Lêi nãi ®Çu
KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu (NVL) lµ mét phÇn cña c«ng t¸c kÕ to¸n trong
doanh nghiÖp kinh doanh. Nã xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh mua
s¾m c¸c yÕu tè ®Çu vµo lµ c¸c nguyªn vËt liÖu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, còng nh
t×nh h×nh kho sö dông phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
Th«ng qua kÕ to¸n NVL doanh nghiÖp cã ®îc nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó
x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch
vô lµ chØ tiªu quan träng ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp,
hiÖu qu¶ sö dông vèn ®ång thêi gióp qu¶n lý tèt h¬n chi phÝ cho c¸c yÕu tè
®Çu vµo nµy.
ë ViÖt Nam tõ khi ¸p dông luËt thuÕ GTGT tõ ngµy 1/1/99 thay ®æi c¸ch
tÝnh thuÕ, thu thuÕ cña Nhµ níc tõ ®ã lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh
thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho còng nh c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu
th× viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô nhËp - xuÊt kho NVL sao cho
phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi, phï hîp víi chÝnh s¸ch míi cña Nhµ níc, cña bé
Tµi chÝnh còng nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña c¸c doanh nghiÖp lµ ®iÒu cÇn
thiÕt.
XuÊt ph¸t tõ ®ã, chuyªn ®Ò nµy ®îc viÕt nh»m môc ®Ých gãp phÇn lµm
hiÓu thªm c«ng t¸c kÕ to¸n NVL còng nh thùc tr¹ng cña c«ng t¸c nµy t¹i c¸c
doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã thÊy ®îc nh÷ng mÆt cßn tån t¹i, ®Ò xuÊt nh÷ng ý kiÕn
víi hy väng nh»m ®ãng gãp mét phÇn cho viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n NVL. Víi
ph¬ng ph¸p nghiªn cøu chuyªn ®Ò t×m ra nh÷ng tån t¹i vµ ®Ò xuÊt ý kiÕn th×:
B¶n chuyªn ®Ò nµy ngoµi lêi nãi ®Çu vµ phÇn kÕt luËn gåm cã 2 phÇn chÝnh.
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n NVL.
PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c
kÕ to¸n NVL trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh.
1
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n NVL
I. Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn:
S¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt lµ c¬ së tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi
ngêi. §Ó s¶n xuÊt ra nhiÒu cña c¶i vËt chÊt, c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i quan
s¸t hµnh vi kinh tÕ (mua b¸n, thu chi). ghi chÐp l¹i, hÖ thèng, tæng hîp, ph©n
tÝch vµ ®a ra nh÷ng th«ng tin phôc vô cho qu¸ tr×nh kinh doanh cã hiÖu qu¶
cao. C«ng viÖc ®ã gäi lµ h¹ch to¸n kÕ to¸n. X· héi cµng ph¸t triÓn, nÒn kinh tÕ
cµng ®i lªn th× vai trß cña kÕ to¸n cµng trë nªn quan träng nã trë thµnh c«ng
cô ®¾c lùc trong viÖc qu¶n lý kinh tÕ.
Nh vËy viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n sao cho phï hîp víi sù ph¸t
triÓn vµ ®æi míi cña nÒn kinh tÕ lµ ®iÒu tÊt yÕu.
§Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay khi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ
tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi nh÷ng ®æi míi thùc sù trong
c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ - tµi chÝnh th× viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n sao cho
thÝch øng víi c¬ chÕ míi lu«n lu«n ®îc ®Æt ra vµ cÇn thiÕt.
KÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt nhËp - lµ mét m¶ng quan träng trong hÖ thèng kÕ
to¸n nãi chung, do vËy viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c nµy còng lµ ®iÒu tÊt yÕu, nhÊt
lµ tõ khi luËt thuÕ GTGT míi ®îc ¸p dông tõ 01/10/99 th× hoµn thiÖn c«ng t¸c
nµy sÏ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp tÝnh ®óng, t×nh ®ñ gi¸ nhËp - xuÊt NVL tõ
®ã lµm c¬ së cho viÖc tÝnh ®óng gi¸ thµnh s¶n phÈm - mét trong nh÷ng chØ
tiªu quan träng cña mçi gi¸ trÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong kinh tÕ thÞ trêng.
II. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ nguyªn - vËt liÖu.
1. Kh¸i niÖm NVL vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n NVL.
* Kh¸i niÖm NVL lµ ®èi tîng lao ®éng ®îc biÓu hiÖn b»ng h×nh th¸i vËt
chÊt khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, trÞ gi¸ NVL chueyÎn 1
lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
2
* NhiÖm vô h¹ch to¸n NVL.
- KÕ to¸n ph¶i theo dâi chi tiÕt vËt liÖu nhËp, xuÊt, tån kho b»ng thíc ®o
hiÖu vËt vµ tiÒn.
- TÝnh gi¸ NVL theo chÕ ®é quy ®Þnh vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm riªng cña
doanh nghiÖp.
- Ph©n bæ gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt ®óng vµo s¶n phÈm s¶n xuÊt kinh doanh
phï hîp víi c¸c ®èi tîng sö dông.
- Tham gia vµo c«ng t¸c kiÓm kª kho vËt liÖu, ph¶n ¸nh kÞp thêi kÕt qu¶
kiÓm kª.
- Thêng xuyªn ph©n tÝch t×nh h×nh cung cÊp, dù tr÷, sö dông NVL, ®èi
chiÕu víi ®Þnh møc dù tr÷ ®Ó kÞp thêi xuÊt hiÖn vËt liÖu thõa thiÕu so víi ®Þnh
møc tõ ®ã ®Ò xuÊt víi doanh nghiÖp ®iÒu chØnh kÞp thêi kÕ ho¹ch cung cÊp
®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra ®Òu ®Æn vµ liªn tôc.
