Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lêi më ®Çu
Tõ h¬n mét thËp kû nay, qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ toµn cÇu ho¸
trë thµnh mét xu thÕ kh¸ch quan vµ diÔn ra nhanh chãng, võa t¹o c¬ héi cho c¸c
nÒn kinh tÕ võa t¨ng søc Ðp c¹nh tranh. C¹nh tranh lµ mét trong nh÷ng quy luËt
kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ trêng, lµ c«ng cô ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o
dùng nªn nh÷ng doanh nghiÖp thµnh ®¹t ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong
níc vµ quèc tÕ.
V× thÕ doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cao. §Æc biÖt ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt dÖt may lµ ngµnh cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh
chãng s¶n phÈm dÖt may lu«n chiÕm tû träng lín vµ ®øng vÞ trÝ thø hai sau dÇu th«
cña níc ta, cã kh¶ n¨ng th©m nhËp kh«ng chØ nh÷ng thÞ trêng quy ®Þnh h¹n
ng¹ch mµ c¶ nh÷ng thÞ trêng kh«ng cã h¹n ng¹ch.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 2003 ®¹t 3,6 tû USD, t¨ng thªm
30% so víi n¨m 2002 lµ mét mèc son míi cña ngµnh dÖt may, trong vßng 3 n¨m
kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng gÇn hai lÇn.
Do cã ®Æc ®iÓm lµ kh«ng ®ßi hái vèn lín, l¹i thu håi vèn nhanh vµ sö dông
nhiÒu lao ®éng, lµ ngµnh hÇu hÕt c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tham gia nªn møc ®é
c¹nh tranh cµng cao.
Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, víi nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ lao ®éng, chi phÝ, hµng dÖt may
ViÖt Nam ®· tõng bíc chiÕm lÜnh ®îc thÞ trêng quèc tÕ, trong ®ã cã ba thÞ
trêng lín: thÞ trêng EU, thÞ trêng NhËt B¶n vµ thÞ ttrêng Mü. Nhng chØ cßn
cha ®Çy chÝn th¸ng n÷a HiÖp ®Þnh hµng dÖt may trong khu«n khæ WTO sÏ ®îc
thùc hiÖn hoµn toµn. Th¬ng m¹i thÕ giíi bíc vµo giai ®o¹n míi - giai ®o¹n tù do
ho¸ th¬ng m¹i hµng dÖt may. Khi hµng dÖt may thÕ giíi( ATC) chÊm døt, chuyÓn
tõ chÕ ®é b¶o hé b»ng h¹n ng¹ch sang c¹nh tranh thùc sù gi÷a c¸c níc xuÊt khÈu
dÖt may trong tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi th× c¹nh tranh quèc tÕ sÏ ngµy cµng gay
g¾t. H¬n thÕ n÷a søc c¹nh tranh cña phÇn lín s¶n phÈm dÖt may cña ViÖt Nam cßn
yÕu c¶ vÒ chÊt lîng vµ gi¸ c¶. C¸nh cöa duy nhÊt ®¶m b¶o thµnh c«ng lµ n©ng cao
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
søc c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ v× ®ã lµ vÊn ®Ò
sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay.
§Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu hµng dÖt may ViÖt Nam giµnh th¾ng lîi trong
c¹nh tranh khi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, cÇn ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ
®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®èi víi hµngdÖt may ViÖt Nam
trªn thÞ trêng quèc tÕ.
§ã còng lµ lý do mµ em chän ®Ò tµi: “ Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ”.
Néi dung cña ®Ò ¸n:
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ môc lôc, ®Ò ¸n gåm nh÷ng phÇn chÝnh sau
®©y:
Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt
Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ.
Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng
dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ trßng quèc tÕ.
Do tr×nh ®é cßn h¹n hÑp vµ thêi gian h¹n chÕ nªn ®Ò ¸n kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh.Mong ®îc sù gãp ý, ®iÒu chØnh, bæ sung cña thÇy
NguyÔn §×nh Trung ®Ó ®Ò ¸n cña em ®îc ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn h¬n. Em xin c¶m
¬n thÇy.
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
CH¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh
I - Kh¸i niÖm
1. C¹nh tranh lµ g×?
Ngµy nay, hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu ph¶i thõa nhËn trong mäi
ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu ph¶i cã c¹nh tranh vµ coi c¹nh tranh kh«ng nh÷ng lµ m«i
trêng, ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn nãi chung, thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t
triÓn vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng mµ cßn
lµ yÕu tè quan träng lµm lµnh m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ x· héi.
Mét trong nh÷ng khã kh¨n lµ kh«ng cã mét sù ®ång nhÊt trong quan niÖm vÒ c¹nh
tranh. Lý do lµ thuËt ng÷ nµy ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ cho tÊt c¶ c¸c doanh
nghiÖp, c¸c ngµnh, c¸c quèc gia vµ c¶ khu vùc liªn quèc gia.
Khi x¸c ®Þnh tÝnh c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp hay cña mét ngµnh c«ng
nghiÖp chØ cÇn xÐt ®Õn tiÒm n¨ng s¶n xuÊt mét hµng ho¸ hay dÞch vô ë mét møc gi¸
ngang b»ng hay thÊp h¬n møc gi¸ phæ biÕn mµ kh«ng ph¶i cã trî cÊp.
Uû ban c¹nh tranh c«ng nghiÖp cña Tæng thèng Mü sö dông ®Þnh
nghÜa c¹nh tranh ®èi víi mét quèc gia nh sau:
“C¹nh tranh ®èi víi mét quèc gia lµ møc ®é mµ ë ®ã díi c¸c ®iÒu kiÖn thÞ trêng
tù do vµ c«ng b»ng , cã thÓ s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô ®¸p øng ®îc c¸c ®ßi
hái cña c¸c thÞ trêng quèc tÕ , ®ång thêi duy tr× vµ më réng ®îc thu nhËp thùc tÕ
cña nh©n d©n níc ®ã”.
B¸o c¸o vÒ c¹nh tranh toµn cÇu ®Þnh nghÜa c¹nh tranh ®èi víi mét quèc gia lµ:
“Kh¶ n¨ng cña níc ®ã ®¹t ®îc nh÷ng thµnh qu¶ nhanh vµ bÒn v÷ng vÒ møc sèng
nghÜa lµ ®¹t ®îc c¸c tØ lÖ t¨ng trëng kinh tÕ kinh tÕ cao ®îc x¸c ®Þnh b»ng sù
thay ®æi cña tæng s¶n phÈm quèc néi(GDP) trªn ®Çu ngêi theo thêi gian”.
