Tài liệu Công ty tnhh quảng cáo & truyền thông nguyễn

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi Nãi §Çu. Trong chiÕn lîc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc ®Õn n¨m 2000 vµ giai ®o¹n tiÕp theo, nhiÖm vô t¹o vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ nh»m phôc vô tèt nhÊt cho c«ng cuéc CNH, H§H ®Êt níc lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hµng ®Çu ®îc chÝnh phñ ®Æc biÖt quan t©m, trong ®ã cã thÓ nãi vai trß cña ngµnh ng©n hµng lµ quan träng nhÊt. Mµ vèn l¹i lµ mét nguån lùc quý vµ khan hiÕm, cho nªn sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn lµ môc tiªu cña bÊt kú nhµ qu¶n lý nµo, ®Æc biÖt c¸c nhµ qu¶n lý trong lÜnh vùc ng©n hµng v× nã liªn quan ®Õn sù tån hay b¹i cña ®¬n vÞ ®ã. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Trong thêi gian qua cã mét sè Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· bÞ ®æ vì mµ nguyªn nh©n s©u xa do ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i. Rñi ro lu«n lu«n tiÒm Èn trong ho¹t ®éng tÝn dông, nh÷ng tæn thÊt do ho¹t ®éng nµy mang l¹i thêng rÊt lín: lµm thÊt tho¸t vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i, møc ®é lín h¬n cã thÓ lµm cho Ng©n hµng th¬ng m¹i bÞ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ dÉn tíi ph¸ s¶n. ChÝnh v× vËy hiÖu qu¶ chÊt lîng tÝn dông lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Lµ mét chi nh¸nh Ng©n hµng th¬ng m¹i QD, NHCT Hai Bµ Trng trong thêi gian qua ®· cã nhiÒu nç lùc trong viÖc më réng ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng nh»m mét mÆt b¶o ®¶m lîi nhuËn cho chÝnh m×nh, mÆt kh¸c gióp c¸c doanh nghiÖp gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn, qua ®ã gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu chung cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn còng ph¶i nh×n nhËn kh¸ch quan r»ng nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc tõ ho¹t ®éng tÝn dông cu¶ Ng©n hµng C«ng Th¬ng Hai Bµ Trng kh«ng ph¶i lµ nhá, song hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cÇn ph¶i ®îc tõng bíc n©ng dÇn lªn ®Ó gãp phÇn cho Ng©n hµng C«ng Th¬ng Hai Bµ Trng ngµy cµng ph¸t triÓn. §ã chÝnh lµ lý do thóc ®Èy em chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng Th¬ng Hai Bµ Trng”. Ngoµi phÇn lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn luËn v¨n gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng th¬ng Hai Bµ Trng. Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n hµng C«ng Th¬ng Hai Bµ Trng. Do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn nh÷ng khÝa c¹nh ®Ò cËp trong luËn v¨n nµy khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Víi tinh thÇn thùc sù cÇu thÞ, em mong r»ng sÏ nhËn ®îc nh÷ng chØ b¶o, gãp ý bæ Ých tõ thÇy c« gi¸o, c¸c anh chÞ c« chó c¸n bé ng©n hµng ®Ó cã thÓ bæ xung, hoµn thiÖn thªm kiÕn thøc cu¶ m×nh. Cuèi cïng em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi thÇy gi¸o, ngêi ®· trùc tiÕp híng dÉn em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Em còng xin c¶m ¬n sù gióp ®ì quý b¸u cña c¸c c« chó, anh chÞ phßng kinh doanh Ng©n hµng C«ng Th¬ng Hai Bµ Trng. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng i: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng tÝn DônG cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. 1.1.Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 1.1.1.Kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng víi néi dung thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi, sö dông sè tiÒn nµy ®Ó cÊp tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kh¸c cã liªn quan. Nh vËy, Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn, kh¸c víi c¸c tæ chøc kinh doanh kh¸c (còng ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn) ë chç ®èi tîng kinh doanh lµ tiÒn tÖ, trong ®ã ho¹t ®éng chñ yÕu lµ huy ®éng tiÒn göi trong d©n c vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ ®Ó cho vay. Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét trung gian tµi chÝnh, lµ cÇu nèi gi÷a nh÷ng ngêi thõa vèn vµ nh÷ng ngêi thiÕu vèn. Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt, nhu cÇu thÞ trêng ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng th× ph¶i më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nhng hiÖn nay hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, trong khi ®ã mét bé phËn nguån vèn ®¸ng kÓ ®ang “nhµn rçi” trong mäi tÇng lãp d©n c x· héi. Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ®ãng vai trß trung gian tµi chÝnh ®iÒu hoµ ®îc lîng vèn thõa thiÕu trªn thÞ trêng. Ng©n hµng th¬ng m¹i huy ®éng tiÒn göi trong c¸c tÇng líp d©n c trong x· héi vµ tr¶ cho hä mét møc l·i xuÊt tïy theo thêi h¹n göi tiÒn, qui m« tiÒn göi vµ lo¹i tiÒn göi. Ng©n hµng th¬ng m¹i sö dông vèn cho vay, tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu mét møc l·i xuÊt cho vay nhÊt ®Þnh ®ñ ®Ó bï ®¾p chi phÝ tr¶ l·i, chi phÝ ho¹t ®éng vµ cã l·i. §Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cho vay, t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi, Ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i më réng viÖc huy ®éng vèn díi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kú phiÕu, chøng chØ tiÒn göi, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kú h¹n, ®a ra møc l·i xuÊt c¹nh tranh.... Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ®ã hîp lý ®Ó ®ñ bï ®¾p chi phÝ vµ cã l·i. Ngoµi ra, Ng©n hµng th¬ng m¹i cßn thùc hiÖn mét lo¹t ho¹t ®éng kh¸c nh: kinh doanh ngo¹i hèi, tham gia thÞ trêng chøng kho¸n, gãp vèn mua cæ phÇn, ®Çu t mua tr¸i phiÕu, kú phiÕu vµ c¸c chøng tõ cã gi¸ kh¸c, cung cÊp dÞch vô t vÊn, dÞch vô quü kÐt, dÞch vô thanh to¸n.... 1.1.2.Ho¹t ®éng chñ yÕu cña mét NHTM: a.T¹o lËp vèn. Muèn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh th× tríc tiªn c¸c ng©n hµng ph¶i cã vèn. Nguån vèn cña ng©n hµng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, cã thÓ kÓ ra mét sè nguån nh sau: *Nguån tiÒn göi:Bao gåm tiÒn göi thanh to¸n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm.TiÒn göi tiÕt kiÖm l¹i ®îc chia thanh tiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi kh«ng kú h¹n. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §©y lµ nguån vèn chñ yÕu cña mét ng©n hµng theo ®óng nghÜa cña nã. Trong c¸c lo¹i tiÒn göi th× tiÒn göi thanh to¸n lµ nguån vèn cã chi phÝ thÊp h¬n c¶. TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n cµng dµi th× chi phÝ cµng cao, tuy nhiªn ®©y lµ nguån vèn æn ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó ng©n hµng cã thÓ cho vay dµi h¹n. *Nguån vèn ®i vay: Cã ngêi cho r»ng ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc”®i vay ®Ó cho vay”, ®iÒu nµy râ rµng kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c nguån gèc sù ra ®êi còng nh b¶n chÊt ho¹t ®éng cña NHTM.Ng©n hµng chØ ®i vay khi cã nh÷ng t×nh huèng ph¸t sinh ®Æc biÖt nh ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n, tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc theo quy ®Þnh, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông. Tuy nhiªn, kh«ng thÓ phñ nhËn ®©y lµ nguån vèn quan träng cña ng©n hµng.Tuú vµo tõng trêng hîp cô thÓ mµ NHTM cã thÓ vay NHT¦,vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông trong vµ ngoµi níc hay vay cña d©n c, cña c¸c tæ chøc kinh tÕ th«ng qua viÖc ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu. *Vèn tù cã vµ qòy cña ng©n hµng: ChiÕm tû träng nhá trong tæng nguån vèn, song ®©y l¹i lµ bé phËn hÕt søc quan träng. Nã lµ c¬ së ®Ó khëi ®éng c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng, ®ång thêi lµ tÊm ®Öm gi¶m sãc gióp ng©n hµng tr¸nh khái nguy cá khñng ho¶ng, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. *Ngoµi ra c¸c NHTM cßn cã thÓ tËn dông c¸c nguån vèn kh¸c nh: nguån vèn uû th¸c cña c¸c TCTD lín, c¸c TCTD níc ngoµi, nguån vèn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng. Tuy nhiªn c¸c nguån vèn nµy thêng kh«ng æn ®Þnh vµ kh«ng ph¶i ng©n hµng nµo còng cã ®iÒu kiÖn sö dông. b.Ho¹t ®éng sö dông vèn Trªn c¬ së nguån vèn cña m×nh, c¸c ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng sö dông vèn ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn. C¸c ho¹t ®éng sö dông vèn chñ yÕu bao gåm: ho¹t ®éng ng©n quü, ho¹t ®éng ®Çu t, ho¹t ®éng cho vay. * Ho¹t ®éng ng©n quü: Còng nh bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo kh¸c, kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh sù tån hay b¹i cña mét ng©n hµng. Kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn cña mét ng©n hµng ®îc ®¶m b¶o bëi c¸c tµi s¶n cã tÝnh láng rÊt cao nh: tiÒn mÆt t¹i kÐt cña ng©n hµng, tiÒn göi t¹i NHT¦ vµ c¸c NHTM kh¸c,tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh thu.Sè lîng c¸c tµi s¶n nµy cµng nhiÒu th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng cµng ®îc ®¶m b¶o. Tuy nhiªn ®©y còng lµ tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc sinh lêi thÊp nhÊt trong c¸c tµi s¶n cña ng©n hµng th¬ng m¹i, viÖc gi÷ nhiÒu tµi s¶n nµy sÏ ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng.ChÝnh v× vËy mµ c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®Ó duy tr× c¸c tµi s¶n nµy ë møc hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n ®Ó duy tr× c¸c tµi s¶n nµy ë møc hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn, võa ®¹t ®îc møc lîi nhuËn hîp lý. C«ng viÖc ®ã ®îc gäi lµ ho¹t ®éng ng©n quü. *Ho¹t ®éng cho vay: Ngîc l¹i víi ho¹t ®éng ng©n quü, lµ ho¹t ®éng mang l¹i Ýt thu nhËp nhÊt cho ng©n hµng, ho¹t ®éng cho vay l¹i lµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn nhÊt, mang l¹i lîi nhuËn lín nhÊt cho ng©n hµng. Thùc chÊt ho¹t ®éng cho vay lµ viÖc thiÕt lËp c¸c quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng, chóng ®em l¹i cho ng©n hµng nh÷ng kho¶n thu nhËp lín tõ l·i tiÒn vay, song 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 còng ®Æt ng©n hµng tríc nh÷ng nguy c¬ rñi ro cao nhÊt. ChÝnh v× vËy mµ viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n môc cho vay lu«n ®îc c¸c ng©n hµng ®Æc biÖt chó ý *Ho¹t ®éng ®Çu t: C¸c NHTM thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t b»ng c¸ch tiÕn hµnh mua b¸n c¸c chøng kho¸n trªn thÞ trêng ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn th«ng qua chªnh lÖch gi¸. §©y còng lµ c¸ch thøc ®Ó ng©n hµng thùc hiÖn ph¬ng ch©m ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh. H¬n n÷a, c¸c chøng kho¸n cã ®é an toµn cao vµ tÝnh láng cao còng sÏ gióp ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña ng©n hµng ®îc tèt h¬n. *Ho¹t ®éng trung gian: §Ó ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, tõ chç chØ nhËn tiÒn göi vµ cho vay ®Õn nay c¸c NHTM ®· kh«ng ngõng më réng ho¹t ®éng cña m×nh, cung cÊp thªm nhiÒu dÞch vô míi, qua ®ã còng mang l¹i nh÷ng kho¶n thu kh«ng nhá cho ng©n hµng. Cã thÓ kÓ ra mét sè dÞch vô nh: dÞch vô thanh to¸n vµ cung øng c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n, dÞch vô ng©n quü, dÞch vô b¶o l·nh, dÞch vô m«i giíi, dÞch vô t vÊn. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× c¸c lo¹i dÞch vô cµng ®a d¹ng vµ thu nhËp tõ ho¹t ®éng nµy ngµy cµng cao 1.2.TÝn dông trung dµi h¹n cña NHTM. 1.2.1.Kh¸i niÖm vµ vai trß cña TDNH trung vµ dµi h¹n: Kh¸i niÖm: TÝn dông cã thÓ ®îc hiÓu ®¬n gi¶n lµ mét quan hÖ vay mîn lÉn nhau dùa trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶. §èi tîng vay mîn cã thÓ lµ tiÒn hoÆc tµi s¶n. Nguyªn t¾c hoµn tr¶ kh¼ng ®Þnh ngêi cho vay chØ nhêng quyÒn sö dông tiÒn ho¹c tµi s¶n cña m×nh cho ngêi ®i vay trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. HÕt thêi h¹n ®ã ngêi ®i vay sÏ ph¶i hoµn tr¶ cho ngêi cho vay mét sè tiÒn hay tµi s¶n nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn. Th«ng thêng gi¸ trÞ kho¶n hoµ tr¶ sÏ lín h¬n gi¸ trÞ kho¶n cho vay. Víi cïng b¶n chÊt nh vËy, TDNH lµ quan hÖ vay mîn lÉn nhau gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng vµ bªn kia lµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nh c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c tæ chøc x· héi, d©n c dùa trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. ViÖc hoµn tr¶ cã thÓ thùc hiÖn mét lÇn hay nhiÒu lÇn tuú theo tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. Mét ng©n hµng khi tham gia vµo c¸c quan hÖ tÝn dông cã thÓ ®ãng vai trß lµ ngêi ®i vay hoÆc ngêi ®i vay. Khi ng©n hµng nhËn tiÒn göi, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kú phiÕu ®Ó huy ®éng vèn, vay vèn tõ NHT¦, tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c th× nã ®ãng vai trß lµ ngêi ®i vay. Cßn khi ng©n hµng thùc hiÖn viÖc cho vay trùc tiÕp, chiÕt khÊu th¬ng phiÕu th× nã ®ãng vai trß lµ ngêi cho vay. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do tÝnh phøc t¹p cña ho¹t ®éng cho vay so víi ho¹t ®éng ®i vay vµ còng lµ do thãi quen nªn khi nãi ®Õn TDNH ngêi ta thêng chØ ®Ò cËp ®Õn ho¹t ®éng cho vay mµ Ýt khi ®Ò cËp ®Õn ho¹t ®éng ®i vay. Trong ph¹m vi bµi luËn v¨n nµy, em kh«ng cã tham väng ®Ò cËp ®Õn c¶ hai m¶ng ho¹t ®éng réng lín nµy mµ chØ xin ®îc tËp trung tËp trung xem xÐt m¶ng ho¹t ®éng cho vay, h¬n thÕ còng chØ giíi h¹n trong ho¹t ®éng cho vay trung dµi h¹n cña ng©n hµng. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 TDNH ( cho vay) trung vµ dµi h¹n lµ c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng cã thêi h¹n trªn mét n¨m nhng kh«ng dµi h¬n thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh b»ng vèn vay. ViÖc ph©n chia cô thÓ tÝn dông trung h¹n vµ tÝn dông dµi h¹n tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña mçi quèc gia, ë ViÖt Nam c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ 1-5 n¨m ®îc gäi lµ tÝn dông trung h¹n, trªn 5 n¨m ®îc gäi lµ tÝn dông dµi h¹n. b. Vai trß cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Thø nhÊt, tÝn dông trung dµi h¹n nh»m cung øng cho nh÷ng doanh nghiÖp cã tiÒm n¨ng më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh mµ thiÕu vèn. §©y lµ mét h×nh thøc, gi¶i ph¸p kÞp thêi ®Ó chuyÓn ho¹t ®éngcña c¸c ®¬n vÞ quèc doanh tõ c¬ chÕ qu¶n lý quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doan, gãp phÇn th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, thùc sù trao quyÒn s¶n xuÊt kinh doan cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c nghµnh then chèt. Thø hai, cho vay trung dµi h¹n ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thùc sù lµ mét lo¹i tÝn dông ®Çu t theo chiÒu s©u nh»m më réng s¶n xuÊt , t¨ng quy m«, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng thªm s¶n lîng, n©ng cao chÊt lîng c«ng tr×nh. Thø ba, t¹o thÞ trêng sö dông vèn ng¾n h¹n v× cho vay trung vµ dµi h¹n sÏ ®Çu t vµo trang thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Do s¶n xuÊt ph¸t triÓn cho nªn sÏ cÇn nhiÒu vèn lu ®éng h¬n vµ thÞ trêng vèn ng¾n h¹n sÏ ®îc më réng h¬n theo tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thø t, cho vay trung dµi h¹n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u ®Çu t vµo c¸c c«ng tr×nh s¶n xuÊt, trang thiÕt bÞ m¸y mãc, tµi s¶n cè ®Þnh... do ®ã nã thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó tiªu thô trong níc vµ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu hµng ho¸ nhiÒu sÏ lµm t¨ng nguån vèn ngo¹i tÖ cho ®Êt níc, ®¶m b¶o c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Thø n¨m, cho vay trung dµi h¹n ë trong níc gióp c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt t¨ng thªm thu nhËp vµ nép vµo ng©n s¸ch Nhµ níc nhiÒu gãp phÇn lµm c©n ®èi ng©n s¸ch, æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Do vËy cÇn ®Èy m¹nh vµ thay ®æi c¬ cÊu cho vay trung dµi h¹n, t¹o ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó ng©n hµng më réng s¶n xuÊt kinh doanh. 1.2.2. Mét sè ®Æc trng cña TDNH trung vµ dµi h¹n. a. Môc ®Ých vay vèn: C¸c doanh nghiÖp vay vèn trung dµi h¹n ®Òu nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Kho¶n vèn vay ®ã sÏ ®îc dïng ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ cÊu thµnh nªn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh; mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ, l¾p ®Æt s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, më réng s¶n xuÊt ngoµi ra vèn nµy cßn ®îc dïng ®Ó ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu vèn lu ®éng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp. Tãm l¹i, cã thÓ nãi nguån vènTDNH trung dµi h¹n ®îc sö dông chñ yÕu ®Ó t¹o lËp tµi s¶n cè ®Þnh vµ mét phÇn tµi s¶n lu ®éng cho doanh nghiÖp( vèn lu ®éng rßng). b.Thêi h¹n, rñi ro vµ l·i suÊt trong cho vay trung dµi h¹n. Thêi h¹n cho vay lµ kho¶ng thêi gian tÝnh tõ khi kh¸ch hµng ®îc nhËn tiÒn vay ®Õn khi kh¸ch hµng tr¶ hÕt toµn bé gèc vµ l·i. Thêi h¹n nµy do hai 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 bªn ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tho¶ thu©n vµ ®îc ghi trong hîp ®ång tÝn dông.