Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay vốn tại ngân hàng chính sách xã hội tỉnh hòa...

Tài liệu Giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay vốn tại ngân hàng chính sách xã hội tỉnh hòa bình

.PDF
85
23
126

Mô tả:

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Minh Duệ. Mọi tham khảo dùng trong luận văn đều đƣợc trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Các nội dung nghiên cứu và kết quả trong đề tài này là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất cứ công trình nào. Hoà Bình, ngày 25 tháng 9 năm 2014 Ngƣời thực hiện Bạch Thanh Chƣơng 1 LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy, cô trong Viện Kinh tế và Quản lý đã trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ, hướng dẫn cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu tại trường. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Nguyễn Minh Duệ, người đã tận tụy, giúp đỡ, hướng dẫn cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành bản luận văn này. Xin gửi lời cảm ơn tới tập thể ban lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp trong ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hoà Bình, bạn bè và người thân trong gia đình đã tạo điều kiện về tinh thần, vật chất, thời gian; động viên, chia sẻ, khích lệ tôi để tôi hoàn thành luận văn. Trong quá trình học tập và nghiên cứu, mặc dù bản thân đã rất cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế, kính mong các thầy giáo, cô giáo và các bạn quan tâm góp ý. Xin trân trọng cảm ơn ! Hoà Bình, ngày 25 tháng 9 năm 2014 Ngƣời thực hiện Bạch Thanh Chƣơng 2 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung BĐD Ban đại diện ĐTN Đoàn thanh niên HPN Hội phụ nữ HĐQT Hội đồng quản trị HĐND Hội đồng nhân dân HCCB Hội cựu chiến binh HND Hội nông dân GDP Tổng sản phẩm quốc nội LĐ-TB&XH Lao động – Thƣơng binh và Xã hội NHNo&PTN T Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn NHCSXH Ngân hàng Chính sách xã hội NHTM Ngân hàng thƣơng mại NQ Nghị quyết SXKD Sản xuất kinh doanh TD Tín dụng TW Trung ƣơng UBND Uỷ ban nhân dân XĐGN Xoá đói giảm nghèo WB Ngân hàng thế giới NQHHN Nợ quá hạn hộ nghèo DSCV Doanh số cho vay TDNTD Tổng dƣ nợ tín dụng 3 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1: Cơ cấu vốn huy động của NHCSXH Hòa Bình ......................... 43 Bảng 2: Doanh số cho vay giai đoạn từ 2010 – 2013 .............................. 47 Bảng 3: Uỷ thác qua các hội đoàn thể tại NHCSXH Hoà Bình ............... 49 Bảng 4: Dƣ nợ cho vay qua các tổ chức chính trị - xã hội giai đoạn 20102013 .................................................................................................................. 50 Bảng 5: So sánh dƣ nợ cho vay hộ nghèo qua các tổ chức ...................... 51 chính trị - xã hội giai đoạn 2010 – 2013 .................................................. 51 Bảng 6: Bảng thu cho dịch vụ thanh toán và ngân quỹ ............................ 53 Bảng 7: Thu nhập của NHCSXH tỉnh Hoà Bình ..................................... 54 giai đoạn 2010 - 2013 ............................................................................... 54 Bảng 8: Chi phí của NHCSXH tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2010- 2013 ..... 55 Bảng 9: Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2010 - 2013 ................ 56 Bảng 10 : Doanh số cho vay hộ nghèo và tỷ trọng cho vay của hộ nghèo so với các đối tƣợng khác giai đoạng 2010 - 2013. ......................................... 57 Bảng 11: Tỷ lệ dƣ nợ quá hạn của hộ nghèo giai đoạn 2010 - 2013 ....... 58 Bảng 12: Hiệu quả sử dụng Chi phí ........................................................ 59 Bảng 12.1 : Chỉ tiêu lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) ................... 60 của NHCSXH giai đoạn 2010 - 2013 ....................................................... 60 Bảng 12.2: Chỉ tiêu lợi nhuận trên tài sản(ROA) của NHCSXH tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2010 - 2014 .............................................................................. 60 4 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ 1 LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. 2 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.............................................................. 3 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ................................................................... 4 MỤC LỤC ....................................................................................................... 5 MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 3 CHƢƠNG I...................................................................................................... 5 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY VÀ HIỆU QUẢ CHO VAY ................... 5 ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG ................................................................................. 5 1.1 TỔNG QUAN VỀ HIỆU QUẢ CHO VAY ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG .... 5 1.1.1. Hoạt động cho vay của ngân hàng......................................................... 5 1.1.1.1 Khái niệm và vai trò cho vay của ngân hàng ...................................... 5 1.1.1.2 Các loại hình cho vay của ngân hàng .................................................. 6 1.1.1.3 Quy trình cho vay ................................................................................ 6 1.2. HIỆU QUẢ CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG ......................................... 7 1.2.1 Khái niệm ............................................................................................... 7 1.2.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả cho vay .................................................. 8 1.2.2.1 Nhóm chỉ tiêu phản ánh qui mô cho vay ............................................. 8 1.2.2.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh độ an toàn .................................................... 8 1.2.2.3 Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ sinh lời ............................................ 9 1.3. TỔNG QUAN VỀ NHCSXH VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHO VAY CỦA NHCSXH ................................................................................. 10 1.3.1 Tổng quan về NHCSXH ....................................................................... 10 1.3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của NHCSXH ................................ 10 1.3.1.2. Khái niệm về NHCSXH ................................................................... 13 1.3.1.3. Vai trò của NHCSXH ....................................................................... 13 1.3.1.4. Các hoạt động cơ bản của NHCSXH ............................................... 13 1.3.2. Giới thiệu về NHCSXH tỉnh Hoà Bình ............................................... 14 1.3.2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy của NHCSXH .............................................. 17 1.3.2.2 Thực trạng hoạt động cho vay hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh Hoà Bình18 1.3.2.3 Khái niệm cho vay của NHCSXH..................................................... 19 5 1.3.2.4 Phân loại cho vay NHCSXH ............................................................. 19 1.3.2.5 Vai trò của cho vay đối với NHCSXH .............................................. 19 1.3.3 Quy trình cho vay của NHCSXH ......................................................... 20 1.4. HIỆU QUẢ CHO VAY ĐỐI VỚI HỘ NGHÈO TẠI NHCSXH .......... 23 1.4.1. Hộ nghèo ............................................................................................. 23 1.4.1.1. Khái niệm về hộ nghèo ..................................................................... 23 1.4.1.2. Tiêu chí xếp loại hộ nghèo ............................................................... 24 1.4.2. Khái niệm về hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo ............................... 27 1.4.3. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo ................... 28 1.4.3.1 Hiệu quả kinh tế................................................................................. 28 1.4.3.2 Hiệu quả xã hội .................................................................................. 32 1.4.4 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo .................... 33 1.4.4.1 Các chỉ tiêu định tính đánh giá hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo . 33 1.4.4.2 Các chỉ tiêu định lƣợng đánh giá hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo34 1.5. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ CHO VAY ĐỐI VỚI HỘ NGHÈO TẠI NHCSXH ......................................................................... 36 1.5.1. Những nhân tố từ phía ngân hàng ....................................................... 36 1.5.2. Những nhân tố từ phía khách hàng...................................................... 39 1.5.3. Những nhân tố từ phía môi trƣờng kinh doanh ................................... 39 TÓM TẮT CHƢƠNG I ................................................................................. 42 CHƢƠNG II .................................................................................................. 