3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
DiÔn ®µn cÊp cao vÒ c¹nh tranh c«ng nghiÖp cña tæ chøc Hîp t¸c vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ (OECD) ®· chän ®Þnh nghÜa vÒ c¹nh tranh, cè g¾ng kÕt hîp c¸c doanh
nghiÖp , ngµnh vµ quèc gia nh sau :
“ Kh¶ n¨ng cña c¸c doanh nghiÖp, ngµnh, quèc gia vµ vïng trong viÖc t¹o ra viÖc
lµm vµ thu nhËp cao h¬n trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ”.
§Þnh nghÜa trªn phï hîp v× nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc gia n»m
trong mèi liªn hÖ trùc tiÕp víi ho¹t ®éng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp vµ lîi thÕ
c¹nh tranh trë thµnh mét nh©n tè quan träng trong ho¹t ®éng kinh tÕ .
2. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ g× ?
ThuËt ng÷ “kh¶ n¨ng c¹nh tranh” ®îc sö dông réng r·i trong c¸c ph¬ng tiÖn
th«ng tin ®¹i chóng, trong s¸ch b¸o chuyªn m«n, trong giao tiÕp hµng ngµy cña c¸c
chuyªn gia kinh tÕ, c¸c nhµ kinh doanh… Nhng cho ®Õn nay vÉn cha cã mét sù
nhÊt trÝ cao trong c¸c häc gi¶ vµ giíi chuyªn m«n vÒ kh¸i niÖm kh¶ n¨ng c¹nh
tranh ë c¶ cÊp quèc gia lÉn cÊp ngµnh, c«ng ty, xÝ nghiÖp. Lý do c¬ b¶n lµ ë chç cã
nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
§èi víi mét sè ngêi, kh¶ n¨ng c¹nh tranh chØ cã ý nghÜa rÊt hÑp, ®îc thÓ
hiÖn qua c¸c chØ sè vÒ tû gi¸ thùc vµ trong mèi quan hÖ th¬ng m¹i.Trong khi ®ã,
®èi víi nh÷ng ngêi kh¸c, kh¸i niÖm kh¶ n¨ng c¹nh tranh l¹i bao gåm kh¶ n¨ng
s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ñ søc ®¸p øng ®ßi hái cña c¹nh tranh quèc tÕ vµ yªu
cÇu b¶o ®¶m møc sèng cao cho c¸c c«ng d©n trong níc .
Trong cuèn s¸ch næi tiÕng “Lîi thÕ c¹nh tranh cña c¸c quèc gia”cña M.Porter ®·
cho r»ng chØ cã n¨ng suÊt lµ chØ sè cã ý nghÜa khi nãi vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc
gia.
Cßn Krugman(1994) th× l¹i cho r»ng : Kh¸i niÖm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh chØ
phï hîp víi cÊp ®é c«ng ty, ®¬n gi¶n lµ v× nÕu mét c«ng ty nµo ®ã kh«ng ®ñ kh¶
n¨ng bï ®¾p chi phÝ cña m×nh, th× ch¾c ch¾n ph¶i tõ bá kinh doanh hoÆc ph¸ s¶n.
II .Ph©n lo¹i kh¶ n¨ng c¹nh tranh
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ gåm kh¸i niÖm c¹nh tranh quèc gia, kh¸i
niÖm c¹nh tranh doanh nghiÖp vµ kh¸i niÖm c¹nh tranh cña hµng ho¸ vµ dÞch
vô.Trong ®ã, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ vµ dÞch vô lµ nhiÖm vô träng t©m
4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
vµ c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ chñ
®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña níc ta.
1 . Kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc gia
§©y lµ mét kh¸i niÖm phøc hîp, bao gåm c¸c yÕu tè ë tÇm vÜ m«, ®ång thêi
còng bao gåm kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong c¶ níc. Kh¶ n¨ng
c¹nh tranh ®îc ®Þnh nghÜa lµ kh¶ n¨ng cña mét nÒn kinh tÕ ®¹t ®îc t¨ng trëng
bÒn v÷ng, thu hót ®îc ®Çu t b¶o ®¶m æn ®Þnh kinh tÕ x· héi, n©ng cao ®êi sèng
cña ngêi d©n .
2 . Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®îc ®o b»ng kh¶ n¨ng duy tr× vµ
më réng thÞ phÇn, thu lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong m«i trêng c¹nh tranh
trong níc vµ quèc tÕ.
Mét doanh nghiÖp cã thÓ kinh doanh mét hay nhiÒu s¶n phÈm vµ dÞch vô. V×
vËy mµ cã ph©n biÖt kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp víi kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña s¶n phÈm, dÞch vô.
3 . Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ®îc ®o b»ng thÞ phÇn cña s¶n phÈm ®ã
trªn thÞ trêng .
Gi÷a ba cÊp ®é kh¶ n¨ng c¹nh tranh cã mèi quan hÖ qua l¹i mËt thiÕt víi
nhau, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau, chÕ ®Þnh vµ phô thuéc lÉn nhau. Mét nÒn kinh tÕ cã
kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao ph¶i cã nhiÒu doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
Ngù¬c l¹i ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh, m«i trêng
kinh doanh cña nÒn kinh tÕ ph¶i thuËn lîi, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ph¶i râ
rµng, cã thÓ dù b¸o ®îc, nÒn kinh tÕ ph¶i æn ®Þnh, bé m¸y nhµ níc ph¶i trong
s¹ch, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, cã tÝnh chuyªn nghiÖp.
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua hiÖu qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp ®îc ®o th«ng qua lîi nhuËn, thÞ phÇn cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn
qua chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Lµ tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ , kh¶ n¨ng
c¹nh tranh cña doanh nghiÖp t¹o c¬ së cho kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc gia.
§ång thêi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp còng thÓ hiÖn qua kh¶
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp ®ã kinh doanh. Doanh nghiÖp
cã thÓ kinh doanh mét hay mét sè s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Kh¶ n¨ng
c¹nh tranh cña s¶n phÈm phô thuéc vµo chÝnh s¸ch quèc gia, vµo n¨ng lùc vµ hiÖu
qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
III - C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña dÖt may
ViÖt Nam
1. Nhãm nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh dÖt may ViÖt
Nam
1.1. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i vµ tiÒm Èn
Mét trong c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn lîi thÕ c¹nh tranh cña ngµnh dÖt may lµ
cuéc c¹nh tranh gi÷a c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i vµ ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn.
M.Porter- Gi¸o s trêng kinh doanh Havard nãi: cuéc c¹nh tranh gi÷a c¸c ®èi thñ
nãi chung còng cã h×nh thøc nh mét cuéc ®ua ngùa ®Ó giËt gi¶i, sö dông c¸c chiÕn
thuËt nh c¹nh tranh vÒ gi¸, c¸c cuéc chiÕn vÒ qu¶ng c¸o, giíi thiÖu s¶n phÈm vµ
t¨ng cêng phôc vô kh¸ch hµng…”
Cã thÓ nãi khi x©m nhËp vµo thÞ trêng dÖt may thÕ giíi ®Æc biÖt lµ thÞ
trêng EU, NhËt B¶n, Mü b»ng con ®êng xuÊt khÈu th× ®èi thñ c¹nh tranh khæng
lå vµ ®¸ng gêm nhÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam lµ Trung Quèc.
