Tài liệu đánh giá công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án trường trung cấp luật thái nguyên tại xã quyết thắng thành phố thái nguyên (giai đoạn 2)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM PHẠM KIM TUYẾN Tên đề tài: ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG DỰ ÁN TRƯỜNG TRUNG CẤP LUẬT THÁI NGUYÊN TẠI XÃ QUYẾT THẮNGTHÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN TỈNH THÁI NGUYÊN (GIAI ĐOẠN2) KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành :Địa chính môi trường Khoa : Quản lý tài nguyên Khóa học : 2013 – 2017 Thái nguyên – năm 2017 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM PHẠM KIM TUYẾN Tên đề tài: ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG DỰ ÁN TRƯỜNG TRUNG CẤP LUẬT THÁI NGUYÊN TẠI XÃ QUYẾT THẮNGTHÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN TỈNH THÁI NGUYÊN (GIAI ĐOẠN2) KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành :Địa chính môi trường Khoa : Quản lý tài nguyên Lớp : K45 ĐCMT N03 Khóa học : 2013 – 2017 Giảng viên hướng dẫn : Th.S Nông Thu Huyền Thái nguyên – năm 2017 i LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian dài học tập và nghiên cứu tại trường em đã được phân công về thực tập tốt nghiệp tại Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Thái Nguyên.Đến nay em đã thực tập xong và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban chủ nhiệm khoa cùng toàn thể các thầy giáo, cô giáo trong Khoa Quản lý tài nguyên - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã giúp đỡ tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu và đặc biệt là cô giáo hướng dẫn ThS. Nông Thu Huyền đã hướng dẫn giúp đỡ em tận tình và chu đáo trong suốt quá trình học tập và triển khai nghiên cứu đề tài. Em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới ban Lãnh đạo và toàn thể các anh, chị, cô, chú cán bộ của Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và trực tiếp giúp đỡ em trong quá trình thực tập tốt nghiệp. Bên cạnh đó em cũng nhận được sự quan tâm, động viên, tạo điều kiện giúp đỡ tận tình của gia đình và bạn bè của em. Với tấm lòng biết ơn sâu sắc em xin chân thành cảm ơn trước sự giúp đỡ quý báu đó. Em xin chân thành cảm ơn ! Thái Nguyên, ngày tháng năm 2017 Sinh viên Phạm Kim Tuyến ii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 4.1: Tỷ trọng cơ cấu kinh tế xã Quyết Thắng năm 2016 ................................ 27 Bảng 4.2: Hiện trạng dân số của xã Quyết Thắng năm 2016 .................................. 28 Bảng4.3: Hiện trạng lao động ................................................................................ 28 Bảng 4.4: Hiện trạng sử dụng đất xã Quyết Thắng năm 2015 ................................ 33 Bảng 4.5: Diện tích thu hồi đất qua các đợt trong giai đoạn 2 của dự án xây dựng trường trung cấp luật Thái Nguyên ........................................................................ 38 Bảng 4.6: Kết quả bồi thường về đất ở................................................................... 40 Bảng 4.7: Kết quả bồi thường đất nông nghiệp ...................................................... 42 Bảng 4.8: Kết quả bồi thường về nhà và các công trình vật, kiến trúc .................... 43 Bảng 4.9: Kết quả bồi thường cây cối, hoa màu, vật nuôi ...................................... 44 Bảng 4.10: Kết quả thực hiện hỗ trợ ...................................................................... 46 Bảng 4.11. Tổng hợp kinh phí bồi thường GPMB của dự án xây dựng Trường trung cấp Luật Thái Nguyên (giai đoạn 2)....................................................................... 48 Bảng 4.12: Ảnh hưởng của dự án đến việc làm của người dân trong khu vực dự án .............................................................................................................................. 49 Bảng 4.13: Ảnh hưởng của dự án đến thu nhập của người dân trong khu vực dự án .............................................................................................................................. 50 Bảng 4.14: Ảnh hưởng của dự án đến an ninh trật tự xã hội khu vực dự án............ 51 Bảng 4.15: Ảnh hưởng của dự án đến môi trường khu vực dự án........................... 52 iii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1: Vị trí xã Quyết Thắng, thành phố Thái Nguyên ...................................... 24 Hình 4.2: Người dân bên ruộng trồng hoa màu của mình ....................................... 29 Hình 4.3: Người dân bên ruộng lúa chín ................................................................ 30 Hình 4.4: Người nông dân hái chè ......................................................................... 30 Hình 4.5: Xưởng chế biến lâm sản quy mô nhỏ của xã .......................................... 31 Hình 4.6: Người dân sản xuất chè thủ công ........................................................... 31 Hình 4.7: cửa hàng tạp hóa nhỏ của người dân ...................................................... 32 Hình 4.8: phối cảnh tổng thể Trường trung cấp Luật Thái Nguyên ........................ 37 iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Tên viết tắt Tên đầy đủ 1 UBND Ủy ban nhân dân 2 NĐ Nghị định 3 CP Chính phủ 4 QĐ Quyết định 5 TT Thông tư 6 HĐND Hội đồng nhân dân 7 BTC Bộ tài chính 8 TN&MT Tài nguyên và môi trường 9 GCNQSD Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 10 GPMB Giải phóng mặt bằng 11 BTGPMB Bồi thường giải phóng mặt bằng 12 HT&TĐC Hỗ trợ và tái định cư 13 TĐC Tái định cư v MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ..........................................................................................................i DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................ii DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................... iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT......................................................................... iv MỤC LỤC .............................................................................................................. v PHẦN 1 MỞ ĐẦU ................................................................................................. 1 1.1. Đặt vấn đề ........................................................................................................ 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu tổng quát ......................................................................................... 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể ............................................................................................... 2 1.3. Yêu cầu của đề tài............................................................................................. 2 1.4. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................. 3 1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và thực tiễn khoa học .................................................. 3 1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn: ................................................................................. 3 PHẦN 2 TỔNG QUANTÀI LIỆU ........................................................................ 4 2.1. Cơ sở pháp lý của đề tài .................................................................................... 4 2.1.1. Các văn bản pháp quy của nhà nước có liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ....................................................................................................... 4 2.1.2. Các văn bản pháp quy của Thái Nguyên có liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ................................................................................................ 4 2.2. Khái quát về công tác bồi thường GPMB.......................................................... 5 2.2.1. Khái niệm về bồi thường GPMB.................................................................... 5 2.2.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường GPMB .................................................... 6 2.2.3. Những yếu tố tác động đến công tác GPMB .................................................. 6 2.2.4. Đối tượng được bồi thường khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng ........ 7 vi 2.2.5. Quy trình của công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .................................................................................................................... 9 2.3. Thực trạng về công tác bồi thường GPMB trên thế giới và ở Việt Nam .......... 11 2.3.1 Thực trạng công tác bồi thường GPMB ở một số nước trên thế giới.............. 11 2.3.2. Thực trạng công tác bồi thường GPMB ở một số tỉnh của Việt Nam ............ 13 2.3.3. Thực trạng công tác bồi thường GPMB ở tỉnh Thái Nguyên ........................ 