Tài liệu đánh giá điểm nóng ô nhiễm môi trường lưu vực sông bắc hưng hải và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý

TRƯ NG I H C TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯ NG HÀ N I KHOA MÔI TRƯ NG BÙI NG C TRÂM ÁN T T NGHI P ÁNH GIÁ “ I M NÓNG Ô NHI M MÔI TRƯ NG” LƯU V C SÔNG B C HƯNG H I VÀ XU T GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU CÔNG TÁC QU N LÝ HÀ N I, 2016 TRƯ NG I H C TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯ NG HÀ N I KHOA MÔI TRƯ NG BÙI NG C TRÂM ÁN T T NGHI P ÁNH GIÁ “ I M NÓNG Ô NHI M MÔI TRƯ NG” LƯU V C SÔNG B C HƯNG H I VÀ XU T GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU CÔNG TÁC QU N LÝ Ngành : Qu n lý Tài nguyên và Môi trư ng Mã ngành : 52 85 01 01 GIÁO VIÊN HƯ NG D N: TS. TĂNG TH CƯ NG HÀ N I, 2016 L I CAM OAN Tôi xin cam oan: án t t nghi p này là k t qu nghiên c u và h c h i c a tôi dư i s hư ng d n c a TS. Tăng Th Cư ng – Chánh văn phòng B Tài nguyên và môi trư ng và ThS. Vũ Văn Doanh – Trư ng B môn Qu n Lý Môi trư ng - Khoa Môi trư ng, Trư ng không sao chép i h c Tài nguyên và Môi trư ng Hà N i, b t c tài li u nào. Các s li u ư c s d ng trong án là s li u do b n thân t thu th p và i u tra th c t , các s li u k th a ã ư c ghi rõ ngu n, th c hi n cho vi c phân tích, ánh giá, nh n xét trong khóa lu n. Ngoài ra, tôi có s d ng m t s nh n xét, nh n nh c a các tác gi t các tài có liên quan, ã ư c li t kê trong ph n tài li u tham kh o. N u như phát hi n có s gian l n, vi ph m quy ch c a nhà trư ng, tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m trư c h i ng cũng như k t qu án c a mình. Hà N i, ngày 19 tháng 5 năm 2016 Sinh viên Bùi Ng c Trâm L I C M ƠN Trong su t quá trình th c hi n c a b n thân, em ã nh n ư c s giúp án t t nghi p, ngoài s ph n u, n l c r t t n tình t phía Quý Th y Cô, các cô chú, anh ch trong và ngoài trư ng. V i t m lòng kính tr ng sâu s c và bi t ơn chân thành nh t, em xin ư c trân tr ng bày t l i c m ơn t i: TS. Tăng Th Cư ng, Chánh Văn Phòng B Tài nguyên và Môi trư ng, ngư i Th y ã ch d y, nh hư ng và ng viên em hoàn thành án t t nghi p. Th.S Vũ Văn Doanh, Trư ng B môn Qu n lý môi trư ng, Trư ng i h c Tài nguyên và Môi trư ng Hà N i, ngư i Th y áng kính ã h t lòng giúp , dành th i gian công s c hư ng d n, ch b o cho em trong su t quá trình th c hi n án. Các th y cô gi ng d y t i Khoa Môi trư ng, Trư ng i h c Tài nguyên và Môi trư ng Hà N i ã cung c p cho em nh ng ki n th c quý giá và ã t o m i i u ki n, giúp h t s c nhi t tình giúp em hoàn thành t t báo cáo này. Các anh ch cán b và chuyên viên Phòng B o v môi trư ng lưu v c sông và vùng ven bi n – C c Qu n lý Ch t th i và C i thi n môi trư ng, T ng c c Môi trư ng ã t n tình ch b o, t o i u ki n t t nh t cho em hoàn thành án c a mình. Các chuyên gia trong lĩnh v c ánh giá hi n tr ng và b o v môi trư ng nư c lưu v c sông t i T ng c c Môi trư ng, các chuyên viên t i Trung tâm nghiên c u bi n i toàn c u (C RGC) cũng như nh ng ngư i dân ã dành th i gian ưa ra nh ng ý ki n h t s c quý báu, h tr tr l i câu h i tham v n. Và em xin chân thành c m ơn gia ình, b n bè ã Tuy nhiên, do trình ng viên, giúp hi u bi t c a b n thân còn h n ch , trong em. án t t nghi p s không tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y, em r t mong nh n ư c s ch b o, óng góp ý ki n c a các th y, cô cùng các anh, ch và các b n báo cáo c a mình có th tr nên hoàn thi n hơn. Em xin chân thành c m ơn! Hà N i, ngày 19 tháng 05 năm 2016 M CL C L I CAM OAN L I C M ƠN M CL C DANH M C B NG DANH M C T VI T T T M U ............................................................................................................ 1 1. Lí do l a ch n tài................................................................................ 1 2. M c tiêu nghiên c u................................................................................ 2 3. N i dung nghiên c u ............................................................................... 