Tài liệu De cuong on tap hoc ki 1 lich su 10 de cuong on tap hki

Gia sư Thành Được www.daythem.com.vn ÑEÀ CÖÔNG OÂN TAÄP – HOÏC KÌ I ChöôngI: XAÕ HOÄI NGUYEÂN THUÛY 1.Vai troø cuûa kim loaïi vaø söï tieán boä trong saûn xuaát vaø quan heä xaõ hoäi -Con ngöôøi bieát cheá taïo vaø söû duïng caùc coâng cuï baèng kim loaïi. -Naêng suaát lao ñoäng taêng, con ngöôøi taïo ra ñöôïc moät löôïng saân phaåm thöøa thöôøng xuyeân. -Laø cuoäc caùch maïng trong saûn xuaát. ChöôngII: XAÕ HOÄI COÅ ÑAÏI 2.Thò quoác Ñòa Trung Haûi -Moät nöôùc laø thaønh thò vôùi moät vuøng ñaát ñai troàng troït ôû xung quanh. Thaønh thò coù phoá xaù, laâu ñaøi, ñeàn thôø, saân vaän ñoäng, nhaø haùt vaø beán caûng. Cho neân goïi ñoù laø thò quoác. -Hôn 30 000 ngöôøi laø coâng daân A-ten, coù quyeàn coâng daân. Khoaûng 15 000 kieàu daân töï do sinh soáng, buoân baùn, laøm aên khoâng coù quyeàn coâng daân. Chöøng hôn 300 000 noâ leä lao ñoäng, phuïc dòch khoâng coù quyeàn gì caû, laø taøi saûn rieâng cuûa chuû noâ. -Hình thaønh moät theå cheá daân chuû. Hôn 30 000 coâng daân hoïp thaønh Ñaïi hoäi coâng daân, baàu cöû ra caùc cô quan nhaø nöôùc khoâng coù vua, coù 50 phöôøng, moãi phöôøng cöû 10 ngöôøi laøm thaønh moät Hoäi ñoàng 500, coù vai troø nhö “quoác hoäi” , thay maët daân quyeát ñònh coâng vieäc trong nhieäm kì moät naêm. -Theå cheá daân chuû ñaõ phaùt trieån cao nhaát ôû A-ten. -Noâ leä bò boùc loät vaø khinh reû neân thöôøng xuyeân phaûn khaùng chuû noâ, hình thöùc chuû yeáu laø treã naõi trong lao ñoäng vaø boû troán. ÔÛ Roâ-ma, noâ leä noåi daäy khôûi nghóa. ChöôngIII: TRUNG QUOÁC THÔØI PHONG KIEÁN 3.Nhöõng neùt chính veà tình hình chính trò, kinh teá, xaõ hoäi *Toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc: -Thôøi Taàn-Haùn +ÔÛ trung öông Hoaøng ñeá ñöùng ñaàu coù quyeàn haønh tuyeät ñoái, beân döôùi coù Thöøa töôùng, Thaùi uùy. -1- Gia sư Thành Được www.daythem.com.vn +Ñòa phöông chia thaønh quaän huyeän vôùi caùc chöùc Thaùi thuù, Huyeän leänh. -Thôøi Ñöôøng +Hoaøn chænh chính quyeàn trung öông ñeán ñòa phöông. +Taêng cöôøng quyeàn löïc tuyeät ñoái cuûa Hoaøng ñeá. -Thôøi Minh +Xaây döïng cheá ñoä quaân chuû chuyeân cheá taäp quyeàn. -Thôøi Thanh +Cuûng coá boä maùy chính quyeàn. +Caùc trieàu ñaïi phong kieán Trung Quoác thöïc hieän chieán tranh xaâm löôïc vôùi caùc nöôùc xung quanh. *Kinh teá: -Noâng nghieäp +Thôøi Ñöôøng kinh teá phaùt trieån cao hôn so vôùi caùc trieàu ñaïi tröôùc +Thôøi Minh-Thanh coù tieán boä veà kó thuaät canh taùc, dieän tích môû roäng, saûn löôïng taêng. -Thuû coâng nghieäp +Thôøi Ñöôøng caùc xöôûng thuû coâng luyeän saét, ñoùng thuyeàn phaùt trieån +Thôøi Minh-Thanh maàm moùng kinh teá tö baûn chuû nghóa xuaát hieän, caùc coâng xöôûng thuû coâng laøm giaày, goám, deät phaùt trieån. -Ngoaïi thöông +Hình thaønh con ñöôøng tô luïa treân bieån. +Thôøi Minh-Thanh thaønh thò laø trung taâm chính trò vaø kinh teá lôùn Caùc trieàu ñaïi phong kieán thöïc hieän chính saùch ñoùng cöûa vôùi phöông Taây. *Tình hình xaõ hoäi: -Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa moãi trieàu ñaïi phong kieán