43 THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ CHO VAY HỘ NGHÈO TẠI ........................ 43 NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TỈNH HÕA BÌNH ....................... 43 2.1. PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ CHO VAY CỦA NHCSXH TỈNH HOÀ BÌNH GIAI ĐOẠN 2010 - 2013 ........................................................................... 43 2.1.1: Phân tích về kết quả cho vay của NHCSXH. ...................................... 43 2.1.1.1. Hoạt động huy động vốn .................................................................. 43 2.1.1.2 Hoạt động cho vay ............................................................................. 46 2.1.1.3 Cho vay uỷ thác thông qua các tổ chức chính trị xã hội ................... 48 2.1.1.4. Kết quả hoạt động thanh toán và ngân quỹ ...................................... 52 2.1.1.5 Kết quả kinh doanh của NHCSXH từ năm 2010 – 2013 .................. 54 Bảng 9: Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2010 - 2013 ..................... 56 2.2.1 Phân tích Hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2010 - 2013 ................................................................................... 56 6 2.2.1.1 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2010 - 2013. ................................................. 56 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ HIỆU QUẢ CHO VAY HỘ NGHÈO TẠI NHCSXH TỈNH HOÀ BÌNH. .............................................................................. 63 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ...................................................................... 63 2.3.2. Những hạn chế cần khắc phục ............................................................. 64 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ........................................................ 64 TÓM TẮT CHƢƠNG II ............................................................................... 66 CHƢƠNG III ................................................................................................. 67 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY ........ 67 ĐỐI VỚI HỘ NGHÈO TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI ......... 67 TỈNH HOÀ BÌNH ......................................................................................... 67 3.1. ĐỊNH HƢỚNG CỦA TỈNH HOÀ BÌNH ĐỐI VỚI CÔNG TÁC XĐGN NĂM 2014 - 2015. ................................................................................................ 67 3.2. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NHCSXH TỈNH HOÀ BÌNH TRONG NHỮNG NĂM TỚI. ............................................................................................. 68 3.3. GIẢI PHÁP CHO NHCSXH TỈNH HOÀ BÌNH .................................. 68 Giải pháp 3: Nâng cao chất lƣợng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng. ....... 71 3.4 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ............................................................................ 75 3.4.1 Kiến nghị đối với nhà nƣớc .................................................................. 75 3.4.2 Đối với chính quyền địa phƣơng các cấp và tổ chức hội tỉnh Hoà Bình. ......... 76 3.4.3 Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nƣớc ............................................... 77 3.4.4 Kiến nghị đối với NHCSXH Việt Nam................................................ 77 TÓM TẮT CHƢƠNG III .............................................................................. 78 KẾT LUẬN ................................................................................................... 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 80 PHỤ LỤC 7 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong sự phát triển của loài ngƣời, ở bất kỳ quốc gia nào sự phát triển ổn định xã hội là nhân tố cần thiết không thể thiếu ở bất kỳ nền kinh tế nào. Việt Nam cũng vậy, đặc biệt là khi đất nƣớc đang trong thời kỳ chuyển đổi, phát triển kinh tế thị trƣờng theo định hƣớng xã hội chủ nghĩa thì việc phát triển ổn định đời sống, giảm dần khoảng cách phát trỉển giữa các vùng, khu vực, đối tƣợng trong xã hội là yêu cầu cấp thiết có ý nghĩa quan trọng trên bƣớc đƣờng hội nhập quốc tế. Để giải quyết yêu cầu cấp thiết trên, Nhà nƣớc ta đã quan tâm đến việc ban hành và thực hiện những chính sách ƣu đãi đặc biệt là ƣu đãi về tín dụng đối với ngƣời nghèo và các đối tƣợng chính sách khác với mục đích trợ giúp về năng lực tài chính để các đối tƣợng này có thể ổn định đời sống. Chính vì vậy đƣợc sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan chức