Tài liệu Công tác duy trì sĩ số học sinh

SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS MỤC LỤC Nội dung Trang Mục lục 1 I- ĐẶT VẤN ĐỀ : 2 1. Cơ sở khoa học 2 2. Căn cứ thực tiễn ở địa phương 2 II- THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ: 3 III- CÁC BIỆN PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC 4 - Nắm hoàn cảnh và đặc điểm gia đình từng HS 4 - Nắm chất lượng học tập và hạnh kiểm năm trước 5 - Liên lạc với Chi hội CMHS của lớp 5 - Giúp đỡ HS có hoàn cảnh khó khăn 5 - Thành lập đôi bạn học tập 6 - Phổ biến nội quy. Gặp gỡ những gia đình HS tự ý bỏ học 7 - Tổ chức tốt tiết sinh hoạt lớp 7 - Biện pháp tinh thần 7 IV- KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 8 Đinh Thị Diệu Linh-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 1 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: CÔNG TÁC DUY TRÌ SĨ SỐ HỌC SINH I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở khoa học và giáo dục - Năm học 2010 -2011 tình hình học sinh bỏ học ở huyện Giá Rai ta đã có nhiều trường hợp xảy ra , nhất là học sinh ở vùng khó khăn, trong giai đoạn hiện nay, tất cả mọi người tất bật lo toan trong cơn “bão” về giá cả và thu nhập thì việc bỏ học của các em ngày càng tăng nhanh và khó có khả năng quay trở lại học. Đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải có những phương pháp hết sức năng động và sáng tạo, lôi cuốn, thu hút học sinh nhằm giúp các em trở lại trường lớp.Theo thống kê của các năm gần đây cho thấy tỉ lệ học sinh bỏ học ngày càng cao, nhất là học sinh ở độ tuổi Tiểu học . 2. Căn cứ cơ sở thực tiễn tại địa phương - Năm học 2010 - 2011 bản thân tôi là một giáo viên theo yêu cầu công tác chuyển từ trường Tiểu học Phong Phú A sang làm nhiệm vụ giảng dạy ở Tiểu học Phong Phú B, vừa bỡ ngỡ với trường mới, lớp mới, đồng nghiệp mới còn chưa biết xoay sở làm sao để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Bên cạnh đó Ban Giám Hiệu và tập thể tổ chuyên môn 2 tín nhiệm làm tổ trưởng tổ chuyên môn 2, một gánh nặng trách nhiệm tưởng chừng như không đảm nhiệm nổi trong khi trường năm này lại đăng ký trong “top” trường không có học sinh bỏ học. - Với trách nhiệm của một giáo viên tiểu học, bất cứ người giáo viên chủ nhiệm nào cũng mong muốn lớp mình phụ trách suốt từ đầu năm đến cuối năm phải đảm bảo về mặt sĩ số cũng như phải đạt yêu cầu về mặt chất lượng học tập. Nhưng thực tế vô cùng phức tạp vì đối tượng học sinh rất đa dạng vì mỗi em có Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 2 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS hoàn cảnh và điều kiện sống khác nhau, nếu không khéo thì khó mà duy trì sĩ số lớp đạt như mong muốn. Rút kinh nghiệm trong quá trình làm công tác chủ nhiệm, tôi xin được nêu lên Một số kinh nghiệm trong công tác duy trì sĩ số học sinh để chia sẻ cùng quý thầy cô và đồng nghiệp. Đề tài này tập trung giải quyết một số vấn đề có tính chất giải pháp như: - Nắm rõ đối tượng học sinh của mình. – Thông tin liên lạc với Cha mẹ học sinh. – Giúp đỡ điều kiện học tập cho học sinh. – Các hoạt động nâng chất lượng học tập và các hoạt động thu hút học sinh đến trường. - Giải quyết được công tác duy trì sĩ số sẽ giúp chúng ta hạn chế tình trạng học sinh bỏ học và thực hiện đúng mục tiêu PCGD tiểu học đúng độ tuổi, góp phần xây dựng một xã hội Dân trí – Văn minh – Dân giàu – Nước mạnh. II.THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ 1/ Điều tra, khảo sát, nhận định vấn đề. - Được sự quan tâm và chỉ đạo sâu sắc của lảnh đạo trường. - Đa số học sinh trong lớp học đúng độ tuổi, các em có hô khẩu thường trú ở ấp 2 và ấp 7 gần điểm trường trung tâm, giao thông đi lại thuận tiện hai mùa mưa nắng. - Có 50% gia đình các em có đời sống kinh tế khá vững vàng nên rất quan tâm đến việc học của con em mình - Học sinh tích cực học tập, yêu trường yêu lớp, có ý thức đi học đều và đúng giờ( không nghỉ học khi không có lý do chính đáng) 2/ Nguyên nhân vấn đề: - Trường tôi ở ấp 2, xã Phong Thạnh Đông A, huyện Giá Rai,Tỉnh Bạc Liêu. Địa bàn trường tôi phụ trách không hoàn toàn thuộc khu vực thuận lợi. 50% các em là con em nhân dân lao