Trung Quèc gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu trong ngµnh dÖt may thÕ giíi vÒ s¶n lîng sîi b«ng,
v¶i b«ng vµ s¶n phÈm may mÆc vµ ®øng thø hai vÒ sîi ho¸ häc.
KÓ tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, Trung Quèc lu«n lµ mét trong nh÷ng níc ®øng
®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu hµng dÖt vµ may mÆc. Kim ng¹ch xuÊt khÈu chiÕm tû
träng ngµy cµng cao trong tæng kim ng¹ch bu«n b¸n hµng dÖt may toµn cÇu. Trung
b×nh kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may chiÕm 20% kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn cÇu
trong ®ã c¸c thÞ trêng truyÒn thèng lµ: NhËt B¶n, Hång K«ng, Mü, EU. Bèn thÞ
trêng chÝnh nµy chiÕm trªn 80% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may cña Trung
Quèc n¨m 2002. Sau khi gia nhËp WTO, ®Õn n¨m 2010, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng
may cña Trung Quèc sÏ chiÕm ®Õn 47% thÞ trêng may mÆc cña thÕ giíi( theo dù
®o¸n cña c¸c chuyªn gia nghiªn cøu thÕ giíi). Ngµnh dÖt may cña Trung Quèc lµ
mét ngµnh cã søc c¹nh tranh m¹nh nhÊt trªn thÞ trêng thÕ giíi v× ngµnh nµy cã
6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
nhiÒu lîi thÕ rÊt lín tõ nguyªn liÖu b«ng, x¬, hãa chÊt, thuèc nhuém ®Õn m¸y mãc
thiÕt bÞ sîi, dÖt hoµn tÊt ®Òu do c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong níc cung cÊp céng víi
gi¸ nh©n c«ng thÊp vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu cña chÝnh phñ Trung Quèc
®· lµm cho ngµnh nµy ph¸t triÓn nhanh chãng.
Bªn c¹nh Trung Quèc th× c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c nh: Hµn Quèc, §µi
Loan, Th¸i Lan, Singapore, Philippines… lµ c¸c níc xuÊt khÈu hµng may víi kim
ng¹ch xuÊt khÈu cao h¬n ViÖt Nam bëi hä t¹o ®îc nhiÒu lîi thÕ h¬n so víi c¸c s¶n
phÈm hµng dÖt may cñaViÖt Nam. N¨m 2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may cña
Th¸i Lan b»ng 4 lÇn, Trung Quèc b»ng h¬n 25 lÇn cña ViÖt Nam.
Ngoµi ra, Ên ®é, céng hoµ d©n chñ nh©n d©n TriÒu Tiªn còng lµ nh÷ng nhµ
s¶n xuÊt t¬ lôa cã tiÕng mµ c¸c doanh nghÞªp ViÖt Nam ph¶i tÝnh ®Õn khi tham gia
vµo thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi.
Râ rµng ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam cã qu¸ nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh
nÆng ký. §iÒu nµy lµm cho møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ trêng xuÊt khÈu thÕ giíi rÊt
gay g¾t vµ quyÕt liÖt buéc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®Çu t ®óng møc vÒ
mäi ph¬ng diÖn ®Ó trô ®îc mét c¸ch v÷ng vµng trªn thÞ trêng thÕ giíi.
12. Nhµ cung øng
Trong s¶n xuÊt dÖt may , nguyªn liÖu ®ãng vai trß quan träng vµ cã ¶nh
hëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Ngµnh dÖt may
ViÖt Nam sö dông c¸c nguyªn liÖu chÝnh lµ: b«ng x¬, x¬ sîi tæng hîp, len, ®ay ,t¬
t»m, x¬ liber kh¸c, c¸c lo¹i ho¸ chÊt c¬ b¶n kh¸c vµ thuèc nhuém…trong ®ã quan
träng nhÊt lµ b«ng x¬ vµ x¬ sîi tæng hîp.
Do kh«ng chñ ®éng ®îc nguån nguyªn liÖu(80%% nguyªn liÖu sö dông
cho ngµnh dÖt may ph¶i nhËp tõ níc ngoµi)nªn ngµnh dÖt may ViÖt Nam ph¶i chÞu
søc Ðp nÆng nÒ cña viÖc t¨ng gi¸ nguyªn liÖu trªn thÕ giíi. MÆt kh¸c, nguån nguyªn
liÖu phô thuéc vµo nhËp khÈu mµ kh«ng thèng nhÊt ë mét vµi ®¬n vÞ cã chøc n¨ng
nhËp vµ do nhiÒu ®Çu mèi, thËm chÝ kh«ng ph¶i ngµnh dÖt may vÉn ®øng ra nhËp vµ
ph©n phèi theo nhiÒu lo¹i gi¸ kh¸c nhau, lµm cho biÕn ®éng gi¸ ®Çu vµo khiÕn ®Çu
ra kh«ng æn ®Þnh.HiÖn nay phÇn lín nguyªn liÖu sö dông cho ngµnh dÖt may ph¶i
nhËp tõ Trung Quèc. Ngoµi ra cßn nhËp cña mét sè níc nh:Th¸i
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lan,Australia,Hµn Quèc,Pakistan…lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ngµnh
dÖt may, g©y nªn t×nh tr¹ng bÞ ®éng trong ®iÒu hµnh s¶n xuÊt…
1.3. .Kh¸ch hµng
ThÞ trêng ®îc hiÓu lµ nh÷ng nhãm kh¸ch hµng. QuyÒn lùc th¬ng lîng cña
nhãm kh¸ch hµng nµy xÐt vÒ tæng thÓ lµ mét trong nh÷ng lùc lîng c¹nh tranh c¬
b¶n quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng sinh lîi tiÒm tµng cña mét ngµnh. C¸c kh¸ch hµng lµ kh¸c
nhau, viÖc lùa chän kh¸ch hµng lµ mét yÕu tè chiÕn lîc.Sù lùa chän kh¸ch hµng cã
thÓ t¸c ®éng m¹nh ®Õn tØ lÖ t¨ng trëng cña ngµnh vµ cã thÓ gi¶m tíi møc tèi thiÓu
quyÒn lùc cña kh¸ch hµng .
Hµng dÖt may ViÖt Nam hiÖn ®ang xuÊt khÈu vµo hai khu vùc : thÞ trêng cã
h¹n ng¹ch vµ thÞ trêng phi h¹n ng¹ch.
