Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Đề tài Kiểm toán hàng tồn kho trong quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính tại Cô...

Tài liệu Đề tài Kiểm toán hàng tồn kho trong quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty Hoá Chất Mỏ

.DOC
75
81
135

Mô tả:

LêI Më §ÇU Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kiÓm to¸n ®· trë thµnh nhu cÇu tÊt yÕu ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ chÊt lîng qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp. T¹i ViÖt Nam, ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m«, chÊt lîng, còng nh c¸c lÜnh vùc ®îc kiÓm to¸n. Nh÷ng c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp ra ®êi ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ thÕ cña ngµnh kiÓm to¸n ë níc ta. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp vµ kiÓm to¸n Nhµ níc, kiÓm to¸n néi bé còng ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong c¸c doanh nghiÖp lín, nh tæng c«ng ty 90, 91 vµ ®îc chÝnh thøc quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh 832/TC/Q§/C§KT cña Bé trëng Bé tµi chÝnh ban hµnh ngµy 28-10-1997. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Ho¸ ChÊt Má em nhËn thÊy kho¶n môc hµng tån kho lµ mét trong nh÷ng kho¶n môc phøc t¹p, dÔ x¶y ra gian lËn vµ thêng ®îc phßng kiÓm to¸n c«ng ty chó träng trong c¸c cuéc kiÓm to¸n b¸o c¸o Tµi chÝnh. V× vËy, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi :"KiÓm to¸n hµng tån kho trong quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i C«ng ty Ho¸ ChÊt Má " lµm luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Môc tiªu cña luËn v¨n lµ dùa trªn lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n hµng tån kho trong quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vµ thùc tÕ kiÓm to¸n hµng tån kho do phßng kiÓm to¸n cña C«ng ty Ho¸ ChÊt Má thùc hiÖn ë mét ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ, tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n hµng tån kho trong quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i C«ng ty. Chuyªn ®Ò sö dông c¸c ph¬ng ph¸p: ph¬ng ph¸p m« t¶, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp. Chuyªn ®Ò ®îc tr×nh bµy thµnh 3 phÇn : PhÇn I Lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh do kiÓm to¸n néi bé thùc hiÖn. PhÇn II Thùc tr¹ng kiÓm to¸n hµng tån kho trong quy tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i C«ng ty Ho¸ ChÊt Má. PhÇn III Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c hµng tån kho t¹i C«ng ty Ho¸ ChÊt Má. LuËn v¨n nµy ®îc thùc hiÖn víi sù gióp ®ì cña thµy gi¸o Phan Trung Kiªn vµ sù céng t¸c vÒ mÆt sè liÖu cña c¸c c« chó, anh chÞ trong Phßng KiÓm to¸n cña C«ng ty Ho¸ ChÊt Má. 1 PhÇn I Lý luËn chung vÒ kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh Do kiÓm to¸n Néi bé thùc hiÖn I.§Æc ®iÓm h¹ch to¸n hµng tån kho ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c kiÓm to¸n. 1.Kh¸i niÖm vµ ®Æc trng hµng tån kho víi vÊn ®Ò kiÓm to¸n. 1.1.Kh¸i niÖm hµng tån kho. Hµng tån kho lµ nh÷ng tµi s¶n lu ®éng thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ, ®Ó sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh, hoÆc thùc hiÖn lao vô hoÆc dÞch vô, hµng hãa ®Ó b¸n hµng hoÆc ®ang göi b¸n trong kú kinh doanh. Hµng tån kho ë c¸c doanh nghiÖp tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nhng theo quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh th× hµng tån kho bao gåm: nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, s¶n phÈm dë dang, thµnh phÈm, hµng hãa...  Nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng ®· ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt hãa mµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× bÞ biÕn d¹ng hoÆc tiªu hao hoµn toµn, ®Ó t¹o nªn thùc thÓ vËt chÊt cña s¶n phÈm míi. Nguyªn vËt liÖu bao gåm nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, vËt liÖu, phô tïng thay thÕ...  C«ng cô, dông cô lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn quy ®Þnh ®Ó xÕp vµo tµi s¶n cè ®Þnh, thêng tham gia vµo nhiÒu chu tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nªn vÒ mÆt gi¸ trÞ, c«ng cô dông cô hao mßn dÇn vµ chuyÓn tõng phÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.  S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cha kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. S¶n phÈm dë dang bao gåm: b¸n thµnh phÈm, vµ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o.  Thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®îc chÕ t¹o xong ë giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ trong ph¹m vi doanh nghiÖp, ®îc kiÓm nghiÖm ®ñ quy ®Þnh kü thuËt vµ ®· nhËp kho. 2  Hµng hãa lµ nh÷ng s¶n phÈm h÷u h×nh ®îc doanh nghiÖp mua vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n. Tuy nhiªn, trong trêng hîp doanh nghiÖp mua hµng vÒ nhng v× mét lý do nµo cÇn ph¶i s¬ chÕ l¹i, hoÆc võa dïng ®Ó b¸n, võa dïng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng thÓ ph©n biÖt ®îc th× vÉn coi lµ hµng hãa. Ngoµi ra cßn bao gåm mét sè vËt t, hµng hãa thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n vÞ nhng v× nh÷ng lý do kh¸c nhau nªn kh«ng n»m trong kho ®¬n vÞ nh hµng ®ang ®i ®êng vµ hµng göi b¸n. 1.2.§Æc trng hµng tån kho víi vÊn ®Ò kiÓm to¸n.  Hµng tån kho nãi chung lµ kho¶n môc chñ yÕu trªn b¶ng c©n ®èi tµi s¶n, chiÕm tû träng lín trong tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp. Nªn nh÷ng sai sãt trªn c¸c kho¶n môc nµy thêng dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt träng yÕu vÒ chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh.  Hµng tån kho ®îc lu tr÷, b¶o qu¶n ë c¸c vÞ trÝ ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, thËm chÝ cã thÓ ph©n t¸n ë c¸c bé phËn phô thuéc. Do vËy viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n, kiÓm so¸t vËt chÊt hµng tån kho gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ phøc t¹p, ®«i khi cã sù nhÇm lÉn, sai sãt thËm chÝ cã gian lËn.  Qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ hµng tån kho còng rÊt khã kh¨n, phøc t¹p, v× nhiÒu yÕu tè mang tÝnh chñ quan khi ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho hµng tån kho nh: ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, hµng hãa, nguyªn vËt liÖu dïng kh«ng ®óng ®¾n dÉn ®Õn sai sãt xÈy ra.  C¸c kho¶n môc hµng tån kho thêng rÊt ®a d¹ng, cã thÓ chÞu ¶nh hëng lín vÒ hao mßn h÷u h×nh vµ v« h×nh nh bÞ h háng, bÞ lçi thêi, hao hôt mÊt m¸t.  Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó ®¸nh gi¸ hµng tån kho v× thÕ sÏ dÉn ®Õn kÕt qu¶ kh¸c nhau vÒ gi¸ trÞ hµng tån kho, vÒ kÕt qu¶ kinh doanh.  Khi khãa sæ hµng tån kho, viÖc t¸ch biÖt gi÷a c¸c niªn ®é còng lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p. 2.§Æc ®iÓm h¹ch to¸n hµng tån kho ¶nh hëng ®Õn kiÓm to¸n. Víi nh÷ng ®Æc trng nh trªn, yªu cÇu thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n hµng tån kho lµ ®iÒu kiÖn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc, gãp phÇn vµo c«ng t¸c qu¶n lý, thóc ®Èy viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®ång bé cho s¶n xuÊt còng nh tiªu thô, nh»m ng¨n chÆn c¸c hiÖn tîng mÊt m¸t, hao hôt, l·ng phÝ trong kinh doanh. 2.1.VÒ nguyªn t¾c kÕ to¸n. KÕ to¸n hµng tån kho ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c quèc tÕ:  Nguyªn t¾c ho¹t ®éng liªn tôc: Doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã thêi h¹n hoÆc Ýt nhÊt kh«ng bÞ gi¶i thÓ trong t¬ng lai gÇn th× ph¶i lËp BCTC ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n theo gi¸ gèc, kh«ng theo gi¸ thÞ trêng. 3  Nguyªn t¾c vÒ tÝnh chia c¾t niªn ®é cña c¸c n¨m lµ g¾n chi phÝ vµo c¸c n¨m tµi chÝnh liªn quan vµ chØ cã nh÷ng chi phÝ ®ã mµ th«i.  Nguyªn t¾c tÝnh nhÊt qu¸n: Trong qu¸ tr×nh kÕ to¸n hµng tån kho mäi kh¸i niÖm, nguyªn t¾c, ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ph¶i ®îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n. NÕu cã thay ®æi th× ph¶i gi¶i thÝch râ rµng vµ nªu trong phô lôc BCTC cïng víi ¶nh hëng cña chóng lªn kÕt qu¶.  Nguyªn t¾c gi¸ gèc: gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ gèc.  Nguyªn t¾c thËn träng: ®Ó quyÕt to¸n ngêi ta so s¸nh gi÷a gi¸ gèc vµ gi¸ thÞ trêng. NÕu gi¸ thùc tÕ thÊp h¬n chi phÝ mua ph¶i h¹ch to¸n mét kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.  Nguyªn t¾c kh«ng bï trõ: viÖc gi¶m gi¸ hµng tån kho kh«ng thÓ ghi chÐp trùc tiÕp vµo viÖc gi¶m gi¸ mua. Nã ph¶i ®îc gi÷ nguyªn sau ®ã hoµn nhËp ®Ó x¸c ®Þnh l·i vµ viÖc mÊt gi¸ lµ ®èi tîng cña mét kho¶n dù phßng.  Nguyªn t¾c ghi chÐp kÕ to¸n: C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i thùc hiÖn kiÓm kª thêng xuyªn tuy nhiªn c¸c C«ng ty kh«ng thùc hiÖn quy ®Þnh nµy mµ chØ thùc hiÖn kiÓm kª ®Þnh kú. Trong hÖ thèng kiÓm kª thêng xuyªn nhËp, xuÊt hµng tån kho ®îc ghi nhËn ngay trong khi chóng ta thùc hiÖn, cßn kiÓm kª ®Þnh kú th× hµng tån kho ®Çu kú ®îc gi÷ nguyªn cuèi kú. 2.2.VÒ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n hµng tån kho quèc tÕ vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n hµng tån kho cña ViÖt Nam th× hµng tån kho ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ (hay cßn gäi lµ gi¸ phÝ) ®îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng lo¹i hµng. TrÞ gi¸ hµng nhËp kho ®îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng lo¹i vËt t, hµng hãa theo nguån h×nh thµnh vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸. Hµng nhËp kho cã thÓ tõ hai nguån lµ mua vµo vµ doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt. §èi víi hµng mua ngoµi: Gi¸ = Gi¸ thùc tÕ mua §èi víi hµng tù s¶n xuÊt: Gi¸ thùc tÕ = Gi¸ thµnh c«ng xëng Chi phÝ thu mua + = Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua - + Chi phÝ nh©n c«ng + trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung. §èi víi hµng tån kho v× trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp kho kh¸c nhau ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau trong kú h¹ch to¸n nªn viÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®©y: * Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. 4 * Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn. * Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc. * Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc. * Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ theo gi¸ h¹ch to¸n. 2.3.VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho. Mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nãi chung, hµng tån kho nãi riªng, mäi sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ ®Òu ®îc ph¶n ¸nh trªn chøng tõ gèc nh: phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, hãa ®¬n b¸n hµng, biªn b¶n kiÓm kª, thÎ kho,... §ång thêi víi qu¸ tr×nh trªn h¹ch to¸n hµng tån kho ph¶i ®îc h¹ch to¸n c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. §Ó h¹ch to¸n ®îc nh vËy, kÕ to¸n hµng tån kho ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt lµ theo dâi tõng thø, tõng chñng lo¹i, quy c¸ch vËt t, hµng hãa theo tõng ®Þa ®iÓm qu¶n lý vµ sö dông. H¹ch to¸n hµng tån kho ph¶i lu«n lu«n ®¶m b¶o vÒ sù khíp ®óng c¶ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt gi÷a thùc tÕ víi sè lîng ghi trªn sæ kÕ to¸n, gi÷a sè tæng hîp vµ sè chi tiÕt. HiÖn nay, theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cña ViÖt Nam, doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong ba ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt ®ã lµ : Ph¬ng ph¸p thÎ song song, ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ph¬ng ph¸p sæ sè d. 2.4.VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho: Trong mét doanh nghiÖp hay mét ®¬n vÞ kÕ to¸n chØ ®îc ¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho nh sau:  Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: ®©y lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho b»ng c¸ch theo dâi thêng xuyªn, liªn tôc cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp xuÊt kho vËt t, hµng hãa trªn sæ s¸ch. Theo ph¬ng ph¸p nµy mäi biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng tån kho vÒ mÆt gi¸ trÞ ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo còng ®îc ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n liªn quan sau: - TK151 – Hµng mua ®ang ®i dêng. - TK152 – Nguyªn vËt liÖu. - TK 153 – C«ng cô dông cô. - TK 154 – S¶n phÈm dë dang. - TK 155 – Thµnh phÈm. - TK 156 – Hµng hãa. - TK 157 – Hµng göi b¸n. - TK 159 – Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. 