2. Ph©n lo¹i NVL:
Theo vÞ trÝ t¸c dông cña NVL ®èi víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n
phÈm, cã thÓ chia thµnh c¸c lo¹i nh sau:
- NVL chÝnh: lµ nh÷ng NVL khi tham gia vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt nã kÕt
hîp víi NVL chÝnh lµm thay ®æi mµu s¾c, h×nh d¸ng bªn ngoai cña s¶n phÈm,
lµm t¨ng thªm chÊt lîng s¶n phÈm, kÝch thÝch thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng hay cã
thÓ lµm qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thuËn l¬Þ.
- Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng thø vËt liÖu khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh nã t¹o ra nhiÖt lîng phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
nh than, cñi, x¨ng, dÇu…
- Phô tïng thay thÕ: lµ nh÷ng bé phËn phô tïng, chi tiÕt m¸y doanh
nghiÖp muavµo ®Ó thay thÕ khi söa ch÷a TSC§.
- VËt liÖu x©y dùng vµ thiÕt bÞ cÇn l¾p lµ nh÷ng vËt liÖu thiÕt bÞ m¸y mãc
doanh nghiÖp mua vµo nh»m môc ®Ých ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
- PhÕ liÖu lµ nh÷ng vËt liÖu kh«ng cßn t×nh n¨ng t¸c dông ®èi víi quy
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, thu håi ®îc do s¶n
phÈm háng, do ngõng s¶n xuÊt hoÆc thanh lý TSC§ hoÆc c¸c nguyªn nh©n
kh¸c.
- C¸c lo¹i vËt liÖu kh¸c: lµ nh÷ng vËt liÖt mang tÝnh ®Æc thï riªng cã
trong mét sè doanh nghiÖp, ngoµi c¸c lo¹i vËt liÖu kÓ trªn nh bao b×, vËt ®ãng
gãp, vËt liÖu sö dông lu©n chuyÓn.
Theo nguån nhËp nguyªn liÖu cã thÓ chia thµnh:
- NVL mua vµo.
3
- NVL ®îc cÊp.
- NVL tù s¶n xuÊt gia c«ng.
- NVL nhËn vèn gãp liªn doanh.
NVL ®îc viªn trî, biÕu tÆng.
- NVL ph¸t hiÖn thõa trong kiÓm kª.
3. X¸c ®inh gi¸ NVL nhËp - xuÊt kho.
a. Gi¸ NVL nhËp kho:
Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp = gi¸ mua + chi phÝ mua trùc tiÕp ghi ho¸ ®¬n cã
2 trêng hîp:
+ NÕu doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ th× thuÕ GTGT ®îc tÝnh vµo gi¸ thùc tÕ cña NVL nhËp kho.
Chi phÝ mua trùc tiÕp: lµ chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, thuÕ kho b·i, chi phÝ
hao hôt trong ®Þnh møc vµ trªn ®Þnh møc.
- Víi NVL tù s¶n xuÊt gia c«ng:
Gi¸ thùc tÕ cña NVL = gi¸ thµnh thùc tÕ cña NVL ®· s¶n xuÊt gia c«ng
- Víi NVL ®îc cÊp:
Gi¸ thùc tÕ cña NVL = gi¸ ghi trªn trªn ho¸ ®¬n cña bªn cÊp
- Víi NVL nhËn vèn gãp liªn doanh.
Gi¸ thùc tÕ cña NVL = kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña héi ®ång qu¶n trÞ
- Víi NVL ®îc biÕu tÆng, viÖn trî:
Gi¸ thùc tÕ cña NVL = gi¸ mua trªn thÞ trêng cña NVL cïng lo¹i
4
b. Gi¸ NVL xuÊt kho:
+ = +
Tuú theo ®Æc ®iÓm riªng cña doanh nghiÖp vÒ sè lîng danh ®iÓm vËt
liÖu, sè lÇn nhËp xuÊt, ®iÒu kiÖn kho b·i …. ®Ó doanh nghiÖp lùa chän 1 ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt thÝch hîp.
C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt thêng dïng:
<1> Ph¬ng ph¸p nhËp tríc - xuÊt tríc (FiFo) theo ph¬ng ph¸p nµy mÆt
hµng nµo nhËp tríc sÏ xuÊt tríc theo gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp ®ã, khi hÕt míi
tÝnh ®Õn mÆt hµng tiÕp theo.
<2> Ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc (LiFo): Theo ph¬ng ph¸p nµy mÆt
hµng nµo nhËp sau cïng sÏ ®îc xuÊt tríc, khi hÕt míi tÝnh ®Õn mÆt hµng nhËp
tríc nã tiÕp theo.
<3> Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n theo mét lÇn nhËp: Theo ph¬ng ph¸p nµy cø
sau 1 lÇn nhËp kÕ to¸n ph¶i tÝnh gi¸ b×nh qu©n ®Ó lµm c¨n cø xuÊt kho.
<4> Ph¬ng ph¸p b×nh quana c¶ kú: Theo ph¬ng ph¸p nµy cø sau 1 kú kÕ
to¸n tÝnh gi¸ b×nh qu©n ®Ó lµm c¨n cø tÝnh gi¸ xuÊt cña c¸c nghiÖp vu trong
kú.
<5> ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n: Theo ph¬ng ph¸p nµy hµng nhËp kho vµ
xuÊt kho cø tÝnh theo 1 gi¸ tuú ý (gäi lµ gi¸ h¹ch to¸n). Tíi cuèi kú khi x¸c
®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ, kÕ to¸n ®iÒu chØnh gi¸ thùc tÕ theo gi¸ h¹ch to¸n th«ng
qua hÖ sè gi¸.
<6> Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ xuÊt
cña mÆt hµng nµo th× ®îc tÝnh ngay gi¸ nhËp cña mÆt hµng ®ã g¾n víi tõng
mÆt hµng va tõng lÇn cô thÓ.
III. KÕ to¸n NVL theo ph¬ng ph¸p KKTX:
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp quy m«
lín, s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng gi¸ trÞ cao, sö dông NVL ®¾t tiÒn,
®iÒu kiÖn b¶o qu¶n thuËn lîi cho viÖc theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt. Theo ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ghi chÐp ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp xuÊt NVL hµng ngµy
theo tõng lÇn ph¸t sinh trªn tµi kho¶n 152.
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ghi chÐp ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh
biÕn ®éng va sè hiÖn cã cña NVL, t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý NVL, ®¶m b¶o
an toµn cho NVl trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n, sè liÖu tµi liÖu do kÕ to¸n cung cÊp.
Tuy nhiªn nhîc ®iÓm cña nã lµ ghi chÐp nhiÒu, cã thÓ lµm gi¶m n¨ng
suÊt lao ®éng cña kÕ to¸n vµ ®ßi hái ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n nguyªn kiÖu ph¶i
thuËn lîi cho viÖc theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt.
1. KÕ to¸n nhËp kho NVL.
5
Khi nhËp kho NVL, kÕ to¸n ghi vµo bªn nî tµi kho¶n 152, tuú theo
nguån nhËp mµ ghi cã c¸c tµi kho¶n liªn quan.
- Mua NVL sö dông phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuéc
®èi thîng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ:
Nî 152: gi¸ mua NL cha cã thuÕ GTGT
Nî 133: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã 111,112,141,331: sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n
- Mua NVL sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng thuéc
®èi tîng chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî 152: gi¸ thanh to¸n gåm c¶ thuÕ GTGT.
Cã 111, 112, 141, 311
- Trêng hîp doanh nghiÖp mua NVL ®ång thêi sö dông cho 2 ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh thuéc 2 ®èi tîng chÞu thuÕ kh¸c nhau (theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ hay trùc tiÕp hay kh«ng chÞu thuÕ GTGT) doanh nghiÖp ®îc phÐp
h¹ch to¸n NVL theo gi¸ mua cha cã thuÕ vµ toµn bé thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc
ghi vµo tµi kho¶n 133, cuèi kú tÝnh ph©n bæ cho s¶n phÈm chÞu thuÕ GTGT
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ®Ó khÊu trõ thuÕ vµ ph©n bæ cho s¶n phÈm kh«ng
thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT ghi vµo gi¸ vèn hµng b¸n. VÝ dô cho trêng hîp
nµy nh: Mua nho vÒ dïng b¸n níc gi¶i kh¸t vµ nÊu rîu.
- Mua NVL nhËp kho ph¸t sinh thiÕu cha râ nguyªn nh©n kÕ to¸n ghi sæ
nhËp kho theo sè thùc nhËp vµ c¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm nhËn, kÕ to¸n ghi trÞ
gi¸ NL thiÕu tæn thÊt vµo TK 1381:
Nî 152: gi¸ mua NVL thùc nhËn.
Nî 1381: gi¸ mua NVL thiÕu
Nî 133: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ theo ho¸ ®¬n.
Cã 331: tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ ngêi b¸n.
Khi x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n thiÕu, tæn thÊt, tïy theo nguyªn nh©n vµ
c¸ch xö lý mµ ghi vµo c¸c tµi kho¶n liªn quan:
+ NÕu do bªn b¸n xuÊt nhÇm, bªn b¸n chê ®Òn bï:
Nî 152: trÞ gi¸ NVL nhËp kho
Cã 1381
+ NÕu do bªn b¸n xuÊt nhÇm nhng kh«ng cã nguyªn liÖu ®Ó bï, doanh
nghiÖp ®îc gi¶m trõ phÇn sè tiÒn ph¶i tr¶:
Nî 311: tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n
Cã 1381: gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT.
6
Cã 133: thuÕ GTGT.
+ NÕu ®îc quy tr¸ch nhiÖm b¾t ngêi ph¹m lçi ph¶i båi thêng:
Nî 1388: gi¸ thanh to¸n cña NVL lóc mua vµo
Cã 1381: gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT
Cã 133: thuÕ GTGT ®Çu vµo
+ NÕu thiÕu hôt tæn thÊt trong ®Þnh møc, héi ®ång quyÕt ®Þnh ghi vµo chi
phÝmua NL:
Nî 152: trÞ gi¸ NL thiÕu tæn thÊt trong ®Þnh møc.
Cã 1381
+ NÕu thiÕu hôt tæn thÊt do nguyªn nh©n kh¸ch quan, ngoµi kh¶ n¨ng
kh¾c phôc cña ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm (bÊt kh¶ kh¸ng) kÕ to¸n ghi vµo chi phÝ
bÊt thêng.
Nî 821: trÞ gi¸ NL thiÕu tæn thÊt.
