Tài liệu đánh giá tình hình tài chính và biện pháp cải thiện tình hình tài chính công ty tnhh dịch vụ kĩ thuật và thương mại quốc khánh.”

Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập. Tác giả luận văn tốt nghiệp Phạm Thị Hiên Sv: Phạm Thị Hiên i Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i DANH MỤC BẢNG – BIỂU ĐỒ..................................................................... v LỜI NÓI ĐẦU .................................................................................................. 1 CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ............................................................................................. 5 1.1. TCDN và quản trị TCDN ........................................................................... 5 1.1.1. TCDN và các quyết định tài chính .......................................................... 5 1.1.1.1. Khái niệm tài chính doanh nghiệp ........................................................ 5 1.1.1.2. Các quyết định tài chính doanh nghiệp ................................................ 6 1.1.2.1. Khái niệm, nội dung quản trị TCDN .................................................... 8 1.2.Đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp....................................... 15 1.2.1. Khái niệm, mục tiêu đánh giá thực trạng TCDN .................................. 15 1.2.1.1. Khái niệm đánh giá thực trạng TCDN ............................................... 15 1.2.1.2. Mục tiêu đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp ........................ 16 1.2.2. Nội dung đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp ......................... 19 1.2.2.1. Đánh giá tình hình huy động vốn ....................................................... 19 1.2.2.3. Đánh giá tình hình huy động và sử dụng vốn bằng tiền của doanh nghiệp ....... 26 1.2.2.4. Đánh giá tình hình công nợ và khả năng thanh toán .......................... 28 1.2.2.5. Đánh giá hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp ......... 32 1.2.2.6. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp .......... 37 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................ 41 CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ KĨ THUẬT VÀ THƯƠNG MẠI QUỐC KHÁNH .... 42 Sv: Phạm Thị Hiên ii Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính 2.1. Qúa trình hình thành và phát triển của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh ................................................................................ 42 2.1.1. Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp ................................................. 42 2.1.2. Đánh giá về thuận lợi, khó khăn trong hoạt động kinh doanh .............. 46 2.2. Đánh giá thực trạng tài chính tại công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh ................................................................................ 48 2.2.1. Về tình hình huy động vốn của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh. ............................................................................... 48 2.2.1.1. Đánh giá về cơ cấu và sự biến động nguồn vốn. ............................... 48 2.2.1.2. Đánh giá tình hình tài trợ ................................................................... 57 2.2.2. Về tình hình đầu tư và sử dụng vốn của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh .................................................................. 58 2.2.3. Đánh giá về tình hình huy động và sử dụng vốn bằng tiền của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh . ................................. 65 2.2.3.1. Đánh giá về tiền và tương đương tiền của doanh nghiệp .................. 65 2.2.4. Về tình hình công nợ và khả năng thanh toán của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh ........................................................ 71 2.2.4.1. Đánh giá tình hình công nợ của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh ................................................................................ 71 2.2.4.2 Hệ số khả năng thanh toán .................................................................. 75 2.2.5. Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh ........................................................................... 79 2.2.6. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ......................................... 81 2.2.6.1. Phân tích các hệ số hiểu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty ... 81 2.2.5.2 . Phân tích mối quan hệ tương tác giữa các chỉ tiêu Tài chính qua phương trình Dupont ....................................................................................... 85 Sv: Phạm Thị Hiên iii Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính 2.3 Đánh giá chung về tình hình tài chính công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh ................................................................................ 87 2.3.1.Mặt tích cực............................................................................................ 87 2.3.2.Hạn chế, nguyên nhân .................................................................... 87 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................................................................................ 90 CHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ KĨ THUẬT VÀ THƯƠNG MẠI QUỐC KHÁNH .............................................................................................. 91 3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển của công ty trong thời gian tới ......... 91 3.1.1. Bối cảnh kinh tế-xã hội ......................................................................... 91 3.2. Mục tiêu và định hướng phát triển trong giai đoạn tới ............................ 93 3.2.1. Mục tiêu................................................................................................. 93 3.2.2. Định hướng phát triển của công ty trong thời gian tới ......................... 94 3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện tình hình tài chính của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh ................................... 95 3.3.2. Về phía doanh nghiệp.......................................................................... 104 KẾT LUẬN ................................................................................................... 105 Sv: Phạm Thị Hiên iv Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính DANH MỤC BẢNG - BIỂU ĐỒ Bảng 2.1.1:Phân tích sự biến động và cơ cấu nguồn vốn ............................... 50 Bảng 2.1.2: Nguồn vốn lưu động thường xuyên ............................................. 57 Bảng 2.2. Quy mô và cơ cấu tài sản ................................................................ 59 Bảng 2.3.1: Khả năng tạo tiền của doanh nghiệp ........................................... 66 Bảng 2.3.2: Bảng phân tích diễn biến nguồn tiền và sử dụng tiền ................. 69 Bảng 2.4.1: So sánh giữa nợ phải thu và nợ phải trả ...................................... 71 Bảng 2.4.2 : Phân tích cơ cấu và trình độ quản lý công nợ ............................ 72 Bảng 2.4.3 : Hệ số khả năng thanh toán.......................................................... 76 Bảng 2.5: phân tích hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh .................................. 79 Bảng 2.6.1: Khái quát kết quả kinh doanh của công ty giai đoạn 2014-2015 82 Bảng 2.6.2: hệ số hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ...................................... 83 Biểu đồ 01: Quy mô nguồn vốn của công ty .................................................. 48 Biểu đồ 02: Cơ cấu nguồn vốn ........................................................................ 52 Biểu đồ 03: Nguồn vốn lưu động thừơng xuyên............................................. 57 Biểu đồ 04: cơ cấu tài sản của công ty ............................................................ 58 Biểu đồ 05 : quy mô tài sản ngắn hạn ............................................................. 