5  Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú; lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cuèi kú cña vËt t, hµng hãa trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®· xuÊt trong kú theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ = hµng xuÊt hµng tån + hµng nhËp hµng tån trong kú cuèi kú trong kú ®Çu kú Theo ph¬ng ph¸p nµy mäi sù t¨ng gi¶m gi¸ trÞ hµng tån kho kh«ng ®îc theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho, mµ chØ theo dâi qua c¸c tµi kho¶n trung gian sau ®©y: - TK 611 – Mua hµng. - TK 631 – Gi¸ thµnh. - Tk 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n. Ngoµi c¸c nguyªn t¾c trªn ra, trong tõng trêng hîp cô thÓ nÕu xÐt thÊy hµng tån kho ë cuèi niªn ®é kÕ to¸n cã kh¶ n¨ng bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ thùc tÕ ®· ghi sæ kÕ to¸n th× doanh nghiÖp ®îc phÐp lËp dù phßng gi¶m gi¸ theo chÕ ®é quy ®Þnh. 3. C¸c chøc n¨ng cña chu tr×nh hµng tån kho. Chu tr×nh hµng tån kho cã thÓ hiÓu lµ gåm hai hÖ thèng riªng biÖt cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau: mét lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng vËt chÊt cña hµng hãa, mét lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña chi phÝ. Khi hµng tån kho vËn ®éng th× ph¶i cã c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t ®Çy ®ñ c¶ vÒ sù vËn ®éng vËt chÊt cña chóng lÉn c¸c chi phÝ liªn quan tíi chóng. C¸c chøc n¨ng h×nh thµnh nªn chu tr×nh hµng tån kho lµm râ h¬n c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t nµy. C¸c chøc n¨ng cña chu tr×nh hµng tån kho bao gåm: Mua hµng, nhËn hµng, lu kho, xuÊt kho, s¶n xuÊt vµ vËn chuyÓn hµng ®i tiªu thô. Bªn c¹nh ®ã cßn cã chøc n¨ng ghi sæ trong ®ã bao gåm ghi sæ ®èi víi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ ghi sæ vÒ hµng tån kho. *) Chøc n¨ng mua hµng. Chøng tõ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh nµy lµ phiÕu yªu cÇu mua hµng vµ ®¬n ®Æt hµng mua. Mét nghiÖp vô mua b¾t ®Çu b»ng viÖc bé phËn kho hoÆc bé phËn cã nhu cÇu hµng hãa hoÆc dÞch vô viÕt phiÕu yªu cÇu mua. PhiÕu yªu cÇu mua ®îc chuyÓn tíi phßng thu mua ®Ó cã c¨n cø chuÈn bÞ lËp ®¬n ®Æt mua hµng (§¬n ®Æt mua hµng ®îc ®¸nh sè thø tù tríc). Trong ®¬n ®Æt mua hµng ph¶i nªu râ sè lîng, chñng lo¹i, quy c¸ch s¶n phÈm hµng hãa hoÆc dÞch vô yªu cÇu. Mét liªn ®Æt mua hµng ®îc göi tíi phßng 6 kÕ to¸n cßn mét liªn ®îc chuyÓn tíi phßng nhËn hµng ®Ó lµm c¨n cø ®èi chiÕu. Ngay kÓ c¶ khi ®Æt hµng qua ®iÖn tho¹i th× ®¬n ®Æt mua hµng chÝnh thøc còng cÇn ph¶i ®îc chuÈn bÞ vµ göi tíi c¸c bé phËn liªn quan. *) Chøc n¨ng nhËn hµng. TÊt c¶ c¸c hµng hãa, vËt t mua vÒ ®Òu ph¶i giao cho phßng nhËn hµng kiÓm tra. Phßng nµy ph¶i ®éc lËp víi c¸c phßng mua hµng , phßng lu hµng, phßng vËn chuyÓn. Phßng nhËn hµng cã tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh sè lîng hµng nhËn, kiÓm ®Þnh l¹i chÊt lîng hµng xem cã phï hîp víi yªu cÇu trong ®¬n ®Æt hµng kh«ng vµ lo¹i bá c¸c hµng bÞ ®æ vì hoÆc bÞ lçi; lËp biªn b¶n nhËn hµng vµ chuyÓn hµng tíi bé phËn kho. Chøng tõ nµy sÏ lµ minh chøng cho viÖc kiÓm tra vµ nhËn hµng. *) Chøc n¨ng lu kho. TÊt c¶ hµng sÏ ®îc chuyÓn tíi kho vµ hµng sÏ ®îc kiÓm tra vÒ chÊt lîng, sè lîng sau ®ã cho nhËp kho. Mçi khi nhËp kho, thñ kho ph¶i lËp phiÕu nhËp kho vµ sau ®ã bé phËn kho ph¶i th«ng b¸o cho phßng kÕ to¸n vÒ sè lîng hµng nhËn vµ nhËp kho. *) Chøc n¨ng xuÊt kho vËt t, hµng hãa. Bé phËn kho ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè hµng mµ m×nh qu¶n lý. Do vËy, trong bÊt cø trêng hîp xuÊt hµng nµo th× bé phËn kho ®Òu ®ßi hái ph¶i cã phiÕu yªu cÇu sö dông vËt t, hµng hãa ®· ®îc phª duyÖt tõ c¸c ®¬n vÞ sö dông. PhiÕu yªu cÇu nµy ®îc lËp thµnh 3 liªn. §¬n vÞ cã yªu cÇu sÏ gi÷ mét liªn; mét liªn sÏ giao cho bé phËn kho lµm c¨n cø xuÊt vµ h¹ch to¸n kho vµ mét liªn cßn l¹i sÏ chuyÓn cho phßng kÕ to¸n ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. §Ó nh»m h¹n chÕ viÖc viÕt phiÕu yªu cÇu sö dông vËt t, hµng hãa cho nh÷ng môc ®Ých kh«ng râ rµng th× mét sè tæ chøc thiÕt kÕ c¸c chÝnh s¸ch kiÓm so¸t b»ng viÖc yªu cÇu tÊt c¶ c¸c phiÕu yªu cÇu ph¶i ®îc lËp dùa trªn mét ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt hoÆc ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. *) Chøc n¨ng s¶n xuÊt. ViÖc s¶n xuÊt cÇn ph¶i ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ b»ng kÕ ho¹ch vµ lÞch tr×nh s¶n xuÊt. KÕ ho¹ch vµ lÞch tr×nh s¶n xuÊt ®îc x©y dùng dùa vµo c¸c íc to¸n vÒ nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm cña C«ng ty còng nh dùa vµo t×nh h×nh thùc tÕ hµng tån kho hiÖn cã. Do vËy, nã cã thÓ ®¶m b¶o r»ng c«ng ty sÏ s¶n xuÊt nh÷ng hµng hãa ®¸p øng ®óng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng hµng hãa hoÆc khã tiªu thô ®èi víi mét sè hµng hãa cô thÓ. H¬n n÷a, viÖc s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch vµ lÞch tr×nh còng cã thÓ gióp C«ng ty b¶o ®¶m vÒ viÖc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè nh nguyªn vËt liÖu vµ nh©n c«ng cho yªu cÇu cña s¶n xuÊt trong kú. 7 Tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng hãa trong giai ®o¹n s¶n xuÊt thuéc vÒ nh÷ng ngêi gi¸m s¸t s¶n xuÊt (®èc c«ng, qu¶n lý ph©n xëng), do vËy kÓ tõ khi nguyªn vËt liÖu ®îc chuyÓn tíi ph©n xëng cho tíi khi c¸c s¶n phÈm ®îc hoµn thµnh vµ ®îc chuyÓn vµo kho thµnh phÈm th× ngêi gi¸m s¸t s¶n xuÊt ®îc ph©n c«ng theo dâi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t vµ n¾m ch¾c tÊt c¶ t×nh h×nh vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh nµy, c¸c chøng tõ, sæ s¸ch ®îc sö dông chñ yÕu ®Ó ghi chÐp theo dâi bao gåm c¸c phiÕu yªu cÇu sö dông vËt t, phiÕu xuÊt kho, b¶ng chÊm c«ng, c¸c b¶ng kª, b¶ng ph©n bæ.. vµ hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n chi phÝ. *) Lu kho thµnh phÈm. S¶n phÈm hoµn thµnh trong kh©u s¶n xuÊt ®îc kiÓm ®Þnh xong sÏ cho nhËp kho ®Ó lu tr÷ chê b¸n. Qu¸ tr×nh kiÓm so¸t thµnh