Cã 1381
- Mua NVL nhËp kho ph¸t hiÖn thõa kh«ng râ nguyªn nh©n, kÕ to¸n ghi
sæ nhËp kho c¶ NL thõa:
Nî 152: gi¸ mua NL thùc phÈm
Nî 133: thuÕ GTGT theo ho¸ ®¬n
Cã 331: sè tiÒn ph¶i tr¶ ngêi b¸n theo ho¸ ®¬n
Cã 3381: gi¸ mua cña Nl thõa
Khi x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n:
+ NÕu do bªn b¸n xuÊt nhÇm, doanh nghiÖp xin mua c¶ Nl thõa, bªn b¸n
®ång ý:
Nî 3381: gi¸ mua cha cã GTGT
Nî 133: thuÕ GTGT ®Çu vµo
Cã 331: tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ thªm ngêi b¸n
+ NÕu do bªn b¸n xuÊt nhÇm, doanh nghiÖp xuÊt kho tr¶ l¹i bªn b¸n
Nî 3381
Cã 152: trÞ gi¸ Nl tr¶ l¹i bªn b¸n
+ NÕu do d«i thõa tù nhiªn, bªn mua ®îc hëng kÕ to¸n ghi vµo thu nhËp
bÊt thêng:
Nî 3381: TrÞ gi¸ Nl d«i thõa tù nhiªn
Cã 721
7
Tuy nhiªn trêng hîp nhËp kho Nl mua vµo, ph¸t sinh thiÕu (thõa) x¸c
®Þnh ngay nguyªn nh©n th× tuú theo tõng nguyªn nh©n vµ c¸ch xö lý mµ ghi
vµo tµi kho¶n liªn quan, kh«ng cÇn ghi qua tµi kho¶n 1381 vµ 3381.
- NÕu nhËp kho NL cã ph¸t sinh thõa do bªn b¸n xuÊt nhÇm hoÆc NL sai
hîp ®ång, doanh nghiÖp b¶o qu¶n hé bªn b¸n, kÕ to¸n ghi vµo tµi kho¶n 002:
Nî TK 002: TrÞ gi¸ Nl b¶o qu¶n hé
Khi xuÊt kho tr¶ l¹i bªn b¸n:
Cã 002: TrÞ gi¸ Nl tr¶ l¹i bªn b¸n
- NhËp kho NL tù s¶n xuÊt gia c«ng:
Nî 152
Cã 154: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña Nl
- NhËp kho NVL ®îc cÊp, biÕu tÆng, viÖn trî vµ nhËn vèn gãp liªn doanh:
Nî 152: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña NVL nhËp kho
Cã 411
- NhËp kho NVL kh«ng dïng hÕt ë bé phËn s¶n xuÊt :
Nî 152
Cã 621: Chi phÝ NVL cho s¶n xuÊt
- Trêng hîp NVL ®îc mua tõ th¸ng tríc, nhËp kho doanh nghiÖp th¸ng
nµy. Khi nhËn ®îc phiÕu nhËp vËt t ph¶n ¸nh sè NVL nµy kÕ to¸n c¨n cø vµo
chøng tõ nhËp kho NVL vµ gi¸ mua ghi:
Nî 152
Cã 157
- NhËp kho phÕ liÖu thu håi tõ s¶n xuÊt :
Nî 152
Cã 621, 154, 142, 721
- NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng vËt liÖu:
Nî 152
Cã 222
- Cuèi kú kÕ to¸n tÝnh vµ x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ:
+ Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ trong kú:
Nî 3331: thuÕ GTGt ph¶i nép
Cã 133: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
8
+ Sè thuÕ GTGT kh«ng ®îc khÊu trõ trong kú:
* NÕu ®îc tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú, kÕ to¸n ghi:
Nî 632: gi¸ vèn hµng b¸n.
Cã 133: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
* NÕu ®îc tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n cña kú kÕ to¸n sau:
Nî 142: Chi phÝ tr¶ tríc
Cã 133: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ, ®Õn kú kÕ to¸n sau kÕ
to¸n ghi: Nî 632: gi¸ vèn hµng b¸n
Cã 142: Chi phÝ tr¶ tríc
2. KÕ to¸n xuÊt kho NVL.
Khi xuÊt kho NVL, c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho (tÝnh
theo ph¬ng ph¸p thÝch hîp), kÕ to¸n ghi cã TK 152 vµ tuú tõng trêng hîp xuÊt
mµ ghi nî c¸c TK liªn quan.
- XuÊt kho vËt liÖu ®Ó gia c«ng chÕ biÕn:
Nî TK 621: vËt liÖu xuÊt ®Ó chÕ biÕn s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Nî TK 627: vËt liÖu xuÊt dïng chung ë ph©n xëng s¶n xuÊt.
Nî TK 641: vËt liÖu xuÊt dïng chung trong toµn doanh nghiÖp.
Nî TK 241: ®Ó söa ch÷a lín TSC§ vµ x©y dùng c¬ b¶n.
Nî TK 821, 811
Cã TK 152
- XuÊt kho NVL gãp vèn liªn doanh:
+ NÕu trÞ gi¸ vèn gãp theo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña héi ®ång qu¶n trÞ lín
h¬n gi¸ thùc tÕ cña NVL:
Nî 128, 222: TrÞ gi¸ vèn gãp
Cã 152: gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho
Cã 412: chªnh lÖch gi¸
+ NÕu trÞ gi¸ vèn gãp theo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña héi ®ång qu¶n trÞ nhá
h¬n gi¸ mua cña vËt liÖu:
Nî 128, 222 TrÞ gi¸ vèn gãp
Nî 412: Chªnh lÖch gi¸
Cã 152: gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho
- Trêng hîp xuÊt kho NVl cho vay, mîn:
9
Nî 128: trÞ gi¸ NVL cho vay
Cã 152
- Trêng hîp gãp vèn liªn doanh hoÆc tr¶ l¹i vèn cho Nhµ níc b»ng vËt
liÖu:
Nî 441: TrÞ gi¸ vèn gãp
Cã 152: gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho
Nî (cã )412: chªnh lÖch gi¸
- Trêng hîp kiÓm kª kho NVL thiÕu tæn thÊt cha râ nguyªn nh©n:
Nî 1381: TrÞ gi¸ NL thiÕu cha râ nguyªn nh©
Cã 152
Khi x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n, tïy theo nguyªn nh©n vµ c¸ch xö lý mµ
ghi vao c¸c tµi kho¶n liªn quan:
+ NÕu thiÕu hôt tæn thÊt trong ®Þnh møc, héi ®ång qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh ghi
vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
Nî 642: TrÞ gi¸ NL thiÕu tæn thÊt
Cã 1381
+ NÕu thiÕu hôt tæn thÊt do nguyªn nh©n kh¸ch quan ngoµi kh¶ n¨ng
kh¾c phôc cña ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm:
Nî TK 821
Cã 1381: TrÞ gi¸ Nl thiÕu tæn thÊt
+ NÕu quy ®îc tr¸ch nhiÖm b¾t ngêi ph¹m lçi ph¶i båi thêng:
Nî 1388: gi¸ thanh to¸n cña Nl lóc mua vµo
Cã 1381: gi¸ mua Nl cha cã GTGT
Cã 133: thuÕ GTGT
- XuÊt NVL ®Ó gia c«ng. chÕ biÕn thªm:
Nî 154
Cã 152
IV. KÕ to¸n NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp quy m« nhá, s¶n xuÊt
kinh doanh nh÷ng mÆt hµng gi¸ trÞ thÊp, sö dông c¸c lo¹i NVL Ýt tiÒn, chñng
lo¹i phøc t¹p, ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n vµ theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt hµng ngµy
kh«ng cã lîi. Theo ph¬ng ph¸p nµy NVL nhËp vµo ghi chÐp hµng ngµy cßn
xuÊt ra hµng ngµy kh«ng ghi. Cuèi kú sau khi kiÓm kª x¸c ®Þnh trÞ gi¸ NL cßn
l¹i cuèi kú, kÕ to¸n tÝnh vµ ghi gi¸ trÞ NL xuÊt kho trong kú. Ph¬ng ph¸p nµy
cã u ®iÓm lµ gi¶m nhÑ ®îc khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n, lµm ®¬n gi¶n c«ng
10
t¸c kÕ to¸n nhng møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. Trong tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
doanh nghiÖp, cÇn ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, c¨n
cø vµo quy m« vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p
kÕ to¸n hµng tån kho thÝch hîp, ¸p dông ph¬ng ph¸p nµo doanh nghiÖp ph¶i
b¸o c¸o víi c¬ quan tµi chÝnh vµ ghi vµo trong b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi
chÝnh, khi cÇn cã sù thay ®æi ph¶i chê liªn ®é sau.
C¸c doanh nghiÖp ®ång thêi cã tæ chøc nhiÒu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau nh võa s¶n xuÊt võa kinh doanh th¬ng
m¹i hoÆc dÞch vô th× kh«ng ®îc ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Tµi kho¶n sö dông: TK 611 - mua hµng
Bªn nî: - gi¸ thùc tÕ hµng ho¸, vËt t, NVL, c«ng cô dông cô tån ®Çu kú
(theo kÕt qu¶ kiÓm kª)
- Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸, vËt t, nguyªn v©t liÖu, dông cô mua vµo trong kú.
Bªn cã: - gi¸ thùc tÕ hµng ho¸, NVL, c«ng cô tån cuèi kú (thoe kÕt qu¶
kiÓm kª).
- ChiÕt khÊu hao mua hµng ®îc hëng.
- TrÞ gi¸ vËt t, hµng ho¸ tr¶ l¹i cho ngêi b¸n hoÆc ®îc gi¶m gi¸.
- Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸, NVL, c«ng cô dông cô xuÊt dïng trong kú theo
ph¬ng ph¸p nµy qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tiÕn hµnh nh sau:
* §Çu kú: kÕt chuyÓn gi¸ NVL cßn l¹i ®Çu kú:
Nî TK 611: TrÞ gi¸ NVL cßn l¹i ®Çu kú
Cã TK 151, 152
* Trong kú: - Mua Nl s¶n xuÊt s¶n phÈm chÞu thuÕ GTGt theo ph¬ng
ph¸p khÊu trõ:
Nî 611: gi¸ mua cha cã thuÕ GTGt
Nî 1331: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã 111, 112, 141, 331: gi¸ thanh to¸n gåm c¶ thuÕ GTGT
- MuaNL s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGThoÆc
chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK 611: TrÞ gi¸ mua NL gåm c¶ thuÕ GTGT
Cã 111, 112, 141, 331
* Cuèi kú: + KiÓm kª x¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ NL cßn l¹i cuèi kú:
Nî 151, 152: TrÞ gi¸ Nl cßn l¹i cuèi kú
Cã 611
11
+ TÝnh vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ NL xuÊt dïng cho s¶n xuÊt trong kú:
= + Sau ®ã ghi:
Nî TK 621: TrÞ gi¸ NVL xuÊt dông trong kú.
cã TK 611
12
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX
621, 627, 641, 642
NVL
111, 112, 331, 151
NVL mua ngoµi nhËp kho
(Gi¸ cã c¶ thuÕ GTGT )
Mua NVL **
xuÊt kho NVL dïng cho
SX, kinh doanh vµ XD c¬ b¶n
331
133
111, 112, 331
ChiÕt khÊu mua hµng
(*)
Chi phÝ vËn chuyÓn NVL
®îc hëng, gi¶m gi¸ hµng
mua
Tr¶ l¹i NVL cho ngêi b¸n
nhËp kho
154
3333
XuÊt NVL thuª ngoµi
ThuÕ nhËp khÈu tÝnh vµo gi¸ trÞ
gia c«ng
NVL nhËp khÈu
821
154
NVL nhîng b¸n
NVL thuª ngoµi gia c«ng NVL
tù chÕ, phÕ liÖu thu håi nhËp kho
128, 222
411
NhËn vèn gãp liªn doanh
NVL gãp vèn liªn doanh
vèn cæ phÇn b»ng NVL
338
222
NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh
XuÊt NVL tr¶ nî
b»ng NVL
vay ®¬n vÞ kh¸c
138, 338, 344
338
NVL thiÕu ph¸t hiÖn
NVL thõa ph¸t hiÖn
trong kiÓm kª
trong kiÓm kª
13
S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KK§K
151, 152
611
151, 152
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL
Tån kho ®Çu kú
Tån kho cuèi kú
111, 112, 331
331
Mua NVL nhËp kho
ChiÕt khÊu mua hµng gi¶m
(**)
133
gi¸ hµng mua, tr¶ l¹i hµng
(*)
621
333
Gi¸ trÞ NVL xuÊt kho
ThuÕ nhËp khÈu ph¶i
trong kú
nép tÝnh vµo gi¸ trÞ NVL
Ghi chó:
(*) C¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGt theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
(**) C¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
14
PhÇn II
Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ë c¸c doanh nghiÖp
kinh doanh vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt
I. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ë c¸c doanh nghiÖp
kinh doanh.
VËt liÖu sö dông trong c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i, nhiÒu thøc cã vai
trß, c«ng dông hÕt søc kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng
nh ®èi víi tõng d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm. V× vËy
c«ng viÖc ph©n lo¹i vËt liÖu cã tèt th× míi tæ chøc viÖc qu¶n lý b¶o qu¶n vµ
h¹ch to¸n VL.
Trong thùc tÕ cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n ë c¸c doanh nghiÖp, ®Æc
trng dïng ®Ó ph©n lo¹i vËt liÖu th«ng dông nhÊt lµ vai trß vµ t¸c dông cña vËt
liÖu trong s¶n xuÊt.
Tuy nhiªn còng cã trêng hîp cïng mét lo¹i vËt ë mét doanh nghiÖp cã
lóc ®îc sö dông nh vËt liÖu chÝnh, cã lóc l¹i sö dông nh vËt liÖu phô. Trong trêng hîp nµy viÖc ph©n lo¹i vËt liÖu l¹i ®îc c¨n cø vµo vai trß vµ t¸c dông
chÝnh cña nã.
H¹ch to¸n theo c¸ch ph©n lo¹i nãi trªn ®¸p øng ®îc yªu cÇu ph¶n ¸nh
tæng qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i vËt liÖu. §Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn vµ
tr¸nh nhÇm lÉn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vÒ sè lîng vµ gi¸ ®èi víi
tõng thø vËt liÖu, trªn c¬ së ph©n lo¹i vËt liÖu doanh nghiÖp thêng x©y dùng
"sæ doanh ®iÓm" x¸c ®Þnh thèng nhÊt tªn gäi cña thø vËt liÖu, m· ký hiÖu, quy
c¸ch cña vËt liÖu, sè hiÖu cña mçi thø vËt liÖu, ®¬n vÞ tÝnh vµ gi¸ h¹ch to¸n cña
VL.
Bªn c¹nh viÖc qu¶n lý tèt NVL, tÝnh gi¸ NVL lµ mét vÊn ®Ò quan träng
trong viÖc tæ chøc h¹ch to¸n VL ë c¸c doanh nghiÖp.
Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vËt
liÖu ®îc tÝnh thoe gi¸ thùc tÕ - lµ lo¹i gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c chøng
tõ hîp lÖ chøng minh c¸c kho¶n chi hîp ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra vËt
liÖu.
ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ cña NVL nhËp kho dùa trªn ho¸ ®¬n chøng tõ
vµ chi phÝ khi mua. Cßn ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ cña 1/10 - NVL xuÊt kho cã
nhiÒu ph¬ng ph¸p nh ®· tr×nh bµy ë phÇn x¸c ®Þnhk gi¸ NVL nhËp - xuÊt kho.
Trong thùc tÕ nh÷ng doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm NVL, sè lÇn nhËp, xuÊt Ýt
cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p FIFO hoÆc LIFO, nh÷ng doanh nghiÖp cã ®iÒu
kiÖn kho tµng ®Ó b¶o qu¶n riªng tõng l« vËt t tån kho, vËt t cã yªu cÇu kh¾t
khe vÒ thêi h¹n b¶o qu¶n: VÝ dô doanh nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm xÝ, nghiÖp
dîc… thêng ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp. Cßn ®èi víi nh÷ng doanh
15
nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm vËt t, sè lÇn nhËp - xuÊt nhiÒu th× l¹i ¸p dông ph¬ng ph¸p hÖ sè gi¸ ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, mÆc dï míi ¸p dông luËt thuÕ GTGT nhng
c«ng t¸c ho¹ch to¸n mua vµ nhËp kho NVL dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm thuéc
diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp còng nh khÊu trõ ®· dÇn ®îc
thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh ban hµnh.
Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã còng cßn tån t¹i mét sè khã kh¨n t¹i c¸c doanh
nghiÖp liªn quan ®Õn c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ. ThuÕ GTGt trong viÖc mua s¾m
NVL.
Nh ta ®· biÕt c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ nµy lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó chøng minh
nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh vµ lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n ho¹ch to¸n qu¸ tr×nh mua
s¾m NVL nhng tõ khi ¸p dông luËt thuÕ míi thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh vÒ ho¸
®¬n cha ®ång bé ®· g©y trë ng¹i cho c¸c doanh nghiÖp ®îc khÊu trõ thuÕ
GTGT ®Çu vµo. C¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i chän doanh nghiÖp cung øng vËt t
cho m×nh còng lµ doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ®Ó
cã ®îc ho¸ ®¬n ®Çu vµo ®Ó ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT. Nh vËy ph¹m vi lùa chän
ngêi cung øng NVL bÞ h¹n chÕ lµm cho doanh nghiÖp gÆp nh÷ng khã kh¨n
nhÊt ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã viÖc xuÊt hiÖn c¸c ho¸ ®¬n khèng, gi¶ còng g©y khã
kh¨n cho c¸c kÕ to¸n mua NVL.
VÒ ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n chi tiÕp NVL trong thùc tÕ c«ng t¸c hiÖn nay
ë níc ta nãi chung vµ ë c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp nãi riªng ®ang ¸p dông
3 ph¬ng ph¸p ®ã lµ:
1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song ( hay ®èi chiÕu song song )
Ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu nµy kh¸ ®¬n gi¶n vµ ®îc ¸p dông
phæ biÕn ë níc ta trong nh÷ng n¨m tríc 1970. Theo ph¬ng ph¸p thÎ song
song, ®Ó ho¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp - xuÊt lµ tån kho vËt liÖu, ë kho ph¶i më
thÎ kho ®Ó ghi chÐp vÒ mÆt sè lîng vµ ë phßng kÕ to¸n ph¶i më thÎ kÕ to¸n chi
tiÕt vËt liÖu ®Ó ghi chÐp vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ cô thÓ.
* ë kho: Thñ kho ghi chÐp lîng nhËp - xuÊt cña tõng danh ®iÓm vËt liÖu
vµo thÎ kho t¬ng øng. ThÎ kho ®îc më theo tõng danh ®iÓm vËt liÖu trong
tõng kho theo mÉu:
ThÎ kho:
Danh ®iÓm vËt t:
§¬n vÞ tÝnh:
Chøng tõ
Sè
Ngµy
DiÔn gi¶i
NhËp
Tån kho ®Çu kú
16
XuÊt
Tån
* KÕ to¸n vËt liÖu: Më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt t t¬ng øng víi tõng thÎ kho,
nhng cã thªm cét gi¸ trÞ ®Ó tÝnh gi¸ vËt liÖu:
ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt:
Danh ®iÓm vËt t:
§¬n vÞ tÝnh:
§¬n gi¸:
Chøng tõ
Sè Ngµy
DiÔn gi¶i
Nh©p
Sè lîng
Thµnh tiÒn
XuÊt
Sè lîng
Thµnh tiÒn
Tån
Sè lîng
Thµnh tiÒn
Tån kho ®Çu kú
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, kiÓm tra ®èi chiÕu dÔ dµng ®Õn
tõng chøng tõ. Tuy nhiªn khèi lîng c«ng viÖc kÕ to¸n rÊt nhiÒu nh doanh
nghiÖp nµo cã nhiÒu danh ®iÓm vËt t. V× vËy ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p
dông trong c¸c doanh nghiÖp cã sè lîng danh ®iÓm vËt t Ýt.
17
2. Ph¬ng ph¸p sæ ®æi chiÕu lu©n chuyÓn (hay ®èi chiÕu tæng møc
lu©n chuyÓn).
Theo ph¬ng ph¸p nµy trong th¸ng, khi kÕ to¸n nhËn ®îc c¸c chøng tõ
nhËp - xuÊt sÏ tiÕn hµnh ph©n lo¹i theo kho danh ®iÓm, theo lo¹i nhËp - xuÊt.
§Õn cuèi th¸ng sÏ x¸c ®Þnh lîng nhËp, lîng xuÊt ph¸t sinh trong th¸ng cña
tõng danh ®iÓm vËt tõ vµ ghi mét lÇn vµo mét dßng trªn sæ ®èi chiÕu lu©n
chuyÓn.
Sæ lu©n chuÓn vËt liÖu:
Kho:
Danh ®iÓm
§.vÞ tÝnh
§¬n gi¸
Tån kho ®Çu n¨m
Lu©n chuyÓn th¸ng 1
NhËp
SL
Lu©n chuyÓn th¸ng 2
XuÊt
TT
SL
TT
SL
TT
Trong thùc tÕ ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã
nhiÒu danh ®iÓm vËt t vµ sè lîng chøng tõ nhËp - xuÊt Ýt.
3. Ph¬ng ph¸p sæ d (hay ®èi chiÕu sè d)
Ph¬ng ph¸p nµy lµ mét bíc c¶i tiÕn c¨n b¶n trong viÖc tæ chøc ho¹ch
to¸n chi tiÕt NVL. Ph¬ng ph¸p nµy cã ®Æc ®iÓm næi bËt lµ kÕt hîp chÆt chÏ
viÖc ho¹ch to¸n nghiÖp vô cña thñ kho víi viÖc ghi chÐp cña phßng kÕ to¸n vµ
trªn c¬ së kÕt hîp ®ã, ë kho chØ ho¹ch to¸n vÒ sè lîng vµ ë phßng kÕ to¸n chØ
ho¹ch to¸n vÒ gi¸ trÞ cña NVL, xo¸ bá ®îc ghi chÐp trïng lÆp gi÷a kho vµ
phßng kÕ to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn kiÓm tra thêng xuyªn vµ cã hÖ thèng cña kÕ to¸n
®èi víi thñ kho, ®¶m b¶o sè liÖu kÕ to¸n chÝnh x¸c vµ kÞp thêi theo ph¬ng
ph¸p nµy.
* ë kho:
Cuèi mçi th¸ng khi nhËn ®îc sæ sè d do phßng kÕ to¸n göi ®Õn, thñ kho
c¨n cø cña tõng danh ®iÓm trªn thÎ kho ®Ó ghi vµo sæ sè d. Sæ nµy ®îc më
theo tõng kho vµ dïng cho c¶ n¨m:
18
Sæ sè d:
Danh ®iÓm
§¬n vÞ tÝnh
Tån kho ®Çu n¨m
Tån kho cuèi th¸ng 1
Tån kho cuèi th¸ng 2
* KÕ to¸n vËt liÖu:
§Þnh kú theo quy ®Þnh thèng nhÊt cña doanh nghiÖp kÕ to¸n vËt liÖu sè
kho ®Ó nhËn chøng tõ, kiÓm tra c«ng viÖc ghi chÐp cña thñ kho cïng víi thñ
kho lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ (NhËp riªng, xuÊt riªng).