§èi víi cho vay trung vµ dµi h¹n th× thêi h¹n cho vay lµ h¬n mét n¨m nhng kh«ng qu¸ thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay. Tuy nhiªn, thêi h¹n vay vèn kh«ng hoµn toµn cøng nh¾c theo hîp ®ång ®· ký kÕt ban ®Çu mµ cã thÓ ®iÒu chØnh linh ho¹t theo t×nh h×nh thùc tÕ. NÕu t×nh h×nh kinh doanh thuËn lîi, doanh nghiÖp cã ®îc nguån thu dåi dµo mµ cha cÇn sö dông ngay hoÆc khi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh gÆp khã kh¨n doanh nghiÖp muèn thu hÑp s¶n xuÊt th× cã thÓ hoµn tr¶ ng©n hµng tríc h¹n. ThËm chÝ doanh nghiÖp cã thÓ vay ë mét ng©n hµng kh¸c víi nh÷ng ®iÒu kiÖn u ®·i h¬n ®Ó tr¶ nî. Ngîc l¹i nÕu c«ng viÖc kinh doanh gÆp khã kh¨n do nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng th× ng©n hµng cã thÓ cho phÐp doanh nghiÖp gia h¹n nî. DÜ nhiªn trong c¶ hai trêng hîp kÕ ho¹ch kinh doanh cña ng©n hµng sÏ phÇn nµo bÞ ¶nh hëng song nÕu ®ã lµ nh÷ng ®iÒu chØnh hîp lý th× nã sÏ cã lîi cho c¶ hai bªn vÒ l©u dµi. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm thêi h¹n dµi nªn rñi ro trong ho¹t ®éng TDNH trung dµi h¹n còng cao h¬n so víi tÝn dông ng¾n h¹n. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng nÒn kinh tÕ ®Êt níc khã cã thÓ æn ®Þnh trong mét th¬i gian dµi, mµ thêng xuyªn cã nh÷ng biÕn ®éng. Nh÷ng biÕn ®éng nµy cã thÓ theo hai chiÒu híng tèt hoÆc xÊu. Lµ mét chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ doanh nghiÖp kh«ng thÓ tr¸nh khái t¸c ®éng cña nh÷ng biÕn ®éng nµy. Vµ mét khi doanh nghiÖp chÞu nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc do nÒn kinh tÕ mang l¹i th× ng©n hµng víi t c¸ch lµ chñ nî khã tr¸nh khái nh÷ng rñi ro.Thêi h¹n cho vay cµng dµi x¸c suÊt x¶y ra c¸c biÕn ®éng cµn lín vµ do ®ã rñi ro tiÒm Èn cµng cao. §Æc ®iÓm nµy l¹i lµm ph¸t sinh thªm mét ®Æc ®iÓm kh¸c cña TDNH trung vµ dµi h¹n: hÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n ®Òu lµ c¸c kho¶n cho vay cã b¶o ®¶m. H×nh thøc b¶o ®¶m cã thÓ lµ b¶o ®¶m ®èi nh©n hay b¶o ®¶m ®èi vËt. ViÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m nµy nh»m gióp ng©n hµng cã thÓ thu ®îc nî trong trêng hîp cã rñi ro x¶y ra. Mét hÖ qu¶ n÷a cña tÝnh chÊt rñi ro cao lµ l·i suÊt cho vay trung dµi h¹n ph¶i cao h¬n l·i xuÊt cho vay ng¾n h¹n. §iÒu nµy lµ hîp lý bëi bëi mét kho¶n cho vay tiÒm Èn rñi ro cao th× l·i suÊt ph¶i cao ®Ó bï ®¾p nh÷ng rñi ro nÕu x¶y ra.MÆc dï vËy, ®· cã thêi kú ë ViÖt Nam ¸p dông møc cho vay trung dµi h¹n thÊp h¬n møc cho vay ng¾n h¹n, tuy nhiªn ®Õn nay ®iÓm bÊt hîp lý nµy ®· ®îc ®iÒu chØnh. Møc l·i suÊt phô thuéc nhiÒu yÕu tè( l·i suÊt huy ®éng vèn, phÝ ng©n hµng, lîi nhuËn ng©n hµng, tû lÖ l¹m ph¸t,l·i suÊt c¬ b¶n do NHT¦ quy ®Þnh, l·i suÊt trªn thÞ trêng quèc tÕ). Møc l·i suÊt nµy cã thÓ cè ®Þnh trong suèt thêi h¹n vay vèn hoÆc ®iÒu chØnh linh ho¹t theo sù biÕn ®éng cña thÞ trêng.Th«ng thêng, ®Ó tr¸nh rñi ro cho c¶ hai bªn th× l·i suÊt ®îc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh thÞ trêng tõng thêi kú. c. Nguyªn t¾c cho vay §Ó ®¶m b¶o tr¸nh rñi ro, viÖc cho vay ph¶i tiÕn hµnh trªn c¬ së tu©n thñ triÖt ®Ó c¸c nguyªn t¾c cho vay. §ã lµ: *ViÖc sö dông vèn vay: ph¶i ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông. Môc ®Ých sö dông vèn vay ph¶i ®îc thÓ hiÖn râ rµng, cô thÓ trong dù ¸n, ch¬ng tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mµ doanh nghiÖp tr×nh cho ng©n 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 hµng tr×nh khi vay vèn. Ng©n hµng tríc khi cho vay sÏ ph¶i kiÓm tra xem môc ®Ých sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp cã kh¶ thi hay kh«ng, cã phï hîp víi ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña vïng, cña ®Þa ph¬ng, Nhµ níc hay kh«ng. Ngay c¶ khi cho vay råi th× ng©n hµng vÉn cÇn cã sù phèi hîp víi doanh nghiÖp theo dâi xem viÖc sö dông vèn vay cã ®óng môc ®Ých hay kh«ng, tr¸nh t×nh tr¹ng vèn vay sö dông sai môc ®Ých. *ViÖc sö dông vèn vay: ph¶i cã hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi cao. ViÖc sö dông vèn vay ®îc coi lµ cã hiÖu qu¶ khi nã ®em l¹i nguån thu nhËp ®ñ ®Ó tr¶ gèc vµ l·i vay ®óng h¹n ®ång thêi ®em l¹i lîi nhuËn cho chñ doanh nghiÖp, qua ®ã ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. §Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c nµy, tríc khi quyÕt ®Þnh cho vay c¸c NH ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh, ph©n tÝch kü lìng ch¬ng tr×nh, dù ¸n vay vèn. *ViÖc hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i vay: ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo ®óng lÞch tr×nh tr¶ nî ®· ghi trong hîp ®ång.LÞch tr×nh tr¶ nî ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh, thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, c«ng nghÖ s¶n xuÊt. d. C¸c nguån ®Ó cho vay trung dµi h¹n. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi mçi NHTMlµ ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn cña m×nh. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu nµy th× ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµngph¶i g¾n bã chÆt chÏ, dùa trªn nÒn t¶ng nguån vèn ng©n hµng cã ®îc. NghÜa lµ c¬ cÊu cho vay ph¶i phï hîp víi c¬ cÊu nguån vèn, c¸c kho¶n cho vay trung dµi h¹n ph¶i ®îc h×nh thµnh tõ nh÷ng nguån vèn æn ®Þnh, cã thêi h¹n dµi t¬ng øng. Theo nh÷ng nguyªn t¾c ®ã th× hiÖn nay nguån cho vay trung dµi h¹n ë c¸c NHTM níc ta cßn h¹n chÕ chñ yÕu lµ c¸c nguån sau: Nguån vèn tù cã cña c¸c NHTM ( vèn gãp hoÆc tÝch luü ®îc trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh). Tuy nhiªn nguån vèn nµy cßn chiÕm tû lÖ nhá.Nguån vèn huy ®éng cña d©n c díi h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu dµi h¹n hoÆc huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n dµi. Nguån huy ®éng ng¾n h¹n ®Þnh kú ®îc xem xÐt, tÝnh to¸n vµ ®îc trÝch ra mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh nµo ®ã tuú thuéc vµo lîng biÕn ®éng cña tiÒn göi vµ rót ra cña kh¸ch hµng ®Ó t¹o ra mét nguån æn ®Þnh nh»m cho vay trung dµi h¹n. Nguån nµy cã tû lÖ trÝch nhá vµ dÔ xÈy ra rñi ro cho ng©n hµng v× dïng vèn vay ng¾n h¹n ®Ó cho vay trung dµi h¹n. Nguån ®i vay cña NHNN: nguån nµy thêng phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia trong tõng thêi kú cña Ng©n hµng Nhµ níc Nguån vay nî níc ngoµi ®Ó cho vay trung dµi h¹n: nguån nµy cã u ®iÓm lµ vay ®îc khèi lîng lín, l·i suÊt võa ph¶i nhng l¹i ph¶i chÊp nhËn mét sè ®iÒu kiÖn bÊt lîi do phÝa cÊp vèn ®a ra. Ngoµi ra cßn cã c¸c nguån tµi trî uû th¸c cña c¸c tæ chøc tÝn dông nícngoµi nh: nguån tÝn dông EC, nguån ViÖt §øc. 1.2.3. Nguån tr¶ nî vµ ph¬ng ph¸p tr¶ nî cho c¸c kho¶n cho vay trung ®µi h¹n. Cã nhiÒu c¸ch ®Ó tr¶ nî cho mét kho¶n vay trung dµi h¹n, ch¼ng h¹n; tr¶ l·i tríc ngay tõ khivay tiÒn vµ tr¶ nî gèc vµo cuèi thêi h¹n vay; tr¶ l·i vµ gèc 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 lµm nhiÒu lÇn trong suèt thêi h¹n vay; tr¶ l·i lµm nhiÒu lÇn vµ gèc vµo cuèi thêi h¹n vay. Trong thùc tÕ hiÖn nay ngêi ta thêng ¸p dông ph¬ng ph¸p tr¶ nî gèc vµ l·i lµm nhiÒu lÇn trong suèt thêi h¹n vay. Theo ®ã thêi h¹n vay vèn ®îc chia thµnh c¸c kú h¹n tr¶ nî, cuèi mçi kú h¹n kh¸ch hµng sÏ ph¶i thanh to¸n cho ng©n hµng sè l·i trong kú vµ mét phÇn nî gèc. Kú h¹n tr¶ nî dµi hay ng¾n, sè tiÒn tr¶ nî gèc mçi kú do hai bªn tho¶ thuËn trªn c¬ së xem xÐt tÝnh chÊt kho¶n vay, chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, nguån vèn tr¶ nî cña kh¸ch hµng vµ ®îc ghi trong hîp ®ång tÝn dông. Tuy nhiªn lÞch tr×nh tr¶ nî nµy kh«ng ph¶i lµ hoµn toµn cè ®Þnh mµ cã thÓ ®¬c ®iÒu chØnh theo tho¶ thuËn cña hai bªn khi cã nh÷ng t×nh huèng ph¸t sinh ngoµi dù kiÕn. Trªn c¬ së lÞch tr×nh tr¶ nî ®· ®îc ký kÕt ®ã, c¸c doanh nghiÖp vay vèn sÏ sö dông c¸c nguån cã thÓ cña m×nh ®Ó tr¶ nî. Do ®Æc ®iÓm cña kho¶n vay trung dµi h¹n phÇn lín lµ ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp, chÝnh v× vËy nªn nguån tr¶ nî chñ yÕu lµ tõ kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c tµi s¶n nµy. Khi c¸c tµi s¶n nµy ®îc ®a vµo sö dông th× chóng sÏ mang l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t c¸c kho¶n doanh thu, trong ®ã khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña doanh thu vµ ®îc dïng ®Ó thanh to¸n tr¶ nî gèc cho ng©n hµng. HiÓn nhiªn chØ cÇn nguån nµy th«i còng ®ñ ®Ó tr¶ hÕt nî gèc cho kho¶n vay. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do thêi h¹n cho vay thêng lµ ng¾n h¬n thêi gian khÊu hao cÇn thiÕt cña tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, h¬n n÷a doanh nghiÖp còng muèn tr¶ nî nhanh ®Ó tr¸nh ph¶i chÞu l·i nªn ngoµi gi¸ trÞ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hä cßn sö dông mét phÇn lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó tr¶ nî gèc. Ngoµi hai nguån tr¶ nî chñ yÕu nµy th× doanh nghiÖp cßn cã thÓ cã nhiÒu nguån kh¸c, thËm chÝ lµ ®i vay ®Ó tr¶ nî ng©n hµng. Tuy nhiªn víi t c¸ch lµ nhµ ng©n hµng khi cho vay th× mèi quan t©m chñ yÕu chØ lµ kh¶ n¨ng tr¶ nî t¹o ra bëi chÝnh kh¶ n¨ng tr¶ nî h×nh thµnh tõ vèn vay chø kh«ng nªn tr«ng chê vµo c¸c nguån thu kh¸c cña doanh nghiÖp. 1.2.4. ChÊt lîng TDNH trung dµi h¹n- kh¸i niÖm vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸. a. Kh¸i niÖm chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n. §Ó t×m hiÓu kh¸i niÖm chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n tríc hÕt ta ®i xem xÐt kh¸i niÖm hÑp h¬n, ®ã lµ chÊt lîng cña mét kho¶n tÝn dông: ChÊt lîng cña mét kho¶n TDNH cã thÓ ®îc hiÓu lµ lîi Ých kinh tÕ mµ kho¶n tÝn dông ®ã cã thÓ mang l¹i cho c¶ ngêi ®i vay( kh¸ch hµng) vµ ngêi cho vay( ng©n hµng). Mét kho¶n tÝn dông ng©n hµng ®îc coi lµ cã chÊt lîng tèt khi nã mang l¹i lîi Ých kinh tÕ cao cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, tøc lµ vèn vay ®îc ngêi vay ®a vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra mét sè tiÒn lín h¬n võa ®Ó hoµn tr¶ gèc vµ l·i vay, võa trang tr¶i c¸c chi phÝ kh¸c vµ ®¶m b¶o cã lîi nhuËn, qua ®ã ®ãng gãp vµo sù t¨ng trëng chung cña nÒn kinh tÕ. XÐt vÒ tæng thÓ ng©n hµng võa t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ võa mang l¹i hiÖu qu¶ x· héi. Víi t c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn nhÊt lµ nhËn tiÒn göi vµ cho vay, chÊt lîng tÝn dông lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c NHTM. ChÊt lîng TDNH ®¬ng nhiªn ®îc t¹o nªn bëi chÊt lîng cña tõng kho¶n tÝn dông. Song kh«ng chØ cã vËy, nÕu bã hÑp kh¸i niÖm chÊt lîng tÝn dông ®ång nghÜa víi chÊt lîng cña mét kho¶n tÝn dông th× râ rµng lµ kh«ng ®Çy ®ñ vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®îc chÝnh x¸c tÝnh 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña ho¹t ®éng TDNH. Do ®ã, mét c¸ch ®Çy ®ñ cã thÓ hiÓu kh¸i niÖm chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n nh sau: ChÊt lîng TDNH trung dµi h¹n lµ kh¸i niÖm ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng më réng cho vay trung dµi h¹n cña ng©n hµng phï hîp víi nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng, víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, ®ång thêi ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Tõ kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ thÊy kh¶ n¨ng më réng tÝn dông lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng tÝn dông cao, song chØ thÕ th«i th× cha ®ñ. Më réng tÝn dông ®ång thêi ph¶i b¶o ®¶m: §¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng. B¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ ®Êt níc. Tãm l¹i chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng lµ mét chØ tiªu tæng hîp, nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thÝch nghi cña ng©n hµng víi m«i trêng kinh doanh, ph¶n ¸nh søc m¹nh cña ng©n hµng trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ChÊt lîng tÝn dông kh«ng thÓ tù nhiªn mµ cã, nã lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh phèi hîp hµnh ®éng hîp lý vµ hiÖu qu¶ gi÷a c¸c thµnh viªn trong tõng tæ chøc víi nhau v× mét môc ®Ých chung. Do ®ã, muèn ®¹t ®îc chÊt lîng tÝn dông cao ®ßi hái ph¶i cã mét ph¬ng ph¸p qu¶n lý khoa häc, chÆt chÏ. b. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng TDNH trung dµi h¹n. b1.C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh: Nh trªn ®· ph©n tÝch, chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng trung vµ dµi h¹n thÓ hiÖn qua kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña ng©n hµng g¾n liÒn víi ®¸p øng nhu cÇu cña doanh nghiÖp vay vèn, b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc.VÒ mÆt ®Þnh tÝnh c¸c tiªu chÝ nµy cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ qua mét sè khÝa c¹nh sau: *Tríc hÕt, kh¶ n¨ng më réng tÝn dông ng©n hµng phô thuéc vµo uy tÝn cña ng©n hµng ®ã. Mét ng©n hµng cã uy tÝn sÏ cã kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. NÕu mét ng©n hµng cã mét ®éi ngò kh¸ch hµng ®«ng ®¶o vµ lµ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã uy tÝn th× ®ã lµ mét trong nh÷ng dÊu hiÖu cho thÊy chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng lµ kh¶ quan. ChÊt lîng TDNH cßn thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhu cÇu kh¸ch hµng. §èi víi doanh nghiÖp th× ®iÒu nµy tríc hÕt biÓu hiÖn ë chç thñ tôc ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn( tuy nhiªn vÉn ®¶m b¶o nh÷ng nguyªn t¾c an toµn tèi thiÓu cÇn thiÕt), cung cÊp vèn nhanh chãng, kÞp thêi, an toµn. Nhê ®ã doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ giao dÞch, tiÕt kiÖm ®îc thêi gian vµ nhÊt lµ kh«ng bá lì nh÷ng c¬ héi kinh doanh tèt. Tuy nhiªn, ®ã míi chØ lµ nh÷ng yªu cÇu ban ®Çu, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t vµ ®Çy biÕn ®éng th× ®ßi hái c¸c NHTM ph¶i n¨ng ®éng h¬n n÷a míi mong cã ®îc chÊt lîng tÝn dông cao, ®¸p øng nhu ccÇu ngµy cµng t¨ng lªn c¶ vÒ chÊt còng nh lîng cña kh¸ch hµng. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã th× ngoµi ®¸p øng nhanh chãng, kÞp thêi nhu cÇu vèn, ng©n hµng ph¶i thùc sù trë thµnh ngêi b¹n cña doanh nghiÖp, s½n sµng gióp ®ì, chia sÎ khã kh¨n víi hä. Ch¼ng h¹n trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt cho vay vèn nÕu thÊy dù ¸n vay vèn cña doanh nghiÖp cã nh÷ng ®iÓm ch hîp lý, kh«ng kh¶ thi th× thay v× tõ chèi cho vay ng©n hµng cã thª t vÊn, gãp ý cho doanh nghiÖp ®Ó hä xem xÐt ®iÒu chØnh l¹i cho hîp lý. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh nÕu doanh 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nghiÖp gÆp khã kh¨n bÊt kh¶ kh¸ng th× ng©n hµng cã thÓ xem xÐt cïng th¸o gì. Ngoµi ra, ng©n hµng còng cã thÓ lµ ngêi cung cÊp c¸c th«ng tin bæ Ých vÒ thÞ trêng, vÒ khoa häc c«ng nghÖ cho doanh nghiÖp. Lµm ®îc nh vËy th× nguån vèn tÝn dông cña ng©n hµng sÏ thùc sù ph¸t huy vai trß ®ßn bÈy gióp doanh nghiÖp c¶i tiÕn thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Vµ mét khi doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× ng©n hµng còng sÏ tr¸nh ®îc rñi ro, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña chÝnh m×nh. *Yªu cÇu thø hai ®Ó cã chÊt lîng tÝn dông tèt lµ ph¶i b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng tÝn dông ph¶i mang l¹i cho ng©n hµng thu nhËp ®ñ ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ liªn quan vµ cã l·i, h¹n chÕ thÊp nhÊt nguy c¬ rñi ro. §iÒu nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo ng©n hµng mµ cßn phô thuéc rÊt lín vµo doanh nghiÖp vay vèn. Mét kho¶n tÝn dông chØ cã thÓ ®îc coi lµ cã hiÖu qu¶ khi c¸c nguyªn t¾c cho vay ®îc tu©n thñ triÖt ®Ó; sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých; sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao; hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n. ViÖc tu©n thñ chÆt chÏ c¸c nguyªn t¾c tÝn dông võa lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt võa lµ biÓu hiÖn cña chÊt lîng tÝn dông tèt. Môc ®Ých sö dông vèn vay ®· ký kÕt trong hîp ®ång tÝn dông ®· ®îc c¶ hai bªn ng©n hµng vµ doanh nghiÖp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kü lìng vÒ hiÖu qu¶, tÝnh kh¶ thi còng nh møc ®é phï hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi chung cña ngµnh, cña ®Þa ph¬ng vµ cña c¶ níc. Do ®ã, sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o môc tiªu ®· ®Ò ra ban ®Çu. Sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých, céng víi sù n¨ng ®éng, nh¹y bÐn trong kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ sù gióp ®ì hiÖu qu¶ cña ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ®¹t ®îc kÕt qu¶ kinh doanh cao nhÊt vµ ®ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô tr¶ nî, b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. *Mét yªu cÇu n÷a ®èi víi ho¹t ®éng TDNH lµ ph¶i ®ãng gãp vµo sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña vïng, cña ®Þa ph¬ng vµ cña ®Êt níc. §iÒu nµy lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu ®¹t ®îc khi c¶ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp ®Òu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nã ®îc biÓu hiÖn ë sù æn ®Þnh cña nÒn tµi chÝnh- tiÒn tÖ quèc gia, gióp n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, n¨ng lùc c«ng nghÖ cho doanh nghiÖp, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao møc sèng d©n c. Tuy nhiªn, khi ®¸nh gi¸ tiªu thøc nµy cÇn c¨n cø vµo tõng trêng hîp cô thÓ trong tõng thêi kú chø kh«ng thÓ cã mét tiªu chuÈn chung cho tÊt c¶ c¸c trêng hîp. Ch¼ng h¹n c¸c dù ¸n c¶i t¹o, n©ng cÊp trang thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ gióp doanh nghiÖp t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nhng ®ång thêi l¹i thu hÑp c«ng ¨n viÖc lµm cña ngêi lao ®éng, hoÆc cã nh÷ng dù ¸n hiÖu qu¶ nhÊt thêi kh«ng cao nhng cã ý nghÜa “ quèc kÕ d©n sinh” rÊt quan träng. Trong nh÷ng trêng hîp ®ã th× ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c chÊt lîng tÝn dông cÇn ph¶i c©n nh¾c kü lìng nhiÒu mÆt liªn quan. Tãm l¹i, chÊt lîng TDNH nãi chung vµ chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng lµ mét chØ tiªu tæng hîp ®îc ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm cña c¶ ba chñ thÓ: ng©n hµng, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh chØ lµ nh÷ng c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng TDNH mét c¸h kh¸i qu¸t.§Ó cã thÓ kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n cÇn ph¶i dùa vµo mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng cô thÓ bao gåm c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn ng©n hµng vµ doanh nghiÖp. Cßn vÒ phÝa nÒn kinh tÕ th× rÊt khã cã thÓ ®o lêng cô thÓ, nªn trong thùc tÕ thêng sö dông c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh ®Ó ®¸nh gi¸. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 b2.C¸c chØ tiªu ®Þnh lîng. *VÒ phÝa ng©n hµng: ChØ tiªu vÒ doanh sè vµ tèc ®é t¨ng doanh sè cho vay trung dµi h¹n: Doanh sè cho vay thÓ hiÖn quy m« tuyÖt ®èi cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n, tèc ®é t¨ng doanh sè thÓ hiÖn kh¶ n¨ng më réng quy m«c cho vay qua c¸c thêi kú. Doanh sè cho vay lín vµ tèc ®é t¨ng nhanh cho thÊy kh¶ n¨ng më réng tÝn dông ng©n hµng lµ rÊt tèt. Tuy nhiªn ®©y míi chØ lµ®iÒu kiÖn cÇn chø cha ®ñ ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông, mµ ph¶i kÕt hîp xem xÐt c¸c chØ tiªu kh¸c. ChØ tiªu vÒ d nî: ChØ tiªu1: D nî cho vay trung dµi h¹n. Tæng d nî cho vay. ChØ tiªu 2: D nî cho vay trung dµi h¹n. Tæng tµi s¶n. ChØ tiªu thø nhÊt ph¶n ¸nh tû träng d nî cho vay trung dµi h¹n so víi tæng d nî cho vay cña NH, tøc lµ ph¶n ¸nh quy m« cña tÝn dông trung dµi h¹n trong mèi t¬ng quan víi d nî ng¾n h¹n. Tû lÖ nµy cao vµ ngµy cµng t¨ng cho thÊy NH chó träng ®Õn cho vay trung dµi h¹n, tuy nhiªn còng cã thÓ lµ hËu qu¶ cña c«ng t¸c thu nî kh«ng ®îc tèt. Nãi chung c¸c ng©n hµng ®Òu mong muèn cã tû lÖ nµy cao do tÝn dông trung vµ dµi h¹n lµ ho¹t ®éng mang l¹i thu nhËp cao h¬n so víi tÝn dông ng¾n h¹n. Tuy nhiªn, do ®Æc tÝnh rñi ro cao cña c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n nªn th«ng thêng c¸c ng©n hµng sÏ c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm riªng cña nguån vèn, kh¶ n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n cña m×nh ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ nµy cho phï hîp. ChØ tiªu thø hai ph¶n ¸nh t¬ng quan so s¸nh vÒ quy m« cho vay trung dµi h¹n so víi tæng tµi s¶n, ®ång thêi cho phÐp ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý trong c¬ cÊu sö dông vèn cña NH. NÕu tû lÖ nµy cao chøng tá c¸c kho¶n cho vay trungdµi h¹n chiÕm tû träng lín trong tæng tµi s¶n. §iÒu nµy lµ tÝch cùc nÕu NH cã nguån vèn trung dµi h¹n dåi dµo vµ viÖc qu¶n lý ®îc thùc hiÖn tèt vµ ®¶m b¶o an toµn. Ngîc l¹i, nÕu tû lÖ nµy cao trong khi ng©n hµng kh«ng cã ®îc tiÒm lùc vèn trung dµi h¹n dåi dµo vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý tèt th× cã nghÜa lµ ng©n hµng ®ang ë vµo t×nh thÕ nguy hiÓm cã thÓ dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n bÊt c lóc nµo. Th«ng thêng c¸c ng©n hµng thêng thÝch ph©n t¸n rñi ro b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c tµi s¶n sinh lêi h¬n lµ tËp trung vµo mét lo¹i tµi s¶n cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao nhng nguy c¬ rñi ro còng rÊt lãn nh vËy. ChØ tiªu vÒ c©n ®èi vèn: D nî cho vay trung dµi h¹n. Tæng nguån vèn trung dµi h¹nc¸c kho¶n ®Çu t trung dµi h¹n- gi¸ trÞ TSC§. ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vÒ nguån vèn NH ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông trung dµi h¹n. HÇu hÕt c¸c NH thêng sö dông vèn nµy tµi trî cho ba lo¹i tµi s¶n: TSC§, cho vay trung dµi h¹n, ®Çu t trung dµi h¹n. Nh vËy nÕu tû lÖ trªn cµng gÇn 1 th× hÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay trung dµi h¹n cña NH ®îc tµi trî bëi nguån vèn trung dµi h¹n, ®iÒu nµy ®¶m b¶o cho NH mét 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 c¬ cÊu vèn tèi u xÐt vÒ mÆt phßng ngõa rñi ro. Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm cña c¸c nguån vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng cã sù gèi ®Çu nhÊt ®Þnh nªn ng©n hµng cã thÓ tËn dông nguån nµy mét c¸ch hîp lý ®Ó cho vay trung dµi h¹n. Do ®ã trong thùc tÕ tû lÖ vÒ c©n ®èi vèn nãi trªn thêng lín h¬n 1, cßn cô thÓ nh thÕ nµo th× mçi ng©n hµng sÏ cã mét møc riªng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh. Theo quy ®Þnh hiÖn nay, c¸c NHTMQD ViÖt Nam ®îc sö dông tèi ®a 25%( Q§ 297 cña thèng ®èc NHNN) nguån vèn huy ®éng ng¾n h¹n cña m×nh ®ª cho vay trung dµi h¹n. Ngoµi ra khi xem xÐt chØ tiªu nµy cÇn kÕt hîp víi chØ tiªu d nî ë trªn ®Ó cã kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n vÒ kh¶ n¨ng nguån vèn cña ng©n hµng, bëi lÏ tû lÖ c©n ®èi vèn gÇn víi 1 còng cã thÓ lµ hÖ qu¶ cña ®ång thêi hai nguyªn nh©n: c¶ nguån vèn trung dµi h¹n vµ quy m« cho vay ®Òu nhá bÐ. Doanh sè cho vay trung dµi h¹n. ChØ tiªu vÒ vßng quay vèn: D nî trung dµi h¹n b×nh qu©n. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a doanh sè cho vay trung dµi h¹n víi d nî trung dµi h¹n b×nh qu©n, qua ®ã cã thÓ thÊy ®îc kh¶ n¨ng më réng cho vay còng nh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thu nî NH. ChØ tiªu nµy th«ng thêng nhá h¬n 1 do thêi h¹n cho vay dµi nªn d nî b×nh qu©n trong mét n¨m th«ng thêng sÏ lín h¬n doanh sè cho vay trong cïng n¨m ®ã. ChØ tiªu nµy cµng gÇn 1, cho thÊy ho¹t ®éng cho vay vµ c«ng t¸c thu nî cña NH lµ rÊt tèt bëi lÏ ®iÒu ®ã chØ ®¹t ®îc khi quy m« cho vay ®îc më réng vµ hÇu hÕt c¸c kho¶n vay ®Õn h¹n trong n¨m ®ã ®Òu ®îc thu håi ®Çy ®ñ. Ngîc l¹i tû lÖ nµy thÊp chøng tá ho¹t ®éng cho vay, thu nî hoÆc c¶ hai ®Òu gÆp khã kh¨n. ChØ tiªu vÒ thu nî: Tèc ®é t¨ng trëng cña doanh sè thu nî: ®o lêng tèc ®é t¨ng trëng cña doanh sè thu nî qua c¸c rhêi kú. Tèc ®é nµy cao chøng tá c«ng t¸c thu nî cña NH ®ang ®îc thùc hiÖn tèt, ho¹t ®éng cho vay thuËn lîi vµ ngîc l¹i tèc ®é nµy thÊp cã thÓ do doanh sè cho vay gi¶m hoÆc c«ng t¸c thu nî gÆp khã kh¨n, hoÆc c¶ hai, ®iÒu ®ã cho thÊy chÊt lîng tÝn dông kh«ng tèt. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n: Nî qu¸ h¹n lµ nh÷ng kho¶n nî khi dÕn kú h¹n tr¶ nî hoÆc hÕt thêi h¹n vay vèn céng víi thêi gian ®îc gia h¹n thªm( nÕu cã) nhng kh¸ch hµng vÉn cha tr¶ ®îc nî. Trong trêng hîp nµy kh¸ch hµng sÏ ph¶i chÞu l·i xuÊt nî qu¸ h¹n cao h¬n nhiÒu so víi l·i suÊt ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông, mÆc dï vËy cã thÓ thÊy râ ch¼ng ng©n hµng nµo muèn sÏ ph¶i nhËn kho¶n l·i cao nµy khi cho vay. Nî qu¸ h¹n lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng nhÊt ®¸nh gi¸ chÊt lîng TDNH, nã ph¶n ¸nh nh÷ng rñi ro mµ ng©n hµng ®ang ph¶i ®èi mÆt. Ngoµi ra ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch kü h¬n ngêi ta thêng chia nî qu¸ h¹n ra thµnh c¸c lo¹i: nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi, nî qu¸ h¹n khã ®ßi vµ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. C¨n cø ®Ó ph©n chia c¸c lo¹i nî qu¸ h¹n chñ yÕu dùa vµo c¸c tiªu thøc nh: thêi h¹n gia h¹n nî, nguyªn nh©n g©y ra nî qu¸ h¹n, uy tÝn cña doanh nghiÖp vay vèn. C¸c chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n bao gåm: 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 (1)Tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d nî: DN tÝn dôngTDH qu¸ h¹n. DN tÝn dông TDH. (2)Tû lÖ nî qu¸ khã ®ßi h¹n trªn tæng d nî: DN qu¸ h¹n khã ®ßi cña TDTDH. DN tÝn dông TDH. (3)Tû lÖ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi trªn tæng d nî DN qu¸ h¹n TDH kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. DN tÝn dông TDH. ChØ tiªu(1) ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña NH trong cho vay trung dµi h¹n. Râ rµng lµ c¸c ng©n hµng ®Òu mong muèn h¹ tû lÖ nµy xuèng cµng thÊp cµng tèt, bëi lÏ tû lÖ nµy cao cho thÊy ng©n hµng ®ang gÆp nhiÒu rñi ro. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do nh÷ng rñi ro trong kinh doanh lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái nªn c¸c ng©n hµng thêng chÊp nhËn mét tû lÖ nî qu¸ h¹n nhÊt ®Þnh ®îc coi lµ an toµn.Tû lÖ nµy theo ý kiÕn cña mét sè chuyªn gia ë møc díi 3% lµ cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Tuy nhiªn chØ tiªu nµy kh«ng ph¶i lµ c¨n cø ®¸ng tin cËy ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro mµ NH ®ang ®èi mÆt.Ch¼ng h¹n cã nh÷ng dù ¸n vay vèn ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶ nhng do viÖc ®Þnh kú h¹n tr¶ nî kh«ng h¬pj lý dÉn ®Õn viÖc tr¶ nî kh«ng ®óng kú h¹n, lµm ph¸t sinh nî qu¸ h¹n. Râ rµng nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n nµy kh«ng ph¶n ¸nh ch©n thùc chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng.ChÝnh v× vËy mµ ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n ngêi ta ph¶i dïng thªm chØ tiªu (2) vµ (3). Nî khã ®ßi lµ nh÷ng kho¶n nî Ýt cã kh¶ n¨ng thu håi dï sao còng cßn hy väng cßn nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi ®ång nghÜa víi mÊt vèn. NÕu c¶ hai chØ tiªu nµy ®Òu ë møc thÊp th× dï chØ tiªu (1) cã cao còng kh«ng ph¶i lµ qu¸ tåi tÖ vµ ngîc l¹i râ rµng lµ ho¹t ®éng cña NH ®ang gÆp nhiÒu rñi ro , trong trêng hîp nµy chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n lµ rÊt thÊp. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ lîi nhuËn: HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu híng tíi môc tiªu quan träng nhÊt lµ lîi nhuËn, NHTM còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. Cho dï víi t c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh quan träng trong nÒn kinh tÕ, gi÷ vai trß lµ ®ßn bÈy, thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn, c¸c NHTM trong qu¸ tr×nh kinh doanh kh«ng nh÷ng chó ý ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ cßn ph¶i chó ý ®Õn hiÖu qu¶ x· héi, nhng lîi nhuËn vÉn lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ng©n hµng tån t¹i vµ ph¸t triÓn vµ do vËy kh«ng thÓ bá qua chØ tiªu nµy khi ®¸nh gi¸ chÊt lîng TDNH. ChÊt lîng tÝn dông ng©n hµng kh«ng thÓ nãi lµ cao nÕu lîi nhuËn do ho¹t ®äng nµy mang l¹i thÊp. Cô thÓ ngêi ta thêng dïng c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng TDNH trung dµi h¹n xÐt vÒ mÆt lîi nhuËn: LN tõ ho¹t ®éng tÝn dông TDH + ChØ tiªu 1: 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 DN tÝn dông TDH LN tõ ho¹t ®éng tÝn dông TDH + ChØ tiªu 2: Tæng LN ng©n hµng. ChØ tiªu thø nhÊt ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c kho¶n tÝn dông trung dµi h¹n NH. Nã cho biÕt mét ®ång d nî cho vay trung dµi h¹n mang l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Tû lÖ nµy cµng cao chøng tá lîi nhuËn cµng lín, ®ã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o nªn chÊt lîng tÝn dông cao cña ng©n hµng. ChØ tiªu thø hai cho phÐp ®¸nh gi¸ møc ®é ®ãng gãp cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n vµo toµn bé kÕt qu¶ kinh doanh cña NH. Tû lÖ nµy cao chøng tá lîi nhuËn cña NH cã ®îc hÇu hÕt lµ tõ ho¹t ®éng cho vay trung dµi h¹n. §iÒu ®ã chØ cã thÓ cã ®îc khi quy m« cho vay trung dµi h¹n cña ng©n hµng chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu tµi s¶n cña ng©n hµng ®ång thêi hiÖu qu¶ do ho¹t ®éng nµy mang l¹i còng cao. Nãi c¸ch kh¸c chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng lµ kh¶ quan.Tuy nhiªn ®iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi viÖc NH chÊp nhËn ®èi mÆt víi nh÷ng nguy c¬ rñi ro tiÒm tµng. V× vËy ho¹t ®éng nµy cÇn ®îc qu¶n lý khoa häc vµ chÆt chÏ. VÒ phÝa doanh nghiÖp: C¸c chØ tiªu ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña kho¶n tÝn dông xÐt theo quan ®iÓm doanh nghiÖp bao gåm: Møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhê thùc hiÖn dù ¸n. Doanh thu t¨ng tõ dù ¸n. Lîi nhuËn t¨ng tõ dù ¸n. C¸c chØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt, nã cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp ®¹t møc cao. §ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng cam kÕt tr¶ nî cho NH ®ång thêi b¶n th©n doanh nghiÖp cã lîi nhuËn, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. Tãm l¹i, chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng nãi chung vµ chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng lµ mét kh¸i niÖm tæng hîp võa mang tÝnh trõu tîng vïa mang tÝnh cô thÓ. Nã ®îc biÓu hiÖn th«ng qua nhiÒu chØ tieu liªn quan ®Õn nhiÒu chñ thÓ( ng©n hµng, doanh nghiÖp, nÒn kinh tÕ). C¸c chØ tiªu ®ã cã thÓ lµ chØ tiªu ®Þnh lîng hay chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ cã mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, cã thÓ bæ sung cho nhau nhng còng cã thÓ m©u thuÉn nhau. Do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch t¬ng ®èi chÝnh x¸c chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n cña mét ng©n hµng th× cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ toµn bé nh÷ng chØ tiªu ®ã trong mét hÖ thèng trªn c¶ quan ®iÓm cña ng©n hµng, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. §ång thêi còng cÇn ph¶i c¨n cø vµo tõng trêng hîp cô thÓ ®Ó cã sù u tiÖ cho chØ tiªu nµy hay chØ tiªu kh¸c, cho chñ thÓ nµy hay chñ thÓ kh¸c. Bëi lÏ trong thùc tÕ ®«i khi lîi Ých cña c¸c chñ thÓ cã thÓ xung ®ét nhau( VÝ dô khi doanh nghiÖp ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ nh»m t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt th× x· héi sÏ chÞu ¸p lùc lín vÒ n¹n thÊt nghiÖp, thËm chÝ ngay víi mét chñ thÓ th× còng cã h÷ng chØ tiªu m©u thuÉn nhau ch¼ng h¹n ®Ó ®¶m b¶o an toµn th× ng©n hµng cã thÓ ph¶i bã hÑp quy m« cho vay). 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1.2.4. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n cña NHTM: ChÊt lîng tÝn dông NH trung dµi h¹n lµ mét kh¸i niÖm tæng hîp liªn quan tíi nhiÒu chñ thÓ, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau vµ ®îc ®¸nh gi¸ theo quan ®iÓm cña c¶ NH, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy chÊt lîng tÝn dông tèt hay xÊu phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. §Ó thuËn tiÖn cho viÖc nghiªn cøu ngêi ta thêng chia thµnh ba nhãm nh©n tè sau: a. Nhãm nh©n tè thuéc vÒ phÝa NH *Quy m« vµ c¬ cÊu kú h¹n cña nguån vèn NHTM. Muèn cho vay ®îc th× ®iÒu kiÖn tríc tiªn lµ ng©n hµng ph¶i cã vèn.Nhng chØ cã vèn th«i th× cha ®ñ, do yªu cÇu ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn nªn c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng ph¶i ®îc tµi trî chñ yÕu b»ng nguån vèn trung dµi h¹n, bao gåm c¸c nguån vèn cã thêi h¹n tõ mét n¨m trë lªn vµ c¸c nguån vèn huy ®éng cã thêi h¹n díi mét n¨m nhng cã tÝnh æn ®Þnh cao trong thêi gian dµi. NÕu mét ng©n hµng cã nguån vèn dåi dµo nhng chñ yÕu lµ vèn ng¾n h¹ng, kh«ng æn ®Þnh th× kh«ng nªn më réng cho vay trung dµi h¹n. C¸c nguån vèn mµ mét ng©n hµng cã thÓ sö dông ®Ó cho vay trung dµi h¹n bao gåm: nguån vèn tù cã cña ng©n hµng; vèn vay trung dµi h¹n trong vµ ngoµi níc; vèn huy ®éng trung vµ dµi h¹n; vèn uû th¸c; mét bé phËn nhÊt ®Þnh vèn huy ®éng ng¾n h¹n còng cã thÓ ®îc sö dông. Quy m« c¸c nguån vèn nµy lµ mét trong nh÷ng nhan tè quyÕt ®Þnh quy moo cho vay trung dµi h¹n vµ do ®ã ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng. Ngoµi ra, mét ng©n hµng cã nguån vèn trung dµi h¹n dåi dµo còng dÔ dµng h¬n trong viÖc t¹o lËp uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, nhê ®ã thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n *N¨ng lùc cña NH trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng: Mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng lµ vèn vµ l·i ph¶i ®îc tr¶ ®óng kú h¹n. §iÒu nµy sÏ kh«ng thÓ cã ®îc nÕu nh viÖc thùc hiÖn dù ¸n kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ nh mong muèn, hoÆc doanh nghiÖp kh«ng cã thiÖn chÝ, cè t×nh lõa ®¶o ng©n hµng. §Ó h¹n chÕ nguy c¬ ®ã ng©n hµng cÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng. Th«ng thêng c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®îc tiÕn hµnh tríc, chñ yÕu xem xÐt c¸c mÆt: kh¶ n¨ng tµi chÝnh; kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh doanh, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, møc ®é tÝn nhiÖm. NÕu ng©n hµng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu do ng©n hµng ®Æt ra th× dù ¸n ®Çu t sÏ tiÕp tôc xem xÐt ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®îc sö dông lµm c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng vµ dù ¸n ®Çu t cã hîp lý hay kh«ng. NÕu thñ tôc rêm rµ, cac ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®Æt ra qu¸ kh¾t khe, kh«ng phï hîp víi thùc tÕ sÏ lµm n¶n lßng c¸c doanh nghiÖp hoÆc cã rÊt Ýt c¸c doanh nghiÖp tho¶ m·n ®îc yªu cÇu cña ng©n hµng. §iÒu ®ã g©y c¶n trë cho ng©n hµng trong viÖc thu hót kh¸ch hµng, më réng tÝn dông. Ngîc l¹i, nÕu quy tr×nh, ®iÒu kiÖn ®Æt ra kh«ng chÆt chÏ cã thÓ sÏ khiÕn ng©n hµng sai lÇm trong quyÕt ®Þnh cho vay, dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông. ChÝnh v× vËy trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cho vay dÉn rñi ro. V× vËy trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸c ng©n hµng ph¶i chó ý kh«ng ngõng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña m×nh. Lµm ®îc nh vËy sÏ gióp ng©n hµng lùa chän ®- 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 îc chÝnh x¸c kh¸ch hµng tin cËy, nh÷ng dù ¸n thùc sù kh¶ thi vµ ®ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó n©ng cao chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng. *N¨ng lùc gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c t×nh huèng tÝn dông cña NH. Cho dï c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®îc tiÕn hµnh tèt, gióp cho ng©n hµng lùa chän ®îc nh÷ng kh¸ch hµng tèt, nh÷ng dù ¸n kh¶ thi cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao. Song ®ã cha ph¶i lµ sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n ®Ó cã ®îc chÊt lîng tÝn dông cao, ®Æc biÖt lµ ®èi víi tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Bëi lÏ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian dµi lu«n chøa ®ùng nh÷ng rñi ro tiÒm Èn kh«ng thÓ lêng tríc. B¶n th©n dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng n¶y sinh nh÷ng t×nh huèng ngoµi dù kiÕn. ChÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c gi¸m s¸t, xö lý t×nh huèng tÝn dông khi cho vay cã ý nghÜa rÊt quan träng. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t chñ yÕu tËp chung vµo c¸c vÊn ®Ò nh : sù tu©n thñ ®óng môc ®Ých sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp; t×nh h×nh ho¹t ®éng thùc tÕ cña dù ¸n; tiÕn ®é tr¶ nî, qu¸ tr×nh sö dông, b¶o qu¶n vµ biÕn ®éng tµi s¶n cña doanh nghiÖp; nh÷ng vÊn ®Ò míi nÈy sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ gióp ng©n hµng ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc nh: sö dông vèn sai môc ®Ých, ©m mu tÈu t¸n tµi s¶n, lõa ®¶o ng©n hµng. §ång thêi th«ng qua viÖc lu«n b¸m s¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th× ng©n hµng cã thÓ cã biÖn ph¸p gióp ®ì doanh nghiÖp th«ng qua cung cÊp nh÷ng lêi khuyªn, nh÷ng th«ng tin bæ Ých, kÞp thêi hoÆc trùc tiÕp gióp ®ì doanh nghiÖp khi doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n b»ng c¸ch gia h¹n nî, cho vay thªm nh»m gióp cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n cña doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, qua ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng TDNH. *ChÝnh s¸ch tÝn dông cña NH: ChÝnh s¸ch tÝn dông cña NHTM lµ mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p liªn quan dÕn viÖc khuyÕch tr¬ng hoÆc h¹n chÕ tÝn dông nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu cña ng©n hµng ®ã trong tõng thêi kú. Víi ý nghÜa nh vËy râ rµng chÝnh s¸ch tÝn dông cã t¸c ®éng raats lín ®Õn chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng. Tríc hÕt vÒ mÆt quy m« tÝn dông, nÕu chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng trong mét thêi kú nµo ®ã lµ h¹n chÕ tÝn dông trung dµi h¹n th× cã nghÜa lµ quy m« tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng ®ã sÏ bÞ thu hÑp. §ã cã thÓ lµ dÊu hiÖu cho thÊy chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng ®ang cã vÊn ®Ò hay xÐt vÒ mÆt quy moo kh«ng thÓ nãi chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng ®ã trong giai ®o¹n ®ã lµ tèt. Ngoµi ra, chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng cßn bao gåm mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò nh: quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng; lÜnh vùc tµi trî; biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay; quy tr×nh qu¶n lý tÝn dông; l·i suÊt cã t¸c dông trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng.NÕu chÝnh s¸ch tÝn dông ®îc x©y dùng vµ thùc hiÖn mét c¸ch khoa häc vµ chÆt chÏ, kÕt hîp ®îc hµi hoµ lîi Ých cña ng©n hµng, kh¸ch hµng vµ cña x· héi th× sÏ høa hÑn mét chÊt lîng tÝn dông tèt. Cßn ngîc l¹i, nÕu viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông kh«ng hîp lý, kh«ng khoa häc th× ch¾c ch¾n chÊt lîng tÝn dông nãi chung vµ chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng cña ng©n hµng sÏ kh«ng cao, thËm chÝ lµ rÊt thÊp. Th«ng tin tÝn dông: 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Th«ng tin tÝn dông lu«n lµ yÕu tè c¬ b¶n cÇn thiÕt cho c«ng t¸c qu¶n lý dï ë bÊt kú lÜnh vùc nµo. Trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng còng vËy, ®Ó thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng tríc tiªn ph¶i cã th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ®ã, vÒ dù ¸n ®ã,®Ó lµm tèt c«ng t¸c gi¸m s¸t sau khi cho vay còng cÇn th«ng tin. Th«ng tin cµng chÝnh x¸c, kÞp thêi cµng thuËn lîi cho ng©n hµng trong viÖc ®a ra quyÕt ®Þnh cho vay, theo dâi viÖc sö dông vèn vay vµ tiÕn ®é tr¶ nî. Th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy dñ cßn gióp cho ng©n hµng x©y dùng hoÆc ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch kinh doanh, chÝnh s¸ch tÝn dông mét c¸ch linh ho¹t cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng tÝn dông cho ng©n hµng. *C«ng nghÖ NH, trang thiÕt bÞ kü thuËt: còng lµ mét nh©n tè t¸c ®éng ®Õn chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng, nhÊt lµ trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh vò b·o hiÖn nay. Mét ng©n hµng sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®îc trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt chÊt lîng cao sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc, rót ng¾n thêi gian giao dÞch, ®em l¹i sù tiÖn lîi tèi ®a cho kh¸ch hµng vay vèn.§ã lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó ng©n hµng thu hót thªm kh¸ch hµng, më réng tÝn dông. Sù hç trî cña c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i cßn gióp cho viÖc thu thËp th«ng tin nhanh chãng, chÝnh x¸c, c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch, x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông còng cã hiÖu qu¶ h¬n. *ChÊt lîng nh©n sù vµ qu¶n lý nh©n sù cña NH: Cho dï khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i ®· më ra c¬ héi tù ®éng ho¸ nhiÒu lÜnh vùc song nh©n tè con ngêi vÉn lu«n gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh. §Æc biÖt trong ho¹t ®éng TDNH lµ ho¹t ®éng rÊt phøc t¹p, cã liªn quan ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò cña ®êi sèng x· héi th× vai trß cña con ngêi cµng quan träng. C¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i chØ cã thÓ trî gióp chø kh«ng thÓ thay thÕ ®îc sù “nh¹y c¶m” hay” kinh nghiÖm” cña ngêi CBTD. Do vËy vÊn ®Ò nh©n sù lµ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng ®èi víi mçi ng©n hµng, trong dã næi bËt lªn hai vÊn ®Ò: chÊt lîng nh©n sù vµ qu¶n lý nh©n sù. ChÊt lîng nh©n sù ë ®©y kh«ng chØ dÒ cËp ®Õn tr×nh ®é chuyªn m«n mµ cßn c¶ l¬ng t©m, ®¹o ®øc,t¸c phong, kû luËt lao ®éng cña ngêi c¸n bé ng©n hµng nãi chung vµ CBTD nãi riªng. ChÊt lîng nh©n sù tèt, biÓu hiÖn ë sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong c«ng viÖc, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc kû luËt cao cña c¸n bé, trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh cã thÓ gióp ng©n hµng bï ®¾p l¹i nh÷ng h¹n chÕ vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt, nhê ®ã ng©n hµng cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn cho dï ph¶i c¹nh tranh víi nh÷ng ®èi thñ cã tiÒm lùc c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ kü thuËt m¹nh h¬n. Bªn c¹nh chÊt lîng nh©n sù th× c«ng t¸c qu¶n lý nh©n sù còng cÇn ®Æc biÖt chó ý, bëi lÏ kh«ng ph¶i cø cã c¸n bé tÝn dông giái lµ cã chÊt lîng tÝn dông cao. Mçi CBTD ®Òu cã nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ yÕu riªng, ®iÒu quan träng lµ ph¶i biÕt bè trÝ, s¾p xÕp c«ng viÖc cña hä sao cho ph¸t huy hÕt thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ nh÷ng ®iÓm yÕu cña tõng ngêi, ®ång thêi cã chÕ ®é ®·i ngé hîp lý nh»m n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, t¹o sù phèi hîp nhÞp nhµng ho¹t ®éng cña tõng thµnh viªn trong mét guång m¸y thèng nhÊt cïng híng tíi mét môc tiªu chung lµ n©ng cao chÊt lîng TDNH. b. C¸c nh©n tè thuéc vÒ phÝa kh¸ch hµng( doanh nghiÖp). *Nhu cÇu ®Çu t cña doanh nghiÖp: BÊt kú lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô nµo muèn tiªu thô ®îc th× cÇn ph¶i cã ngßi mua chóng, TDNH còng vËy, ng©n hµng kh«ng thÓ cho vay nÕu kh«ng 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cã ngêi vay. XÐt trong toµn bé nÒn kinh tÕ th× nhu cÇu vèn trung dµi h¹n cho ®Çu t ph¸t triÓn lu«n lµ cÇn thiÕt, nhng víi tõng NHTM th× kh«ng ph¶i lóc nµo còng vËy. Do sè lîng doanh nghiÖp cã quan hÖ víi ng©n hµng lµ cã h¹n vµ cã nh÷ng lóc nhu cÇu ®Çu t cña c¸c doanh nghiÖp nµy kh«ng cao, ch¼ng h¹n trong giai ®o¹n ho¹t ®éng kinh doanh gÆp khã kh¨n c¸c doanh nghiÖp thêng cã xu híng thu hÑp s¶n xuÊt. Trong trêng hîp ®ã nhu cÇu vèn trung dµi h¹n c¶u c¸c doanh nghiÖp sÏ kh«ng cao vµ do ®ã ng©n hµng sÏ gÆp khã kh¨n khi muèn më réng tÝn dông. *Kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tÝn dông cña NH: §Ó ®¶m b¶o an toµn, tr¸nh rñi ro khi cho vay, c¸c NHTM thêng ®Æt ra c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tÝn dông nh»m ph©n lo¹i, chän ra nh÷ng kh¸ch hµng cã thÓ cho vay hay kh«ng thÓ cho vay. ChØ nh÷ng kh¸ch hµng nµo ®¸p øng ®ñ yªu cÇu cña ng©n hµng míi ®îc xem xÐt cho vay. Nh÷ng ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn nµy cã thÓ kh¸c nhau tuú theo tõng ng©n hµng cô thÓ, song nh×n chung c¸c ng©n hµng thêng quan t©m ®Õn mét sè vÊn ®Ò sau: tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña môc ®Ých sö dông vèn; n¨ng lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp; tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n; c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m. Râ rµng kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tÝn dông sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp tíi chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng. Bëi nÕu ®a sè c¸c kh¸ch hµng kh«ng thÓ ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña ng©n hµng, cã thÓ do ®iÒu kiÖn ®Æt ra qu¸ kh¾t khe, kh«ng thùc tÕ hoÆc do kh¶ n¨ng cña c¸c doanh nghiÖp qu¸ thÊp, th× ng©n hµng kh«ng thÓ më réng cho vay trong khi vÉn b¶o ®¶m an toµn tÝn dông. *Kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông kho¶n vay cã hiÖu qu¶: Khi cho vay th× ng©n hµng tr«ng ®îi kho¶n tr¶ nî sÏ ®îc lÊy tõ chÝnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña dù ¸n chø kh«ng ph¶i b»ng c¸ch ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè. §iÒu nµy l¹i phô thuéc vµo hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp. Cã nhiÒu yÕu tè ®Ó b¶o ®¶m cho viÖc sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao, trong ®ã cã mét sè nh©n tè gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh nh: vÞ thÕ, n¨ng lc thÞ trêng cña doanh nghiÖp; n¨ng lùc c«ng nghÖ; chÊt iîng ®éi ngò nhÊn sù, tr×nh qu¶n lý cña doanh nghiÖp. VÞ thÕ, n¨ng lùc thÞ trêng thÓ hiÖn ë uy tÝn cña s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, ë kh¶ n¨ng thÝch øng cña doanh nghiÖp víi nhu cÇu thÞ trêng, ë khèi lîng s¶n phÈm vµ doanh thu mang l¹i. VÞ thÕ vµ ng¨ng lùc thÞ thêng cña doanh nghiÖp cã nghÜa lµ doanh nghiÖp sÏ dÔ dµng h¬n trong viÖc chiÕm lÜnh thÞ trêng, chiÕn th¾ng trong c¹nh thanh. N¨ng c«ng nghÖ cña doanh ®îc t¹o nªn bëi th×nh ®é trang thiÕt bÞ; tr×nh ®é tay nghÒ, kiÕn thøc cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp. N¨ng lùc c«ng nghÖ cao cho phÐp doanh nghiÖp thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ®ßi tr×nh ®é kÜ thuËt c«ng nghÖ cao ®ßng thêi dÔ dµng h¬n trong viÖc tiÕp thu nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn tõ bªn ngoµi ®a vµo. ChÊt lîng nh©n sù : Còng gièng nh ng©n hµng ,chÊt lîng nh©n sù lu«n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp .Mét doanh nghiÖp víi ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ ,l¹i am hiÓu khoa häc kü thuËt, céng víi ®éi ngò 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nh©n sù qu¶n lý cã tr×nh ®é, cã kinh nghiÖm lµ ®iÔu kiÖn thuËn lîi ®Ó cã thÓ ®¹t kÕt qu¶ cao trong kinh doanh . N¨ng lùc qu¶n lý cña doanh nghiÖp :Bao gåm chÊt lîng nh©n sù qu¶n lý,sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c thµnh viªn trong ban qu¶n lý nh»m x©y dùng mét c¬ cÊu tæ chøc tèi u trong doanh nghiÖp, cho phÐp tËn dông tèi ®a nguån tµi lùc, vËt lùc cña doanh nghiÖp ®Î ®¹t môc ®Ých kinh doanh cao nhÊt. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t vµ ®Çy biÕn ®éng th× vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lÝ trong doanh nghiÖp cµng quan träng, bëi trong ®iÒu kiÖn ®ã ®ßi hái ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn ®îc ®iÒu chØnh ®Ó thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®éng cña m«i trêng kinh doanh, cña chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp. §¹o ®øc, thiÖn trÝ cña kh¸ch hµng: Trong quan hÖ tÝn dông, muèn cã hiÖu qu¶ cao ®ßi hái ph¶i cã sù hîp t¸c tõ c¶ hai phÝa ngêi cho vay vµ ngêi ®i vay. NÕu nh kh¸ch hµng kh«ng cã thiÖn chÝ th× sÏ rÊt khã kh¨n cho ng©n hµng trong viÖc thu håi nî. Sù thiÕu thiÖn chÝ cña kh¸nh hµng cã thÓ biÓu hiÖn trùc tiÕp trong quan hÖ tÝn dông víi ng©n hµng nh cè t×nh sö dông vèn sai môc ®Ých, t×m c¸ch lõa ®¶o ng©n hµng, hoÆc còng cã thÓ lµ c¸c hµnh vi gi¸n tiÕp ¶nh hëng tíi chÊt lîng TDNH nh kinh doanhtr¸i ph¸p luËt, lõa ®¶o chiÕm dông vèn lÉn nhau. TÊt c¶ c¸c hµnh vi ®ã ®Òu cã thÓ mang l¹i sù rñi ro cho ng©n hµng. c.Nhãm nh©n tè thuéc m«i trêng: *M«i trêng tù nhiªn: Nãi chung m«i trêng tù nhiªn kh«ng t¸c dông trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng mµ vai trß cña nã thÓ hiÖn qua sù t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp mµ ho¹t ®äng cña chóng phô thuéc vµo m«i trêng tù nhiªn nh c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c nghµnh n«ng nghiÖp, ng nghiÖp. §iÒu kiÖn tù nhiªn diÔn biÕn thuËn lîi hay bÊt lîi sÏ ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, do ®ã ¶nh hëng tíi kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng. * M«i trêng kinh tÕ: Lµ mét tÕ bµo trong nÒn kinh tÕ, sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng còng nh doanh nghiÖp chÞu ¶nh hëng rÊt nhiÒu cña m«i trêng nµy. Sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ tèt hay xÊu sÏ lµm cho hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng vµ doanh nghiÖp biÕn ®éng theo chiÒu híng t¬ng tù. §¹c biÖt, trong ®iÒu kiÖn quãc tÕ ho¸ m¹nh mÏ nh hiÖn nay, ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng vµ doanh nghiÖp khong chØ chÞu ¶nh hëng cña m«i trêng kinh tÕ trong níc mµ c¶ m«i trêng kinh tÕ quèc tÕ. Nh÷ng t¸c ®éng do m«i trêng kinh tÕ g©y ra cã thÓ lµ trùc tiÕp víi ng©n hµng ( VÝ dô: nh÷ng rñi do thay ®æi tû gi¸, l·i xuÊt, l¹m ph¸t lµm cho ng©n hµng bÞ thiÖt vÒ thu nhËp ) hoÆc t¸c ®éng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, qua ®ã gi¸n tiÕp ¶nh hëng tíi chÊt lîng TDNH. * M«i trêng chÝnh trÞ, x· héi: Sù æn ®Þnh cña m«i trêng chÝnh trÞ, x· héi lµ mét c¨n cø quan trong ®Ó ra quyÕt ®Þnh cña nhµ ®Çu t. NÕu m«i trêng nµy æn ®Þnh th× c¸c nhµ ®Çu t sÏ yªn t©m thùc hiÖn viÖc më réng ®Çu t vµdo ®ã nhu cÇu vèn TDNH trung vµ dµi 20