Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu.
Ngµy nay, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cña níc ta ®ang dÇn ®îc ®æi míi,
nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ang dÇn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh
doanh ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt.
Tríc sù c¹nh tranh khèc liÖt, gay g¾t chÞu sù ®iÒu tiÕt cña c¸c quy luËt kinh tÕ
nh quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh mµ cô thÓ h¬n lµ ph¶i c¹nh tranh b»ng
chÊt lîng cña s¶n phÈm, mÉu m· lµm sao cho phï hîp víi thÞ hiÕu cña ngêi
tiªu dïng vµ ph¶i ®Æc biÖt chó ý tíi møc gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ®Ó cã thÓ phï
hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña ngêi tiªu dïng. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu nµy, c¸c doanh
nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
cña s¶n phÈm, ®Ó lµm sao ®a s¶n phÈm cña m×nh ra thÞ trêng vµ ®îc ngêi tiªu
dïng chÊp nhËn. Do ®ã h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®îc
trong viÖc qu¶n lý vÒ cung cÊp nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô cho s¶n xuÊt.
Bëi v× th«ng tin cña h¹ch to¸n cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh
x¸c, trung thùc, kÞp thêi vµ cã hÖ thèng.
MÆt kh¸c, muèn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh ®îc ®Òu
®Æn kh«ng gi¸n ®o¹n th× mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®îc quan t©m tríc nhÊt
lµ vËt liÖu cho s¶n xuÊt ph¶i ®îc ®¸p øng kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt
lîng, chñng lo¹i so víi nhu cÇu s¶n xuÊt.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta hiÖn nay, kinh tÕ hµng ho¸
víi c¬ chÕ thÞ trêng biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i vËt t diÔn ra thêng xuyªn.
Sù biÕn ®éng nµy sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô
dông cô trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn s¶n xuÊt,
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do vËy, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông
cô ph¶i trë thµnh c«ng cô phôc vô ®¾c lùc cho c«ng t¸c qu¶n lý.
Nguyªn vËt liÖu tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i ®îc
ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. Nguyªn vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè
c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n
phÈm - kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Díi bÊt kú mét x· héi nµo th× tiªu dïng
cµng cao, kh«ng chØ ®ßi hái vÒ mÆt sè lîng mµ cßn ®ßi hái c¶ vÒ mÆt chÊt lîng. §Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng
vµ s¸ng t¹o trong kinh doanh, ph¶i quan t©m ®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt.
§Æc biÖt ph¶i sö dông hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng
cô dông cô nh»m mang l¹i lîi Ých cho nhµ s¶n xuÊt t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm h¬n,
h¹ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm cã tÝnh c¹nh tranh cao trªn thÞ trêng vµ gióp cho doanh nghiÖp thu ®îc lîi nhuËm cao nhÊt.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô
dông cô ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qua thêi
gian thùc tËp vµ nghiªn cøu kÕ to¸n víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o
T¨ng H÷u Toµn
1
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn H¶i Hµ vµ c¸c nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n cña Doanh nghiÖp
Thµnh Phong , em ®· m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu ®Ò tµi '' C«ng t¸c kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë Doanh nghiÖp t nh©n s¶n xuÊt vµ kinh
doanh th¬ng m¹i Thµnh Phong ''.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò gåm ba phÇn :
- PhÇn thø nhÊt : Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô
dông cô trong DNSX.
- PhÇn thø hai : H×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu,
c«ng cô dông cô t¹i Doanh nghiÖp t nh©n s¶n xuÊt vµ kinh doanh th¬ng m¹i
Thµnh Phong .
- PhÇn thø ba : Mét sè ph¬ng híng nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë Doanh nghiÖp t nh©n s¶n xuÊt vµ kinh
doanh th¬ng m¹i Thµnh Phong.
phÇn I - lÝ luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn
vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp s¶n
xuÊt
I/ Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô
dông cô .
1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ®Òu kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt
kinh doanh nÕu kh«ng ®ñ 3 yÕu tè: lao ®éng, t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao
®éng. Trong ®ã, con ngêi víi t c¸ch lµ chñ thÓ lao ®éng sö dông t liÖu lao
®éng t¸c ®éng vµo ®èi tîng lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm, hµng ho¸.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, NVL, CCDC lµ nh÷ng ®èi tîng lao
®éng ®îc biÓu diÔn díi d¹ng lao ®éng ho¸ nh: ®êng trong doanh nghiÖp s¶n
xuÊt b¸nh kÑo, v¶i trong doanh nghiÖp may mÆc, b«ng trong doanh nghiÖp
dÖt...
Kh¸c víi tµi s¶n cè ®Þnh, NVL, CCDC chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n
xuÊt kinh nhÊt ®Þnh, gi¸ trÞ cña nã kÕt chuyÓn mét lÇn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm
T¨ng H÷u Toµn
2
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
vµ chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc bÞ biÕn ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o
thµnh h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm, hµng ho¸.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, NVL, CCDC lµ c¬ së vËt chÊt cÊu
thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm, lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh. Do vËy, viÖc cung cÊp NVL, CCDC cã kÞp thêi hay kh«ng
¶nh hëng rÊt lín tíi quy tr×nh s¶n xuÊt, chÊt lîng NVL, CCDC quyÕt ®Þnh ®Õn
chÊt lîng cña s¶n phÈm, hµng ho¸.
XÐt c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ, NVL, CCDC ®Òu lµ nh÷ng yÕu tè kh«ng
thÓ thiÕu cña bÊt kú qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nµo. Díi h×nh th¸i hiÖn vËt, nã ®îc
biÓu hiÖn lµ mét bé phËn quan träng cña tµi s¶n lu ®éng. Díi h×nh th¸i gi¸ trÞ,
nã ®îc biÓu hiÖn lµ vèn lu ®éng ®Æc biÖt lµ vèn dù tr÷.
Tõ vai trß to lín cña NVL, CCDC nh vËy, viÖc qu¶n lý chóng chÝnh lµ
qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó t¨ng tèc ®é chu
chuyÓn cña vèn lu ®éng cÇn thiÕt ph¶i sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm NVL,
CCDC trong mét chõng mùc nµo ®ã gi¶m møc tiªu hao NVL, CCDC lµ c¬ së
®Ó t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi, tiÕt kiÖm ®îc nguån tµi nguyªn kh«ng ph¶i
lµ v« tËn.
V× vËy, viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n NVL, CCDC cã vai trß hÕt søc quan
träng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
C«ng cô dông cô còng cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng trong viÖc t¹o ra s¶n
phÈm, nã lµ nh÷ng t liÖu kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong viÖc s¶n xuÊt, vÒ mÆt gi¸
trÞ vµ thêi gian sö dông quy ®Þnh nã kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ®Ó xÕp vµo TSC§
(gi¸ trÞ < 5.000.000® ; thêi gian sö dông <1 n¨m ). Bëi vËy CCDC mang ®Çy
®ñ tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm nh TSC§ h÷u h×nh ( tham gia nhiÒu chu kú s¶n xuÊt
kinh doanh, gi¸ trÞ bÞ hao mßn dÇn trong qu¸ tr×nh sö dông, gi÷ nguyªn h×nh
th¸i vËt chÊt ban ®Çu cho ®Õn lóc h háng ).
Do CCDC cã gi¸ trÞ nhá, chãng hao mßn vµ h háng ®ßi hái ph¶i thay
thÕ vµ bæ sung thêng xuyªn nªn ®îc xÕp vµo TSL§ vµ ®îc mua s¾m b»ng vãn
lu ®éng cña DN nh ®èi víi VL.
Qua nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cña CCDC lµm cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n
kh«ng hoµn toµn gièng nh qu¶n lý vµ h¹ch to¸n TSC§ còng nh vËt liÖu. §iÒu
nµy thÓ hiÖn râ nhÊt ë kh©u qu¶n lý, tæ chøc vµ h¹ch to¸n vÒ hiÖn tr¹ng c«ng
cô lao ®éng tõ kho xuÊt dïng ®Õn khi bÞ h háng nh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n gi¸
trÞ hao mßn cña CCDC vµo chi phÝ SXKD trong kú.
2. Yªu cÇu qu¶n lý NVL, CCDC.
Kinh doanh cã l·i lµ môc ®Ých hµng ®Çu cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo.
Muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý NVL, CCDC mét c¸ch toµn diÖn vµ cã
hiÖu qu¶ tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u sö dông. §Ó tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý nãi
chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL, CCDC nãi riªng doanh nghiÖp ph¶i ®¶m
b¶o c¸c yªu cÇu sau:
T¨ng H÷u Toµn
3
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ hÖ thèng kho tµng b¶o qu¶n víi ®iÒu kiÖn b¶o
qu¶n tèt; cã ®Çy ®ñ sè nh©n viªn b¶o vÖ vµ thñ kho cã nghiÖp vô thÝch hîp víi
c«ng viÖc b¶o qu¶n; n¾m v÷ng viÖc ghi chÐp sæ s¸ch t¹i kho; viÖc bè trÝ s¾p
xÕp trong kho ph¶i gän gµng b¶o ®¶m yªu cÇu vÒ c«ng t¸c b¶o qu¶n vµ kü
thuËt cho phÐp, thuËn tiÖn cho viÖc nhËp, xuÊt vµ theo dâi, kiÓm tra.
- Víi kh©u thu mua: mçi lo¹i vËt liÖu, CCDC cã tÝnh chÊt, c«ng dông,
møc ®é vµ tØ lÖ tiªu hao kh¸c nhau. Do ®ã, thu mua ph¶i ®¶m b¶o ®ñ sè lîng,
®óng chÊt lîng, phÈm chÊt tèt, chØ cho phÐp hao hôt trong ®Þnh møc vµ ®Æc
biÖt ph¶i quan t©m tíi chi phÝ thu mua nh»m h¹ thÊp chi phÝ vËt liÖu, CCDC
mét c¸ch tèi ®a.
- Víi kh©u b¶o qu¶n: cÇn ®¶m b¶o theo ®óng quy ®Þnh, chÕ ®é phï hîp
víi tÝnh chÊt lý ho¸ cña mçi lo¹i vËt liÖu, CCDC. Tr¸nh lµm lÉn lén c¸c lo¹i
vËt liÖu, CCDC kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt lµm ¶nh hëng tíi chÊt lîng.
-Víi kh©u dù tr÷: ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®îc ®Þnh møc dù
tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc ®ång thêi tr¸nh
®îc t×nh tr¹ng ø ®äng vèn.
-Víi kh©u sö dông: cÇn sö dông vËt liÖu, CCDC mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ
cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së x©y dùng mét hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu vµ dù
to¸n chi phÝ hîp lý. HÖ thèng ®ã kh«ng nh÷ng ph¶i cã ®Çy ®ñ cho tõng bé
phËn s¶n xuÊt mµ cßn kh«ng ngõng c¶i tiÕn ®Ó ®¹t tíi ®Þnh møc tiªn tiÕn.
Ngoµi ra, cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ lËp sæ danh ®iÓm vËt
liÖu, CCDC c¸c thñ tôc lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ, më c¸c sæ s¸ch h¹ch to¸n
tæng hîp vµ chi tiÕt theo chÕ ®é quy ®Þnh. Thùc hiÖn tèt chÕ ®é kiÓm tra, kiÓm
kª, ®èi chiÕu NVL, CCDC x©y dùng chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt trong c«ng
t¸c qu¶n lý, sö dông NVL, CCDC trong toµn xÝ nghiÖp, tõng tæ, ®éi, ph©n xëng s¶n xuÊt.
3. NhiÖm vô kÕ to¸n NVL, CCDC.
§Ó qu¶n lý, tæ chøc h¹ch to¸n tèt NVL , CCDC nh»m ng¨n ngõa hiÖn tîng h hao, mÊt m¸t vµ l·ng phÝ c¸c yÕu tè ®Çu vµo ®ã th× cÇn thùc hiÖn tèt c¸c
nhiÖm vô sau:
- TÝnh to¸n, ghi chÐp, ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c vµ kÞp thêi, trung
thùc. KiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh cung øng NVL, CCDC, vÒ sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, gi¸ trÞ vµ thêi gian cung cÊp.
- Ph©n bæ chÝnh x¸c, ®óng ®èi tîng gi¸ trÞ vËt liÖu, CCDC xuÊt dïng,
kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao, ng¨n ngõa kÞp thêi viÖc
dïng NVL, CCDC sai môc ®Ých, l·ng phÝ.
- KiÓm tra viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc dù tr÷ thêng xuyªn ®Ó ph¸t hiÖn
nh÷ng NVL, CCDC ø ®äng, kÐm phÈm chÊt cÇn thay thÕ vµ cã biÖn ph¸p gi¶i
phãng thu håi vèn, h¹n chÕ thiÖt h¹i.
- Khi cã yªu cÇu cña qu¶n lý, tiÕn hµnh kiÓm kª NVL, CCDC nghiªm
tóc, lËp b¸o c¸o vÒ vËt liÖu vµ ®Ò xuÊt c«ng t¸c, kÕ ho¹ch thu mua, b¶o qu¶n
T¨ng H÷u Toµn
4
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
vµ dù tr÷. Ngoµi ra, cÇn ph©n bæ NVL, CCDC hîp lý ®óng ®èi tîng chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh trong kú.
4. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n NVL, CCDC
NVL, CCDC gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KÕ
ho¹ch s¶n xuÊt sÏ bÞ ¶nh hëng nÕu NVL, CCDC kh«ng ®îc cung cÊp ®ñ sè lîng, ®óng chÊt lîng vµ kÞp thêi gian. ChÊt lîng cña s¶n phÈm hµng ho¸ s¶n
xuÊt ra phô thuéc nhiÒu vµo chÊt lîng cña NVL, CCDC Vµ quan träng h¬n c¶
lµ viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông NVL, CCDC sÏ
t¸c ®éng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua
chØ tiªu gi¸ thµnh vµ lîi nhuËn.
Tõ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã, ta thÊy r»ng cÇn ph¶i tæ chøc vµ tæ chøc tèt viÖc
h¹ch to¸n NVL, CCDC.
II. Ph©n lo¹i vµ tÝnh gi¸ NVL, CCDC
1. C¸c c¸ch ph©n lo¹i.
Ph©n lo¹i NVL, CCDC lµ s¾p xÕp c¸c thø vËt liÖu cïng lo¹i víi nhau
theo mét ®Æc trng nhÊt ®Þnh nµo ®ã thµnh tõng nhãm ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc
qu¶n lý vµ h¹ch to¸n.
