Công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Nhà báo in Nhân dân Hà Nội
lêi më ®Çu
Tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn viÖc
vËn chuyÓn theo c¬ chÕ thÞ trêng cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng
c¹nh tranh quyÕt kiÖt. §øng tríc xu thÕ ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m
®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt bëi muèn tån t¹i th× doanh thu ph¶i ®ñ ®Ó bï ®¾p chi
phÝ vµ cã l·i.
§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn ®øng vÒ gãc ®é kÕ to¸n th× suy cho cïng lµ
ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm . ViÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ c¸c chi phÝ lµ c¬ së ®Ó tÝnh chÝnh x¸c gi¸
thµnh s¶n phÈm gióp cho l·nh ®¹o c¸c doanh nghiÖp biÕt ®îc thùc tr¹ng ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh ®Ó kÞp thêi cã nh÷ng quyÕt ®Þnh
s©u s¾c trong kinh doanh.
MÆt kh¸c trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay viÖc qu¶ lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹
gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Gi¸
thµnh cao hay thÊp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña viÖc qu¶n lý, sö dông vËt t, lao
®éng vµ tiÒn vèn cña doanh nghiÖp. ViÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi
viÖc ph¸t triÓn vµ cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ tõ ®ã t¸c dông to lín
trong viÖc tiÕt kiÖm nh©n tµi, vËt lùc cña doanh nghiÖp.
Trong sù ph¸t triÓn chunh cña doanh nghiÖp Nhµ níc, nhµ in b¸o
Nh©n d©n Hµ néi ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc. Tõ ngµy thµnh lËp ®Õn nay,
Nhµ in ®· tr¶i qua bao th¨ng trÇm. Ngµy nay Nhµ in ®· cã bíc ph¸t triÓn
míi vÒ chÊt, tuy quy m« s¶n xuÊt vµ lîng s¶n xuÊt cßn khiªm tèn so víi
nhiÒu doanh nghiÖp in kh¸c trong níc nhng kÕt qu¶ kinh doanh nh÷ng n¨m
gÇn ®©y ®Òu cã l·i vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ míi. §Ó nh×n nhËn mét c¸ch
chi tiÕt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Nhµ in, thêi gian thùc tËp t¹i
Nhµ in, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "C«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë Nhµ b¸o in Nh©n d©n hµ néi". Tuy ®Ò tµi chi
phÝ gi¸ thµnh lµ réng vµ khã nhng sÏ gióp ta biÕt ®îc bao qu¸t toµn bé ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Nhµ in nh»m n©ng cao kiÕn thøc cña m×nh
trong thùc tÕ.
1
ch¬ng i
c¬ së lý luËn chung cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong
doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt kinh
doanh.
2. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ trong doanh nghiÖp
s¶n xuÊt
2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt trong doang ngiÖp s¶n xuÊt.
Doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ nh÷ng doanh nghiÖp trùc tiÕp s¶n xuÊt ra
cña c¶i vËt chÊt ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi.
Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
cña toµn bé hoa phÝ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c cÇn
thiÕt mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i, cã
tÝnh chÊt kinh tÕ kh¸c nhau vµ yªu cÇu ®èi víi tõng lo¹i chi phÝ còng kh¸c
nhau. V× vËy ®ßi hái cÇn cã sù ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, ®©y lµ
mét yªu cÇu tÊt yÕu ®Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh,
phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph¸t huy h¬n n÷a vai trß cña c«ng cô kÕ
to¸n ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
*Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh phÝ cña
chi phÝ .
Theo tiªu thøc nµy, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®îc
chia thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng,
chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c
b»ng tiÒn ngoµi 4 yÕu tè chi phÝ nªu trªn.
2
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng viÖc cña chi phÝ.
Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc chia thµnh: Chi phÝ s¶n xuÊt
chÕ t¹o s¶n phÈm (bao gåm chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp); chi phÝ
bµn hµng' chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp' chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c ( c¸c chi phÝ
vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c¸c chi phÝ bÊt thêng).
Ngoµi 2 c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu trªn, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ
c«ng t¸c kÕ to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cßn cã thÓ ph©n lo¹i theo c¸c
tiªu thøc kh¸c nhau nh:
* C¨n cø vµo mèi quan hÖ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh víi khèi lîng
s¶n phÈm lao vô hoµn thµnh chia chi phÝ thµnh: Chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ
biÕn ®æi.
* C¨n cø vµo ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n, tËp hîp chi phÝ chia chi phÝ
thµnh: Chi phÝ h¹ch to¸n trùc tiÕp vµ chi phÝ h¹ch to¸n gi¸n tiÕp.
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ cña chi phÝ víi quy
tr×nh c«ng nghÖ chia thµnh: Chi phÝ c¬ b¶n, chi phÝ chung, vµ thiÖt h¹i trong
s¶n xuÊt.
* Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ cña chi phÝ víi g¸
thµnh: Chi phÝ ®¬n nhÊt vµ chi phÝ tæng hîp.
Cã thÓ nãi, mçi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã ý nghÜa riªng, phôc
vô cho tõng yªu cÇu qu¶n lý vµ tõng ®èi tîng cung cÊp th«ng tin cô thÓ nhng
chóng lu«n bæ xung lÉn nhau nh»m qu¶n lý cã hiÖu qu¶ nhÊt vÒ toµn bé chi
phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong ph¹m vi doanh nghiÖp ë tõng thêi kú nhÊt ®Þnh.
ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã t¸c dông ®Ó kiÓm tra, ph©n lo¹i qu¸
tr×nh ph¸t sinh trong ph¹m vi toµn bé doang nghiÖp ë tõng thêi kú nhÊt ®Þnh.
ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã t¸c dông ®Ó kiÓm tra, ph©n tÝch qu¸
tr×nh ph¸t sinh chi phÝ vµ h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nh»m nhËn biÕt vµ
®éng viªn mäi kÕ ho¹ch kh¶ n¨ng tiÓm tµng h¹ gi¸ thµnh s¶n ph¶m cña
doanh nghiÖp.
3
3. ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
NÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn theo híng kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc, mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh
phÇn, chÞu ¶nh hëng t¸c ®éng g¾t gao cña c¸c quy luËt kinh tÕ( quy luËt
c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu..).
Doanh ngiÖp lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, ho¹t ®éng vµ
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh.
V× vËy, vÊn ®Ò tiÕy kiÖm chi phÝ cã ý nghÜa cùc kú quan träng vµ mang tÝnh
chÊt sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. TiÕt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt,
doanh nghiªp cã thÓ h¹ gi¸ thµh s¶n phÈm mµ chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng
thay ®æi sÏ lµ ®iÒu kiÖn toãt ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ më réng thÞ
trêng tiªu thô. S¶n lîng tiªu thô nhanh, tiªu thô nhiÒu th× doanh nghiÖp cã
thÕ t¨ng nhanh vßng quay vèn, t¨ng thu nhËp tõ dã c¶i thiÖn ®êi sèng cña
c¸n bé c«ng nh©n viªn. VËy ®Ó lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc c«ng t¸c
nµy theo ®óng chÕ ®é Nhµ níc quy ®Þnh vµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña
doanh nghiÖp.
4. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm trong
doanh nghiÖp s¶n xuÊt
4.1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm
Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao
gåm hai mÆt ®èi lËp víi nhau. Mét mÆt lµ c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®·
chi ra , mÆt kh¸c lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao
vô nhÊt ®Þnh ®· h×nh thµnh phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi cÇn ®îc tÝnh gi¸ thµnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh
cho mét khèi lîng s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh
4
4.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
Cã nhiÒu lo¹i gi¸ thµnh kh¸c nhau, tuú theo yªu cÇu qu¶n lý còng nh
c¸ tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau mµ gi¸ thµnh ®îc chia lµm c¸c lo¹i t¬ng
øng. C¨n cø vµo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc
chia thµnh : Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n
phÈm.
a) Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: ViÖc tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
s¶n phÈm ®îc tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ ®îc tÝnh
trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ ®îc xem lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña
doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh ,
kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp.
b) Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Còng gièng nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, viÖc tÝnh
gi¸ thµnh ®Þnh møc còng cã thÓ thùc hiÖn tríc khi s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n
phÈm dùa vµo c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ hiÖn hµnh. Gi¸ thµnh ®Þnh møc
®îc xem lµ thøc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông c¸c gi¶i ph¸p mµ
doanh nghiÖp ®ang ¸p dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ chi phÝ.
c) Gi¸ thµnh thùc tÕ : Kh¸c víi 2 lo¹i gi¸ thµnh trªn, gi¸ thµnh thùc tÕ
cña s¶n phÈm, lao vô chØ ®îc x¸c ®Þnh khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n
phÈm ®· hoµn thµnh vµ ®îc dùa trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®·
ph¸t sinh, tËp hîp ®îc trong kú. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh
kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông trong viÖc
sö dông c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cã ¶nh
hëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp.
5. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gÝa thµnh
s¶n phÈm.
C¬ së x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c nµy.
5
5.1. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i
víi néi dung kinh tÕ, c«ng dông kh¸c nhau, ph¸t sinh ë nh÷ng ®Þa ®iÓm
kh¸c nhau. Môc ®Ých cña viÖc bá chi phÝ lµ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, lao vô.
Nh÷ng s¶n phÈm lao vô cña doanh nghiÖp ®îc chÕ t¹o , s¶n xuÊt thùc hiÖn ë
c¸c ph©n xëng, bé phËnkh¸c nhau theo quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp. Do ®ã c¸c chi phÝ ph¸t sinh cÇn ®îc tËp hîp theo c¸c yÕu tè,
kho¶n môc chi phÝ theo nh ph¹m vi, giíi h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó phôc vô cho viÖc
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh vËy x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt thùuc hiÖn lµ viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng ph¹m vi, giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n
xuÊt cÇn ®îc tËp hîp.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng c¨n cø c¬ b¶n sau:
- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp
- Quy tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp
- §Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ
- Yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Dùa vµo nh÷ng c¨n cø trªn ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã thÓ lµ :
- Tõng ph©n xëng, bé phËn, tæ ®éi s¶n xuÊt ho¹c toµn doanh ngjiÖp
- Tõng giai ®o¹n (bíc) c«ng nghÖ ho¹c toµn bé qu¸ tr×nh c«ng nghÖ
- Tõng s¶n phÈm, tõng ®¬n ®Æt hµng, h¹ng môc c«ng tr×nh
- Tõng nhãm s¶n phÈm
- Tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm.
5.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ kÕt qu¶ s¶n
xuÊt thu ®îc: Nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng ph¶i c¨n cø vµo: ®Æc ®iÓm c¬ cÊu
6
tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm,
®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña s¶n phÈm, c¨n cø vµo yªu cÇu tr×nh ®é h¹ch to¸n
kinh tÕ vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô
thÓ mµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ:
- Tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc, ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh
- Thµnh phÈm, chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm
- Tõng c«ng tr×nh, h¹nh môc c«ng tr×nh.
Trªn c¬ së ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh ®îc ph¶i c¨n cø vµo
chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n phÈm
mµ x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh ®Ó cung cÊp sè liÖu vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm
mét c¸ch kÞp thêi phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp.
Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn
hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Kú ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh cã thÓ hµng th¸ng, cã thÓ tÝnh theo chu kú s¶n xuÊt...
6. NhiÖm vô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm
ViÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh chØ cã thÓ dùa trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c. VÒ phÇn m×nh, tÝnh
chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i chÞu ¶nh hëng cña kÕ qu¶ tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt. Do vËy tæ chøc tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm ®Ó ®¶m b¶o x¸c ®Þnh ®óng néi dung, ph¹m vi chi phÝ cÊu
thµnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, lîng gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· ®îc
chuyÓn dÞch vµo s¶n phÈm (c«ng viÖc, lao vô) ®· hoµn thµnh cã ý nghÜa
quan träng vµ lµ yªu cµu cÊp b¸ch trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §Ó ®¸p øng
nh÷ng yªu cÇu chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n thùc hiÖn tèt
nh÷ng nhiÖm vô sau:
- X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
7
- Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt theo ®øng ®èi tîng ®·
x¸c ®Þnh vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thÝch hîp.
- X¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ vÒ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú.
- Thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÞp thêi, chÝnh x¸c theo ®óng ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý.
- Thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ ®Ó
s¶n xuÊt cho l·nh ®¹o danh nghiÖp ra quyÕt ®Þnh thÝch hîp tríc m¾t còng
nh l©u dµi ®èi víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh.
7. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
7.1. Tµi kho¶n sö dông
TK 621 "Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp"
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp dïng cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong kú, cuèi kú chuyÓn
sang tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
TK 622 " Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp"
Dïng ®Ó tËp hîp vµ kÕt chuyÓn sè chi phÝ tiÒn c«ng cña c«ng nh©n
s¶n xuÊt trùc tiÕp vµo TK tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh (bao
gåm c¶ tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n
ph¶i tr¶ kh¸c cña c«ng nh©n x¶n xuÊt)
TK 627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung"
Dïng ®Ó tËp hîp toµn bé c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc vô qu¶n
lý s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong c¸c ph©n xëng, bé phËn tæ ®éi s¶n xuÊt.
TK 154 "CHi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang"
§îc sö dông ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt trong kú liªn quan
®Õn chi phÝ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm. Ngoµi ra tµi kho¶n 154 cßn ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô, thªu ngoµi gia c«ng, tù chÕ.
8
7.2 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p
kª khai thêng xuyªn
7.2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp.
Chi phÝ trùc tiÕp bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ
nh©n c«ng trùc tiÕp.
* Chi phÝ nguyªn vËt liÖu tiÕp : Bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn
vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c«ng cô, dông cô... dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ
t¹o s¶n phÈm. Trêng hîp doanh nghiÖp mua nöa thµnh phÈm ®Ó l¾p r¸p, gia
c«ng thªm thµnh phÈm th× nöa thµnh phÈm mua ngoµi còng ®îc h¹ch to¸n
vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp
vµo c¸c ®èi tîng cã thÓ tiÕn hµnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ph¬ng
ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp.
Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ®îc ¸p dông trong nh÷ng chi phÝ chØ liªn quan
®Õn nhiÒu ®èi tîng kh¸c nhau.
Nh ta ®· biÕt vµo ngµy 1/1/1999 tÊt c¶ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh
ph¶i tæ chøc kÕ to¸n thuÕ gÝa trÞ gia t¨ng ®· bæ sung vµo hÖ thèng tµi kho¶n
kÕ to¸n ban hµnh theo c¸c chÕ ®é hiÖn hµnh TK 133 "ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc
khÊu trõ, ®· khÊu trõ vµ cßn ®îc khÊu trõ vµ chØ ¸p dông ®èi víi c¬ së kinh
doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ.
Khi mua vËt t dïng ngay vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ chÞu thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ cha
cã thuÕ GTGT, thuÕ GTGT ®Çu vµo vµ tæng gi¸ thµnh, ghi:
Nî TK 621 (chi tiÕt liªn quan)
Nî TK 133 (thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ)
Cã TK 111, 112, 331 (tæng sè thanh to¸n)
§èi víi c¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
trªn GTGT vµ c¬ së kinh doanh kh«ng thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT khi
mua nguyªn vËt liÖu vÒ nhËp kho, hoÆc dïng s¶n xuÊt ngay, ghi:
9
Nî TK 152, 153, 621, 622, 627 (gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo)
Cã TK 111, 112, 331 (tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ ngêi b¸n)
ghi:
Cuèi kú tiÕn hµnh kÕt chuyÓn, ph©n bæ vµo c¸c ®èi tîng liªn quan,
Nî TK 154 (chi tiÕt liªn quan)
Cã TK 621 (chi tiÕt liªn quan)
* Chi tiÕt nh©n c«ng trùc tiÕp
VÒ nguyªn t¾c chi phÝ nµy còng tËp hîp gièng nh chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp. Trêng hîp ph©n bæ gi¸n tiÕp th× tiªu thøc ph©n bæ cã thÓ lµ
tiÒn c«ng hay giê c«ng ®Þnh møc ho¹c còng cã thÓ lµ giê c«ng thùc tÕ.
Toµn bé tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp
s¶n xuÊt ®îc tËp hîp vµo bªn Nî TK 622, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 (chi tiÕt liªn quan)
Cã TK 334, 335, 338.
Cuèi kú tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo c¸c ®èi
tîng liªn quan.
Nî TK 154 (chi tiÕt liªn quan)
Cã TK 622 (chi tiÕt liªn quan)
7.2.2 KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn phôc vô qu¶n lý
s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng, bé phËn, tæ ®éi s¶n xuÊt nh chi phÝ
vÒ tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n xuëng,
tæ ®éi, chi phÝ vÒ vËt liÖu, dông cô cho qu¶n lý c¸c ph©n xëng, chi phÝ khÊu
hao tµi s¶n cè ®Þnh.
C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung thêng ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt riªng theo
tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn, tæ ®éi s¶n xuÊt) sau ®ã
míi tiÕn hµnh ph©n bæ c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ liªn quan. ViÖc ph©n bæ
còng ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù nh chi phÝ trùc tiÕp.
10
ViÖc tËp hîp vµ kÕt chuyÓn ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc thùc
hiÖn trªn TK 627 " chi phÝ s¶n xuÊt chung"
Ph¶n ¸nh viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊ chung ph¸t sinh thùc tÕ.
