Tài liệu đo lường văn hóa tổ chức tại trường đại học kinh tế đại học huế bằng công cụ chma

ĐẠI HỌC HUẾ ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH TÊ ́H U Ế ---------------- H KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC IN ĐO LƯỜNG VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI ̣C K TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC Đ A ̣I H O HUẾ BẰNG CÔNG CỤ CHMA Sinh viên thực hiện: Giảng viên hướng dẫn: Trần Thị Mai Hương ThS. Bùi Văn Chiêm Lớp K47 Quản Trị Nhân Lực Niên khóa: 2013 – 2017 Huế, 2017 LỜI CẢM ƠN Sau những năm tháng học hỏi và tiếp thu những kiến thức bổ ích trên ghế giảng đường, đây là bài Khóa luận tốt nghiệp Đại học của tôi. Để hoàn thành được đề tài này, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm giúp đỡ. Trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trường Đại học Ế Kinh tế Huế đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt cho tôi những kiến thức kinh U nghiệm trong 4 năm học vừa qua. ́H Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến thầy Bùi Văn TÊ Chiêm, Trưởng phòng Tổ chức- Hành chính và cũng là giảng viên hướng dẫn tôi trong quá trình thực tập tốt nghiệp, người đã tận tình dẫn dắt và tạo mọi H điều kiện tốt nhất để tôi có thể hoàn thành khóa luận này. IN Tôi cũng xin chân thành cảm ơn đến tất cả các quý thầy cô đang làm việc K tại Trường ĐH Kinh Tế- ĐH Huế, đặc biệt là các thầy cô đang làm việc tại phòng Tổ chức – Hành chính đã nhiệt tình giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi O ̣C được tiếp xúc và làm việc tại đây. ̣I H Cuối cùng tôi xin cảm ơn sự động viên giúp đỡ của gia đình, bạn bè và người thân trong quá trình học tập và thực hiện khóa luận này. Đ A Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến từ nhiều phía để rút ra những kinh nghiệm quý báu cho bản thân mình. Xin chân thành cám ơn! Huế, ngày 26 tháng 4 năm 2017 Sinh viên Trần Thị Mai Hương i MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ i MỤC LỤC ..................................................................................................................... ii DANH MỤC BẢNG BIỂU ...........................................................................................v DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ ............................................................. vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... vii PHẦN 1: PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................1 Ế 1. Lý do chọn đề tài: ........................................................................................................1 U 2. Mục tiêu nghiên cứu:...................................................................................................2 ́H 2.1. Mục tiêu tổng quát:...................................................................................................2 TÊ 2.2. Mục tiêu cụ thể: ........................................................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ..............................................................................3 H 3.1. Đối tượng nghiên cứu:..............................................................................................3 IN 3.2. Phạm vi nghiên cứu: .................................................................................................3 4. Phương pháp nghiên cứu:............................................................................................3 K 4.1. Phương pháp nghiên cứu định tính: .........................................................................3 ̣C 4.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng: ......................................................................3 O 4.3. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp:.....................................................................4 ̣I H 4.4. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: ......................................................................4 4.5. Phương pháp phân tích số liệu: ................................................................................5 Đ A 5. Kết cấu đề tài: ..............................................................................................................5 PHẦN 2: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...............................................7 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU....................................7 1.1. Những vấn đề chung về văn hóa (VH):....................................................................7 1.1.1. Khái niệm văn hóa:................................................................................................7 1.1.2. Các mức độ của văn hoá:.......................................................................................8 1.2. Văn hóa tổ chức (VHTC) : ......................................................................................9 1.2.1. Khái niệm: ............................................................................................................9 1.2.2. Các hình thái, cấp độ thể hiện văn hóa tổ chức:..................................................10 1.3. Văn hóa tổ chức cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) :................................................11 ii 1.3.1. Khái niệm : ..........................................................................................................11 1.3.2. Tầm quan trọng của văn hóa tổ chức cơ sở giáo dục đại học..............................12 1.3.3. Các hình thái, cấp độ thể hiện văn hóa tổ chức của cơ sở giáo dục đại học: ......14 1.3.4. Các bước xây dựng văn hóa tổ chức của cơ sở giáo dục đại học:.......................17 1.4. Mô hình nghiên cứu:..............................................................................................18 1.4.1. Một số mô hình nghiên cứu liên quan: ................................................................18 1.4.2. Mô hình nghiên cứu đề xuất:...............................................................................22 Ế 1.5. Công cụ đo lường văn hóa tổ chức CHMA :..........................................................23 U 1.5.1. Sơ lược về phần mềm CHMA .............................................................................23 ́H 1.5.2. Các kiểu mô hình văn hóa tổ chức: .....................................................................24 1.6. Các đề tài nghiên cứu liên quan: ...........................................................................26 TÊ CHƯƠNG 2: ĐO LƯỜNG VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC HUẾ........................................................................................29 H 2.1. Giới thiệu tổng quan về trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế: .......................................29 IN 2.1.1. Giới thiệu chung: .................................................................................................29 2.1.2. Lịch sử hình thành: ..............................................................................................29 K 2.1.3. Đội ngũ cán bộ: ...................................................................................................30 ̣C 2.1.4. Bộ máy tổ chức và cơ chế hoạt động: .................................................................30 O 2.1.5. Các hoạt động của trường:...................................................................................32 ̣I H 2.1.6. Một số thành tích trường đạt được: .....................................................................34 2.1.7. Quy mô và cơ cấu nhân sự trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế:................................34 Đ A 2.2. Thực trạng VHTC tại trường ĐH Kinh Tế- ĐH Huế:...........................................36 2.2.1. Các giá trị hữu hình: ............................................................................................36 2.2.2. Các giá trị tuyên bố: ............................................................................................40 2.2.3. Các yếu tố về không khí làm việc và phong cách quản lý tổ chức. ....................42 2.2.4. Các ngầm định nền tảng: .....................................................................................43 2.3. Đo lường VHTC tại trường ĐH Kinh Tế- ĐH Huế bằng phần mềm CHMA: ......43 2.3.1. Đặc điểm mẫu điều tra:........................................................................................43 2.3.2. Đo lường loại hình VHTC tại trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế bằng công cụ CHMA: ..........................................................................................................................45 iii 2.3.3. Đánh giá của CBNV GV về các yếu tố đo lường VHTC tại trường ĐH Kinh TếĐH Huế:.........................................................................................................................53 2.3.4. Tóm tắt đánh giá của CBNV GV về các yếu tố đo lường VHTC:......................63 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRƯỜNG ĐH KINH TẾ - ĐH HUẾ .........................65 3.1. Một số định hướng phát triển chung của trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế: .............65 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện VHTC tại trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế:................66 3.2.1. Cơ sở đề xuất giải pháp: ......................................................................................66 U Ế 3.2.2. Những giải pháp chung xây dựng VHTC tại nhà trường theo mô hình sáng tạo: .......................................................................................................................................67 ́H 3.2.3. Những giải pháp cải thiện nhân tố người lãnh đạo của tổ chức: .........................68 TÊ 3.2.4. Những giải pháp cải thiện nhân tố nhân viên trong doanh nghiệp và chất keo kết dính mọi người trong tổ chức: .......................................................................................70 H 3.2.5. Những giải pháp cải thiện nhân tố chiến lược tập trung của doanh nghiệp và tiêu chí thành công của tổ chức: ...........................................................................................70 IN PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................72 K 1. Kết luận......................................................................................................................72 2. Kiến nghị ...................................................................................................................73 ̣C 2.1. Đối với ĐH Huế .....................................................................................................73 O 2.2. Đối với trường ĐH Kinh tế - ĐH Huế:...................................................................73 Đ A ̣I H TÀI LIỆU KHAM KHẢO ..........................................................................................75 iv DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Quy mô nhân sự của Trường Đại học Kinh Tế - Đại học Huế và biến động qua các năm giai đoạn 2014- 2016 ....................................................................34 Bảng2.2: Cơ cấu nhân sự của Trường Đại học Kinh Tế - Đại học Huế .................35 giai đoạn 2014-2016 .....................................................................................................35 Bảng 2.3. Mô tả mẫu điều tra .....................................................................................44 Đ A ̣I H O ̣C K IN H TÊ ́H U Ế Bảng 2.4. Giá trị trung bình các mô tả ......................................................................46 v DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ Sơ đồ1.1. Cấu trúc văn hóa tổ chức theo mô hình của Edgar H.Schein ................11 Sơ đồ2.1. Hệ thống tổ chức bộ máy hành chính của Trường ..................................32 Hình1.1. Mô hình VH được đo lường bằng công cụ OCAI .....................................21 Hình1.2. Hình vẽ minh họa các khuynh hướng VHTC ...........................................24 Biểu đồ 2.1. Mô hình VHTC tại trường ĐH Kinh Tế - Đại học Huế......................48 Biểu đồ 2.2. Tỷ lệ cơ cấu thành phần C- H- M- A hiện tại ......................................49 Ế Biểu đồ 2.3. Tỷ lệ cơ cấu thành phần C- H- M- A mong muốn (tương lai)............52 ́H U Biểu đồ 2.4 . Thống kê kết quả đánh giá của CBNV GV về yếu tố “đặc tính nổi trội của tổ chức” ..........................................................................................................54 TÊ Biểu đồ 2.5 . Thống kê kết quả đánh giá của CBNV GV về yếu tố “người lãnh đạo trong tổ chức” ..............................................................................................................56 H Biểu đồ 2.6 . Thống kê kết quả đánh giá của CBNV GV về yếu tố “nhân viên trong tổ chức” ..............................................................................................................57 IN Biểu đồ 2.7 . Thống kê kết quả đánh giá của CBNV GV về yếu tố “chất keo gắn kết mọi người với nhau trong tổ chức” .....................................................................59 K Biểu đồ 2.8 . Thống kê kết quả đánh giá của CBNV GV về yếu tố “chiến lược tập trung của tổ chức” .......................................................................................................61 Đ A ̣I H O ̣C Biểu đồ 2.9. Thống kê kết quả đánh giá của CBNV GV về yếu tố “tiêu chí thành công của tổ chức ”........................................................................................................62 vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT : Văn hóa VHTC : Văn hóa tổ chức ĐH : Đại học CBNV GV : Cán bộ nhân viên, giảng viên SV : Sinh viên GDĐH : Giáo dục đại học Tổ chức, Nhà trường : Trường đại học Kinh Tế- ĐH Huế TÊ ́H U Ế VH : Tổ chức Đ A ̣I H O ̣C K IN H TC vii PHẦN 1: PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Nước ta đang trong quá trình hội nhập quốc tế và định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong quá trình thực hiện mục tiêu tổng quát xây dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, nguồn nhân lực và sức mạnh của toàn dân tộc được xác định là một động lực to lớn nhất của nước ta.Vai trò của mỗi thành viên và của từng tổ chức xã hội sẽ được phát huy có hiệu quả nếu việc quản trị tổ chức Ế được thực hiện dựa trên văn hóa tổ chức của nó. Nhiều chuyên gia cho rằng văn hóa tổ U chức (VHTC) sẽ là yếu tố vàng của sự thành công vì VHTC giúp ổn định tổ chức, nó ́H là chất keo kết dính, hỗ trợ hiệu quả cho công tác quản lý thông qua việc đưa ra những giá trị chuẩn mực hướng dẫn thái độ, hành vi của các thành viên trong tổ chức. Trong TÊ một tổ chức, đặc biệt là những tổ chức có quy mô lớn, là một tập hợp những con người khác nhau về trình độ chuyên môn, trình độ văn hóa, mức độ nhận thức, quan hệ xã H hội, vùng miền địa lý, tư tưởng văn hóa, cá tính …chính sự khác nhau này tạo ra một IN môi trường làm việc đa dạng và phức tạp. K Bên cạnh đó, với sự cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường và xu hướng toàn cầu hóa, buộc các tổ chức để tồn tại và phát triển phải liên tục tìm tòi những cái O ̣C mới, sáng tạo và thay đổi cho phù hợp với thực tế. Vậy làm thế nào để tổ chức trở ̣I H thành nơi tập hợp, phát huy mọi nguồn lực con người, làm gia tăng nhiều lần giá trị của từng nguồn lực con người đơn lẻ, góp phần vào sự phát triển bền vững của tổ Đ A chức? Điều này đòi hỏi tổ chức phải xây dựng và duy trì một nề nếp văn hóa đặc thù phát huy được năng lực và thúc đẩy sự đóng góp của tất cả mọi người vào việc đạt được mục tiêu chung của tổ chức - đó là Văn hóa tổ chức (VHTC). Mặt khác xây dựng VHTC còn là một yêu cầu tất yếu của chính sách phát triển hình ảnh, thương hiệu của tổ chức. Xét về bản chất, mỗi nhà trường là một tổ chức hành chính – sư phạm. Đó là một thế giới thu nhỏ với những cơ cấu, chuẩn mực, quy tắc hoạt động, những giá trị, điểm mạnh và điểm yếu riêng do những con người cụ thể thuộc mọi thế hệ tạo lập. Với tư cách là một tổ chức, mỗi nhà trường đều tồn tại, dù ít hay nhiều, một nền văn hoá nhất định. Như bất kỳ một cơ quan, công sở hoặc doanh nghiệp nào, mỗi khi bước vào 1 một nhà trường, người ta thường cảm nhận được bầu không khí đặc trưng của nhà trường đó qua hàng loạt các dấu hiệu: hoặc hiển hiện dễ thấy, hoặc ngầm định khó thấy. Mỗi nhà trường đều tự mình biểu lộ ra bên ngoài một hình ảnh tốt đẹp hoặc tầm thường nào đó. Hình ảnh này được tạo nên bởi người dạy, người học, người quản lý trong nhà trường, được chuyển tải và phản ánh bởi đồng nghiệp trong địa phương và phụ huynh cũng như cộng đồng xã hội xung quanh, bởi cơ quan quản lý và người sử dụng sản phẩm giáo dục – những đối tượng phản ảnh chất lượng sản phẩm giáo dục Ế của nhà trường một cách rõ nét và khách quan. U Sau 16 năm nghiên cứu, Tiến Sĩ Trịnh Quốc Trị đã đưa ra thang đo văn hóa tổ ́H chức CHMA giúp cho các tổ chức, các doanh nghiệp, các đội nhóm có thể xác định được văn hóa hiện tại và biết được văn hóa mong muốn. Từ đó đưa ra các giải pháp để TÊ định hướng lại văn hóa cho phù hợp với mong muốn dựa trên văn hóa hiện tại mà không cần phải xây dựng lại văn hóa. H Trường ĐH Kinh Tế Huế với sứ mệnh là: “là đào tạo nguồn nhân lực chất IN lượng, trình độ cao; thực hiện nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, cung ứng K dịch vụ về lĩnh vực kinh tế và quản lý phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền Trung; Tây Nguyên và cả nước” . Để thực hiện được sứ mệnh đó, bên cạnh O ̣C việc đẩy đủ về nguồn lực con người, cơ sở vật chất,...thì việc tạo ra một môi trường ̣I H giảng dạy, học tập văn minh, khoa học và nhân văn, nơi mà các thành viên trong tổ chức có thể gắn kết với nhau, tạo động lực cho nhau cùng phát triển là rất quan trọng, Đ A thì đó là điều mà trường đang muốn hướng đến. Xuất phát từ đòi hỏi, yêu cầu thực tiễn, nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa tổ chức. Từ đó, với mong muốn được góp một phần nhỏ vào sự phát triển của trường, tôi quyết định chọn đề tài : “ĐO LƯỜNG VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC HUẾ BẰNG CÔNG CỤ CHMA” 2. Mục tiêu nghiên cứu: 2.1. Mục tiêu tổng quát:  Đo lường văn hóa tổ chức (VHTC) bằng công cụ CHMA đối với trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế. 2  Thông qua việc tìm hiểu các yếu tố VHTC tại trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế từ đó đề xuất giải pháp. 2.2. Mục tiêu cụ thể:  Hệ thống hóa những vấn đề tổng quan về VHTC và công cụ CHMA.  Phân tích tình hình hoạt động của trường ĐH Kinh Tế - ĐH huế trong thời gian vừa qua. Đánh giá của CBNV GV về 6 yếu tố cấu thành VHTC  Đo lường loại hình VHTC hiện tại và mong muốn tại trường ĐH Kinh tế Ế  U - ĐH Huế thông qua công cụ CHMA.  ́H Đề xuất một số định hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 3.1. Đối tượng nghiên cứu: TÊ VHTC ở trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế trong thời gian tới. Đối tượng nghiên cứu: Văn hóa tổ chức trong trường ĐH Kinh Tế - ĐH  Đối tượng điều tra: Cán bộ nhân viên, giảng viên (CBNV, GV) đang H  K IN Huế. giảng dạy làm việc tại trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế. ̣C 3.2. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi thời gian: Thu thập dữ liệu thứ cấp về trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế trong thời Đ A - Phạm vi không gian: trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế. ̣I H  O  gian vừa qua. - Thu thập thông tin sơ cấp thông qua việc phát phiếu điều tra được thực hiện từ tháng 2 – tháng 4/ 2017. 4. Phương pháp nghiên cứu: 4.1. Phương pháp nghiên cứu định tính: - Do đề tài sử dụng phầm mềm CHMA để đánh giá, đo lường về loại hình văn hoá trong tổ chức nên việc xây dựng bảng hỏi được rút ra từ những câu hỏi trong phần mềm CHMA. 4.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng: 3 - Dựa vào những câu hỏi của công cụ CHMA đo lường VHTC, đề tài tiến hành thiết kế bảng hỏi để đo lường nhận thức của các thành viên trong trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế - Bảng hỏi có 24 mô tả về 6 yếu tố nhận diện mô hình văn hóa tổ chức của trường ĐH Kinh Tế - ĐH Huế. 6 yếu tố để đo lường VHTC bao gồm: 1. Đặc tính nổi trội của tổ chức 2. Người lãnh đạo tổ chức U 4. Chất keo gắn kết mọi người với nhau trong tổ chức ́H 5. Chiến lược tập trung của tổ chức 6. Tiêu chí thành công của tổ chức Sử dung thang đo điểm 10 ( từ 1- 10, 1 =hoàn toàn không nên có, 10= TÊ - Ế 3. Nhân viên trong tổ chức hoàn toàn cần có) nhằm đánh giá mức độ đồng ý của giảng viên về văn hoá hiện tại và H mong muốn. Căn cứ vào thang đo này, người được hỏi sẽ đưa ra đánh giá của mình IN cho từng phát biểu được nêu trong bảng hỏi. Thu thập từ tài liệu, thông tin liên quan thông qua trang web của Trường, ̣C  K 4.3. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Thu thập số liệu liên quan thông qua tài liệu do phòng Tổ chức – Hành ̣I H  O luận văn, sách báo, tạp chí chính cung cấp. Một số giáo trình tài liệu môn học liên quan: Quản trị học, Quản trị nhân Đ A  lực, Hành vi tổ chức, Văn hóa tổ chức và lãnh đạo, Văn hóa doanh nghiệp và sự lãnh đạo, Quản trị nguồn nhân lực …  Một số công trình nghiên cứu và luận văn tốt nghiệp đại học, cao học . Tuy đó không phải là các nghiên cứu có mục tiêu nghiên cứu giống với mục tiêu mà nghiên cứu đang tiến hanh nhưng về cơ bản đã có nhiều thông tin kham khảo có giá trị để xây dựng hướng nghiên cứu. 4.4. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp:  Tiến hành trên cơ sở khảo sát thực tế, điều tra thu thập ý kiến thông qua việc phát bảng hỏi đến các CBNV, GV tại trường ĐH Kinh tế. 4  Thiết kế mẫu- chọn mẫu: Cỡ mẫu ít nhất là phải gấp 4 hoặc 5 lần số biến trong bảng hỏi để đảm bảo ý nghĩa nghiên cứu ( Nguyễn Đình Thọ- Nguyễn Thị Mai Trang, nghiên cứu khoa học Marketing, NXB Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh). Vì vậy, với số lượng biến là 24 thì chúng ta cần phải có ít nhất là 96 mẫu điều tra. Để tránh sai sót trong quá trình điều tra nên đề tài tiến hành phát 120 mẫu. Do tổng số CBNV,GV của trường là khoảng hơn 300 và do tính chất công việc nên để đảm bảo số phiếu thu về có ý nghĩa nghiên cứu thì đề tài tiến hành lấy mẫu theo Thu thập dữ liệu qua phỏng vấn: Ngoài các thông tin về đối tượng U  Ế kiểu ngẫu nhiên thuận tiện. ́H nghiên cứu được thu thập qua số liệu thống kê và bảng hỏi, thực hiện phỏng vấn lãnh TÊ đạo bao gồm các trưởng phó phòng và nhân viên trong tổ chức để có thêm thông tin chi tiết, cụ thể liên quan đến nội dung nghiên cứu của đề tài như các giá trị văn hóa  H hiện hữu và định hướng các giá trị văn hóa tương lai. Phương pháp quan sát trực tiếp: phương pháp này để nắm bắt thêm các IN thông tin liên quan đến văn hóa tổ chức (văn hóa công sở) của các thành viên trong cơ K quan. Thống kê mô tả: dùng để trình bày, so sánh các đặc điểm mẫu. Và đánh O  ̣C 4.5. Phương pháp phân tích số liệu: trung bình Đánh giá loại hình văn hóa trong tổ chức: Thông qua đánh giá của các Đ A  ̣I H giá của giảng viên về các tiêu chí đưa ra. Thống kê tần số, tần suất . Tính toán giá trị giảng viên đang làm việc tại trường chúng ta tính ra được giá trị trung bình từng mô tả. Sau đó sử dụng công cụ CHMA để đánh giá xem trường ĐH Kinh Tế- ĐH Huế thuộc loại hình văn hoá nào sau đây: C: Kiểu gia đình ( hướng nội và linh hoạt) H: Kiểu thứ bậc, tôn ti trật tự ( hướng nội và kiểm soát) M: Kiểu thị trường ( hướng ngoại và kiểm soát) A: Kiểu sáng tạo ( hướng ngoại và sáng tạo) 5. Kết cấu đề tài:  Phần 1: Đặt vấn đề: 5 Trình bày lý do chọn đề tài nghiên cứu, mục tiêu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, tóm tắt bố cục đề tài.  Phần 2: Nội dung và kết quả nghiên cứu Chương 1: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Chương 2: Đo lường VHTC tại trường ĐH Kinh Tế- ĐH Huế bằng phần mềm CHMA Giới thiệu tổng quan về trường ĐH Kinh Tế- ĐH Huế - Phân tích các yếu tố cấu thành VHTC của trường ĐH Kinh Tế- ĐH Huế - Đo lường VHTC bằng phần mềm CHMA U Ế - ́H Chương 3: Định hướng, giải pháp hoàn thiện và phát triển văn hóa trong trường  Phần 3: Kết luận và kiến nghị TÊ ĐH Kinh Tế- ĐH Huế Tổng kết lại toàn bài đưa ra nhận xét chung về văn hóa tại trường ĐH Kinh Tế- Đ A ̣I H O ̣C K IN H ĐH Huế. 6 PHẦN 2: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1.1. Những vấn đề chung về văn hóa (VH): 1.1.1. Khái niệm văn hóa:  Trước hết, văn hoá là những điều tốt đẹp nhất của dân tộc, là động lực duy trì truyền thống văn hoá qua nhiều thế hệ và là suy nghĩ phổ biến của mọi dân tộc trên thế giới. Văn hoá được hiểu theo rất nhiều cách khác nhau và có nhiều định nghĩa Ế khác nhau về văn hoá. Nếu xét về ngôn ngữ: - Phương Tây: văn hoá xuất phát từ tiếng La tinh: cultus có nghĩa là trồng ́H U  - TÊ trọt, vun xới cây cối, thảo mộc làm cho nó xanh tươi và tươi tốt. Phương đông: văn hóa là lễ nghĩa , tốt đẹp và văn hoá là truyền đạt , giáo hoá, đưa nó ra. Nếu xét theo phạm vi: - Văn hoá theo nghĩa hẹp thường được đồng nhất với văn hoá tinh hoa. IN H  K Văn hoá tinh hoa là một tiểu văn hoá chứa những giá trị đáp ứng các nhu cầu bậc cao ̣C của con người. Quy luật chung là những giá trị đáp ứng các nhu cầu càng xa những đòi O hỏi vật chất, đời thường, nhất thời bao nhiêu thì tính giá trị, tính người càng cao bấy ̣I H nhiêu, và do vậy càng mang tính tinh hoa về văn hoá. Theo nghĩa này, văn hoá thường được đồng nhất với các loại hình nghệ thuật, văn chương.Văn hoá theo nghĩa hẹp Đ A thường được đồng nhất với văn hoá ứng xử. - Văn hoá được theo nghĩa rộng là văn hoá trong khoa học nghiên cứu về văn hoá. Theo nghĩa này, định nghĩa văn hoá cũng có rất nhiều. Chẳng hạn, định nghĩa đầu tiên của E.B.Tylor năm 1871 xem văn hóa là “một phức hợp bao gồm tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, tập quán, cùng mọi khả năng và thói quen khác mà con người như một thành viên của xã hội đã đạt được”.  