Së dÜ ph¶i ph©n lo¹i NVL, CCDC lµ do vËt liÖu cã nhiÒu lo¹i vµ thêng
xuyªn biÕn ®éng víi vai trß vµ c«ng dông hÕt søc kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ,
NVL, CCDC thêng ®îc ph©n ra thµnh nh÷ng nhãm theo tiªu thøc kh¸c nhau
víi ®Æc trng kh¸c nhau.
1.1 Ph©n lo¹i theo c«ng dông kinh tÕ.
Theo c¸ch nµy NVL, CCDC ®îc ph©n lo¹i nh sau:
- Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh: lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu h×nh thµnh
nªn thùc thÓ s¶n phÈm míi (kÓ c¶ b¸n thµnh phÈm mua vµo). Nguyªn liÖu lµ
s¶n phÈm cha qua chÕ biÕn c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu chÝnh lµ s¶n phÈm ®· qua
mét hoÆc vµi lÇn chÕ biÕn c«ng nghiÖp.
- VËt liÖu phô: còng lµ ®èi tîng lao ®éng nhng chØ cã t¸c dông phô trî
trong s¶n xuÊt, kh«ng ph¶i lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ
s¶n phÈm. Nã ®îc kÕt hîp víi vËt liÖu chÝnh ®Ó hoµn thiÖn s¶n phÈm vÒ mµu
s¾c, h×nh ®¸ng, mïi vÞ vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm hoÆc dïng ®Ó b¶o
qu¶n, phôc vô c¸c ho¹t ®éng cña c¸c t liÖu lao ®éng hay nh©n viªn.
- Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng thø t¹o ra n¨ng lîng, cung cÊp nhiÖt lîng cho qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh: h¬i ®èt, khÝ nÐn, x¨ng… vµ cã thÓ ®îc chia thµnh:
+ Nhiªn liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt
+ Nhiªn liÖu sö dông cho m¸y mãc thiÕt bÞ
- Phô tïng thay thÕ: lµ nh÷ng chi tiÕt phô tïng ®Ó thay thÕ, söa ch÷a cho
m¸y mãc, thiÕt bÞ nh: èc vÝt, s¨m, lèp..
- VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c vËt liÖu vµ thiÕt bÞ
(cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô, khÝ cô…)
T¨ng H÷u Toµn
5
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- PhÕ liÖu: lµ nh÷ng vËt liÖu thu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thanh lý
tµi s¶n, cã thÓ ®îc sö dông hoÆc b¸n ra ngoµi nh: v¶i vôn, gç vôn…
- VËt liÖu kh¸c: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu cßn l¹i nh: vËt t ®Æc chñng vËt
®ãng gãi..
- Dông cô g¸ l¾p chuyªn dïng cho s¶n xuÊt
- Dông cô ®å nghÒ
- Dông cô qu¶n lý
- Dông cô quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng
- Khu«n mÉu ®óc c¸c lo¹i
- L¸n tr¹i t¹m thêi
- C¸c lo¹i bao b× dïng ®Ó ®ùng hµng ho¸ vËt liÖu
Do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cô thÓ ®îc tiÕn hµnh ë c¸c doanh
nghiÖp kh¸c nhau nªn viÖc ph©n lo¹i nµy còng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi. Cã lo¹i
vËt liÖu, CCDC ë doanh nghiÖp nµy ®îc coi lµ chÝnh nhng ë doanh nghiÖp
kh¸c chØ ®îc coi lµ phô mµ th«i vµ ngîc l¹i. L¹i cã vËt liÖu, CCDC trong mét
doanh nghiÖp võa ®îc coi lµ chÝnh võa coi lµ phô ®èi víi tõng s¶n phÈm s¶n
xuÊt.
ViÖc ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp tæ chøc c¸c tµi kho¶n chi tiÕt,
theo dâi mét c¸ch chÝnh x¸c vµ thuËn tiÖn tõng lo¹i vËt liÖu, tõng thø vËt liÖu,
CCDC x¸c ®Þnh tÇm quan träng cña chóng ®èi víi doanh nghiÖp, ®ã lµ c¬ së
®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ra.
b. Mét sè c¸ch ph©n lo¹i kh¸c.
Ngoµi c¸ch trªn, cã thÓ ph©n lo¹i theo c¸c c¸ch nh sau:
- Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh:
+ NVL do mua ngoµi
+NVL do doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt
+NVL do tõ c¸c nguån kh¸c: nhËn cÊp ph¸t, biÕu tÆng, liªn doanh liªn
kÕt...
- Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng:
+ NVL, CCDC dïng cho s¶n xuÊt
+ NVL, CCDC dïng cho b¸n hµng
+ NVL, CCDC dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp
Tuy thÕ, viÖc ph©n lo¹i theo 2 c¸ch nµy kh«ng thuËn tiÖn cho viÖc tæ
chøc tµi kho¶n vµ theo dâi trùc tiÕp, g©y khã kh¨n cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh.
Trªn c¬ së ph©n lo¹i c¸c NVL, CCDC doanh nghiÖp cÇn x©y dùng
“ Sæ danh ®iÓm vËt t" ®Ó thèng nhÊt tªn gäi, ký hiÖu, m· hiÖu, quy c¸ch ®Ó
tiÕt kiÖm thêi gian trong viÖc ®èi chiÕu gi÷a kho vµ t×m kiÕm th«ng tin vÒ mét
lo¹i vËt liÖu, CCDC nµo ®ã ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸
c«ng t¸c tÝnh to¸n ë doanh nghiÖp.
T¨ng H÷u Toµn
6
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
2.TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô
TÝnh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô dông cô lµ dïng thíc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn
gi¸ trÞ cña NVL, CCDC theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh ®¶m b¶o yªu cÇu
ch©n thùc vµ thèng nhÊt. TÝnh gi¸ cã chÝnh x¸c th× míi ®¶m b¶o cho biÖc qu¶n
lý NVL, CCDC chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶.
VÒ nguyªn t¾c, NVL, CCDC lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt thuéc lo¹i tµi s¶n
lu ®éng nªn ®îc ®¸nh theo gi¸ thùc tÕ ®· ®îc mua s¾m, gia c«ng chÕ biÕn tøc
lµ gi¸ trÞ cña NVL, CCDC ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ kÕ to¸n. Tuú theo viÖc ¸p dông
c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT cña tõng doanh nghiÖp mµ trong gi¸ trÞ thùc
tÕ cã thÓ cã VAT (nÕu tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp) hay kh«ng cã VAT
(nÕu tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ).
*/§èi víi NVL, CCDC nhËp kho.
Trªn thùc tÕ, NVL, CCDC cã thÓ ®îc nhËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau do
®ã gi¸ vèn thùc tÕ còng ®îc ®¸nh gi¸ kh¸c nhau.
- §èi víi NVL, CCDC mua ngoµi:
+NÕu doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Gi¸ thùc tÕ cña =
Gi¸ trÞ hµng mua
+ Chi phÝ
hµng nhËp kho
thu mua
theo ho¸ ®¬n (c¶ VAT)
+
ThuÕ nhËp
khÈu (nÕu cã)
+ NÕu doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
Gi¸ thùc tÕ cña
= Gi¸ mua ghi trªn ho¸
Hµng nhËp kho
®¬n(kh«ng cã VAT)
+ Chi phÝ thu
mua thùc
tÕ
+
ThuÕ nhËp
khÈu(nÕu cã)
- §èi víi NVL, CCDC thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn:
Gi¸ thùc tÕ cña = Gi¸ thùc tÕ cña hµng + Chi phÝ thuª
+ Chi phÝ liªn
hµng nhËp kho
xuÊt kho chÕ biÕn
ngoµi chÕ biÕn
quan kh¸c
- §èi víi NVL, CCDC
Gi¸ thùc tÕ cña = Gi¸ thùc tÕ cña hµng +
Chi phÝ chÕ
hµng nhËp kho
xuÊt kho chÕ biÕn
biÕn thùc tÕ
- §èi víi NVL, CCDC nhËn gãp vèn liªn doanh:
Gi¸ thùc tÕ cña hµng =
nhËp kho (gi¸ trÞ vèn)
T¨ng H÷u Toµn
Gi¸ tho¶ thuËn gi÷a
c¸c bªn liªn doanh
7
+
Chi phÝ liªn
quan (nÕu cã)
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- §èi víi NVL, CCDC ®îc tÆng thëng viÖn trî..
Gi¸ thùc tÕ cña
hµng nhËp kho
=
Gi¸ mua cña vËt liÖu ®ang b¸n trªn thÞ trêng
- §èi víi phÕ liÖu thu håi tõ s¶n phÈm háng, tµi s¶n ®Þnh thanh lý th× gi¸
nhËp kho lµ gi¸ cã thÓ sö dông, gi¸ cã thÓ b¸n ®îc hoÆc íc tÝnh.
*/ §èi víi NVL, CCDC xuÊt kho.
a. TÝnh theo gi¸ thùc tÕ:
Mçi mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, khi xuÊt dïng NVL, CCDC còng ®Òu
ph¶i tÝnh to¸n chÝnh x¸c thùc tÕ hµng xuÊt kho cho c¸c nhu cÇu vµ ®èi tîng
kh¸c nhau. Tuú vµo ®Æc ®iÓm cña tõng ho¹t ®éng, yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é
cña kÕ to¸n mµ cã thÓ ¸p dông c¸c c¸ch tÝnh kh¸c nhau nh sau:
* Ph¬ng ph¸p nhËp tríc-xuÊt tríc(FIFO)
Ph¬ng ph¸p nµy NVL, CCDC ®îc tÝnh gi¸ thc tÕ xuÊt kho trªn c¬ së gi¶
®Þnh lµ l« nµo nhËp kho tríc sÏ ®îc xuÊt dïng tríc, v× vËy NVL, CCDC xuÊt
kho thuéc lÇn nhËp nµo th× tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp ®ã…
Víi ph¬ng ph¸p nµy, viÖc tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, dÔ lµm vµ t¬ng ®èi hîp lý.
Song khèi lîng c«ng viÖc h¹ch to¸n nhiÒu, phô thuéc vµo xu thÕ gi¸ c¶ trªn thÞ
trêng.
Nh vËy, ph¬ng ph¸p nµy phï hîp víi doanh nghiÖp Ýt danh ®iÓm NVL,
CCDC.
* Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc (LIFO).
Ph¬ng ph¸p nµy NVL, CCDC ®îc tÝnh gi¸ thc tÕ xuÊt kho trªn c¬ së gi¶
®Þnh lµ l« nµo nhËp kho sau sÏ ®îc xuÊt dïng tríc, v× vËy viÖc tÝnh gi¸ xuÊt
cña NVL, CCDC ®îc lµm ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc.
* Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷:
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm
NVL, CCDC nhng sè lÇn nhËp, xuÊt cña mçi danh ®iÓm nhiÒu. Theo ph¬ng
ph¸p nµy, c¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ cña NVL, CCDC tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®îc gi¸ b×nh qu©n cña 1 ®¬n vÞ NVL, CCDC. C¨n cø vµo lîng NVL, CCDC xuÊt trong kú vµ gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thùc
tÕ xuÊt trong kú.
Gi¸ thùc tÕ
=
Sè lîng NVL,
x
Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n
NVL, CCDC
CCDC xuÊt dïng
xuÊt dïng
Gi¸ thùc tÕ
b×nh qu©n
T¨ng H÷u Toµn
=
Gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú
8
+
Gi¸ thùc tÕ nhËp trong
kú
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Sè lîng tån ®Çu kú
+
Sè lîng nhËp trong kú
Nh vËy, gi¸ trÞ thùc tÕ cña NVL, CCDC phô thuéc vµo sè nhËp trong kú
vµ tån ®Çu kú. Chóng ta chØ tÝnh ®îc gi¸ nµy ë thêi ®iÓm cuèi kú. Do ®ã, trong
kú NVL, CCDC sÏ ®îc ghi theo gi¸ t¹m tÝnh vµ cuèi kú ®iÒu chØnh.
Ph¬ng ph¸p nµy t¬ng ®èi chÝnh x¸c. Tuy nhiªn, do chØ tiÕn hµnh vµo
cuèi kú nªn c«ng viÖc bÞ dån dËp, ¶nh hëng ®Õn quyÕt to¸n cuèi kú, l¹i kh«ng
ph¶n ¸nh ®îc sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶. Phï hîp víi doanh nghiÖp Ýt danh ®iÓm
NVL, CCDC, tÇn suÊt nhËp-xuÊt lín.
* Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp:
Gi¸ b×nh qu©n
=
sau mçi lÇn nhËp
Gi¸ tån tríc khi nhËp
Sè lîng tån tríc khi nhËp
+ Gi¸ thùc tÕ nhËp kho
+
Sè lîng nhËp kho
Víi ph¬ng ph¸p nµy khi xuÊt kho ®· biÕt gi¸ trÞ cña NVL, CCDC do
vËy cuèi kú kh«ng ph¶i ®iÒu chØnh. §é chÝnh x¸c cao, ph¶n ¸nh kÞp thêi sù
biÕn ®éng cña gi¸ c¶. Song l¹i mÊt nhiÒu c«ng søc, thêi gian. Ph¬ng ph¸p nµy
chØ phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá, vËt liÖu Ýt.
*Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n cuèi kú tríc.
Gi¸ b×nh qu©n
cuèi kú tríc
=
Gi¸ thùc tÕ tån kho cuèi kú tríc ( ®Çu kú nµy )
Lîng tån kho cuèi kú tríc (®Çu kú nµy )
§©y lµ ph¬ng ph¸p dÔ lµm, ®¬n gi¶n nhng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao vµ
kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ kú nµy.
* Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ thùc tÕ theo gi¸ mua lÇn cuèi.
Víi c¸c ph¬ng ph¸p kÓ trªn, ®Ó tÝnh ®îc gi¸ NVL, CCDC th× ph¶i c¨n
cø vµo chøng tõ xuÊt. Tuy nhiªn, cã nh÷ng doanh nghiÖp do cã nhiÒu chñng
lo¹i, mÉu m· kh¸c nhau nªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra tõng nghiÖp vô xuÊt
kho hoÆc víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông kiÓm kª ®Þnh kú. Do ®ã tiÕn hµnh tÝnh
T¨ng H÷u Toµn
9
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
theo ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ thùc tÕ theo gi¸ mua lÇn cuèi.
Gi¸ thùc tÕ NVL, CCDC
Sè lîng NVL, CCDC
=
Tån cuèi kú
tån cuèi kú
§¬n gi¸ NVL,
X
CCDC
nhËp lÇn cuèi
* Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ ®Ých danh.
Trong trêng hîp cã thÓ nhËn diÖn ®îc tõng thø, tõng nhãm hoÆc tõng
lo¹i NVL, CCDC víi tõng lÇn nhËp kho vµ gi¸ thùc tÕ cña nã th× cã thÓ ®Þnh
gi¸ hµng tån kho theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. NghÜa lµ, NVL, CCDC nhËp kho
theo gi¸ nµo th× xuÊt kho theo gi¸ Êy.