phÈm thêng ®îc xem nh mét phÇn cña chu tr×nh b¸n hµng vµ thu tiÒn. *) XuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô. ViÖc xuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô lµ viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u thµnh phÈm cho kh¸ch hµng. V× vËy, xuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô lµ mét phÇn néi t¹i cña chu tr×nh b¸n hµng vµ ghi nhËn c¸c kho¶n ph¶i thu tõ kh¸ch hµng. ViÖc xuÊt kho giao thµnh phÈm cho kh¸ch hµng ®îc thùc hiÖn th«ng qua chøng tõ xuÊt kho giao hµng. Nh vËy, chu kú hµng tån kho cã n¨m chøc n¨ng c¬ b¶n trªn. Khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho ph¶i kiÓm to¸n b¾t ®Çu tõ kh©u ®Æt hµng cho ®Õn kh©u tÝnh gi¸ thµnh hµng b¸n. Nhng c¬ b¶n nhÊt lµ kiÓm to¸n tån tr÷ hµng tån kho. Tæng tr÷ g¾n víi xuÊt, nhËp, chøc n¨ng nµy g¾n víi qu¸ tr×nh kÕ to¸n vµ qu¸ tr×nh qu¶n lý nãi chung tõ kh©u mua cho ®Õn kh©u nhËp, kh©u s¶n xuÊt vµ kh©u b¸n hµng. Chøc n¨ng hµng tån kho g¾n víi chøc n¨ng cña c¸c phÇn hµnh kh¸c do vËy khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n ph¶i kÕt hîp víi c¸c phÇn hµnh ®ã nh phÇn hµnh mua hµng vµ thanh to¸n, tiÒn l¬ng nh©n viªn, b¸n hµng thu tiÒn ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. S¬ ®å sè 1: S¬ ®å minh häa chøc n¨ng cña chu tr×nh hµng tån kho. Hµng tån kho vµ chøng tõ Xö lý ®¬n ®Æt mua Dßng vËn ®éng cña hµng tån kho Chøng tõ chøng minh liªn quan B¶n kiÕn nghÞ mua hµng NhËp nguyªn vËt liÖu Tån tr÷ nguyªn vËt liÖu S¶n xuÊt s¶n phÈm NhËn hµng NhËp kho S¶n xuÊt B¸o c¸o nhËn hµng Sæ theo dâi B¶n kiÕn thêng xuyªn nghÞ nguyªn liÖu nguyªn liÖu 8 Tån tr÷ ChuyÓn giao thµnh phÈm thµnh phÈm NhËp kho thµnh phÈm Sæ theo dâi thêng xuyªn thµnh phÈm XuÊt b¸n Chøng tõ vËn chuyÓn (1) C¸c cuéc kiÓm kª hµng tån kho ®îc thùc hiÖn vµ so s¸nh víi sè lîng trªn sæ s¸ch ë mäi giai ®o¹n cña chu kú, ph¶i ch¾c ch¾n lµ thêi h¹n tÝnh ®Ó ghi sæ chøng tõ phï hîp víi vÞ trÝ cña c¸c mÆt hµng. Mét cuéc kiÓm kª thêng ®îc tiÕn hµnh Ýt nhÊt lµ mét n¨m. (2) Bao gåm c¸c th«ng tin chi phÝ cña nguyªn vËt liÖu, lao ®éng trùc tiÕp, s¶n xuÊt chung. 9 4.Môc tiªu kiÓm to¸n ®èi víi chu tr×nh hµng tån kho. Môc tiªu cña kiÓm to¸n viªn khi kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho lµ nh»m ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho vµ nh»m x¸c ®Þnh tÝnh hiÖn h÷u ®èi víi hµng tån kho, kh¼ng ®Þnh tÝnh trän vÑn (®Çy ®ñ) cña hµng tån kho, quyÒn cña kh¸ch hµng ®èi víi hµng tån kho ®· ghi sæ, còng nh kh¼ng ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c vµ ®óng ®¾n cña c¸c con sè trªn sæ s¸ch kÕ to¸n vÒ hµng tån kho vµ b¶o ®¶m sù tr×nh bµy vµ khai b¸o vÒ hµng tån kho lµ hîp lý. C¸c môc tiªu kiÓm to¸n cô thÓ vÒ hµng tån kho ®îc tãm t¾t qua b¶ng sau. B¶ng 1: Môc tiªu kiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho. C¬ së dÉn liÖu Sù hiÖn h÷u hoÆc ph¸t sinh Môc tiªu ®èi víi sè d. Môc tiªu ®èi víi nghiÖp vô - C¸c nghiÖp vô mua hµng ®· ghi sæ thÓ hiÖn sè hµng hãa ®îc mua trong kú. - C¸c nghiÖp vô kÕt chuyÓn ®· ghi sæ ®¹i diÖn cho sè hµng tån kho ®îc chuyÓn tõ n¬i nµy sang n¬i kh¸c hoÆc tõ lo¹i nµy sang lo¹i kh¸c. - C¸c nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa ®· ghi sæ ®¹i diÖn cho sè hµng tån kho ®· xuÊt b¸n trong kú. TÝnh trän TÊt c¶ c¸c nghiÖp mua, kÕt chuyÓn vÑn vµ tiªu thô hµng tån kho x¶y ra trong kú ®Òu ®· ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch, b¸o c¸o kÕ to¸n. QuyÒn vµ nghÜa vô. §o lêng vµ tÝnh gi¸. Tr×nh Hµng tån kho ®îc ph¶n ¸nh trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ thùc sù tån t¹i. Sè d tµi kho¶n “Hµng tån kho” ®· bao hµm tÊt c¶ c¸c nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, s¶n phÈm, hµng hãa hiÖn cã t¹i thêi ®iÓm lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã quyÒn ®èi víi sè d hµng tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Sè d hµng tån kho ph¶i ®îc ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc hoÆc gi¸ trÞ thuÇn cña nã vµ tu©n theo nguyªn t¾c chung ®îc thõa nhËn. Trong kú, doanh nghiÖp cã quyÒn ®èi víi sè hµng tån kho ®· ghi trong sæ. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ hµng hãa thu mua, gi¸ thµnh s¶n phÈm, s¶n phÈm dë dang ph¶i ®îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vµ phï hîp víi quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n vµ nguyªn t¾c kÕ to¸n chung ®îc thõa nhËn. C¸c nghiÖp vô liªn quan tíi hµng Sè d hµng tån kho ph¶i ®îc ph©n 10 bµy vµ tån kho ph¶i ®îc x¸c ®Þnh vµ ph©n lo¹i vµ s¾p xÕp ®óng vÞ trÝ trªn khai b¸o. lo¹i ®óng ®¾n trªn hÖ thèng b¸o c¸o B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Nh÷ng tµi chÝnh. khai b¸o cã liªn quan tíi sù ph©n lo¹i c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ vµ ph©n bæ hµng tån kho ph¶i thÝch ®¸ng. II.KiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh do kiÓm to¸n néi bé thùc hiÖn. 1.KiÓm to¸n néi bé trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp. KiÓm to¸n néi bé lµ mét trong ba lo¹i h×nh kiÓm to¸n: kiÓm to¸n néi bé, kiÓm to¸n Nhµ níc vµ kiÓm to¸n ®éc lËp. KiÓm to¸n néi bé do c¸c kiÓm to¸n viªn néi bé thùc hiÖn bao gåm c¸c ho¹t ®éng kiÓm to¸n kiÓm to¸n tu©n thñ, kiÓm to¸n ho¹t ®éng vµ kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh. KiÓm to¸n néi bé xuÊt hiÖn ®Çu tiªn ë nh÷ng níc ph¸t triÓn: ë Mü n¨m 1941 vµ ë Ph¸p n¨m 1960. Ban ®Çu kiÓm to¸n néi bé chØ ho¹t ®éng giíi h¹n trong thÞ trêng chøng kho¸n, ng©n hµng, c¸c C«ng ty ®a quèc gia, nhng tõ n¨m 1960 ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®· ph¸t triÓn rÊt nhanh ë Ch©u ¢u vµ sù thµnh lËp cña viÖn kiÓm to¸n néi bé n¨m 1941 t¹i Mü ®· x¸c ®Þnh b¶n chÊt, môc tiªu vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé. KiÓm to¸n néi bé míi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 90 song ®· ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng vµ trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé t¹i c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp dï lín hay nhá còng cÇn cã kiÓm to¸n néi bé, tuy nhiªn c¸ch thøc tæ chøc kiÓm to¸n néi bé cã thÓ kh¸c nhau. Víi nh÷ng doanh nghiÖp lín nh c¸c Tæng C«ng ty, c¸c C«ng ty, kiÓm to¸n néi bé cã thÓ ®îc tæ chøc thµnh mét bé phËn ®éc lËp trùc thuéc ban Gi¸m ®èc doanh nghiÖp cßn víi nh÷ng doanh nghiÖp quy m« nhá th× kiÓm to¸n néi bé n»m trong bé phËn kiÓm so¸t. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé ®îc x¸c ®Þnh tïy thuéc vµo quy m«, lo¹i h×nh ho¹t ®éng, c¬ cÊu tæ chøc cña ®¬n vÞ vµ yªu cÇu cña c¸c nhµ qu¶n lý. Th«ng thêng kiÓm to¸n néi bé ®¶m tr¸ch mét hoÆc mét sè lÜnh vùc sau: + Rµ so¸t l¹i hÖ thèng kiÓm to¸n vµ c¸c quy chÕ kiÓm so¸t néi bé cã liªn quan ®Ó gi¸m s¸t sù ho¹t ®éng cña c¸c hÖ thèng nµy còng nh tham gia hoµn thiÖn chóng. + KiÓm tra sù tiÕt kiÖm, tÝnh hiÖu qu¶ vµ hiÖu suÊt cña c¸c ho¹t ®éng kÓ c¶ quy ®Þnh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp... 1.1.Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña kiÓm to¸n néi bé. 11 Sè liÖu, tµi liÖu kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh thùc hÖn c¸c nghiÖp vô víi Nhµ níc, víi c¸c bªn liªn quan cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ tÝnh ®Çy ®ñ, trung thùc, hîp lý cña c¸c sè liÖu kÕ to¸n vµ th«ng tin trong b¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®îc c«ng bè. ChÝnh v× lý do ®ã, Nhµ níc yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn tæ chøc kiÓm to¸n nh»m ®¸nh gi¸ vÒ chÊt lîng vµ ®é tin cËy cña th«ng tin kinh tÕ tµi chÝnh, vÒ b¶o vÖ an toµn tµi s¶n cña doanh nghiÖp, vÒ chÊp hµnh luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña Nhµ níc còng nh c¸c nghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ, cña Gi¸m ®èc doanh nghiÖp ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. T¹i ®iÒu 6 - Q§ 832TC /Q§/ C§ kinh tÕ cña Bé tµi chÝnh cã quy ®Þnh râ: kiÓm to¸n néi bé cã 3 chøc n¨ng: kiÓm tra, x¸c nhËn vµ ®¸nh gi¸ bao gåm: - KiÓm tra, x¸c nhËn vµ ®¸nh gi¸ ®é tin cËy cña th«ng tin tµi chÝnh kÕ to¸n do kÕ to¸n trëng tæng hîp, xö lý vµ b¸o c¸o. - KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ tÝnh tu©n thñ ph¸p luËt vµ c¸c quy chÕ, quy ®Þnh cña Nhµ níc, c¸c quy ®Þnh cña b¶n th©n doanh nghiÖp. - KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vµ viÖc sö dông c¸c nguån lùc, lùa chän ph¬ng ¸n, c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ. §Ó lµm ®óng vµ trän vÑn chøc n¨ng cña m×nh, kiÓm to¸n néi bé cã nhiÖm vô sau: - KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ sù tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng qu¶n lý kinh doanh, c¸c chÝnh s¸ch, nghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh cña héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban Gi¸m ®èc doanh nghiÖp; b¶o ®¶m sù tu©n thñ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, chÕ ®é tµi chÝnh, kÕ to¸n. - KiÓm tra vµ x¸c nhËn chÊt lîng, ®é tin cËy c¸c th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh cña b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp tríc khi tr×nh, ký duyÖt vµ c«ng bè. - Ph¸t hiÖn nh÷ng yÕu kÐm, s¬ hë, gian lËn trong b¶o vÖ tµi s¶n cña doanh nghiÖp, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p nh»m c¶i tiÕn, hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lý, ®iÒu hµnh kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cu¶ m×nh, kiÓm to¸n néi bé cã 3 néi dung c«ng viÖc: - KiÓm to¸n ho¹t ®éng. - KiÓm to¸n tu©n thñ. - KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vµ b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ. Trong ®ã: 12 * KiÓm to¸n ho¹t ®éng lµ lo¹i kiÓm to¸n nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh hiªu qu¶, t¸c dông cña mét ph¬ng ¸n kinh doanh, mét quy tr×nh c«ng nghÖ hoÆc mét lo¹i tµi s¶n muèn ®a vµo ho¹t ®éng. V× vËy, kiÓm to¸n ho¹t ®éng cßn gäi lµ kiÓm to¸n tÝnh hiÖu qu¶. KiÓm to¸n lo¹i nµy bao gåm viÖc sö dông c¸c kü n¨ng kh¸c nhau: kÕ to¸n, tµi chÝnh, kinh tÕ, kü thuËt vµ khoa häc,...kÕt thóc cuéc kiÓm to¸n thêng lËp mét b¶n gi¶i tr×nh, ®¸nh gi¸, kÕt luËn c¸c mÆt tèt, xÊu göi cho c¸c c¬ quan cã liªn quan. Néi dung chñ yÕu cña kiÓm to¸n ho¹t ®éng gåm: - KiÓm tra viÖc huy ®éng, ph©n phèi sö dông mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp. - KiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ph©n phèi vµ thu nhËp, kÕt qu¶ b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. - KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ tÝnh hiªu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn chøc n¨ng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp. * KiÓm to¸n tu©n thñ. KiÓm to¸n tu©n thñ thêng do cÊp trªn kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ cÊp díi vÒ viÖc chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh, quy chÕ. KiÓm to¸n sù tu©n thñ cßn gäi lµ kiÓm to¸n tÝnh quy t¾c. Néi dung c«ng viÖc cña kiÓm to¸n tu©n thñ gåm. - KiÓm tra tÝnh tu©n thñ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, chÕ ®é tµi chÝnh, kÕ to¸n, chÕ ®é qu¶n lý cña Nhµ nícvµ t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch, NghÞ quyÕt, QuyÕt ®Þnh Quy chÕ cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ cña Ban gi¸m ®èc. - KiÓm tra tÝnh tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c, qu¸ tr×nh nghiÖp vô, thñ tôc qu¶n lý cña toµn bé còng nh cña tõng kh©u c«ng viÖc, cña tõng biÖn ph¸p trong hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. - KiÓm tra sù chÊp hµnh c¸c nguyªn t¾c, c¸c chÝnh s¸ch, c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n tõ kh©u lËp chøng tõ, vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n ghi sæ kÕ to¸n, tæng hîp th«ng tin vµ tr×nh bµy b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ ®Õn lu tr÷ tµi liÖu kÕ to¸n. * KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vµ b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ. KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vµ b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ lµ kiÓm tra, x¸c nhËn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ ®îc lËp trung thùc vµ hîp lý, phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc kÕ to¸n th«ng dông ®· ®îc chÊp nhËn. Néi dung c«ng viÖc cña kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vµ b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ gåm: 13 - KiÓm tra vµ x¸c nhËn tÝnh kÞp thêi, ®Çy ®ñ, kh¸ch quan, tÝnh tin cËy cña b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ tríc khi Gi¶m ®èc ký duyÖt vµ c«ng bè. - KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ, ®a ra nh÷ng kiÕn nghÞ vµ t vÊn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¶m b¶o sù hîp lý, hiÖu qu¶. 