giai caáp thoáng trò quan taâm ñôøi soáng nhaân daân vôùi nhöõng bieän phaùp tích cöïc. -Vaøo cuoái moãi trieàu ñaïi, giai caáp thoáng trò taêng cöôøng boùc loät nhaân daân töø ñoù maâu thuaãn xaõ hoâi phaùt trieån, noâng daân khôûi nghóa laø nguyeân nhaân daãn ñeán söï suïp ñoå cuûa caùc trieàu ñaïi phong kieán. -2- Gia sư Thành Được www.daythem.com.vn ChöôngIV: AÁN ÑOÄ THÔØI PHONG KIEÁN 4.Vöông trieàu Hoài giaùo Ñeâ-li -Ngöôøi Hoài giaùo goác Thoå ñaùnh chieám AÁn Ñoä naêm 1206 laäp vöông quoác Hoài giaùo Ñeâ-li -Thöïc hieän chính saùch truyeàn baù aùp ñaët ñaïo Hoài -Phaân bieät saéc toäc vaø toân giaùo. -Du nhaäp vaên hoaù Hoài giaùo vaøo AÁn Ñoä. -Ñeán naêm 1526, vöông trieàu bò suïp ñoå do nhaân daân AÁn Ñoä ñaáu tranh. 5.Vöông trieàu Moâ-goân -Naêm 1398, thuû lónh Ti-mua Leng (doøng doõi Moâng Coå) taán coâng AÁn Ñoä. -Naêm 1526, Ba-bua laâp vöông trieàu Moâ-goân -Thöïc hieän chính saùch cuûng coá phaùt trieån theo höôùng “AÁn Ñoä hoaù”. *Thôøi vua A-cô-ba (1556-1605) thöïc hieän nhieàu chính saùch tích cöïc -Giai ñoaïn cuoái cuûa vöông trieàu, maâu thuaãn xaõ hoâi phaùt trieån, rôi vaøo tình traïng khuûng hoaûng. -Töø ñoù AÁn Ñoä rôi vaøo tình caûnh bò thöïc daân phöông Taây xaâm löôïc. ChöôngV: ÑOÂNG NAM AÙ THÔØI PHONG KIEÁN 6.Söï hình thaønh phaùt trieån vaø suy vong cuûa caùc quoác gia phong kieán Ñoâng Nam AÙ *Söï hình thaønh: -Caùc quoác gia phong kieán daân toäc ra ñôøi laáy moät boä toäc ñoâng nhaát vaø phaùt trieån nhaát laøm noàng coát. -Hình thaønh töø theá kæ VII ñeán theá kæ X. -Moät soá quoác gia tieâu bieåu: Cam-pu-chia, Sri Kse-tra ôû löu vöïc soâng I-ra-oa-ñi, Ha-ri-pun-giay-a, Ñra-ra-vat ôû soâng Meâ Nam, Sri-vi-giay-a, Mata-ram. *Tình hình phaùt trieån (töø nöûa sau theá kæ X ñeán nöûa ñaàu theá kæ XIII): -Kinh teá, chính trò phaùt trieån (luùa gaïo, saûn phaåm thuû coâng, höông lieäu, veà chính trò cheá ñoä phong kieán taäp quyeàn). -3- Gia sư Thành Được www.daythem.com.vn -Moät soá quoác gia noåi baät laø Ñaïi Vieät, AÊng-co, Pa-gan, Toân-gu, Moâgio-pa-hit, Su-khoâ-thay, A-uùt-thay-a, Lan Xang. *Thôøi kì suy thoaùi (töø sau theá kæ XVIII ñeán nöûa sau theá kæ XIX): -Kinh teá, chính trò khuûng hoaûng nghieâm troïng töø ñoù thöïc daân phöông Taây xaâm löôïc Ñoâng Nam AÙ. ChöôngVI: TAÂY AÂU THÔØI TRUNG ÑAÏI 7.Laõnh ñòa phong kieán -Laõnh ñòa laø moät khu ñaát troáng. -Ñaëc ñieåm cuûa laõnh ñòa phong kieán: +Laø moät ñôn vò kinh teá rieâng bieät vaø ñoùng kín, töï caáp, töï tuùc.  Noâng noâ nhaän ruoäng ñaát canh taùc vaø noäp toâ cho laõnh chuùa, hoï leä thuoäc vaøo laõnh chuùa.  Noâng noâ coøn saûn xuaát vaûi voùc, giaøy deùp, reøn vuõ khí cho laõnh chuùa.  Khoâng coù söï trao ñoåi, mua baùn vôùi beân ngoaøi (tröø muoái, saét, tô luïa, ñoà trang söùc). +Laø moät ñôn vò chính trò ñoäc laäp.  Laõnh chuùa coù quyeàn veà chính trò, tö phaùp taøi chính coù quaân ñoäi, coù cheá ñoä thueá khoùa tieàn teä rieâng coù quyeàn “mieãn tröø”. -Khoâng ai coù quyeân can thieäp vaøo laõnh ñòa cuûa laõnh chuùa  Laõnh ñòa nhö moät phaùo ñaøi baát khaû xaâm phaïm, coù haøo saâu töôøng cao, coù kò só baûo veä. - Quan heä trong laõnh ñòa +Ñôøi soáng cuûa laõnh chuùa  Nhaøn roãi, xa hoa, sung söôùng, luyeän taäp cung kieám, cöôõi ngöïa saên baén, tieäc tuøng.  