Ph¬ng ph¸p nµy kh¸ chÝnh x¸c, thuËn lîi cho kÕ to¸n trong viÖc tÝnh gi¸
NVL, CCDC song l¹i ®ßi hái ph¶i h¹ch to¸n tØ mØ, chi tiÕt. Nã thÝch hîp víi
doanh nghiÖp cã nh÷ng lo¹i vËt liÖu cã ®Æc ®iÓm riªng, gi¸ trÞ lín, cã ®iÒu
kiÖn b¶o qu¶n riªng.
b. TÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n.
Thùc tÕ cho thÊy r»ng, gÝa c¶ NVL, CCDC lu«n biÕn ®éng nªn viÖc tÝnh
gi¸ NVL, CCDC theo gi¸ thùc tÕ lµ rÊt phøc t¹p, khã kh¨n vµ mÊt nhiÒu c«ng
søc. Do vËy, ngêi ta sö dông gi¸ h¹ch to¸n. §©y lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh ®îc x¸c
®Þnh ngay ë ®Çu kú h¹ch to¸n dùa trªn gi¸ thùc tÕ cña kú tríc hay gi¸ kÕ
ho¹ch cña kú nµy. Cuèi kú, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh sang gi¸ thùc tÕ
b»ng c«ng thøc:
Gi¸ thùc tÕ
NVL, CCDC
xuÊt dïng
HÖ sè gi¸
NVL,CCDC
=
=
Gi¸ h¹ch to¸n
NVL, CCDC
xuÊt dïng
Gi¸ thùc tÕ NVL, CCDC
tån ®Çu kú
Gi¸ h¹ch to¸n NVL, CCDC
tån ®Çu kú
HÖ sè gi¸
NVL, CCDC
x
+
NhËp trong kú
+
NhËp trong kú
HÖ sè gi¸ cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i hay nhãm NVL, CCDC tuú theo yªu
cÇu qu¶n lý hay tr×nh ®é nghiÖp vô kÕ to¸n.
Mçi mét ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ cã u, nhîc ®iÓm riªng, trªn c¬ së ®Æc
®iÓm ho¹t ®éng cña m×nh mµ mçi doanh nghiÖp nªn chän cho m×nh mét ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thÝch hîp nhÊt ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
III/ Tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông
cô
T¨ng H÷u Toµn
10
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
1. Tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt.
H¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC lµ mét c«ng viÖc cã khèi lîng lín, nã
®ßi hái ph¶i ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng vËt t c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸
trÞ theo chñng lo¹i vµ theo tõng kho.
C«ng t¸c kÕ to¸n thùc tÕ ë níc ta hiÖn nay ®ang ¸p dông 3 ph¬ng ph¸p
h¹ch to¸n chi tiÕt vËt t: ph¬ng ph¸p thÎ song song; ph¬ng ph¸p sè ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn vµ ph¬ng ph¸p sæ sè d. Tuú thuéc vµo tõng doanh nghiÖp, tr×nh
®é kÕ to¸n vµ qu¶n lý mµ doanh nghiÖp lùa chän ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cho
phï hîp.
1.1 Ph¬ng ph¸p thÎ song song.
§©y lµ ph¬ng ph¸p thêng ®îc ¸p dông víi nh÷ng doanh nghiÖp cã Ýt
chñng lo¹i vËt t vµ phÇn lín ®îc lu chuyÓn qua kho, mËt ®é nhËp-xuÊt dµy
®Æc, cã hÖ thèng kho tµng tËp trung, thuËn lîi cho viÖc ®èi chiÕu vµ kiÓm tra.
Theo ph¬ng ph¸p nµy thñ kho c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp xuÊt NVL,
CCDC ®Ó tiÕn hµnh ghi thÎ kho (më theo tõng danh ®iÓm trong tõng kho). KÕ
to¸n NVL, CCDC còng dùa trªn chøng tõ nhËp xuÊt NVL, CCDC ®Ó ghi sè lîng vµ tÝnh thµnh tiÒn NVL, CCDC nhËp xuÊt vµo “ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt
liÖu”. Cuèi kú kÕ to¸n tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu trªn “ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt
liÖu” víi thÎ kho t¬ng øng do thñ kho chuyÓn ®Õn, ®ång thêi tõ “Sæ kÕ to¸n
chi tiÕt vËt liÖu” kÕ to¸n lÊy sè liÖu ®Ó ghi vµo “B¶ng tæng hîp nhËp – xuÊt tån vËt liÖu” theo tõng lo¹i NVL, CCDC ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu kÕ to¸n tæng
hîp nhËp, xuÊt vËt liÖu.
Ph¬ng ph¸p thÎ song song ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ lµm, dÔ kiÓm tra, ®èi
chiÕu. Tuy nhiªn, viÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn nhiÒu trïng
lÆp nªn tèn nhiÒu c«ng søc.
Ta cã s¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC theo ph¬ng ph¸p thÎ song
song nh sau ( S¬ ®å 1.1 )
S¬ ®å 1.1.
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC
Theo ph¬ng ph¸p thÎ song song.
Chøng tõ nhËp kho
ThÎ kho
T¨ng H÷u Toµn
Tæng
hîp chi
tiÕt vËt
t
Sæ tæng
hîp
Sæ thÎ chi
tiÕt vËt t
Chøng tõ11
xuÊt
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ghi hµng ngµy;
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu
1.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- T¹i kho: Theo ph¬ng ph¸p nµy, t¹i kho vÉn ph¶i më thÎ kho ®Ó theo
dâi vÒ mÆt sè lîng ®èi víi tõng lo¹i danh ®iÓm NVL, CCDC nh ph¬ng ph¸p
thÎ song song.
- T¹i phßng kÕ to¸n: §Ó tiÖn cho viÖc theo dâi, kÕ to¸n sö dông “sæ ®èi
chiÕu lu©n chuyÓn” ®Ó h¹ch to¸n sè lîng vµ gi¸ trÞ cña tõng danh ®iÓm vËt t
theo tõng kho. Sæ nµy ghi mçi th¸ng mét lÇn vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së tæng
hîp c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt ph¸t sinh trong th¸ng cña tõng vËt t, mçi thø chØ
®îc ghi mét dßng sæ.
Cuèi th¸ng ®èi chiÕu sè lîng NVL, CCDC trªn sæ ®èi chiÕu lu©n
chuyÓn víi thÎ kho, ®èi chiÕu sè tiÒn víi kÕ to¸n tæng hîp.
Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, dÔ lµm, gi¶m nhÑ c«ng viÖc h¬n so víi ph¬ng
ph¸p thÎ song song. Tuy thÕ, viÖc ghi chÐp cßn trïng lÆp, c«ng viÖc ®Òu dån vÒ
cuèi th¸ng nªn viÖc cung cÊp th«ng tin chËm. Nã thÝch øng víi c¸c doanh
nghiÖp cã chñng lo¹i vËt t phong phó, mËt ®é nhËp-xuÊt lín, hÖ thèng kho
tµng ph©n t¸n, qu¶n lý tæng hîp, kh«ng ®èi chiÕu thêng xuyªn.
S¬ ®å 1.2
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC
Theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
Chøng tõ
nhËp
ThÎ kho
B¶ng kª nhËp
Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
Chøng tõ xuÊt
B¶ng kª xuÊt
Ghi hµng ngµy;
T¨ng H÷u Toµn
Sæ
tæng
hîp
Ghi cuèi th¸ng;
12
§èi chiÕu
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
1.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
§Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ kÕt hîp chÆt chÏ viÖc h¹ch to¸n nghiÖp
vô cña thñ kho víi viÖc ghi chÐp ë phßng kÕ to¸n. ë kho chØ h¹ch to¸n vÒ sè lîng cßn ë phßng kÕ to¸n chØ h¹ch to¸n vÒ gi¸ trÞ vËt t t¹o ®iÒu kiÖn ®èi chiÕu
thêng xuyªn, xo¸ bá sù ghi chÐp trïng l¾p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n. C«ng
viÖc ®îc tiÕn hµnh cô thÓ nh sau:
- T¹i kho: VÉn sö dông thÎ kho ®Ó theo dâi sè lîng vËt t nhËp kho, xuÊt
kho vµ tån kho gièng nh c¸c ph¬ng ph¸p trªn.
Theo ®Þnh kú, thñ kho tiÕn hµnh tËp hîp toµn bé chøng tõ nhËp, xuÊt
theo tõng nhãm vËt t vµ lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ, råi nép cho kÕ to¸n kÌm
theo chøng tõ gèc.
- T¹i phßng kÕ to¸n: Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú (3-5 ngµy) nh©n viªn kÕ
to¸n ph¶i xuèng kho ®Ó híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp thÎ kho cña thñ
kho vµ thu nhËn chøng tõ. Khi nhËn ®îc chøng tõ, kÕ to¸n kiÓm tra vµ tÝnh gi¸
trÞ, tæng céng sè tiÒn vµ ghi vµo cét sè tiÒn cña phiÕu giao nhËn chøng tõ. Tõ
®ã, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo “B¶ng luü kÕ nhËp-xuÊt-tån vËt t ”. B¶ng nµy ®îc më cho tõng kho, mçi kho mét tê vµ mçi danh ®iÓm vËt t ®îc ghi mét
dßng.
Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tÝnh ra sè tån kho cuèi kú b»ng sè tiÒn cña tõng lo¹i
vËt t trªn b¶ng luü kÕ. Sè tån kho nµy ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu víi sæ sè d vµ
®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp.
S¬ då 1.3
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC
Theo ph¬ng ph¸p sæ sè d
Chøng tõ nhËp
ThÎ kho
PhiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp
Sæ sè d
Chøng tõ xuÊt
Ghi hµng ngµy;
T¨ng H÷u Toµn
B¶ng luü kÕ N-X-T
Sæ
tæng
hîp
PhiÕu giao nhËn chøng tõ xuÊt
Ghi cuèi th¸ng;
13
§èi chiÕu
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
IV/ Tæ chøc h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu,
c«ng cô dông cô
H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô lµ sù ghi chÐp sù
biÕn ®éng vÒ mÆt gi¸ trÞ cña NVL, CCDC trªn c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp.
Trong hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh, NVL, CCDC thuéc nhãm hµng tån
kho. Do ®ã, chóng ®îc h¹ch to¸n theo mét trong hai ph¬ng ph¸p h¹ch
to¸n hµng tån kho sau:
1. Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng,
gi¶m NVL, CCDC mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n.
V× vËy, t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n ta còng x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ
NVL, CCDC Tuy h¹ch to¸n phøc t¹p, mÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc vµ ghi
chÐp nhiÒu sæ s¸ch nhng ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, cung cÊp th«ng
tin vÒ hµng tån kho mét c¸ch kÞp thêi. Vµ thêng ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy cho
c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, c¸c ®¬n vÞ th¬ng nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng cã gi¸
trÞ lín nh: m¸y mãc, thiÕt bÞ, hµng cã kü thuËt, chÊt lîng cao...
1.1/ Tµi kho¶n sö dông.
§Ó theo dâi tæng qu¸t t×nh h×nh biÕn ®éng NVL, CCDC kÕ to¸n sö dông
c¸c tµi kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 152 “Nguyªn vËt liÖu”.
Bªn Nî:
+ TrÞ gi¸ thùc tÕ cña NVL nhËp kho do mua ngoµi, tù chÕ, thuª ngoµi
gia c«ng, nhËn cÊp....
+ TrÞ gi¸ NVL thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
Bªn Cã:
+ TrÞ gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho ®Ó s¶n xuÊt, ®Ó b¸n, thuª ngoµi gia
c«ng chÕ biÕn, gãp vèn liªn doanh....
+ TrÞ gi¸ NVL thiÕu khi kiÓm kª.
Sè d bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña NVL tån kho.
Tµi kho¶n 152 kh«ng quy ®Þnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2. Tuy vËy, theo yªu
cÇu qu¶n lý vµ ph©n lo¹i NVL cña tõng doanh nghiÖp, cã thÓ quy ®Þnh tµi
kho¶n chi tiÕt cho tõng tµi kho¶n theo tõng nhãm, tõng thø NVL...
- Tµi kho¶n 151 “Hµng mua ®i ®êng”:
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi c¸c lo¹i NVL, hµng ho¸... mµ doanh
nghiÖp ®· thu mua hay chÊp nhËn mua nhng cuèi th¸ng cha vÒ nhËp kho.
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ®i ®êng t¨ng.
Bªn Cã: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ®i ®êng kú tríc ®· nhËp kho hay chuyÓn
giao cho c¸c bé phËn sö dông hoÆc giao cho kh¸ch hµng.
D Nî: Gi¸ trÞ hµng ®ang ®i ®êng (®Çu kú vµ cuèi kú).
T¨ng H÷u Toµn
14
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- TK 153 : c«ng cô dông cô
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng, gi¶m c¸c
lo¹i CCDC theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña DN.
+Bªn Nî : ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ cña CCDC nhËp kho do mua ngoµi,
tù chÕ, thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn.
Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ CCDC thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
TK111,112,311
,331...
TK621,627,641,64
+ Bªn
Cã : Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùcTK152,153
tÕ cña CCDC xuÊt kho
2...
Ph¶n
¸nh
gi¸vµtrÞchicña
Gi¸
mua
phÝCCDC
thu tr¶ l¹i cho ngêi b¸n hoÆc gi¶m gi¸
mua
khothiÕu hôt khi kiÓm kª
Ph¶n
¸nhNVL
gi¸ ®·
trÞ nhËp
CCDC
GTT NVL xuÊt kho sö
+ D cuèi kú bªnTK
Nî133
: Ph¶n ¸nh gi¸ dông
trÞ cñatrong
CCDC
kú tån kho cuèi kú.
TK 153 cã 3 TK cÊp 2 sau :
VAT
TK 153.1
®Çu: C«ng
vµo cô, dông cô
TK154
TK 153.2 : BaoTK
b× lu©n
chuyÓn
151
GTT xuÊt ®Ó gia
TK 153.3 : §å dïng cho thuª
c«ng chÕ biÕn
1.2/ Hµng
Ph¬ngmua
ph¸p h¹ch
to¸n.
Hµng
mua ®i ®
®i ®êng
êng nhËp
kho
Sù ®ang
biÕn ®éng
cña NVL,
CCDC
®îc tæng hîp th«ng qua s¬ ®å 1.4 vµ s¬
®å 1.5. C¸c s¬ ®å nµy ph¶n ¸nh sù t¨ng, gi¶m cña NVL, CCDCTK128,
vµ thÓ 222
hiÖn râ
nguyªn
TK nh©n
154 cña c¸c sù biÕn ®éng ®ã.
XuÊt NVL ®Ó
gãp liªn doanh
NhËp kho NVL tù
c«ng
S¬ ®å 1.4 chÕ hoÆc giaS¬
®å h¹ch to¸nTK142
NVL, CCDC
( Theo ph¬ng ph¸p KKTX )
TK411
TK 411
NhËn vèn gãp liªn
doanh bÇng NVL
XuÊt NVL tr¶ vèn
gãp liªn doanh
TK138,6
42
TK128, 222
NhËn l¹i vèn gãp
liªn doanh b»ng
NVL
TrÞ gi¸ NVL thiÕu
khi kiÓm kª kho
TK111,112,331
...
TK 338,721
TrÞ gi¸ NVL
thõa khi kiÓm kª kho
T¨ng H÷u Toµn
15
ChiÕt khÊu TM hoÆc tr¶
l¹i NVL cho ng¬i× b¸n
TK 133 Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
2. Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh
biÕn ®éng cña c¸c vËt t, hµng ho¸ trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng
tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬
së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng tån kho thùc tÕ vµ xuÊt dïng cho s¶n xuÊt
kinh doanh vµ c¸c môc ®Ých kh¸c. C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n
¸nh gi¸ trÞ vËt t cuèi kú trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ ®· xuÊt
dïng trong kú:
Gi¸ trÞ NVL,
CCDC xuÊt
trong kú
=
Tæng gi¸ trÞ
NVL nhËp
+
-
Chªnh lÖch trÞ gi¸ tån kho cuèi kú
vµ ®Çu kú
Theo ph¬ng ph¸p nµy, mäi biÕn ®éng vËt t kh«ng theo dâi, ph¶n ¸nh
trªn c¸c tµi kho¶n tån kho; gi¸ trÞ vËt t mua vµ nhËp kho trong kú ®îc theo dâi
ph¶n ¸nh trªn mét tµi kho¶n riªng ( TK 611- Tµi kho¶n mua hµng ). Do ®ã, ®é
chÝnh x¸c kh«ng cao mÆc dï tiÕt kiÖm ®îc c«ng søc ghi chÐp. Vµ nã chØ thÝch
hîp víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nh÷ng chñng lo¹i hµng ho¸, vËt t kh¸c nhau, cã
gi¸ trÞ thÊp, thêng xuyªn xuÊt dïng hay xuÊt b¸n.
2.1/ Tµi kho¶n sö dông:
- Tµi kho¶n 611 “Mua hµng”.
Bªn Nî:
+ TrÞ gi¸ NVL, CCDC tån ®Çu kú (theo kÕt qu¶ kiÓm kª).
+ TrÞ gi¸ NVL, CCDC mua vµo trong kú.
Bªn Cã:
+TrÞ gi¸ NVL, CCDC tr¶ l¹i ngêi b¸n hoÆc ®îc gi¶m gi¸.
+TrÞ gi¸ NVL, CCDC tån cuèi kú (theo kÕt qu¶ kiÓm kª).
+TrÞ gi¸ NVL, CCDC ®· göi b¸n nhng cha x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
TK151,152,153
TK 611
TK151,152,153
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d vµ ®îc chi tiÕt thµnh 2 tµi kho¶n cÊp 2.
TK 6111: Mua nguyªn liÖu, vËt liÖu...
KÕt chuyÓn trÞ gi¸
TK
6112:
NVL
tånMua
®Çu hµng
kú ho¸.
KÕt chuyÓn trÞ gi¸
2.2/ Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
NVL tån cuèi kú
Theo ph¬ng ph¸p nµy, NVL, CCDC ®îc h¹ch to¸n nh sau (s¬ ®å 1.6).
TK 111,112,331...
TK 111,112,311,331...
ChiÕt khÊu TM hoÆc tr¶ l¹i
S¬TrÞ®ågi¸
1.6NVL, CCDC mua trong kú
NVL cho ngêi b¸n
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp nvl, CCDC
TK 133
theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú
TK133
TK621,627,641,642
T¨ng H÷u Toµn
16
Líp KÕ To¸n 22A
TrÞ gi¸ NVL ®· sö dông
trong kú
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
3. H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
Dù phßng gi¶m gi¸ lµ sù x¸c nhËn vÒ ph¬ng diÖn kÕ to¸n mét kho¶n
gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n do nh÷ng nguyªn nh©n mµ hËu qu¶ cña chóng kh«ng ch¾c
ch¾n.
Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®îc lËp vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n nh»m
ghi nhËn bé phËn gi¸ trÞ dù tÝnh gi¶m sót so víi gi¸ gèc ( gi¸ trÞ thùc tÕ ) nhng
cha ch¾c ch¾n, qua ®ã ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ thùc hiÖn thuÇn tuý cña hµng tån
kho trªn b¸o c¸o tµi chÝnh.
Khi lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, ph¶i lËp cho tõng thø, tõng
nhãm cã tÝnh chÊt nh nhau.
- Tµi kho¶n sö dông: Tµi kho¶n 159 “Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho”.
Bªn Nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cuèi niªn ®é kÕ
to¸n.
Bªn Cã: LËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cuèi niªn ®é kÕ to¸n.
D Cã: Gi¸ trÞ ®ù phßng gi¶m gi¶ hµng tån kho hiÖn cã.
- Tr×nh tù h¹ch to¸n: ChØ ghi vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n.
+ Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lËp cuèi niªn ®é tríc.
Nî TK: 159
Cã TK: 721
+ LËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho c¨n cø vµo thùc tÕ hµng tån kho
cña ®¬n vÞ.
Nî TK: 642 (6426)
Cã TK: 159
T¨ng H÷u Toµn
17
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
V. Tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n trong c«ng t¸c
qu¶n lý vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô
dông cô
HÖ thèng chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ®îc ban hµnh ®ång bé c¶ chÕ ®é
chøng tõ, sæ s¸ch, tµi kho¶n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
viÖc ¸p dông thùc tÕ. §Ó dÔ lµm, dÔ hiÓu, minh b¹ch, c«ng khai, dÔ kiÓm tra,
dÔ kiÓm so¸t th× cÇn cã hÖ thèng chøng tõ chÝnh x¸c vµ hÖ thèng sæ s¸ch h¹ch
to¸n râ rµng.
1. C¸c chøng tõ kÕ to¸n.
1.1/. Môc ®Ých vµ nguyªn t¾c lËp chøng tõ.
Chøng tõ lµ ph¬ng tiÖn vËt chÊt ®Ó chøng minh tÝnh hîp ph¸p cña
nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh, lµ ph¬ng tiÖn th«ng tin vÒ kÕt qu¶ nghiÖp vô kinh
tÕ ®ã.
C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ cã rÊt nhiÒu ®Æc ®IÓm yªu
cÇu kh¸c nhau song ®Òu n»m trong hÖ thèng thèng nhÊt cña s¶n xuÊt vµ trao
®æi hµng ho¸. Do ®ã, ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý, nhÊt lµ trong quan hÖ ngo¹i
th¬ng; vÒ thanh to¸n víi ng©n s¸ch, kh¸ch hµng s¶n xuÊt trao ®æi hµng ho¸…
vÉn rÊt cÇn c¸c chøng tõ ®îc tiªu chuÈn ho¸ vµ quy c¸ch ho¸ trong ph¹m vi c¶
níc. Nh vËy, chøng tõ ®îc lËp lªn nh»m môc ®Ých ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô
kinh tÕ ®· ph¸t sinh, lµm c¨n cø ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n ghi sæ vµ x¸c ®Þnh
hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Do tÝnh ®a d¹ng cña c¸c nghiÖp vô kinh tÕ nªn c¸c tiªu thøc ®Æc trng
cho chøng tõ rÊt phong phó, nguyªn t¾c lËp chøng tõ lµ ph¶i bao gåm ®Çy ®ñ
c¸c yÕu tè nh sau:
- Tªn chøng tõ: Lµ sù kh¸i qu¸t ho¸ néi dung cña nghiÖp vô.
- Tªn, ®Þa chØ cña ®¬n vÞ c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn nghiÖp vô.
- Ngµy vµ sè thø tù cña chøng tõ.
- Néi dung cña nghiÖp vô kinh tÕ.
- Quy m« cña nghiÖp vô vÒ sè lîng, gi¸ trÞ.
- Ch÷ ký cña nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô.
1.2/. C¸c lo¹i chøng tõ.
C¸c ho¹t ®éng nhËp vµ xuÊt kho NVL, CCDC lu«n lu«n x¶y ra trong
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §Ó theo dâi vµ qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn
®éng va sè hiÖn cã cña NVL, CCDC kÕ to¸n ph¶i lËp nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt
mét c¸ch kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c theo ®óng theo biÓu mÉu quy ®Þnh.
Nh÷ng chøng tõ hîp lÖ, hîp ph¸p nµy lµ c¬ së ®Ó ghi chÐp thÎ kho, b¶ng kª
xuÊt-nhËp-tån vËt t vµ c¸c sæ tæng hîp kh¸c ( nh sæ C¸i TK 152, TK 153 ) ®Ó
kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng cña NVL, CCDC thùc hiÖn qu¶n lý cã
hiÖu qu¶ phôc vô ®Çy ®ñ, kÞp thêi nhu cÇu cho s¶n xuÊt.
Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n ban hµnh theo quy ®Þnh 1141TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé tµi chÝnh, c¸c chøng tõ kÕ to¸n vËt t
bao gåm:
T¨ng H÷u Toµn
18
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- PhiÕu nhËp kho (mÉu 01-VT)
- PhiÕu xuÊt kho (mÉu 02-VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu 03-VT)
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ (mÉu 08-VT)
- Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (mÉu 02-BH)
- Ho¸ ®¬n cíc vËn chuyÓn (mÉu 03-BH)
Ngoµi c¸c chøng tõ mang tÝnh b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy
®Þnh cña Nhµ níc, trong c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ
kÕ to¸n híng dÉn nh:
- PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc (mÉu 04-VT)
- Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t (mÉu 05-VT)
- PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú (mÉu 07-VT)
Vµ c¸c chøng tõ kh¸c tuú vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh
nghiÖp.
Mäi chøng tõ kÕ to¸n NVL, CCDC ph¶i ®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo
tr×nh tù thêi gian do kÕ to¸n trëng quy ®Þnh, phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh ghi
chÐp tæng hîp kÞp thêi c¸c sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n.
2. Tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC
Tuú thuéc vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, quy m« vµ tr×nh ®é qu¶n
lý, tr×nh ®é nghiÖp vô kÕ to¸n còng nh nhu cÇu vÒ ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n
mµ ¸p dông c¸c h×nh thøc sæ cho phï hîp. Mçi doanh nghiÖp chØ ®îc ¸p dông
mét h×nh thøc sæ thèng nhÊt ®Ó ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, tiÖn cho viÖc ghi chÐp,
kiÓm tra vµ ®èi chiÕu.
Song song víi 3 ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC th× chóng ta
còng cã c¸c h×nh thøc sæ chi tiÕt t¬ng øng víi nã.
2.1/. ph¬ng ph¸p thÎ song song.
ViÖc h¹ch to¸n sù biÕn ®éng cña NVL, CCDC ®îc theo dâi ë c¶ hai n¬i.
- T¹i kho: thñ kho tiÕn hµnh më thÎ kho theo ®Þnh kú (3-5 ngµy) hoÆc
thêng ngµy.
- T¹i phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n ph¶i më sæ, thÎ chi tiÕt vËt t
Cuèi th¸ng, trªn c¬ së hai sæ, thÎ chi tiÕt trªn kÕ to¸n lËp ra b¶ng tæng
hîp chi tiÕt vËt t
2.2/. ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- T¹i kho: thñ kho vÉn më thÎ kho nh ë ph¬ng ph¸p thÎ song song.
- T¹i phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n sÏ më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó h¹ch
to¸n sè lîng vµ gi¸ trÞ cña tõng danh ®iÓm vËt t.
2.3/. ph¬ng ph¸p sæ sè d.
- T¹i kho: thñ kho vÉn sö dông thÎ kho ®Ó theo dâi t×nh h×nh xuÊt, nhËp,
tån kho cña NVL, CCDC nh 2 h×nh thøc trªn. Song bªn c¹nh ®ã, thñ kho cßn
tiÕn hµnh lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp xuÊt vµ nép cho kÕ to¸n kÌm theo
chøng tõ gèc.
T¨ng H÷u Toµn
19
Líp KÕ To¸n 22A
Khoa kÕ to¸n kiÓm to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- T¹i phßng kÕ to¸n: Khi nhËn ®îc chøng tõ, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo
b¶ng luü kÕ nhËp-xuÊt-tån vËt t më cho tõng kho vµ mçi danh ®iÓm vËt t ghi 1
dßng. Sau ®ã lËp sæ sè d ®Ó ®èi chiÕu.
3. Tæ chøc sæ tæng hîp.
Tuú theo tõng h×nh thøc sæ ¸p dông mµ chóng ta tæ chøc sæ tæng hîp
h¹ch to¸n NVL, CCDC cho phï hîp vµ ®óng chÕ ®é quy ®Þnh.
3.1./ H×nh thøc nhËt ký chung.
Hµng ngµy, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua NVL, CCDC c¸c chøng tõ nhËpxuÊt…kÕ to¸n ghi vµo sæ nhËt ký chung hoÆc sæ nhËt ký ®Æc biÖt. Sau ®ã, cuèi
th¸ng hoÆc ®Þnh kú tiÕn hµnh ghi vµo sæ c¸i tµi kho¶n 152 , 153 vµ lËp b¶ng
c©n ®èi sè ph¸t sinh.
Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n ®îc tãm t¾t b»ng s¬ ®å sau:
S¬ ®å 3.1
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL, CCDC
Theo h×nh thøc nhËt ký chung.
Chøng tõ gèc
Sæ chi tiÕt
NhËt ký ®Æc biÖt
NhËt ký chung
Sæ C¸i TK 152, 153
B¶ng c©n ®èi SPS
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
B¸o c¸o tµi chÝnh
ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu
3.2./ H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i.
Hµng ngµy, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc nh ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt
kho, phiÕu b¸o nhËp kho NVL, CCDC… kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo nhËt ký sæ
c¸i (phô lôc 2) vµ sæ chi tiÕt NVL, CCDC. Cuèi th¸ng, tiÕn hµnh ghi vµo b¶ng
tæn hîp chi tiÕt NVL, CCDC kho¸ sæ vµ ®èi chiÕu gi÷a nhËt ký sæ c¸i vµ b¶ng
tæng hîp chi tiÕt ®ã.
S¬ ®å 3.2
T¨ng H÷u Toµn
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL, CCDC
20
Líp KÕ To¸n 22A
- Xem thêm -
.DOC 
69 
82 
69 
