Tài liệu đề thi vào 10 môn ngữ văn tỉnh vĩnh phúc có đáp án

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC ——————— ĐỀ CHÍNH THỨC KỲ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2009-2010 ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN Dành cho học sinh các trường THPT không chuyên Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian giao đề C©u 1: (3,0 ®iÓm) B×nh luËn c©u ch©m ng«n: Thêi gian lµ vµng. C©u 2: (7,0 ®iÓm) Hai t¸c phÈm C¶nh ngµy hÌ cña NguyÔn Tr·i vµ Nhµn cña NguyÔn BØnh Khiªm ®Òu lµ nh÷ng bµi th¬ viÕt vÒ cuéc sèng Èn dËt. Anh, chÞ h·y ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong hai bµi th¬. Trªn c¬ së hiÓu biÕt vÒ thêi ®¹i vµ cuéc ®êi c¸c t¸c gi¶, lÝ gi¶i sù kh¸c nhau trong quan niÖm Èn dËt cña hai nhµ th¬. ---Hết--C¸n bé coi thi kh«ng gi¶i thÝch g× thªm. Hä vµ tªn thÝ sinh..................................................................Sè b¸o danh..................... SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC ——————— KỲ THI CHỌN HSG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2009-2010 HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN Dành cho học sinh các trường THPT không chuyên ———————————— Hướng dẫn chấm có 03 trang Câu 1: (3,0 điểm) I. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng HiÓu ®Ò bµi, biÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn x· héi vÒ mét t tëng ®¹o ®øc, lèi sèng. Bè côc chÆt chÏ, diÔn ®¹t dÔ hiÓu, dÉn chøng chän läc; kh«ng m¾c lçi dïng tõ, ng÷ ph¸p. II. Yªu cÇu vÒ nội dung 1. Gi¶i thÝch: Thêi gian lµ c¸ch ®o vßng quay cña Tr¸i §Êt, ®îc chia thµnh phót, giê, th¸ng, n¨m,… C©u v¨n “thêi gian lµ vµng” dïng c¸ch so s¸nh ngang b»ng ®Ó kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ thêi gian trong cuéc ®êi mçi ngêi, x· héi loµi ngêi. 2. B×nh luËn - Con ngêi trong qóa tr×nh tån t¹i cã sù quan s¸t thÕ giíi xung quanh m×nh vµ chiªm nghiÖm ®êi sèng. Tõ ®ã nghÜ ra lÞch, biÕt chia thêi gian trong cuéc sèng. Thêi gian ®èi víi cuéc ®êi con ngêi v« cïng quý gi¸ v× sù tån t¹i cña ®êi ngêi thêng ng¾n ngñi so víi thêi gian v« thuû v« chung cña vò trô. - Con ngêi lu«n nÝu kÐo thêi gian b»ng nhiÒu c¸ch (thuèc trêng sinh, c¶i l·o hoµn ®ång) nhng ®ã chØ lµ íc m¬. §Ó thùc hiÖn nh÷ng dù ®Þnh lín lao, con ngêi cÇn cã thêi gian. §Ó lµm ra cña c¶i vËt chÊt, con ngêi cã nh÷ng biÖn ph¸p rót ng¾n thêi gian, tiÕt kiÖm thêi gian. §Æc biÖt, trong thêi ®¹i thÞ trêng, thêi gian th«ng tin v« cïng quan träng. 