Tại hội nghị Quốc tế các nhà văn học họp tại Mehico do UNESCO tổ chức năm 1982, trên cơ sở của 200 định nghĩa khác nhau về văn hóa, bản tuyên bố chung của hội nghị đã chấp nhận một quan niệm về văn hóa như sau: “Trong ý nghĩa rộng nhất, VH là tổng thể những nét riêng biệt về tinh thần và vật chất, trí tuệ và xúc 7 cảm quyết định tính cách cũ một xã hội hay một nhóm người trong xã hội. VH bao gồm nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những quyền cơ bản của con người, những hệ thống có giá trị, những tập tục và tín ngưỡng”.  Như vậy, dưới góc độ xã hội học thì VH là một hiện tượng XH gắn với đời sống con người, là sản phẩm của hoạt động thực tiễn có tính sáng tạo của con người, được chắt lọc kế thừa, phát triển dưới tác động của con người, vì hạnh phúc con người. Tóm lại theo những ý nghĩa đó, có thể hiểu văn hóa là một hệ thống hữu Ế  U cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt ́H động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội  TÊ của mình. Ở cấp độ trường đại học, văn hóa có thể được định nghĩa là những giá trị và niềm tin của những người liên quan đến nhà trường: các nhà quản lý, giảng viên, H thành viên hội đồng, nhân viên phục vụ, dựa trên truyền thống và những giao tiếp bằng IN lời hoặc không lời. Gía trị và niềm tin được coi là có ảnh hưởng lớn lao đối với quá K trình ra quyết định ở các trường đại học và định hình cách xử sự của các cá nhân cũng ̣C như trong tổ chức. Cách xử sự dựa trên những giả định ngầm ẩn và niềm tin thì được ̣I H của nhà trường. O thể hiện qua những câu chuyện kể, những thứ ngôn ngữ đặc biệt và những chuẩn mực 1.1.2. Các mức độ của văn hoá: Xét về mức độ văn hoá tồn tại hai hình thức đó là Đ A  - Văn hoá quốc gia - Văn hoá tổ chức  Văn hoá quốc gia: văn hoá dân tộc là tất cả những gì làm cho dân tộc này khác với một dân tộc khác. Từ những sản phẩm tinh vi hiện đại nhất, đến những phong tục tập quán tín ngưỡng, lối sống và lao động  Các loại hình văn hoá quốc gia - Văn hoá phương Đông - Văn hoá phương Tây  Đặc trưng của văn hoá phương tây: 8 - Duy lý: lý tính, rõ ràng, pháp trị. Phản ứng thiên về đúng sai phải trái - Năng động: khám phá bộc lộ, tấn công, chính thức - Thế giới là gì trên cơ sở lấy cá nhân làm tâm, dám chịu trách nhiệm cá - Khoa học chính xác, đề cao tư tưởng. - Cứng: loại trừ lựa chọn tìm cái hợp lý.  Đặc trưng của văn hoá phương đông: - Duy cảm: cảm tính, mơ hồ, đức trị. Phản ứng thiên về nên hay không Ế nhân. U nên, hay - dở Trầm tỉnh: an bài , dấu mình, phòng thủ, phi chinh thức. - Ta là ai trên cơ sở lấy cộng đồng làm tâm, trách nhiệm không rõ ràng, dể TÊ ́H - cơ hội, lẫn lách Trọng văn: mô tả tâm trạng, hướng nội. - Mềm: tuỳ cơ, trung dung, bảo tồn.  Văn hoá tổ chức  Văn hoá tổ chức là nói đến hình thức tín ngưỡng, giá trị và thói quen K IN H - ̣C được phát triển trong suốt quá trình lịch sử của tổ chức. Những điều này đươc thể hiện Văn hoá doanh nghiệp chỉ là một dạng của văn hoá tổ chức. ̣I H  O trong cách điều hành và hành vi ứng xử của các thành viên trong tổ chức. 1.2. Văn hóa tổ chức (VHTC) : Đ A 1.2.1. Khái niệm:  Có lẽ vì bản chất trừu tượng nên đã có nhiều khái niệm về văn hóa tổ chức được đưa ra.  Văn hóa tổ chức là thói quen, cách nghĩ truyền thống và cách làm việc trong tổ chức được chia sẻ bởi tất cả các thành viên trong tổ chức (Elliott Jaques, 1952).  Văn hóa tổ chức là hệ thống những ý nghĩa chung được chấp nhận rộng rãi bởi những người lao động trong thời gian nhất định (Adrew Pettgrew, 1979)  Văn hóa tổ chức là một loạt các quy phạm và hệ thống giá trị chung nhằm kiểm soát sự tương tác giữa các thành viên trong tổ chức và giữa các thành viên 9 trong tổ chức với những người bên ngoài tổ chức đó. Văn hóa tổ chức là hệ thống những niềm tin và giá trị chung được xây dựng trong tổ chức và hướng dẫn hành vi của các thành viên trong tổ chức.  