Lêi më ®Çu
Bíc sang thÕ kû 21 xu híng quèc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ
giíi ®ang ngµy cµng phæ biÕn. Trong xu híng ®ã mçi mét quèc gia dï lín hay
nhá ®Òu ph¶i tham gia vµo sù ph©n c«ng lao ®éng trong khu vùc vµ quèc tÕ.
ChÝnh ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ lµ sîi d©y kÕt nèi nÒn kinh tÕ c¸c níc t¹o
ra hiÖu qu¶ chung trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. §èi víi mét níc ®ang ph¸t triÓn
nh ViÖt Nam th× viÖc nhËn thøc ®Çy ®ñ mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a kinh tÕ trong
níc vµ më réng quan hÖ kinh tÕ víi bªn ngoµi ®ang cã mét tÇm quan träng
h¬n bao giê hÕt.
Ngµy nay, ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ kh«ng chØ mang ý nghÜa ®¬n
thuÇn lµ bu«n b¸n víi bªn ngoµi mµ thùc chÊt lµ cïng víi c¸c quan hÖ kinh tÕ
®èi ngo¹i kh¸c tham gia vµo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, tõ khi thùc hiÖn
chÝnh s¸ch më cöa ViÖt Nam ®· thiÕt lËp nhiÒu mèi quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ,
chÝnh trÞ, th¬ng m¹i, khoa häc kü thuËt, víi nhiÒu níc trªn thÕ giíi. C¸c ®¬n vÞ
kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ngµy mét ph¸t triÓn ®a d¹ng h¬n.
Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ViÖt Nam cã thÓ ®ãn nhËn nh÷ng
thµnh tùu khoa häc kü thuËt, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, tõng bíc thùc hiÖn
c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
§Ó cã thÓ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th× h¹ch to¸n kÕ
to¸n lµ mét c«ng cô kh«ng thiÕu. Nã cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c
th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c nhµ qu¶n lý. §èi víi c¸c
doanh nghiÖp kinh doanh hµng nhËp khÈu, th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n nhËp
khÈu. Doanh nghiÖp biÕt ®îc thÞ trêng nµo, mÆt hµng mµ m×nh kinh doanh cã
hiÖu qu¶. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp c¹nh tranh trªn
thÞ trêng ®Çy biÕn ®éng mµ cßn cho phÐp doanh nghiÖp ®¹t ®îc c¸c môc tiªu
mµ m×nh ®¹t ra nh lîi nhuËn, thÞ phÇn thÞ trêng, uy tÝn kinh doanh,...
XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn vµ qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty l©m ®Æc
s¶n Hµ Néi, em thÊy r»ng. NhËp khÈu lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña
c«ng ty vµ hiÖn nay c«ng ty ®ang dÇn thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ trêng nhng kÕt
qu¶
NhËp khÈu lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña c«ng ty vµ hiÖn nµy
c«ng ty ®ang dÇn thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ trêng nhng kÕt qu¶ kinh doanh cha
®îc v÷ng ch¾c, mét phÇn do viÖc tæ chøc h¹ch to¸n kinh doanh nhËp khÈu cha
®îc quan t©m ®óng møc, cha t×m ra mét lèi ®i cã hiÖu qña cao.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp gåm 3 phÇn chÝnh sau:
PhÇnI: C¬ së lý luËn chung cña tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng t¹i c«ng ty
l©m ®Æc s¶n, Hµ Néi.
PhÇnII: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n bµng hµng t¹i c«ng ty
l©m ®Æc s¶n Hµ Néi.
PhÇn III: Ph¬ng híng hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng
nhËp khÈu t¹i c«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi.
PhÇnI: C¬ së lý luËn chung cña tæ chøc kÕ to¸n
b¸n hµng t¹i c«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi.
I. §Æc ®iÓm chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh t¹i
c«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi.
1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ b¸n hµng.
1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ b¸n hµng.
- B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸ tøc lµ
chuuyÓn ho¸ vèn cña doanh nghiÖp tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ
vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ b¸n hµng. §©y lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh.
- Gi¸ b¸n (gi¸ ®¬n vÞ hµng ho¸): c¨n cø tÝnh doanh thu b¸n hµng thùc
hiÖn trong kú lµ gi¸ b¸n thùc tÕ tøc lµ gi¸ b¸n ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng hoÆc
gi¸ tho¶ thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n.
- Doanh thu b¸n hµng thuÇn: lµ sè chªnh lÖch doanh thu b¸n hµng víi c¸c
kho¶n gi¸m gi¸, chiÕt khÊu b¸n hµng. Doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i,
thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu.
+ Doanh thu b¸n hµng: lµ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô
mµ doanh nghiÖp ®· b¸n, ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng ( ®· ®îc thùc hiÖn). GÝa
trÞ hµng ho¸ ®îc tho¶ thuËn nh trªn hîp ®ång kinh tÕ vÒ mua b¸n vµ cung cÊp
s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô dÞch vô ®· ®îc ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng hµng
hoÆc ghi trªn c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®Õn viÖc b¸n hµng hoÆc lµ sù
tho¶ thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n.
- Ngoµi ra theo thèng kª sè 100 (1998/TT - BTC) quy ®Þnh.
* §èi víi c¬ së kinh doanh tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) theo ph¬ng
ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn b¸n hµng cung øng
dÞch vô (cha cã thuÕ GTGT) bao gåm c¶ phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸
b¸n (nÕu cã) mµ c¬ së kinh doanh ®îc hëng.
* §èi víi c¬ së kinh doanh tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th×
doanh thu b¸n hµng lµ toµn bé sè tiÒn b¸n hµng,
TiÒn cung øng dÞch vô bao gåm c¶ phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n
(nÕu cã) mµ c¬ së kinh doanh ®îc hëng (tæng gi¸ thanh to¸n bao gåm c¶ thuª
gi¸ trÞ gia t¨ng) (GTGT).
+ ChiÕt khÊu b¸n hµng: lµ toµn bé sè tiÒn gi¶m trõ cho ngêi mua hµng do
viÖc ngêi mua ®· thanh to¸n sè tiÒn mua hµng ho¸, lao vô dÞch vô tríc thêi
h¹n thanh to¸n ®· tho¶ thuËn hoÆc do ngêi mua víi sè lîng lín hµng ho¸ trong
mét thêi gian nhÊt ®Þnh hay trong mét ®ît.
+ Gi¶m gi¸ hµng ho¸: lµ kho¶n gi¶m trõ ®îc ngêi b¸n chÊp nhËn mét
c¸ch ®Æc biÖt trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn v× lý do hµng b¸n ra kÐm phÈm chÊt hay
kh«ng ®óng quy c¸ch, kh«ng ®óng thêi gian, ®Þa ®iÓm nh trong hîp ®ång kinh
tÕ.