2 CHƯƠNG 1. T NG QUAN .............................................................................. 3 1.1. M t s khái ni m v ô nhi m và i m nóng ô nhi m môi trư ng.......... 3 1.2. Các cơ s pháp lý liên quan n tiêu chí xác nh i m nóng ô nhi m môi trư ng. ................................................................................................. 4 1.3. Hi n tr ng các nghiên c u v i m nóng ô nhi m môi trư ng. ............. 5 1.3.1. Hi n tr ng ô nhi m môi trư ng lưu v c sông. ............................. 5 1.3.2. Hi n tr ng các công trình nghiên c u v i m nóng ô nhi m môi trư ng. ................................................................................ 7 1.3.3. T ng quan v phương pháp tham v n ý ki n chuyên gia theo vòng l p Delphi và cách th c s d ng phương pháp Delphi trong vi c xây d ng b tiêu chí xác nh i m nóng ô nhi m môi trư ng. ................................................................................ 9 1.4. Khái quát v i u ki n t nhiên – kinh t xã h i lưu v c sông B c Hưng H i. ................................................................................................. 10 1.4.1. c i m a lý t nhiên ........................................................... 10 1.4.2. c i m v kinh t - xã h i...................................................... 13 1.4.3. T ng quan v hi n tr ng chât lư ng nư c c a sông B c Hưng H i ..................................................................................... 15 CHƯƠNG 2. I TƯ NG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U .............. 18 2.1. i tư ng và ph m vi nghiên c u....................................................... 18 2.2. Phương pháp nghiên c u .................................................................... 18 2.2.1. Phương pháp thu th p, th ng kê và t ng h p tài li u ................. 18 2.2.2. Phương pháp i u tra, kh o sát th c a .................................... 19 2.2.3. Phương pháp chuyên gia – Delphi ............................................. 19 2.2.4. Phương pháp ma tr n ................................................................ 22 2.2.5. Phương pháp tham v n c ng ng ............................................ 24 CHƯƠNG 3. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N......................... 25 3.1. Áp d ng phương pháp Delphi ph ng v n chuyên gia xây d ng b tiêu chí cơ b n xác nh “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” lưu v c sông. .. 25 3.2. Áp d ng xác nh “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” lưu v c sông B c Hưng H i. ................................................................................................. 40 3.2.1. Danh sách các i m ô nhi m nghi ng là “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” ............................................................................. 40 3.2.2. Áp d ng b tiêu chí tính toán i v i t ng i m nghi ng là “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” lưu v c sông. ....................... 43 3.3. xu t gi i pháp nâng cao hi u qu công tác qu n lý. ....................... 60 3.3.1. i v i i m nóng ô nhi m sông C u Bây (Hà N i) ................. 60 3.3.2. i v i i m nóng ô nhi m o n sông B c Hưng H i ch y qua làng ngh úc ng i Bái (B c Ninh) ............................... 61 K T LU N, KI N NGH ............................................................................... 62 1. K t lu n ................................................................................................ 62 2. Ki n ngh .............................................................................................. 63 TÀI LI U THAM KH O ............................................................................... 64 PH L C 1 DANH M C B NG B ng 1.1. B tiêu chí c th xác nh và ánh giá i m nóng ô nhi m môi trư ng nư c liên vùng trên lưu v c h th ng sông ng Nai ........................ 8 B ng 2.1. Danh sách chuyên gia tham gia tr l i ph ng v n l n 1...................... 20 B ng 2.2. Danh sách chuyên gia tham gia tr l i ph ng v n l n 2...................... 