Tài liệu đề cương môn học kinh tế lượng tài chính

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM KHOA KINH TẾ QUỐC TẾ ---------------------------- ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC: KINH TẾ LƯỢNG TÀI CHÍNH [Tên tiếng Anh: ECONOMETRICS FOR FINANCE; Mã số môn học:] [Ngành đào tạo: Tài chính - Ngân hàng; Trình độ đào tạo: Cao học] 1. Thông tin chung về môn học Số tín chỉ: 3  Lý thuyết : 1,5  Bài tập : 0,5  Thực hành : 1 2. Điều kiện tham gia môn học Môn học tiên quyết Kinh tế lượng căn bản (Hồi qui cơ bản) Các yêu cầu khác Kỹ năng sử dụng máy tính Kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh Kỹ năng làm việc nhóm Kỹ năng thuyết trình 3. Mô tả môn học Môn học Kinh tế lượng tài chính cung cấp những phương pháp và kỹ thuật kinh tế lượng căn bản và chủ yếu được sử dụng để phân tích những vấn đề trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. Môn học được tiếp cận theo hướng ứng dụng nhằm giúp người học nắm bắt được dễ dàng cách thức sử dụng các phương pháp, mô hình kinh tế lượng. Các bài giảng được thiết kế làm giảm hàm lượng toán thống kê gắn liền với bản chất của kinh tế lượng và tập trung vào ý nghĩa mang tính ứng dụng gắn liền với khái thác những tiện ích từ các phần mềm kinh tế lượng. Môn học tập trung vào các mô hình, phương pháp phân tích hai loại dữ liệu được sử dụng chủ yếu trong tài chính - ngân hàng là dữ liệu chuỗi thời gian và dữ liệu bảng gồm: mô hình chuỗi thời gian đơn biến, mô hình phương sai có điều kiện thay đổi, mô hình tự hồi qui vectơ, mô hình đồng liên kết và hiệu chỉnh sai số và các mô hình phân tích dữ liệu bảng. 4. Mục tiêu môn học 1 Sau khi hoàn tất môn học, người học có thể:  Biết được đặc điểm thống kê của các loại dữ liệu phổ biến được sử dụng trong phân tích tài chính, ngân hàng  Sử dụng tiếp cận Box-Jenkins để phân tích và dự báo lợi nhuận tài sản tài chính bằng các mô hình chuỗi thời gian đơn biến  Mô hình hóa và dự báo biến động của lợi nhuận tài chính bằng mô hình ARCHGARCH  Sử dụng mô hình VAR để phân tích và giải thích mối quan hệ lẫn nhau giữa các biến số  Thực hiện được kiểm định giả thiết và kiểm định nhân quả Granger trong phân tích VAR  Thực hiện kiểm định nghiệm đơn vị bằng các phương pháp khác nhau  Hiểu được khái niệm đồng liên kết và thực hiện kiểm định quan hệ đồng liên kết theo tiếp cận Angle-Granger và tiếp cận Johanson  Phân tích quan hệ dài hạn và ngắn hạn của các biến số bằng mô hình đồng liên kết và hiệu chỉnh sai số theo tiếp cận Johansen  Hiểu được những ưu và nhược điểm khi làm việc với dữ liệu bảng so với các loại dữ liệu khác  Lựa chọn và sử dụng mô hình tác động (effect models) phù hợp để phân tích dữ liệu bảng  Hiểu được vai trò của biến công cụ  Sử dụng phương pháp ước lượng GMM để phân tích mô hình động bằng dữ liệu bảng 5. Tài liệu phục vụ môn học [1] Nguyễn Quang Dong và Nguyễn Thị Minh, Giáo trình Kinh tế lượng, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, 2012. Giáo trình chính [2] Chris Brooks, Introductory Econometrics for Finance, 3rd edition, Cambridge University Press. 2014. Học viên có thể tiếp cận tài liệu tại thư viện trường Tài liệu [3] Dimitrios Asteriou and Stephen G. Hall, Applied Econometrics, 2nd 2 edition. Palgrave. [4] Enders, Walter, Applied Econometric Time Series, 3rd Edition, Wiley, 2010. tham khảo thêm [5] Nguyễn Trọng Hoài và các tác giả, Dự báo và phân tích dữ liệu trong kinh tế và tài chính, NXB Thống Kê, 2009. [6] Nguyễn Văn Tùng, Thực hành kinh tế lượng cơ bản với EViews, NXB Kinh Tế, 2014 Học viên có thể tiếp cận tài liệu tại thư viện trường Các loại học liệu khác http://as.wiley.com/WileyCDA/Section/id-350087.html? filter=TEXTBOOK&sort=FEATURED&sortDirection=DESC http://library.buh.edu.vn/ https://www.econometricsociety.org/ 6. Kế hoạch giảng dạy chi tiết Nội dung Thời lượng (tiết/giờ) CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU KINH TẾ LƯỢNG TÀI CHÍNH 1.1. Kinh tế lượng và kinh tế lượng tài chính 1.2. Các dạng dữ liệu 3 tiết 1.3. Tính toán lợi nhuận trong mô hình tài chính 1.4. Các bước xây dựng mô hình kinh tế lượng 1.5. Các phần mềm kinh tế lượng 1.6. Cấu trúc môn học 3 Tài liệu sử dụng CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO TRONG TÀI CHÍNH: MÔ HÌNH CHUỖI THỜI GIAN ĐƠN BIẾN 2.1. Giới thiệu về phân tích chuỗi thời gian 2.2. Quá trình tự hồi qui (AR) 2.3. Quá trình trung bình trượt (MA) 10 tiết 2.4. Quá trình trung bình trượt tự hồi qui tích hợp (ARIMA) 2.5. Ước lượng mô hình ARIMA theo tiếp cận Box-Jenkins 2.6. Dự báo bằng mô hình ARIMA 2.7. Ứng dụng mô hình ARIMA ước lượng và dự báo lợi nhuận tài sản tài chính CHƯƠNG 3. MÔ HÌNH CHUỖI THỜI GIAN ĐA BIẾN: MÔ HÌNH VAR 3.1. Giới thiệu mô hình VAR 3.2. Các dạng mô hình VAR 3.3. Ước lượng mô hình VAR dạng 10 tiết reduced 3.4. Kiểm định nhân quả Granger 3.5. Hàm phản ứng đẩy 3.6. Phân tích phân rã phương sai 3.7. Ứng dụng mô hình VAR phân tích quan hệ lẫn nhau giữa các biến số CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH QUAN 10 tiết HỆ DÀI HẠN VÀ NGẮN HẠN: MÔ HÌNH ĐỒNG LIÊN KẾT VÀ HIỆU CHỈNH SAI SỐ 4 4.1. Chuỗi thời gian không dừng và hồi qui giả mạo 4.2. Kiểm định nghiệm đơn vị 4.3. Khái niệm đồng liên kết 4.4. Mô hình đồng liên kết và hiệu chỉnh sai số 4.5. Kiểm định và ước lượng quan hệ đồng liên kết: tiếp cận Engle và Granger 4.6. Kiểm định và ước lượng quan hệ đồng liên kết: tiếp cận VAR của Johanson 4.6. Ứng dụng mô hình đồng liên kết và hiệu chỉnh sai số ước lượng quan hệ dài hạn và ngắn hạn trong tài chính 5 CHƯƠNG 5. PHÂN TÍCH BIẾN ĐỘNG TRONG TÀI CHÍNH: MÔ HÌNH PHƯƠNG SAI CÓ ĐIỀU KIỆN THAY ĐỔI 5.1. Đặc trưng của dữ liệu tài chính 5.2. Phương sai có điều kiện và phương sai không điều kiện 5.3. Mô hình phương sai có điều kiện tự 7 tiết hồi qui (ARCH) 5.4. Mô hình ARCH tổng quát (GARCH) 5.5. Mô hình GARCH bất đối xứng 5.6. Mô hình GARCH-in-mean 5.7. Ứng dụng mô hình ARCH/GARCH phân tích và dự báo biến động lợi nhuận tài chính CHƯƠNG 6. PHÂN TÍCH DỮ LIỆU 10 tiết BẢNG 6.1. Giới thiệu về dữ liệu bảng và phân tích dữ liệu bảng 6.2. Các mô hình tác động (effect models): mô hình tác động ngẫu nhiên và tác động cố định 6.3. Mô hình tác động mở rộng: mô hình tác động cố định có biến thời gian, phương sai thay đổi. 6.4. Ước lượng và lựa chọn mô hình tác động 6.5. Phân tích mô hình động bằng dữ liệu bảng: phương pháp ước ượng GMM 6.6. Ứng dụng phương pháp ước lượng 6 GMM 7. Phương thức đánh giá môn học Thành phần đánh giá Chuẩn đầu Phương thức đánh giá ra môn học Tỷ lệ (%) A1. Đánh giá quá trình học tập A2. Đánh giá cuối kỳ A1.1. Bài tập cá nhân 40% A2.1.Thi viết 60% 8. Quy định của môn học  Yêu cầu về kiến thức nền tảng: Nắm chắc các kiến thức nền tảng về Kinh tế vĩ mô  Yêu cầu về thực hành: theo hướng dẫn của giảng viên  Yêu cầu về nghiên cứu xử lý tình huống: theo hướng dẫn của giảng viên  Yêu cầu về thái độ học tập, sự chuyên cần: đảm bảo thời gian học trên lớp, có thái độ nghiêm túc và tích cực trong học tập  Yêu cầu về việc tự học: đọc tài liệu và chuẩn bị theo hướng dẫn của giảng viên 9. Bộ môn/ Khoa phụ trách môn học : Khoa Kinh tế quốc tế KHOA DUYỆT ĐỀ CƯƠNG PHỤ TRÁCH BIÊN SOẠN TRƯỞNG KHOA 7 TS. PHẠM THỊ TUYẾT TRINH PGS., TS. Hạ Thị Thiều Dao XÁC NHẬN CỦA LÃNH ĐẠO TRƯỜNG ------------------------------------ 8