Tài liệu đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại việt nam

   Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ­­­­­­­­­­­ Chuyên Đề Học Phần Kinh Tế Chính Sách Và Phát Triển Vùng ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN TẠI VIỆT NAM  NHÓM 04                                               Giáo viên hướng dẫn:Đào Duy Minh 1. Võ Viết Tầng (Nhóm trưởng) 2.Nguyễn Lê Mỹ Hằng 3. Hà Khánh Linh  4. Hồ Thị Tuyết Nga 5. Nguyễn Thị Kiều Oanh 6. Nguyễn Xuân An 7. Trương Vũ Hoàng Anh 8. Huỳnh Thị Lệ 9. Nguyễn Đức Sang 10. Trần Thị Hoài Nhi 11. Ngô Thị Thùy Phương 12. Võ Thị Hồng Phương 13. Huỳnh Thị Ngọc Loan 14.Lê Quí Minh Trang                                         Huế, tháng 11 năm 2015    Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam                DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU GDP:            Tổng sản phẩm quốc nội  XTTM:         Xúc tiến thương mại  PTNT:           Phát triển nông thôn  ĐBSCL:        Đồng Bằng Sông Cửu Long  VASEP :       Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam  ASEAN:       Hiệp hội các nước Đông Nam Á XK:              Xuất khẩu  NK:              Nhập khẩu     Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam                DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ i    Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam ii    Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam DANH MỤC CÁC BẢNG  iii Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam                                PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Việt Nam là một nước  nằm trong bán đảo Đông Dương, thuộc vùng đông  nam châu Á, chiếm giữ vị trí quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa­ xã hội,  an ninh quốc phòng của châu Á nói chung và khu vực Đông Nam Á nói riêng.  Với các lợi thế về vị trí địa lý, tài nguyên biển và nguồn nhân lực, thủy sản   là một thế mạnh góp phần tích cực vào sự  phát triển kinh tế  xã hội của đất  nước. Các lợi thế này đã có những tác động tích cực góp phần đẩy nhanh tốc   độ tăng trưởng các chỉ tiêu kinh tế  xã hội của Việt Nam, nâng cao khả  năng  cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu của nước ta trong những năm qua. Tuy   nhiên, bên cạnh những lợi thế, ngành thủy sản nước ta cũng gặp không ít khó  khăn, thách thức, do khí hậu khắc nghiệt, hạn hán, mưa bão thường xuyên  xảy ra, hiện tượng biển bị  xâm thực cũng gây  ảnh hưởng không nhỏ  đến  công tác nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, lực lượng lao động ở  Việt Nam   dồi dào nhưng chất lượng còn hạn chế, tỉ  lệ  lao động qua đào tạo chuyên   môn còn thấp. Hệ thống cơ sở hạ tầng còn chậm phát triển, nhất là chưa có  nhiều cảng cá, các trung tâm bán buôn cá còn ít dẫn đến chi phí vận chuyển   và bảo quản tăng cao trong quá trình chế biến và xúc tiến thương mại. Công  nghệ nuôi trồng, đánh bắt và chế biến còn lạc hậu, khó đầu tư lớn trong khi  những đòi hỏi về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm đối với mặt hàng  thủy sản xuất khẩu trên thị  trường thế  giới ngày càng khắt khe.  Vì vậy,  chúng em đã chọn đề  tài “Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt   Nam” làm đề  tài nghiên cứu để  thấy được thực trạng của ngành từ  đó có  những giải pháp nhằm phát triển và nâng cao hiệu quả  của xuất khẩu thuỷ  sản Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, có sự  cạnh tranh khốc liệt của thị  trường thế giới đặc biệt khi nước ta gia nhập vào tổ chức thương mại quốc  tế WTO.  2. Mục đích nghiên cứu Mỗi đề  tài nghiên cứu khi được tiến hành luôn chứa đựng những mục đích  cụ  thể  cần đạt được. Tiến hành nghiên cứu đề  tại này, chúng em đã hướng  tới mục đích sau: ­ Khái quát và tổng hợp một cách có hệ thống về xuất khẩu thủy sản. GVHD: Đào Duy Minh Page 1 Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam ­ Phân tích để hiểu rõ thực trạng xuất khẩu thủy sản  ở Việt Nam, vai trò và  tiềm năng phát triển trong tương lai. ­ Tình hình sản xuất, chế biến, xuất khẩu thủy sản trong những năm qua, cơ  cấu thị  trường và khả  năng cạnh tranh từ  đó rút ra bài học, đưa biện pháp  kiến nghị  nhằm nâng cao hiệu quả  xuất khẩu mặt hàng thủy sản trong thời   gian sắp đến. 3. Phương pháp nghiên cứu ­ Nghiên cứu, quan sát, thu thập số  liệu, phân tích thống kê, xử  lý số  liệu,   phân tích tổng hợp. ­ Nguồn dữ  liệu sử dụng là nguồn thông tin thứ  cấp,  thông tin chủ  yếu từ  mạng internet, sách báo,… 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu            ­ Đối tượng nghiên cứu: Tại Việt Nam            ­ Phạm vi nghiên cứu:   Nghiên cứu tình hình xuất khẩu thủy sản ở Việt Nam   giai đoạn 2010­2014 5. Nội dung nghiên cứu Bài báo cáo nêu tổng quan về vấn đề xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam từ đó   đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản và đưa ra phương hướng, một số giải   pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong thời gian tới.             GVHD: Đào Duy Minh Page 2 Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam                  PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ XUẤT KHẨU THỦY SẢN TẠI VIỆT  NAM 1.1.  Cơ sở lý luận về hoạt động xuất khẩu   1.1.1. Khái niệm  ­ Xuất khẩu là hoạt động trao đổi hàng hoá và dịch vụ  của một quốc gia với   phần còn lại của thế  giới dưới hình thức mua bán thông qua quan hệ  thị  trường nhằm mục đích khai thác lợi thế  của quốc gia trong phân công lao  động quốc tế. ­ Hoạt động xuất khẩu là hình thức cơ bản của hoạt động ngoại thương, đã  xuất hiện từ  rất lâu đời và ngày càng phát triển. Tuy hình thức đầu tiên chỉ  là hàng đổi hàng, song ngày nay hình thức xuất khẩu đã được thể hiện dưới  nhiều hình thức khác nhau. ­ Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên mọi lĩnh vực, trong mọi điều kiện kinh tế,   từ xuất khẩu hàng hoá tiêu dùng cho đến tư liệu sản xuất, máy móc thiết bị,  công nghệ kỹ thuật cao. Tất cả các hoạt động trao đổi đó đều nhằm đem lại  lợi ích cho quốc gia 1.1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu 1.1.2.1. Yếu tố kinh tế GVHD: Đào Duy Minh Page 3 Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam Tình hình phát triển kinh tế của thị trưòng xuất khẩu có ảnh hưởng tới nhu cầu   và khả  năng thanh toán của khách hàng, do đó có  ảnh hưởng đến hoạt đông  xuất khẩu của doanh nghiệp. Các nhân tố  ảnh hưởng tới sự  phát triển kinh tế  của thị  trường xuất khẩu là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thu nhập của dân  cư, tình hình lạm phát, tình hình lãi suất. 1.1.2.2. Yếu tố môi trường văn hóa – xã hội Đặc điểm và sự thay đổi của văn hoá ­ xã hội của thị trường xuất khẩu có ảnh  hưởng lớn đến nhu cầu của khách hàng, do đó ảnh hưởng đến các quyết định   mua hàng của khách hàng và  ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của doanh  nghiệp. 1.1.2.3. Yếu tố môi trường chính trị ­ pháp luật Tình hình chính trị  hợp tác quốc tế  được biểu hiện  ở  xu thế  hợp tác giữa các  quốc gia. Điều này sẽ dẫn đến sự hình thành các khối kinh tế, chính trị của một   nhóm các quốc gia do đó sẽ ảnh hưởng đến tình hình thị trường xuất khẩu của   doanh nghiệp. 1.1.2.4. Yếu tố cạnh tranh Mức độ  cạnh tranh quốc tế  biểu hiện  ở sức ép từ  phía các doanh nghiệp, các   công ty quốc tế  đối với doanh nghiệp, khi cùng tham gia vào một thị  trường   xuất khẩu nhất định. Sức ép ngày càng lớn thì ngày càng khó khăn cho doanh  nghiệp muốn thâm nhập, duy trì, mở rộng thị trường xuất khẩu cho mình. 1.2. Vai trò và tiềm năm xuất khẩu thủy sản của Việt Nam  1.2.1. Vai trò của xuất khẩu thủy sản  trong nền kinh tế Trong những năm qua, xuât khâu thuy san đa co nh ́ ̉ ̉ ̉ ̃ ́ ưng đong gop hêt s ̃ ́ ́ ́ ức to lớn,  trở  thanh  ̀ đông l ̣ ực thuc đây kinh tê thuy san phat triên noi riêng va s ́ ̉ ́ ̉ ̉ ́ ̉ ́ ̀ ự  tăng   trưởng kinh tê Viêt Nam noi chung. Hăng năm, xuât khâu thuy san đa đem lai ́ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ̉ ̉ ̃ ̣  nguôn ngoai tê rât l ̀ ̣ ̣ ́ ớn cho đât n ́ ước va tro thanh môt trong bôn nganh dân đâu vê ̀ ̉ ̀ ̣ ́ ̀ ̃ ̀ ̀  kim gach xuât khâu. Nh ̣ ́ ̉ ư vây cung v ̣ ̀ ơi cac măt hang xuât khâu khac, thuy san đa ́ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ̃  gop phân rât l ́ ̀ ́ ớn trong viêc tao ra nguôn vôn cho s ̣ ̣ ̀ ́ ự công nghiêp hoa – hiên đai ́ ̣ ̣  hoa. ́ Từ môt linh v ̣ ̃ ực con yêu vê ki thuât, nganh thuy san đa v ̀ ́ ̀ ̃ ̣ ̀ ̉ ̉ ̃ ươn lên, đong gop tich ́ ́ ́   cực vao qua trinh xây d ̀ ́ ̀ ựng cơ sở vât chât ky thuât, m ̣ ́ ̃ ̣ ở rông thi tr ̣ ̣ ương trong va ̀ ̀  GVHD: Đào Duy Minh Page 4 Đánh giá tình hình xuất khẩu thủy sản tại Việt Nam ngoai n ̀ ươc, san xuât hang hoa phat triên, lây xuât khâu lam mui nhon. Trong khai ́ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̉ ́ ́ ̉ ̀ ̃ ̣   thac hai san, nghê ca nhân dân đa đ ́ ̉ ̉ ̀ ́ ̃ ược tô ch ̉ ức quan ly va h ̉ ́ ̀ ợp tac theo đ ́ ơn vị  truyên nghê, khuyên khich trang bi tau thuyên co công suât l ̀ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ớn, co kha năng đanh ́ ̉ ́   băt  ́ ở vung biên kh ̀ ̉ ơi. Do đo không chi đam bao hiêu qua kinh tê ma con mang y ́ ̉ ̉ ̉ ̣ ̉ ́ ̀ ̀ ́  nghia chinh tri va bao vê an ninh đât n ̃ ́ ̣ ̀ ̉ ̣ ́ ước. Bên canh đo, phong trao nuôi trông ̣ ́ ̀ ̀   thuy san đa phat triên manh me trong pham vi ca n ̉ ̉ ̃ ́ ̉ ̣ ̃ ̣ ̉ ươc, cac hinh th ́ ́ ̀ ưc nuôi thâm ́   canh, nuôi xen canh tôm – lua, tôm – cá  đ ́ ược thực hiên rông rai. Mang l ̣ ̣ ̃ ̣ ươi san ́ ̉   xuât giông cung đa đ ́ ́ ̃ ̃ ược hinh thanh  ̀ ̀ ở hâu hêt cac tinh ven biên, đap  ̀ ́ ́ ̉ ̉ ́ ứng yêu câu ̀  san xuât cua dân. Nh ̉ ́ ̉ ư  vây, nuôi trông thuy san đa tr ̣ ̀ ̉ ̉ ̃ ở  thanh môt nganh san xuât ̀ ̣ ̀ ̉ ́  chinh, co vi tri quan trong trong tao ra viêc lam, san xuât măt hang xuât khâu. ́ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̉ Thêm vao đo, công nghiêp chê biên thuy san v ̀ ́ ̣ ́ ́ ̉ ̉ ơi 172 c ́ ơ sở đa đong vai tro to l ̃ ́ ̀ ớn  hang đâu vê công nghiêp chê biên th ̀ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ực phâm trong ca n ̉ ̉ ươc va  thu hut nguyên ́ ̀ ́   liêu san xuât hang hoa xuât khâu. S ̣ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̉ ự  ra đời hang loat nha may chê biên thê hê ̀ ̣ ̀ ́ ́ ́ ́ ̣  mơi bên canh cac nha may đ ́ ̣ ́ ̀ ́ ược nâng câp v ́ ới quy mô lớn, công nghê hiên đai đa ̣ ̣ ̣ ̃  gop phân đ ́ ̀ ưa công nghê chê biên thuy san Viêt Nam lên th ̣ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ứ han cao trên thê ̣ ́  giơi. ́  Ngoai ra, do yêu câu cua thi tr ̀ ̀ ̉ ̣ ương thê gi ̀ ́ ới va cung do canh tranh khôc liêt ma ̀ ̃ ̣ ́ ̣ ̀  cac đ ́ ơn vi hang thuy san luôn tim toi, cai tiên mâu ma, chât l ̣ ̀ ̉ ̉ ̀ ̀ ̉ ́ ̃ ̃ ́ ượng san phâm ̉ ̉   nhăm đap  ̀ ́ ưng môt cach tôt nhât nhu câu cua thi tr ́ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ương. T ̀ ư đo gop phân đap  ̀ ́ ́ ̀ ́ ứng   tôt h ́ ơn nhu câu thi tr ̀ ̣ ương nôi đia, đong gop s ̀ ̣ ̣ ́ ́ ự tăng trưởng GDP cua đât n ̉ ́ ước. 1.2.2. Tiềm năm xuất khẩu thủy sản của Việt Nam  1.2.2.1. Tiềm năng về điều kiện tự nhiên  Năm trong khu v ̀ ực Biên Đông, Viêt Nam đa s ̉ ̣ ̃ ơm la môt quôc gia biên, đanh băt ́ ̀ ̣ ́ ̉ ́ ́  hai san, vân tai biên va buôn ban trên biên la môt bô phân câu thanh cua nên văn ̉ ̉ ̣ ̉ ̉ ̀ ́ ̉ ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ̉ ̀   hoa ngay t ́ ừ thuở  khai sinh. Biên Viêt Nam co tinh chât nh ̉ ̣ ́ ́ ́ ư  môt vung biên kin. ̣ ̀ ̉ ́   Vinh Băc Bô t ̣ ́ ̣ ương đôi nông, m ́ ưc sâu không qua 90 met, đây la biên băng phăng ́ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ̉   năm trong khu v ̀ ực Biên Đông. B ̉ ờ biên dai 3260km, co vung đăc quyên kinh tê ̉ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ́  biên khoang 1 triêu km2 cung hang nghin đao l ̉ ̉ ̣ ̀ ̀ ̀ ̉ ớn nho.̉ Nhờ đăc điêm đia hinh, biên n ̣ ̉ ̣ ̀ ̉ ươc ta thuôc loai giau hai san. Riêng vung biên đăc ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ̉ ̀ ̉ ̣   quyên kinh tê v ̀ ́ ơi đô rông h ́ ̣ ̣ ơn 200 hai ly va co khoang h ̉ ́ ̀ ́ ̉ ơn 2000 loai ca biên, ̀ ́ ̉   trong đo co h ́ ́ ơn 100 loai tôm biên, 53 loai m ̀ ̉ ̀ ực, 650 loai rong biên, 12 loai răn ̀ ̉ ̀ ́  biên va co 4 loai rua biên, ngoai ra con co nhiêu loai đăc san quy hiêm khac: yên ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ́ ́  GVHD: Đào Duy Minh Page 5