+ Hµng ho¸ bÞu tr¶ l¹i: lµ gi¸ trÞ cña sè hµng ho¸, dÞch vô ®· ®îc coi lµ
tiªu thô bÞ ngêi mua tõ chèi tr¶ l¹i do nh÷ng nguyªn nh©n vi ph¹m cam kÕt, vi
ph¹m hîp ®ång kinh tÕ: hµng ho¸ bÞ mÊt kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng
lo¹i, quy c¸ch.
+ ThuÕ:
- ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: lµ thuÕ gi¸n thu tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm
cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt lu th«ng ®Õn tiªu
dïng vµ do ngêi tiªu dïng cuèi cïng chÞu.
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt: Lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu tÝnh trªn mét sè lo¹i hµng
ho¸ dÞch vô ®Æc biÖt do nhµ níc quy ®Þnh nh»m môc ®Ých híng dÉn tiªu dïng,
®iÒu tiÕt thu nhËp cña ngêi cã thu nhËp cao vµ gãp phÇn b¶o vÖ nÒn s¶n xuÊt
néi ®Þa víi mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh.
- ThuÕ xuÊt khÈu: lµ thuÕ thu vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸. C¸c
doanh nghiÖp xuÊt khÈu th× thuÕ xuÊt khÈu sÏ ®îc ghi gi¶m trõ doanh thu vµo
cuèi th¸ng, quý khi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
Nh vËy tiªu thô hay b¸n hµng lµ thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt vµ tiªu
dïng, ®a hµng ho¸ tõ nhµ s¶n xuÊt ®Õn ngêi tiªu dïng. Tiªu thô lµ kh©u lu
th«ng hµng ho¸, lµ cÇu nèi trung gian gi÷a mét bªn lµ s¶n xuÊt ph©n phèi vµ
mét bªn lµ tiªu dïng. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× tiªu thô ®îc hiÓu
theo nghÜa réng h¬n: Tiªu thô lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ bao gåm nhiÒu kh©u trõ viÖc
nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh nhu cÇu kh¸ch hµng, tæ chøc mua hµng ho¸ vµ
xuÊt b¸n theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt.
1.1.1. Vai trß cña b¸n hµng (tiªu thô hµng ho¸).
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng khi mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh quyÕt
®Þnh 3 vÊn ®Ò träng t©m (s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt nh thÕ nµo, s¶n xuÊt cho
ai).Ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh th× tiªu thô cã ý nghÜa sèng
cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. ChØ cã tiªu thô ®îc hµng ho¸ th× míi cã thu
nhËp ®Ó bï ®¾p chi phÝ bá ra, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh.
VÒ ph¬ng diÖn x· héi, tiªu thô hµng ho¸ lµ mét kh©u quan träng cña c¸c
qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸, lµ yÕu tè tÊt yÕu cña qu¸ trÝnh s¶n xuÊt. Tiªu thô
cã vai trß to lín trong viÖc c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu. Bëi v× nÒn kinh tÕ quèc
d©n lµ mét thÓ thèng nhÊt gi÷a nh÷ng c©n b»ng, nh÷ng t¬ng quan tû lÖ nhÊt
®Þnh, s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp tiªu thô ®îc tøc lµ ho¹t ®éng kinh doanh
cña hä diÔn ra b×nh thêng, tr«i ch¶y, tr¸nh ®îc sù mÊt c©n ®èi, gi÷ ®îc æn ®Þnh
trong x· héi.
Th«ng qua tiªu thô cã thÓ dù ®o¸n ®îc nhu cÇu cña x· héi nãi chung vµ
cña tõng khu vùc nãi riªng, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c©n ®èi trong tõng
ngµnh, tõng khu vùc vµ trªn toµn x· héi. Qua tiªu thô gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông
cña hµng ho¸ míi ®îc thùc hiÖn. Cïng víi viÖc tiªu thô hµng ho¸, x¸c ®Þnh
®óng kÕt qu¶ tiªu thô lµ c¬ së ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cuèi cïng cña c¸c ho¹t ®éng
kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh t¹i doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh nghÜa vô
mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn víi nhµ níc, lËp c¸o quü xÝ nghiÖp, t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt h¬n trong kú kinh doanh tiÕp
theo, ®ång thêinã còng lµ sè liÖu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi tîng quan
t©m nh: c¸c nhµ ®Çu t, c¸c ng©n hµng, c¸c nhµ cho vay... ®Æc biÖt trong ®iÒu
kiÖn nµy c¸c doanh nghiÖp kh«ng cßn cã chÕ ®é bao cÊp mµ trong ®iÒu kiÖn
c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× viÖc x¸ ®Þnh ®óng
kÕt qu¶ tiªu thô cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc xö lý, cung cÊp th«ng tin
kh«ng nh÷ng cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n kinh
doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt, mµ xÐt trªn tÇm vÜ m« nã cßn cung c©p th«ng tin cho
c¸c cÊp chñ qu¶n, c¸c c¬ quan qu¶n lý tµi chÝnh, c¬ quan thÕu.. phôc vô cho
viÖc gi¸m s¸t sù chÊp hµnh c¸ chÕ ®é chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh, chÝnh s¸ch
thuÕ.
1.2. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng:
1.2.1. Ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp:
B¸n hµng trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho ngêi mua trùc tiÕp t¹i kho
cña doanh nghiÖp hoÆc chuyÓn trùc tiÕp cho kh¸ch hµng ngµy sau khi mua
hµng vÒ. Hµng ho¸ khi bµn giao cho kh¸ch hµng ®îc chÝnh thøc coi lµ ®· b¸n
vµ ®¬n vÞ b¸n mÊt quyÒn së hò vÒ sè hµng ®ã.
Cã c¸c trêng hîp b¸n hµng trùc tiÕp sau:
1.2.1.1. Trêng hîp xuÊt kho hµng ho¸, bªn mua ®Õn nhËn trùc tiÕp.
C¨n cø vµo hîp ®ång mua b¸n d· ký kÕt, bªn mua cö ngêi ®Õn nhËn hµng
t¹i kho cñabªn b¸n.
1.2.1.2. Trêng hîp giao hµng th¼ng kh«ng quakho.
Thep ph¬ng ph¸p nµy, doanh nghiÖp mua hµng cña nhµ cung cÊp rån b¸n
hµng th¼ng cho kh¸ch hµng kh«ng qua kho cña doanh nghiÖp.
1.2.1.3. Ph¬ng thøc b¸n lÎ hµng ho¸.
B¸n lÎ hµng ho¸ lµ viÖc b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng.
1.2.1.4. Trêng hîp xuÊt hµng ho¸ tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n viªn.
Doanh nghiÖp sö dông hµng ho¸ ®Ó thanh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng cho
c¸c bé c«ng nh©n viªn.
1.2.1.5. Trêng hîp ®æi hµng.
Trêng h¬p nµy ngêi mua kh«ng tr¶ b»ng tiÒn mµ tr¶ b»ng hµng ho¸ vËt t
kh¸c.
1.2.2. Ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång (ph¬ng thøc göi b¸n).