1.2.Néi dung vµ c¸c h×nh thøc kiÓm to¸n néi bé. *KiÓm to¸n toµn diÖn vµ kiÓm to¸n ®Æc biÖt. - KiÓm to¸n toµn diÖn toµn bé ho¹t ®éng kÕ to¸n víi môc ®Ých xem xÐt sù chÝnh x¸c cña tµi liÖu, sè liÖu kÕ to¸n vµ ®ång thêi nhËn xÐt vÒ tÝnh trung thùc cña c¸c tµi liÖu, sè liÖu kÕ to¸n thu ®îc. - KiÓm to¸n ®Æc biÖt tËp trung vµo mét sè nghiÖp vô nhÊt ®Þnh: kiÓm to¸n ng©n quü, kiÓm to¸n ho¹t ®éng b¸n hµng, kiÓm to¸n chi phÝ, lîi nhuËn. *KiÓm to¸n thêng xuyªn vµ kiÓm to¸n ®Þnh kú. - KiÓm to¸n thêng xuyªn lµ thùc hiÖn c¸c viÖc kiÓm tra, xem xÐt liªn tôc, hµng tuÇn, hµng th¸ng, trong suèt n¨m. H×nh thøc nµy cã thÓ gióp cho viÖc ph¸t hiÖn mau chãng, kÞp thêi c¸c sai sãt, nhê ®ã h¹n chÕ, ng¨n chÆn ®îc chóng. - KiÓm to¸n ®Þnh kú chØ nh»m theo dâi t×nh h×nh qua b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh hµng th¸ng, hµng quý hoÆc c¶ n¨m, nghiªn cøu ®¸nh gi¸ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n gi÷a n¨m hoÆc cuèi n¨m ®Ó ®a ra nhËn xÐt, kÕt luËn, ®¸nh gi¸ vÒ c«ng viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp. *KiÓm to¸n phßng ngõa vµ kiÓm to¸n sau ho¹t ®éng. - KiÓm to¸n phßng ngõa (tiÒn kiÓm) lµ lo¹i h×nh kiÓm to¸n bao gåm nh÷ng biÖn ph¸p phßng ngõa ®îc ¸p dông tríc hoÆc ngay sau mét nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh nh»m ®¶m b¶o cho bé m¸y kÕ to¸n ho¹t ®éng chuÈn x¸c vµ hîp thøc, lo¹i trõ c¸c sai ph¹m tríc hoÆc ngay sau khi chóng xuÊt hiÖn. - KiÓm to¸n sau ho¹t ®éng (hËu kiÓm) : c¸c c«ng viÖc kÕ to¸n ®· ®îc thùc hiÖn xong mét thêi gian kh¸ l©u, c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ®· ®îc ghi vµo sæ kÕ to¸n vµ tæng hîp lªn b¸o c¸o tµi chÝnh. Trong trêng hîp nµy, cuéc kiÓm to¸n chØ nh»m xem xÐt, kh¶o s¸t ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh trung thùc vµ chÝnh x¸c cña c¸c sæ kÕ to¸n, ®ång thêi ph¸t gi¸c c¸c sai ph¹m (gian lËn) nÕu cã. *KiÓm to¸n hiÖn hµnh. KiÓm to¸n hiÖn hµnh lµ lo¹i h×nh kiÓm to¸n thùc hiÖn viÖc thÈm tra xem xÐt c¸c ho¹t ®éng, c¸c nghiÖp vô ®ang diÔn ra nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, gian lËn b¶o ®¶m cho c¸c ho¹t ®éng diÔn ra b×nh thêng. 14 2.Quy tr×nh kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n néi bé. KiÓm to¸n hµng tån kho ®îc thùc hiÖn qua 4 bíc, thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 2: Quy tr×nh kiÓm to¸n hµng tån kho trong kiÓm to¸n néi bé. ChuÈn bÞ kiÓm to¸n. Thùc hiÖn kiÓm to¸n. KÕt thóc kiÓm to¸n. KÕt thóc kiÓm to¸n. 2.1.ChuÈn bÞ kiÓm to¸n. Theo dâi sau kiÓm to¸n. Mét cuéc kiÓm to¸n muèn ®¹t kÕt qu¶, c«ng t¸c chuÈn bÞ ph¶i ®îc thùc hiÖn tèt, gåm c¸c c«ng viÖc sau: * §a th«ng b¸o kiÓm to¸n xuèng ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n. Tríc khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n t¹i c¬ së, bé phËn kiÓm to¸n néi bé, bé phËn kiÓm to¸n néi bé ph¶i cã th«ng b¸o xuèng ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n ®Ó ®¬n vÞ biÕt môc ®Ých kiÓm to¸n, thêi gian kiÓm to¸n dù kiÕn, thµnh phÇn tham gia kiÓm to¸n vµ chuÈn bÞ c¸c c«ng viÖc vÒ sè liÖu, sæ s¸ch, chøng tõ lµm viÖc víi ®oµn kiÓm to¸n. * Kh¶o s¸t vµ thu thËp th«ng tin. Kh¶o s¸t ban ®Çu mang l¹i hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c kiÓm to¸n. ViÖc kh¶o s¸t, thu thËp vµ nghiªn cøu c¸c th«ng tin, sè liÖu, tµi liÖu sÏ gióp cho kiÓm to¸n viªn cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ ®èi tîng kiÓm to¸n, n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin c¬ b¶n vÒ hµng tån kho nh mÆt hµng, kho tµng, nhµ xëng vµ c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt kh¸c. Trong qu¸ trÝnh kh¶o s¸t vµ thu thËp th«ng tin, kiÓm to¸n viªn cã thÓ t×m hiÓu vÒ ®èi tîng kiÓm to¸n trùc tiÕp qua c¸c giÊy tê, tµi liÖu liªn quan hoÆc kiÓm to¸n viªn cã thÓ tiÕp xóc, pháng vÊn trùc tiÕp nh÷ng ngêi liªn quan ®Ó cã ®îc th«ng tin cÇn thiÕt. MÆt kh¸c, viÖc kh¶o s¸t vµ thu thËp th«ng tin gióp cho kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc lÜnh vùc quan träng cña cuéc kiÓm to¸n vµ ®Ò ra kÕ ho¹ch kiÓm to¸n 15 thÝch hîp. Kh©u kh¶o s¸t ph¶i ®îc hoµn thµnh, c¸c th«ng tin ph¶i ®îc thu thËp ®Çy ®ñ vµ ph©n tÝch kü lìng tríc khi lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. KiÓm to¸n viªn ph¶i chó träng vÒ nh÷ng kho¶n môc hµng tån kho cã gi¸ trÞ lín, gi¸ trÞ nhiÒu vµ tËp trung kiÓm to¸n nh÷ng kho¶n môc ®ã. * §¸nh gi¸ vµ ®¹t ®îc sù hiÓu biÕt s¬ bé vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho. Ho¹t ®éng kiÓm to¸n néi bé cña cÊp trªn ®èi víi cÊp díi vÉn lµ ngo¹i kiÓm cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kiÓm so¸t néi bé. Theo IFAC sè 400 “kiÓm to¸n viªn ph¶i cã sù hiÓu biÕt phï hîp vÒ hÖ thèng kÕ to¸n, kiÓm so¸t néi bé ®Ó lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n vµ ®Ò ra mét biÖn ph¸p kiÓm to¸n cã hiÖu qu¶. KiÓm to¸n viªn cÇn sö dông c¸c ph¸n ®o¸n vÒ mÆt nghÒ nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c rñi ro kiÓm to¸n vµ ®Ò ra c¸c quy tr×nh kiÓm to¸n nh»m h¹n chÕ rñi ro mét c¸ch cã thÓ chËp nhËn ®îc”. Khèi lîngvµ c¸c bíc c«ng viÖc thùc hiÖn trong cuéc kiÓm to¸n phô thuéc kh¸ nhiÒu vµo c«ng t¸c ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. NÕu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng h÷u hiÖu, nh÷ng b»ng chøng ®¬n vÞ cung cÊp cã ®é tin cËy cao th× c¸c bíc c«ng viÖc cña kiÓm to¸n viªn sÏ ®îc gi¶m bít, khèi lîng c«ng viÖc còng sÏ nhÑ nhµng h¬n nhng ngîc l¹i, nÕu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶ sÏ g©y khã kh¨n cho kiÓm to¸n viªn trong c«ng t¸c kiÓm to¸n. C¸c b»ng chøng do ®¬n vÞ cung cÊp cã ®é tin cËy thÊp, kiÓm to¸n viªn sÏ mÊt nhiÒu thêi gian hoÆc c«ng søc ®Ó t×m ra nh÷ng b»ng chøng kiÓm to¸n. Nh vËy viÖc ®¸nh gi¸ hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ c«ng viÖc quan träng trong giai ®o¹n chuÈn bÞ kiÓm to¸n. lµm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. §¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc ®Ých sau: - §¸nh gi¸ ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé nãi chung vµ kiÓm so¸t néi bé trong tõng kho¶n môc nãi riªng. - Trªn c¬ së nh÷ng ®¸nh gi¸ trªn, kiÓm to¸n viªn h×nh dung vÒ khèi lîng vµ ®é phøc tËp cña c«ng viÖc. - X¸c ®Þnh ®îc ph¬ng híng vµ ph¹m vi kiÓm tra, thiÕt kÕ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n thÝch hîp. §Ó hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho, kiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu c¸c thñ tôc vµ quy tr×nh ®èi víi c¸c chøc n¨ng mua hµng, nhËn hµng, lu tr÷ hµng, xuÊt hµng còng nh viÖc kiÓm so¸t ®èi víi s¶n xuÊt, ®ång thêi ph¶i t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho vµ chi phÝ. Bªn c¹nh ®ã, kiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t vËt chÊt ®èi víi hµng tån kho nh kho tµng, bÕn b·i, nhµ xëng vµ c¸c ®iÒu kiÖn kü 16 thuËt kh¸c. BÊt cø sù thiÕu sãt nµo vÒ ph¬ng tiÖn cÊt gi÷, vÒ dÞch vô b¶o hé, hoÆc vÒ kiÓm so¸t vËt chÊt kh¸c ®Òu cã thÓ dÉn tíi mÊt m¸t hµng tån kho do ch¸y næ hoÆc do mÊt trém. TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò nµy ®Òu ph¶i ®îc cÊp qu¶n lý quan t©m. C¸c vÊn ®Ò cÇn ®îc t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho mµ kiÓm to¸n viªn ph¶i tiÕn hµnh cã thÓ kh¸i qu¸t qua c¸c c©u hái sau ®©y: HÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho cã theo dâi chi tiÕt tõng lo¹i hµng tån kho hay kh«ng? HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n cã ®îc ®èi chiÕu Ýt nhÊt mét lÇn víi kÕt qu¶ kiÓm kª hµng tån kho trong n¨m kh«ng? Hµng tån kho cã ®îc ®¸nh dÊu theo mét d·y sè ®îc x©y dùng tríc kh«ng? Sù kh¸c biÖt gi÷a sè thùc tÕ kiÓm kª víi sè theo dâi trªn sæ s¸ch khi ph¸t hiÖn cã ®îc gi¶i quyÕt døt ®iÓm kh«ng? Cã tån t¹i mét phßng thu mua hµng ®éc lËp chuyªn thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm mua tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, hµng hãa kh«ng? Cã tån t¹i mét phßng nhËn hµng riªng biÖt chuyªn thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm nhËn hµng ®Õn kh«ng? C¸c vËt t vµ hµng hãa cã ®îc kiÓm tra vµ cÊt tr÷ bëi mét bé phËn kho ®éc lËp kh«ng vµ chóng cã ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ trong viÖc xuÊt dïng kh«ng? B»ng viÖc m« t¶ hoÆc vÏ thµnh c¸c lu ®å vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho tõ ®ã kiÓm to¸n viªn cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®ã cã ho¹t ®éng hay kh«ng. KiÓm to¸n viªn còng cã thÓ kh¼ng ®Þnh thªm nh÷ng th«ng tin vÒ sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé th«ng qua pháng vÊn c¸c nh©n sù cña ®¬n vÞ, kiÓm tra c¸c chøng tõ hoÆc c¸c sæ s¸ch hoÆc quan s¸t c¸c ho¹t ®éng. KiÓm to¸n viªn quan s¸t viÖc t¸ch ly tr¸ch nhiÖm trong viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña chu tr×nh vµ ai lµ nh÷ng ngêi thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã trong n¨m. Khi kiÓm tra c¸c tµi liÖu, kiÓm to¸n viªn cã thÓ kiÓm tra c¸c PhiÕu yªu cÇu mua hµng, §¬n ®Æt mua hµng, PhiÕu yªu cÇu sö dông vËt t, hµng hãa, PhiÕu vËn chuyÓn hµng hãa, PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho vµ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n vÒ hµng tån kho vµ chi phÝ. C¸c thñ tôc nµy sÏ gióp kiÓm to¸n viªn cã ®îc c¸c b»ng chøng ®Ó ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t ®èi víi c¸c c¬ së dÉn liÖu vÒ hµng tån kho lµ nhá h¬n møc cùc ®¹i. Tãm l¹i, qua hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, kiÓm to¸n viªn sÏ thiÕt kÕ ®îc nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n thÝch hîp, ®¸nh gÝa ®îc khèi lîng vµ ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc kiÓm to¸n tõ ®ã tÝnh ®îc kÕ ho¹ch thêi gian, ®ång thêi x¸c ®Þnh träng t©m cho cuéc kiÓm to¸n. * §¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t vµ thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t. Sau khi ®¹t ®îc sù hiÓu biÕt s¬ bé vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho, kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh møc rñi ro ban ®Çu ®èi víi c¸c c¬ së dÉn liÖu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh. NÕu møc rñi ro kiÓm so¸t ®îc ®¸nh gi¸ lµ kh«ng cao 17 ë møc tèi ®a hoÆc kiÓm to¸n viªn xÐt thÊy kh¶ n¨ng gi¶m bít ®îc rñi ro kiÓm so¸t th× kiÓm to¸n viªn cã thÓ giíi h¹n ph¹m vi cña c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ph¶i tiÕn hµnh ®èi víi kho¶n môc hµng tån kho. Ngîc l¹i nÕu møc rñi ro kiÓm so¸t ®îc ®¸nh gi¸ ë møc cao vµ xÐt thÊy kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¶m ®îc trong thùc tÕ th× ph¶i tiÕn hµnh thiÕt kÕ ngay c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ë møc ®é phï hîp. Trong khi thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm nµy, kiÓm to¸n viªn ph¶i quyÕt ®Þnh xem thö nghiÖm nµo cã thÓ gióp kiÓm to¸n viªn gi¶m bít lîng thö nghiÖm c¬ b¶n ë phÇn sau ®Ó ®iÒu chØnh thêi gian thùc hiÖn chóng cho hiÖu qu¶. * X©y dùng kÕ ho¹ch vµ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n cô thÓ cho tõng phÇn hµnh hµng tån kho. §Ó x©y dùng ch¬ng tr×nh nµy, kiÓm to¸n viªn ph¶i xem xÐt c¸c ®Æc trng riªng cña kiÓm to¸n hµng tån kho nh sau: Thø nhÊt, sè tiÒn trªn c¸c kho¶n môc ph¶n ¸nh tæng hîp gi¸ trÞ cña nhiÒu lo¹i vËt t hµng hãa cô thÓ do ®ã trong kiÓm to¸n trªn c¬ së ®¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu nãi chung vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé nãi riªng ph¶i tiÕn hµnh lËp b¶ng kª chi tiÕt cho tõng lo¹i vËt t, hµng hãa cô thÓ vµ tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè trong sæ s¸ch víi sè tiÒn thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt t, ®èi chiÕu gi¸ trÞ cña tõng lo¹i víi tæng sè tiÒn trªn c¸c kho¶n môc. Thø hai, nghiÖp vô hµng tån kho quan hÖ trùc tiÕp ®Õn nhËp xuÊt hµng ngµy vÒ lo¹i vËt t nªn ph¶i g¾n víi chøc n¨ng mua, s¶n xuÊt b¸n hµng theo nguån vµ môc ®Ých kh¸c nhau, kiÓm to¸n ph¶i g¾n víi nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh nãi chung ®èi víi tõng lo¹i vËt t cã trong ®¬n vÞ. Thø ba, kh«ng quan t©m ®Õn nhiÒu khèi lîng mµ träng t©m kiÓm to¸n lµ ph¶i kiÓm kª hiÖn vËt ®èi víi tõng lo¹i hµng tån kho. Ph¶i chó ý ®Õn tÝnh biÕn ®æi cña gi¸ c¶ trong kú kÕ to¸n. 2.2 Thùc hiÖn kiÓm to¸n. 2.2.1.Thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t. C¸c thö nghiÖm híng vµo tÝnh hiÖu lùc mµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé nh»m gióp kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh hiÖu lùc ®ã vµ kh¼ng ®Þnh l¹i møc rñi ro kiÓm so¸t ban ®Çu mµ hä ®· ®a ra ®èi víi c¸c c¬ së dÉn liÖu vÒ hµng tån kho. Mét sè thö nghiÖm kiÓm so¸t phæ biÕn sÏ ®îc kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn nh»m thu thËp b»ng chøng vÒ tÝnh hiÖu lùc cña hÖ thèng kiÓm so¸t ®èi víi hµng tån kho thêng tËp trung vµo c¸c chøc n¨ng chÝnh nh: NghiÖp vô xuÊt vËt t, hµng hãa; NghiÖp vô s¶n xuÊt vµ nghiÖp vô lu kho vËt t, hµng hãa.  