3. N©ng cao - ThÊy ®îc ý nghÜa cña sù sèng cña con ngêi trong x· héi. - BiÕt t¹o dùng nh÷ng kh¸t väng, íc m¬, nh÷ng hµnh ®éng cã ý nghÜa ®Ó thêi gian sèng cña con ngêi tuy ng¾n nhng cã Ých. - Thêi gian chØ lµ vµng víi nh÷ng ai sèng cã hoµi b·o, íc m¬, cã lÝ tëng vµ hµnh ®éng tèt ®Ñp, hµi hoµ gi÷a quan hÖ c¸ nh©n, gia ®×nh vµ céng ®ång. 4. Liªn hÖ: Phª ph¸n nh÷ng ngêi cha thÊy vai trß, ý nghÜa cña thêi gian, hä t×m c¸ch giÕt thêi gian hoÆc kh«ng v× quý thêi gian mµ cã lèi sèng gÊp hëng thô, cã tÝnh vÞ kØ. Tõ ®ã liªn hÖ ®Õn b¶n th©n. III. Biểu điểm - Điểm 3,0: Hiểu đề, nªu ®îc c¬ b¶n c¸c yªu cÇu. DiÔn ®¹t tèt, bè côc chÆt chÏ. DÉn chøng chän läc, võa ®ñ. Cã thÓ cßn mét vµi sai sãt nhá. - §iÓm 2,0: HiÓu ®Ò, nªu ®îc néi dung c¬ b¶n. DiÔn ®¹t kh¸. Cã thÓ cßn mét vµi lçi nhá. - §iÓm 1,0: Néi dung s¬ lîc. DiÔn ®¹t lóng tóng. Cßn nhiÒu lçi. - Điểm 0: Kh«ng hiÓu ®Ò hoÆc sai l¹c c¶ néi dung vµ ph¬ng ph¸p. C©u 2: ( 7,0 ®iÓm) I. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng HiÓu ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi; biÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn v¨n häc, bè côc chÆt chÏ, diÔn ®¹t trong s¸ng, dÉn chøng chän läc; kh«ng m¾c lçi dïng tõ, diÔn ®¹t vµ ng÷ ph¸p. Biết vận dụng các thao tác nghị luận: giải thích, phân tích, chứng minh, so sánh thuần thục. II. Yªu cÇu vÒ néi dung Trªn c¬ së c¶m thô t¸c phÈm cïng nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thêi ®¹i vµ cuéc ®êi t¸c gi¶, thÝ sinh cÇn lµm râ c¸c ý sau : 1. NÐt chung - C¶ hai nhµ th¬ ®Òu cã lßng v× níc, v× d©n. - C¶ hai ®Òu rò bá danh lîi, vÒ ë Èn, hoµ ®ång víi thiªn nhiªn ®Ó di dìng tinh thÇn. 2. VÎ ®Ñp riªng - Giíi thuyÕt hoµn c¶nh ra ®êi cña hai bµi th¬. - Trong bµi th¬ C¶nh ngµy hÌ, trong c¸i nh×n cña NguyÔn Tr·i, c¶nh s¾c thiªn nhiªn r¹o rùc, c¨ng trµn, ngån ngén søc sèng, thÓ hiÖn t×nh c¶m m·nh liÖt cña nhµ th¬ víi ®êi, víi ngêi. §Æc biÖt, c©u më ®Çu bµi th¬ cho thÊy, ë NguyÔn Tr·i, c¶nh nhµn nhng t©m kh«ng nhµn. C¸i nhµn cña NguyÔn Tr·i trong C¶nh ngµy hÌ lµ c¸i nhµn bÊt d¾c dÜ. TÊm lßng cña NguyÔn Tr·i lµ tÊm lßng u quèc, ¸i d©n s©u s¾c, thêng trùc, cuån cuén. Lµm sao ®Ó d©n giµu, níc m¹nh lµ íc m¬, lµ nçi tr¨n trë suèt ®êi cña NguyÔn Tr·i. - Trong bµi Nhµn, NguyÔn BØnh Khiªm vui trän víi thiªn nhiªn. C¶nh vËt trong th¬ «ng hiÖn lªn yªn b×nh, thanh th¶n. H×nh tîng nh©n vËt tr÷ t×nh hiÖn lªn trong t©m thÕ nhµn t¶n, ung dung, sèng víi nh÷ng ®iÒu b×nh dÞ, s½n cã n¬i th«n d·. Th¸i ®é cña NguyÔn BØnh Khiªm lµ kh«ng víng bËn viÖc ®êi, coi thêng c«ng danh. C¸i nhµn cña NguyÔn BØnh Khiªm lµ c¸i nhµn cña ngêi ®· tho¸t vßng tôc luþ, ®· gi¸c ngé ®îc quy luËt thêi thÕ “c«ng thµnh th©n tho¸i”. 3. LÝ gi¶i sù kh¸c nhau - Kh«ng ph¶i NguyÔn Tr·i kh«ng thÊu hiÓu quy luËt “c«ng thµnh th©n tho¸i”, nhng thêi NguyÔn Tr·i lµ thêi khëi ®Çu nhµ Lª, ®Êt níc ta võa ®éc lËp sau h¬n hai m¬i n¨m ®« hé cña giÆc Minh, t×nh h×nh cßn nhiÒu khã kh¨n nhng mang tiÒm lùc ph¸t triÓn, rÊt cÇn cã bµn tay hiÒn tµi kiÕn thiÕt. TÊm lßng cña NguyÔn Tr·i lµ tÊm lßng nh©n nghÜa d¹t dµo, u quèc ¸i d©n nhng kh«ng ®îc tin dïng nªn «ng ph¶i trë vÒ. Dï sèng gi÷a quª h¬ng trong c¶nh nhµn rçi, vui víi c¶nh ®Ñp vµ cuéc sèng th«n quª nhng tÊm lßng «ng vÉn lu«n híng vÒ ®Êt níc, nh©n d©n. ¤ng kh«ng cam t©m nhµn t¶n ®Ó an hëng riªng m×nh mµ chÊp nhËn x¶ th©n cèng hiÕn cho ®Êt níc. - Kh«ng ph¶i NguyÔn BØnh Khiªm kh«ng quan t©m ®Õn thÕ sù so víi NguyÔn Tr·i, mµ thêi ®¹i cña «ng lµ thêi tríc Lª Trung Hng, lµ giai ®o¹n chÕ ®é phong kiÕn ®· suy tµn, nhiÒu thèi n¸t, rèi ren. NguyÔn BØnh Khiªm ®· cã nhÒu cè g¾ng gióp níc, gióp d©n nhng vÉn kh«ng thay ®æi ®îc côc diÖn. Lêi th¬ “ta d¹i – ngêi kh«n” thÓ hiÖn th¸i ®é mØa mai cña NguyÔn BØnh Khiªm dµnh cho x· héi. Tuy vÒ ë Èn, kh«ng lµm quan nh÷ng «ng vÉn gióp níc b»ng nh÷ng lêi khuyªn s¸ng suèt cho c¸c thÕ lùc phong kiÕn ®¬ng thêi. III. BiÓu ®iÓm - §iÓm 7,0: §¸p øng ®îc yªu cÇu nªu trªn; v¨n viÕt s©u s¾c, diÔn ®¹t trong s¸ng; bµi viÕt thÓ hiÖn ®îc sù s¸ng t¹o, c¶m thô riªng biÖt. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá. - §iÓm 6,0: C¬ b¶n ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn; v¨n viÕt cha thËt s©u s¾c nhng ph¶i ®ñ ý; diÔn ®¹t trong s¸ng. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt nhá. - §iÓm 5,0: C¬ b¶n hiÓu yªu cÇu cña ®Ò, chän vµ ph©n tÝch ®îc mét sè chi tiÕt ®Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò. DiÔn ®¹t râ ý. Cßn cã thÓ m¾c mét vµi sai sãt nhá. - §iÓm 4,0: Cha hiÓu ®óng ®Ò bµi, néi dung bµn luËn dµn tr¶i; diÔn ®¹t cßn h¹n chÕ; cßn m¾c nhiÒu lçi ng÷ ph¸p, dïng tõ... - §iÓm 2,0: Cha hiÓu ®Ò, néi dung s¬ sµi hoÆc kh«ng nªu ®îc ý; diÔn ®¹t non yÕu; m¾c nhiÒu lçi ng÷ ph¸p, dïng tõ... - §iÓm 1,0: C¬ b¶n kh«ng hiÓu ®Ò, hoÆc sai l¹c vÒ néi dung vµ qu¸ s¬ sµi, cÈu th¶ trong viÖc tr×nh bµy. - Điểm 0: Kh«ng hiÓu ®Ò hoÆc sai l¹c c¶ néi dung vµ ph¬ng ph¸p. * Trªn ®©y lµ mét sè gîi ý vÒ thang ®iÓm. C¸c gi¸m kh¶o cÇn c©n nh¾c vµ chó ý viÖc hiÓu ®Ò, kh¶ n¨ng c¶m thô riªng vµ diÔn ®¹t s¸ng t¹o cña häc sinh. §iÓm cña bµi thi lµ ®iÓm cña tõng c©u céng l¹i, tÝnh lÎ ®Õn 0,5. —————————