61 Sv: Phạm Thị Hiên v Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính LỜI NÓI ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong giai đoạn hiện nay, nền kinh tế Việt Nam đang có những bước chuyển mình to lớn. Sau sự kiện kinh tế trọng đại Việt Nam trở thành thành viên của WTO, nền kinh tế ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới. Cùng với hậu quả nặng nề của cuộc đại khủng hoảng , sự suy thoái của nền kinh tế toàn cầu, sự biến đổi khí khậu, Việt Nam đều chịu ảnh hưởng rất lớn. Đây là giai đoạn kinh tế biến động không ngừng. Và đặc biệt là sự kiện thành lập cộng đồng kinh tế ASEAN, nền kinh tế Việt Nam không còn giới hạn trong phạm vi lãnh thổ mà ở rộng trên một trường Đông Nam Á với hơn 600 triệu dân. Thị trường rộng lớn kéo theo những cơ hội đầu tư mới nhưng cũng khiến các doanh nghiệp trong nước phải cạnh tranh ngày một gay gắt, đặc biệt là các doanh nghiệp trì trệ, yếu kém khi không còn sự bảo hộ của nhà nước thì khó có thể tồn tại trước cơn sóng đào thải của nền kinh tế thị trường. Ra trận mà không biết mình có vũ khí gì thì chưa đánh đã thua. Do đó mà doanh nghiệp phải luôn nắm rõ mình đang có trong tay cái gì, mà cái quan trọng nhất của doanh nghiệp đó là tiềm lực tài chính. Điều đó đặt ra gánh nặng trong công tác quản trị tài chính doanh nghiệp. Việc thường xuyên đánh giá tình hình tài chính sẽ giúp nhà quản lý đánh giá được hoạt động tài chính, từ đó nhận ra điểm mạnh , điểm yếu của doanh nghiệp làm căn cứ lập ra phương hướng hành động phù hợp với tương lai, là căn cứ để đưa ra các biện pháp cải thiện tình hình tài chính và nâng cao hiệu quả hoạt động. Sv: Phạm Thị Hiên 1 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính Nhận thấy,sự suy thoái của nền kinh tế thế giới đã tác động tiêu cực đến nền kinh tế Việt Nam gây không ít khó khăn cho các doanh nghiệp trong nước về việc huy động và sử dụng vốn, nhiều doanh nghiệp kinh doanh không hiệu quả và lâm vào tình trạng phá sản. Mặt khác, sự phát triển của thị trường chứng khoán yêu cầu các doanh nghiệp phải đảm bảo minh bạch hóa trong vấn đề tài chính. Do đó, vấn đề quản trị tài chính doanh nghiệp lại được quan tâm hơn bao giờ hết. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản trị tài chính doanh nghiệp, sau thời gian thực tập tại công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Dịch vụ Quốc Khánh và sự chỉ bảo của thầy Lưu Hữu Đức và cán bộ phòng Kế toántài chính, em xin đưa ra đề tài nghiên cứu: “ Đánh giá tình hình tài chính và biện pháp cải thiện tình hình tài chính công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh.” 2. Mục đích nghiên cứu - Đề tài đi sâu vào tìm hiểu tình hình tài chính của doanh nghiệp. - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận chung về phân tích tài chính doanh nghiệp - Phân tích đánh giá tình hình tài chính công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh. - Đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính của doanh nghiệp * Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng:các vấn đề liên quan đến tình hình tài chính của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh *Phạm vi và nội dung nghiên cứu -Dựa vào các báo cáo tài chính: bảng cân đối kế toán. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và các tài liệu liên quan khác. Sv: Phạm Thị Hiên 2 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính - Các báo biểu kế toán tiến hành: + đánh giá khái quát tình hình tài chính + đánh giá cơ cấu tài sản và nguồn vốn + đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp + đánh giá tình hình và khả năng thanh toán của doanh nghiệp + đánh giá hiệu quả kinh doanh Từ đó đưa ra đánh giá chung tình hình tài chính của doanh nghiệp và đề xuất các giải pháp để cải thiện tình hình tài chính của công ty. - Phạm vi nghiên cứu: Công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh - Phạm vi thời gian : nghiên cứu từ năm 2013 đến 2015 3. Phương pháp nghiên cứu Luận văn chủ yếu dựa vào phương pháp so sánh và tổng hợp dựa trên các số liệu kế toán thu thập từ thực tế, ngoài ra còn sử dụng các phương pháp khác như thay thế liên hoàn,…. 