20 PHẦN 3ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..... 22 3.1. Đối tượng phạm vi .......................................................................................... 22 3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ................................................................... 22 3.3. Nội dung tiến hành nghiên cứu ....................................................................... 22 3.4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 22 3.4.1. Điều tra thu thập tài liệu, số liệu .................................................................. 22 3.4.2. Phương pháp xử lý thông tin, số liệu ............................................................ 23 3.4.3. Phương pháp phân tích, so sánh ................................................................... 23 3.4.4. Phương pháp thống kê ................................................................................. 23 PHẦN 4KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................... 24 4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã Quyết Thắng ................................. 24 4.1.1. Điều kiện tự nhiên ....................................................................................... 24 4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội. ............................................................................ 27 4.1.3. Tình hình sử dụng đất .................................................................................. 32 4.1.4. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội của xã Quyết Thắng.. 34 4.2. tổng quan về dự án và những vấn đề liên quan ................................................ 36 4.2.1. Vài nét về Dự án trường trung cấp luật Thái Nguyên ................................... 36 4.2.2. Quy mô dự án .............................................................................................. 37 4.2.3. Tổng hợp diện tích đất thu hồi qua các đợt trong giai đoạn 2 của dự án xây dựng trường Trung cấp Luật Thái Nguyên............................................................. 37 4.3. Đánh giá công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án xây dựng trường Trung cấp Luật Thái Nguyên ................................................................................. 39 4.3.1. Kết quả bồi thường về đất ............................................................................ 39 vii 4.3.2. Kết quả bồi thường tài sản vật kiến trúc ....................................................... 43 4.3.3. Kết quả bồi thường cây cối, hoa màu, vật nuôi............................................. 44 4.3.4. Kết quả thực hiện chính sách bồi thường hỗ trợ và bố trí tái định cư của dự án .............................................................................................................................. 45 4.3.5. Tổng hợp kinh phí bồi thường GPMB giai đoạn 2 của dự án........................ 48 4.4. Đánh giá ảnh hưởng của dự án xây dựng trường trung cấp Luật Thái Nguyên (giai đoạn 2) đến đời sống người dân ..................................................................... 49 4.4.1. Đánh giá ảnh hưởng của dự án đến việc làm của người dân trong khu vực dự án Trường trung cấp Luật Thái Nguyên (giai đoạn 2) ............................................ 49 4.4.2. Đánh giá ảnh hưởng của dự án đến thu nhập của người dân trong khu vực dự án .......................................................................................................................... 50 4.4.3. Đánh giá ảnh hưởng của dự án đến an ninh trật tự xã hội khu vực dự án ...... 51 4.4.4. Đánh giá ảnh hưởng của dự án đến môi trường khu vực dự án ..................... 52 4.5. Đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong công tác GPMB và đề xuất phương án giải quyết ............................................................................................. 53 4.5.1. Thuận lợi ..................................................................................................... 53 4.5.2. Khó khăn, tồn tại ......................................................................................... 54 4.5.3. Đề xuất phương án giải quyết và rút ra những bài học kinh nghiệm trong công tác GPMB.............................................................................................................. 54 PHẦN 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................. 