Tài liệu đánh giá quá trình lan truyền ô nhiễm trong môi trường không khí của dự án khai thác mỏ antimon đin chí, xã chiềng tương, huyện yên châu, tỉnh sơn la

TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI KHOA MÔI TRƢỜNG TRẦN THỊ KIM DUNG ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH LAN TRUYỀN Ô NHIỄM TRONG MÔI TRƢỜNG KHÔNG KHÍ CỦA DỰ ÁN “KHAI THÁC MỎ ANTIMON ĐIN CHÍ, XÃ CHIỀNG TƢƠNG, HUYỆN YÊN CHÂU,TỈNH SƠN LA” Hà Nội, tháng 5 năm 2015 TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI KHOA MÔI TRƢỜNG KHOA MÔI TRƢỜNG TRẦN THỊ KIM DUNG TRẦN THỊ KIM DUNG ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH LAN TRUYỀN Ô NHIỄM TRONG ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH LAN TRUYỀN Ô NHIỄM TRONG MÔI TRƢỜNG KHÔNG KHÍ CỦA DỰ ÁN “KHAI THÁC MỎ MÔI TRƢỜNG KHÔNG KHÍ CỦA DỰ ÁN “KHAI THÁC ANTIMON ĐIN CHÍ, XÃ CHIỀNG TƢƠNG, MỎ ANTIMON ĐIN CHÍ, XÃ CHIỀNG TƢƠNG, HUYỆN YÊN CHÂU,TỈNH SƠN LA” HUYỆN YÊN CHÂU,TỈNH SƠN LA” Chuyên ngành: Công nghệ kĩ thuật môi trƣờng Chuyên ngành: Công nghệ kĩ thuật môi trƣờng Mã ngành: 52510406 Mã ngành: 52510406 GVHD GVHD :: TS.Hoàng Ngọc Khắc TS.Hoàng Ngọc Khắc Hà Nội, tháng 5 năm 2015 Hà Nội, tháng 5 năm 2015 LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội, Viện Địa chất và Môi trƣờng – Tổng hội Địa chất Việt Nam và Đoàn Địa chất Viễn thám – Liên đoàn bản đồ địa chất Miền Bắc đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi nghiên cứu và hoàn thành đồ án tốt nghiệp. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới TS. Đào Văn Thịnh, TS. Hoàng Ngọc Khắc, ThS. Trần Ngọc Diễn đã tận tình hƣớng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu đồ án tốt nghiệp. Tôi xin cảm ơn các cô chú, anh chị cán bộ Viện Địa chất và Môi trƣờng – Tổng hội Địa chất Việt Nam, Đoàn Địa chất Viễn thám – Liên đoàn bản đồ địa chất Miền Bắc đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thực nghiệm. Ngoài ra, tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn tới gia đình, thầy cô, bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đồ án tốt nghiệp. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ............................................................................. 3 1.1. Tổng quan về dự án ................................................................................... 3 1.1.1. Tên dự án: ................................................................................................ 3 1.1.2. Chủ đầu tƣ ................................................................................................ 3 1.1.3. Vị trí của dự án ........................................................................................ 3 1.1.4. Quy mô dự án .......................................................................................... 5 1.1.5. Các giai đoạn thực hiện và hoạt động cúa dự án ..................................... 5 1.2. Tổng quan về ô nhiễm môi trƣờng không khí ở Việt Nam nói chung và tỉnh Sơn La nói riêng ......................................................................................... 6 1.2.1. Hiện trạng ô nhiễm không khí ở Việt Nam ............................................. 6 1.2.2. Hiện trạng ô nhiễm không khí tỉnh Sơn La ............................................. 8 1.3. Tổng quan về ô nhiễm môi trƣờng không khí của các dự án khai thác khoáng sản. ........................................................................................................ 9 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng tới quá trình lan truyền ô nhiễm trong môi trƣờng không khí ......................................................................................................... 12 1.5. Các nghiên cứu đánh giá quá trình lan truyền ô nhiễm trên thế giới và ở Việt Nam. ........................................................................................................ 15 1.5.1. Trên thế giới ....................................................................................... 15 1.5.2. Ở Việt Nam ......................................................................................... 16 1.6. Các phƣơng pháp đánh giá quá trình lan truyền ô nhiễm trong môi trƣờng không khí ............................................................................................. 16 CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG, ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................................................................... 18 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu.............................................................................. 18 2.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 18 2.2.1. Không gian nghiên cứu .......................................................................... 18 2.2.2. Thời gian nghiên cứu ............................................................................. 18 2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................... 18 2.3.1. Phƣơng pháp tổng hợp tài liệu ............................................................... 18 2.3.2. Phƣơng pháp thực địa ............................................................................ 18 2.3.3. Phƣơng pháp so sánh ............................................................................. 20 2.3.4. Phƣơng pháp sử dụng mô hình để xác định sự lan truyền ô nhiễm trong môi trƣờng không khí. ..................................................................................... 20 2.3.3.1. Mô hình Gauss ................................................................................... 20 2.3.3.2. Mô hình Gauss - Sutton ..................................................................... 21 CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................ 23 3.1. Nguồn phát sinh ô nhiễm ........................................................................ 23 3.1.1. Nguồn gây ô nhiễm không khí giai đoạn xây dựng mỏ ..................... 23 3.1.2. Nguồn gây ô nhiễm không khí giai đoạn hoạt động mỏ .................... 25 3.2. Kết quả mô hình ...................................................................................... 29 3.2.1. Số liệu đầu vào mô hình ..................................................................... 29 3.2.2. Bản đồ lan truyền các chất ô nhiễm không khí trong giai đoạn khai thác mỏ ...................................................................................................... 33 3.3. Đề xuất các biện pháp giảm thiểu ........................................................... 36 3.4. Giám sát chất lƣợng không khí ............................................................... 37 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 41 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 42 PHỤ LỤC ........................................................................................................ 40 DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Các giai đoạn thực hiện và hoạt động của dự án .............................. 6 Bảng 1.2: Nhiệt độ trung bình tháng và năm khu vực quan trắc (0C) ............ 13 Bảng 1.3: Độ ẩm trung bình tháng và năm (%) .............................................. 14 Bảng 1.4: Lƣợng mƣa trung bình tháng và năm (mm) ................................... 14 Bảng 1.5: Tốc độ gió trung bình tháng và năm (m/s) ..................................... 15 Bảng 1.6: Số giờ nắng trung bình tháng và năm (giờ) .................................... 15 Bảng 3.1: Hệ số phát thải khí do phƣơng tiện tham gia giao thông, .............. 24 Bảng 3.2: Lƣu lƣợng xe vận chuyển khu vực Dự án, ..................................... 25 Bảng 3.3: Tải lƣợng bụi trong quá trình hoạt động mỏ, ................................. 26 Bảng 3.4: Hệ số khuếch tán............................................................................. 26 Bảng 3.5: Nồng độ bụi trong không khí,......................................................... 27 Bảng 3.6: Hệ số phát thải khí do 1 phƣơng tiện tham gia giao thông, ........... 27 Bảng 3.7: Tải lƣợng phát sinh trung bình của các khí ô nhiễm, ..................... 28 Bảng 3.8: Nồng độ chất ô nhiễm phân bố theo khoảng cách.......................... 28 Bảng 3.9: Số liệu khí tƣợng dùng tính toán mô hình ...................................... 29 Bảng 3.10: Tổng hợp nồng độ chất ô nhiễm phân bố theo khoảng cách ....... 29 Bảng 3.11: Nồng độ chất ô nhiễm phân bố theo khoảng cách hiện tại ........... 31 Bảng 3.12: Nồng độ chất ô nhiễm phân bố theo khoảng cách (thực tế) ......... 32 DANH MỤC HÌNH Hình 1: Các vị trí lấy mẫu quan trắc ............................................................... 19 Hình 2: Bản đồ lan truyền các chất ô nhiễm hông khí tháng 1/2014 .............. 