4. Kết cấu luận văn Ngoài chương mở đầu và phần kết luận, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp Chương 2:Đánh giá thực trạng tài chính của công ty TNHH Dịch vụ Kĩ thuật và Thương mại Quốc Khánh Chương 3: Một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính và nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty Sv: Phạm Thị Hiên 3 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính Do thời gian, trình độ và phạm vi nghiên cứu còn nhiều hạn chế nên đề tài nghiên cứu khó tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô và cán bộ kế toán tài chính công ty để bài luận văn của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn thầy Lưu Hữu Đức cùng các cán bộ phòng nhân viên phòng kế toán- tài chính đã tạo điều kiện, tận tình giúp đỡ trong quá trình thực tập cũng như hoàn thành luận văn. Hà Nội, năm 2016 Sinh viên Phạm Thị Hiên Sv: Phạm Thị Hiên 4 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1. TCDN và quản trị TCDN 1.1.1. TCDN và các quyết định tài chính 1.1.1.1. Khái niệm tài chính doanh nghiệp Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế thực hiện các hoạt động sản xuất, cung ứng hàng hóa cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm mục đích sinh lời. Quá trình hoạt động của doanh nghiệp cũng là quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ hợp thành hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Trong quá trình đó đã làm phát sinh,tạo ra sự vận động của các dòng tiền bao hàm dòng tiền vào, dòng tiền ra gắn liền với hoạt động đầu tư và hoạt động kinh doanh thường xuyên của doanh nghiệp. Bên trong quá trình tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ của doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị hợp thành quan hệ tài chính doanh nghiệp và bao hàm các quan hệ sau: - Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với nhà nước: quan hệ này được thể hiện trong việc doanh nghiệp thực hiện các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. - Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế và các tổ chức xã hội khác: quan hệ này rất đa dạng và phong phú được thể hiện trong việc thanh toán,thưởng phạt vật chất khi doanh nghiệp và các chủ thể kinh tế khác cung cấp hàng hóa dịch vụ cho nhau. - Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với người lao động trong doanh nghiệp Sv: Phạm Thị Hiên 5 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính - Quan hệ này được thể hiện trong việc doanh nghiệp thanh toán trả tiền công, thực hiện thưởng phạt vật chất với người lao động trong quá trình tham gia vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp… - Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ sở hữu của doanh nghiệp: Mối quan hệ này thể hiện trong việc các chủ sở hữu thực hiện việc đầu tư, góp vốn vào hay rút vốn ra khỏi doanh nghiệp và trong việc phân chia lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp. - Quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp.Đây là mối quan hệ thanh toán giữa các bộ phận trong hoạt động kinh doanh,trong việc hình thành và sử dụng các quỹ của doanh nghiệp, cũng như khi phân phối kết quả kinh doanh và thực hiện hạch toán nội bộ doanh nghiệp. Như vậy, xét về bản chất, tài chính doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị nảy sinh gắn liền với việc tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Xét về hình thức, tài chính doanh nghiệp là các quỹ tiền tệ trong quá trình tạo lập, phân phối, sử dụng và vận động gắn liêng với hoạt động của doanh nghiệp. Hoạt động tài chính là một mặt hoạt động của doanh nghiệp nhằm đạt tới các mục tiêu của doanh nghiệp đề ra. Các hoạt động gắn liền với việc tạo lập, phân phối, sử dụng và vận động chuyển hóa của quỹ tiền tệ thuộc hoạt động tài chính của doanh nghiệp, đều diễn ra trên cơ sở các quyết đinh chủ quan của nhà quản trị doanh nghiệp. 1.1.1.2. Các quyết định tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp thực chất quan tâm nghiên cứu ba quyết định chủ yếu, đó là quyết định đầu tư, quyết định huy động vốn và quyết định phân phối lợi nhuận. Sv: Phạm Thị Hiên 6 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính • Quyết định đầu tư: là những quyết định liên quan đến tổng giá trị tài sản và giá trị từng bộ phận tài sản( tài sản cố định và tài sản lưu động).quyết định đầu tư ảnh hưởng đến phần bên trái của bảng cân đối kế toán. Các quyết định đầu tư chủ yếu: - Quyết định đầu tư tài sản: quyết định tồn quỹ, quyết định tồn kho, quyết định chính sách bán hàng, quyết định đầu tư tài chính ngắn hạn… Quyết định đầu tư tài sản cố định:quyết định mua sắm tài sản cố định, quyết định đầu tư dự án, quyết định đầu tư tài tài chính dài hạn… Quyết định đầu tư được coi là quyết định quan trọng nhất trong các quyết định bởi nó tạo ra giá trị cho doanh nghiệp. Một quyết định đầu tư đúng sẽ góp phần làm tăng giá trị doanh nghiệp, qua đó làm tăng giá trị tài sản cho chủ sở hữu, ngược lại một quyết định đầu tư sai sẽ làm tổn thất giá trị doanh nghiệp dẫn tới thiệt hại tài sản cho chủ sở hữu doanh nghiệp. • Quyết định huy động vốn: là những quyết định liên quan đến việc nên lựa chọn nguồn vốn nào để cung cấp cho các quyết định đầu tư. Quyết định nguồn vốn tác động đến bên phải bảng cân đối kế toán. Các quyết định chủ yếu bao gồm: - Quyết định huy động vốn ngắn hạn: quyết định vay ngắn hạn hay sử dụng tín dụng thương mại. - Quyết định huy động vốn dài hạn: quyết định sử dụng nợ dài hạn thông qua vay dài hạn ngân hàng hay phát hành trái phiếu công ty, quyết định phát hành vốn cổ phần, quyết định quan hệ cơ cấu nợ và vốn chủ sở hữu, quyết định vay để mua sắm…. Các quyết định huy động là một thách thức không nhỏ đối với các nhà quản trị tài chính doanh nghiệp. Để có các quyết định huy động vốn đúng đắn, các nhà quản trị tài chính phải có sự nắm vững những điểm lợi, bất lợi của Sv: Phạm Thị Hiên 7 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính việc sử dụng các công cụ huy động vốn, đánh giá chính xác tình hình hiện tại và dự bào đúng đắn diễn biến thị trường… trước khi đưa ra quyết định huy động vốn. • Quyết định phân chia lợi nhuận: gắn liền với với quyết định về phân chia cổ tức hay chính sách cổ tức của doanh nghiệp. Các nhà quản trị tài chính sẽ phải lựa chọn giữa việc sử dụng phần lớn lợi nhuận sau thuế để chia cổ tức, hay giữ lại để tái đầu tư. Những chính sách phân chia cổ tức như thế nào và liệu chính sách cổ tức có tác động như thế nào đến giá trị doanh nghiệp hay giá cổ phiếu của công ty trên thị trường hay không. Thực hiện phân phối lợi nhuận sau thuế, cũng như việc trích lập các quỹ của doanh nghiệp hợp lý sẽ góp phần quan trọng cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người lao động trong doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện cho việc phát triển bền vững doanh nghiệp trong tương lai, giải quyết hợp lý mối quan hệ giữa lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài của chủ sỡ hữu doanh nghiệp Tóm lại, các quyết định tài chính luôn đặt ra cho các nhà quản trị sự mâu thuẫn giữa rủi ro và khả năng sinh lời. Một quyết định tài chính khôn ngoan là quyết định có thể tối đa hóa được giá trị doanh nghiệp và tối thiểu hóa các rủi ro có thể xảy ra. Các nhà quản trị khi đưa ra các quyết định tài chính cần phải phân tích, cân nhắc giữa lợi ích và thiệt hại, phù hợp với mục tiêu và phương hướng phát triển doanh nghiệp đề ra. 1.1.2. Quản trị tài chính doanh nghiệp 1.1.2.1. Khái niệm, nội dung quản trị TCDN • Khái niệm quản trị tài chính doanh nghiệp Quản trị tài chính doanh nghiệp là việc lựa chọn,đưa ra các quyết định và tổ chức thực hiện các quyết định tài chính nhằm đạt được mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp. Do các quyết định tài chính của doanh nghiệp đều gắn liền với việc tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ trong quá trình hoạt Sv: Phạm Thị Hiên 8 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính động của doanh nghiệp, vì vậy quản trị tài chính doanh nghiệp còn được nhìn nhận là quá trình hoạch định, tổ chức thực hiện, điều chỉnh và kiểm soát quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ đáp ứng nhu cầu hoạt động của doanh nghiệp. Quản trị tài chính doanh nghiệp bao gồm các hoạt động của người quản lý liên quan đến việc đầu tư, mua sắm,tài trợ và quản lý tài sản của doanh nghiệp nhằm đạt được các mục tiêu đề ra. Có thể nhận thấy rằng quản trị tài chính doanh nghiệp liên quan đến ba loại quyết định chính: Quyết định đầu tư, quyết định hu động vốn và quyết định phân phối lợi nhuận làm ra sao cho có lợi nhất cho các chủ sở hữu doanh nghiệp. Quản trị tài chính doanh nghiệp là một bộ phận, là nội dung quan trọng hàng đầu của quản trị doanh nghiệp, nó có quan hệ chặt chẽ và ảnh hưởng tới tất cả các mặt hoạt động của doanh nghiệp. Hầu hết các quyết định quản trị doanh nghiệp đều dựa trên cơ sở những kết quả thu được từ việc đánh giá về mặt tài chính của hoạt động quản trị tài chính doanh nghiệp. • Nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp a. Tham gia việc đánh giá, lựa chọn quyết định đầu tư Triển vọng của một doanh nghiệp phụ thuộc không nhỏ vào quyết định đầu tư dài hạn như: quyết định đầu tư đổi mới công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, sản xuất sản phẩm mới... Để có thể lựa chọn được quyết định đầu tư đúng đắn, doanh nghiệp phải cân nhắc tới các vấn đề về kinh tế, kỹ thuật và tài chính. Trong vấn đề tài chính, phải xem xét các khoản đầu tư và dự tính dòng thu nhập do đầu tư đó mang lại; hay nói cách khác, là xem xét dòng tiền ra và dòng tiền vào của doanh nghiệp, đánh giá cơ hội đầu tư về mặt tài chính. Đó là quá trình hoạch định dự toán vốn đầu tư và đánh giá hiệu quả tài chính của việc đầu tư. Sv: Phạm Thị Hiên 9 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính b. Xác định nhu cầu vốn và tổ chức huy động vốn đáp ứng kịp thời, đầy đủ nhu cầu vốn do các hoạt động của doanh nghiệp Muốn thực hiện cơ hội đầu tư thì cần phải có vốn. Để đáp ứng đầy đủ, kịp thời vốn cho các hoạt động của doanh nghiệp, trước hết các nhà quản trị phải xác định được nhu cầu vốn cần thiết, tiếp đó mới thực hiện việc tổ chức, huy động vốn. Muốn vậy, cần xem xét cân nhắc trên nhiều mặt như: Kết cấu nguồn vốn, bản chất, ưu, nhược điểm của từng hình thức huy động vốn và chi phí cho việc sử dụng mỗi nguồn vốn... c. Sử dụng có hiệu quả số vốn hiện có, quản lý chặt chẽ các khoản phải thu, chi và đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Quản trị TCDN không chỉ đơn thuần quan tâm tới huy động vốn, mà điều quan trọng và khó khăn hơn là sử dụng số vốn đó như thế nào để đem lại hiệu quả cao nhất. Các nhà quản trị tài chính phải tìm biện pháp sử dụng tối đa số vốn hiện có của doanh nghiệp vào hoạt động kinh doanh, giải phóng kịp thời số vốn ứ đọng, theo dõi chặt chẽ và thực hiện tốt việc thanh toán, thu hồi tiền bán hàng và các khoản thu khác, đồng thời quản lý chặt chẽ mọi khoản chi phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp; thường xuyên tìm biện pháp thiết lập sự cân bằng giữa thu và chi vốn bằng tiền, đảm bảo doanh nghiệp luôn có khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn d. Thực hiện phân phối lợi nhuận, trích lập và sử dụng các quỹ của doanh nghiệp. Thực hiện phân phối hợp lý lợi nhuận sau thuế, cũng như trích lập và sử dụng tốt các quỹ của doanh nghiệp sẽ góp phần quan trọng vào việc phát triển doanh nghiệp, cải thiện đời sống vật chắt và tinh thần của người lao động trong doanh nghiệp, giải quyết hài hòa giữa lợi ích trước mắt của chủ sở hữu với lợi ích lâu dài – sự phát triển của doanh nghiệp. e. Kiểm soát thường xuyên tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Sv: Phạm Thị Hiên 10 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính Công tác kiểm soát được thực hiện thông qua các chứng từ, hóa đơn, sổ sách ghi chép và các báo cáo tài chính. Mặt khác, cần định kỳ tiến hành phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp trên nhiều khía cạnh như khả năng thanh toán, tốc độ luân chuyển vốn, khả năng sinh lời, hiệu quả sử dụng vốn…Qua đó thấy được điểm mạnh điểm yếu của doanh nghiệp mà điều chỉnh thích hợp trong hoạt động kinh doanh và tài chính của doanh nghiệp trong kỳ tới. f. Thực hiện kế hoạch hóa tài chính Các hoạt động tài chính của doanh nghiệp cần được lập kế hoạch tài chính, có kế hoạch tài chính tốt thì doanh nghiệp mới có thể đưa ra các quyết định tài chính thích hợp nhằm đạt tới các mục tiêu của doanh nghiệp. Quá trình thực hiện kế hoạch tài chính cũng là quá trình chủ động đưa ra các giải pháp giải quyết vấn đề khi có sự biến động của thị trường. 1.1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến tài chính doanh nghiệp Mỗi doanh nghiệp khác nhau thì việc quản trị tài chính chịu ảnh hưởng của các nhân tố khác nhau. Tuy nhiên về cơ bản, các nhân tố chính ảnh hưởng tới quá trình quản trị TCDN: • Hình thức pháp lý tổ chức doanh nghiệp Mỗi doanh nghiệp đều tồn tại dưới những hình thức pháp lý nhất định về tổ chức doanh nghiệp. Ở Việt Nam, theo Luật Doanh nghiệp 2014, có 4 hình thức pháp lý cơ bản của doanh nghiệp bao gồm: Doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần. Hình thức pháp lý tổ chức doanh nghiệp ảnh hưởng rất lớn đến việc tổ chức TCDN như: Phương thức hình thành và huy động vốn, việc tổ chức quản lý sử dụng vốn, việc chuyển nhượng vốn, phân phối lợi nhuận và trách nhiệm của chủ sở hữu đối với khoản nợ của doanh nghiệp... • Đặc điểm kinh tế – kỹ thuật của ngành kinh doanh Sv: Phạm Thị Hiên 11 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính Mỗi ngành kinh doanh có những đặc điểm kinh tế – kỹ thuật riêng, ảnh hưởng không nhỏ tới việc tổ chức tài chính của doanh nghiệp. Những doanh nghiệp hoạt động trong ngành thương mại, dịch vụ thì vốn lưu động chiến tỷ trọng cao hơn, tốc độ chu chuyển của vốn lưu động cũng nhanh hơn so với các ngành nông nghiệp, công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp nặng. Ở các ngành này, vốn cố định thường chiếm tỷ lệ cao hơn vốn lưu động, thời gian thu hồi vốn cũng chậm hơn. Những doanh nghiệp sản xuất ra những loại sản phẩm có chu kỳ sản xuất ngắn thì nhu cầu vốn lưu động giữa các thời kỳ trong năm thường không có biến động lớn, doanh nghiệp thường xuyên thu được tiền bán hàng, nhờ đó có thể bảo đảm cân đối giữa thu và chi bằng tiền, cũng như đảm bảo nguồn vốn cho nhu cầu kinh doanh. Ngược lại, những doanh nghiệp sản xuất ra những loại sản phẩm có chu kỳ sản xuất dài thì phải ứng ra lượng vốn lưu động lớn hơn. Những doanh nghiệp hoạt động trong những ngành sản suất có tính chất thời vụ thì nhu cầu về vốn lưu động giữa các thời kỳ trong năm chênh lệch nhau rất lớn, giữa thu và chi bằng tiền thường có sự không ăn khớp nhau về thời gian. Đó là điều phải tính đến trong việc tổ chức tài chính, nhằm bảo đảm vốn kịp thời, đầy đủ cho hoạt động của doanh nghiệp cũng như bảo đảm cân đối giữa thu và chi bằng tiền. • Môi trường kinh doanh Môi trường kinh doanh bao gồm tất cả những điều kiện bên trong và bên ngoài ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp: Môi trường kinh tế – tài chính, môi trường chính trị, môi trường luật pháp, môi trường công nghệ, môi trường văn hóa – xã hội... Cơ sở hạ tầng của nền kinh tế: Nếu cơ sở hạ tầng phát triển thì nhu cầu vốn đầu tư của doanh nghiệp sẽ giảm bớt được, đồng thời doanh nghiệp có thể tiết kiệm được chi phí. Sv: Phạm Thị Hiên 12 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính Tình trạng của nền kinh tế: Một nền kinh tế đang trong quá trình tăng trưởng thì có nhiều cơ hội cho doanh nghiệp đầu tư phát triển, từ đó đòi hỏi doanh nghiệp phải tích cực áp dụng các biện pháp huy động vốn để đáp ứng yêu cầu đầu tư. Ngược lại, nền kinh tế đang trong tình trạng suy thoái, cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp là rất ít. Lãi suất thị trường: Lãi suất thị trường tác động rất lớn đến hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sử dụng vốn và khả năng huy động vốn của doanh nghiệp, đồng thời, ảnh hưởng gián tiếp đến tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Khi lãi suất thị trường tăng, người tiêu dùng có xu hướng tiết kiệm hơn, do đó, hạn chế việc tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp, đông thời, chi phí của việc sử dụng vốn vay cao và ngược lại. Lạm phát: Khi nền kinh tế có lạm phát ở mức độ cao, việc tiêu thụ sản phẩm thường gặp khó khăn, khiến doanh nghiệp không tiêu thụ được hàng hóa, vốn bị ứ đọng, thất thoát. Đồng thời, lạm phát cũng làm cho nhu cầu vốn kinh doanh tăng lên, doanh nghiệp lại phải thay đổi chính sách huy động vốn. Chính sách kinh tế và tài chính của Nhà nước đối với doanh nghiệp: chính sách khuyến khích đầu tư; chính sách thuế; chính sách xuất khẩu, nhập khẩu; chế độ khấu hao tài sản cố định... Các yếu tố này có tác động rất lớn đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, tác động đến quy mô chi phí, doanh thu của doanh nghiệp… Mức độ cạnh tranh: Nếu doanh nghiệp hoạt động trong những ngành nghề, lĩnh vực có mức độ cạnh tranh cao, doanh nghiệp luôn phải không ngừng đổi mới thiết bị, công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm, cho quảng cáo, tiếp thị và tiêu thụ sản phẩm..., do đó, lượng vốn cần huy động sẽ tăng. Sv: Phạm Thị Hiên 13 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính Thị trường tài chính và hệ thống các trung gian tài chính: Hoạt động của doanh nghiệp gắn liền với thị trường tài chính, đây là nơi các doanh nghiệp có thể huy động vốn, đồng thời cũng là nơi mà doanh nghiệp có thể đầu tư các khoản tài chính tạm thời nhàn rỗi để tăng thêm mức sinh lời của vốn... Hoạt động của các trung gian tài chính cũng có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Sự phát triển của các trung gian tài chính tạo ra nhiều loại dịch vụ tài chính, từ đó doanh nghiệp có thể dễ dàng trong việc lựa chọn hình thức huy động vốn phù hợp nhất. Hơn nữa, sự cạnh tranh lành mạnh giữa các trung gian tài chính tạo điều kiện tốt hơn cho doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng nguồn vốn tín dụng với chi phí thấp. 1.1.2.3. Vai trò của quản trị tài chính doanh nghiệp Về cơ bản, quản trị tài chính doanh nghiệp có các vai trò cơ bản sau: Một là, huy động vốn đảm bảo cho các hoạt động của doanh nghiệp diễn ra bình thường và liên tục Vốn là tiền đề cho các hoạt động của doanh nghiệp, mọi hoạt động của doanh nghiệp đều cần đến vốn. Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp thường xuyên nảy sinh các nhu cầu vốn ngắn hạn phục vụ nhu cầu vốn lưu động và vốn dài hạn cho đầu tư phát triển. Có đáp ứng nhu cầu vốn kịp thời thì mọi hoạt động của doanh nghiệp mới diễn ra liên tục được. Trên cơ sở xem xét tình hình thị trường tài chính và điều kiện cụ thể của doanh nghiệp, các nhà quản trị phải đưa ra quyết định tối ưu nhất trong việc tổ chức huy động các nguồn vốn (bên trong, bên ngoài) đảm bảo nhu cầu vốn cho các hoạt động của doanh nghiệp. Một chính sách tài trợ đúng đắn không những giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro tài chính, mà còn tác động rất lớn đến việc thực hiện mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Hai là, tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Sv: Phạm Thị Hiên 14 Lớp: CQ50/11.13 Luận văn Tốt nghiệp Học viện Tài Chính Các nhà quản trị doanh nghiệp lựa chọn các dự án đầu tư tối ưu trên cơ sở cân nhắc, so sánh giữa tỷ suất sinh lời, chi phí huy động vốn và mức độ rủi ro của dự án đầu tư... Việc tổ chức huy động vốn kịp thời giúp cho doanh nghiệp chớp được cơ hội kinh doanh, tăng doanh thu và lợi nhuận doanh nghiệp. Việc lựa chọn các hình thức và phương pháp huy động vốn thích hợp, đảm bảo cơ cấu vốn tối ưu có thể giúp doanh nghiệp giảm bớt được chi phí sử dụng vốn, góp phần tăng lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Mặt khác, với việc huy động tối đa số vốn hiện có vào hoạt động kinh doanh có thể giúp doanh nghiệp tránh được thiệt hại do ứ đọng vốn, tăng vòng quay tài sản, giảm được số vốn vay từ đó giảm được tiền trả lãi vay, góp phần tăng lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp. Ba là, kiểm tra, giám sát một cách toàn diện các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng là quá trình vận động, chuyển hóa hình thái của vốn tiền tệ. Vì vậy, thông qua việc xem xét tình hình thu, chi tiền tệ hàng ngày, và nhất là thông qua việc phân tích đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp và việc thực hiện các chỉ tiêu tài chính, các nhà quản trị tài chính có thể kiểm soát kịp thời và toàn diện các mặt hoạt động của doanh nghiệp, từ đó chỉ ra những tồn tại và những tiềm năng chưa được khai thác để đưa ra các quyết định thích hợp, điều chỉnh các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu đề ra của doanh nghiệp 1.2.Đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp 1.2.1. Khái niệm, mục tiêu đánh giá thực trạng TCDN 1.2.1.1. Khái niệm đánh giá thực trạng TCDN Thuật ngữ “đánh giá” (evaluation) là đưa ra nhận định tổng hợp về các dữ kiện đo lường được qua các kỳ kiểm tra của một hay một nhóm đối tượng Sv: Phạm Thị Hiên 15 Lớp: CQ50/11.13