57 5.1. Kết luận .......................................................................................................... 57 5.2. Đề nghị ........................................................................................................... 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 61 viii 1 PHẦN 1 MỞ ĐẦU 1.1.Đặt vấn đề Đất đai ngoài chức năng vốn có của nó là tự liệu sản xuất đặc biệt không thể thay thế, thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các công trình kinh tế, văn hoá,xã hội an ninh và quốc phòng thì trong thời điểm phát triển kinh tế mới, đất đai còn có thêm chức năng tạo nguồn vốn và thu hút cho đầu tư phát triển kinh tế mang ý nghĩa rất quan trọng. Trong những năm qua, Nhà nước đã thực hiện mạnh mẽ chủ trương công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và thực tế đã cho thấy nền kinh tế đã có những bước phát triển vượt bậc, đời sống nhân dân đã và đang từng bước được cải thiện, hạ tầng xã hội cũng như hạ tầng kỹ thuật được thay đổi tạo ra bộ mặt mới cho đất nước và thu hẹp dần khoảng cách đối với các nước phát triển. Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách và đã được các địa phương nỗ lực vận dụng để giải quyết vấn đề bồi thường, tái định cư, bảo đảm việc làm, thu nhập và đời sống của người dân có đất bị thu hồi. Song tình trạng thiếu việc làm, thất nghiệp, không chuyển đổi được nghề nghiệp, khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt nơi ở mới, đặc biệt đối với người nông dân bị thu hồi đất đã và đang diễn ra ở nhiều địa phương. Nguyên nhân này một phần do nhiều nơi thực hiện đền bù, tái định cư, đào tạo, giải quyết việc làm cho người dân bị thu hồi đất còn chưa hợp lý, dẫn đến tình trạng khiếu kiện gây mất trật tự, an ninh xã hội. Bên cạnh đó, bản thân người dân bị thu hồi đất còn thụ động trông chờ vào Nhà nước, chưa tích cực tự đào tạo để đáp ứng với sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Ngoài ra khung giá bồi thường của nhà nước thấp hơn so với giá thị trường nên người dân không chấp nhận mức giá đó, họ cho rằng mức bồi thường như vậy là chưa thỏa đáng. Do đó, các hộ không tự nguyện di chuyển, điều đó đã làm chậm tiến độ GPMB, ảnh hưởng nhiều đến thời gian hoàn thành dự án. Để công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của Thái Nguyên nói chung và của xã Quyết Thắng, tp Thái Nguyên nói riêng trở thành yếu tố thực sự thúc đẩy sự 2 phát triển kinh tế và phù hợp với cơ chế thị trường vừa phải giải quyết các vấn đề xã hội. Được sự đồng ý của Ban Giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Quản lý Tài Nguyên, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, dưới sự hướng dẫn của cô giáo, ThS.Nông Thu Huyền, em tiến hành thực hiện đề tài:“ Đánh giá công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án trường trung cấp luật Thái Nguyên tại xã Quyết Thắng thành phố Thái Nguyên (giai đoạn 2)” 1.2. Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1. Mục tiêu tổng quát Đánh giá công tác bồi thường, GPMB dự án trường trung cấp luật Thái Nguyên (giai đoạn 2) tại xã Quyết Thắng, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên. Từ đó tìm ra những thuận lợi, khó khăn và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác này cho xã Quyết Thắng trong thời gian tới. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Quyết Thắng, Tp Thái Nguyên - Đánh giá kết quả công tác bồi thường. GPMB của dự ántrường trung cấp luật Thái Nguyên (giai đoạn 2)tại xã Quyết Thắng thành phố Thái Nguyên. - Đánh giá ảnh hưởng của dự án đến đời sống kinh tế - xã hội và môi trường của người dân. - Đánh giá thuận lợi. khó khăn và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bồi thường, GPMB cho địa phương thời gian tới 1.3. Yêu cầu của đề tài - Nắm chắc luật đất đai, các quyết định có lien quan đến công tác giải phóng mặt bằng. - Nắm chắc các Nghị định, thông tư, quyết định, văn bản hướng dẫn thi hành luật và khung giá đền bù của Chính phủ và của địa phương có liên quan đến bồi thường thiệt hại. - Số liệu điều tra, thu thập phải đảm bảo chính xác, khách quan. - Phân tích và nhận xét công tác giải phóng mặt bằng dự án trường trung cấp luật Thái Nguyên tại xã Quyết Thắng thành phố Thái Nguyên, giai đoạn 2 3 - Đề xuất phương án giải quyết dụa trên cơ sở Ngị định, quy định và kinh nghiệm đã làm. - Kết quả phải được các cấp ngành có trách nhiệm nghiệm thu