Trong thÞ trêng cã h¹n ng¹ch quan träng nhÊt lµ thÞ trêng EU.Thêi gian
gÇn ®©y, viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo EU trë nªn khã kh¨n h¬n v× kiÓm tra
chÊt lîng g¾t gao vµ phÝa EU g©y søc Ðp ®èi víi ta.
Mü lµ thÞ trêng xuÊt khÈu dÖt may rÊt hÊp dÉn,cã thÓ khai th¸c lîi thÕ tõ ®Æc
®iÓm cña thÞ trêng Mü.Tuy nhiªn vµo thÞ trêng Mü cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò
nh: quy dÞnh rÊt kh¾t khe vÒ nh·n hiÖu, biÓu tîng hµng may…
NhËt B¶n lµ thÞ trêng phi h¹n ng¹ch quan träng nhÊt. Nhng trong thêi gian
gÇn ®©y, xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy còng gÆp nhiÒu khã kh¨n do nÒn kinh tÕ
NhËt B¶n vÉn tiÕp tôc suy tho¸i, lµm gi¶m søc mua cña ngêi d©n.
2 . Nhãm nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp
dÖt may ViÖt Nam
2.1.Marketing
Marketing lµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc bao gåm viÖc ®Þnh gi¸, xóc tiÕn b¸n
hµng, qu¶ng c¸o vµ ph©n phèi gióp cho doanh nghiÖp b¸n ®îc hµng ho¸ vµ gi÷
®îc vÞ trÝ trªn thÞ trêng so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. §Æc biÖt c¸c doanh nghiÖp
dÖt may cÇn qu¶ng b¸ s¶n phÈm hµng hãa cña m×nh ®Ó tiªu thô ®îc s¶n phÈm trªn
thÞ trêng quèc tÕ. Xóc tiÕn rh¬ng m¹i lµ vÊn ®Ò bøc xóc cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu,
®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao, c«ng t¸c nµyph¶i ®îc ®Èy m¹nh ë c¶ 3 cÊp: chÝnh phñ,
c¸c bé, c¸c c¬ quan xóc tiÕn th¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp.
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
C¸c doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng t×m kiÕm kh¸c hµng qua c¸c biÖn ph¸p xóc
tiÕn xuÊt khÈu nh: Internet, héi chî, triÓn l·m, ®¹i lý… Hîp t¸c liªn kÕt më v¨n
phßng ®¹i diÖn th¬ng m¹i t¹i c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu. ViÖc ®Þnh ra ®îc c¸c
chÝnh s¸ch Marketing thÝch hîp sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi c¸c
®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®Ó chiÕm lÜnh vµ më réng ®îc thÞ trêng.
2.2 .Nguån nh©n lùc
Nguån nh©n lùc cã vai trß quyÕt ®Þnh vµ ¶nh hëng tíi sù thµnh b¹i cña mét
doanh nghiÖp. Lao ®éng cña doanh nghiÖp lµ mét yÕu tè ®Çu vµo c¬ b¶n cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt. Doanh nghiÖp sö dông lao ®éng cã kü n¨ng cµng cao th× cµng hiÖu
qu¶ vµ thùc hiÖn nhiÖm vô mét c¸ch nhanh h¬n vµ chÝnh x¸c h¬n so víi c¸c lao
®éng cã kü n¨ng thÊp. Do vËy nguån nh©n lùc tèt lµ mét ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn
l©u dµi vµ bÒn v÷ng. C¸c doanh nghiÖp dÖt may cÇn mét ®éi ngò lín c«ng nh©n
lµnh nghÒ, c¸n bé qu¶n lý, kü s thùc hµnh, nhµ thiÕt kÕ thêi trang, thiÕt kÕ mÉu m·
cho ®Õn gi¸m ®èc doanh nghiÖp vµ c¸n bé qu¶n lý cÊp cao ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng
cã hiÖu qu¶, gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm dÖt may ®Æc
biÖt lµ trªn thÞ trêng quèc tÕ.
2.3 .Tµi chÝnh
Tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp cã thÓ t¹o lËp ®iÓm m¹nh hay ®iÓm yÕu.
Thùc vËy, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cã thÓ ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp ®èi
víi viÖc x©y dùng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm, dÞch vô mµ yªu cÇu cÇn cã
nh÷ng kho¶n ®Çu t thÝch hîp. Kh¶ n¨ng t¹o lËp vÞ thÕ tµi chÝnh cña mét doanh
nghiÖp phô thuéc vµo viÖc doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch cho sù ph¸t triÓn cña nã nh
thÕ nµo theo c¸ch nh×n cña ng©n hµng vµ c¸c nhµ ®Çu t. §èi víi ngµnh s¶n xuÊt dÖt
may, do cã ®Æc ®iÓm lµ kh«ng ®ßi hái vèn lín, l¹i thu håi vèn nhanh vµ sö dông
nhiÒu lao ®éng nªn møc ®é c¹nh tranh cña ngµnh nµy rÊt cao.
Do vËy, doanh
nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i cã nguån lùc vÒ tµi chÝnh kh¸ cao.
2.4 . C¬ së h¹ tÇng
C¬ së h¹ tÇng gióp cho doanh nghiÖp ®¹t ®îc môc tiªu mét c¸ch cã hiÖu qu¶
vµ lµ m«i trêng trong ®ã tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng t¹o ra gi¸ trÞ kh¸c diÔn ra. Tríc hÕt,
c¬ së h¹ tÇng gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ thóc ®Èy, duy tr× hiÖu qña trªn ph¹m vi
9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
doanh nghiÖp vµ khuyÕn khÝch sù hîp t¸c gi÷a c¸c bé phËn chøc n¨ng trong viÖc
theo ®uæi môc tiªu hiÖu qu¶.
C¸c doanh nghiÖp cÇnph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
c¸c bé phËn chøc n¨ng ®¹t ®îc hiÖu qu¶ siªu ng¹ch, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cho c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp .
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt
may ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ
I – T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua
Ngµnh may ViÖt Nam thùc sù khëi s¨c tõ thËp niªn 90 vµ cã tèc ®é t¨ng
trëng kh¸ nhanh. Sè liÖu vÒ tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu cña hµng dÖt may ViÖt Nam
trªn ba thÞ trêng chñ yÕu: Mü , EU vµ NhËt B¶n ®· ph¶n ¸nh nh÷ng cè g¾ng lín
cña ngµnh nµy trong h¬n mêi n¨m qua.
Hµng may ViÖt Nam xuÊt khÈu giai ®o¹n 1994-2000 sang thÞ ttrêng Mü
cha ®¸ng kÓ , tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu ®¹t trung b×nh 52,6 % / n¨m. Nhng víi sù
më ®êng cña HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú th× kim ng¹ch xuÊt khÈu
vµo Mü ®· t¨ng nhanh tõ 49 triÖu USD n¨m 2001 lªn 975 triÖu USD n¨m 2002 vµ
theo HiÖp ®Þnh dÖt may ViÖt Nam - Hoa Kú võa ký, h¹n ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt
may cña ViÖt Nam n¨m 2003 íc ®¹t 1,7 tû USD vµ triÓn väng t¨ng trëng æn ®Þnh
trong nh÷ng n¨m tíi.
EU ®îc coi lµ thÞ trêng chÝnh, kh¸ quen thuéc cña ngµnh may ViÖt Nam,
khi ViÖt Nam ký HiÖp ®Þnh hµng DÖt- May vµo n¨m 1992 th× tõ n¨m 1993 ®Õn
1997, tèc ®é t¨ng trëng xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t h¬n 23%/ n¨m. Vµ h¹n ng¹ch
giai ®o¹n 1998 -2000 t¨ng thªm 40% so víi giai do¹n tríc vµ tho¶ thuËn s¬ bé cho
giai ®o¹n 2003-2005 cã møc t¨ng tõ 50- 70% tuú theo nhãm hµng.Tuy nhiªn, 2
n¨m 2001 vµ 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang EU ®ang cã xu híng
gi¶m tõ 617 triÖu USD n¨m 2001 xuèng cßn 540 triÖu USD n¨m 2000
( gi¶m
12%)
NhËt b¶n lµ thÞ trêng kh«ng h¹n ng¹ch lín nhÊt cña ViÖt Nam víi kim
ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng nhanh, ®Æc biÖt kÓ tõ n¨m 1994. N¨m 1997, ViÖt Nam ®· trë
thµnh mét trong bÈy níc xuÊt khÈu quÇn ¸o lín nhÊt vµo NhËt B¶n víi thÞ ttrêng
hµng dÖt thoi lµ 3,6% vµ dÖt kim lµ 2,3%. Nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt
may sang NhËt B¶n ®ang trong chiÒu híng gi¶m, n¨m 2000 ®· ®¹t 619 triÖu USD
11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
t¨ng 5% so víi n¨m tríc nhng n¨m 2001 gi¶m 0,5% cßn 616 triÖu USD vµ n¨m
2002 lµ 419 triÖu USD, gi¶m 20%. Tuy nhiªn, còng nh ë c¸c thÞ trêng kh¸c, hµng
may ViÖt Nam còng chØ chiÕm tû lÖ rÊt nhá bÐ trong tæng nhËp khÈu cña thÞ trêng
nµy: n¨m 2001 tû träng hµng dÖt may ViÖt Nam lµ 3,18%.
Trong 10 n¨m trë l¹i ®©y ngµnh dÖt may ®· chøng tá lµ mét ngµnh c«ng
nghiÖp mòi nhän trong nÒn kinh tÕ, cã nh÷ng bíc tiÕn vît bËc trong lÜnh vùc xuÊt
khÈu. Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may níc ta kh«ng
ngõng t¨ng. N¨m 1991, tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam chØ ®¹t 158
triÖu USD, ®Õn n¨m 1998 ®· gÊp 9,18 lÇn, ®¹t 1450 triÖu USD, t¬ng ®¬ng víi tèc
®é t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 43,5% tøc kho¶ng 160 triÖu USD/n¨m. N¨m
2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t 2 tû USD gÊp 16,9 lÇn so víi n¨m
1990 vµ chiÕm tû träng 13,25% trong c¬ cÊu c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. Kim ng¹ch
xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 2003 ®¹t 3,6 tû USD, t¨ng thªm 30% so víi n¨m 2002
lµ mét th¾ng lîi lín cña ngµnh dÖt may. Nã kh«ng chØ gãp phÇn ®a kim ng¹ch
xuÊt khÈu nãi nhung cña c¶ níc t¨ng 20% mµ cßn t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho sù
t¨ng trëng xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m sau.
Hµng dÖt may ViÖt Nam hiÖn ®ang xuÊt khÈu vµo hai khu vùc thÞ trêng :
thÞ trêng cã h¹n ng¹ch vµ thÞ trêng phi h¹n ng¹ch.Trong c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu
®ã th× ba thÞ trêng quan träng nhÊt lµ: thÞ trêng Mü ,thÞ trêng Eu vµ thÞ trêng
NhËt B¶n víi t×nh h×nh xuÊt khÈu nh sau:
1.T×nh h×nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü
1.1.Kim ng¹ch xuÊt khÈu
Hoa Kú lµ níc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ nhËp khÈu hµng may mÆc. Hµng n¨m
Hoa Kú nhËp khÈu kho¶ng 50-60 tû USD hµng may mÆc vµ dÖt. Kim ng¹ch xuÊt
khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Hoa Kú t¨ng dÇn lªn qua c¸c
n¨m, tõ 19,74 triÖu USD n¨m 1994 lªn tíi 26,34 triÖu USD n¨m 1998 vµ ®¹t 49,57
triÖu USD n¨m 2000. N¨m 2002 con sè nµy lµ 975 triÖu USD vµ íc ®¹t 1,7 tû USD
n¨m 2003.Tuy nhiªn tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt
khÈu sang Mü l¹i cã xu híng gi¶m dÇn. NÕu n¨m 1998 chiÕm 8,4% sang Mü th×
®Õn n¨m 1999 lµ 5,8% vµ n¨m 2001 chØ cßn 4,4% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu,
12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
trong khi kim ng¹ch xuÊt khÈu tuyÖt ®èi vÉn t¨ng.
Mü nhËp khÈu hµng dÖt may chñ yÕu lµ tõ Hång K«ng, §µi Loan, Hµn
Quèc, Trung Quèc. Nh÷ng níc nµy chiÕm 1/2 khèi lîng hµng dÖt may NhËp
khÈu vµo Mü. HiÖn nay, HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ®· cã hiÖu lùc, møc thuÕ hµng may
mÆc gi¶m tõ 68,9% xuèng cßn 13,4%vµ hµng dÖt tõ 51,1% xuèng cßn 10,3%. NÕu
tíi ®©y, ViÖt Nam ®îc hëng møc thuÕ suÊt nµy th× ch¾c ch¾n kim
ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏ gia t¨ng m¹nh mÏ.
1.2. Chñng lo¹i hµng
Hµng dÖt may cña ViÖt Nam vµo Mü chñ yÕu lµ: s¬ mi nam, com lª, ¸o
kho¸c nam, g¨ng tay ®an mãc, ¸o s¬ mi ®an mãc cña n÷ . Cßn c¸c mÆt hµng kh¸c
nh:¸o Jacket, bé quÇn ¸o, ¸o Blu nam n÷ cho ngêi lín, ¸o nÞt nam n÷ cho trÎ em,
hµng may cho trÎ s¬ sinh, v¸y ng¾n, v¸y dµi, ®å ngñ, ®å lãt, ¸o gèi , ch¨n…chØ ë vÞ
trÝ khiªm tèn . Cßn c¸c s¶n phÈm dÖt kim cha th©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng Mü
mµ ngîc l¹i cßn ph¶i nhËp khÈu tõ Mü.
2 .T×nh h×nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng EU
2.1.Kim ng¹ch xuÊt khÈut
EU lµ thÞ trêng cã h¹n ng¹ch quan träng vµ tiªu biÓu nhÊt. Lµ mét thÞ trêng
®«ng d©n kho¶ng 380 triÖu ngêi víi søc tiªu dïng v¶i cao(17 kg/ngêi) . Tríc
n¨m 1990, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam - EU hÕt søc nhá bÐ,
do quan hÖ hai bªn cha ®îc b×nh thêng ho¸. KÓ tõ khi HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng
dÖt may ký ngµy 15/12/1992vµ cã hiÖu lùc ngµy1/1/1993, tr¶i qua bèn lÇn söa ®æi,
bæ sung. N¨m 1992, ViÖt Nam xuÊt khÈu sang EU kho¶ng gÇn 200 triÖu USD
nhng ®Õn n¨m 2002, sau 10 n¨m ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang EU kho¶ng 550
triÖu USD hµng dÖt may hµng n¨m. Trong lÇn ®µm ph¸n míi nhÊt tõ 12-15 /2/2003,
EU ®· dµnh cho ViÖt Nam møc t¨ng trëng ®ét ph¸.TÊt c¶ c¸c cat nãng, EU®Òu
t¨ng cho ViÖt Nam tõ 50-70%. §Õn n¨m 2003,hy väng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam
cã thÓ xuÊt khÈu sang EU kho¶ng 550 triÖu USD.
2.2. Chñng lo¹i hµng
VÒ chñng lo¹i hµng xuÊt khÈu sang EU, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam
míi chØ tËp trung vµo s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm, c¸c m· hµng nãng nh: ¸o Jacket,
13
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
¸o s¬ mi, quÇn ¢u, ¸o len , ¸o dÖt kim, quÇn ¸o.T.Shirt vµ Polo Shirt, quÇn dÖt kim,
bé quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng, ¸o kho¸c nam vµ ¸o s¬ mi n÷ …
3. T×nh h×nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng NhËt B¶n
3.1.Kim ng¹ch xuÊt khÈu
NhËt B¶n lµ thÞ trêng kh«ng h¹n ng¹ch lín nhÊt, ®øng thø 3 trong c¸c níc
nhËp khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam. Víi sè d©n trªn 127 triÖu d©n, lµ mét thÞ
trêng rÊt tiÒm n¨ng. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang NhËt
B¶n t¨ng hµng n¨m, ®Õn n¨m 2000 ®¹t cao nhÊt lµ 620 triÖu USD vµ thÞ phÇn ®¹t
kho¶ng 29%. Sau ®ã ®Õn n¨m 2001 l¹i gi¶m 5% so víi n¨m 2000 cßn 592 triÖu
USD, n¨m 2002 l¹i gi¶m 20% so víi n¨m 2001 ®¹t 419 triÖu USD. N¨m 2003 ViÖt
Nam xuÊt khÈu sang NhËt kho¶ng 480 triÖu USD trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu
s¶n phÈm dÖt may ( 3,7 tû USD) .
3.2. Chñng lo¹i hµng
C¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo NhËt B¶n chñ yÕu lµ hµng may
mÆc nh: ¸o Jacket, quÇn ¸o thÓ thao, quÇn ©u, s¬ mi n÷, s¬ mi nam, quÇn ¸o lãt
cho nam, n÷, quÇn ¸o dÖt kim cña nam n÷. Cßn c¸c mÆt hµng kh¸c xuÊt khÈu sang
NhËt B¶n vÉn cßn h¹n chÕ
14
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
B¶ng1: kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua
§¬n vÞ: triÖu USD
N¨m
Tæng
Knxk sang
Knxk
sang Knxk sang
Knxk sang
knxk
NhËt B¶n
EU
Mü
thÞ trêng kh¸c
1996
1.150
248
225
9,1
668
1997
1.349
325
410
12
612
1998
1.351
321
521
26,34
483
1999
1.747
417
605
34
690,9
2000
1.892
620
599
49,57
725,5
2001
1.962
588
617
44,6
710
2002
2.710
419
540
975
775
2003
3.602
480
550
1.731
840
Nguån: Bé th¬ng m¹i vµ tæng c«ng ty VINATEX
C¬ cÊu hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®îc biÓu hiÖn qua biÓu ®å.
§¬n vÞ : TriÖu USD
4500
5000
KNXK
4000
2710
3000
2000
1000
215
1892
2000
2000
2001
850
0
1990
1995
N¨m
15
2002
2005
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
III - Ma trËn SWOT vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam
Trong qu¸ tr×nh héi nhËp thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi. Ngµnh dÖt may ViÖt
Nam ®ang cã nhiÒu c¬ héi, song còng ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc lín. Ph©n tÝch
SWOT( Strengths- §iÓm m¹nh, Weaknesses- §iÓm yÕu, Opportunities- C¬ héi vµ
Threals- Nguy c¬, th¸ch thøc) ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam cã thÓ nªu ra mét
sè nÐt chñ yÕu trong nh÷ng n¨m tríc m¾t(xem b¶ng 3)
Trªn cÊp ®é ngµnh th× kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam chñ
yÕu ®îc t¹o ra bëi nguån nh©n lùc víi ®éi ngò nh©n c«ng cã tay nghÒ khÐo lÐo,
céng víi chi phÝ tiÒn l¬ng thÊp.
B¶ng2: so s¸nh gi¸ nh©n c«ng ë mét sè níc Ch©u ¸.
Tªn níc
Chi phÝ nh©n c«ng (USD/ th¸ng)
ViÖt Nam
40
Trung Quèc
45
Indonesia
83
Th¸i Lan
100
Malaixia
120
Singapore
415
Hång K«ng
612
Hµn Quèc
767
§µi Loan
772
Nguån : B¸o c¸o cña Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam.
HiÖn nay, gi¸ nh©n c«ng rÎ vÉn lµ lîi thÕ trong c¹nh tranh cña c¸c doanh
nghiÖp dÖt may ViÖt Nam nªn vÉn hÊp dÉn c¸c ®¬n ®Æt hµng gia c«ng tõ c¸c níc:
EU,Mü, NhËt B¶n vµ mét sè níc kh¸c. Mét thuËn lîi cho hµng xuÊt khÈu nãi
chung vµ cho viÖc xuÊt khÈu hµng may nãi riªng lµ ®ång tiÒn ViÖt Nam cã xu
híng yÕu ®i trªn c¸c thÞ trêng, ®iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc c¹nh tranh vÒ gi¸.