NghiÖp vô xuÊt vËt t, hµng hãa. 18 Khi kiÓm to¸n nghiÖp vô nµy, kiÓm to¸n viªn cÇn chó ý kiÓm tra vÒ tÝnh cã thùc cña c¸c yªu cÇu sö dông vËt t, hµng hãa b»ng viÖc kiÓm tra l¹i c¸c phiÕu yªu cÇu vµ sù phª duyÖt ®èi víi c¸c yªu cÇu ®ã (kiÓm tra ch÷ ký). §ång thêi kiÓm to¸n viªn ph¶i kiÓm tra c¸c chøng tõ, sæ s¸ch cã liªn quan tíi viÖc h¹ch to¸n nghiÖp vô xuÊt vËt t, hµng hãa nh lÖnh s¶n xuÊt, ®¬n ®Æt mua hµng, PhiÕu xuÊt kho vµ c¸c sæ chi tiÕt, sæ phô nh»m kh¼ng ®Þnh ®é tin cËy ®èi víi c¸c th«ng tin vÒ nghiÖp vô xuÊt vËt t, hµng hãa. KiÓm to¸n viªn cã thÓ kiÓm tra c¸c ch÷ ký nhËn trªn phiÕu xuÊt kho vËt t, hµng hãa hoÆc kiÓm tra c¸c dÊu vÕt cña c«ng t¸c kiÓm tra, ®èi chiÕu gi÷a sæ s¸ch kÕ to¸n cña ®¬n vÞ.  NghiÖp vô s¶n xuÊt. Cïng víi nghiÖp vô lu kho vËt t, hµng hãa th× nghiÖp vô s¶n xuÊt ®îc xem lµ nghiÖp vô träng t©m trong chu tr×nh hµng tån kho. §Ó ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®èi víi nghiÖp vô nµy, kiÓm to¸n viªn cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu thö nghiÖm kiÓm so¸t kh¸c nhau. Sau ®©y sÏ lµ kh¸i qu¸t hãa c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t chñ yÕu ®îc sö dông ®èi víi c¸c nghiÖp vô s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp, ý nghÜa cña c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®ã vµ c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t phæ biÕn mµ kiÓm to¸n viªn thêng thùc hiÖn. B¶ng 2: B¶ng tæng hîp c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®èi víi nghiÖp vô s¶n xuÊt vµ c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t phæ biÕn thêng ®îc thùc hiÖn. C¬ së d÷ liÖu Ho¹t ®éng kiÓm so¸t chñ yÕu. ý nghÜa cña ho¹t ®éng kiÓm so¸t. Sù hiÖn h÷u/ ph¸t sinh +Sö dông c¸c phiÕu xin lÜnh vËt t, ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt, c¸c b¶ng tËp hîp chi phÝ vµ c¸c b¸o c¸o kiÓm ®Þnh s¶n phÈm cã ®¸nh sè tríc vµ ®îc phª chuÈn. +§éc lËp so s¸nh c¸c b¸o c¸o kiÓm ®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm, b¸o c¸o s¶n xuÊt, c¸c b¶ng tËp hîp chi phÝ víi c¸c ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt, phiÕu xin lÜnh vËt t. +§èi chiÕu chi phÝ nh©n +HÖ thèng c¸c tµi liÖu ®· ®îc phª duyÖt vµ cã sù kiÓm so¸t chÆt chÏ nh»m t¹o c¬ së cho viÖc ghi sæ c¸c nghiÖp vô s¶n xuÊt ®Ó b¶o ®¶m chØ nh÷ng nghiÖp vô s¶n xuÊt hîp lÖ míi ®îc ghi sæ. +B¶o ®¶m c¸c nghiÖp vô s¶n xuÊt thèng nhÊt víi c¸ chøng tõ, tµi liÖu gèc cã liªn quan nh»m kh¼ng ®Þnh nghiÖp vô s¶n xuÊt thùc tÕ ®· x¶y ra tríc khi chóng ®îc ghi sæ. C¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t thêng ®îc thùc hiÖn +§iÒu tra vµ quan s¸t viÖc sö dông c¸c tµi liÖu cã ®¸nh sè tríc nµy, vµ kiÓm tra tÝnh liªn tôc cña chóng còng nh kiÓm tra c¸c ch÷ ký phª duyÖt liªn quan. +KiÓm tra dÊu hiÖu cña viÖc kiÓm so¸t néi bé. +Ph¸t hiÖn sù kh«ng khíp +Pháng vÊn vÒ viÖc kiÓm 19 c«ng s¶n xuÊt, chi phÝ nhau do ghi mét sè chi phÝ tra ®èi chiÕu, quan s¸t vµ s¶n xuÊt chung víi b¶ng kh«ng thùc sù ph¸t sinh. ®iÒu tra vÒ viÖc ®èi tÝnh l¬ng vµ chi phÝ chiÕu. chung ®· xÈy ra. +Ph©n tÝch chi phÝ +Sù chªnh lÖch t¨ng ®¸ng kÓ +Pháng vÊn vÒ viÖc sö nguyªn vËt liÖu, chi phÝ gi÷a thùc tÕ ghi sæ so víi ®Þnh dông hÖ thèng ®Þnh møc s¶n xuÊt chung thùc tÕ møc cã thÓ do ghi chÐp mét sè chi phÝ, kiÓm tra c¸c b¸o so víi ®Þnh møc. nghiÖp vô cha ph¸t sinh. c¸o vÒ sù chªnh lÖch TÝnh +Sö dông phiÕu yªu cÇu +Nh»m kiÓm so¸t tÊt c¶ c¸c +Pháng vÊn vµ quan s¸t trän vÑn xin lÜnh vËt t, ®¬n ®Æt nghiÖp vô s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh vÒ viÖc sö dông c¸c tµi hµng s¶n xuÊt, c¸c b¶n th× ®Òu ®îc ghi sæ, kh«ng bÞ bá liÖu cã ®¸nh sè tríc nµy, tËp hîp chi phÝ, vµ c¸c sãt vµ kh«ng bÞ trïng lÆp. kiÓm tra tÝnh liªn tôc cña b¸o c¸o kiÓm ®Þnh chÊt chóng. lîng cã ®¸nh sè tríc. +§éc lËp ®èi chiÕu c¸c +Ph¸t hiÖn sù kh«ng thèng +Pháng vÊn vµ ®iÒu tra phiÕu xin lÜnh vËt t, ®¬n nhÊt gi÷a c¸c chøng tõ vµ ph¸t c¸c b»ng chøng vÒ sù ®Æt hµng s¶n xuÊt, c¸c hiÖn nh÷ng nghiÖp vô s¶n xuÊt ®Ýnh kÌm c¸c tµi liÖu, b¶ng tËp hîp chi phÝ, cha ®îc vµo sæ. chøng tõ s¶n xuÊt víi sæ b¸o c¸o kiÓm ®Þnh chÊt s¸ch kÕ tãan. lîng s¶n phÈm víi sæ s¸ch kÕ to¸n. +Ph©n tÝch vµ theo dâi +Ph¸t hiÖn chªnh lÖch t¨ng cña +Pháng vÊn vÒ viÖc sö sù chªnh lÖch vÒ chi phÝ chi phÝ ®Þnh møc so víi chi phÝ dông hÖ thèng chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ thùc tÕ ghi sæ cã thÓ do kh«ng ®Þnh møc. s¶n xuÊt chung so víi ghi sæ mét sè nghiÖp vô s¶n ®Þnh møc. xuÊt. +So s¸nh, ®èi chiÕu s¶n +Cã thÓ ph¸t hiÖn thÊy sù +Pháng vÊn vµ ®iÒu tra phÈm dë dang, s¶n phÈm kh«ng khíp nhau do ghi thiÕu vÒ c«ng t¸c ®èi chiÕu, vµ hoµn thµnh trong s¶n nghiÖp vô liªn quan tíi s¶n kiÓm tra ®èi chiÕu l¹i. xuÊt víi s¶n phÈm hoµn xuÊt. thµnh nhËp kho. QuyÒn vµ Kh«ng quan träng ®èi víi nghiÖp vô s¶n xuÊt. nghÜa vô. TÝnh +§éc lËp ®èi chiÕu, so +Ph¸t hiÖn sai sãt trong viÖc +KiÓm tra dÊu hiÖu cña gi¸ vµ s¸nh sè lîng vµ gi¸ c¶ ghi chÐp sè lîng vµ gi¸ c¶ trªn c«ng t¸c kiÓm so¸t néi ®o lêng trªn phiÕu yªu cÇu, ®¬n c¸c tµi liÖu ghi hµng tån kho bé. ®Æt hµng s¶n xuÊt vµ hîp vËn ®éng qua qu¸ tr×nh s¶n ®ång kinh tÕ víi nhau. xuÊt. +§éc lËp rµ so¸t tû lÖ +Ph¸t hiÖn tû lÖ ph©n bæ sai +KiÓm tra b»ng chøng ph©n bè c¸c chi phÝ hoÆc viÖc tÝnh to¸n chi phÝ vÒ sù kiÓm so¸t néi bé. chung cho c¸c ®¬n ®Æt ph©n bæ kh«ng ®óng cho c¸c 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan