Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Khoa học tự nhiên Môi trường đánh giá hiện trạng công tác thu gom, vận chuyển và quản lí rác thải sinh hoạt t...

Tài liệu đánh giá hiện trạng công tác thu gom, vận chuyển và quản lí rác thải sinh hoạt tại thị trấn đu huyện phú lương tỉnh thái nguyên

.PDF
75
104
132

Mô tả:

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM LỤC VĂN ĐẠI Tên đề tài: “ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG CÔNG TÁC THU GOM, VẬN CHUYỂN VÀ QUẢN LÝ RÁC THẢI SINH HOẠT TẠI THỊ TRẤN ĐU HUYỆN PHÚ LƯƠNG - TỈNH THÁI NGUYÊN” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo Ngành Khoa Khóa học : Chính quy : Khoa học môi trường : Môi trường : 2014 - 2018 Thái Nguyên, 2018 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM LỤC VĂN ĐẠI Tên đề tài: “ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG CÔNG TÁC THU GOM, VẬN CHUYỂN VÀ QUẢN LÝ RÁC THẢI SINH HOẠT TẠI THỊ TRẤN ĐU HUYỆN PHÚ LƯƠNG - TỈNH THÁI NGUYÊN” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo Ngành Khoa Lớp Khóa học GVHD : Chính quy : Khoa học môi trường : Môi trường : K46 - KHMT - N03 : 2014 - 2018 : TS. Trần Thị Phả Thái Nguyên, 2018 i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành đề tài tốt nghiệp tôi đã được sự quan tâm, giúp đỡ tận tình của nhiều tập thể và cá nhân, nhân đây tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến: Tập thể các thầy, cô giáo trong Khoa Môi trường trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn đến cô giáo TS. TRẦN THỊ PHẢ đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành đề tài tốt nghiệp; Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Lương đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình thực tập và nghiên cứu tại cơ sở; Người dân trong các khu vực được chọn làm địa bàn nghiên cứu, đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập thông tin nghiên cứu để hoàn thành đề tài này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình và bạn bè đã chia sẻ, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành đề tài tốt nghiệp của mình. Tuy nhiên, do thời gian có hạn, năng lực và kinh nghiệm bản thân còn nhiều hạn chế nên đề tài không tránh khỏi còn nhiều thiếu sót. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo để đề tài này được hoàn thiện hơn. Một lần nữa tôi xin chân thành cám ơn tất cả sự giúp đỡ quý báu của các tập thể và cá nhân đã dành cho tôi. Thái Nguyên, ngày 11 tháng 05 năm 2018 Sinh Viên ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BVĐK : Bệnh viện đa khoa BVMT : Bảo vệ môi trường CBNV : Cán bộ nhân viên CT : Công ty CTR : Chất thải rắn DN : Doanh nghiệp KLN : Kim loại nặng KT - XH : Kinh tế - xã hội LBVMT : Luật bảo vệ môi trường QCVN : Quy chuẩn Việt Nam QL : Quản lý RTSH : Rác thải sinh hoạt TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam UBND : Uỷ ban nhân dân iii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 4.1: Tài nguyên đất thị trấn Đu .............................................................. 23 Bảng 4.2: Nguồn gốc phát sinh rác thải sinh hoạt tại huyện Phú Lương ....... 32 Bảng 4.3: Thành phần rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu ................................. 33 Bảng 4.4: Phương tiện thu gom của đơn vị trên địa bàn thị trấn Đu .............. 35 Bảng 4.5: Mức thu phí môi trường tại thị trấn Đu .......................................... 35 Bảng 4.6: Mức thu nhập của công nhân .......................................................... 35 Bảng 4.7: Các bãi rác trên địa bàn thị trấn Đu - Phú Lương .......................... 36 Bảng 4.8: Hiện trạng thu gom rác thải trên địa bàn thị trấn Đu ...................... 40 Bảng 4.9: Bảng ý kiến của người dân về chất lượng dịch vụ thu gom rác thải sinh hoạt trên địa bàn ....................................................................... 41 Bảng 4.10: Nhận thức của người dân về phân loại rác tại thị trấn Đu ............ 42 Bảng 4.11: Bảng Khối lượng và thành phần rác thải có khả năng tái chế tại thị trấn Đu ............................................................................................. 43 Bảng 4.12: Đánh giá của người dân về môi trường xung quanh khu xử lý rác .... 44 Bảng 4.13: Ý kiến của người dân về địa điểm tập kết rác thải trên địa bàn thị trấn Đu ............................................................................................. 44 iv DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1: Bản đồ huyện Phú Lương ............................................................... 20 Hình 4.2: Bản đồ sử dụng đất tại thị trấn Đu .................................................. 22 Hình 4.3: Cơ cấu tổ chức Ban quản lý môi trường - đô thị huyện Phú Lương .... 29 v MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................. ii DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... iii DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................ iv MỤC LỤC ......................................................................................................... v Phần 1: MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1 1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1 1.2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................. 2 1.3. Yêu cầu của đề tài ...................................................................................... 2 1.4. Ý nghĩa đề tài ............................................................................................. 3 1.4.1. Ý nghĩa của học tập và nghiên cứu khoa học ......................................... 3 1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn ..................................................................................... 3 Phần 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................. 4 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài .......................................................................... 4 2.1.1. Các khái niệm liên quan .......................................................................... 4 2.1.1.1. Khái niệm về chất thải ......................................................................... 4 2.1.1.2. Khái niệm về chất thải rắn ................................................................... 4 2.1.1.3. Khái niệm về chất thải rắn sinh hoạt .................................................... 5 2.1.2. Nguồn phát sinh, thành phần và phân loại chất thải rắn ......................... 5 2.1.2.1. Nguồn gốc phát sinh chất thải rắn ........................................................ 5 2.1.2.2. Thành phần chất thải rắn ...................................................................... 1 2.1.2.3. Phân loại chất thải rắn. ......................................................................... 1 2.1.2.4. Tác hại của chất thải rắn ...................................................................... 2 2.2. Cơ sở pháp lý ............................................................................................. 3 2.2.1. Các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lí chất thải rắn..... 3 vi 2.2.2. Các quy định của tỉnh Thái Nguyên trong quản lí chất thải sinh hoạt .... 5 2.3. Cơ sở lý luận của đề tài .............................................................................. 5 2.3.1. Hiện trạng quản lý, xử lý rác thải sinh hoạt trên thế giới ....................... 5 2.3.2. Tình hình phát sinh và quản lý rác thải sinh hoạt tại Việt Nam ........... 11 2.3.2.1. Hiện trạng phát sinh rác thải tại Việt Nam ........................................ 11 2.3.2.2. Các phương pháp xử lý rác thải sinh hoạt tại Việt Nam .................... 14 2.3.3. Tình hình quản lý, xử lý rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu .................... 14 Phần 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 16 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 16 3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............................................................ 16 3.3.Nội dung nghiên cứu ................................................................................. 16 3.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thị trấn Đu, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên .................................................................................................... 16 3.3.2. Điều tra tình trạng rác thải thị trấn Đu huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................................ 16 3.3.3. Đánh giá công tác thu gom và quản lý rác thải sinh hoạt tại huyện Phú Lương tỉnh Thái Nguyên ................................................................................. 17 3.3.4. Đề xuất các giải pháp xử lý và quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Phú Lương ............................................................................................ 17 3.4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 17 3.4.1. Phương pháp kế thừa............................................................................. 17 3.4.2. Phương pháp thu thập số liệu, thứ cấp .................................................. 17 3.4.3. Phương pháp điều tra trực tiếp và khảo sát thực địa ............................. 18 3.4.4. Phương pháp phân tích và tổng hợp số liệu .......................................... 19 Phần 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ............................. 20 4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Phú Lương ..................... 20 vii 4.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 20 4.1.1.1. Vị trí địa lý ......................................................................................... 20 4.1.1.2. Địa hình, địa mạo thị trấn đu và huyện phú lương ............................ 21 4.1.1.3. Khí hậu, thủy văn ............................................................................... 21 4.1.1.4. Các nguồn tài nguyên ......................................................................... 22 4.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ...................................................................... 24 4.2. Dân số và sự phân bố dân cư ................................................................... 24 4.2.1. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế ................................................ 24 4.2.1.1. Khu vực kinh tế nông nghiệp ............................................................. 24 4.2.1.2. Khu vực kinh tế công nghiệp ............................................................. 25 4.2.1.3. Khu vực kinh tế dịch vụ ..................................................................... 26 4.2.2. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và môi trường huyện Phú Lương ............................................................................................ 27 4.2.2.1. Thuận lợi ............................................................................................ 27 4.2.2.2. Khó khăn ............................................................................................ 27 4.3. Tổng quan về Ban quản lý môi trường - đô thị huyện Phú Lương .......... 28 4.4. Hiện trạng phát sinh rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu huyện Phú Lương ...... 31 4.4.1. Nguồn gốc phát sinh rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu ......................... 31 4.4.2. Thành phần rác thải ............................................................................... 32 4.5. Hiện trạng thu gom, xử lý rác thải ở thị trấn Đu huyện Phú Lương ........ 34 4.5.1. Tổ chức dịch vụ thu gom ...................................................................... 34 4.5.2. Phương tiện thu gom, vận chuyển rác thải............................................ 34 4.5.3. Tình hình thu phí ................................................................................... 35 4.5.4. Mức lương thu nhập của công nhân ...................................................... 35 4.5.5. Hiện trạng các bãi rác trên địa bàn thị trấn Đu - huyện Phú Lương ..... 36 4.5.6. Hiện trạng xử lý rác tại thị trấn Đu ....................................................... 37 4.6. Đánh giá tình hình thu gom, xử lý rác thải .............................................. 38 viii 4.6.1. Đánh giá hiện trạng thu gom rác thải tại thị trấn Đu ............................ 38 4.6.2. Đánh giá về chất lượng dịch vụ thu gom rác thải sinh hoạt trên địa bàn .. 40 4.6.3. Đánh giá về nhận thức của cộng đồng về công tác thu gom, xử lý và quản lý rác thải sinh hoạt tại huyện Phú Lương.............................................. 41 4.6.4. Đánh giá khả năng tái chế, tái sử dụng chất thải .................................. 43 4.6.5. Đánh giá của người dân về môi trường xung quanh khu xử lý rác. ..... 44 4.6.6. Đánh giá của người dân về địa điểm tập kết rác thải trên địa bàn thị trấn Đu........................................................................................................ 44 4.7. Đề xuất một số giải pháp quản lý rác thải sinh hoạt nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu .................................... 45 4.7.1. Thuận lợi và khó khăn trong công tác quản lý rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu ............................................................................................................. 45 4.7.2. Đề xuất một số giải pháp quản lý rác thải sinh hoạt nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu .................................... 46 Phần 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 51 5.1. Kết luận .................................................................................................... 51 5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 51 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 53 1 Phần 1 MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Rác thải là sản phẩm tất yếu của cuộc sống và nó được tạo ra từ mọi hoạt động sống của con người như sinh hoạt, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, khám chữa bệnh… Hiện nay, dân số gia tăng, nhu cầu tiêu dùng của con người ngày càng tăng cao đồng nghĩa với việc sẽ có một lượng rác thải sinh hoạt khổng lồ được tạo ra với thành phần đa dạng phức tạp, đặc biệt lại chứa nhiều chất nguy hại, điều đó đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe và chất lượng môi trường sống của chúng ta. Vì vậy, vấn đề rác thải đã và đang trở thành một vấn đề nóng bỏng của tất cả các quốc gia trên Thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Môi trường - Bộ TN&MT, hiện nay, tổng lượng chất thải rắn (CTR) sinh hoạt tại Việt Nam ước tính khoảng 12,8 triệu tấn/năm. Bên cạnh đó việc phát triển mạnh mẽ của các nhà máy, khu công nghiệp, việc sản xuất nông nghiệp và sự xuất hiện nhiều đô thị đã thải ra một lượng lớn rác thải. Tuy nhiên, công nghệ xử lý rác thải hiện có của cả nước phần lớn chưa thật sự hiện đại, sử dụng các công nghệ đa dụng cho nhiều loại chất thải và thường ở quy mô nhỏ, rác thải chưa được xử lý triệt để đã thải vào môi trường, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Trong những năm gần đây, vấn về rác thải sinh hoạt cũng trở thành thách thức lớn với tỉnh Thái Nguyên. Trong đó,thị trấn Đu huyện Phú Lương được coi là một trong những điểm nóng phải đối mặt với vấn đề này. Thị trấn Đu là huyện lỵ của Phú Lương là huyện miền núi, nằm ở cùng phía Bắc Tỉnh Thái Nguyên, cách trung tâm Thành Phố Thái Nguyên khoảng 22 km về phía Bắc. Những năm gần đây, kinh tế huyện đã có nhiều chuyển biến tích cực, quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ. Tuy 2 nhiên vẫn còn nhiều vấn đề bất cập, cơ sở hạ tầng, kỹ thuật còn yếu, sự phát triển không đồng đều, và tỷ lệ dân số vùng cao lớn, công tác quản lý, bảo vệ môi trường vẫn chưa được chú trọng, bên cạnh đó ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường của người dân còn chưa cao, dẫn đến phát sinh nhiều vấn đề môi trường, đặt biệt là vấn đề rác thải. Rác thải sinh hoạt chưa được thu gom, xử lý tốt đã làm thay đổi cảnh quan của huyện cũng như tác động xấu đến chất lượng môi trường sống của cộng đồng dân cư sống trên địa bàn huyện Phú Lương. Xuất phát từ thực trạng trên và được sự đồng ý của Ban Giám Hiệu Nhà Trường, Ban Chủ Nhiệm Khoa Môi Trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên, cùng với sự giúp đỡ của Ban Quản Lí Môi Trường Đô Thị huyện Phú Lương- tỉnh Thái Nguyên, em đã tiến hành đề tài “Đánh giá hiện trạng công tác thu gom, vận chuyển và quản lí rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đu huyện Phú Lương - tỉnh Thái Nguyên” dưới sự hướng dẫn của cô giáo TS.Trần Thị Phả, giảng viên trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên 1.2. Mục đích nghiên cứu - Tìm hiểu công tác thu gom và xử lí rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Phú Lương. - Đánh giá nhận thức của cộng đồng về công tác quản lí rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện. - Đề xuất một số biện pháp cải thiện nhằm nâng cao hiệu quả công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt phù hợp với điều kiện huyện Phú Lương. 1.3. Yêu cầu của đề tài - Số liệu phải trung thực, chính xác, khách quan. - Tìm ra những thuận lợi khó khăn trong công tác thi gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt. - Các giải pháp, kiến nghị đưa ra hiệu quả, phù hợp với thực tế của địa phương. 3 1.4. Ý nghĩa đề tài 1.4.1. Ý nghĩa của học tập và nghiên cứu khoa học - Nâng cao kiến thức thực tế cho bản thân. - Nâng cao kiến thức, kỹ năng và rút ra những kinh nghiệm thực tế phục vụ cho công tác sau này. - Vận dụng và phát huy được tất cả các kiến thức đã học tập và nghiên cứu. 1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn - Đánh giá được lượng rác thải phát sinh, hiện trạng thu gom, phân loại, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện. - Phát hiện những khó khăn bất cập và những thiếu sót trong công tác thu gom, quản lý và xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn thị trấn Đu - Đưa ra một số biện pháp quản lý và xử lý rác thải sinh hoạt phù hợp với điều kiện của huyện Phú Lương. 4 Phần 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài 2.1.1. Các khái niệm liên quan 2.1.1.1. Khái niệm về chất thải Chất thải là sản phẩm được phát sinh ra trong quá trình sinh hoạt của con người, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, thương mại du lịch, giao thông, sinh hoạt tại các gia đình, trường học, các khu dân cư, nhà hàng, khách sạn. Ngoài ra còn phát sinh trong giao thông vận tải như khí thải của các phương tiện giao thông đường bộ, đường thủy… Chất thải là kim loại, hóa chất và từ các vật liệu khác (Nguyễn Xuân Nguyên và cs, 2016) 2.1.1.2. Khái niệm về chất thải rắn Theo Điều 3 Nghị định số 59/2007/NĐ-CP ngày 09 tháng 04 năm 2007 của Chính phủ về quản lý chất thải rắn quy định [9]: - Chất thải rắn là chất thải ở thể rắn, được thải ra từ quá trình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt hoặc các hoạt động khác. Chất thải rắn bao gồm chất thải rắn thông thường và chất thải rắn nguy hại. - Chất thải rắn phát thải trong sinh hoạt cá nhân, hộ gia đình nơi công cộng gọi chung là chất thải rắn sinh hoạt. Chất thải rắn phát thải từ hoạt động sản xuất công nghiệp, làng nghề, kinh doanh, dịch vụ hoặc các hoạt động khác được gọi chung là chất thải rắn công nghiệp. - Thu gom chất thải rắn là hoạt động tập hợp, phân loại, đóng gói và lưu giữ tạm thời chất thải rắn tại nhiều điểm thu gom tới địa điểm hoặc cơ sở được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận - Lưu giữ chất thải rắn là việc giữ chất thải rắn trong một khoảng thời gian nhất định ở nơi được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận trước khi vận chuyển đến cơ sở xử lý. 5 - Vận chuyển chất thải rắn là quá trình chuyên chở chất thải rắn từ nơi phát sinh, thu gom, lưu giữ, trung chuyển đến nơi xử lý, tái chế, tái sử dụng hoặc bãi chôn lấp cuối cùng. - Xử lý chất thải rắn là quá trình sử dụng các giải pháp công nghệ, kỹ thuật làm giảm, loại bỏ, tiêu hủy các thành phần có hại hoặc không có ích trong chất thải rắn; thu hồi, tái chế, tái sử dụng lại các thành phần có ích trong chất thải rắn. 2.1.1.3. Khái niệm về chất thải rắn sinh hoạt Rác là thuật ngữ dùng để chỉ chất thải rắn hình dạng tương đối cố định, vứt bỏ từ hoạt động của con người. Rác sinh hoạt hay chất thải rắn sinh hoạt là một bộ phận của chất thải rắn, được hiểu là chất thải phát sinh từ các hoạt động hàng ngày của con người (Trần Quang Ninh, 2007) 2.1.2. Nguồn phát sinh, thành phần và phân loại chất thải rắn 2.1.2.1. Nguồn gốc phát sinh chất thải rắn  Các nguồn phát sinh chất thải rắn: - Hộ gia đình (nhà ở riêng biệt, khu tập thể, chung cư,…): Thực phẩm thừa, carton, nhựa, vải, da, gỗ vụn, thủy tinh, nilon, các kim loại khác, tro, lá cây, các chất thải đặc biệt (đồ điện hỏng, pin, bình điện, dầu, lốp xe,…) và các chất độc hại sử dụng trong gia đình. - Thương mại (kho, quán ăn, chợ, văn phòng, khách sạn, nhà in, trạm xăng dầu, gara…): Giấy, carton, nhựa, thức ăn thừa, thủy tinh, kim loại, các loại rác đặc biệt (dầu mỡ, lốp xe,…) và các chất độc hại. Công nghiệp (xây dựng, chế tạo, công nghiệp nhẹ, công nghiệp nặng, lọc dầu, nhà máy hóa chất, nhà máy điện,…): Chất thải từ quá trình công nghiệp, chất thải không phải từ quá trình công nghiệp (thức ăn thừa, tro, bã, chất thải xây dựng,…). 1 - Nông nghiệp (thu hoạch đồng ruộng, vườn, nông trại,…): Các chất thải nông nghiệp như rơm, rạ,… Các chất thải độc hại như chai, lọ, bao bì đựng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật,… (Nguyễn Đình Hương, 2003) [6]. 2.1.2.2. Thành phần chất thải rắn - Chất thải rắn nói chung là một hỗn hợp đồng nhất và phức tạp của nhiều vật chất khác nhau. Tùy theo cách phân loại, mỗi một loại chất thải rắn có một số thành phần đặc trưng nhất định. Thành phần chất thải rắn đô thị là bao quát hơn tất cả vì nó bao gồm mọi thứ chất thải rắn từ nhiều nguồn gốc phát sinh khác nhau (sinh hoạt, công nghiệp, y tế, xây dựng, chăn nuôi, xác chết, rác đường phố).  Các đặc trưng điển hình của chất thải rắn như sau: - Hợp phần có nguồn gốc hữu cơ cao (50,27% - 62,22%) - Chứa nhiều đất và cát, sỏi vụn, gạch vỡ - Độ ẩm cao, nhiệt trị thấp (900cal/kg) (Trần Hiếu Nhuệ và cs, 2001) [11]. 2.1.2.3. Phân loại chất thải rắn. - Theo vị trí hình thành: người ta phân biệt rác hay chất thải rắn trong nhà ngoài nhà, trên đường phố, chợ … - Theo thành phần hóa học và vật lý: người ta phân biệt theo các thành phần hữu cơ, vô cơ, cháy được, không cháy được, kim loại, phi kim loại da, giẻ vụn, cao su, chất dẻo … - Theo bản chất nguồn tạo thành: + Chất thải rắn sinh hoạt: kim loại, sành sứ, thủy tinh, gạch ngói vỡ, đất, đá, cao su, chất dẻo, thực phẩm dư thừa, xương động vật, tre, gỗ, lông gà vịt, vải, giấy, rơm, rạ, xác động vật, vỏ rau quả … + Chất thải rắn công nghiệp: Các phế thải vật liệu trong quá trình sản xuất công nghiệp, tro, xỉ trong các nhà máy nhiệt điện, các phế thải nhiên liệu phục vụ cho sản xuất, bao bì đóng gói sản phẩm. 2 + Chất thải xây dựng: đất, đá, vụn kim loại, chất dẻo, gạch ngói, bê tông vỡ do các hoạt động phá vỡ, xây dựng công trình… + Chất thải nông nghiệp: những mẩu bùn thừa thải ra từ các hoạt động nông nghiệp như: trồng trọt, thu hoạch lại các loại cây trồng, các sản phẩm thải ra từ chế biến sữa, các lò giết mổ… -Theo mức độ nguy hại, chất thải rắn được chia thành các loại: + Chất thải nguy hại: các loại hóa chất dễ gây phản ứng, độc hại, chất sinh học dễ thối rữa, các chất dễ cháy, nổ hoặc các chất phóng xạ, các chất thải nhiễm khuẩn, lây lan có nguy cơ đe dọa tới sức khỏe con người, động thực vật. + Chất thải y tế nguy hại: chất thải sinh hoạt ở phòng bệnh, mô hay bộ phận cơ thể cắt bỏ, các loại bông băng, gạc, nẹp, kim tiêm dùng trong khám bệnh, điều trị, phẫu thuật và các chất thải trong bệnh viện. + Chất thải không nguy hại: Là những chất thải không chứa các chất có một trong các đặc tính nguy hại trực tiếp hoặc tương tác thành phần. 2.1.2.4. Tác hại của chất thải rắn a, Tác hại của chất thải rắn đối với sức khỏe của cộng đồng Tác động của chất thải rắn lên sức khỏe con người thông qua ảnh hưởng của chúng lên các thành phần môi trường. Môi trường bị ô nhiễm tất yếu sẽ tác động đến sức khỏe của con người thông qua chuỗi thức ăn. Theo nghiên cứu của tổ chức thế giới (WHO), tỷ lệ người mắc bệnh ung thư ở các khu vực gần bãi chôn lấp rác thải chiếm tới 15,25% dân số. Ngoài ra, tỷ lệ mắc bệnh ngoại khoa, bệnh viện nhiễm ở phụ nữa do nguồn nước bị ô nhiễm chiếm tới 25% (Sở tài nguyên môi trường Ninh Bình, 2007), ô nhiễm không khí do quá trình phân hủy của rác thải cũng ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe cộng đồng. 3 b, Chất thải rắn làm giảm mỹ quan đô thị Chất thải rắn, đặc biệt là rác thải sinh hoạt nếu không được thu gom, vận chuyển đến nơi xử lý thì sẽ làm giảm mỹ quan đô thị. Nguyên nhân của hiện tượng này là do ý thức của người dân chưa cao. Tình trạng người dân đổ rác bừa bãi ra lòng lề đường và mương rãnh hở vẫn còn phổ biến gây ô nhiễm nguồn nước và ngập úng khi mưa. c, Chất thải rắn làm ô nhiễm môi trường + Đối với môi trường không khí: Quá trình phân hủy sinh học của rác thải tạo ra mùi hôi thối khó chịu tại các điểm trung chuyên rác thải trong khu dân cư đã gây ô nhiễm môi trường không khí. Đặt biệt, tại các bãi chôn lấp rác thải gây mùi hôi thối còn ảnh hưởng đến kinh tế và sức khỏe của người dân. + Đối với môi trường đất: Chất thải rắn đặc biệt là chất thải nguy hại chưa nhiều độc tố như hóa chất, KLN, chất phóng xạ… nếu không được xử lý đúng cách mà được chôn lấp như rác thải thông thường thì nguy cơ gây ô nhiễm môi trường là rất cao. + Đối với môi trường nước: Rác thải và các chất ô nhiễm làm biến đổi màu của nước mặn thành màu đen, từ không mùi đến có mùi khó chịu. Tải lượng của các chất bẩn hữu cơ đã làm cho thủy sinh vật trong nguồn nước bị xáo trộn (Cục bảo vệ môi trường 2004). Đối với môi trường nước dưới đất, vấn đề nhiễm bẩn Nitơ ở tầng nông cũng là hậu quả của nước rỉ rác và việc vứt bừa bãi rác thải không có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt. 2.2. Cơ sở pháp lý 2.2.1. Các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lí chất thải rắn. - Luật Bảo vệ môi trường (2014) được Quốc hội Nước CHXHCN Việt 4 Nam khóa XIII, kì họp thứ 7 thông qua ngày 23/6/2014 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2014; - Nghị định số 19/2015/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của luật bảo vệ môi trường 2015; - Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 09 tháng 04 năm 2015 của Chính phủ về việc quản lý chất thải rắn; - Nghị định 174/2015/NĐ-CP ngày 29/11/2015 của Chính phủ về phí bảo vệ môi trường đối với chất thải rắn; - Thông tư liên tịch số 01/2014/TTLB-BKHCN-BXD ngày 18/01/2014 của bộ Khoa học và Công nghệ và Môi trường và Bộ Xây dựng hướng dẫn các quy định về bảo vệ môi trường đối với việc lựa chọn điểm xây dựng và vận hành bãi chôn lấp chất thải rắn; - Thông tư số 13/2015/TT-BXD hướng dẫn một số điều của nghị định số 59/2015/NĐ-CP, trong đó chủ yếu hướng dẫn các quy hoạch quản lí chất thải vùng lên tỉnh và vùng áp tỉnh đối với đô thị và khu công nghiệp, khu kinh tế trọng điểm; - Quyết định số 104/2014/QĐ-TTg ngày 25/08/2014 của thủ tướng chính phủ phê duyệt chiến lược quốc gia về cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn đến năm 2020; - Quyết định số 58/2015/QĐ-TTg ngày 04/05/2015 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội Tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020; - Chỉ thị số 36/2016/CT-BNN về tăng cường các hoạt động bảo vệ môi trường nông thôn, trong đó đề cập đến nhiệm vụ quản lý chất thải rắn nông thôn; - Chỉ thị 81/2017/CT-BNN về chương trình quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, trong đó đề cập đến hai vấn đề chính là cấp nước sạch và nhà tiêu; 5 2.2.2. Các quy định của tỉnh Thái Nguyên trong quản lí chất thải sinh hoạt - Quyết định số 2284/QĐ-UB ngày 09 tháng 09 năm 2009 của ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên về việc ban hành quy định quản lí môi trường trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; - Quyết định số 2278/QĐ-UB ngày 04 tháng 08 năm 2000 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc quy định mức giá phí dịch vụ thu gom rác trên địa bàn thành phố Thái Nguyên; - Quy định số 1188/QĐ-UBND ngày 14/6/2014 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc phê duyệt Định hướng chiến lược phát triển bền vững tỉnh Thái Nguyên; - Nghị quyết số 32/2011/NQ-HQND ngày 12/12/2011 của HĐND tỉnh Thái Nguyên khóa XII về việc thông qua “Đề án bảo vệ Môi trường tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2011-2015”; - Công văn số 902/TCVG ngày 30 tháng 10 năm 2015 của sở Tài chính Vật giá Thái Nguyên về việc hướng dẫn thực hiện quyết định số 2278/2015/QĐ-UB ngày 04 tháng 08 năm 2015 của UBND tỉnh Thái Nguyên. - Chỉ thị số 16/CT-UBND ngày 16/9/2015 của UBND tỉnh Thái Nguyên về một số giải pháp cấp bách tăng cường công tác bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa trên địa bàn tỉnh. 2.3. Cơ sở lý luận của đề tài 2.3.1. Hiện trạng quản lý, xử lý rác thải sinh hoạt trên thế giới Tình hình phát sinh chất thải sinh hoạt ở một số nước khác nhau trên thế giới là khác nhau, tùy thuộc vào nhiều yếu tố kinh tế - xã hội và hệ thống quản lý của mỗi nước. Nói chung mức sống càng cao, lượng chất thải phát sinh càng nhiều. Nếu tính trung bình mỗi ngày một người thải ra môi trường 0,5 kg rác thải sinh hoạt trên toàn thế giới sẽ có thêm 3 triệu tấn rác thải mỗi ngày, một năm xấp xỉ khoảng 6 tỷ tấn rác.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan