¹n møc thÊu chi, th× kh¸ch hµng cã thÓ chi tiªu vît qu¸ sè d trªn tµi kho¶n v·ng lai nhng ph¶i trong h¹n møc tÝn dông ®· th«ng b¸o tríc cho kh¸ch hµng. ThÎ ghi nî cã hai lo¹i c¬ b¶n: ThÎ on-line lµ thÎ ghi nî mµ gi¸ trÞ nh÷ng giao dÞch ®îc khÊu trõ ngay vµo tµi kho¶n chñ thÎ. ThÎ off-line lµ thÎ ghi nî mµ gi¸ trÞ nh÷ng giao dÞch sÏ ®îc khÊu trõ vµo tµi kho¶n chñ thÎ sau ®ã vµi ngµy. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 6 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng ThÎ rót tiÒn mÆt(Cash Card): lµ lo¹i thÎ ®îc dïng ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng(ATM) hoÆc ë ng©n hµng. Víi chøc n¨ng chuyªn biÖt chØ dïng ®Ó rót tiÒn víi sè tiÒn rót mçi lÇn sÏ ®îc trõ dÇn vµo sè tiÒn ký quü, gåm 2 lo¹i: Lo¹i 1: chØ dïng ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng cña Ng©n hµng ph¸t hµnh. Lo¹i 2: ®îc sö dông kh«ng chØ ®Ó rót tiÒn ë ng©n hµng ph¸t hµnh mµ cßn sö dông ®Ó rót tiÒn ë c¸c ng©n hµng cïng tham gia tæ hîp thanh to¸n víi ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ. Tuy nhiªn thÎ ATM kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ thÎ rót tiÒn mÆt, víi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin, thÎ ATM cã thÓ sö dông ®Ó thanh to¸n chuyÓn kho¶n, mua hµng ho¸ dÞch vô, thanh to¸n ho¸ ®¬n. 1.1.3.2. Ph©n lo¹i theo chñ thÓ ph¸t hµnh thÎ a.ThÎ do ng©n hµng ph¸t hµnh(Bank card) Lµ lo¹i thÎ mµ ng©n hµng ph¸t hµnh cho kh¸ch hµng sö dông linh ho¹t sè tiÒn s½n cã trong tµi kho¶n cña hä t¹i ng©n hµng hoÆc sö dông mét sè tiÒn do ng©n hµng cÊp tÝn dông. ThÎ nµy ®îc sö dông réng r·i nhÊt hiÖn nay, nã kh«ng chØ lu hµnh trong mét quèc gia mµ cßn cã thÓ lu hµnh trªn ph¹m vi toµn cÇu nh Visa, Mastercard, JCB... b.ThÎ do tæ chøc phi ng©n hµng ph¸t hµnh(Non- Bankcard) Lµ lo¹i thÎ do c¸c tæ chøc du lÞch vµ gi¶i trÝ lín, næi tiÕng trªn thÕ giíi ph¸t hµnh nh Dinners club, Amex... hay ®ã còng cã thÓ lµ thÎ do c¸c c«ng ty x¨ng dÇu, c¸c cöa hiÖu lín, c¸c c¬ së kinh doanh...ph¸t hµnh. Víi lo¹i thÎ nµy yªu cÇu chñ thÎ ®Õn ngµy cuèi th¸ng ph¶i thanh to¸n toµn bé sè d nî vµo tµi kho¶n. Còng víi lo¹i thÎ nµy, c«ng ty thÎ sÏ trùc tiÕp thùc hiÖn nghiÖp vô thÎ vµ thu phÝ tõ chñ thÎ vµ §VCNT. 1.1.3.3.Ph©n lo¹i theo kü thuËt s¶n xuÊt thÎ. a.ThÎ kh¾c ch÷ næi(Embossing Card) Lµ lo¹i thÎ ®îc lµm dùa trªn kü thuËt kh¾c ch÷ næi. Trªn bÒ mÆt thÎ ®îc kh¾c næi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. Nh÷ng tÊm thÎ ®Çu tiªn ra ®êi ®· ®îc s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ nµy. ë thêi kú s¬ khai, kü thuËt s¶n xuÊt qu¸ th« s¬, thÎ nµy dÔ bÞ lîi dông, lµm gi¶, kh«ng ®¶m b¶o an toµn trong khi sö dông. Do ®ã thÎ nµy hiÖn nay kh«ng ®îc sö dông. b.ThÎ b¨ng tõ §îc s¶n xuÊt dùa trªn kü thuËt m· ho¸ tõ tÝnh, sö dông c¸c thiÕt bÞ mang tÝnh c«ng nghÖ cao. MÆt sau cña thÎ cã mét d¶i b¨ng tõ mµu n©u ®en chøa Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 7 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng ®ùng c¸c th«ng tin ®· ®îc m· ho¸. §©y lµ lo¹i thÎ ®· ®îc sö dông phæ biÕn trong vßng 20 n¨m nay. c.ThÎ th«ng minh(Smart card) Lµ thÎ ®iÖn tö cã bé vi sö lý Chip cã cÊu tróc gièng nh mét m¸y tÝnh hoµn h¶o. §©y lµ lo¹i thÎ ¸p dông c«ng nghÖ thÎ hiÖn ®¹i vµ lµ thÕ hÖ míi nhÊt cña thÎ thanh to¸n ®îc sö dông ë nhiÒu níc Ch©u ©u ®Æc biÖt lµ t¹i Ph¸p. Vi m¹ch ®iÖn tö cã kh¶ n¨ng lu tr÷ th«ng tin b¶o mËt cña thÎ vµ chñ thÎ. MÆt kh¸c nã cßn lu gi÷ sè d tµi kho¶n, h¹n møc tÝn dông vµ c¸c th«ng sè cÇn thiÕt kh¸c. §ã ®ã thÎ Chip cho phÐp sö lý on-line hay thÎ ®îc sö dông t¹i c¸c CSCNT th«ng qua c¸c m¸y chuyªn dông cã kh¶ n¨ng ®äc thÎ, nhËn biÕt thÎ vµ sè PIN. ThÎ th«ng minh cã nhiÒu nhãm víi dung lîng nhí cña Chip ®iÖn tö kh¸c nhau. 1.1.3.4.Ph©n lo¹i theo h¹n møc vµ uy tÝn cña thÎ a.ThÎ vµng(Gold card) ThÎ nµy chØ ®îc ph¸t hµnh cho nh÷ng ®èi tîng cã uy tÝn, cã thu nhËp cao, kh¶ n¨ng tµi chÝnh lµnh m¹nh vµ nhu cÇu chi tiªu lín. Nã cho phÐp c¸c kho¶n thÊu chi tù ®éng trong vßng mét giíi h¹n nµo ®ã vµ cã thÓ rót tiÒn mÆt dÔ dµng. ThÎ vµng (thÎ h¹ng nhÊt, thÎ cao cÊp...) lµ mét ph¸t triÓn cña thÎ tÝn dông vµ thanh to¸n. Lo¹i thÎ nµy cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau tuú vµo tËp qu¸n, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi níc nhng ®Òu cã ®iÓm chung lµ h¹n møc tÝn dông cao. b.ThÎ thêng(Standard Card) Lµ lo¹i thÎ c¨n b¶n nhÊt, mang tÝnh chÊt phæ th«ng ®¹i chóng, ®îc h¬n 142 triÖu ngêi trªn thÕ giíi sö dông mçi ngµy. §©y lµ mét d¹ng thÎ tÝn dông phæ biÕn bëi h¹n møc tÝn dông thÊp h¬n, phï hîp víi kh¸ch hµng cã møc thu nhËp trung b×nh. H¹n møc quy ®Þnh tèi thiÓu tuú ng©n hµng ph¸t hµnh quy ®Þnh. 1.1.3.5.Ph©n lo¹i theo ph¹m vi sö dông cña thÎ a.ThÎ néi ®Þa Lµ lo¹i thÎ ®îc giíi h¹n sö dông trong ph¹m vi mét quèc gia, chñ yÕu cho môc ®Ých tiªu dïng do vËy ®ång tiÒn ®îc sö dông trong giao dÞch mua b¸n hµng ho¸, hay rót tiÒn ph¶i lµ ®ång b¶n tÖ cña quèc gia ®ã. Lo¹i thÎ nµy còng cã c«ng dông nh nhiÒu lo¹i thÎ kh¸c, nhng ho¹t ®éng cña nã ®¬n gi¶n h¬n. Bëi nã chØ do mét tæ chøc hay do mét ng©n hµng ®iÒu hµnh, tõ viÖc tæ chøc ph¸t hµnh ®Õn xö lý trung gian thanh to¸n vµ viÖc sö dông thÎ bÞ giíi h¹n trong ph¹m vi mét quèc gia. ThÎ ghi nî cã 2 lo¹i : - Local use only card: lµ lo¹i thÎ do tæ chøc tµi chÝnh hoÆc ng©n hµng trong níc ph¸t hµnh, chØ ®îc dïng trong néi bé hÖ thèng tæ chøc ®ã. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 8 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng - Domestic use only card: lµ thÎ thanh to¸n mang th¬ng hiÖu cña tæ chøc thÎ quèc tÕ ®îc ph¸t hµnh ®Ó sö dông trong níc. b.ThÎ quèc tÕ(International card) Lµ lo¹i thÎ thanh to¸n cña mét tæ chøc thÎ quèc tÕ ®îc ph¸t hµnh bëi mét ng©n hµng thµnh viªn cña tæ chøc dã vµ ®îc sö dông réng r·i trªn toµn thÕ giíi nh: Mastercard, Visacard, JCBcard... 1.1.4.TiÖn Ých khi sö dông thÎ 1.1.4.1. §èi víi chñ thÎ a.TÝnh an toµn: ThÎ lµ mét lo¹i tiÒn ®iÖn tö dïng ®Ó chi tr¶ thay thÕ tiÒn mÆt. Khi sö dông thÎ trong thanh to¸n cã thÓ h¹n chÕ ®îc tèi ®a rñi ro do viÖc sö dông tiÒn mÆt ®em l¹i. ThÎ ®îc chÕ t¹o dùa trªn kü thuËt m· ho¸ tõ tÝnh vµ hiÖn ®¹i nhÊt lµ c«ng nghÖ sö dông c¸c vi m¹ch ®iÖn tö nªn khã lµm gi¶, ®é an toµn cao h¬n n÷a khi thÎ cßn cã ch÷ ký cña chñ thÎ. Do ®ã khi mua s¾m hµng ho¸, dÞch vô chñ thÎ ph¶i ký vµo ho¸ ®¬n thanh to¸n ®Ó ngêi b¸n so s¸nh víi ch÷ ký mÉu ®ång thêi víi nh÷ng th«ng tin ®îc m· ho¸ trªn thÎ t¹o nªn bøc têng ch¾c ch¾n tríc nguy c¬ bÞ kÎ gian lîi dông. Ngoµi ra vÒ mÆt nguyªn t¾c, chñ thÎ lµ ngêi duy nhÊt sö dông thÎ vµ biÕt ®îc sè PIN(m· sè c¸ nh©n) cña m×nh. NÕu bÞ lé PIN ngay lËp tøc ®æi l¹i PIN ë m¸y(c¸c giao dÞch ®æi PIN ®Òu miÔn phÝ). §Ó ®¶m b¶o an toµn cho chñ thÎ vµ ng©n hµng, hÖ thèng sÏ tù ®éng kho¸ thÎ nÕu b¹n sai PIN qu¸ 3 lÇn. Trêng hîp thÎ bÞ thÊt l¹c th× thÎ còng rÊt khã bÞ sö dông v× muèn sö dông ®îc ph¶i cã sè PIN. MÆt kh¸c, chñ thÎ nÕu kÞp thêi th«ng b¸o ngay cho ng©n hµng ph¸t hµnh th× thÎ sÏ ®îc t¹m kho¸ dõng mäi giao dÞch ®èi víi thÎ ®ã. Trong trêng hîp xÊu nhÊt, kÎ gian biÕt ®îc sè PIN th× còng chØ rót ®îc mét sè tiÒn trong h¹n møc rót tiÒn tèi ®a vµ sè giao dÞch rót tiÒn mµ ng©n hµng ®· quy ®Þnh. Do ®ã viÖc ng©n hµng quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt h¹n møc rót tiÒn chÝnh lµ mét biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn cho chñ thÎ. b.TÝnh nhanh gän, thuËn tiÖn Khi chän s¶n phÈm thÎ th× sù thuËn tiÖn víi chñ thÎ lµ kh«ng ph¶i gi÷ lîng tiÒn mÆt lín ®ång thêi khi ®i thanh to¸n còng kh«ng ph¶i mang mét khèi lîng tiÒn mÆt lín. Chñ thÎ cã thÓ chñ ®éng trong viÖc chi tiªu mua s¾m hµng ho¸ dÞch vô. ViÖc thanh to¸n dÔ dµng, nhanh chãng. Chñ thÎ sö dông thÎ ®Ó thanh to¸n c¸c giao dÞch mua s¾m hµng ho¸, dÞch vô t¹i bÊt cø ®iÓm cung øng dÞch vô nµo chÊp nhËn thÎ.Víi thÎ ghi nî, kh¸ch hµng tù thùc hiÖn giao dÞch víi ng©n hµng th«ng qua c¸c m¸y ATM khi rót tiÒn mÆt hoÆc t¹i c¸c ®iÓm chÊp nhËn thÎ khi chñ thÎ thanh to¸n tiÒn mua s¾m hµng ho¸, dÞch vô b»ng sè Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 9 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng tiÒn trong tµi kho¶n cña m×nh thay v× ph¶i ®Õn trô së ng©n hµng. Víi thÎ tÝn dông, tÝnh thuËn tiÖn cßn thÓ hiÖn ë viÖc chñ thÎ ®îc sö dông sè tiÒn mµ ng©n hµng øng tríc. §iÒu nµy cho phÐp kh¸ch hµng më réng c¸c giao dÞch tµi chÝnh vît qu¸ giíi h¹n thu nhËp cña m×nh. H¬n n÷a kÝch thíc thÎ t¹o nªn sù gän nhÑ khi lu gi÷ thÎ. c.TÝnh linh ho¹t, kinh tÕ §Ó së h÷u thÎ ng©n hµng, chñ thÎ chØ ph¶i tr¶ mét kho¶n chi phÝ nhá h¬n nhiÒu so víi tiÖn Ých mµ thÎ ®em l¹i. Víi thÎ ghi nî, chñ thÎ ngoµi chi phÝ ph¸t hµnh thÎ ban ®Çu, kho¶n phÝ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cho mçi giao dÞch kh«ng qu¸ 1,1%/giao dÞch. Bªn c¹nh ®ã, c¸c giao dÞch nh mua s¾m hµng ho¸ dÞch vô, vÊn tin, xem sao kª tµi kho¶n, rót tiÒn, chuyÓn kho¶n lµ hoµn toµn miÔn phÝ. Víi thÎ tÝn dông, chñ thÎ ph¶i tr¶ kho¶n chi phÝ lín h¬n nhng còng t¬ng xøng víi nh÷ng tiÖn Ých mµ chñ thÎ ®îc hëng. §ã lµ kho¶n tÝn dông mµ ng©n hµng øng tríc cho chñ thÎ. Ngoµi kho¶n phÝ thêng niªn mµ chñ thÎ ph¶i nép vµ c¸c kho¶n phÝ ph¶i tr¶ cho c¸c giao dÞch tÝnh phÝ th× hÇu nh toµn bé c¸c giao dÞch ph¸t sinh(kho¶n tÝn dông) cña chñ thÎ kh«ng bÞ tÝnh l·i nÕu chñ thÎ thanh to¸n theo ®óng sao kª hµng th¸ng. Ng©n hµng lu«n ®a ra biÓu phÝ vµ l·i hiÖn hµnh rÊt râ rµng, minh b¹ch. Nh vËy chñ thÎ cã thÓ tù kiÓm so¸t ®îc kho¶n phÝ vµ l·i ph¶i tr¶ cho c¸c giao dÞch cña m×nh. §iÒu nµy lu«n ®em ®Õn sù hµi lßng cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. 1.1.4.2. §èi víi §VCNT a.Më réng thÞ trêng tiªu thô vµ t¨ng doanh sè b¸n hµng §iÓm chÊp nhËn thÎ còng lµ thÞ trêng kinh doanh hµng ho¸ hoÆc dÞch vô. Môc tiªu chÝnh cña hä lµ tèi ®a ho¸ khèi lîng tiªu thô ®Ó tèi ®a ho¸ doanh thu. ViÖc thÞ trêng ngµy cµng khëi s¾c, sè lîng thÎ ngµy cµng gia t¨ng buéc hä ph¶i chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ ®Ó thu hót ®èi tîng kh¸ch hµng nµy. Nh vËy chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ lµ biÖn ph¸p tÊt yÕu ®Ó §VCNT ®¸p øng mong muèn cña kh¸ch hµng th«ng qua ®ã më réng thÞ trêng tiªu thô vµ t¨ng doanh thu. H¬n n÷a, ®èi víi lo¹i h×nh thÎ tÝn dông, kh¸ch hµng cã thÎ chi tiªu vît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh còng lµ mét lùc ®Èy tÝch cùc ®èi víi søc mua. Râ rµng ngêi hëng lîi chÝnh lµ c¸c §VCNT. Bªn c¹nh ®ã thÎ tÝn dông lµ ph¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ. Sè lîng kh¸ch hµng níc ngoµi mua s¾m hµng ho¸ dÞch vô b»ng thÎ tÝn dông lín chÝnh lµ biÖn ph¸p më réng thÞ trêng tiªu thô ra quèc tÕ.Trªn c¬ së ®ã cµng gia t¨ng doanh thu cña §VCNT. b.TiÕt kiÖm chi phÝ trong qu¸ tr×nh thanh to¸n Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 10 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng Víi viÖc chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ, §VCNT cã kh¶ n¨ng gi¶m c¸c kho¶n chi phÝ vÒ qu¶n lý tiÒn mÆt nh b¶o qu¶n, kiÓm ®Õm, nép vµo tµi kho¶n ng©n hµng, tr¸nh ®îc rñi ro tiÒn gi¶... c.Hëng lîi tõ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cña ®¬n vÞ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ - §VCNT kh«ng ph¶i chÞu kho¶n chi phÝ ®Çu t m¸y mãc, thiÕt bÞ cho h×nh thøc thanh to¸n nµy mµ hoµn toµn do c¸c ®¬n vÞ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cung cÊp. - §VCNT thiÕt lËp ®îc mèi quan hÖ mËt thiÕt víi ng©n hµng. Do ®ã hä sÏ ®îc hëng u ®·i ®Æc biÖt lµ u ®·i tÝn dông tõ ng©n hµng. 1.1.4.3. §èi víi x· héi Ph¬ng thøc thanh to¸n thÎ th©m nhËp vµo thÞ trêng sÏ lµm thay ®æi thãi quen tiªu dïng tiÒn mÆt trong d©n c. Th«ng qua ®ã lµm gi¶m khèi lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng gãp phÇn tr¸nh t×nh tr¹ng l¹m ph¸t. Bªn c¹nh ®ã hÖ thèng ng©n hµng sÏ dÔ dµng kiÓm so¸t ®îc khèi lîng tiÒn cung øng t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng Nhµ níc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ còng nh chÝnh s¸ch vÜ m« kh¸c cã hiÖu qu¶ gãp phÇn ®a nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn æn ®Þnh. 1.1.5. Vai trß cña thÎ tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i 1.1.5.1. Vai trß cña thÎ tíi ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng Víi thÎ ghi nî lµ thÎ ph¸t hµnh dùa trªn c¬ së tµi kho¶n më t¹i ng©n hµng. Do ®ã sè lîng thÎ ph¸t hµnh cµng nhiÒu th× sè lîng tµi kho¶n cµng t¨ng. Th«ng qua ®ã vèn ng©n hµng còng t¨ng lªn mét kho¶n t¬ng øng. Víi lo¹i thÎ tÝn dông th× nã lµ mét lo¹i h×nh tÝn dông, lµ mét h×nh thøc ®Çu t nhng l¹i cã t¸c dông lµm t¨ng trëng vèn huy ®éng cña NH. MÆt kh¸c, trong c¬ chÕ ph¸t hµnh, thanh to¸n thÎ tÝn dông, c¸c §VCNT ®Òu ph¶i cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. Mçi khi thanh to¸n, sè giao dÞch cña thÎ ph¸t sinh, §VCNT göi ho¸ ®¬n thanh to¸n lªn ng©n hµng vµ ng©n hµng sÏ c¨n cø vµo ®ã ®Ó ghi cã t×a kho¶n tiÒn göi cña §VCNT. ChÝnh ®iÒu ®ã lµm t¨ng sè d tµi kho¶n vµ t¨ng tån quü cña ng©n hµng. §Õn ngµy thanh to¸n theo ®Þnh kú, chñ thÎ sÏ thanh to¸n toµn bé kho¶n tÝn dông lµm tån quü cña ng©n hµng sÏ t¨ng lªn trªn thùc tÕ. §©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn cña ng©n hµng võa lµ ng©n hµng ph¸t hµnh võa lµ ng©n hµng thanh to¸n. S¬ ®å 1: C¬ chÕ t¨ng lîng vèn huy ®éng tõ ho¹t ®éng thÎ tÝn dông Chñ thÎ 3 4 Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp14023 2 §VCNT 6 5 NHPH, NHTT 11 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng (1) Cung cÊp thÎ tÝn dông cho kh¸ch hµng (2) Thanh to¸n nî cho ng©n hµng (3) Thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông (4) Cung øng hµng ho¸, dÞch vô (5) Göi ho¸ ®¬n thanh to¸n tíi ng©n hµng (6) Ghi cã tµi kho¶n tiÒn göi cña CSCNT, ghi nî tµi kho¶n thÎ tÝn dông cña chñ thÎ (T¨ng sè d tiÒn göi) 1.1.5.2. Vai trß cña thÎ tíi ho¹t ®éng tÝn dông vµ ®Çu t. Víi h×nh thøc thÎ tÝn dông, ng©n hµng cßn cã thÓ thùc hiÖn ho¹t ®éng cho vay theo h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh, cho phÐp chñ thÎ chi tiªu trong h¹n møc Êy. Sau ®ã theo ®Þnh kú, ng©n hµng sÏ göi ho¸ ®¬n thanh to¸n dµnh cho chñ thÎ. NÕu chñ thÎ tr¶ ®Çy ®ñ th× sÏ kh«ng ph¶i chÞu l·i. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, phÇn lín kh¸ch hµng chØ tr¶ mét kho¶n ®ñ ®Ó duy tr× h¹n møc. PhÇn cßn l¹i, hä s½n sµng chÞu l·i bëi møc l·i t¬ng ®èi thÊp. Nh vËy víi h×nh thøc ph¸t hµnh thÎ tÝn dông, ng©n hµng ®· më réng ho¹t ®éng cho vay ®Æt biÖt lµ cho vay tiªu dïng. §©y lµ ho¹t ®éng tÝn dông vµ ®Çu t rÊt an toµn, nhanh chãng vµ hiÖu qu¶ do kho¶n nµy dùa vµo uy tÝn hoÆc kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña chñ thÎ. MÆt kh¸c, ®Ó së h÷u thÎ kh¸ch hµng lu«n ph¶i ký quü b»ng sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi hoÆc mét kho¶n thÕ chÊp nµo ®ã.(thêng lµ sæ tiÕt kiÖm göi t¹i ng©n hµng). Trong thêi gian sö dông thÎ kh¸ch hµng kh«ng ®îc sö dông kho¶n ký quü nµy. Do vËy ng©n hµng cã thÓ sö dông nh mét nguån vèn huy ®éng kh¸c. 1.1.5.3. Vai trß cña thÎ ®èi víi ho¹t ®éng thanh to¸n cña ng©n hµng ThÞ trêng thÎ ®ang ngµy cµng khëi s¾c kh¼ng ®Þnh ph¬ng thøc thanh to¸n thÎ ®ang ngµy cµng th©m nhËp vµo thÞ trêng vµ sÏ trë thµnh ph¬ng thøc thanh to¸n chñ ®¹o trong t¬ng lai. ThÎ sÏ gãp phÇn hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn tiÖn Ých thanh to¸n mµ ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng. Tuy nhiªn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thÎ kh«ng chiÕm lÜnh thÞ phÇn cña c¸c h×nh thøc kh¸c. ThÎ cã nh÷ng nÐt ®Æc trng riªng chñ yÕu ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng thanh to¸n tiªu dïng. Quy m« cña thÞ trêng thÎ t¨ng lªn sÏ lµm t¨ng m¹ng líi §VCNT. Mµ b¶n th©n thÞ trêng nµy còng lµ thÞ trêng dµnh cho mäi chñ thÓ kinh tÕ trong x· héi. V× thÕ, ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ còng lµ ph¸t triÓn thÞ trêng cña c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c. H¬n n÷a c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c cßn cã thÓ tËn dông trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña ph¬ng thøc thanh to¸n thÎ ®Ó ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n n÷a. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 12 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng 1.1.5.4. Vai trß cña thÎ ®èi víi thu nhËp cña ng©n hµng Tríc hÕt, NH sÏ thu ®îc kho¶n phÝ giao dÞch rÊt lín. Víi mçi giao dÞch thanh to¸n nhÊt ®Þnh, NH sÏ thu ®îc kho¶n phÝ lµ 1,1%(bao gåm c¶ thuÕ VAT) tÝnh trªn tæng sè tiÒn giao dÞch cña lÇn ®ã. Kho¶n phÝ nµy kh«ng lín nhng khèi lîng giao dÞch trong ngµy lµ rÊt nhiÒu. H¬n n÷a, viÖc thanh to¸n b»ng thÎ l¹i rÊt an toµn, thuËn tiÖn vµ nhanh chãng. Do ®ã, trong mét ngµy NH cã thÓ thanh to¸n ®îc hµng triÖu giao dÞch th«ng qua ®ã NH thu ®ùoc kho¶n lîi nhuËn lín tõ ho¹t ®éng thu phÝ thanh to¸n thÎ. Bªn c¹nh ®ã, riªng víi thÎ ghi nî khi thanh to¸n th× kh¸ch hµng ®ang sö dông chÝnh sè d trong tµi kho¶n cña m×nh ë NH nªn NH kh«ng cÇn ph¶i bá vèn kinh doanh mµ vÉn thu ®îc lîi nhuËn. §èi víi thÎ tÝn dông, NH ph¶i øng tríc cho kh¸ch hµng nhng trong thêi gian ng¾n ®· thu håi ®îc sè vèn bá ra mét c¸ch an toµn, thuËn tiÖn. Ngoµi ra, kho¶n phÝ giao dÞch cho mçi giao dÞch rót tiÒn mÆt t¹i c©c mýa ATM lµ 4% tÝnh trªn tæng sè tiÒn giao dÞch cña lÇn ®ã. Víi c¸c giao dÞch thanh to¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô thÎ t¹i c¸c §VCNT th× NH sÏ kh«ng thu phÝ giao dÞch cña chñ thÎ. Tuy nhiªn, NH vÉn ®¶m b¶o mét nguån thu hîp lý tõ ho¹t ®éng nµy v× trong hîp ®ång gi÷a NH vµ §VCNT cã quy ®Þnh mét møc phÝ nhÊt ®Þnh tÝnh trªn mçi mét giao dÞch mµ chñ thÎ dïng thÎ thanh to¸n t¹i §VCNT. §Æc biÖt, hµng n¨m ng©n hµng cßn thu nhËp lín tõ kho¶n phÝ thêng niªn do chñ thÎ chi tr¶ cho viÖc së h÷u thÎ cña ng©n hµng. Mét kho¶n thu lín nhÊt cña ng©n hµng khi tham gia vµo nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ lµ phÇn chiÕt khÊu th¬ng m¹i mµ ng©n hµng ®îc hëng do thanh to¸n hé c¸c tæ chøc ph¸t hµnh. Mét nguån thu n÷a tõ ho¹t ®éng thÎ mµ ng©n hµng thu ®îc ngoµi nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ chÝnh lµ kho¶n thu tõ møc phÝ tra so¸t, phÝ cÊp l¹i thÎ, phÝ t¨ng møc tÝn dông t¹m thêi. Kho¶n thu nhËp nµy kh«ng cè ®Þnh nhng còng t¹o mét nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng©n hµng. TÊt c¶ c¸c kho¶n thu nhËp tõ nghiÖp vô thÎ ®· ®em l¹i cho ng©n hµng mét møc tû suÊt sinh lêi lªn ®Õn 20%/n¨m tÝnh trªn tæng kho¶n thu dÞch vô. V× thÕ mµ thÞ trêng thÎ ®ang hÕt søc s«i ®éng vµ cã tÝnh c¹nh tranh cao. C¸c ng©n hµng b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c ®Òu h¸o høc nh¶y vµo thÞ trêng thÎ. 1.1.5.5. Vai trß cña thÎ ®èi víi mét sè ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng Ph¬ng thøc thanh to¸n thÎ ®· gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ danh môc s¶n phÈm dÞch vô cung øng cho kh¸ch hµng. §©y lµ ph¬ng thøc thanh to¸n phæ biÕn vµ rÊt ®îc a chuéng do dã lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña ng©n hµng. §ång víi viÖc gia nhËp c¸c tæ chøc thÎ lín trªn thÕ giíi, ng©n hµng ®· t¹o dùng cho m×nh Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 13 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng nh÷ng bíc tiÕn v÷ng ch¾c trong quan hÖ kinh doanh víi nhiÒu ng©n hµng vµ tæ chøc kinh doanh lín, cñng cè uy tÝn cña ng©n hµng. 1.2. C¸c nghiÖp vô c¬ b¶n trong dÞch vô thÎ cña ng©n hµng 1.2.1. NghiÖp vô ph¸t hµnh thÎ 1.2.1.1. C¸c chñ thÓ tham gia ph¸t hµnh thÎ a. Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ (Trung t©m thÎ): Lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc thÎ. NHPT cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn hå s¬ xin cÊp thÎ, xö lý vµ ph¸t hµnh thÎ, më vµ qu¶n lý tµi kho¶n thÎ, cËp nhËt vµo danh s¸ch thÎ ®Ó b¸o cho NHTT vµ §VCNT, cÊp phÐp vµ giao dÞch vît h¹n møc, thanh to¸n ngay sè tiÒn trªn ho¸ ®¬n cho ng©n hµng ®¹i lý khi ®¸p øng ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn mµ ng©n hµng ph¸t hµnh quy ®Þnh vµ thùc hiÖn thanh to¸n cuèi cïng víi chñ thÎ. b.Chi nh¸nh ph¸t hµnh: Lµ ®¬n vÞ trung gian víi chñ thÎ vµ Trung t©m thÎ. §¬n vÞ nµy sÏ trùc tiÕp nhËn hå s¬ xin cÊp thÎ tõ kh¸ch hµng. Sau ®ã tiÕn hµnh xÐt duyÖt yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ; t¹o vµ cËp nhËt hå s¬ qu¶n lý thÎ sau ®ã truyÒn d÷ liÖu ®Õn trung t©m thÎ, ®ång thêi lµ ngêi trùc tiÕp nhËn thÎ ®· in vµ trao cho chñ thÎ. c.Chñ thÎ (Kh¸ch hµng): Lµ nh÷ng c¸ nh©n ®îc NHPH thÎ cho phÐp sö dông thÎ theo h¹n møc tÝn dông ®îc cÊp hoÆc theo sè d trªn tµi kho¶n thÎ. Chñ thÎ bao gåm chñ thÎ chÝnh vµ chñ thÎ phô. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 14 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng 1.2.1.2. Quy tr×nh ph¸t hµnh thÎ Chi nh¸nh ph¸t hµnh 1 2 3 5 Trung t©m thÎ 4 Kh¸ch hµng(chñ thÎ) 1) Kh¸ch hµng cã nhu cÇu sö dông thÎ ®Õn ng©n hµng lµm thñ tôc xin cÊp thÎ. Hä ph¶i lËp hå s¬ göi tíi chi nh¸nh ph¸t hµnh. Bé hå s¬ gåm: §¬n xin ph¸t hµnh thÎ, hîp ®ång sö dông thÎ vµ c¸c giÊy tê cã liªn quan kh¸c. 2) T¹i chi nh¸nh ph¸t hµnh NhËn ®îc bé hå s¬ xin sö dông thÎ, chi nh¸nh ph¸t hµnh sÏ tiÕn hµnh xÐt duyÖt yªu cÇu. Ng©n hµng thÈm ®Þnh yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ nh kiÓm tra hå s¬ kh¸ch hµng, thÈm ®Þnh th«ng tin kh¸ch hµng, hoµn thµnh c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn tÝn chÊp, b¶o l·nh, thÕ chÊp, cÇm cè, ký quü. Sau ®ã cã thÓ ph©n lo¹i kh¸ch hµng ®Ó cÊp thÎ vµ tr×nh Gi¸m ®èc chi nh¸nh phª duyÖt hå s¬ hoµn chØnh. T¹o vµ cËp nhËt hå s¬ qu¶n lý thÎ: Ng©n hµng nhËp th«ng tin kh¸ch hµng vµo hå s¬ ®Ó qu¶n lý nh tªn chñ thÎ, ngµy sinh, sè chøng minh nh©n d©n, h¹n møc tÝn dông thÎ, ®Þa chØ thêng tró, ®Þa chØ liªn l¹c... Tõ chi nh¸nh göi d÷ liÖu ra trung t©m thÎ ®Ó yªu cÇu ph¸t hµnh: DuyÖt thÎ ®Ó t¹o tÖp d÷ liÖu, truyÒn d÷ liÖu tíi trung t©m thÎ, göi giÊy ®Ò nghÞ ph¸t hµnh thÎ(theo mÉu) b»ng fax. §èi víi thÎ Visa ph¶i göi b¶n sao hîp ®ång sö dông thÎ kÌm ¶nh theo ®êng bu ®iÖn hoÆc truyÒn tÖp d÷ liÖu ¶nh vµ ch÷ ký chñ thÎ ra trung t©m thÎ. 3) T¹i trung t©m thÎ Qu¶n lý hå s¬ kh¸ch hµng: Hµng ngµy, nhËn d÷ liÖu th«ng tin kh¸ch hµng tõ chi nh¸nh ph¸t hµnh, ®èi chiÕu d÷ liÖu nhËn ®îc b»ng file víi hå s¬ kh¸ch hµng nhËn ®îc b»ng v¨n b¶n, cËp nhËt vµo hÖ thèng qu¶n lý hå s¬ kh¸ch hµng vµ t¹o d÷ liÖu in thÎ. C¨n cø trªn c¬ së tÖp d÷ liÖu thÎ ®· t¹o ra, bé ph©n in thÎ sÏ in thÎ míi. Sau ®ã, kiÓm tra c¸c d÷ liÖu ®· in trªn thÎ víi hå s¬ kh¸ch hµng vÒ tªn chñ thÎ, ngµy hiÖu lùc, ¶nh vµ ch÷ ký trªn thÎ ®èi víi thÎ Visa, th«ng tin chñ thÎ ®îc m· ho¸(kiÓm tra qua EDC) t¹o vµ in sè PIN cña chñ thÎ. Göi thÎ vµo chi nh¸nh ph¸t hµnh: Trung t©m thÎ lËp danh s¸ch göi thÎ cho chi nh¸nh ph¸t hµnh ph©n lo¹i theo tõng lo¹i thÎ, kho¸ thÎ t¹m ngõng sö dông, göi thÎ vµ PIN trong 2 b× th t¸ch riªng theo ®êng chuyÓn ph¸t nhanh th b¶o ®¶m. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 15 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng 4) T¹i Chi nh¸nh ph¸t hµnh: NhËn thÎ tõ trung t©m thÎ vµ giao thÎ cho kh¸ch hµng. NhËn thÎ vµ PIN: Sau 5 ngµy kÓ tõ ngµy göi yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ ra trung t©m thÎ(®èi víi Visa) vµ 4 ngµy(®èi víi Mastercard), chi nh¸nh ph¸t hµnh nhËn ®îc thÎ vµ PIN cña thÎ. Chi nh¸nh ph¸t hµnh thÎ sÏ kiÓm tra t×nh tr¹ng thÎ vµ c¸c th«ng tin trªn thÎ. Trao thÎ vµ PIN cho kh¸ch hµng, híng dÉn kh¸ch hµng sö dông thÎ vµ b¶o qu¶n thÎ. Ng©n hµng yªu cÇu chñ thÎ gi÷ bÝ mËt sè PIN. 5) Göi x¸c nhËn thÎ cña kh¸ch hµng tíi trung t©m thÎ b»ng fax ®Ó më thÎ. T¹i trung t©m thÎ sÏ më kho¸ thÎ khi cã x¸c nhËn thÎ cña chñ thÎ. Trong nhiÒu trêng hîp, chi nh¸nh ph¸t hµnh yªu cÇu trung t©m thÎ trùc tiÕp giao thÎ cho chñ thÎ. 1.2.2. NghiÖp vô thanh to¸n thÎ 1.2.2.1. C¸c chñ thÓ tham gia thanh to¸n thÎ: bao gåm 5 chñ thÓ a.§¬n vÞ chÊp nhËn thÎ: Lµ c¸c tæ chøc hay c¸ nh©n cung øng hµng ho¸, dÞch vô chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ theo hîp ®ång ký kÕt víi NHPH hoÆc NHTT thÎ. §VCNT ®îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ nh m¸y cµ thÎ (Imprinter), m¸y ®äc thÎ ®iÖn tö(Hypercom), m¸y EDC . . . ®Ó thùc hiÖn viÖc xin cÊp phÐp hoÆc thanh to¸n thÎ. b.Ng©n hµng thanh to¸n thÎ(TCTQT): TCTQT: lµ tæ chøc ®øng ra liªn kÕt c¸c thµnh viªn. Tæ chøc nµy lµ mét hoÆc mét sè ng©n hµng, ®Þnh chÕ tµi chÝnh hoÆc tæ chøc phi tµi chÝnh g¾n víi mét th¬ng hiÖu ®éc quyÒn s¶n phÈm thÎ nh Visa International, Mastercardcard International, Amex...Trªn c¬ së th¬ng hiÖu ®ã, cã thÓ uû quyÒn cho c¸c ng©n hµng, tæ chøc kh¸c ph¸t hµnh thÎ díi th¬ng hiÖu cña m×nh. Tæ chøc thÎ quèc tÕ cã ®iÒu lÖ vµ quy chÕ ho¹t ®éng riªng b¾t buéc c¸c thµnh viªn ph¶i ¸p dông vµ tu©n thñ thèng nhÊt thµnh mét hÖ thèng toµn cÇu. BÊt cø ng©n hµng nµo ho¹t ®éng trong lÜnh vùc thÎ quèc tÕ ®Òu ph¶i gia nhËp vµo TCTQT. Chñ thÎ vµ ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ tham gia vµo quy tr×nh ph¸t hµnh thÎ còng lµ ngêi tham gia vµo quy tr×nh thanh to¸n thÎ. 1.2.2.2. Quy tr×nh thanh to¸n thÎ (4) S¬ ®å 2: Qui tr×nh thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ Chñ thÎ Ng©n hµng ph¸t hµnh (1) (5c) (5b) (1) Tæ chøc thÎ quèc tÕ (5b) Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh-(5a) Líp 4023 §VCNT hoÆc ®¹i lý (2) thanh to¸n (3) (3) Ng©n hµng thanh to¸n 16 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng (1): Chñ thÎ mua hµng ho¸ vµ dÞch vô t¹i §VCNT (2): §VCNT th«ng b¸o, chuyÓn ho¸ ®¬n giao dÞch cho NHTT (3): NHTT göi ho¸ ®¬n thanh to¸n cho NHPH thÎ th«ng qua m¹ng sè liÖu ®iÖn tö truyÒn th«ng quèc tÕ cña tæ chøc thÎ quèc tÕ. (4): NHPH göi b¶n kª cho chñ thÎ. (5a): Sau khi nép ho¸ ®¬n giao dÞch cho NHTT kho¶ng tõ 1 ®Õn 3 ngµy, §VCNT nhËn tiÒn hµng theo ho¸ ®¬n giao dÞch (sau khi ®· trõ ®i mét phÇn chiÕt khÊu theo tû lÖ qui ®Þnh cña NHTT). (5b): NHPH chuyÓn tiÒn theo ho¸ ®¬n giao dÞch (ghi cã) th«ng qua m¹ng sè liÖu truyÒn th«ng quèc tÕ cho NHTT. (5c): Chñ thÎ thanh to¸n hµng ho¸, dÞch vô theo ho¸ ®¬n cho NHPH trong thêi gian do NHPH qui ®Þnh. 1.2.3. NghiÖp vô qu¶n lý rñi ro 1.2.3.1. C¸c lo¹i rñi ro trong kinh doanh thÎ: a.Rñi ro trong ph¸t hµnh thÎ bao gåm: - Gi¶ m¹o th«ng tin ph¸t hµnh thÎ(Fraudulent Applications) - ThÎ gi¶ - ThÎ mÊt c¾p, thÊt l¹c(Lost- Stolen card) - Chñ thÎ kh«ng nhËn ®îc thÎ do NHPH göi(Never Received Issue) - Tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ lîi dông(Account Takeover) - Rñi ro tÝn dông b.Rñi ro trong ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ - §VCNT gi¶ m¹o - §VCNT th«ng ®ång víi chñ thÎ - Thanh to¸n hµng ho¸ dÞch vô b»ng thÎ qua c¸c ph¬ng tiÖn viÔn th«ng - Nh©n viªn §VCNT in nhiÒu ho¸ ®¬n thanh to¸n cña mét thÎ(Multiple imprint) hoÆc söa ®æi th«ng tin trªn c¸c ho¸ ®¬n thÎ. - §¸nh c¾p d÷ liÖu b¨ng tõ(Skimming) - C¸c §VCNT cã tû lÖ rñi ro cao (High Risk Merchants) c.Rñi ro nghiÖp vô Rñi ro ph¸t sinh t¹i CNPH, CNTT, NH§L cña NHNT vµ TTT trong viÖc xö lý giao dÞch, thùc hiÖn quy tr×nh nghiÖp vô hµng ngµy. d.Rñi ro kü