PhiÕu giao nhËn chøng tõ:
Kho:
Danh ®iÓm
Sè liÖu chøng tõ
Sè tiÒn
Ngêi nhËn
Ngêi giao
- KÕ to¸n tæng hîp sè lîng nhËp (xuÊt) cña tõng danh ®iÓm trªn c¸c
chøng tõ vµ c¨n cø vµo ®¬n gi¸ ho¹ch to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo phiÕu
giao nhËn.
- Dùa vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ ®· ®îc tÝnh tiÒn, kÕ to¸n ghi vµo
b¶ng kª luü kÕ nhËp - xuÊt - tån.
B¶ng kª luü nhËp - xuÊt - tån kho vËt liÖu
Danh
®iÓm VL
§.vÞ
tÝnh
§¬n
gi¸
Tån ®Çu
th¸ng
NhËp
Tõ
1-10
XuÊt
Tõ
10-20
Tõ
20-30
Tæng
Tõ
1-10
Tån
cuèi kú
Tõ
10-20
Tõ
20-30
Tæng
Sè tån kho cuèi th¸ng cña tõng nhãm vËt liÖu trªn b¶ng kª luü kÕ ®îc sö
dông ®Ó ®èi chiÕu víi sè d b»ng tiÒn trªn sæ sè d víi b¶ng kª tÝnh gi¸ vËt liÖu
cña kÕ to¸n tæng hîp.
Ph¬ng ph¸p sæ sè d ®îc ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu doanh
nghiÖp vËt liÖu vµ sè lîng ho¸ ®¬n nhËp - xuÊt nhiÒu.
II. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt.
19
Tõ thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n NVL t¹i c¸c doanh nghiÖp nhËn thÊy mét
sè tån t¹i sau:
* VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp:
C«ng t¸c qu¶n lý còng nh h¹ch to¸n NVL cha thËt hiÖu qu¶ cô thÓ cã lóc
NVL dù tr÷ qu¸ thõa trong khi ®ã cã lóc l¹i kh«ng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸
tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra trong b×nh thêng vµ liªn tôc. Bªn c¹nh ®ã viÖc h¹ch
to¸n NVL nhËp kho - xuÊt kho khi cã thuÕ GTGT khÊu trõ vÒ mÆt sö dông tµi
kho¶n 152 cho tõng lo¹i NVL rÊt dµi dßng vµ phøc t¹p vµ vÒ mÆt h¹ch to¸n
tæn thÊt vµ d«i thõa, kiÓm kª thõa thiÕu kh«ng thèng nhÊt víi nhau.
§Ó tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu nãi chung vµ h¹ch to¸n vËt liÖu nãi
riªng, theo em cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn sau:
- VÒ c«ng t¸c kho c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®Çy ®ñ kho tµng ®Ó b¶o qu¶n
NVL: Kho ph¶i ®îc trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n vµ c©n, ®o, ®ong, ®Õm
cÇn thiÕt.
+ Bè trÝ thñ kho vµ nh©n viªn b¶o qu¶n cã nghiÖp vô thÝch hîp vµ cã kh¶
n¨ng n¾m v÷ng vµ thùc hiÖn viÖc ghi chÐp ban ®Çu còng nh sæ s¸ch h¹ch to¸n
kho.
+ ViÖc bè trÝ s¾p xÕp vËt liÖu trong kho ph¶i theo ®óng yªu cÇu kü thuËt
b¶o qu¶n vµ thuËn tiÖn cho viÖc nhËp - xuÊt còng nh theo dâi, kiÓm tra.
- §èi víi mçi thø vËt liÖu ph¶i x©y dùng ®Þnh møc dù tr÷ x¸c ®Þnh cã giíi
h¹n dù tr÷ tèi thiÓu, tèi ®a ®Ó cã c¨n cø phßng ngõa c¸c trêng hîp thiÕu vËt t
phôc vô s¶n xuÊt hoÆc dù tr÷ vËt t qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn.
- Cïng víi viÖc x©y dùng ®Þnh møc dù tr÷ cÇn x©y dùng ®Þnh møc tiªu
hao vËt liÖu cho tõng chi tiÕt, s¶n phÈm.
- Kh«ng ngõng n©ng cao vµ tæ chøc líp båi dìng tr×nh ®é kÕ to¸n viªn.
- X¸c ®Þnh vµ lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vµ h¹ch to¸n phï hîp víi ®Æc
®iÓm doanh nghiÖp.
- §¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ho¸ ®¬n hîp lÖ liªn quan ®Õn c«ng t¸c
h¹ch to¸n.
- Cã thÓ më 1 kho b¶o qu¶n NVL s¶n xuÊt ngay trong ph©n xëng s¶n
xuÊt sÏ rÊt tiÖn lîi khi ®em NVL ra kho b¶o qu¶n NVL, sau ®ã sö dông cho
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, khi s¶n xuÊt xong sæ kiÓm ra lu«n d thõa , nh
vËy sÏ tÝnh lu«n ®îc khèi lîng NVL thùc ®· s¶n xuÊt kinh doanh.
- VÒ hÖ thèng tµi kho¶n, mçi khi doanh nghiÖp sö dông 1 lo¹i NVL ®Ó
s¶n xuÊt thêng l¹i ph¶i më riªng mét tµi kho¶n 152 nã nªn cã thÓ nhÇm lÉn
gi÷a c¸c vËt liÖu, thiÕt nghÜ r»ng nªn më riªng tõng lo¹i NL cho tµi kho¶n 152
®Ó dÔ bÒ sö dông.
20
- Xem thêm -
.DOC 
23 
56 
66 