năng, Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nƣớc thì hoạt động của các tổ chức tín dụng đã hỗ trợ phần nào hoạt động sản xuất của hộ nghèo. Tuy nhiên với những đặc thù: địa bàn, nguồn vốn huy động cho vay, giải ngân đối với hộ nghèo còn gặp nhiều các bất cập khó khăn mà các tổ chức tín dụng đặc biệt là Ngân hàng Chính sách Xã hội không thể giải quyết một cách đồng bộ. Hoà Bình là một tỉnh vùng cao bên giới phía Bắc, có 10 huyện và 1 thành phố, tổng dân số năm 2009 là 786.964 ngƣời, có 6 dân tộc anh em sinh sống, điều kiện kinh tế - xã hội, giao thông, cơ sở vật chất còn rất nhiều khó khăn. Hoà Bình có số xã vùng sâu, vùng xa, tỷ lệ đói nghèo còn cao, có 80% dân số sống ở vùng nông thôn, đời sống kinh tế chƣa cao, trình độ dân trí thấp. Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hoà Bình mới đƣợc thành lập cũng đã góp đƣợc một phần vào chƣơng trình xoá đói giảm nghèo. Nhƣng cho đến nay tín dụng đối với hộ nghèo cũng còn nhiều vấn đề cần bàn nhƣ quy trình thẩm định ra sao, vấn đề uỷ thác cho các tổ chức xã hội, thực hiện giải ngân tại xã, kiểm tra sử dụng vốn vay, thực hiện thu lãi thu nợ nhƣ thế nào để phù hợp và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, nâng cao chất lƣợng tín dụng, từng bƣớc xoá đói giảm nghèo trên địa bàn. 3 Với sự nhận thức về tầm quan trọng của tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tƣớng chinhsa sách khác, tôi đã chọn đề tài “Giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay tại Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Hòa Bình” làm khoá luận tốt nghiệp. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài - Nhằm hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về cho vay và hiệu quả cho vay đối NHCSXH. - Phân tích, đánh giá thực trạng và hiệu quả cho vay hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh Hòa Bình. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo tại NHCSXH tỉnh Hòa Bình 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tƣợng nghiên cứu: Hoạt động cho vay đối với hộ nghèo. - Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu cho vay hộ nghèo tại chi nhánh NHCSXH tỉnh Hòa Bình từ năm 2010 đến 2013. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Khoá luận sử dụng các phƣơng pháp phân tích tài liệu, phƣơng pháp quan sát khoa học, phƣơng pháp tổng hợp, thống kê, chứng minh, diễn giải, sơ đồ, biểu mẫu trong trình bày khoá luận tốt nghiệp. 5. Kết cấu của luận văn Khoá luận ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về cho vay và hiệu quả cho vay đối với Ngân hàng. Chƣơng 2: Thực trạng hiệu quả cho vay hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hòa Bình Chƣơng 3: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay đối với hộ nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hòa Bình 4 CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY VÀ HIỆU QUẢ CHO VAY ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG 1.1 TỔNG QUAN VỀ HIỆU QUẢ CHO VAY ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG 1.1.1. Hoạt động cho vay của ngân hàng 1.1.1.1 Khái niệm và vai trò cho vay của ngân hàng Khái niệm: Cho vay trong hoạt động của ngân hàng là cam kết giữa ngân hàng và khách hàng, theo đó ngân hàng sẽ cung cấp cho khách hàng một khoản vốn cùng với các điều kiện đi kèm. Vai trò của hoạt động cho vay: Cho vay là một hoạt dộng tín dụng điển hình của ngân hàng có vai trò quan trọng trong hoạt động của ngân hàng nói riêng, khách hàng và nền kinh tế nói chung. - Đối với ngân hàng Hoạt động cho vay đảm bảo cho ngân hàng thực hiện đầy đủ chức năng trung gian tài chính của mình đối với nền kinh tế. Mặt khác hoạt động cho vay luôn chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu tài sản của ngân hàng và cũng là khoản mục mang lại lợi nhuận rất lớn cho ngân hàng. Do vậy hoạt động cho vay của ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. - Đối với khách hàng Để đảm bảo cho hoạt động kinh doanh diễn ra liên tục các doanh nghiệp luôn đòi hỏi phải có một lƣợng vốn đủ lớn. Bên cạnh nguồn vốn tự có( vốn chủ) và tín dụng thƣơng mại, nguồn vốn vay từ ngân hàng từ lâu đã trở thành một nguồn vốn thƣờng xuyên và quan trọng cho doanh nghiệp, quyết định sự tồn tại và phát triển của rất nhiều doanh nghiệp. - Đối với nền kinh tế Ngân hàng với chức năng trung gian tài chính và tạo tiền, đã chuyển nguồn vốn từ tay ngƣời chƣa có nhu cầu sang ngƣời có nhu cầu sử dụng. Thông qua hoạt động cho vay, ngân hàng đã cung cấp một lƣợng vốn lớn cho 5 nền kinh tế để biến tiết kiệm thành đâu tƣ. Qua đó góp phần duy trì sự tồn tại và phát triển của cả nền kinh tế. 1.1.1.2 Các loại hình cho vay của ngân hàng Hoạt động cho vay với doanh nghiệp rất đa dạng và có thể phân theo nhiều tiêu thức khác nhau nhƣ theo thời gian, theo loại tiền, lãi suất, đối tƣợng, mục đích, qui mô.v.v.. Một cách phân loại khá phổ biến là phân loại cho vay theo hình thức cho vay. Theo đó, cho vay đƣợc phân chia thành một số loại hình nhƣ sau: * Thấu chi Là nghiệp vụ cho vay qua đó ngân hàng cho phép ngƣời vay đƣợc cho vƣợt trội trên số dƣ tiền gửi thanh toán của mình đến một giới hạn nhất định và trong khoảng thời gian xác định * Cho vay trực tiếp từng lần Là hình thức cho vay mà ngân hàng áp dụng cho những khách hàng không có nhu cầu vay vốn thƣờng xuyên * Cho vay theo hạn mức Là nghiệp vụ mà ngân hàng thoả thuận cung cấp cho khách hàng một hạn mức tín dụng trong một khoảng thời gian nhất định. Với hạn mức này khách hàng sẽ đƣợc vay nhiều lần trong thời gian đó với điều kiện nhu cầu vay vốn là hợp lý và không vựot quá hạn mức. * Cho vay luân chuyển Là nghiệp vụ cho vay dựa trên luận chuyển của hàng hoá. Theo đó, ngân hàng căn cứ vào chu kì luân chuyển của hàng hoá để cho vay và thu nợ * Cho vay trả góp Là hình thức mà ngân hàng cho phép khách hàng trả gốc làm nhiều lần trong thời hạn tín dụng. Hình thức này thƣờng đựoc áp dụng với các khoản vay trung và dài hạn, cho vay mua tài sản cố định hoặc lâu bền. 1.1.1.3 Quy trình cho vay Qui trình cho vay là tập hợp các bƣớc, các chuẩn mực mà ngân hàng thiết lập nhằm hƣớng dẫn cán bộ tín dụng khi thực hiện cấp một khoản tín dụng 6 Việc xây dụng một qui trình cho vay hoàn thiện có ảnh hƣởng rất lớn đến hoạt động cho vay nói chung và hiệu quả cho vay nói riêng. Một qui trình cho vay hợp lý và chặt chẽ sẽ giảm thiểu tối đa các rủi ro tín dụng từ đó nâng cao chất lƣợng khoản vay và hiệu quả cho vay. Qui trình cho vay bao gồm các bƣớc: - Phân tích trước khi cho vay Đây là bứơc quan trọng nhất, quyết định chất lƣợng của khoản tín dụng. Nội dung chủ yếu là thu thập và xử lý các thông tin liên quan đến khách hàng bao gồm thông tin về: năng lực sử dụng vốn vay và uy tín, khả năng tạo ra lợi nhuận và nguồn trả nợ, quyền sở hữu các tài sản và các điều kiện kinh tế khác có liên quan đến ngƣời vay nhằm xác định ý chí và khả năng trả nợ của khách hàng. - Xây dựng và kí kết hợp đồng tín dụng Hợp đồng tín dụng là văn bản ghi lại thoả thuận giữa ngân hàng và khách hàng, với nội dung chính: thông tin khách hàng, mục đích vay vốn, qui mô, thời hạn, lãi suất, phí, các loại đảm bảo và các điều kiện cần thiết khác - Giải ngân và kiểm soát trong khi cấp tín dụng Ngân hàng thực hiện cấp vốn cho khách hàng theo đúng cam kết. Đồng thời ngân hàng theo dõi bám sát việc sử dụng vốn của khách hàng nhằm đảm bảo cho khoản vốn của mình đựơc sử dụng đúng theo thoả thuận và sinh lời. - Thu nợ hoặc đưa ra các phán quyết tín dụng mới. Ngân hàng thực hiện thu lại khoản vốn đã cấp cho khách hàng khi quan hệ tín dụng kết thúc. Tuỳ theo quan hệ giữa ngân hàng và khách hàng mà ngân hàng đƣa ra các phán quyết tín dụng mới. 1.2. HIỆU QUẢ CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG 1.2.1 Khái niệm Hiệu quả là kết cục xảy ra đạt đƣợc nhƣ yêu cầu của công việc. Hiệu quả cho vay được hiểu là khả năng đáp ứng một cách phù hợp nhất nhu cầu về vốn cuả khách hàng trên cơ sở đảm bảo an toàn và sinh lợi cho ngân hàng. 7 1.2.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả cho vay 1.2.2.1 Nhóm chỉ tiêu phản ánh qui mô cho vay Đây là nhóm chỉ tiêu phản ánh khả năng đáp ứng nhu cầu về vốn vay của khách hàng, hay phản ánh hiệu quả cho vay của ngân hàng về mặt số lƣợng. * Doanh số cho vay - Doanh số cho vay là tổng số tiền mà ngân hàng cho vay đối với nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định. - Doanh số cho vay cho biết qui mô cho vay của ngân hàng đối với từng khách hàng cụ thể và với cả nền kinh tế trong một khoảng thời gian. - Doanh số cho vay phụ thuộc vào qui mô, chính sách cho vay của ngân hàng, chu kì kinh tế, môi trƣờng pháp lý. * Dư nợ cho vay - Dƣ nợ là tổng số tiền mà ngân hàng cho vay với nền kinh tế tại một thời điểm. - Tổng dƣ nợ của một ngân hàng cho biết trạng thái thanh khoản, khả năng đáp ứng nhu cầu về vốn vay của ngân hàng đó. - Dƣ nợ đối với từng khách hàng cụ thể cho biết mối quan hệ của ngân hàng và khách hàng trên. - Dƣ nợ còn là cơ sở để xác định chất lƣợng của khoản vay. - Dƣ nợ cho vay phụ thuộc vào trạng thái thanh khoản của ngân hàng, chính sách cho vay.v.v.. 1.2.2.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh độ an toàn * Tỉ lệ nợ quá hạn Tỉ lệ nợ quá hạn = nợ quá hạn / tổng dƣ nợ - Tỉ lệ nợ quá hạn cho biết tỉ trọng của các khoản cho vay đã bị quá hạn trả nợ gốc và lãi trong tổng dƣ nợ. - Qua đó, phản ánh chất lƣợng các khoản vay của ngân hàng. Trong hoạt động ngân hàng, tỉ lệ này càng cao phản ánh chất lƣợng các khoản vay càng thấp và độ an toàn của ngân hàng càng thấp. Tuy nhiên tỉ lệ nợ quá hạn của ngân hàng mang tính thời điểm, nên chƣa phản ánh chính xác độ an toàn của các khoản vay. 8 * Tỉ lệ cho vay có đảm bảo bằng tài sản Tỉ lệ cho vay có đảm bảo bằng tài sản = Dƣ nợ cho vay có ĐBBTS/ tổng dƣ nợ - Tài sản đảm bảo là một trong những đệm đỡ an toàn cho hoạt động cho vay của ngân hàng, nhằm đảm bảo nghĩa vụ trả nợ của khách hàng và bảo toàn vốn cho ngân hàng. Do vậy, tỉ lệ cho vay có tài sản đảm bảo ảnh hƣởng đến độ an toàn của khoản vay. - Tỉ lệ này cao hay thấp là phụ thuộc vào chính sách tín dụng của NHNN nói chung và của NHTM nói riêng trong từng thời kỳ. * Cấu trúc danh mục cho vay - Sự đa dạng của danh mục cho vay Sự đa dạng ở đây là đa dạng về ngành nghề, thành phần kinh tế, loại hình cho vay.v.v.. Tuỳ thuộc vào qui mô, đặc tính, tiềm năng thị trƣờng mà mỗi ngân hàng xây dựng cho mình một danh mục cho vay với độ đa dạng khác nhau. Nhìn chung một danh mục cho vay càng đa dạng, sẽ càng giảm thiểu các rủi ro phi hệ thống cho ngân hàng. - Kỳ hạn của danh mục Kỳ hạn trung bình của danh mục cho vay phụ thuộc nhiều vào kì hạn của nguồn, ảnh hƣởng đến khả năng thanh khoản của Ngân hàng. Nói chung kì hạn trung bình của khoản vay càng phù hợp với kì hạn của nguồn các tốt. Sự thích hợp của kì hạn cho vay với chu kì kinh doanh của khách hàng là một yêu cầu quan trọng trong việc giảm thiểu rủi do tín dụng. 1.2.2.3 Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ sinh lời Khả năng sinh lời trong hoạt động cho vay có mối liên hệ mật thiết với độ an toàn trong hoạt động cho vay, ngân hàng chỉ có thể thu đựơc lợi nhuận trên cơ sở đảm bảo đựơc độ an toàn cho các khoản cho vay của mình. Bất cứ tổn thất nào mà ngân hàng gặp phải cũng ảnh hƣởng đến thu nhập hay lợi nhuận của ngân hàng. * Tỉ lệ thu từ lãi cho vay/ Tổng thu của ngân hàng 9 - Cho biết tỉ trọng thu nhập từ hoạt động cho vay trong tổng nguồn thu của ngân hàng. - Các nguồn thu của ngân hàng bao gồm: thu từ lãi cho vay, thu từ tiền gửi tại các TCTD, thu từ dịch vụ,thu từ hoạt động đầu tƣ, và các khoản thu khác. * Tỉ lệ thu nhập lãi từ cho vay/ dƣ nợ bình quân - Cho biết một đồng cho vay bình quân thu đƣợc bao nhiêu đồng lãi Chỉ tiêu này phản ánh khả năng kiểm soát chi phí trong cho vay của ngân hàng và mức độ sinh lời từ cho vay. Thu nhập từ lãi là phần chênh lệch giữu thu từ lãi trừ chi phí trả lãi huy động Tỉ lệ này càng cao phản ánh mức sinh lời từ hoạt động cho vay càng cao, do kiểm soát tốt chi phí và tăng cƣờng lợi nhuận * Chênh lệch lãi suất bình quân Là chỉ tiên phản ánh chênh lệch giữa lãi suất cho vay bình quân và lãi suất huy động bình quân. Chênh lệch lãi suất bình quân = lãi suất cho vay bình quân - lãi suất huy động bình quân. Hiện nay trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trƣờng vốn, dẫn đến các cuộc chạy đua tăng lãi suất huy động. Do vậy, khoảng cách chênh lệch này ngày càng bị thu hẹp. 1.3. TỔNG QUAN VỀ NHCSXH VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHO VAY CỦA NHCSXH 1.3.1 Tổng quan về NHCSXH 1.3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của NHCSXH Trong chƣơng trình cơ cấu lại các Ngân hàng thƣơng mại Nhà nƣớc, việc tách tín dụng chính sách ra khỏi các Ngân hàng thƣơng mại là một mấu chốt quan trọng nhằm đảm bảo cho các ngân hàng này chuyển sang kinh doanh thực sự và hình thành các tổ chức tài trợ phát triển ở Việt Nam để phục vụ cho nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của đất nƣớc. Vì vậy, việc thiết lập một loại hình ngân hàng chính sách cho mục tiêu xoá đói giảm nghèo là một tất 10 yếu khách quan cho tiến trình phát triển và hội nhập quốc tế của Việt Nam. Ngày 31/8/1995, Thủ tƣớng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 525/TTg thành lập Ngân hàng phục vụ ngƣời nghèo với mục tiêu xóa đói giảm nghèo, không vì mục đích lợi nhuận. Ngân hàng phục vụ ngƣời nghèo là một tổ chức đặc thù về mô hình tổ chức quản lý theo phƣơng thức các cơ quan quản lý Nhà nƣớc tham gia ban hành chính sách, còn việc điều hành tác nghiệp ủy thác cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, về cơ chế hoạt động tạo khả năng huy động vốn thông qua hoạt động của Ngân hàng có sự bảo trợ của Chính phủ. Qua 7 năm hoạt động của Ngân hàng phục vụ ngƣời nghèo, các tổ chức tài chính quốc tế nhận xét rằng đây là chƣơng trình cho vay ƣu đãi của Chính phủ, chƣa phải là hoạt động của một tổ chức tín dụng, chƣa có cơ sở cho sự phát triển bền vững vì chƣa nhận đƣợc vốn vay từ các tổ chức tài chính quốc tế. Nhằm cụ thể hoá Nghị quyết