Văn hóa tổ chức là một hệ thống ý nghĩa chung hàm giữ bởi các thành viên của tổ chức, qua đó có thể phân biệt tổ chức này với tổ chức khác (Robbin, 2000).  Tóm lại, có thể hiểu VHTC là toàn bộ các giá trị, niềm tin, truyền thống và thói quen có khả năng quy định hành vi của mỗi thành viên trong tổ chức: là chất Ế lượng, hiệu quả của các sản phẩm, dịch vụ mà tổ chức đó tạo ra, cống hiến cho xã hội, U nó mang lại cho tổ chức một bản sắc riêng ngày càng phong phú thêm và có thể thay ́H đổi theo thời gian. 1.2.2. Các hình thái, cấp độ thể hiện văn hóa tổ chức: Nghiên cứu về văn hóa tổ chức, các nhà nghiên cứu trên thế giới và nước TÊ  ta hiện nay thường theo mô hình và cấu trúc hệ thống văn hóa của Edgar H Shein Theo Edgar H. Schein, cấu trúc văn hóa tổ chức có thể chia thành ba IN  H trong cuốn sách “ Văn hóa tổ chức và sự lãnh đạo” của ông. Đ A ̣I H O ̣C K tầng khác nhau: 10 Tầng thứ hai Các giá trị được tuyên bố (Epoused Value) (khó quan sát hơn) ́H U Ế Tầng thứ nhất Các cấu trúc hữu hình của tổ chức (Artifacts) (dễ quan sát nhất) TÊ Các ngầm định nền tảng (Basic Underlying Asumptions) (phải suy luận) IN H Tầng thứ ba Các vật thể hữu hình: cách thức bố trí và trang trí nơi làm việc, các biểu ̣C  K Sơ đồ1.1. Cấu trúc văn hóa tổ chức theo mô hình của Edgar H.Schein Các giá trị được tuyên bố: được thể hiện qua phong cách giao tiếp, ứng ̣I H  O tượng vật chất, trang phục của nhân viên, điều kiện và môi trường làm việc. xử của người lao động trong tổ chức, qua các triết lý kinh doanh của doanh nghiệp, Đ A phong cách lãnh đạo…  Các giả định: đó là các giá trị ngầm định. Khi các giá trị được tuyên bố được kiểm nghiệm qua thực tế hoạt động của doanh nghiệp, được người lao động chấp nhận thì sẽ được duy trì theo thời gian và dần dần trở thành các giá trị ngầm định. Các giá trị ngầm định này thường khó thay đổi và ảnh hưởng rất lớn tới phong cách làm việc, hành vi của nhân viên trong tổ chức 1.3. Văn hóa tổ chức cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) : 1.3.1. Khái niệm : 11  Xét về bản chất, mỗi nhà trường là một tổ chức sự nghiệp, và một trường thuộc hệ cao đẳng hoặc đại học thì được gọi là một tổ chức giáo dục hoặc cơ sở giáo dục đại học – theo Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học hiện hành.  Đó là một thế giới thu nhỏ với những cơ cấu, chuẩn mực, quy tắc hoạt động, những giá trị, điểm mạnh, điểm yếu riêng do những con người cụ thể thuộc nhiều thế hệ tạo lập.Với tư cách là một tổ chức, mỗi nhà trường đều tồn tại, dù ít hay nhiều một nền văn hóa nhất định. Và theo TS Phạm Quang Huân, Viện nghiên cứu ĐHSP Hà Nội, ta có Ế  U thể hiểu văn hóa tổ chức của cơ sở giáo dục Đại học hay còn gọi là văn hóa nhà trường ́H ( school culture) là hệ thống niềm tin, giá trị,chuẩn mực, thói quen, truyền thống hình TÊ thành trong quá trình phát triển của nhà trường: là chất lượng, hiệu quả của các sản phẩm, dịch vụ mà tổ chức đó tạo ra, cống hiến cho xã hội, được các thành viên trong H nhà trường thừa nhận, làm theo và được thể hiện trong các hình thái vật chất và tinh thần, từ đó tạo nên bản sắc riêng cho mỗi tổ chức giáo dục- đào tạo. Văn hóa là một thứ tài sản lớn của bất kỳ một tổ chức nào: Có không ít K  IN 1.3.2. Tầm quan trọng của văn hóa tổ chức cơ sở giáo dục đại học ̣C người đã khẳng định: nó quyết định sự trường tồn của một tổ chức. Đó là ý nghĩa và O tầm quan trọng của văn hoá. Nó càng có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt đối với ̣I H nhà trường, bởi lẽ, tính văn hoá là một tính chất đặc thù của nhà trường với sứ mệnh “trồng người”, phát triển nhân cách và năng lực làm việc cho người học.. Điều này Đ A được xác định dựa trên những căn cứ sau: - Nhà trường là nơi bảo tồn vào lưu truyền các giá trị văn hoá nhân loại; - Nhà trường là nơi đào luyện những lớp người mới, chủ nhân gìn giữ và sáng tạo văn hoá cho tương lai; - Nhà trường là nơi con người với con người (người dạy với người học) cùng hoạt động để chiếm lĩnh các mục tiêu văn hoá, theo những cách thức văn hoá, dựa trên những phương tiện văn hoá, trong môi trường văn hoá đại diện cho mỗi vùng, miền, địa phương. 12