Nî TK 627 (Chi tiÕt cho c¸c ph©n xëng vµ tµi kho¶n cÊp 2 cã
liªn quan)
Cã TK 334, 338 - Chi phÝ nh©n viªn
Cã TK 152, 153, 142 - Chi phÝ VL, CCDC
Cã TK 214 - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
Riªng ®èi víi chi phÝ mua ngoµi khÊu hao nh sau:
Nî TK 627
Nî TK 133 (ThÕu GTGT ®îc khÊu trõ)
Cã TK 111, 112, 331 (Tæng gi¸ trÞ thanh to¸n)
Ph¶n ¸nh sè ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung (nÕu cã)
Nî TK 111, 112, 138
Cã TK 627
Cuèi kú ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi tîng liªn quan vµ
kÕt chuyÓn vµo TK 154
Nî TK 154 (chi tiÕt liªn quan)
Cã TK 627 (chi tiÕt liªn quan)
8. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang
8.1. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp ho¹c chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp.
C«ng thøc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm lµm dë cuèi kú nh sau:
Gi¸ trÞ s¶n phÈm
lµm dë cuèi kú
=
Chi phÝ §K+chi phÝ TK
SP hoµn thµnh+SPDD
11
= SP dë dang
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm nhanh chãng, nhng cã nhîng ®iÓm lµ kÐm
chÝnh x¸c, do ®ã chØ ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ
chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ho¹c chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh chiÕm
tû träng lín hoÆc ¸p dông trong trêng hîp khèi lîng s¶n phÈm lµm dë cã Ýt
vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh gi÷a ®Çu kú vµ cuèi kú.
8.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú theo ph¬ng ph¸p s¶n lîng
s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng
- §èi víi nh÷ng chi phÝ bá ra 1 lÇn tõ ®Çu (chi phÝ nguyªn vËt liÖu
chÝnh hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp) th× tÝnh cho s¶n phÈm hoµn
thµnh vµ s¶n phÈm dë dang nh sau:
SP dë dang C.Kú
(theo NVLTT
=
Chi phÝ §K+chi phÝ TK
SP hoµn thµnh+SP lµm dë
= SP lµm dë
hoÆc NVL chÝnh)
C¸c chi phÝ kh¸c bá dÇn theo chÕ ®é chÕ biÕn, s¶n xuÊt s¶n phÈm (chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) sÏ tÝnh cho s¶n phÈm lµm
dë cuèi kú theo móc ®é hoµn thµnh.
SP dë dang C.Kú
(c¸c chi phÝ kh¸c)
=
Chi phÝ §K+chi phÝ TK
SP hoµn thµnh+SPHT t¬ng ®¬ng
=
SP
hoµn
thµnh t¬ng
®¬ng
Trong ®ã : SPHT t¬ng ®¬ng = Sp lµm dë x møc ®é hoµn thµnh
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ chÝnh x¸c cao nhng khèi lîng tÝnh to¸n
lín, do vËy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp mµ chi phÝ vÒ nguªn vËt liÖu
trùc tiÕp chiÕm tû träng lín n»m trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt.
8.3. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
thùc hiÖn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo
ph¬ng ph¸p lµm dë vµ chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc cho 1 ®¬n vÞ s¶n ph¶m ë
tõng ph©n xëng, giai ®o¹n ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú.
12
Tuú thuéc c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã thÓ chØ tÝch theo ®Þnh møc chi
phÝ nguyªn vËt liÖu ho¹c cho toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ.
9.C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông
trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp cñ yÕu
9.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n
Ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc
theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm
dë ®Çu kú, cuèi kú ®Ó ph¸t sinh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm theo c«ng thøc
Gi¸ thµnh s¶n
phÈm
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
s¶n phÈm
=
=
S¶n phÈm lµm
dë ®Çu kú
+
Chi phÝ s¶n
xuÊt T.Kú
-
S¶n phÈm
lµm dë CK
Tæng gi¸ thµnh
Khèi lîng SP hoµn thµnh
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh, ¸p dông thÝch hîp
®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¬n
gi¶n, khÐp kÝn tõ khi ®a nguyªn vËt liÖu vµo cho tíi khi hoµn thµnh s¶n
phÈm, mÆt hµng s¶n phÈm Ýt, khèi lîng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ kú tÝnh
gi¸ thµnh víi kú b¸o c¸o.
9.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc
Phu¬ng ph¸p nµy thÝch hîp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy
tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu giai ®o¹n
chÕ biÕn (ph©n xëng) chÕ biÕn liªn tôc kÕ tiÕp nhaunöa thµnh phÈm ë giai
®o¹n tríc lµ ®èi tîng tiÕp tôc chÕ biÕn ë giai ®o¹n sau. Phwong ph¸p tÝnh gi¸
thµnh ph©n bíc ®îc chia thµnh:
a) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc cã tÝnh nöa thµnh phÈm
13
Cã thÓ kh¸i qu¸t ph¬ng ph¸p nµy nh sau: Gi¶ sö doanh nghiÖp s¶n
xuÊt s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua n giai ®o¹n (ph©n xëng) chÕ biÕn liªn tôc.
Giai ®o¹n1
(PX1)
Giai ®o¹n1
(PX2)
Chi phÝ NVL
trùc tiÕp
Chi phÝ NTP
1 (PX1)
Giai ®o¹n1
(PXn)
+
Chi phÝ Kh¸c
giai ®o¹n 1
Chi phÝ Kh¸c
giai ®o¹n 1
+
Chi phÝ NTPn1 (PX1)
Chi phÝ Kh¸c
giai ®o¹n n
Gi¸ thµnh
NTP 1
Gi¸ thµnh
NTP 1
Gi¸ thµnh
NTP 1
Cã hai c¸ch kÕt chuyÓn tuÇn tù chi phÝ ë ph¬ng ph¸p nµy: KÕt chuyÓn
tuÇn tù theo sè tæng hîp vµ kÕt chuyÓn tuµn tù theo tõng kho¶n môc gi¸
thµnh.
b) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa
thµnh phÈm
CPSX giai ®o¹n 1
theo kho¶n môc
CPSX giai ®o¹n 2
theo kho¶n môc
CPSX giai ®o¹n n
theo kho¶n môc
CPSX giai ®o¹n 1
trong thµnh phÈm
CPSX giai ®o¹n 1
trong thµnh phÈm
CPSX giai ®o¹n n
trong thµnh phÈm
Gi¸ thµnh thµnh phÈm
(theo tõng kho¶n môc)
Ph¬ng ph¸p nµy cho phÐp tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch nhanh chãng, ¸p
dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã nhu cÇu h¹ch to¸n gi¸ thµnh cña
nöa thµnh phÈm. Trêng hîp nµy, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ nöa thµnh phÈm
14
ë bíc giai ®o¹n c«ng nghÖ cuuoÝ cïng. Kh¸i qu¸t c¸ch tÝnh theo ph¬ng ph¸p
nµy nh sau:
c) Ph¬ng ph¸p gi¸ thµnh theo hÖ sè
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong trêng hîp cïng mét quy
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt sö dông cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu, kÕt qu¶ s¶n
xuÊt thu ®îc ®ång thêi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau (liªn s¶n
phÈm). Néi dung cña ph¬ng ph¸p nh sau:
- Tríc hÕt c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ hoÆc kü thuËt cña s¶n phÈm ®Ó
quy ®æi cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè trong ®ã chän lo¹i s¶n phÈm cã
®Æc trng tiªu biÓu nhÊt lµm s¶n phÈm tiªu biÓu cã hÖ sè lµ 1.
- C¨n cø s¶n lîng thùc tÕ hoµn thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ hÖ sè
gi¸ thµnh ®· quy ®Þnh ®Ó tinhs ®æi s¶n lîng tõng lo¹i ra s¶n phÈm tiªu chuÈn
(s¶n phÈm cã hÖ sè b»ng1).
Tæng s¶n lîng thùc tÕ quy ®æi ra s¶n lîng s¶n phÈm tiªu chuÈn =
=
n
∑ Si
× Hi
i =1
Trong ®ã: Si: S¶n lîng thùc tÕ cña lo¹i s¶n phÈm i
Hi: HÖ sè quy ®Þnh cho s¶n phÈm i
C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong kú cho c¶ quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt vµ chi phÝ cu¶ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú ®Ó tÝnh
tæng gi¸ thµnh cña c¶ liªn s¶n phÈm theo tõng kho¶n môc (theo ph¬ng ph¸p
®¬n gi¶n)
- TÝnh gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm b»ng c¸ch lÊy tæng gi¸ thµnh
cña lo¹i s¶n phÈm ®· tÝnh ®èi nh©n víi lîng ®· tÝnh ®èi cña tõng lo¹i s¶n
phÈm.
- TÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm
d) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng
15
¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc
nh÷ng doanh nghiÖp tæ chøc hµng lo¹t theo theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch
hµng.
Néi dung cña ph¬ng ph¸p:
- Bíc 1: Khi ®¬n ®Æt hµng b¾t ®Çu s¶n xuÊt th× kÕ to¸n ph¶i më sæ chi
tiÕt riªng cho tõng ®¬n ®Æt hµng vµ më thÎ tÝnh gi¸ thµnh riªng cho tõng sæ
®Æt hµng.
- Bíc 2 : Hµng kú c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp trong sæ chi
tiÕt ®Ó ghi sang c¸c thÎ tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan.
- Bíc 3 : Khi s¶n phÈm hoÆc ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh, kÕ to¸n chØ
viÖc céng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trªn thÎ tÝnh gi¸ thµnh ®Ó tÝnh ra
tæng gÝa thµnh thµnh phÈm. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ sÏ b»ng tæng gi¸ thµnh chia
cho khèi lîng thµnh phÈm.
e) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ
- ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt ®¬n gi¶n
trong mét quy tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra tõng nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i nhng cã
quy c¸ch, kÝch cì kh¸c nhau.
- Néi dung:
+ Chän 1 tiªu chuÈn hîp lý ®Ó tÝnh tû lÖ ph©n bæ gi¸ thµnh cho c¶
nhãm. Tiªu chuÈn thêng chän: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc.
+ C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc vµ c¨n cø vµo tiªu chuÈn
ph©n bæ gi¸ thµnh ®· chän ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ ph©n bæ gi¸ thµnh.
f) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc
VËn dông cho mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp, cã thÓ vËn dông cho
doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, phøc t¹p, ®¬n chiÕc. Néi dung
nh sau:
- C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh vµ dù to¸n chi phÝ
®îc duyÖt ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm.
16
- Tæ chøc h¹ch to¸n riªng biÖt sè chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ phï hîp víi
®Þnh møc vµ sè chi phÝ s¶n xuÊt chªnh lÖnh tho¸t ly ®Þnh møc. TËp hîp riªng
vµ thêng xuyªn ph©n tÝch nh÷ng chªnh lÖnh ®ã ®Ó cã biÖn ph¸p kÞp thêi
kh¾c phôc nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n ph¶m.
- Khi cã thay ®æi ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt cÇn kÞp thêi tÝnh to¸n l¹i
gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ sè chªnh lÖnh chi phÝ s¶n xuÊt do thay ®æi ®Þnh møc
cña sè s¶n phÈm s¶n cuÊt dë dang nÕn cã.
- Trªn c¬ së ®· tÝnh ®îc gi¸ thµnh ®Þnh møc sè chªnh lÖnh do thay ®æi
®Þnh møc vµ tËp hîp riªng ®uùc sè chi phÝ chªnh lÖnh tho¸t ly ®Þnh møc. Gi¸
thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Gi¸ thµnh thùc tÕ
cña s¶n phÈm
=
Gi¸ thµnh ®Þnh
møc cña s¶n ±
phÈm
Chªnh lÖnh
do thay ®æi
®Þnh møc
±
Chªnh lÖnh
tho¸t ly
®Þnh møc
Trong ®ã:
Chªnh lÖnh do
thay ®æi ®Þnh møc
=
Chi phÝ s¶n xuÊt
theo ®Þnh møc cò
Chªnh lÖnh tho¸t
ly ®Þnh møc
=
Chi phÝ s¶n
xuÊt thùc tÕ
Chi phÝ s¶n xuÊt
theo ®Þnh møc míi
Chi phÝ s¶n xuÊt ®·
tÝnh theo ®Þnh møc
g) Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lo¹i trõ chi phÝ s¶n xuÊt phô
¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp trong cïng 1 quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n
xuÊt ®ång thêi víi viÖc thu ®îc s¶n phÈm chÝnh cßn t¹o ra s¶n phÈm phô.
Néi dung ph¬ng ph¸p tÝnh c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
- C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc cho c¶ quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt. X¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm chÝnh b»ng c¸ch
lo¹i trõ chi phÝ s¶n xuÊt cña lo¹i s¶n phÈm phô.
C«ng thøc: Zc = D®k + C – Dck – Zp
Zc: Gi¸ thµnh cña s¶n phÈm chÝnh
Zp: Gi¸ rthµnh cña s¶n phÈm phô
17
- TÝnh chi phÝ s¶n xuÊt phô.
C¨n cø vµo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm phô.
C¨n cø vµo gi¸ b¸n cña s¶n phÈm phô ®Ó tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n
phÈm phô
Zp = doanh thu – ThuÕ – Lîi nhuËn ®Þnh møc.
s¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
18
TK 152,153
TK 154
TK 621
Chi phÝ NVL TT
K/c, Ph©n bæ chi
phÝNVL TT
phÝ NVL TT
TK 334,338
TK 622
chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp
NhËp kho VL tù
phÝ NVL TT
chÕ, gia c«ng phÕ
liÖu thu håi
K/c ph©n bæ
CP nh©n c«ng
trùc tiÕp
TK 334,338
TK 622
GT
T.tÕ
TK 627
K/c ph©n bæ
CP nh©n viªn
TK 152,153,138
CP s¶n xuÊt
chung
SPHT
nhËp
kho
XuÊt
kho
tiªu
thô
göi ®i
b¸n
CP vËt liÖu, dông cô
Gi¸ trÞ t.tÕ SPHT
TK 214
b¸n ngay göi ®i b¸n
CP khÊu hao TSC§
nh©n viªn
TK 111,112,142,335
CP dÞch vô mua
ngoµi b»ng tiÒn kh¸c
TK 113
ThuÕ GTGT ®Çu vµo
19
ch¬ng II
t×nh h×nh thùc tÕ vµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ
s¶n xu¸t vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë nhµ in b¸o
nh©n d©n hµ néi
i. ®Æc ®iÓm chung cña nhµ in b¸o nh©n d©n hµ néi
1. Qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ph¸t triÓn cña nhµ in B¸o nh©n
d©n Hµ néi
Nhµ in b¸o Nh©n d©n Hµ néi ®îc thµnh lËp vµo ngµy 30/4/1995, cã
trô së t¹i 24 Trµng TiÒn- Hµ néi vµ bé chñ qu¶n lµ Ban biªn tËp b¸o Nh©n
d©n.
Ngµy 13 th¸ng 3 n¨m 1990 Nhµ in chuyÓn sang Ban tµi chÝnh qu¶n trÞ
Trung ¦¬ng qu¶ lý mang tªn míi lµ "Nhµ in b¸o Nh©n d©n I": Sau mét thêi
gian ho¹t ®éng do yªu cÇu cña Ban Tµi chÝnh qu¶n trÞ Tr¬ng ¬ng cÇn sö
dông ®Þa ®iÓm 24 Trµng tiÒn ®Ó liªn doanh lµm kinh tÕ, nªn ®Õn th¸ng 6
n¨m 1992 Nhµ in b¸o Nh©n d©n l¹i chuyÓn ®Õn 15 Hµng Tre- Hµ néi. §Õn
th¸ng 3 n¨m 1993 Nhµ in Nh©n d©n Hµ néi l¹i chuyÓn vÒ Ban biªn tËp b¸o
Nh©n d©n qu¶n lý vµ mang tªn lµ : "Nhµ in b¸o Nh©n d©n Hµ néi" cho ®Õn
nay.
NhiÖm vô chÝnh cña Nhµ in tõ ngµy thµnh lËp cho ®Õn nay vµ trong
bÊt kú hoµn c¶nh nµo còng ph¶i ®¶m b¶o kÞp thêi gian, in ®Ñp, chÝnh x¸c tê
b¸o "Nh©n d©n" - c¬ quan ng«n luËn cña §¶ng, ChÝnh phñ vµ Nh©n d©n.
§ång thêi in ®ét xuÊt c¸c tµi liÖu quan träng cña §¶ng, c¸c tµi liÖu vÒ chÕ
®é míi ban hµnh. Ngoµi ra cßn in c¸c lo¹i b¸o, t¹p chÝ... cña c¸c ngµnh vµ
c¬ quan , ®oµn thÓ trong níc.
Trong nh÷ng ngµy ®Çu tiªn míi thµnh lËp, Nhµ in chØo cã bé m¸y in
cò tõ Nhµ in ViÖt Hng chuyÓn sang víi c«ng nghÖ in TYPO. ViÖc in Ên
b»ng c«ng nghÖ nµy phøc t¹p , chi phÝ in Ên lín. Tõ sau §¹i héi IV cña
§¶ng, viÖc in b¸o ë Nhµ in b¸o Nh©n d©n Hµ néi chuyÓn dÇn sang c«ng
20
- Xem thêm -