Theo ph¬ng thøc nµy, bªn b¸n chuyÓn hµng cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm
ghi trong hîp ®ång ®· ký kÕt. Khi cha ®îc ngêi mua chÊp nhËn th× sè hµng
nµy vÉn thuéc quyÒn së hò cña ®¬n vÞ, chØ khi nµo ngêi mua chÊp nhËn th× lîng hµng míi chÝnh thøc ®îc coi lµ tiªu thô.
1.2.3. Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý (ký göi).
1.2.3.1. §èi víi bªn giao hµng ®¹i lý:
Hµng giao cho ®¬n vÞ ®¹i lý vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp.
Hµng ®îc coi lµ b¸n vµ ®îc ghi nhËn doanh thu chØ khi nhËn ®îc tiÒn
thanhto¸n cña bªn nhËn ®aÞ lý hay ®· ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm nép thuÕ ®èi víi kh¸ch hµng göi b¸n vµ tr¶
tiÒn hoa hång cho bªn nhËn ®¹i lý, kho¶n hoa hång nµy coi nh mét phÇn cña
chi phÝ b¸n hµng.
1.2.3.2. §èi víi bªn nhËn ®¹i lý.
Bªn nhËn ®¹i lý cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n, gi÷ g×n, b¸n hé vµ ®îc hëng
hoa hång theo hîp ®ång ®· ký.
1.2.4. Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp:
Theo ph¬ng thøc nµy hµng ho¸ coi kÏ ®· b¸n kho giao hµng cho kh¸ch
hµng, kh¸ch hµng sÏ thanh to¸n mét phÇn sè tiÒn tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm mua sè
cßn l¹i tr¶ dÇn ë c¸c kú sau. Thùc chÊt ph¬ng thøc nµy b¸n hµng trùc tiÕp kÕt
hîp víi nghiÖp vô cho kh¸ch hµng vay vèn. V× vËytiÒn thu b¸n hµng ®îc chia
lµm hai phÇn: doanh thu b¸n hµng (tÝnh theo gi¸ b¸n thu tiÒn mét lÇn cha cã
thuÕ GTGT) vµ phÇn l·i cho kh¸ch hµng tr¶ gãp tÝnh vµo thu nhËp tõ ho¹t
®éng tµi chÝnh.
1.3. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n:
Cïng víi ®a ph¬ng thøc b¸n hµng th× c¸c doanh nghiÖp cïng ¸p dông ®a
ph¬ng thøc thanh to¸n. ViÖc thanh to¸n theo ph¬ng thøc nµo lµ do hai bªn
mua vµ b¸n tù tho¶ thuËn, lùa chän sao cho phï hîp. Ph¬ng thøc thanh to¸n
thÓ hiÖn sù tÝn nhiÖm lÉn nhau gi÷a hai bªn ®ång thêi nã còng g¾n liÒn víi sù
vËn ®éng gi÷a hµng ho¸ víi tiÒn vèn ®¶m b¶o cho bªn muavµ bªn b¸n cïng cã
lîi.
HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp thêng ¸p dông mét sè ph¬ng thøc sau:
1.3.1. Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt.
1.3.2. Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt.
Cã nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, viÖc vËn dông h×nh
thøc nµo lµ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c¸ doanh nghiÖp.
- Thanh to¸n b»ng sÐc.
- Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm chi.
- Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm thu.
- Thanh to¸n b»ng th tÝn dông.
Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt rÊt thuËn tiÖn trong trêng hîp bªn b¸n
vµ bªn mua ë rÊt xa nhau, thóc ®Èy viÖc chÊp hµnh kû luËt thanh to¸n, nãi
chung thanh to¸n qua ng©n hµng ®îc ¸p dông víÝ c¸c ®¬n vÞ b¸n bu«n cßn ®èi
víi b¸n lÎ v× ®«Ý tîng chñ yÕu lµ tiªu dïng c¸ nh©n nªn thêng ¸p dông thanh
to¸n b»ng tiÒn mÆt.
1.3.3. Thanh to¸n b»ng nghiÖp vô øng tríc tiÒn hµng:
Nªó nh hai ph¬ng thøc thanh to¸n trªn ngêi b¸n chØ nhËn ®îc tiÒn sau khi
giao hµng ho¸ cho ®¬n vÞ mua th× ngîc l¹i, thanh to¸n b»ng nghiÖp vô øng tríc
tiÒn hµng ®¬n vÞ b¸n sÏ nhËn ®îc tiÒn tríc khi giao hµng ho¸ cho ®¬n vÞ mua,
tuy nhiªn sè tiÒn øng tríc chØ 1/2 ®Õn 1/3 trÞ gi¸ hµng ho¸ xuÊt b¸n. Sè tiÒn
cßn l¹i sÏ ®îc thanh to¸n sau khi giao hµng.
2. KÕ to¸n b¸n hµng.
2.1. NghiÖp vô cña kÕ to¸n b¸n hµng:
Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i hµng ho¸ lµ tµi s¶n chñ yÕu vµ biÕn ®éng
nhÊt, vèn hµng ho¸ chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng sè vèn lu ®éng còng
nh trong toµn bé vèn kinh doanh, cñadoanh nghiÖp cho bªn: kÕ to¸n hµng ho¸
lµ kh©u quan träng nhÊt ®ång thêi nghiÖp vô tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu
thô quyÕt ®Þnh sù sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Do tÝnh chÊt quan träng
cña tiªu thô vËy nªn ®ßi hái kÕ to¸n b¸n hµng ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô
sau:
- Tæ chøc theo dâi, ph¶n ¸nh ®Çy®ñ, chÝnh x¸c vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ
t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng cña tõng lo¹i hµng ho¸ trªn c¸c mÆt hiÖn vËt
còng nh gi¸ trÞ (hiÖn vËt ®îc thÓ hiÖn cô thÓ bëi sè lîng vµ chÊt lîng cña hµng
ho¸, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ chÝnh lµ gi¸ nhËp kho hay gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®em
b¸n).
- Theo dâi, ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh b¸n hµng, ghi chÐp
kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng vµ thu nhËp b¸n hµng.
- TÝnh to¸n x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶.
- TÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®óng thuÕ GTGT ®Çu ra.
- Cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn liªn quan.
- §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n tÝch kinh tÕ ®èi víi ho¹t ®éng b¸n hµng ®Ó thùc
hiÖn tèt nhiÖm vô trªn kÕ to¸n tiªu thô (b¸n hµng ) cÇn chó ý c¸c ®iÓm sau:
+ Muèn qu¶n lý tèt qu¸ tr×nh b¸n hµng cÇn ph¶i n¾m ch¾c sù vËn ®éng
cña tõng lo¹i hµng ho¸ trong qóa tr×nh nhËp, xuÊt, tån kho trªn c¸c chØ tiªu sè
lîng, chÊt lîngvµ gi¸ trÞ.
+ X¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm tiªu thô ®Ó kÞpthêi lËp b¸o c¸o b¸n hµng, b¸o
c¸o thêng xuyªn kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng chi
tiÕt theo tõng hîp ®ång kinh tÕ. Nh»m gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng ho¸ b¸n ra, ®«n
®èc viÖc nép tiÒn b¸n hµng vèn quü.
+ Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ
hîp lý. C¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy ®ñ, hîp ph¸p, hîp lÖ, lu©n chuyÓn
chøng tõ khoa häc hîp lý, tr¸nh trïng lÆp bá sãt.
2.2. KÕ to¸n tæng hîp b¸n hµng.
2.2.1. Tµi kho¶n sö dông:
KÕ to¸n tæng hîp b¸n hµng sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu nh:
+ Tµi kho¶n 156: Hµng ho¸
+ Tµi kho¶n 157: Hµng göi b¸n
+ Tµi kho¶n 632: Gi¸ vèn hµng ho¸
+ Tµi kho¶n 531: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
+ Tµi kho¶n 511: Doanh thu b¸n hµng
+ Tµi kho¶n 532: Gi¶m gi¸ hang ho¸.
2.2.1.1. Tµi kho¶n 156: hµng ho¸ dïng ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh nhËp xuÊt tån
kho hµng ho¸.
- KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 156.
Bªn nî: - TrÞ gi¸ mua vµo cña hµng ho¸ theo ho¸ ®¬n mua vµo.
-TrÞ gi¸ hµng thuª gia c«ng chÕ biÕn nhËp kho.
- Chi phÝ thu mua hµng.
- TrÞ gi¸ hµng ho¸ bÞ ngêi mua tr¶ l¹i, hµng ph¸t hiÖn thõa.
- TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®îc ghi nhËn.
Bªn cã: - TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt kho.
- TrÞ gi¸ hµng ho¸ tr¶ l¹i ngêi b¸n.
- ChiÕt khÊu, gi¶m gi¸ mua ®îc hëng.
- TrÞ gi¸ hµng ho¸ bÞ thiÕu hôt, h háng mÊt m¸t.
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ho¸ tån kho ®Çu kú (ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú).
D nî TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng tån kho cuèi kú.
Tµi kho¶n 156 cã 2 tiÓu kho¶n cÊp 2
TK 1561 -Gi¸ mua hµng ho¸
TK 1562 - Chi phÝ hµng ho¸.
2.2.1.2. Tµi kho¶n 157 -hµng göi b¸n:
Sö dông ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt b¸n theo ph¬ng thøc chuyÓn
hµng hoÆc b¸n ®¹i lý ký göi.
- KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 157.
Bªn nî: - TrÞ gi¸ hµng ho¸ göi b¸n.
-TrÞ gi¸ lao vô, dÞch vô ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng cha ®îc chÊp nhËn
thanh to¸n.
- KÕt chuyÓn trÞgi¸ hµng ho¸ göi b¸n cßn l¹i cuèi kú (theo ph¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú).
Bªn cã: - TrÞ gi¸ hµng ho¸, dÞch vô ®· ®îc kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc
chÊp nhËn thanh to¸n.
- TrÞ gi¸ cña hµng göi b¸n bÞ tr¶ l¹i.
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n tån ®Çu kú (ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú).
D nî: - TrÞgi¸ hµng ho¸ ®· ®îc göi ®i cha ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn
thanh to¸n.
2.2.1.3. Tµi kho¶n 632- gi¸ vèn hµng b¸n:
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸, dÞch vô xuÊt
b¸n trong kú.
- KÕt chuyÓn vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 632
Bªn nî: - TrÞ gi¸ vèn hµng tån kho ®Çu kú (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú).
- TrÞ gi¸ vèn cña hµng ®· cung cÊp.
Bªn cã: - TrÞ gi¸ vèn hµng tån kho cuèi kú (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú).
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ cña hµng xuÊt b¸n sang tµi kho¶n 911- x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh tµi kho¶n 632 kh«ng cã sè d cuèi kú.
2.2.1.4. Tµi kho¶n 531- hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm hµng ho¸ ®· tiªu thô
lî kh¸ch hµng tr¶ l¹i do nguyªn nh©n lçi vÒ doanh nghiÖp.
- KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 531.
Bªn nî: - T©p hîp doanhthu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i trong kú.
Bªn cã: - KÕt chuyÓn doanh thu hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i vµo TK 511.
Ta× kho¶n 531 kh«ng cã sè d cuèi kú.
2.2.1.5. Tµi kho¶n 532- gi¶m gi¸ ty hµng b¸n.
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸, håi khÊu cña viÖc
b¸n hµng trong kú.
- KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 532
Bªn nî: TËp hîp c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· chÊp nhËn cho ngêi
mua.
Bªn cã: KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng ho¸ sang TK 511 tµi kho¶n
532 kh«ng cã sè d.
2.2.1.6. Tµi kho¶n 511- doanh thu b¸n hµng: dïng ®Ó ph¶n ¸nh
doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong mét kú
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
KÕt cÊu vµ néi dung cña TK 511
Bªn nî: - Sè chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng ho¸ vµ doanh thu
cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK 911 - x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh.
Bªn cã: - Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, cung cÊp lao vô,
dÞch vô thùc hiÖn trong kú h¹ch to¸n.
TK 511 kh«ng cã sè d
Ngoµi ra kÕ to¸n b¸n hµng cßn sö dông c¸c tµi kho¶n liªn quan
kh¸c nh:
Tµi kho¶n 111: TiÒn mÆt
Tµi kho¶n 112: TiÒn göi ng©n hµng
Tµi kho¶n 333: thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho nhµ níc
Tµi kho¶n 131: ph¶i thu cña kh¸ch hµng.
2.2.2. S¬ ®å kª to¸n tæng hîp b¸n hµng
* Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
TK 156
TK 632
XuÊt b¸n trùc tiÕp
TK 911
TK 511
TK 111,112
KÕt chuyÓn gi¸
K/c doanh thu
Gi¸ b¸n
vèn cuèi kú
cuèi kú
cha thuÕ
TK 157
TK 3331
Göi b¸n Göi b¸n
ThuÕ GTGT
§îc
chÊp
nhËn
ph¶i nép
* Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
TK 156
TK 611
TK 632
TK 911
TK 511
TK 111
Kc hµng tån
XuÊt b¸n
K/c gi¸ vèn
K/c doanh thu
Gi¸ b¸n cha
kho ®Çu kú
hµng hãa
cuèi kú
cuèi kú
thuÕ
TK 3331
ThuÕ GTGT
ph¶i nép
2.3. KÕ to¸n chi tiÕt b¸n hµng:
§Ó theo dâi qu¸ tr×nh b¸n hµng cÇn tæ chøc mét sè hÖ thèng sæ chi tiÕt
phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp.
Th«ng thêng, ngêi ta tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt b¸n hµng theo tõng nhãm
hµng, tõng ngµnh hµng, tõng c¬ së ®¹i lý... vµ theo dâi trªn c¸c sæ chi tiÕt nh:
Sæ chi tiÕt b¸n hµng
Sæ chi tiÕt b¸n hµng
Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua.
*Xem mÉu b¶ng sè1:
2.4. Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n b¸n hµng:
2.4.1. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n:
- H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i.
+ Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc
kÕ to¸n ghi vµo sæ nhËt ký - sæ c¸i, sau ®ã ghi vµo sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
+ Cuèi th¸ng, ph¶i kho¸ sæ vµ tiÕn hµnh ®èi chiÕu khíp ®óng sè liÖu gi÷a
sæ nhËt ký - sæ c¸i vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt (®îc lËp tõ c¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi
tiÕt).
+ VÒ nguyªn t¾c sæ ph¸t sinh nî, sè ph¸t sinh cã vµ sè d cuèi kú cña tõng
tµi kho¶n trªn sæ nhËt ký - sæ c¸i ph¶i khíp ®óng víi sè liÖu trªn b¶ng tæng
hîp chi tiÕt theo tõng tµi kho¶n t¬ng øng.
- H×nh thøc nhËt ký chung:
Hµng ngµy, c¨n cø c¸c chøng tõ ®îc dïng lµm c¨n cø ghi sæ, tríc hÕt
nghi nghiÖp vô ph¸t sinh vµo sæ nhËt ký chung, sau ®ã c¨n cø sè liÖu ghi trªn
sæ nhËt ký chung ®Ó ghi vµo sæ c¸i, theo c¸c tµi kho¶n ®Ó phï hîp. NÕu ®¬n vÞ
cã më sæ kÕ to¸n.
Chi tiÕt th× ®ång thêi víi viÖc ghi sæ nhËt ký chung, c¸c nghiÖp vô ph¸t
sinh ®îc ghi vµo c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt liªn quan.
Trêng hîp ®¬n vÞ më c¸c sæ nhËt ký ®Æc biÖt hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c
chøng tõ ®îc dïng lµm c¨n cø ghi sæ, ghi nghiÖp vô ph¸t sinh vµo sæ nhËt ký
®Æc biÖt liªn quan. §Þnh kú (3,5 - 10) ngµy hoÆc cuèi th¸ng tuú khèi lîng
nghiÖp vô ph¸t sinh, tæng hîp tõng sæ nhËt ký ®Æc biÖt, lÊy sè liÖu ®Ó ghi vµo
c¸c tµi kho¶n phï hîp sæ c¸i.
Cuèi th¸ng, quý, n¨m céng sè liÖu trªn sæ c¸i lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t
sinh.
Sau khi ®· kiÓm tra ®èi chiÕu khíp ®óng sè liÖu ghi trªn sæ c¸i vµ b¶ng
tæng hîp chi tiÕt ®îc dïng ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.
+ VÒ nguyªn t¾c, tæng sè ph¸t sinh nî vµ tæng sæ ph¸t sinh cã trªn b¶ng
c©n ®èi sæ ph¸t sinh ph¶i b»ng tæng sè ph¸t sinh, nî vµ tæng sè ph¸t sinh cã
trªn sæ nhËt ký chung cïng kú.
- H×nh thøc chøng tõ ghi sæ:
Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng hîp chóng tõ gèc, kÕ
to¸n lËp chøng tõ ghi sæ. C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®Ó ghi vµo sæ ®¨ng ký
chøng tõ ghi sæ sau ®ã ®îc dïng ®Ó ghi vµo sæ c¸i. C¸c chøng tõ gèc sau khi
lµm c¨n cø lËp chøng tõ ghi sæ ®îc dïng ®Ó ghi vµo c¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
Cuèi th¸ng ph¶i kho¸ sæ tÝnh ra tæng sè tiÒn cña c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi
chÝnh ph¸t sinh trong th¸ng trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, tÝnh tæng sè ph¸t
sinh nî, tæng sè ph¸t sinh cã vµ sè d cña tõng tµi kho¶n trªn sæ c¸i. C¨n cø vµo
sæ c¸i lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh.
Sau khi ®èi chiÕu khíp ®óng, sè liÖu ghi trªn sæ c¸i vµ b¶ng tæng hîp chi
tiÕt ®îc dïng ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.
Quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra ph¶i ®¶m b¶o tæng sè ph¸t sinh nî vµ tæng sè
ph¸t sinh cã cña tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n trªn b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh ph¶i b»ng
nhau vµ b»ng tæng sè tiÒn ph¸t sinh trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Tæng sè
d nî vµ tæng sè d cã cña c¸c tµi kho¶n trªn b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh ph¶i
b»ng sè d cña tõng tµi kho¶n t¬ng øng trªn b¶ng tæng hîp chi tiÕt.
+ H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ:
Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc ®· ®îc kiÓm tra sè liÖu ghi hµng
ngµy c¨n cø vµo nhËt ký chøng tõ hoÆc b¶ng kª, sæ chi tiÕt cã liªn quan.
§èi víi c¸c nhËt ký chøng tõ ®îc ghi c¨n cø vµo c¸c b¶ng kª, sæ chi tiÕt
th× hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n cña b¶ng kª, sæ chi tiÕt, cuèi th¸ng
ph¶i chuyÓn sè liÖu tæng céng cña b¶ng kª, sæ chi tiÕt vµo nhËt ký chøng tõ.
§èi víi c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt, kinhdoanh ph¸t sinh nhiÒu lÇn hoÆc
mang tÝnh chÊt ph©n bæ, c¸c chøng tõ gèc tríc hÕt ®îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i
trong c¸c b¶ng ph©n bæ sau ®ã lÊy sè liÖu kÕt qu¶ cña b¶ng ph©n bæ ghi vµo
c¸c b¶ng kª vµ nhËt ký chøng tõ cã liªn quan.
Cuèi th¸ng kho¸ sæ, cèng sè liÖu trªn c¸c nhËt ký chøng tõ, kiÓm tra, ®èi
chiÕu sè liÖu trªn c¸c nhËt ký chøng tõ víi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt, b¶ng tæng
hîp chi tiÕt cã liªn quan vµ lÊy sè liÖu tæng céng cña c¸c nhËt ký chøng tõ ghi
trùc tiÕp vµo sæ c¸i.
§èi víi c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn c¸c sæ vµ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt th× ®îc ghi trùc tiÕp vµo c¸c sæ, thÎ cã liªn quan. Cuèi th¸ng, céng c¸c sæ hoÆc thÎ
kÕ to¸n chi tiÕt vµ c¨n cø vµo sæ hoÆc thÎ, kÕ to¸n chi tiÕt lËp c¸c b¶ng tæng
hîp chi tiÕt theo tõng tµi kho¶n ®Ó ®èi chiÕu víi sæ c¸i.
Sè liÖu tæng céng ë sæ c¸i vµ mét sè chØ tiªu chi tiÕt trong nhËt ký chøng
tõ, b¶ng kª vµ c¸c b¶ng tæng hîp chi tiÕt ®îc dïng ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kª to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ.
Chøng tõ gèc
Sæ quü
Sæ ®¨ng ký
chøng tõ ghi sæ
B¶ng tæng hîp
chøng tõ gèc
Chøng tõ ghi sæ
Sæ c¸i
B¶ng c©n ®èi sè
ph¸t sinh
B¸o c¸o
tµi chÝnh
Ghi hµng ngµy
§èi chiÕu kiÓm tra
Ghi hµng th¸ng
Sè thÎ kÕ to¸n
chi tiÕt
B¶ng
tæng
hîp
chi tiÕt
PhÇn II: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng t¹i c«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi.
I. §Æc ®iÓm chung vÒ tæ chøc qu¶n lý kinh doanh vµ tæ
chøc h¹ch to¸n cña c«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi.
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ nhiÖm vô kinh doanh cña c«ng ty l©m
®Æc s¶n Hµ Néi.
- N¨m 1992 do ®ßi hái trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña tæng c«ng ty s¶n
xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu l©m s¶n I( tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Nayorimex) c«ng ty
vËt t thiÕt bÞ bao b× xuÊt khÈu l©m s¶n ®· ®îc h×nh thµnh theo quyÕt ®Þnh sè
127 - - 143/ H§CP ngµy 4 - 2 - 1992.
- §Çu n¨m 1995, do chÝnh s¸ch cña nhµ níc vÜ m« thay ®æi, bé l©m
nghiÖp, bé thuû lîi vµ bé n«ng nghiÖp s¸t nhËp lÊy tªn lµ bé n«ng nghiÖp vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n, do ®ã c¸c ®¬n vÞ thuéc bé còng thay ®æi vÒ c¬ cÊu tæ
chøc. Tæng cong ty s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu l©m s¶n I s¸t nhËp víi c«ng ty kh¸c
trong ngµnh l©m nghiÖp thµnh lËp nªn c«ng ty l©m nghiÖp ViÖt Nam
(VIN§FOR) trùc thuéc bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.
- Tríc sù thay ®æi trªn c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong tæng c«ng ty còng cã
sù thay ®æi. C«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi ra ®êi theo Q§ sè 73/NN TTCB Q§ ngµy 23/01/1996 cña bé c«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n trªn c¬ së
s¸t nhËp c«ng ty vËt t thiÕt bÞ bao b× xuÊt khÈu l©m s¶n víi xÝ nghiÖp l©m ®Æc
s¶n Ngäc Kh¸nh.
- C«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi, tªn giao dÞch quèc tÕ lµ: TORPRODEX
Hµ Néi, cã trô së chÝnh t¹i sè 6 Ngäc Kh¸nh - Ba §×nh - Hµ Néi.
- C«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ h¹ch to¸n ®éc lËp
trªn c¬ së lÊy thu bï chi vµ cã nghÜa vô nép c¸c kho¶n víi ng©n s¸ch nhµ níc.
- VÒ mÆt hµnh chÝnh, c«ng ty lµ doanh nghiÖp nhµ níc trùc thuéc ®¬n vÞ
chñ qu¶n lµ VIN§FOR chÞu sù qu¶n lý cña bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng
th«n.
- Tõ mét ®¬n vÞ phô tr¸ch kho vËn cho tæng c«ng ty ®Õn nay, c«ng ty ®·
trë thµnh mét doanh nghiÖp ®éc lËp, c«ng ty cã ®¬n vÞ trùc thuéc lµ xÝ nghiÖp
®Æc s¶n l©m nghiÖp Hµ §«ng cã trô së chÝnh t¹i x· T©y Mç, Tõ Liªm vµ mét
kho tr¹m s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô C©ï Tiªn cã diÖn tÝch gÇn 10.000 km 2
t¹i khu vùc CÇu Tiªn - gi¸p b¸t.
2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty:
2.1. §Æc ®iÓm vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh vµ quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ.
- C«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi ra ®êi trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ võa ®æi
míi cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nhµ níc ®a ra mét sè chÝnh s¸ch míi vÒ khai
th¸c tµi nguyªn rõng, h¹n chÕ khai th¸c xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng quan
träng, trong kh l©m s¶n lµ mét mÆt hµng chñ lùc cña c«ng ty. C«ng ty ®· gÆp
nhiÒu khã kh¨n trong kinh doanh. Ban gi¸m ®èc vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nhan
viªn c«ng ty ®· nç lùc t×m mäi gi¶i ph¸p ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn nh»m thùc
hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô tæng c«ng ty giao phã, ®ång thêi ®¶m b¶o ®êi sèng
æn ®Þnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
+ V× vËy bªn c¹nh viÖc xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng l©m s¶n truyÒn thèng
nh: quÕ, håi, sa nh©n, long nh·n, hoa hÌo... sang c¸c níc nh §µi Loan, Hµn
Quèc...vµ tæng c«ng ty ®· nhËp khÈu nh b×nh nãng l¹nh, ®iÒu hoµ...tõ c¸c níc
nh Mü, ITALIA, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu trong níc vÒ trang thiÕt bÞ phôc vô ®êi
sèng vµ phôc vô cho ngµnh l©m nghiÖp, ®ång thêi nh»m t¨ng doanh thu, lîi
nhuËn, vµ n©ng cao thu nhËp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
- §Ó phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng, tõng bíc ®©û m¹nh kinh doanh xuÊt
khÈu, kinh doanh néi ®Þavµ kinh doanh dÞch vô cã hiÖu qu¶, n©ng cao tinh
thÇn tr¸ch nhiÖm vµ chñ ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong s¶n xuÊt kinh
doanh. C«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi ®· thùc hiÖn tèt nh÷ng nguyªn t¾c sau:
+ Mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ph¶i ®¶m b¸o chÕ ®é
qu¶n lý hiÖn hµnh cña nhµ níc, ®¶m b¶o thu ®ñ bï chi vµ cã l·i trong tõng hîp
®ång kinh tÕ.
+ Trong quan hÖ kinh tÕ: quan hÖ víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ quèc d©n,
quan hÖ mua b¸n, dÞch vô kinh doanh chñ yÕu b»ng hîp ®ång kinh tÕ, khi
quan hÖ víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n th× hä ph¶i cã ®¨ng ký cho c¸c mÆt
hµng mµ c«ng ty cã quan hÖ mua b¸n vµ dÞch vô.
C«ng ty võa xuÊt nhËp khÈu néi ®Þa, võa kÌm dÞch vô nh vËy t¹o ®iÒu
kiÖn cho c¸n bé nghiÖp vô n©ng cao kiÕn thøc am hiÓu thùc tÕ.
- C¸n bé cãthÓ trùc tiÕp xóc ®µm ph¸n víi kh¸ch hµng níc ngoµi, x©y
dùng ph¬ng ¸n kinh doanh, trªn c¬ së bµn b¹c víi bé phËn cã liªn quan trùc
tiÕp ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c ph¬ng ¸n nh:
Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh, phßng kinh doanh, ph¬ng ¸n ph¶i cã tÝnh kh¶ thi
míi ®îc duyÖt thùc hiÖn. Mçi ph¬ng ¸n kinh doanh ph¶i cã hîp ®ång cung
øng vµ tiªu thô cô thÓ tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng hµng ho¸ trong kho g©y l·ng phÝ
vèn.
- Trong hîp ®ång kinh doanh mua - b¸n vµ hîp ®ång dÞch vô kho vËn
hµnh ®Òu ph¶i cã nh÷ng rµng buéc vÒ kinh tÕ nh: ®Æc cäc, thÕ chÊp tµi s¶n, b¶o
l·nh.. Tuú theo tÝnh chÊt tõng mÆt hµng mµ quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ trªn
®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt gi÷a c¸c bªn ®Ó ®¹t ®îc kÕt
qu¶ cã lîi cho hai bªn trong kinh doanh.
2.2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty:
- C«ng ty cã nhiÖm vô kinh doanh ®óng ngµng, ®óng nghÒ ®· ®¨ng ký,
b¶o tån vµ ph¸t triÓn vèn, t¨ng cêng ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt, c¬ së h¹ tÇng
cho c«ng ty lµm nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn l©u bÒn vµ v÷ng ch¾c cña c«ng ty
®ång thêi phaØ tu©n thñ ph¸p lÖnh, h¹ch to¸n vµ b¸o c¸o trung thùc theo ph¸p
lÖnh kÕ to¸n thèng kª hiÖn hµnh.
Ngoµi ra nhiÖm vô quan träng cña c«ng ty lµ ph¶i ch¨m lo ®êi sèng vËt
chÊt vµ tinh thÇn cho c¸n boä c«ng nh©n viªn, b¶o vÖ doanh nghiÖp vµ b¶o vÖ
m«i trêng.
Theo ph¸p lÖnh c«ng ty cã quyÒn chñ ®éng tæ chøc bé m¸y qu¶n lý, tæ
chøc kinh doanh nh tuyÓn dông lao ®éng, liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c tæ chøc
trong vµ ngoµi níc. Chñ ®éng tæ chøc s¶n xuÊt, chñ ®éng x©y dùng c¸c ph¬ng
¸n kinh doanh vµ t×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô.
2.3. Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh vµ nguån vèn cña
c«ng ty tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m 2000:
ChØ tiªu
N¨m
1998
1999
2000
1. Doanh thu
48.400.000.000
64.700.000.000
47.000.000.000
2. Lîi nhuËn
1.300.000.000
254.000.000
60.000.000
3. Nép ng©n s¸ch
1.600.000.000
5.900.000.000
3.800.000.000
4. Vèn kinh doanh
6.000.000.000
6.600.000.000
6.000.000.000
Qua b¶ng sè liÖu thùc tÕ cña c«ng ty qua c¸c n¨m ta cã thÓ nhËn thÊy xÐt
s¬ bé nh sau:
Trong c¸c n¨m gÇn ®©y doanh sè cña c«ng ty kh«ng ®îc æn ®Þnh. N¨m
1998, ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty lµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng dîc liÖu, s¶n phÈm gç ®ång thêi nhËp c¸c mÆt hµng nh: xe m¸y, lìi ca víi sè lîng hµng cha nhiÒu. Tuy doanh thu kh«ng nhá nhng n¨m 1998, c«ng ty bÞ lç
kh¸ lín trong ®ã bao gåm. C¶ lç cña c«ng ty, lç cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc vµ
phÇn lç chÞu trong liªn doanh víi níc ngoµi t¹i kh¸ch s¹n Ngäc Kh¸nh. V×
kho¶n lç t¹i c«ng ty vµ xÝ nghiÖp nguyªn nhana chÝnh lµ d chi phÝ qu¶n lý cña
c«ng ty qu¸ lín: 3.526.875.103® chiÕm 7,2% doanh thu.
Sang n¨m 1999, c«ng ty ®· ®Èy m¹nh viÖc xuÊt khÈu c¸c lo¹i mÆt hµng
dùa trªn c¸c mÆt hµng chñ lùc, c«ng ty lu«n chuÈn bÞ ®Ó cã thÓ ®¸p øng mäi
mÆt mµ phÝa ®èi t¸c níc ngoµi cã nhu cÇu rong ph¹m vi nhµ níc cho phÐp.
ChÝnh v× ®iÒu ®ã mµ doanh thu n¨m 1999cña c«ng ty t¨ng vät ®¹t 64.700.000
® gÊp 1,34 lÇn so víi n¨m 1998, nép ng©n s¸ch cña c«ng ty trong n¨m 1999
cao h¬n nhiÒu so víi n¨m 1998, ®¹t ®îc 5.900.000.000®, thanh to¸n c¸c kho¶n
nî ng©n s¸ch tån ®äng tõ n¨m tríc. Trong n¨m 1999 nhê ¸p dông c¸c biÖn
ph¸p thÝch hîp mµ c«ng ty ®· ®¹t ®îc møc lîi nhuËn 254.000.000®.
§Ó ®¹t ®îc nh vËy lµ do c«ng ty thùc hiÖn triÖt ®Ó c¬ chÕ kho¸n lµm cho
c¸c phßng cã môc tiªu phÊn ®Êu râ rµng ®Ó cã c¬ së ®¸nh gi¸ ho¹t déng c«ng
t¸c cña tõng phßng lµm c¨n cø ®Ó thëng ph¹t c«ng minh, thùc hiÖn kho¸n chi
tiªu cho c¸c phßng trªn c¬ së ph©n bæ kÕ ho¹ch hµng n¨m cña toµn c«ng ty,
th«ng qua viÖc kho¸n c¸c chØ tiªu, sè l·i kim ng¹ch còng nh chØ tiªu doanh sè
th× b¾t buéc c¸c phßng ph¶i ph¸t huy hÕt mäi mÆt h×nh thøc ®Ó cã hiÖu qu¶.
N¨m 2000, doanh thu cña c«ng ty l¹i gi¶m xuèng chØ cßn
47.000.000.000® chØ ®¹t 72% so víi n¨m 1999. Nguyªn nh©n lµ do mét sè yÕu
tè kh¸ch quan nh chÝnh s¸ch vÒ xuÊt khÈu cña nhµ níc thay ®æi, nhiÒu doanh
nghiÖp nhµ níc còng nh t nh©n ®îc phÐp xuÊt khÈu trùc tiÕp, do ®ã t¹o sù c¹nh
tranh gay g¾t trªn thÞ trêng, c¸c luËt ®îc ban hµnh ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t
®éng kinh doanh, luËt thuÕ GTGt míi ra ®êi cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c
doanh nghiÖp nãi chung, trong giai ®o¹n ®Çu, mét sè c«ng ty trong ®ã cã c«ng
ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi khã tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n víng m¾c.
Ngoµi ra trong n¨m 2000 do sù c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ trêng c«ng ty
mÊt mét sè b¹n hµng quan träng, mét sè ®èi t¸c mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n lµm
cho c«ng ty ph¶i chÞu mét kho¶n thiÖt h¹i lín.
Sau n¨m 2001 ban l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty ®ang
nç lùc t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i. §ång thêi ph¸t huy mäi
kh¶ n¨ng ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ míi hiÖn nay.
3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty.
HiÖn nay c«ng ty cã 86 c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong ®ã cã 36 nh©n viªn
lµm viÖc t¹i v¨n phßng c«ng ty, sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cßn l¹i lµm viÖc díi
c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc.
C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty bao gåm: 1 gi¸m ®èc vµ 5 phßng ban
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: 12 nh©n viªn
- Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: 7 nh©n viªn
- Phßng nghiÖp vô kinh doanh 1: 6 nh©n viªn
- Phßng nghiÖp vô kinh doanh 2: 6 nh©n viªn
- Phßng nghiÖp vô kinh doanh 3: 5 nh©n viªn
- Tr¹m CÇu tiªn: 20 nh©n viªn
Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng s¬ ®å sau:
HÖ thèng bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty l©m ®Æc s¶n Hµ Néi
Gi¸m ®èc
Phßng
TCHC
Phßng
KTTC
Tr¹m SXKD
DV CÇu Tiªn
Phßng
NVKD
1
Phßng
NVKD
2
Phßng
NVKD
3
XÝ nghiÖp l©m
®Æc s¶n Hµ §«ng
3.1* Gi¸m ®èc c«ng ty:
- Lµ ngêi ®¹i diÖn cao nhÊt cña mét ph¸p nh©n kinh tÕ, ®¹i diÖn cho
quyÒn lîi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn doanh nghiÖp, lµ ngêi tæ chøc vµ
®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc tæng c«ng ty vµ
nhµ níc vÒ mäi sù ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty mµ m×nh phô
tr¸ch.
- Lµ ngêi quyÕt ®Þnh viÖc hîp t¸c ®Çu t, liªn doanh, quy ®Þnh c¸c vÊn ®Ò
vÒ tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao vµ lµ ngêi quyÕt ®Þnh
ph©n chia lîi nhuËn, ph©n phèi lîi nhuËn vµo c¸c quü c«ng ty.
- Lµ ngêi quyÕt ®Þnh chuyÓn nhîng mua b¸n cÇm cè c¸c lo¹i tµi s¶n
chung cña c«ng ty theo quy ®Þnh cña nhµ níc, quyÕt ®Þnh ®Ò cö phã gi¸m ®èc,
kÕ to¸n trëng cña c«ng ty, bæ nhiÖm bæ miÔn trëng phßng, phã phßng, c¸c
chøc danh l·nh ®¹o cña ®¬n vÞ trùc thuéc.
* NhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña c¸c phßng ban:
- C¨n cø vµo nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra, c¸c phßng, ban ®îc ph©n ra
®Òu ®¶m nhiÖm nh÷ng nh÷ng chøc n¨ng nhÊt ®Þnh vµ thÓ hiÖn râ rµng trong
quy chÕ qu¶n lý cña c«ng ty. Cô thÓ nh sau:
3.2. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh:
- Phßng nµy cã nhiÖm vô tham mu trùc tiÕp cho ban l·nh ®¹o c«ng ty vÒ
tæ chøc bé m¸y s¶n xuÊt kinh doanh vµ bè trÝ nh©n sù cho phï hîp víi yªu cÇu
ph¸t triÓn cña c«ng ty.
- Qu¶n lý hå s¬ lý lÞch cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty gi¶i quyÕt
thñ tôc vÒ chÕ ®é tuyÓn dông, th«i viÖc.
- Qu¶n lý lao ®éng tiÒn l¬ng c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty cïng
víi phßng kÕ to¸n tµi chÝnh x©y dùng quü l¬ng vµ xÐt duyÖt ph©n bæ quü l¬ng,
kinh phÝ hµnh chÝnh cho c«ng ty vµ ®¬n vÞ trùc thuéc.
- Qu¶n lý c«ng v¨n giÊy tê, sæ s¸ch hµnh chÝnh, con dÊu thùc hiÖn c«ng
t¸c lu tr÷ tµi liÖu, x©y dùng lÞch tr×nh c«ng t¸c, giao ban héi häp sinh ho¹t ®Þnh
kú vµ bÊt thêng.
3.3. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh:
- Cã tr¸ch nhiÖm gióp gi¸m ®èc trong mäi c«ng viÖc vÒ vÊn ®Ò ®iÒu tiÕt
tµi chÝnh cña c«ng ty, tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña c«ng ty theo ®óng ph¸plÖnh kÕ to¸n thèng kª hiÖn hµnh.
- Ghi chÐp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi vµ cã hÖ thèng, sù diÔn biÕn cña
c¸c nguån vèn cÊp, vèn vay, gi¶i quyÕt c¸c nguån vèn phôc vô cho viÖc xuÊt
nhËp khÈu cña c«ng ty.
- Theo dâi c«ng nî cña c«ng ty, ph¶n ¸nh ®Ò xuÊt kÕ to¸n thu chi tiÒn
mÆt vµ h×nh thøc thanh to¸n kh¸c nhau thùc hiÖn c«ng t¸c thanh to¸n néi bé
vµ thanh to¸n quèc tÕ.
- Thùc hiÖn quyÕt to¸n quü, 6 th¸ng, n¨m theo ®óng tiÕn ®é vµ tham gia
cïng víi phßng nghiÖp vô cña c«ng ty ®Ó thanh to¸n lç l·i cho tõng ®¬n vÞ
trùc thuéc, gióp kÕ to¸n c«ng ty n¾m ch¾c nguån vèn lîi nhuËn cña toµn c«ng
ty.
3.4. Phßng kinh doanh nghiÖp vô 1:
Cung víi c¸c phßng kinh doanh kh¸c, phßng kinh doanh nhËp khÈu lËp
kÕ ho¹ch vÒ t×nh h×nh nhËp khÈu ®Ó t×m ra nh÷ng b¹n hµng níc ngoa× ®Ó liªn
kÕt kinh tÕ cung cÊp nh÷ng mÆt hµng mµ trong níc cã nhu cÇu.
3.5. Phßng kinh doanh nghiÖp vô 2:
- Qu¶n lý hµng ho¸ vËt t xuÊt khÈu, lµm thñ tôc vÒ hµng xuÊt khÈu v×
hµng xuÊt khÈu cÇn sö dông vèn nhiÒu nªn phßng nghiÖp vô kinh doanh x©y
dùng kÕ ho¹ch ®ång bé vÒ hµng xuÊt khÈu ®Ó phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cã thêi
gian lªn kÕ ho¹ch sö dông nguån vèn.
3.6. Phßng kinh doanh nghiÖp vô3:
Cïng víi phßng kinh doanh 1 vµ 2 phßng kinh doanh nghiÖp vô 3 cã
nhiÖm vô chuyªn kinh doanh vµlµm dÞch vô nh÷ng mÆt hµng mµ trong níc cã
nhu cÇu.
T×m kiÕm ®Çu ra vµ ®Çu vµo ë thÞ trêng trong níc, hç trî vµ phèi hîp víi
c¸c phßng kinh doanh kh¸c trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh.
- Xem thêm -
.DOC 
54 
61 
90 