và tổ chức cá nhân, hộ gia đình nhất trí. 1.4. Ý nghĩa của đề tài 1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và thực tiễn khoa học - Đề tài này giúp sinh viên củng cố và hoàn thiện kiến thức đã học trong nhà trường để áp dụng vào thực tế công việc. Qua đó biết cách thu thập, tổng hợp xử lý số liệu và biết cách trình bày một báo cáo khoa học hoàn chỉnh - Nắm chắc các quyết định bồi thường và giải phóng mặt bằng bằng việc áp dụng kinh nghiệm thực tế công việc. 1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn: - Đối với bản thân việc tìm hiểu và vận dụng chính sách của nhà nước trong công tác giải phóng mặt bằng giúp bổ sung kinh nghiệm trong công tác quản lí Nhà nước về đất đai nhanh, đầy đủ và hoàn thiện hơn. - Đối với địa phương có thể nâng cao hiệu quả việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Đảm bảo ấp dụng chính xác, đúng, đủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cự cho những hộ dân bị nhà nước thu hồi đất. Rút kinh nghiệm trong việc giải quyết những vướng mắc và đối thoại với nhân dân cho những dự án sau này. 4 PHẦN 2 TỔNG QUANTÀI LIỆU 2.1. Cơ sở pháp lý của đề tài 2.1.1. Các văn bản pháp quy của nhà nước có liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng - Luật Đất đai 2013; - Quyết định số: 2787/QĐ-BTP về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Dự án: Trường trung cấp Luật Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên; - Nghị định số: 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về Quy định chi tiết thi hành một số điều luật của luật đất đai 2013; - Nghị định số: 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ Quy định về giá đất; - Nghị định số: 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; - Thông tư số: 37/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường Quy định chi tiết về bồi thường hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. 2.1.2. Các văn bản pháp quy của Thái Nguyên có liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng - Quyết định số: 10079/2012/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án tổng thể bồi thường, hỗ trợ GPMB Dự án: Xây dựng Trường Trung cấp Luật Thái Nguyên; - Quyết định số 15/2012/QĐ-UBND về việc ban hành đơn giá, công trình kiến trúc gắn liền với đất khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; - Quyết định số: 1883/2005/QĐ-UBND tỉnh Thái Nguyên V/v ban hành quy định về hạn mức đất ở khi giao đất và hạn mức công nhận đất ở đối với trường hợp thửa đất ở có vườn, ao khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; 5 - Quyết định số: 1093/QĐ-UBND ngày 30/5/2012 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết Trường Trung cấp Luật Thái Nguyên; - Quyết định số: 429/2014/QĐ-UBND về việc phê duyệt giá đất ở để tính bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án xây dựng Trường Trung cấp Luật Thái Nguyên; - Quyết định số 31/20104QĐ-UBND ngày 22/08/2014 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc ban hành quy định thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh; - Thông báo số: 19/TB-TTPTQĐ ngày 21/02/2014 của Trung tâm phát triển Quỹ đất tỉnh Thái Nguyên về niêm yết công khai danh sách thu hồi đất và phương án bồi thường GPMB cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp thuộc dự án xây dựng Trường Trung cấp Luật Thái Nguyên. 2.2. Khái quát về công tác bồi thường GPMB 2.2.1. Khái niệm về bồi thường GPMB Công tác bồi thường GPMB là việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc ph.ng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, mục đích phát triển kinh tế. Việt Nam là nước có nền kinh tế đang phát triển, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã có những thay đổi về mọi mặt, với tốc độ phát triển nhanh và đạt những thành quả hết sức quan trọng trong quá trình đổi mới đất nước. Do đó đã thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư của các cá nhân, tổ chức doanh nghiệp trong và ngoài nước. Cùng với quá trình công nghiệp hoá tốc độ đô thị hoá ngày càng mạnh, kéo theo những thay đổi đã làm ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sử dụng đất, đất nông nghiệp giảm dẫn đến đất phi nông nghiệp tăng lên. (Đất khu công nghiệp, đất đô thị, đất giao thông, đất thuỷ lợi). Vì vậy việc thu hồi đất là không tránh khỏi. Việc bồi thường có thể tiến hành bằng tiền hoặc bằng vật chất khác có thể do các quy định của pháp luật điều tiết hoặc do thoả thuận của các chủ thể. Bồi thường thiệt hại về đất đai thực chất là việc giải quyết mối quan hệ về kinh tế giữa Nhà 6 nước với người được giao đất, cho thuê đất và những người bị thu hồi đất. Bồi thường thiệt hại về đất phải được thực hiện theo quy định của của nhà nước về giá đất, phương thức thu hồi và thanh toán. Nó vừa đảm bảo lợi ích của người bị thu hồi đất đồng thời cũng đảm bảo lợi ích của Nhà nước, của người nhận đất thu hồi để sử dụng, tức là phải giải quyết hài hoà lợi ích của cả ba đối tượng này. 2.2.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường GPMB Quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng là quá trình đa dạng và phức tạp, nó thể hiện khác nhau giữa các dự án, liên quan đến lợi ích của toàn xã hội. Do đó quá trình bồi thường GPMB có đặc điểm sau: + Tính đa dạng: Mỗi dự án được tiến hành trên các vùng khác nhau với điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế xã hội trình độ dân trí nhất định. Đối với khu vực nội thành, mức độ tập trung dân cao, ngành nghề đa dạng, giá trị đất và tài sản trên đất lớn dẫn đến quá trình giải phóng mặt bằng có đặc trưng nhất định. Đối với khu vực ven đô, mức độ tập trung dân cư khá cao, ngành nghề dân cư phức tạp, hoạt động sản xuất đa dạng: Công nghiệp tiểu thủ công nghiệp, thương mại, buôn bán nhỏ…Quá trình giải phóng mặt bằng cũng có đặc trưng riêng của nó. Đối với khu vực ngoại thành hoạt động chủ yếu của dân cư là nông nghiệp, do đó GPMB cung được tiến hành với những đặc trưng riêng biệt. + Tính phức tạp: Đất đai là tài sản có giá trị cao, có vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế xã hội, đối với mọi người dân. Đối với vùng nông thôn thì đất đai là tư liệu sản xuất không thể thiếu trình độ sản xuất nông dân thấp, khả năng chuyển đổi nghề nghiệp khó khăn, do đó tâm lý dân cư vùng này là giữ được đất để sản xuất, thậm chí họ cho thuê đất còn thu được lợi nhuận cao hơn là sản xuất nhưng họ vẫn không cho thuê. Tình hình đó dẫn đến công tác tuyên truyền vận động dân di chuyển là rất khó khăn.Việc hỗ trợ nghề nghiệp là điều cần thiết để đảm bảo đời sống dân cư sau này.Mặt khác cây trồng vật nuôi trên vùng đất này cũng đa dạng không tập trung một loại cây trồng vật nuôi nhất định nên gây khó khăn cho công tác định giá bồi thường. 2.2.3. Những yếu tố tác động đến công tác GPMB 7 Quá trình bồi thường GPMB diễn ra hết sức phức tập và nhạy cảm.Trong đó có rất nhiều yếu tố tác động, nó có thể thúc đẩy quá tr.nh bồi thường GPMB diễn ra nhanh hay chậm. Quá tr.nh bồi thường GPMB diễn ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Một số yếu tố chính mà chúng ta cần quan tâm khi tổ chức thực hiện công tác bồi thường GPMB như sau: - Chính sách bồi thường, TĐC của Nhà nước; - Quy mô dự án và đặc điểm kinh tế - xã hội của địa bàn; - Công tác quản lý Nhà nước về đất đai; - Tác dộng của công tác quy hoạch, kế hoạch hóa việc sử dụng đất; - Việc ban hành và tổ chức thực hiệc các văn bản pháp luật về quản lý và sử dụng đất tác động đến công tác bồi thường GPMB; - Tác động của công tác giao đất, cho thuê đất; - Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, quản lý hợp đồng sử dụng đất, thống kê, kiểm kê, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; - Giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo các vi phạm trong quản lý và sử dụng đất đai; - Việc ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về quản lý và sử dụng đất tác động đến công tác bồi thường GPMB; - Nhận thức của người dân bị thu hồi đất; - Công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện theo chính sách, pháp luật của Nhà nước. 2.2.4. Đối tượng được bồi thường khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng Theo Điều 75 luật đất đai 2013. Điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là: 1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) 8 hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp. 2. Cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng đang sử dụng đất mà không phải là đất do Nhà nước giao, cho thuê và có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp. 3. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế, có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp. 4. Tổ chức được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận thừa kế quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà tiền sử dụng đất đã nộp, tiền nhận chuyển nhượng đã trả không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước, có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp. 5. Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê và có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp. 6. Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện 9 dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc bán kết hợp cho thuê; cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp. 2.2.5. Quy trình của công tác bồi thường,hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên Quy trình thực hiện công tác bồi thường GPMB và tái định cư của tỉnh Thái Nguyên được quy định rõ tại chương IV của Quyết định số 31/20104QĐ-UBND ngày 22/08/2014 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc ban hành quy định thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh như sau: Bước 1: Thông báo thu hồi đất, thành lập hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Ngay sau UBND tỉnh giới thiệu địa điểm, chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc dự án đầu tư được phê duyệt thì tiến hành đồng thời các công việc sau : - UBND thành phố thông báo thu hồi đất. - Khi đã có thông báo thu hồi đất của cấp có thẩm quyền, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có nhà, đất nằm trong diện phải GPMB (kể cả khu vực không bị thu hồi đất nhưng thuộc phạm vi ảnh hưởng) phải giữ nguyên hiện trạng nhà và đất. - Thành lập hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. - Lập kế hoạch, tiến độ chi tiết GPMB để trình UBND thành phố phê duyệt. Thời gian lập kế hoạch tiến độ chi tiết GPMB và thông qua Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư để trình phê duyệt tối đa 5 ngày làm việc. Bước 2: Kê khai tổ chức điều tra hiện trạng xác minh nội dung kê khai. Trong thời gian không quá 07 ngày, kể từ ngày thành lập Hội đồng bồi thường, HT&TĐC cấp hyện tổ chức họp công khai với các tổ chức, hội gia đình, cá nhân có đất và tài sản thuộc phạm vi dự án, phát tờ khai theo mẫu quy định chung và thực hiện kê khai. Trong thời hạn không quá 05 ngày làm việc (đối với hộ gia đình, cá nhân); không quá 10 ngày làm việc (đối với tổ chức) kể từ ngày nhận được tờ khai, người bị thu hồi nhà, đất có trách nhiệm kê khai theo mẫu tờ khai và nộp tờ 10 khai cho tổ công tác hoặc bộ phận tiếp nhận hồ sơ theo quy chế một cửa của UBND cấp xã nơi có đất thuộc phạm vi dự án. Quá thời hạn trên, tổ công tác phối hợp với UBND cấp xã và chủ đầu tư lập biên bản và lưu hồ sơ GPMB.Tổ chức điều tra hiện trạng, xác minh nội dung kê khai. Hết thời hạn mà tổ chức, hộ gia đình, các nhân nằm trong phạm vi thu hồi đất phải nộp tờ kê khai. Xác nhận các hồ sơ liên quan: về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất đai, nhà cửa, tài sản thao từng thời gian cụ thể; nhân khẩu thường trú của từng hộ; xác nhận đối tượng chính sách. Bước 3: Lập, niêm yết lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư - Lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. - Niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại địa điểm sinh hoạt khu dân cư và trụ sở UBND phường nơi có quyết định thu đất. - Thời gian niêm yết và tiếp nhận ý kiến đóng góp là 20 ngày, kể từ ngày đưa ra niêm yết. Bước 4: Hoàn chỉnh thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chi tiết. Hết thời hạn niêm yết và tiếp nhận ý kiến, Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, GPMB có trách nhiệm tổng hợp ý kiến đóng góp bằng văn bản, nêu rõ số lượng ý kiến đồng ý, số lượng ý kiến không đồng ý, số lượng ý kiến khác đối với phương án bồi thường, HT&TĐC; hoàn chỉnh lại phương án và gửi phương án đã hoàn chỉnh kèm theo bản tổng hợp ý kiến đóng góp đến cơ quan tài nguyên và môi trường (TN&MT) để thẩm định. Bước 5: Quyết định thu hồi đất, phê duyệt và thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, giao đất, cho thuê đất. Thẩm quyền quyết định thu hồi đất, giao đất hoặc cho thuê đất thực hiện theo quy định tại Điều 37 và Điều 44 của Luật Đất đai 31. Trong thời hạn không quá 05 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định thu hồi đất, giao đất hoặc cho thuê đất, cơ quan TN&MT trình UBND cùng cấp phê duyệt và công bố công khai phương án bồi thường, HT&TĐC. Hội đồng bồi thường, HT&TĐC hoặc Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện chi trả bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư. Trong thời hạn hai