TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
MÔ HÌNH NUÔI CÁ TRA XUẤT KHẨU THEO
TIÊU CHUẨN ASC TẠI TỈNH AN GIANG TRƯỜNG HỢP CÔNG TY ANVIFISH
Giáo viên hướng dẫn
TS. LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
Sinh viên thực hiện
TRẦN NGỌC Ý
Mã số: 4094780
Lớp: Kinh tế nông nghiệp 4-K35
Cần Thơ 2013
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
LỜI CẢM TẠ
Trong suốt thời gian học tại Trường Đại học Cần Thơ, em đã được quý
Thầy Cô của trường nói chung và quý Thầy Cô của Khoa Kinh tế & Quản Trị
Kinh Doanh nói riêng truyền đạt nhiều kiến thức xã hội và kiến thức chuyên môn
vô cùng quý giá cả về lý thuyết và thực tiễn. Những kiến thức hữu ích đó sẽ là
hành trang giúp em trưởng thành và tự tin bước vào cuộc sống.
Với tất cả lòng tôn kính, em xin gửi đến quý Thầy Cô Trường Đại học Cần
Thơ và quý Thầy Cô Khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh lòng biết ơn sâu sắc.
Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn thầy Lê Nguyễn Đoan Khôi đã tạo điều kiện
thuận lợi, tận tình giúp đỡ, cũng như bổ sung cho em những kiến thức còn thiếu
sót trong suốt quá trình nghiên cứu để em có thể hoàn thành đề tài tốt nghiệp này.
Em cũng xin chân thành cảm ơn các anh, chị và bạn Nguyễn Thị Phương
Thảo đã nhiệt tình giúp đỡ trong quá trình thu số liệu sơ cấp.
Cuối cùng em xin kính chúc quý Thầy Cô, các Anh Chị và các bạn được
nhiều sức khỏe và công tác tốt.
Em xin chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, ngày ..... tháng....năm 2013
Sinh viên thực hiện
Trần Ngọc Ý
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
i
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan rằng đề tài này do chính bản thân thực hiện, số liệu thu
thập và kết quả phân tích là hoàn toàn trung thực, đề tài không trùng với bất cứ
đề tài nghiên cứu khoa học nào.
Sinh viên thực hiện
Trần Ngọc Ý
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
ii
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
− Giáo viên hướng dẫn: Lê Nguyễn Đoan Khôi
− Học vị: Tiến sĩ
− Bộ môn:
− Sinh viên: Trần Ngọc Ý
− MSSV: 4094780
− Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp
− Tên đề tài: ”Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất
khẩu theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp
công ty
Anvifish”.
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ........................................
..........................................................................................................................
2. Hình thức: ......................................................................................................
..........................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn, tính cấp thiết của đề tài: ....................................
..........................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu, tính hiện đại của luận văn: ..........................................
..........................................................................................................................
5. Nội dung và kết quả đạt được: ........................................................................
..........................................................................................................................
6. Các nhận xét khác: ........................................................................................
..........................................................................................................................
7. Kết luận: ........................................................................................................
..........................................................................................................................
Cần Thơ, ngày …. tháng ….năm 2013
Giáo viên hướng dẫn
Ts Lê Nguyễn Đoan Khôi
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
iii
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
iv
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1 ................................................................................................ 1
PHẦN GIỚI THIỆU ................................................................................... 1
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................... 1
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................. 2
1.2.1. Mục tiêu chung.....................................................................................2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể.....................................................................................2
1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .................................................................... 3
1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................................... 3
1.4.1.Phạm vi về không gian..........................................................................3
1.4.2.Phạm vi về thời gian..............................................................................3
1.4.3.Đối tượng nghiên cứu............................................................................3
1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ..................................................................... 3
CHƯƠNG 2 ................................................................................................ 6
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................... 6
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ....................................................................... 6
2.1.1. Một số khái niệm.................................................................................6
2.1.1.1. Khái niệm về thủy sản và nuôi trồng thủy sản ..........................6
2.1.1.2. Khái niệm về hộ và hộ sản xuất..................................................6
2.1.1.3. Lao động.......................................................................................7
2.1.1.4. Đất đai .........................................................................................7
2.1.1.5. Vốn ..............................................................................................8
2.1.1.6. Kênh phân phối...........................................................................8
2.1.1.7. Khái niệm về hiệu quả sản xuất ..................................................8
2.1.2. Một số vấn đề chung về phát triển bền vững ngành nuôi cá tra .......9
2.1.2.1. Giới thiệu chung về cá tra ..........................................................9
2.1.2.2. Khái niệm chung về phát triển bền vững.................................10
2.1.2.3. Tiêu chí đánh giá sự phát triển bền vững ngành nuôi cá tra ..10
2.1.2.4. Sự cần thiết phải phát triển bền vững ngành nuôi cá tra........12
2.1.3. Khái quát về tiêu chuẩn ASC ...........................................................13
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
v
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
2.1.3.1. Quá trình hình thành................................................................13
2.1.3.2. Ý nghĩa của việc ra đời tiêu chuẩn ASC ..................................13
2.1.3.3. Sứ mệnh, mục tiêu và nguyên tắc của tiêu chuẩn ASC............14
2.1.4. Các khái niệm cơ bản trong kinh tế ..................................................15
2.1.4.1. Doanh thu...................................................................................15
2.1.4.2. Chi phí........................................................................................15
2.1.4.3. Lợi nhuận ...................................................................................16
2.1.5. Một số vấn đề chung về phân tích hoạt động kinh doanh ................17
2.1.5.1. Khái niệm về phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ...........17
2.1.5.2. Vai trò của việc phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của
công ty..............................................................................................................17
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 17
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu...........................................................17
2.2.1.1. Phương pháp tiếp cận................................................................17
2.2.1.2. Phương pháp thu thập số liệu ...................................................17
2.2.1.3. Cơ cấu mẩu và phương pháp phỏng vấn .................................18
2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ..........................................................18
CHƯƠNG 3 .............................................................................................. 22
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ CÁ TRA TẠI
TỈNH AN GIANG..................................................................................... 22
3.1. TỔNG QUAN VỀ AN GIANG ........................................................... 22
3.1.1. Vị trí địa lý và lịch sử hình thành.....................................................22
3.1.1.1. Vị trí địa lý .................................................................................22
3.1.1.2. Lịch sử hình thành.....................................................................23
3.1.2. Đặc điểm về tự nhiên và dân số ........................................................24
3.1.2.1. Địa hình – khí hậu......................................................................24
3.1.2.2. Tài nguyên..................................................................................24
3.1.2.3. Dân số và lao động .....................................................................25
3.1.3.1. Về kinh tế ...................................................................................26
3.1.3.2.Văn hóa xã hội ............................................................................26
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
vi
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
3.1.4. Đánh giá những thuận lợi và khó khăn.............................................27
3.1.4.1. Thuận lợi ....................................................................................27
3.1.4.2. Khó khăn....................................................................................27
3.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG MÔ HÌNH CÁ TRA Ở
TỈNH AN GIANG..................................................................................... 28
3.2.1. Khái quát ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam ..........................28
3.2.2. Tổng quan về sự phát triển ngành cá tra ở tỉnh An Giang ..............29
3.2.2.1. Khái quát về sự phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản ở An
Giang................................................................................................................29
3.2.2.2. Sự phát triển của cá tra ở tỉnh An Giang giai đoạn 2010 - 2012
..........................................................................................................................36
3.2.3. Thực trạng phát triển mô hình nuôi cá tra theo tiêu chuẩn ASC ở
tỉnh An Giang ..................................................................................................42
3.3. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY ANVIFISH..................... 44
3.3.1. Quá trình hình thành và phát triển...................................................44
3.3.2. Chức năng và tình hình nhân sự của công ty....................................46
3.3.2.1. Chức năng ..................................................................................46
3.3.2.2. Tình hình nhân sự và tiền lương của nhân viên .......................46
3.3.3. Khái quát về sản phẩm và đặc điểm kỹ thuật của sản phẩm của công
ty Anvifish........................................................................................................51
3.3.3.1. Cá tra fillet các loại....................................................................51
3.3.3.2. Cá tẩm bột..................................................................................52
3.3.3.3. Cá xiên que.................................................................................52
3.3.3.4. Cá chẽm, cá kèo .........................................................................52
3.3.4. Tổng quan về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty Anvifish
..........................................................................................................................52
3.3.5. Định hướng của công ty .....................................................................53
3.4. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ CÁ TRA THEO TIÊU
CHUẨN ASC TẠI CÔNG TY ANVIFISH – TỈNH AN GIANG ................ 54
3.4.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty Anvifish.......................54
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
vii
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
3.4.1.1. Kết quả hoạt động kinh doanh..................................................54
3.4.1.2. Một số chỉ tiêu tài chính của công ty.........................................57
3.4.2. Giới thiệu vùng nuôi cá Tra theo tiêu chuẩn ASC............................58
3.4.3. Phân tích hiệu quả sản xuất theo mô hình ASC tại các trại nuôi của
công ty …………………………………………………………………………59
3.4.3.1. Giới thiệu chung về mẫu phỏng vấn .........................................59
3.4.3.2. Tổng quan về kỹ thuật của các trang trại.................................62
3.4.3.3. Phân tích chi phí ........................................................................64
3.4.3.4. Phân tích tổng thu nhập (doanh thu) ........................................69
3.4.3.5. Một số chỉ tiêu tài chính ............................................................70
3.4.3.6. Nhận thức về vấn đề nuôi cá tra của công ty Anvifish, nông
dân, hợp tác xã ................................................................................................71
3.4.2. Phân tích kênh phân phối và tiêu thụ cá tra theo tiêu chuẩn ASC
của công ty Anvifish ........................................................................................74
CHƯƠNG 4 .............................................................................................. 77
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN BỀN
VỮNG CỦA MÔ HÌNH NUÔI CÁ TRA XUẤT KHẨU THEO TIÊU
CHUẨN ASC............................................................................................ 77
4.1. NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA MÔ
HÌNH NUÔI CÁ TRA XUẤT KHẨU THEO TIÊU CHUẨN ASC TẠI
CÔNG TY ANVIFISH .............................................................................. 77
4.1.1. Những yếu tố khách quan.................................................................77
4.1.1.1. Kinh tế........................................................................................77
4.1.1.2. Luật pháp, chính trị...................................................................77
4.1.1.3. Văn hóa, xã hội...........................................................................78
4.1.1.4. Công nghệ, kỹ thuật...................................................................79
4.1.2. Những yếu tố chủ quan......................................................................79
4.1.2.1. Đối thủ cạnh tranh hiện tại........................................................79
4.1.2.2. Khách hàng ................................................................................80
4.1.2.3. Nhà cung cấp..............................................................................80
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
viii
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
4.1.2.4. Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn........................................................81
4.1.2.5. Sản phẩm thay thế .....................................................................81
4.2. PHÂN TÍCH NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN BỀN
VỮNG CỦA MÔ HÌNH NUÔI CÁ TRA XUẤT KHẨU THEO TIÊU
CHUẨN ASC TẠI CÔNG TY ANVIFISH ................................................ 82
4.2.1. Phân tích nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của mô hình nuôi cá
tra theo tiêu chuẩn ASC tại công ty Anvifish.................................................82
4.2.1.1. Chất lượng cá trong khâu tiến nhận nguyên liệu, khâu chế
biến, khâu phân phối.......................................................................................82
4.2.1.2. Khung pháp lý của nhà nước ....................................................86
4.2.1.3. Trại nuôi.....................................................................................88
4.2.1.4. Quản lý chất thải và ô nhiễm môi trường nước........................88
4.2.1.5. Tính ổn định của nguồn giống...................................................89
4.2.1.6. Thức ăn ......................................................................................90
4.2.1.7. Sức khỏe cá, thuốc thú y và hóa chất ........................................91
4.2.1.8. Trách nhiệm xã hội....................................................................92
4.2.2. Những thuận lợi và khó khăn khi tham gia tiêu chuẩn ASC của công
ty Anvifish........................................................................................................92
4.2.2.1. Thuận lợi ....................................................................................92
4.2.2.2. Khó khăn....................................................................................94
CHƯƠNG 5 .............................................................................................. 96
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CHO MÔ HÌNH NUÔI CÁ TRA
THEO TIÊU CHUẨN ASC....................................................................... 96
5.1. PHÂN TÍCH MA TRẬN SWOT......................................................... 96
5.1.1. Xác định điểm mạnh, điểm yếu của Anvifish ...................................96
5.1.1.1. Điểm mạnh .................................................................................96
5.1.1.2. Điểm yếu.....................................................................................97
5.1.2. Xác định các cơ hội và mối đe dọa ....................................................97
5.1.2.1. Các cơ hội...................................................................................97
5.1.2.2. Các mối thách thức ....................................................................98
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
ix
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
5.2. MỘT SỐ CHIẾN LƯỢC CỦA CÔNG TY ANVIFISH ..................... 101
5.2.1. Chiến lược phát triển thị trường .....................................................101
5.2.2. Chiến lược thâm nhập thị trường....................................................102
5.2.3. Chiến lược phát triển sản phẩm ......................................................102
5.2.4. Chiến lược kết hợp về phía sau .......................................................102
5.2.5. Chiến lược kết hợp về phía trước....................................................103
5.2.6. Chiến lược kết hợp hàng ngang.......................................................103
5.3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CHO MÔ HÌNH NUÔI CÁ
TRA THEO TIÊU CHUẨN ASC CỦA CÔNG TY ANVIFSIH ............... 103
5.3.1. Giải pháp về con giống.....................................................................103
5.3.2. Giải pháp về thức ăn ........................................................................104
5.3.3 Giải pháp về thuốc thú y, hóa chất...................................................104
5.3.4. Giải pháp về nguồn nguyên liệu ......................................................105
5.3.5. Giải pháp về thiết bị sản xuất ..........................................................106
5.3.6. Giải pháp về quản lý chất lượng......................................................106
5.3.7. Giải pháp về nhân sự .......................................................................107
5.3.8. Giải pháp về hệ thống thông tin ......................................................108
5.3.9. Giải pháp về thị trường....................................................................108
CHƯƠNG 6 ............................................................................................ 111
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................. 111
6.1. KẾT LUẬN ...................................................................................... 111
6.2. KIẾN NGHỊ ..................................................................................... 112
6.2.1. Đối với nhà nước ........................................................................... 112
6.2.2. Đối với công ty..................................................................................113
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 114
PHỤ LỤC ............................................................................................... 116
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
x
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: MA TRẬN SWOT .................................................................... 21
Bảng 3.1: KẾT QUẢ SẢN XUẤT THỦY SẢN QUA CÁC NĂM 2010 - 2012
................................................................................................................. 30
Bảng 3.2: TÌNH HÌNH SẢN XUẤT GIỐNG CÁ TRA, CÁ BASA NĂM 2012
................................................................................................................. 38
Bảng 3.3: KẾT QUẢ SẢN XUẤT CÁ TRA TỈNH AN GIANG GIAI ĐOẠN
2010 - 2012................................................................................................ 39
Bảng 3.4: KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY ...... 55
Bảng 3.5: MỘT SỐ CHỈ TIÊU TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY ................... 57
Bảng 3.6: THỐNG KÊ THÔNG TIN CHUNG CỦA CÁC TRANG TRẠI
CÁ TRA ................................................................................................... 60
Bảng 3.7: TRAO ĐỔI NƯỚC.................................................................... 62
Bảng 3.8: THỜI GIAN NUÔI CẤY, TỶ LỆ SỐNG, FCR .......................... 63
Bảng 3.9: CHI PHÍ SẢN XUẤT CÁ TRA TRUNG BÌNH TRÊN HA
TRONG MỘT VỤ .................................................................................... 65
Bảng 3.10: THỐNG KÊ NĂNG SUẤT, GIÁ BÁN, DOANH THU TỪ MÔ
HÌNH NUÔI CÁ ....................................................................................... 69
Bảng 3.11: CÁC CHỈ TIÊU TÀI CHÍNH CỦA NÔNG DÂN, HỢP TÁC XÃ,
CÔNG TY ANVIFISH .............................................................................. 70
Bảng 3.12: NHẬN THỨC VỀ VẤN ĐỀ NUÔI CÁ CỦA CÔNG TY
ANVIFISH, NÔNG DÂN, HỢP TÁC XÃ .................................................. 72
Bảng 4.1: PHÍ LOGO ASC ....................................................................... 94
Bảng 5.1: MA TRẬN SWOT CHO MÔ HÌNH NUÔI CÁ TRA THEO TIÊU
CHUẨN ASC TẠI CÔNG TY ANVIFISH ................................................ 99
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
xi
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
DANH MỤC HÌNH
Hình 3.1: Giá trị sản xuất thủy sản ở tỉnh An Giang giai đoạn 2008 – 2011 . 33
Hình 3.2: Sản lượng thủy sản nuôi trồng của các đơn vị hành chính tỉnh An
Giang năm 2012 ........................................................................................ 40
Hình 3.3: Doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế qua các năm ................... 56
Hình 3.4: Cơ cấu chi phí sản xuất cá tra trung bình trên vụ của công ty, nông
dân và hợp tác xã ...................................................................................... 66
Hình 3.5: Sơ đồ kênh phân phối cá tra của công ty Anvifish ........................ 75
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
xii
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
ASC:
Hội Đồng Quản Lý Nuôi Trồng Thuỷ Sản.
WWF:
Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên.
IDH:
Sáng kiến thương mại bền vững.
ISEL:
Viện kỹ thuật Lisboa.
VASEP:
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam.
ĐBSCL:
đồng bằng sông Cửu Long.
NTTS:
Nuôi trồng thủy sản .
ATVSTP:
An toàn vệ sinh thực phẩm.
Bộ NN&PTNN:
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
ISEAL:
Hiệp hội thành viên toàn cầu về các tiêu chuẩn bền vững.
CITES:
Công ước về thương mại quốc tế các loài động, thực vật
hoang dã nguy cấp
FCR:
Hệ số chuyển hóa thức ăn.
ISO/ IEC 17025: Tiêu chuẩn quốc tế quy định những yêu cầu chung đối với
năng lực của phòng thí nghiệm và hiệu chuẩn.
GLOBAL GAP:
Thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu
DOC:
Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
xiii
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
CHƯƠNG 1
PHẦN GIỚI THIỆU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Nước ta đã và đang không ngừng phát triển vươn lên để đưa nền kinh tế
tiến lên hội nhập vào nền kinh tế thế giới. Trong xu thế hội nhập đó, bên cạnh
việc chú trọng đến một nền kinh tế công nghiệp hóa và hiện đại hóa với những
bước tiến khoa học kỹ thuật mới thì phát triển ngành thủy sản là vấn đề cốt lõi
của đảng và nhà nước ta quan tâm. Trong hơn 10 năm qua, thủy sản Việt Nam đã
có những bước phát triển vượt bậc, trở thành một trong những nước có tốc độ
phát triển thủy sản nhanh trên thế giới. Trong đó, ngành nuôi trồng thuỷ sản Việt
Nam, đặc biệt là ngành nuôi cá tra được coi là tiến bộ nhanh nhất, bất chấp sự
khởi đầu đầy khó khăn, ngành thủy sản đã có sự tăng trưởng nhanh chóng từ năm
2000 – 2011, diện tích nuôi tăng 5 lần, đạt 6.000 ha, sản lượng thương mại tăng
35 lần (từ 37.500 tấn lên 1,35 triệu tấn), thị trường xuất khẩu phát triển ra 136
quốc gia và vùng lãnh thổ, ngoại tệ thu về từ việc bán loại cá này cũng tăng gấn
33 lần (từ 40 triệu USD lên 1.805 tỷ USD), chiếm trên 35% tổng giá trị xuất khẩu
thủy sản, đóng góp khoảng 2% GDP cho quốc gia, tạo việc làm cho hàng chục
triệu lao động,...[9] Từ đó tiến tới sự ổn định các mặt của xã hội. Nuôi cá tra
đang ngày càng chiếm vị trí quan trọng trong nền kinh tế - xã hội sản xuất nông
nghiệp của Việt Nam.
An Giang là tỉnh đi đầu trong việc xây dựng và phát triển cá tra vì An
Giang có nhiều diện tích tự nhiên và nhân tạo, với lợi thế đa dạng các vùng sinh
thái nên nghề nuôi trồng thủy sản đã trở thành một nghề phổ biến và được chú
trọng phát triển đặc biệt là các sản phẩm có kinh tế cao như nuôi cá nước ngọt,
đặc biệt là cá tra với nhiều hình thức khác nhau. Nuôi cá tra mới chỉ phát triển rất
nhanh và góp phần tạo công ăn việc làm cho một bộ phận lớn lao động, tăng thu
nhập cho nông dân. Tuy nhiên, ngành nuôi cá tra vẫn còn không ít những bất cập
và phải đối mặt với hàng loạt thách thức như: sự hoạt động của trang trại không
theo khuôn khổ pháp lý, môi trường sống của các loài động thực vật dễ nhạy cảm
với sự thay đổi dòng nước ảnh hưởng đến người sử dụng nước và môi trường,
chất thải dư thừa có thể gây ô nhiễm nước và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường
sống của các loài động vật, các hệ sinh thái bị đe dọa khi cá tra thoát khỏi trại
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
1
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
nuôi, suy giảm của nguồn thực phẩm, sức khỏe có thể ảnh hưởng đến các nguồn
cung cấp cá nuôi và cá hoang dã, phát sinh giữa những người sử dụng chung các
nguồn tài nguyên... Do đó, để khắc phục những tồn tại nêu trên, đáp ứng được
những biến đổi về khí hậu, các yêu cầu của hội nhập kinh tế toàn cầu, sự suy
thoái môi trường, sự đòi hỏi ngày càng khắt khe của thị trường về chất lượng và
vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như theo kịp sự tiến bộ của khoa học công nghệ
hiện đại thì việc ứng dụng mô hình nuôi cá tra theo tiêu chuẩn ASC nhằm mục
tiêu phát triển ngành nuôi cá tra một cách bền vững, góp phần tạo công ăn việc
làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, đáp ứng thị trường trong nước và
phục vụ xuất khẩu vì tiêu chuẩn này đặt ra yêu cầu khá mới mẻ đối với các doanh
nghiệp Việt Nam, đặc biệt là công ty Anvifish, mặc dù công ty đã đạt tiêu chuẩn
ASC nhưng cũng gặp không ít khó khăn về trách nhiệm xã hội. Đứng trước tình
hình đó tác giả quyết định chọn đề tài ”Giải pháp phát triển bền vững mô hình
nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp
công ty Anvifish” để làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp của mình với mong
muốn góp phần tìm ra những giải pháp để phát triển bền vững nghề nuôi cá tra.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích thực trạng và những nhân tố tác động đến sự phát triển bền vững
mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An Giang; từ đó đề
xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất, phát triển bền vững ngành
cá tra.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Phân tích thực trạng phát triển mô hình nuôi cá tra tại tỉnh An Giang và
theo tiêu chuẩn ASC tại công ty Anvifish.
- Đánh giá các nhân tố tác động đến sự phát triển bền vững mô hình nuôi cá
tra xuất khẩu theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty
Anvifish.
- Đề xuất giải pháp nhằm góp phần phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra
theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish.
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
2
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
Câu hỏi 1: Mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An
Giang – trường hợp công ty Anvifish phát triển như thế nào? Tiềm năng phát
triển của công ty trong tương lai như thế nào?
Câu hỏi 2: Những nhân tố nào tác động đến sự phát triển bền vững mô hình
nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công
ty Anvifish? Nhân tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến sự phát triển bền vững mô
hình nuôi cá tra theo tiêu chuẩn ASC tại công ty Anvifish - tỉnh An Giang?
Câu hỏi 3: Cần làm gì để góp phần phát triển bền vững của mô hình nuôi
tra xuất khẩu theo tiêu chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty
Anvifish?
1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1. Phạm vi về không gian
Đề tài thực hiện tại công ty Anvifish - tỉnh An Giang.
1.4.2. Phạm vi về thời gian
Thông tin về số liệu sử dụng cho luận văn chủ yếu được thu thập trong
khoảng thời gian từ năm 2010 đến năm 2012.
Luận văn được tiến hành từ tháng 01 năm 2013 đến tháng 05 năm 2013
1.4.3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng phát triển và những nhân tố tác động
đến sự phát triển bền vững của trang trại nuôi cá tra theo tiêu chuẩn ASC ở tỉnh
An Giang.
1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
Trần Văn Tạo (2009), ”Phân tích kênh phân phối sản phẩm cá tra vùng
đồng bằng sông Cửu Long”, luận văn thạc sĩ. Nghiên cứu xác định các tác nhân
trong kênh phân phối cá tra vùng đồng bằng sông Cửu Long. Mục tiêu nghiên
cứu của đề tài là phân tích kênh phân phối sản nhằm cá tra nhằm tìm ra những
giải pháp góp phần hoàn thiện kênh phân phối sản phẩm cá tra trong vùng.
Nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phương pháp xác định kênh
phân phối, phương pháp xác định lợi ích – chi phí (CBA) để xác định các tác
nhân ảnh hưởng nhiều hay ít trong kênh phân phối sản phẩm cá tra vùng đồng
bằng sông Cửu Long. Kết quả nghiên cứu cho thấy phần lớn người nuôi cá có xu
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
3
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
hướng bán nguyên liêu trực tiếp cho các công ty chế biến hơn thương lái đáp ứng
nhu cầu của công ty và thuận tiện hơn trong việc thu mua. Từ đó tác giả đề xuất
ra một số giải pháp về con giống, về thức ăn chăn nuôi, thú y, hóa chất xử lý
trong ao nuôi, đầu ra đối với sản phẩm... và một số giải pháp khác nhằm hoàn
thiện hơn kênh phân phối của vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Lê Bảo Trị (2010), ”Phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản và đề xuất giải
pháp đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản cho công ty cổ phần An Xuyên An Giang”,
luận văn đại học. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích đánh giá tình hình
kinh doanh xuất khẩu thủy sản công ty cổ phần An Xuyên An Giang trên cơ sở
đó đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản trong thời gian
tới cho công ty cổ phần An Xuyên nói riêng và các doanh nghiệp xuất khẩu thủy
sản ở Việt Nam nói chung. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc kinh doanh xuất
khẩu cá tra, cá basa fillet đông lạnh tại công ty cổ phần An Xuyên đã đạt được
những thành công nhất định, kim ngạch xuất khẩu ngày càng gia tăng, sản lượng
xuất khẩu của công ty luôn chiếm tỷ trọng cao so với các doanh nghiệp khác
trong tỉnh do đó nghiên cứu đã đề xuất những giải pháp về sản phẩm, thị trường
đầu vào, kênh phân phối... để duy trì những thành công mà công ty đạt được.
Đoàn văn Hổ (2009), ”Phân tích chuỗi giá trị cá tra tỉnh An Giang”, luận
văn thạc sĩ. Nghiên cứu xác định hoạt động sản xuất, mua bán và tiêu dùng của
các tác nhân chính trong chuỗi, các tác nhân chính tham gia trong chuỗi giá trị cá
tra ở An Giang và những lợi thế, cơ hội và thách thức trong chuỗi từ đó đề xuất
những giải pháp để thực hiện chiến lược nâng cấp chuỗi. Kết quả nghiên cứu cho
thấy được chức năng cơ bản của từng tác nhân, những thực lợi khó khăn của từng
tác nhân trong chuỗi và kinh tế của chuỗi giá trị từ đó đề xuất những giải pháp
nâng cấp chuỗi trong khâu sản xuất giống, quy hoạch vùng nuôi an toàn, các nhà
máy chế biến cá xuất khẩu... góp phẩn làm chuỗi giá trị hoàn thiện hơn.
Qua kết quả lược khảo tài liệu tác giả rút ra được một số nội dung mà các
đề tài trước đã đạt được: các đề tài trên đã chỉ ra được tình hình kinh doanh, sản
xuất và tiêu thụ của cá tra của doanh nghiệp ở An Giang nói riêng và ở đồng
bằng sông Cửu Long nói chung. Bên cạnh đó, còn chỉ ra được các tác nhân chính
trong kênh phân phối sản phẩm cá tra và các tác nhân ảnh hưởng như thế nào đến
việc tiêu thụ cá tra, những thuận lợi và khó khăn trong vấn đề về tiêu thụ, những
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
4
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
mặt còn hạn chế trong quá trình tiêu thụ cá tra về thị trường đầu ra của sản phẩm.
Tác giả đã kế thừa kết quả nghiên cứu về nội dung và phương pháp: so sánh kết
quả đề tài với kết quả nghiên cứu trước, chọn các yếu tố ảnh hưởng đến mô hình
nuôi cá tra. Ngoài ra đề tài đã sử dụng phương pháp phân tích và đưa ra một về
mô hình nuôi cá tra mà các nghiên cứu trước đây chưa đề cập như đưa ra một số
giải pháp để phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra.
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
5
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
Giải pháp phát triển bền vững mô hình nuôi cá tra xuất khẩu theo tiêu
chuẩn ASC tại tỉnh An Giang – trường hợp công ty Anvifish
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1. Một số khái niệm
2.1.1.1. Khái niệm về thủy sản và nuôi trồng thủy sản
Ngành thủy sản là một bộ phận hay còn gọi là một phần của ngành nông
nghiệp, bởi vì ngành thủy sản có những đặc điểm của ngành nông nghiệp nói
chung. Tư liệu sản xuất chính của ngành thủy sản là mặt nước; đối tượng lao
động là những sinh vật thủy sinh; kết quả sản xuất của ngành là những sản phẩm
sinh vật, những kết quả sinh học. Ngoài ra, thuỷ sản là một trong những ngành
sản xuất kinh doanh, một ngành hoạt động kinh tế nằm trong tổng thể kinh tế –
xã hội của loài người.
Theo FAO (2008) thì nuôi trồng thủy sản (tiếng anh: aquaculture) là nuôi
các thủy sinh vật trong môi trường nước ngọt và lợ/mặn, bao gồm áp dụng các kỹ
thuật vào quy trình nuôi nhằm nâng cao năng suất; thuộc sở hữu cá nhân hay tập
thể.
Một số tác giả khái niệm nuôi thủy sản đơn giản hơn đó là nuôi hay canh
tác động và thực vật dưới nước do xuất xứ từ thật ngữ aqua (nước) + culture
(nuôi).
2.1.1.2. Khái niệm về hộ và hộ sản xuất
a) Hộ
Tại cuộc Hội thảo quốc tế lần thứ tư về quản lý nông trại tại Hà Lan năm
1980, các đại biểu nhất trí rằng: Hộ là một đơn vị cơ bản của xã hội có liên quan
đến sản xuất, tái sản xuất, tiêu dùng và các hoạt động khác.
Liên hợp quốc cho rằng:” Hộ là những người cùng sống chung dưới mái
nhà, cùng ăn chung và có cùng một ngân quỹ”.
Qua các đặc điểm khác nhau về khái niệm ”hộ” có thể nêu lên một số đặc
điểm cần lưu ý khi phân định ”hộ”:
- Hộ là một nhóm người có cùng huyết tộc hay không cùng chung huyết
tộc.
- Họ cùng sống chung hay không cùng sống chung trong một mái nhà.
GVHD: LÊ NGUYỄN ĐOAN KHÔI
6
SVTH: TRẦN NGỌC Ý
- Xem thêm -