34 Hình 3: Bản đồ lan truyền các chất ô nhiễm tháng 7/2014 ............................. 35 Hình 4: Bản đồ quản lí giám sát chất lƣợng môi trƣờng không khí tháng 1/2014 .............................................................................................................. 38 Hình 5: Bản đồ quản lí giám sát chất lƣợng môi trƣờng không khí tháng 7/2014 .............................................................................................................. 39 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, chúng ta không thể phủ nhận đƣợc sự phát triển vƣợt bậc của nền kinh tế cũng nhƣ khoa học kỹ thuật của thế giới. Nền công nghiệp thế giới đã đạt đến trình độ kỹ thuật cao, với nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Cùng với sự phát triển ấy, mức sống của con ngƣời cũng đƣợc nâng cao và nhu cầu của con ngƣời cũng thay đổi. Tuy nhiên, hệ quả của sự phát triển ấy là một loạt các vấn đề về môi trƣờng nhƣ trái đất nóng lên, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nƣớc, mực nƣớc biển dâng hay biến đổi khí hậu. Trƣớc thực trạng ấy con ngƣời đã có ý thức về bảo vệ môi trƣờng, ý thức về mối quan hệ giữa “phát triển kinh tế” và “bảo vệ môi trƣờng”. Vấn đề “phát triển bền vững” đã không còn xa lạ và đây là mối quan tâm không của riêng ai đặc biệt là các nƣớc đang trên đà phát triển nhƣ Việt Nam chúng ta. Ngày nay ô nhiễm không khí đang là một vấn đề đáng quan tâm của Việt Nam cũng nhƣ toàn thế giới. "Ô nhiễm không khí là sự có mặt một chất lạ hoặc một sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khí, làm cho không khí không sạch hoặc gây ra sự toả mùi, có mùi khó chịu, giảm tầm nhìn xa (do bụi)". Khi tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, số lƣợng các khu công nghiệp, khu chế xuất ngày càng tăng, ngày càng nhiều bệnh tật ảnh hƣởng nghiêm trọng đến sức khỏe con ngƣời liên quan đến vấn đề ô nhiễm không khí. Các bệnh về da, mắt, đặc biệt là đƣờng hô hấp. Vì vậy việc xử lý bụi và khí thải trong quá trình sản xuất là điều tất yếu phải có trong các khu công nghiệp, nhà máy để bảo vệ môi trƣờng không khí. Hoà chung sự phát triển của nền kinh tề đất nƣớc, tốc độ xây dựng cơ sở hạ tầng, các khu công nghiệp, cầu cống, nhà cửa, đƣờng giao thông tỉnh Sơn La cũng trên đà tăng theo, nhu cầu sử dụng khoáng sản antimon đòi hỏi ngày càng nhiều. Antimon là sản phẩm đƣợc thị trƣờng trong và ngoài nƣớc có nhu cầu rất lớn, phục vụ trong nhiều lĩnh vực của đời sống, kinh tế, xã hội nhƣ: Ắc quy, hợp kim chống ma sát, diêm, lớp bọc cho sợi cáp, hàn chì, vòng 1 bi…Dự án khai thác Antimon Đin Chí, xã Chiềng Tƣơng, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La hứa hẹn sẽ đem lại nguồn thu nhập dồi dào, ổn định góp phần phát triển nền kinh tế, giải quyết nhu cầu việc làm cho ngƣời lao động ở xã Chiềng Tƣơng nói riêng và toàn tỉnh Sơn La nói chung. Tuy nhiên dự án ngoài việc mang lại các lợi ích kinh tế xã hội còn gây ra những tác động tiêu cực cho con ngƣời và môi trƣờng xung quanh. Giai đoạn thi công xây dựng, khai thác là giai đoạn gây tác động nhiều nhất của dự án tới môi trƣờng cũng nhƣ sức khỏe ngƣời dân. Vì vậy việc thực hiện đánh giá tác động môi trƣờng giúp ngăn ngừa và giảm thiểu các hậu quả tiêu cực của dự án tới môi trƣờng và ngƣời dân xung quanh dự án. Với lí do nhƣ vậy, nên em thực hiện đề tài “Đánh giá quá trình lan truyền ô nhễm trong môi trường không khí của dự án khai thác mỏ antimon Đin Chí, xã Chiềng Tương, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La” 2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2.1. Mục tiêu chung: Xác định đƣợc quá trình lan truyền ô nhiễm trong môi trƣờng không khí của dự án khai thác mỏ antimon Đin Chí, xã Chiềng Tƣơng, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La phục vụ cho đánh giá tác động môi trƣờng. 2.2. Mục tiêu cụ thể: - Xác định đƣợc nguồn thải (loại chất thải, lƣợng chất thải…). - Xác định các yếu tố ảnh hƣởng tới sự lan truyền ô nhiễm : tham số (thời tiết, địa hình,,). - Ứng dụng mô hình Gauss,tính toán mức độ lan truyền ô nhiễm. - Đề xuất biện pháp giảm thiểu các tác động tới môi trƣờng. 3. Nội dung nghiên cứu - Xác định nguồn thải, - Tìm hiểu các yếu tố ảnh hƣởng tới sự lan truyền ô nhiễm. - Ứng dụng mô hình lan truyền ô nhiễm trong môi trƣờng không khí. - Đề xuất các biện pháp giảm thiểu. 2