thuËt Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 17 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng - Rñi ro ph¸t sinh khi hÖ thèng qu¶n lý thÎ cã sù cè liªn quan ®Õn xö lý d÷ liÖu hoÆc kÕt nèi. - Rñi ro ph¸t sinh tõ viÖc b¶o mËt hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu vµ an ninh. 1.2.3.2. Qu¶n lý vµ h¹n chÕ rñi ro trong ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ §©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p mang tÝnh vÜ m« do ®ã ®ßi hái mçi ng©n hµng khi ¸p dông biÖn ph¸p qu¶n lý vµ h¹n chÕ rñi ro nµy ph¶i ho¹ch ®Þnh cô thÓ cho phï hîp víi tiÒm lùc tµi chÝnh vµ c¬ së h¹ tÇng cña ng©n hµng m×nh. ViÖc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ hiÖn nay ®ang lµ yÕu tè mang tÝnh chiÕn lîc cña c¸c NHTM ViÖt Nam. Bëi v× viÖc gia t¨ng c¸c ho¹t ®éng sÏ lµm gia t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ cña hÖ thèng ng©n hµng vµ hÖ thèng thanh to¸n trong ng©n hµng còng nh t¨ng lîi Ých cho kh¸ch hµng. Rñi ro ph¶i c©n xøng víi lîi nhuËn; c¸c ng©n hµng ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó cã thÓ chÕ ngù vµ kiÓm so¸t ®îc c¸c rñi ro. V× vËy c¸c ng©n hµng nªn quan t©m ®Õn viÖc qu¶n trÞ rñi ro. ViÖc qu¶n trÞ rñi ro bao gåm c¸c biÖn ph¸p sau: - Ng©n hµng ph¶i x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p an ninh - X©y dùng hÖ thèng th«ng tin néi bé - §¸nh gi¸ vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm dÞch vô - X©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh liªn kÕt vµ phèi hîp ho¹t ®éng chÆt chÏ víi c¸c nhµ cung cÊp thiÕt bÞ liªn quan ®Õn nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ - Cung cÊp th«ng tin híng dÉn kh¸ch hµng - Qu¶n lý tËp trung vµ kiÓm so¸t th«ng tin kh¸ch hµng. - Cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a TW vµ CN. - Thèng nhÊt vÒ c¸c ch¬ng tr×nh b¸o c¸o, gi¸m s¸t ho¹t ®éng thÎ. - Cã quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ qu¶n lý vµ phßng ngõa rñi ro trong nghiÖp vô. - §¶m b¶o c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng cña ®éi ngò nh©n viªn trong ho¹t ®éng dÞch vô thÎ. - Cã kÕ ho¹ch ®Ó ®èi phã víi nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê 1.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn dÞch vô thÎ cña NHTM 1.3.1. C¸c nh©n tè kh¸ch quan 1.3.1.1. M«i trêng ph¸p lý BÊt kú quèc gia nµo khi tiÕn hµnh kinh doanh nãi chung vµ kinh doanh dÞch vô thÎ nãi riªng ®Òu bÞ chi phèi bëi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. §©y lµ m«i trêng t¸c ®éng hai mÆt tíi dÞch vô thÎ : cã thÓ t¹o tÝnh tÝch cùc thóc ®Èy viÖc kinh doanh vµ sö dông thÎ nÕu quy chÕ hîp lý. MÆt kh¸c nÕu m«i trêng qu¶n lý qu¸ chÆt chÏ hoÆc qu¸ láng lÎo sÏ ¶nh hëng tiªu cùc tíi dÞch vô thÎ. Do ®ã ®ßi hái Nhµ níc ph¶i cã mét hµnh lang ph¸p lý thèng nhÊt, ®ång bé cho ho¹t ®éng dÞch vô thÎ ®Ó c¸c ng©n hµng chñ ®éng s¸ng t¹o trong c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh doanh cña m×nh ®Ó dÞch vô thÎ trë thµnh dÞch vô chñ ®¹o trong thêi gian tíi. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 18 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng 1.3.1.2. M«i trêng c«ng nghÖ §©y lµ m«i trêng cho sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña dÞch vô thÎ. M«i trêng c«ng nghÖ cµng ph¸t triÓn th× dÞch vô thÎ cµng gia t¨ng tiÖn Ých, t¨ng tÝnh b¶o mËt, do ®ã sÏ thu hót ®«ng ®¶o ngêi tiªu dïng cã nhu cÇu sö dông dÞch vô thÎ. 1.3.1.3. M«i trêng c¹nh tranh §©y chÝnh lµ nh©n tè tÝch cùc thóc ®Èy thÞ trêng thÎ ph¸t triÓn vît bËc. Giai ®o¹n 2003- 2004 lµ giai ®o¹n c¸c NH tËp trung ®Èy m¹nh dÞch vô thÎ trªn tÊt c¶ c¸c mÆt trËn: thanh to¸n vµ ph¸t hµnh, tÝn dông vµ ghi nî, thÎ néi ®Þa còng nh thÎ quèc tÕ. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay cã tæng céng 7 NH thanh to¸n thÎ quèc tÕ lµ thµnh viªn cña c¸c TCTQT cïng víi nhiÒu NH kh¸c triÓn khai dÞch vô thanh to¸n thÎ qua viÖc lµm NH§L cña c¸c NH thµnh viªn. ThÞ trêng thÎ diÔn biÕn ngµy cµng s«i ®éng h¬n khi cã sù tham gia cña mét sè NH nh: NH §«ng ¸, Sacombank, BIDV.. §Æc biÖt trong thêi gian tíi ®©y khi c¸c NH níc ngoµi theo lé tr×nh cña hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt- Mü tiÕp n÷a lµ WTO sÏ trë thµnh mét ®èi thñ c¹nh tranh nÆng ký cña c¸c NHTMVN. ChÝnh vai trß xóc t¸c m¹nh mÏ cña c¸c NH níc ngoµi sÏ gãp phÇn lµm khëi s¾c h¬n cho thÞ trêng thÎ chuÈn bÞ cho giai ®o¹n ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi ®©y. Cã thÓ nãi, khi nhiÒu ng©n hµng cïng tham gia vµo thÞ trêng thÎ, c¹nh tr¹nh diÔn ra gay g¾t sÏ gãp phÇn ®em l¹i cho chñ thÎ nhiÒu tiÖn Ých khi sö dông lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng nµy bëi m¹ng líi dÞch vô sÏ réng kh¾p h¬n, lîng m¸y ATM nhiÒu h¬n vµ ®a chøc n¨ng h¬n, c¸c ng©n hµng sÏ ngµy cµng quan t©m ch¨m sãc kh¸ch hµng tèt h¬n, nhiÒu dÞch vô míi ra ®êi... tõ ®ã thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi dÞch vô thÎ t¹o nªn tÝnh s«i ®éng vµ c¹nh tr¹nh cao trªn thÞ trêng. 1.3.1.4. §iÒu kiÖn vÒ d©n c Thãi quen tiªu dïng cña d©n c ¶nh hëng m¹nh tíi sù ph¸t triÓn cña thÎ. ThÞ trêng thÎ chØ thùc sù ph¸t triÓn khi ngêi d©n nhËn thÊy nh÷ng u viÖt khi tiªu dïng b»ng thÎ so víi tiªu dïng b»ng tiÒn mÆt. Bªn c¹nh ®ã tr×nh ®é d©n trÝ còng ®ãng mét vai trß quan träng. ThÎ lµ s¶n phÈm cña c«ng nghÖ th«ng tin. ChØ khi tr×nh ®é d©n trÝ cao th× kh¶ n¨ng ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt phôc vô con ngêi míi cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. §ã còng chÝnh lµ lóc dÞch vô thÎ ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ tèi ®a. Thu nhËp cña ngêi d©n còng cã ¶nh hëng ®Õn nhu cÇu tiªu dïng cña hä. Thu nhËp cao dÉn ®Õn viÖc mua s¾m hµng ho¸, dÞch vô t¨ng. Khi ®ã hä sÏ cã nhu cÇu vÒ ph¬ng thøc thanh to¸n thÎ v× tÝnh an toµn, nhanh chãng, thuËn tiÖn mµ ph¬ng thøc nµy ®em l¹i cho chñ thÎ. 1.3.2. C¸c nh©n tè chñ quan 1.3.2.1. Tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c thÎ §éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o vµ giµu kinh nghiÖm lµ yÕu tè quan träng thóc ®Èy dÞch vô thÎ ngµy cµng hoµn thiÖn vµ më réng. Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 19 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Häc viÖn Ng©n hµng Ng©n hµng nµo thùc sù quan t©m, ®Çu t thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n lùc, thu hót nh©n tµi trong kinh doanh thÎ hîp lý, hiÖu qu¶ th× ng©n hµng ®ã ®· chiÕm ®îc lîi thÕ trong kinh doanh thÎ. 1.3.2.2. TiÒm lùc kinh tÕ vµ tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cña ng©n hµng DÞch vô thÎ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi viÖc ph¸t triÓn c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ. Tuy nhiªn chi phÝ cho viÖc mua s¾m, b¶o dìng hÖ thèng m¸y mãc t¬ng ®èi lín ®ßi hái ng©n hµng cÇn ®Ò ra chÝnh s¸ch vÒ c«ng nghÖ hîp lý, ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. 1.3.2.3. §Þnh híng ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ng©n hµng cã ®Þnh híng ph¸t triÓn dÞch vô thÎ sÏ ph¶i x©y dùng cho m×nh mét ch¬ng tr×nh mang tÝnh chiÕn lîc triÓn khai trong mét thêi gian dµi dùa trªn nÒn t¶ng ®iÒu tra, kh¶o s¸t c¸c ®èi tîng kh¸ch hµng môc tiªu, m«i trêng c¹nh tranh, m«i trêng ph¸p lý.. vµ ®Æc biÖt dùa vµo søc m¹nh néi t¹i cña chÝnh ng©n hµng. Trong thêi gian tíi NHNTVN cÇn tËn dông u thÕ cña m×nh trªn thÞ trêng thÎ ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn h¬n n÷a dÞch vô thÎ cña m×nh. NH cÇn u tiªn tËp trung vµo viÖc ph¸t triÓn vµ tiªu chuÈn ho¸ c¸c s¶n phÈm NH lâi. CÇn lùa chän thø tù u tiªn triÒn khai cho phï hîp ®Æc thï, ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng cña NHNT. Tiªu chuÈn ho¸ qui tr×nh xö lý nghiÖp vô cña NH theo ®Þnh híng kh¸ch hµng vµ x©y dùng m¹ng th«ng tin néi bé vµ hÖ thèng hç trî ®ång thêi kh«ng ngõng ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong dÞch vô thÎ NH vµ ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi. Ch¬ng 2 Thùc tr¹ng dÞch vô thÎ ng©n hµng t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam 2.1.1. Vµi nÐt vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ tæ chøc cña NHNTVN 2.1.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Ngµy 01/04/1963, Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam chÝnh thøc ra ®êi. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng thµnh lËp lµ theo quyÕt ®Þnh 115/CP ra ngµy 30/10/1962 do Héi ®ång ChÝnh Phñ ban hµnh trªn c¬ së bé m¸y cña Côc ngo¹i hèi trùc thuéc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt nam. NHNTVN ra ®êi ®¸nh dÊu mét bíc ph¸t triÓn míi cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, hoµ nhÞp víi hÖ thèng ng©n hµng c¸c níc thuéc khèi XHCN lóc ®ã ®ang lµ chç dùa v÷ng ch¾c cho c«ng cuéc x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña CNXH ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh gi¶i phãng miÒn Nam, thèng mnhÊt Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Ng©n Anh- Líp 4023 20