Boùc loät naëng neà vaø ñoái xöû heát söùc taøn nhaãn ñoái vôùi noâng noâ. - Cuoäc soáng cuûa noâng noâ  Laø löïc löôïng chính, leä thuoäc laõnh chuùa, noäp toâ thueá naëng neà (thueá thaân, cöôùi xin,…). +Caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa noâng noâ  Ñoát kho haøng, boû troán, khôûi nghóa. -4- Gia sư Thành Được www.daythem.com.vn 8.Thaønh thò trung ñaïi Taây AÂu *Nguyeân nhaân xuaát hieän caùc thaønh thò: -Saûn xuaát haøng hoùa phaùt trieån vaø coù nhieàu bieán ñoåi, xuaát hieän tieàn ñeà cuûa saûn xuaát haøng hoùa, saûn phaåm xaõ hoäi ngaøy caøng taêng, khoâng bò ñoùng kín trong laõnh ñòa. -Thuû coâng nghieäp dieãn ra quaù trình chuyeân moân hoaù maïnh meõ nhôø ngöôøi boû ruoäng ñaát thoaùt li khoûi laõnh ñòa. *Söï ra ñôøi cuûa thaønh thò: -Thôï thuû coâng taäp trung ôû nôi thuaän tieän nhö ngaõ ba, beán soâng ñeå saûn xuaát vaø mua baùn ôû beân ngoaøi laõnh ñòa. -Cö daân ngaøy caøng ñoâng, roài trôû thaønh thò traán nhoû töø ñoù phaùt trieån thaønh thò. *Hoaït ñoäng cuûa thaønh thò: -Cö daân chuû yeáu laø thôï thuû coâng vaø thong nhaân. -Phöôøng hoäi, thöông hoäi ra ñôøi. *Vai troø cuûa thaønh thò: -Phaù vôõ neàn kinh teá töï caáp, töï tuùc taïo ñieàu kieän cho kinh teá haøng hoaù giaûn ñôn phaùt trieån. -Taïo ra khoâng khí daân chuû töï do hình thaønh caùc tröôøng ñaïi hoïc lôùn -Goùp phaàn xoaù boû cheá ñoä phong kieán phaân quyeàn thoáng nhaát quoác gia daân toäc. 9.Nhöõng phaùt kieán ñòa lí -Nguyeân nhaân: +Do con ñöôøng buoân baùn giöõa Taây AÙ vaø Ñòa Trung Haûi bi ngöôøi AÛ Raäp chieám ñoùng (theá kæ XV). +Nhu caàu vaøng baïc, höông lieäu, thò tröôøng taêng cao. -Ñieàu kieän: +Khoa hoïc kó thuaät coù nhieàu tieán boä. 10.Phong traøo Vaên hoaù Phuïc höng -Böôùc sang giai ñoaïn haäu kì trung ñaïi, giai caáp tö saûn môùi ra ñôøi, tuy coù theá löïc veà kinh teá, song laïi chöa coù ñòa vò xaõ hoäi töông öùng. -5- Gia sư Thành Được www.daythem.com.vn -Giai caáp tö saûn ñaõ ñöùng leân ñaáu tranh, choáng laïi giaùo lí Kitoâ qua phong traøo Vaên hoaù Phuïc höng. -Giai caáp tö saûn, khoâi phuïc laïi tinh hoa vaên hoaù Hi Laïp vaø Roâ-ma, maët khaùc cuõng goùp phaàn xaây döïng moät neàn vaên hoaù môùi, ñeà cao giaù trò con ngöôøi, ñoøi quyeàn töï do caù nhaân, coi troïng khoa hoïc- kó thuaät. -Queâ höông cuûa phong traøo Vaên hoaù Phuïc höng laø I-ta-li-a. Töø ñaây, phong traøo Vaên hoaù Phuïc Höng ñaõ lan nhanh sang caùc nöôùc Taây AÂu -Ra-bô-le vöøa laø nhaø vaên, vöøa laø nhaø y hoïc; Ñeâ-caùc-tô vöøa laø nhaø toaùn hoïc xuaát saéc, vöøa laø nhaø trieát hoïc lôùn; Leâ-oâ-na ñô Vanh-xi vöøa laø hoaï só thieân taøi, vöøa laø kó sö noåi tieáng; Seách-xpia laø nhaø soaïn kòch vó ñaïi v.v… -Vaên hoaù thôøi Phuïc höng laø cuoäc ñaáu tranh coâng khai ñaàu tieân treân lónh vöïc vaên hoaù, tö töôûng cuûa giai caáp tö saûn choáng laïi giai caáp phong kieán loãi thôøi. Noù ñaõ coã vuõ vaø môû ñöôøng cho vaên hoaù chaâu AÂu phaùt trieån hôn. -6-