20 B ng 2.3. Danh sách chuyên gia tham gia tr l i ph ng v n l n 3...................... 22 B ng 2.4. B ng phân b s phi u i u tra ngư i dân ......................................... 24 B ng 3.1. B tiêu chí c th ( xu t) xác nh và ánh giá “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” nư c liên vùng trên lưu v c h th ng sông B c Hưng H i .................................................................................................... 25 B ng 3.2. T ng h p k t qu tham v n chuyên gia v nhóm tiêu chí – l n 1 .................................................................................................................. 27 B ng 3.3. T ng h p k t qu tham v n chuyên gia v các tiêu chí trong nhóm – l n 1 ...................................................................................................... 28 B ng 3.4. T ng h p k t qu tham v n chuyên gia v nhóm tiêu chí – l n 2 .................................................................................................................. 30 B ng 3.5. T ng h p k t qu tham v n chuyên gia v các tiêu chí trong nhóm – l n 2 ...................................................................................................... 30 B ng 3.6. T ng h p k t qu tham v n chuyên gia v b các tiêu chí cơ b n xác nh ““ i m nóng ô nhi m môi trư ng” lưu v c sông” .................... 32 B ng 3.7. K t qu ánh giá các tiêu chí c a các tiêu chí v n ng các thông s ô nhi m nư c m t.......................................................................... 33 B ng 3.8. K t qu ánh giá các tiêu chí c a nhóm tiêu chí xác nh ô nhi m môi trư ng nư c ( i v i Các tiêu chí ánh giá nhanh) .......................... 35 B ng 3.9. K t qu ánh giá các tiêu chí c a nhóm tiêu chí v thông tin báo chí và dư lu n ............................................................................................. 36 B ng 3.10. K t qu ánh giá các tiêu chí c a nhóm tiêu chí v s xác nh n c a cơ quan qu n lý môi trư ng a phương.............................................. 37 B ng 3.11. B tiêu chí c th xác nh và ánh giá “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” lưu v c sông ....................................................................... 38 B ng 3.12. Danh m c các i m ô nhi m nghi ng là “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” trên lưu v c sông B c Hưng H i ......................................... 40 B ng 3.13. Áp d ng tính toán i v i i m nghi ng là i m nóng: Sông C u An ..................................................................................................... 44 B ng 3.14. Áp d ng tính toán i v i i m nghi ng là i m nóng: Sông C u Bây .................................................................................................... 47 B ng 3.15. Áp d ng tính toán i v i i m nghi ng là i m nóng: Sông B c Hưng H i o n ch y qua làng ngh úc ng i Bái ....................... 50 B ng 3.16. Áp d ng tính toán i v i i m nghi ng là i m nóng: Sông B c Hưng H i o n ch y qua phía tây huy n Văn Lâm ............................ 53 B ng 3.17. Áp d ng tính toán i v i i m nghi ng là i m nóng: C ng Bình Lâu thu c nhánh sông Kim Sơn ....................................................... 56 DANH M C HÌNH Hình 1.1. B n v trí sông B c Hưng H i........................................................ 10 Hình 1.2. Di n bi n DO trên sông B c Hưng H i năm 2014 .............................. 15 Hình 1.3. Di n bi n COD trên sông B c Hưng H i năm 2014 ........................... 15 Hình 1.4. Di n bi n BOD5 trên sông B c Hưng H i năm 2014 .......................... 16 Hình 1.5. Di n bi n T ng ch t r n lơ l ng trên sông B c Hưng H i .................. 17 Hình 1.6. Di n bi n Coliform trên sông B c Hưng H i năm 2014 ..................... 17 Hình 3.1. B n v trí nghi ng là “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” trên lưu v c sông B c Hưng H i........................................................................ 42 Hình 3.2. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n mùi hôi th i kéo dài t i sông C u An ............................................................................. 43 Hình 3.3. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng cá ch t hàng lo t t i sông C u An ........................................................... 43 Hình 3.4. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng nư c i màu kéo dài t i sông C u An .................................................... 43 Hình 3.5. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n mùi hôi th i kéo dài t i sông C u Bây ............................................................................ 46 Hình 3.6. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng cá ch t hàng lo t t i sông C u Bây .......................................................... 46 Hình 3.7. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng nư c i màu kéo dài t i sông C u Bây ................................................... 46 Hình 3.8. K t qu tham v n ngư i dân khu v c sông C u Bây v t n su t g i ơn thư khi u n i n cơ quan a phương và báo chí .......................... 46 Hình 3.9. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n mùi hôi th i kéo dài t i sông BHH o n qua làng ngh i Bái ..................................... 49 Hình 3.10. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng cá ch t hàng lo t t i sông BHH o n qua làng ngh i Bái.................... 49 Hình 3.11. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng nư c i màu kéo dài t i sông BHH o n qua làng ngh i Bái..................................................................................................................... 49 Hình 3.12. K t qu tham v n ngư i dân khu v c làng ngh i Bái v t n su t g i ơn thư khi u n i n cơ quan a phương và báo chí..................... 49 Hình 3.13. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n mùi hôi th i kéo dài t i sông BHH o n qua phía tây huy n Văn Lâm ........................... 52 Hình 3.14. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng cá ch t hàng lo t t i sông BHH o n qua phía tây huy n Văn Lâm ................................................................................................................... 52 Hình 3.15. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng nư c i màu kéo dài t i sông BHH o n qua phía tây huy n Văn Lâm ........................................................................................................... 52 Hình 3.16. K t qu tham v n ngư i dân khu v c phía tây huy n Văn Lâm v t n su t g i ơn thư khi u n i t i cơ quan a phương, báo chí ............. 52 Hình 3.17. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n mùi hôi th i kéo dài t i khu v c c ng Bình Lâu - sông Kim Sơn .................................... 55 Hình 3.18. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng cá ch t hàng lo t t i khu v c c ng Bình Lâu - sông Kim Sơn .................. 55 Hình 3.19. K t qu tham v n ngư i dân v t n su t xu t hi n hi n tư ng nư c i màu kéo dài t i khu v c c ng Bình Lâu - sông Kim Sơn .................................................................................................................... 55 Hình 3.20. K t qu tham v n ngư i dân t i khu v c c ng Bình Lâu sông Kim Sơn v t n su t g i ơn thư khi u n i t i cơ quan a phương, báo chí ................................................................................................. 55 Hình 3.21. B n “ i m nóng ô nhi m môi trư ng” lưu v c sông B c Hưng H i........................................................................................................... 59 DANH M C T VI T T T T vi t t t BHH BTNMT BVMT CCN T B B B C hoàn ch nh c Hưng H i Tài nguyên và Môi trư ng o v môi trư ng m công nghi p CP CTNH TM Chính ph Ch t th i nguy h i ánh giá tác ng môi trư ng KCN LVS MT N Khu công nghi p Lưu v c sông Môi trư ng Ngh nh Q QCVN QLMT Quy t nh Quy chu n Vi t Nam Qu n lý môi trư ng SX TCMT TN&MT UBND S n xu t T ng c c Môi trư ng Tài nguyên và Môi trư ng y ban nhân dân