của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, Luật các Tổ chức tín dụng và Nghị quyết kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá X về chính sách tín dụng đối với ngƣời nghèo, các đối tƣợng chính sách khác. Tách việc cho vay chính sách ra khỏi hoạt động tín dụng thông thƣờng của các Ngân hàng thƣơng mại Nhà nƣớc, cơ cấu lại hệ thống ngân hàng là tất yếu khách quan. Ngày 04/10/2002, Chính phủ ban hành Nghị định số 78/2002/NĐ-CP về tín dụng đối với ngƣời nghèo và các đối tƣợng chính sách khác và Thủ tƣớng Chính phủ ký Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg thành lập NHCSXH, tiếp đó là Quyết định số 16/2003/QĐ-TTg ban hành Điều lệ về tổ chức và hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội. Theo chủ trƣơng Nghị quyết đó, NHCSXH đƣợc sử dụng nguồn tài chính do Nhà nƣớc huy động cho ngƣời nghèo và các đối tƣợng chính sách khác vay ƣu đãi phục vụ sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, xoá đói giảm nghèo, cải thiện đời sống, ổn định xã hội, đồng thời hoàn thiện mô hình tổ chức, bộ máy. Ngày 11 tháng 3 năm 2003, NHCSXH chính thức đi vào hoạt động. Có thể tổng kết một số nguyên nhân cơ bản tạo nên bộ phận nông dân 11 nghèo thiếu vốn nhƣ sau: * Cơ chế sản xuất công nghiệp và ngành nghề ở nông thôn chƣa hợp lý, chƣa phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế thị trƣờng. Đối với những vùng thuần nông, thu nhập hộ gia đình còn rất hạn chế, ở những vùng sản xuất phụ thu nhập còn khá hơn. Mặc dù trong thời gian qua đã thực hiện chủ trƣơng chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đa dạng ngành nghề ở nông thôn để khai thác có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, từng địa phƣơng nhƣng vẫn chịu ảnh hƣởng của nền kinh tế tự phát. Do đó một số sản phẩm làm ra không có thị trƣờng tiêu thụ. Nhiều hộ gia đình rơi vào tình thế “tiến thoái lƣỡng nan” * Thiếu vốn đầu tƣ vào những ngành nghề cây trồng, vật nuôi có năng suất cao, có giá trị hàng hoá nông sản lớn. Công cụ kĩ thuật canh tác và sản xuất lạc hậu, trình độ sản xuất kinh doanh hạn chế, không có điều kiện, không có khả năng tiếp thụ, tiếp cận khoa học tiên tiến. Từ đó năng suất lao động và chất lƣợng hàng hoá thấp, hạn chế khả năng cạnh tranh, khả năng tiêu thụ hàng hoá, hạn chế khả năng tích luỹ để tiếp tục quá trình tái sản xuất mở rộng và cải thiện đời sống cho ngƣời nông dân. * Nguyên nhân của xã hội nhƣ tàn tật, thiếu sức lao động, một số tệ nạn xã hội ngày càng phát sinh nhƣ cờ bạc, rƣợu chè…ảnh hƣởng đến sản xuất, thu nhập của một số hộ gia đình. Đặc biệt là nạn cho vay nặng lãi với lãi suất cắt cổ đã làm cho những ngƣời thiếu vốn đi vào con đƣờng bế tắc Xuất phát từ những nguyên nhân lớn trên đây cho thấy việc cho ra đời một ngân hàng dành cho các đối tƣợng trên là hoàn toàn cần thiết và kịp thời Ngân hàng phục vụ ngƣời nghèo hoạt động đƣợc 7 năm, đến đầu năm 2003 Ngân hàng chính sách đƣợc thành lập, thực hiện nhiệm vụ cho vay hộ nghèo và các đối tƣợng chính sách khác. Việc xây dựng Ngân hàng chính sách xã hội là điều kiện để mở rộng thêm các đối tƣợng phục vụ là hộ nghèo, học sinh, sinh viên, có hoàn cảnh khó khăn, các đối tƣợng chính sách cần vay vốn để giải quyết việc làm, đi lao động có thời hạn nƣớc ngoài và các cá nhân hộ sản xuất kinh doanh thuộc các xã đặc biệt khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa. 12 Ngân hàng chính sách đƣợc thành lập đã tạo ra một kênh tín dụng riêng, là sự tách tín dụng ƣu đãi đối với ngƣời nghèo và các đối tƣợng chính sách ra khỏi hoạt động của ngân hàng thƣơng mại; thực hiện đổi mới, cơ cấu lại tổ chức và hoạt động hệ thống ngân hàng trong quá trình đổi mới - hội nhập quốc tế trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng hiện nay. 1.3.1.2. Khái niệm về NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội là một tổ chức tín dụng với hoạt động chủ yếu là phục vụ ngƣời nghèo và các chính sách kinh tế, chính trị và xã hội đặc biệt của một quốc gia. Mục tiêu chính của các NHCSXH không phải là lợi nhuận trong kinh doanh mà là hỗ trợ hỗ trợ tối đa về vốn cho các đối tƣợng trên. Chính vì thế, NHCSXH không phải là một NHTM và không đáp ứng các tiêu chí về kinh doanh thƣơng mại. Ngân hàng chính sách xã hội là một pháp nhân, có con dấu, có vốn điều lệ, có tài sản và hệ thống giao dịch từ Trung ƣơng đến địa phƣơng, trụ sở chính đặt tại Hà Nội, có vốn điều lệ ban đầu là 5.000 tỷ đồng và đƣợc cấp bổ sung phù hợp với yêu cầu hoạt động từng thời kỳ. NHCSXH hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, đƣợc Nhà nƣớc đảm bảo khả năng thanh toán, tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng 0%, không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi, đƣợc miễn thuế và các khoản phải nộp Ngân sách Nhà nƣớc. NHCSXH có thời hạn hoạt động là 99 năm. 1.3.1.3. Vai trò của NHCSXH - Tạo nguồn vốn thoát nghèo cho ngƣời nghèo, góp phần thực hiện xóa đói giảm nghèo, công bằng xã hội. - Thúc đẩy phát triển kinh tế ở các khu vực sản xuất, các doanh nghiệp cần sự hỗ trợ phát triển. - Thực hiện các chính sách kinh tế xã hội của Chính phủ trong giáo dục, y tế, khoa học. 1.3.1.4. Các hoạt động cơ bản của NHCSXH - Huy động vốn. - Cho vay hộ nghèo và các đối tƣợng chính sách khác. - Thực hiện các dịch vụ thanh toán và ngân quỹ. 13 - Tiếp nhận, quản lý, sử dụng và bảo tồn nguồn vốn của Chính phủ dành cho chƣơng trình tín dụng XĐGN và các chƣơng trình khác. - Tiếp nhận nguồn vốn tài trợ uỷ thác cho vay ƣu đãi của chính quyền địa phƣơng, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nƣớc để cho vay theo các chƣơng trình dự án. NHCSXH là ngân hàng đặc thù của Chính phủ, hoạt động trong lĩnh vực XĐGN nên có nhiều điểm khác biệt so với các NHTM. 1.3.2. Giới thiệu về NHCSXH tỉnh Hoà Bình * Tên ngân hàng Ngân hàng Chính sách xã hội (Vietnam Bank for Social PoliciesVBSP).Viết tắt : NHCSXH * Giám đốc: Vũ Đình Đoài – Chi nhánh tỉnh Hòa Bình. * Địa chỉ Chi nhánh Hoà Bình : Số 1 Cù Chính Lan - Phƣờng Phƣơng Lâm - TP Hoà Bình - tỉnh Hoà Bình Điện thoại : 0218.3896.903 Fax : 0218.3895.294 * Cơ sở pháp lý của ngân hàng Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đƣợc thành lập theo Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg ngày 04 tháng 10 năm 2002 của Thủ tƣớng chính phủ trên cơ sở tổ chức lại Ngân hàng Phục vụ ngƣời nghèo. Việc xây dựng Ngân hàng Chính sách xã hội là điều kiện để mở rộng thêm các đối tƣợng phục vụ là hộ nghèo, học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, các đối tƣợng chính sách cần vay vốn để giải quyết việc làm, đi lao động có thời hạn ở nƣớc ngoài và các tổ chức kinh tế, cá nhân hộ sản xuất, kinh doanh thuộc các xã đặc biệt khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa. Ngân hàng Chính sách xã hội có bộ máy quản lý và điều hành thống nhất trong phạm vi cả nƣớc, với vốn điều lệ ban đầu là 5000 tỷ đồng và đƣợc cấp bổ sung phù hợp với yêu cầu hoạt động của từng thời kỳ. Thời gian hoạt động của ngân hàng chính sách là 99 năm. Khác hẳn với các ngân hàng thƣơng mại, NHCSXH hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, đƣợc nhà nƣớc đảm bảo khả năng thanh toán; tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng 0%; không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi; đƣợc miễn thuế và các khoản phải nộp ngân sách nhà nƣớc 14 vì mục tiêu hoạt động là phục vụ ngƣời nghèo và các đối tƣợng chính sách khác Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Hoà Bình đƣợc thành lập tháng 1/2003Theo Quyết định của Chủ tịch Hội đồng Quản trị Ngân hàng CSXH Việt Nam. Theo đó, Ban đại diện Hội đồng Quản trị các cấp, các phòng giao dịch Ngân hàng CSXH các huyện, thành phố trong tỉnh đƣợc thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 7/2003. Hiện tại Chi nhánh có 5 Phòng nghiệp vụ tại cấp tỉnh (Phòng Kế hoạch nghiệp vụ tín dụng, Phòng Kế toán - Ngân quỹ; Phòng Kiểm tra kiểm toán nội bộ, Phòng Hành chính - Tổ chức; Phòng tin học) và 10 Phòng giao dịch NHCSXH huyện trực thuộc và 210 điểm giao dịch tại 100% các xã, phƣờng, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh. Trải qua hơn 10 năm hoạt động Chi nhánh đang thực hiện cho vay 10 chƣơng trình tín dụng ƣu đãi bao gồm: Cho vay hộ nghèo; Cho vay học sinh sinh viên; Cho vay xuất khẩu lao động; Cho vay từ Quỹ quốc gia về việc làm; Cho vay hộ sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn; Cho vay hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở; Cho vay hộ đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn; Cho vay thƣơng nhân hoạt động thƣơng mại tại vùng khó khăn; Cho vay nƣớc sạch và vệ sinh môi trƣờng nông thôn; Cho vay hỗ trợ Doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tính đến 31/12/2013 là 1.763.903 triệu đồng, với hơn 107.068 khách hàng đang vay vốn, với 2.925 tổ TK&VV. Trong đó, chƣơng trình tín dụng hộ nghèo và học sinh, sinh viên là có tỷ trọng dƣ nợ cao nhất. * Loại hình ngân hàng Là ngân hàng trực thuộc của ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam. * Chức năng, nhiệm vụ của ngân hàng - Dùng nguồn vốn từ ngân sách nhà nƣớc cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn phục vụ cho sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, cải thiện đời sống, góp phần thực hiện chƣơng trình mục tiêu xóa đói giảm nghèo, ổn định xã hội. 15
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan