Tài liệu Công tác lập kế hoạch sản xuất kinh doanh của tổng công ty sông hồng

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: GS.TS Đàm Văn Nhuệ Lời cảm ơn Em xin chân thành cảm ơn GS.TS Đàm Văn Nhuệ, Phòng Kinh tế Kế hoạch Tổng công ty Sông Hồng trong thời gian của đợt Thực tập từ 11/01/201010/05/2010 đã hướng dẫn, giúp đỡ em hoàn thành Chuyên đề thực tập tốt nghiệp này. SV: Hoàng Tùng Dương Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: GS.TS Đàm Văn Nhuệ Mục lục N Danh mục các chữ cái viết tắt Danh mục các Sơ đồ - Bảng biểu Lời mở đầu .................................................................................................................1 Chương I: Những lý luận cơ bản về công tác lập kế hoạch trong doanh nghiệp ....3 1.1 Nội dung của kế hoạch trong doanh nghiệp .....................................................3 1.1.1 Kế hoạch sản xuất ......................................................................................4 1.1.1.1 Mục tiêu..............................................................................................4 1.1.1.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn chỉ tiêu ........................................................4 1.1.1.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn phương án giải pháp ..............6 1.1.2 Kế hoạch nhân sự ......................................................................................7 1.1.2.1 Mục tiêu..............................................................................................7 1.1.2.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn các chỉ tiêu ..................................................7 1.1.2.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn phương án giải pháp ..............9 1.1.3 Kế hoạch Marketing ..................................................................................9 1.1.3.1 Mục tiêu..............................................................................................9 1.1.3.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn các chỉ tiêu ..................................................9 1.1.3.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn phương án giải pháp ............10 1.1.4 Kế hoạch tài chính ...................................................................................10 1.1.4.1 Mục tiêu............................................................................................10 1.1.4.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn các chỉ tiêu ................................................10 1.1.4.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn các phương án giải pháp ......11 1.2. Phương pháp lập kế hoạch .............................................................................11 1.2.1 Quy trình lập kế hoạch ............................................................................11 1.2.1.1 Nghiên cứu và dự báo môi trường ...................................................11 1.2.1.2 Xác định mục tiêu ............................................................................12 1.2.1.3 Xây dựng các phương án..................................................................13 1.2.1.4 Đánh giá lựa chọn phương án ..........................................................13 1.2.1.5 Quyết định kế hoạch và thể chế hóa kế hoạch .................................14 SV: Hoàng Tùng Dương Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: GS.TS Đàm Văn Nhuệ 1.2.2 Phương pháp lập kế hoạch .......................................................................14 1.2.2.1 Xác định nhu cầu thị trường .............................................................15 1.2.2.2 Xác định khả năng sản xuất của doanh nghiệp ................................18 1.2.2.3 Cân đối giữa nhu cầu thị trường và khả năng hiện có .....................20 1.3 Tổ chức lập kế hoạch ......................................................................................21 1.3.1 Cấp Tổng công ty ....................................................................................21 1.3.1.1 Các nhà lãnh đạo ..............................................................................21 1.3.1.2 Các phòng ban chức năng ................................................................22 1.3.1.3 Phòng kế hoạch ................................................................................22 1.3.2 Cấp công ty ..............................................................................................23 1.3.2.1 Các nhà lãnh đạo ..............................................................................23 1.3.2.2 Các phòng ban chức năng ................................................................23 1.3.2.3 Phòng kế hoạch ................................................................................23 Chương II: Thực trạng lập kế hoạch SXKD của Tổng công ty Sông Hồng ......24 2.1 Giới thiệu khái quát về Tổng công ty Sông Hồng ..........................................24 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển: .............................................................24 2.1.2 Cơ cấu tổ chức: ........................................................................................27 2.1.3 Nguồn lực của Tổng công ty: ..................................................................27 2.1.3.1 Nguồn nhân lực: ...............................................................................27 2.3.1.2 Máy móc thiết bị: .............................................................................28 2.1.4 Tầm nhìn, sứ mệnh, nguyên tắc hành động: ............................................28 2.1.5 Lĩnh vực hoạt động: .................................................................................29 2.1.5.1 Xây dựng: .........................................................................................29 2.1.5.2 Sản xuất công nghiệp: ......................................................................31 2.1.5.3 Đầu tư: ..............................................................................................31 2.1.5.4 Thương mại - Xuất nhập khẩu: ........................................................32 2.1.5.5 Tư vấn, đào tạo, chuyển giao khoa học công nghệ: .........................32 2.1.6 Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2009..................................34 2.1.6.1. Những thành tựu đạt được: .............................................................34 2.1.6.2 Những mặt hạn chế cần khắc phục: .................................................35 2.2 Thực trạng lập kế hoạch SXKD của Tổng công ty Sông Hồng......................36 2.2.1 Nội dung của kế hoạch ............................................................................36 2.2.1.1 Hệ thống các chỉ tiêu ........................................................................36 SV: Hoàng Tùng Dương Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: GS.TS Đàm Văn Nhuệ 2.2.1.2 Phương án giải pháp kế hoạch .........................................................44 2.2.2 Phương pháp lập kế hoạch .......................................................................48 2.2.2.1 Quy trình lập kế hoạch .....................................................................48 2.2.2.2 Phương pháp lập kế hoạch ...............................................................51 2.2.3 Tổ chức lập kế hoạch ...............................................................................57 2.2.3.1 Cấp Tổng công ty .............................................................................57 2.2.3.2 Cấp công ty ......................................................................................59 2.3 Đánh giá chung về công tác lập kế hoạch SXKD của Tổng công ty Sông Hồng ......................................................................................................................59 2.3.1 Những thành tựu đạt được .......................................................................59 2.3.2 Những mặt hạn chế ..................................................................................60 2.3.3 Những nguyên nhân của hạn chế.............................................................60 Chương III: Một số biện pháp nhằm tăng cường công tác lập kế hoạch SXKD của Tổng công ty Sông Hồng ..................................................................................62 3.1 Rà soát, kiểm tra, đôn đốc các đơn vị thành viên, liên kết về công tác lập và báo cáo kế hoạch ...................................................................................................62 3.2 Bồi dưỡng nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ làm công tác kế hoạch ......62 3.3 Đẩy mạnh công tác nghiên cứu phát triển thị trường .....................................62 3.4 Tăng cường công tác thu thập xử lý thông tin ................................................62 3.5 Tăng cường phối hợp hoạt động trong công tác lập kế hoạch giữa các phòng ban của Tổng công ty với nhau .............................................................................63 KẾT LUẬN ..............................................................................................................64 Danh mục các tài liệu tham khảo ..........................................................................65 SV: Hoàng Tùng Dương Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: GS.TS Đàm Văn Nhuệ Danh mục các chữ cái viết tắt KH : Kế hoạch SXKD : Sản xuất kinh doanh VLXD : Vật liệu xây dựng SH : Sông Hồng SP : Sản phẩm BQ : Bình quân SXCN : Sản xuất công nghiệp XNK : Xuất nhập khẩu TNHH : Trách nhiệm hữu hạn CP : Cổ phần SV: Hoàng Tùng Dương Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: GS.TS Đàm Văn Nhuệ Bảng biểu – Sơ đồ Chương I: Bảng 1: Chỉ tiêu sản lượng sản xuất mỗi sản phẩm Bảng 2: Chỉ tiêu sản lượng sản phẩm cho mỗi nhà máy, phân xưởng, dây chuyền. Bảng 3: Lượng dự trữ cần thiết đối với thành phẩm và bán thành phẩm. Bảng 4: Chỉ tiêu khối lượng nguyên vật liệu cần thiết để sản xuất cho mỗi sản phẩm. Bảng 5: Chỉ tiêu tổng nhu cầu nhân sự. Bảng 6: chỉ tiêu số lượng nhân sự cần tuyển thêm hoặc cắt giảm Bảng 7: Chỉ tiêu Tổng tiền lương và thu nhập bình quân của lao động. Bảng 8: Nhu cầu NVL đối với từng sản phẩm. Chương II: Bảng 9: Nguồn nhân lực của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 10: Kết quả SXKD năm 2009 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 11: Kế hoạch SXKD năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 12: Danh mục các dự án đầu tư năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 13: Kế hoạch SXKD năm 2010 của Công ty CP Xây dựng số 1 Sông Hồng Bảng 14: Giá trị SX và Doanh thu các công trình xây dựng của Công ty CP Xây dựng số 1 Sông Hồng. Bảng 15: Sản lượng sản xuất các Sản phẩm năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng Bảng 16: Các NVL chính để SX sản phẩm năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 17: Số lượng lao động dự tính năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 18: Sản lượng sản xuất các Sản phẩm năm 2010 của Công ty CP Xây dựng số 1 Sông Hồng. Bảng 19: Các NVL chính để SX SP năm 2010 của Công ty ty CP Xây dựng số 1 Sông Hồng. Bảng 20: Dự tính lao động năm 2010 của Công ty CP Xây dựng số 1 Sông Hồng. Bảng 21: Các SP sản xuất năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 22: Nhu cầu NVL lĩnh vực xây lắp năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng Bảng 23: Nhu cầu các NVL chính của SXCN&VLXD năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 24: Nhu cầu về nhân lực năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 25: Công suất thiết kế sản xuất SP của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 26: Công suất SX thực tế năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. Bảng 27: Kế hoạch SX các SP năm 2010 của Tổng công ty Sông Hồng. SV: Hoàng Tùng Dương Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp LỜI MỞ ĐẦU Từ khi nền kinh tế đất nước chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, kinh tế đất nước ta đã có được những thành tựu vượt bậc. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của mọi thành phần kinh tế, doanh nghiệp không còn giữ vững được thế độc quyền của mình như trước nữa. Để tồn tại và phát triển được các doanh nghiệp cần phải xác định được vị trí của mình, nắm bắt được sự tác động của môi trường kinh doanh, nắm bắt được các cơ hội thì kinh doanh có hiệu quả. Đối với bất kì một doanh nghiệp nào trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh cũng đều phải xác định ba vấn đề cơ bản: Sản xuất cái gì? sản xuất như thế nào? và sản xuất cho ai? dựa trên năng lực hiện có của Tổng công ty đồng thời phải gắn với nhu cầu thị trường, lấy thị trường để quyết định mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó doanh nghiệp cần phải tìm cho mình phương án sản xuất tối ưu nhất. Để làm được điều đó thì doanh nghiệp cần phải sử dụng công cụ lập kế hoạch, nó giúp cho việc đề ra các chiến lược, kế hoạch sử dụng có hiệu quả các nguồn lực hạn chế và đối phó với điều kiện môi trường kinh doanh luôn biến động. Tổng công ty Sông Hồng là doanh nghiệp hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực, trong những năm vừa qua nhất là khi thực hiện việc đưa cổ phiếu lần đầu tiên ra công chúng Tổng công ty đã có những thành công nhất định trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Đó là do sự cố gằng của toàn thể cán bộ công nhân viên trong Tổng công ty, đồng thời cũng là do lãnh đạo Tổng công ty hiểu được vai trò quan trọng của công tác lập kế hoạch sản xuất kinh doanh, tuy đạt được thành công những vẫn không tránh khỏi những hạn chế. Do đó xuất phát từ vai trò quan trong của công tác lập kế hoạch em đã tiến hành nghiên cứu và quyết định lựa chọn đề tài “Công tác lập kế hoạch sản xuất kinh doanh của Tổng công ty Sông Hồng” làm chuyên đề tốt nghiệp của mình. Ngoài phần mở đầu, kết luận, bố cục của chuyên đề còn 3 chương sau: Chương I: Những lý luận cơ bản về lập kế hoạch. Chương II: Thực trạng lập kế hoạch SXKD của Tổng công ty Sông Hồng. Chương III: Một số giải pháp nhằm nâng cao công tác lập kế hoạch tại Tổng công ty Sông Hồng. Hoàng Tùng Dương 1 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp Do thời gian và năng lực có hạn nên bài làm còn nhiều thiếu sót nên em mong có được những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo, các đồng chí lãnh đạo và cán bộ nhân viên trong Tổng công ty để giúp em hoàn thiện hơn nữa bài làm của mình. Hoàng Tùng Dương 2 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp Chương I: Những lý luận cơ bản về công tác lập kế hoạch trong doanh nghiệp Hơn hai mươi năm qua nền kinh tế Việt Nam đã và đang thực sự chuyển mình trong một cơ chế kinh tế mới: cơ chế thị trường. Sự thay đổi cơ chế kinh tế cũng đã dẫn đến sự thay đổi trong cơ chế quản lý của doanh nghiệp. Trong giai đoạn đầu của sự chuyển đổi, các doanh nghiệp và cả nền kinh tế đều có xu hướng từ bỏ các công cụ quản lý cũ – được đánh giá là nguyên nhân của sự kém hiệu quả trong hoạt động kinh tế dưới cơ chế kế hoạch tập trung – nhất là các công cụ kế hoạch hóa trong doanh nghiệp bị nhiều người cho rằng không còn phù hợp với cơ chế thị trường. Nhưng thực tế đã chứng minh rằng dù ở trong bất kì một cơ chế kinh tế nào thì vai trò của kế hoạch hóa cũng vô cùng quan trọng. Trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung, kế hoạch được thể hiện là những quyết định mang tính chất mệnh lệnh từ trung ương. Các chỉ tiêu kế hoạch của doanh nghiệp chính là các chỉ tiêu pháp lệnh mang tính toàn diện, chi tiết mà cơ quan quản lý cấp trên giao xuống cấp dưới trên cơ sở cân đối chung toàn ngành và tổng thể nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên khi bước vào nền kinh tế thị trường cơ chế này dường như không phù hợp bới nó hạn chế tính sáng tạo tự chịu trách nhiệm của các doanh nghiệp, nền kinh tế bị mất động lực phát triển các doanh nghiệp không có khả năng cạnh tranh, hiệu quả kinh tế thấp,… Trong cơ chế thị trường kế hoạch trong doanh nghiệp đã có sự thay đổi. Kế hoạch hóa là để nhằm đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp, cho nên các hoạt động của công tác kế hoạch hóa là sự tập trung chú ý vào những mục tiêu này. Công tác kế hoạch hóa là để ứng phó với những bất định và đổi thay của thị trường, dự kiến những vấn đề của tương lại đề ra những mục tiêu giải pháp phù hợp nhất với bản thân doanh nghiệp. 1.1 Nội dung của kế hoạch trong doanh nghiệp Kế hoạch là tổng thể các mục tiêu và phương thức thực hiện mục tiêu cho hệ thống. Kế hoạch trả lời cho chúng ta ba câu hỏi: Cần phải làm được gì (mục tiêu), làm gì làm như thế nào (giải pháp), làm bằng cái gì (công cụ). Lập kế hoạch không phải là một sự kiện đơn thuần có bắt đầu và kết thúc rõ ràng, đó là một quá trình tiếp diễn phản ánh và thích ứng được với những biến động diễn ra trong môi trường của tổ chức. Lập kế hoạch được coi là quá trình thích ứng với sự không chắc chắn bằng việc xác định các phương án hành động để đạt được những mục tiêu cụ thể mà tổ chức đã đề ra. Trong quá trình hoạt động của tổ chức Hoàng Tùng Dương 3 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp những yếu tố không chắc chắn có nguồn gốc rất đa dạng. Trạng thái là một trong những yếu tố đó, chúng liên quan đến một môi trường không thể dự đoán được. Sự ảnh hưởng là yếu tố không chắc chắn thứ hai, sự ảnh hưởng của những biến đổi của môi trường là không dự đoán được. Loại yếu tố thứ ba không chắc chắn đó là hậu quả tức là không dự đoán được hậu quả của những quyết định. Lập kế hoạch là quá trình xác định mục tiêu và những phương thức hành động cần thiết để đạt được mục tiêu cho tổ chức. Sản phẩm của quá trình lập kế hoạch là Bản kế hoạch, một bản kế hoạch bao gồm 2 nội dung: Hệ thống các chỉ tiêu cụ thể của doanh nghiệp và Các giải pháp công cụ để đạt được các chỉ tiêu cụ thể đó. 1.1.1 Kế hoạch sản xuất 1.1.1.1 Mục tiêu Lập kế hoạch sản xuất là nhằm tối ưu hóa việc sử dụng các yếu tố sẵn có để sản xuất một hoặc nhiều sản phẩm đã định. Thực tế luôn có sự chênh lệch giữa dự báo và thị trường mà doanh nghiệp có mặt, vì vậy kế hoạch phải được xây dựng dựa trên năng lực sản xuất và các phân tích đánh giá nhu cầu của sản phẩm trên thị trường. Kế hoạch sản xuất được điều chỉnh linh hoạt, sao cho thích ứng với mọi biến động của môi trường kinh doanh, đặc biệt là sự biến động của nhu cầu. Như vậy mục tiêu của kế hoạch sản xuất trong doanh nghiệp là:  Đảm bảo công suất sản xuất đáp ứng nhu cầu khách hàng.  Đảm bảo máy móc thiết bị được đủ tải, giảm thiểu việc thiếu tải hoặc quá tải.  Có thể ứng phó được với những thay đổi có tính bắt buộc hoặc thay đổi có tính hệ thống của hệ thống sản xuất sao cho có thể đáp ứng được nhu cầu cao nhất và thấp nhất của khách hàng.  Sản xuất được nhiều đầu ra nhất với những nguồn lực sẵn có. 1.1.1.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn chỉ tiêu  Một kế hoạch sản xuất phải xác định được các chỉ tiêu sau đây: - Tổng sản lượng + Sản lượng sản xuất cho mỗi sản phẩm. + Sản lượng các sản phẩm khác nhau được sản xuất tại mỗi đơn vị sản xuất (nhà máy, phân xưởng, dây chuyền,…) Hoàng Tùng Dương 4 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp - Lượng dự trữ cần thiết đối với các thành phẩm và bán thành phẩm. - Khối lượng các loại nguyên vật liệu cần thiết cho mỗi sản phẩm. Việc xác đinh các chỉ tiêu này phải thỏa mãn các ràng buộc chặt chẽ về mặt kĩ thuật, các mục tiêu của doanh nghiệp và các nguồn lực của các bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp, đặc biệt là các ràng buộc về mục tiêu bán hàng, khả năng cung ứng nhân sự và các mục tiêu hiệu quả tài chính. Bảng 1: Chỉ tiêu sản lượng sản xuất mỗi sản phẩm Các chỉ tiêu STT I Tổng sản lượng 1 Sản phẩm A 2 Sản phẩm B … … n Sản phẩm n Đơn vị Giá trị sản lượng Bảng 2: Chỉ tiêu sản lượng sản phẩm cho mỗi nhà máy, phân xưởng, dây chuyền. STT Khu vực sản xuất Số lượng Sản phẩm SP 1 I Nhà máy 1 A Phân xưởng 1 1 Dây chuyển 1 … Đơn vị SP n … n Dây chuyền n B Phân xưởng n 1 Dây chuyền 1 … n Dây chuyền n II Nhà máy n A Các phân xưởng 1 Các dây chuyền Hoàng Tùng Dương 5 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp Bảng 3: Lượng dự trữ cần thiết đối với thành phẩm và bán thành phẩm. STT Các chỉ tiêu I Thành phẩm 1 Thành phẩm 1 Đơn vị Giá trị sản lượng … n Thành phẩm n II Bán thành phẩm 1 Bán thành phẩm 1 … Bán thành phẩm n n Bảng 4: Chỉ tiêu khối lượng nguyên vật liệu cần thiết để sản xuất cho mỗi sản phẩm. Đơn vị STT I Sản phẩm 1 1 Nguyên vật liệu 1 Giá trị … n Nguyên vật liệu n II Sản phẩm n 1 Nguyên vật liệu 1 … n Nguyên vật liệu n  Việc lựa chọn mục tiêu tùy thuộc vào mục tiêu, chính sách của DN: - Nếu mục tiêu của DN là: tăng trưởng thì chỉ tiêu Tổng sản lượng sản xuất được ưu tiên - Nếu muc tiêu của DN là ổn định nhu cầu NVL đáp ứng cho HĐ SXKD trước những biến động của thị trường thì chỉ tiêu được ưu tiên là: mức dự trữ tồn kho. 1.1.1.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn phương án giải pháp  Một số giải pháp khi lập kế hoạch sản xuất như sau: - Chủ động tác động tới nhu cầu, san bằng biến động. - Thay đổi mức dự trữ thành phẩm. - Thay đổi lượng lao động: Hoàng Tùng Dương 6 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp + Thuê hoặc sa thải lao động chính thức. + Thuê hoặc sa thải lao động bán thời gian. + Thuê hoặc sa thải lao động hợp đồng. - Mức độ huy động lao động: + Tổ chức làm thêm giờ. + Khắc phục thời gian nhàn rỗi. + Giảm giờ làm. - Hợp đồng gia công - Kết hợp sản xuất nhiều sản phẩm đối mùa.  Lựa chọn giải pháp Tiêu chí quan trọng để lựa chọn phương án giải pháp: - Mức độ thực hiện mục tiêu. - Chi phí. - Chính sách của doanh nghiệp. Phải lựa chọn các giải pháp để đạt được các mục tiêu của kế hoạch với ràng buộc là chi phí nhỏ nhất đồng thời phù hợp với chinh sách mà doanh nghiệp đặt ra. 1.1.2 Kế hoạch nhân sự 1.1.2.1 Mục tiêu Kế hoạch nhân sự là quá trình triển khai và thực hiện các kế hoạch, các chương trình nhằm đảm bảo rằng doanh nghiệp sẽ có đúng về số lượng người được bố trí đúng nơi đúng lúc và đúng chỗ. Như vậy mục tiêu khi lập kế hoạch nhân sự đó là: - Đảm bảo có đủ nguồn nhân lực để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. - Bố trí sắp xếp nguồn nhân lực một cách hợp lý. - Xác định được số tiền công phải trả cho người lao động. - Thiết lập được hệ thống thông tin về nguồn nhân lực, trợ giúp cho hoạt động quản lý nguồn nhân lực. 1.1.2.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn các chỉ tiêu Để thực hiện các mục tiêu trên kế hoạch nhân sự cần hệ thống các tiêu chí sau: - Tổng nhu cầu nhân sự. - Số lượng nhân sự phải tuyển thêm hoặc cắt giảm. - Tổng tiền lương, tiền lương bình quân. Hoàng Tùng Dương 7 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp Bảng 5: Chỉ tiêu tổng nhu cầu nhân sự. STT Bộ phận sử dụng I Marketing Tên công việc Nhu cầu  Nhu cầu Bán hàng Điều tra thị trường Tiếp thị, quảng cáo …  Nhu cầu Sản xuất II Sản xuất trực tiếp Sản xuất gián tiếp III  Nhu cầu Tài chính Kế toán Thủ quỹ … IV  Nhu cầu Nhân lực Tuyển dụng Chính sách …  Nhu cầu Nghiên cứu & Phát triển V  Nhu cầu toàn DN Tổng Bảng 6: chỉ tiêu số lượng nhân sự cần tuyển thêm hoặc cắt giảm STT Các bộ phận 1 Sản xuất 2 Marketing 3 Tài chính 4 Nhân lực 5 Nghiên cứu & Phát triển Hiện có Chênh lệch = Nhu cầu – Hiện có  Chênh lệch Tổng Hoàng Tùng Dương Nhu cầu 8 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp Bảng 7: Chỉ tiêu Tổng tiền lương và thu nhập bình quân của lao động. Chỉ tiêu STT Đơn vị Giá trị 1 Tổng quỹ lương (1) 2 Tiền thưởng (2) 3 BHXH (3) 4 Thu nhập khác (4) 5 Tổng lao động (5) 6 Thu nhập BQ (1+2+3+4)/ (5)  Lựa chọn các chỉ tiêu: Căn cứ vào mục tiêu của doanh nghiệp để lựa chọn chỉ tiêu: - Nếu mục tiêu của DN là: mở rộng SXKD thì chỉ tiêu được ưu tiên đó là: Tổng số lao động, số lao động được tuyển thêm. - Nếu mục tiêu của DN là: tinh giảm biên chế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thì chỉ tiêu quan tâm đó là: Số lao động cắt giảm, chấm dứt hợp đồng,… 1.1.2.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn phương án giải pháp  Một số phương án giải pháp khi lập kế hoạch nhân sự: - Giải pháp tuyển dụng, cắt giảm lao động. - Giải pháp đào tạo, phát triển nguồn nhân lực. - Giải pháp tạo và gia tăng động lực làm việc. - Giải pháp về kỉ luật khen thưởng lao động.  Lựa chọn giải pháp Để lựa chọn các giải pháp nhân sự phù hợp cần dựa vào nhu cầu thực tế về nhân sự của DN trong hoạt động SXKD. Tiêu chí để lựa chọn các giải pháp đó là: - Mức độ thực hiện mục tiêu. - Chi phí. - Chính sách của doanh nghiệp. 1.1.3 Kế hoạch Marketing 1.1.3.1 Mục tiêu - Xác định thị trường hoạt động của doanh nghiệp. - Xác định được khả năng thị trường của doanh nghiệp 1.1.3.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn các chỉ tiêu  Các chỉ tiêu cơ bản: Hoàng Tùng Dương 9 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp - Doanh số bán hàng - Số lượng hàng bán được - Thị phần - Số lượng khách hàng tăng thêm - Tốc độ tăng doanh số bán hàng  Lựa chọn các chỉ tiêu Tùy thuộc vào tình hình hoạt động SXKD và mục tiêu chiến lược phát triển của DN mà lựa chọn các chỉ tiêu theo thứ tự ưu tiên khác nhau: - Nếu mục tiêu của DN là mở rộng thị trường thì mục tiêu được ưu tiên đó là: Thị phần, số lượng hàng bán được, số lượng khách hàng tăng thêm - Nếu mục tiêu của DN là nâng cao uy tín thương hiệu của DN thì mục tiêu được ưu tiên đó là: số lượng khách hàng phàn nàn về chất lượng sản phẩm DN, … 1.1.3.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn phương án giải pháp  Các phương án giải pháp cho kế hoạch Marketing như sau: - Giải pháp phát triển thị trường. - Giải pháp quảng bá sản phẩm. - Giải pháp lựa chọn thị trường mục tiêu. - Giải pháp bán hàng.  Lựa chọn các phương án giải pháp Căn cứ vào mục tiêu phát triển, chính sách của DN để lựa chọn các giải pháp phù hợp. Các tiêu chí để lựa chọn giải pháp đó là: - Mức độ thực hiện mục tiêu. - Chi phí thực hiện. - Chính sách của doanh nghiệp. 1.1.4 Kế hoạch tài chính 1.1.4.1 Mục tiêu - Đảm bảo cân bằng về mặt tài chính: cân bằng giữa nhu cầu và khả năng. - Đảm bảo được khả năng thanh toán và khả năng sinh lợi. 1.1.4.2 Các chỉ tiêu và lựa chọn các chỉ tiêu  Các chỉ tiêu: - Doanh thu - Chi phí - Lợi nhuận Hoàng Tùng Dương 10 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp - Trả cổ tức - Vay vốn  Lựa chọn thứ tự ưu tiên các chỉ tiêu: Tùy thuộc và mục tiêu và chính sách của doanh nghiệp để lựa chọn các chỉ tiêu cho phù hợp - Nếu như mục tiêu của DN là tăng lợi ích cho cổ đông thì mục tiêu Lợi nhuận và Trả cổ tức được ưu tiên. - Nếu như mục tiêu của DN là huy động tối đa mọi nguồn vốn phục vụ cho hoạt động SXKD thì chỉ tiêu vay vốn được ưu tiên. 1.1.4.3 Các phương án giải pháp và lựa chọn các phương án giải pháp  Các phương án giải pháp: - Giái pháp huy động vốn từ vốn vay ngân hàng - Giải pháp huy động vốn từ phát hành cổ phiếu, trái phiếu - Giải pháp Giái pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn  Lựa chọn các phương án giải pháp Tùy thuộc vào mục tiêu chính sách của DN để lựa chọn giải pháp phù hợp. Các tiêu chí để lựa chọn là: - Mức độ thực hiện mục tiêu - Chi phí - Chính sách của DN. 1.2. Phương pháp lập kế hoạch 1.2.1 Quy trình lập kế hoạch 1.2.1.1 Nghiên cứu và dự báo môi trường Nghiên cứu và dự báo môi trường bao gồm hai nội dung: nghiên cứu và dự báo môi trường bên ngoài và nghiên cứu dự báo môi trường bên trong tổ chức. - Môi trường bên ngoài của tổ chức bao gồm hai bộ phận: môi trường vĩ mô và môi trường ngành mà tổ chức đó đang hoạt động. Nghiên cứu và dự báo môi trường bên ngoài giúp xác định những cơ hội và thách thức đối với tổ chức. - Môi trường bên trong của tổ chức sẽ được xem xét theo các chức năng hoạt động của tổ chức như tài chính, sản xuất, marketing, nguồn nhân lực, nghiên cứu phát triển. Ngoài ra các yếu tố quản lý như cơ cấu tổ chức, chiến lược cũng được đánh giá. Nghiên cứu và dự báo môi trường bên trong sẽ cho ta thấy được các điểm mạnh và điểm yếu bên trong các lĩnh vực hoạt động của tổ chức. Hoàng Tùng Dương 11 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp Có nhiều mô hình để nghiên cứu và dự báo môi trường như: SWOT, MH 5 lực lượng của M. Porter, MH PEST,… Mô hình SWOT: - Strengths: Các thế mạnh của mình là gì, Công việc nào mình làm tốt nhất, Nguồn lực nào cần và có thể sử dụng, ưu thế của mình so với người khác là gì, phải so sánh trên phương diện bản thân và của người khác. Các ưu thế thường được hình thành khi so sánh với đối thủ cạnh tranh. - Weaknesses: Có thể cải thiện điều gì, Công việc nào mình làm kém nhất, Cần tránh làm gì, phải xem xét vấn đề trên cơ sở bên trong và cả bên ngoài. Người khác có thể nhìn thấy yếu điểm mà bản thân mình không thấy. Vì sao đối thủ cạnh tranh có thể làm tốt hơn mình - Opportunities: Cơ hội tốt đang ở đâu. Cơ hội có thể xuất phát từ sự thay đổi công nghệ và thị trường dù trong bất cứ phạm vi nào, từ sự thay đổi trong chính sách của nhà nước có liên quan tới lĩnh vực hoạt động cuả công ty, cấu trúc dân số hay cấu trúc thời trang..., từ các sự kiện diễn ra trong khu vực. - Threats: Những trở ngại đang gặp phải, Các đối thủ cạnh tranh đang làm gì, những đòi hỏi đặc thù về công việc, về sản phẩm hay dịch vụ có thay đổi gì không? Thay đổi công nghệ có nguy cơ gì với công ty hay không? Có vấn đề gì về nợ quá hạn hay dòng tiền? Liệu có yếu điểm nào đang đe dọa công ty? Các phân tích này thường giúp tìm ra những việc cần phải làm và biến yếu điểm thành triển vọng. 1.2.1.2 Xác định mục tiêu Cần phải xác định các mục tiêu cụ thể để từ đó làm cơ sở cho mọi hoạt động của tổ chức hướng tới. Việc xác định mục tiêu bao gồm cả mục tiêu định tính và mục tiêu định lượng. Có nhiều mô hình để phân tích mục tiêu: SMART , MH Cây mục tiêu,… Mô hình SMART:  S – Specific: mục tiêu phải cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu.  M-Measurable: mục tiêu phải đo đếm được.  A-Achievable: mục tiêu có thể đạt được bằng chính khả năng của mình.  R-Realistic: mục tiêu phải thực tế, không viển vông.  T- Time bound: thời hạn đặt ra để thực hiện mục tiêu. Hoàng Tùng Dương 12 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp 1.2.1.3 Xây dựng các phương án Khi giải quyết bất kì vấn đề gì cũng có nhiều phương án lựa chọn, phải xác định được các điều kiện khách quan và chủ quan chi phối nó để đảm bảo chấp nhận được. Khi xây dựng các phương án cần loại bỏ một số phương án không khả thi và lựa chọn những phương án triển vọng nhất để từ đó đưa ra phân tích. Có rất nhiều mô hình để xây dựng các phương án, trong đó có mô hình Phân tích ma trận SWOT: Các yếu tố Các điểm mạnh Các điểm yếu 1. S1 1. W1 2. S2 2. W2 3. S3 3. W3 4. … 4. … bên trong Các yếu tố bên ngoài Cơ hội 1. O1 2. O2 3. … 1. O1 S1 2. O1 S2 3. O1 S3 4. O2 S1 5. O2 S2 6. O2 S3 1. O1 W1 2. O1 W2 3. O1 W3 4. O2 W1 5. O2 W2 6. O2 W3 1. T1 S1 2. T1 S2 3. T1 S3 4. T2 S1 5. T2 S2 6. T2 S3 1. T1 W1 2. T1 W2 3. T1 W3 4. T2 W1 5. T2 W2 6. T2 W3 Thách thức 1. T1 2. T2 3. … Như bảng trên ta có 24 sự kết hợp tương ứng với 24 phương án cần quan tâm trong việc xây dựng kế hoạch (có thể có sự kết hợp tổng hợp dẫn đến số phương án ít hơn) 1.2.1.4 Đánh giá lựa chọn phương án Sau khi xây dựng các phương án thì bước tiếp theo là đánh giá và lựa chọn các phương án để tìm ra phương án tối ưu nhất. Có rất nhiều mô hình để đánh giá lựa chọn các phương án như: Mô hình phân tích Lợi ích – Chi phí, Mô hình so sánh chuẩn. - Mô hình phân tích Lợi ích – Chi phí B1: Xác định Lợi ích, Chi phí của từng phương án B2: So sánh xem phương án nào có giá trị (Lợi ích – Chi Phí)max thì sẽ được lựa chọn. Hoàng Tùng Dương 13 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48 Chuyên đề tốt nghiệp - Mô hình so sánh chuẩn B1: Xác định 1 HT chỉ số đánh giá và đơn vị đo gắn liền với những chỉ số đó B2: Xác định trọng số của những chỉ số (giá trị của những chỉ số) B3: Cho điểm theo những chỉ số B4: Xác định tổng điểm B5: So sánh phương án  lựa chọn phương án có tổng điểm cao nhất. 1.2.1.5 Quyết định kế hoạch và thể chế hóa kế hoạch Sau quá trình đánh giá lựa chọn phương án chúng ta sẽ có được phương án tối ưu, lúc này cần phải ra quyết định để phân bổ con người và các nguồn lực khác của tổ chức để thực hiện kế hoạch. 1.2.2 Phương pháp lập kế hoạch Có rất nhiều phương pháp lập kế hoạch nhưng chúng ta chỉ tập trung và đi sâu nghiên cứu Phương pháp cân đối Phương pháp này bao gồm ba bước sau: Bước 1: Xác định nhu cầu thị trường. Bước 2: Xác định khả năng SX của doanh nghiệp đó là khả năng hiện tại và khả năng trong tương lai. Bước 3: Cân đối giữa nhu cầu thì trường và khả năng hiện có để lập kế hoạch SXKD. Yêu cầu: - Cân đối được thực hiện phải là những cân đối động. Cân đối để lựa chọn phương án tối ưu chứ không phải là cân đối theo phương án đã được chỉ định. Các yếu tố để cân đối là những yếu tố biến đổi theo môi trường kinh doanh, đó là những nhu cầu của thị trường, khả năng có thể khai thác các nguồn lực của doanh nghiệp trong kỳ kế hoạch để đáp ứng nhu cầu thị trường. - Cần thực hiện những cân đối liên hoàn nối tiếp nhau để bổ sung điều chỉnh phương án kinh doanh cho phù hợp với những biến đổi của môi trường. - Cần thực hiện cân đối các yếu tố đơn lẻ trước sau đó mới cân đối tổng thể các yếu tố. Kết quả cân đối tổng hợp sẽ là căn cứ để xác định năng lực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là cơ sở để điều chỉnh các phương án kinh doanh. Hoàng Tùng Dương 14 Lớp: Kinh tế Quản lý Công 48