ë cÊp ®é doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm th× kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt
may ViÖt Nam lµ rÊt thÊp, do c¸c doanh nghiÖp cha quan t©m ®Õn viÖc x©y dùng
16
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
vµ ph¸t triÓn th¬ng hiÖu vµ mÉu m· s¶n phÈm, cha chó träng ®Õn kh©u thiÕt kÕ vµ
kiÓu d¸ng s¶n phÈm.
Còng cÇn ph¶i nhÊn m¹nh r»ng mét sè ®iÓm m¹nh cña ngµnh dÖt may ViÖt
Nam còng nh vÒ c¬ héi mµ chóng ta cã thÓ tËn dông ®îc hiÖn nay lµ chØ mang
tÝnh t¹m thêi. Trong t¬ng lai cã thÓ kh«ng cßn hoÆc biÕn thµnh c¸c nguy c¬.
ViÖc Trung Quèc, §µi Loan ®· ra nhËp WTO vµ th¬ng m¹i dÖt may ®ang
tiÕn gÇn ®Õn thêi ®iÓm 1/1/2005, cét mèc quan träng ®¸nh dÊu sù chÊm døt chÕ ®é
h¹n ng¹ch kÐo dµi suèt 30 n¨m kÓ tõ n¨m 1974 víi HiÖp ®Þnh hµng ®a sîi (MFA )
vµ sù b¾t ®Çu thêi kú míi- thêi kú tù do ho¸ th¬ng m¹i dÖt may. Cuéc c¹nh tranh
trong lÜnh vùc nµy sau n¨m 2004 sÏ v« cïng khèc liÖt vµ khi h¹n ng¹ch bÞ rì bá th×
hµng may ViÖt Nam sÏ khã c¹nh tranh ®îc víi s¶n phÈm cña c¸c níc kh¸c.
Mét thuËn lîi hiÖn nay cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam mµ trong t¬ng lai cã
thÓ trë thµnh mét nguy c¬ lµ gi¸ nh©n c«ng thÊp bëi khi ra nhËp WTO, c¸c doanh
nghiÖp ph¶i tr¶ c«ng cho ngêi lao ®éng theo nh÷ng chuÈn mùc chung. Khi ®ã nÕu
c¸c doanh nghiÖp dÖt may vÉn tiÕp tôc tr¶ c«ng thÊp th× c¸c níc sÏ kh«ng chÊp
nhËn s¶n phÈm cña hä. Cßn nÕu t¨ng tiÒn c«ng th× lîng ®¬n hµng gia c«ng cã thÓ
sÏ gi¶m ®i ®¸ng kÓ.
Trong t¬ng lai, ngµnh may mÆc nãi chung vµ tõng doanh nghiÖp dÖt may
nãi riªng cÇn cã chiÕn lîc mÆt hµng mòi nhän trªn c¬ së bÝ quyÕt c«ng nghÖ ®Æc
thï, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cho s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam.
17
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
B¶ng 3:Ma trËn SWOT
Strengths- §iÓm m¹nh
Cã nguån nh©n c«ng dåi dµo vµ cã tr×nh
®é
L¬ng giê b×nh qu©n thÊp
Chi phÝ s¶n xuÊt/1 phót thÊp h¬n nhiÒu
níc trong khu vùc
Yªu cÇu ®Çu t tèi thiÓu ®èi víi chñ
doanh nghiÖp
Ph¬ng tiÖn göi hµng vµ vËn chuyÓn
quèc tÕ thuËn lîi vµ cã chi phÝ thÊp
MiÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi vËt t dïng
cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu
HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®îc trang bÞ
tèt vµ cã ®éi ngò c«ng nh©n ®îc ®µo t¹o
tèt
§éi ngò qu¶n lý cã kü n¨ng kinh doanh
vµ ®ang chuyÓn sang h×nh thøc tiÕp cËn
trùc tiÕp víi kh¸ch hµng.
Opportunities- C¬ héi
Tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ cña VND trªn
mét sè thÞ trêng ®ang yÕu ®i lµm t¨ng
kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng vµo c¸c thÞ
trêng ®ã.
Xu híng chuyÓn dÞch hµng dÖt may
sang c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
Xu thÕ khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸, tiÕn
tr×nh héi nhËp kinh tÕ, tù do ho¸ th¬ng
m¹i trong ®ã cã th¬ng m¹i dÖt may theo
ATC/WTO.
ViÖt Nam tham gia vµo khu vùc mËu
dÞch tù do ASEAN(AFTA).
Trong t¬ng lai gÇn, ViÖt Nam sÏ gia
nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO.
C¸c sè liÖu xuÊt khÈu qu¸ khø cho thÊy
c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu cña
ViÖt Nam lµ EU,NhËt B¶n.
ThÞ trêng Mü ®ang cã nhu cÇu lín vÒ
hµng dÖt may ViÖt Nam
C¸c thÞ trêng míi, trong ®ã cã Nga vµ
c¸c níc SNG lµ nh÷ng thÞ trêng tiÒm
n¨ng lín ®èi víi hµng dÖt may ViÖt
Nam.
Weaknesses- §iÓm yÕu.
Cha chñ ®éng t¹o ®îc nguån nguyªn
phô liÖu trong níc phï hîp yªu cÇu s¶n
xuÊt hµng xuÊt khÈu
Sù liªn kÕt víi kh¸ch hµng kÐm ph¸t
triÓn: qu¸ phô thuéc vµo c¸c ®èi t¸c níc
ngoµi, Ýt mèi liªn hÖ víi kh¸ch hµng cuèi
cïng
Kh¶ n¨ng tiÕp thÞ h¹n chÕ, ®Æc biÖt trong
viÖc ®ét ph¸ thÞ tr¬ng míi
HÇu nh cha cã th¬ng hiÖu riªng vµ
chñng lo¹i s¶n phÈm cßn h¹n chÕ
ViÖc ®µo t¹o cßn h¹n chÕ, ®Æc biÖt ®èi
víi c¸c nhµ qu¶n lý chuyªn ngµnh
Threats- Nguy c¬, th¸ch thøc.
TÝnh khèc liÖt trong c¹nh tranh ë tÊt c¶
c¸c thÞ trêng ®ang t¨ng
AFTA sÏ gi¶m c¸c hµng rµo th¬ng m¹i
ë ch©u ¸ vµ khuyÕn khÝch c¹nh tranh khu
vùc; nh©n c«ng mét sè níc trong khu
vùc rÎ h¬n nh In®«nesia, Bangladesh…
Chi phÝ cho c¸c dÞch vô thuéc kÕt cÊu h¹
tÇng cao: cíc phÝ ®iÖn tho¹i, dÞch vô
viÔn th«ng, gi¸ ®iÖn, níc,…
C¹nh tranh khèc liÖt tõ phÝa Trung Quèc
do ë ®ã c«ng nghiÖp dÖt vµ phô liÖu ®·
ph¸t triÓn vµ cã nguån nh©n c«ng rÎ h¬n,
n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n.
HiÖp ®Þnh dÖt may ViÖt Nam- Hoa Kú
quy ®Þnh viÖc khèng chÕ h¹n ng¹ch nhËp
hµng dÖt may tõ ViÖt Nam vµo Mü
Trung Quèc ra nhËp tæ chøc th¬ng m¹i
thÕ giíi – WTO.
18
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
IV - H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n trong c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam
trªn thÞ trêng quèc tÕ
1 .H¹n chÕ
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng may mÆc níc ta hiÖn nay cßn yÕu so víi c¸c
níc trong khu vùc vµ thÕ giíi. N¨m 1997, Canada xo¸ bá h¹n ng¹ch, mÆt hµng ¸o
s¬ mi cña ViÖt Nam ®· kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ph¶i rót khái thÞ trêng
Canada. §Çu n¨m 2002, EU xo¸ bá h¹n ng¹ch ¸o Jacket, mÆc dï lµ mÆt hµng
truyÒn thèng cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam, nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu
¸o Jacket vµo EU n¨m 2002 gi¶m xuèng ®¸ng kÓ, chØ cßn 2/3 vµ ®Õn n¨m 2003 chØ
cßn 1/2 so víi n¨m 2002. MÆc dï ®©y lµ hai mÆt hµng cã lîi thÕ c¹nh tranh cña c¸c
doanh nghiÖp ViÖt Nam, nhng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cßn rÊt h¹n chÕ. Sù h¹n chÕ
cña c¸c mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau:
1.1.VÒ chÊt lîng s¶n phÈm
C¸c s¶n phÈm may mÆc ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ chung lµ cã chÊt lîng cha
cao, kh«ng ®ång ®Òu, ®Õn h¬n 60% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ lµm gia c«ng cho
níc ngoµi, cã nghÜa lµ lµm theo mÉu m· vµ thªo yªu cÇu chÊt lîng cña bªn níc
ngoµi. Cßn trong sè xuÊt khÈu trùc tiÕp th× hÇu hÕt lµ ®¸p øng cho ph©n ®o¹n thÞ
trêng cã nhu cÇu “b×nh d©n” yªu cÇu vÒ chÊt lîng thÊp, gi¸ rÎ, chØ cã mét sè Ýt
s¶n phÈm ®ñ tiªu chuÈn ®¸p øng cho nh÷ng ph©n ®o¹n thÞ trêng cã nhu cÇu chÊt
lîng cao. NÕu ®¸nh gi¸ theo chØ sè tr×nh ®é chÊt lîng th× hµng may mÆc xuÊt
khÈu níc ta cã chÊt lîng cßn thÊp so víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi.
1.2.VÒ gi¸
TÝnh tû lÖ gi¸/chÊt lîng hµng may ViÖt Nam cã tû lÖ cao, do ®ã kh¶ n¨ng
c¹nh tranh vÒ gi¸ cho hµng may mÆc xuÊt khÈu cßn nhiÒu h¹n chÕ.ViÖc n©ng cao
chÊt lîng vµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña c¸c doanh nghiÖp
may xuÊt khÈu níc ta trong thêi gian tíi.
1.3.VÒ c¬ cÊu mÆt hµng vµ kh¶ n¨ng ®æi míi mÆt hµng:
C¬ cÊu mÆt hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu cßn “hÑp”, chñ yÕu tËp trung vµo
nh÷ng mÆt hµng ®îc cÊp h¹n ng¹ch nh: ¸o s¬ mi, ¸o Jacket vµ tËp trung vµo mét
sè thÞ trêng chÝnh nh: Hoa Kú, EU, NhËt B¶n. Kh¶ n¨ng ®æi míi mÆt hµng vµ t¹o
19
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
ra c¸c mÆt hµng míi cßn chËm, nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Ó më réng thÞ trêng cßn
nhiÒu h¹n chÕ. Vµo ®Çu n¨m 2005, khi hµng dÖt may xo¸ bá h¹n ng¹ch, c¸c mÆt
hµng truyÒn thèng cña ViÖt Nam sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, ph¶i c¹nh tranh kh«ng c©n
søc víi c¸c mÆt hµng cña Trung Quèc, Ên §é, Pakistan, … vèn ®· cã lîi thÕ c¹nh
tranh trªn thÞ trêng Hoa Kú, EU, NhËt B¶n vµ khi c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cßn
“hÑp” nÕu bÞ “ tæn th¬ng” sÏ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu cña
ngµnh may mÆc níc ta.
1.4. VÒ tiÕn ®é giao hµng vµ hËu m·i
§Ó lu«n lu«n giao hµng ®óng h¹n, ®Æc biÖt ®èi víi thÞ trêng cã kho¶ng c¸ch
xa nh thÞ trêng Hoa Kú ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vÉn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc khã
kh¨n. ViÖc kh«ng thêng xuyªn giao hµng ®óng h¹n, cã nh÷ng s¶n phÈm kh«ng
®óng quy c¸ch, chÊt lîng kh«ng phï hîp vµ chËm trÔ trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i kh«ng nh÷ng lµm gi¶m uy tÝn cña c¸c doanh nghiÖp mµ cßn lµm h¹n chÕ
kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c mÆt hµng .
2. Nguyªn nh©n
Nh÷ng tån t¹i vµ h¹n chÕ trªn chñ yÕu lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau:
Thø nhÊt, trong nh÷ng n¨m qua, mét kho¶ng thêi gian dµi, c¸c doanh ngiÖp ViÖt
Nam ®îc hëng chÕ ®é u ®·i cña hµng dÖt may, cho nªn ®· phÇn nµo kh«ng kÝch
thÝch ®îc c¸c doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®æi míi, më réng mÆt
hµng mµ cã xu híng tËp trung vµo s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng cã h¹n ng¹ch.
Thø hai, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp may mÆc ViÖt Nam, kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp
cã quy m« lín, cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt, nhµ xëng thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt
cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, thiÕu c¸c thiÕt bÞ cã tÝnh chuyªn dïng, cha ®¸p øng yªu
cÇu míi, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, ®Æc biÖt c¸c doanh nghiÖp cã qui m« nhá thêng
lµm gia c«ng th× thiÕt bÞ rÊt l¹c hËu so víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi, lµm
¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt, chÊt lîng. Do ®ã lµm s¶n phÈm may mÆc níc ta cã
chÊt lîng thÊp, kh«ng æn ®Þnh, chi phÝ cao, kÐm kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ
trêng thÕ giíi.
Thø ba, kh¶ n¨ng cung cÊp thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo cho ngµnh may
mÆc níc ta phô thuéc vµo nhËp khÈu. HÇu hÕt c¸c thiÕt bÞ, nguyªn phô liÖu ®Çu
20
- Xem thêm -
.PDF 
30 
38729 
95 