động, phải bương chải kiếm sống từng ngày với các công việc như: làm mướn, bốc vác, chạy xe ôm, bán cá, hoặc ly hôn nên phải sống cùng ông bà…nên các em không được gia đình quan tâm đúng mức. Những công việc thường ngày của các em là tự do, tùy tiện; không được ai bảo ban, chăm sóc. Bên cạnh đó, việc học ở nhà của các em cũng không được ai nhắc Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 3 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS nhở, dạy dỗ. Có đôi khi các em không đến lớp vì những lí do bâng quơ như: ngủ quên, đi chơi điện tử ở điểm game, cùng trẻ hàng xóm đi đá bóng,… Việc nghỉ học không lí do đã làm ảnh hưởng đến việc duy trì sĩ số học sinh hàng buổi và làm giảm chất lượng học tập của các em, sức học của các em không tiến bộ thậm chí còn sa sút. - Trong lớp có 1 học sinh bị gãy chân phải bó bột 3 tháng. - Một trường hợp học sinh khá đặc biệt hơn là cha mẹ thường xuyên đánh cãi nhau thường xuyên do cha nghiện rượu nên đánh đập vợ con, mỗi lần như thế là các mẹ con phải trốn nhà đi một thời gian vài ngày có khi cả tuần. Để khắc phục tình trạng trên, trước đó tôi tiến hành các biện pháp như giảng giải, đàm thoại, gợi mở với phụ huynh ấy nhưng không thu kết quả tốt. III. CÁC BIỆN PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC THỰC HIỆN Ngoài việc vận dụng kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm của bản thân, là tổ trưởng chuyên môn, tôi còn phổ biến kinh nghiệm này cho giáo viên trong tổ qua những lần họp chuyên môn và các đồng nghiệp trong trường thông qua những lần họp Hội đồng nhà trường để toàn trường cùng thực hiện và trong những năm học gần đây số lớp duy trì sĩ số đạt 100 % ngày càng cao. Thiết nghĩ đối với những trường ở địa bàn khác việc vận dụng các biện pháp trên sẽ linh hoạt, sáng tạo hơn. Đứng trước những khó khăn của học sinh trong lớp đang có nguy cơ bỏ học tiến hành các công việc sau và thấy thật sự có hiệu quả: Nắm hoàn cảnh và đặc điểm gia đình từng học sinh: Sau ngày tập trung học sinh, tôi cho học sinh làm lí lịch ghi rõ họ tên, nghề nghiệp cha mẹ; Hoàn cảnh sinh sống của gia đình: Nắm xem bao nhiêu em có hoàn cảnh đủ ăn? bao nhiêu em hộ khó khăn? bao nhiêu em có sổ hộ nghèo? Công việc thường ngày của học sinh ở nhà và là đứa con thứ mấy? Ngoài ra, tôi còn trao đổi với giáo viên chủ nhiệm của lớp năm trước để nắm rõ hơn về hoàn cảnh gia đình của từng học sinh. Sau đó tôi tập hợp thành một quyển sổ theo dõi, phân loại đối tượng học sinh, đặc biệt học sinh có hoàn cảnh khó khăn có nguy Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 4 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS cơ bỏ học. Việc làm này giúp tôi nắm rõ hơn hoàn cảnh từng em để có biện pháp giáo dục thích hợp. Nắm chất lượng học tập và hạnh kiểm năm trước: Trong tuần đầu ôn tập, tôi cho các em ôn lại những bài tập bám sát theo kiến thức cơ bản của lớp 2, đồng thời tôi còn xem lại học bạ của các em năm trước kết hợp trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để nắm sức học của từng em. Việc làm này đã giúp tôi lựa chọn biện pháp kèm cặp, uốn nắn phù hợp không để cho các em chán nản, bỏ học vì học yếu. Liên lạc với Chi hội Phụ huynh học sinh của lớp: Ở lần họp Phụ huynh học sinh đầu năm, Phụ huynh lớp đã bầu ra Chi hội Phụ huynh học sinh của lớp. Chi hội đã giúp tôi tạo điều kiện cho những em nghèo có đủ sách vở, quần áo trắng, đồng phục thể dục,… Cùng tôi tìm đến nhà gia đình những học sinh vắng không phép, vận động các em trở lại lớp. Đây là cánh tay đắc lực, hỗ trợ cho tôi trong công tác chủ nhiệm. Giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn: Nắm được một số em có hoàn cảnh nghèo đặc biệt ( cha mẹ đều đi làm thuê xa ở với ông bà nội ( ngoại); mồ côi cha ( mẹ)) , tôi rà soát lại xem em nào còn thiếu quần áo trắng, đồng phục thể dục, sách vở, đồ dùng học tập,… tôi đăng kí cho các em được nhận dụng cụ do nhà trường hỗ trợ. Ngoài ra tôi còn kêu gọi các em trong lớp dành tặng bạn một số quần áo cũ và tranh thủ sự hỗ trợ từ một số phụ huynh có khả năng để trang bị thêm những dụng cụ còn lại cho những em này để các em được yên tâm đến trường, không phải mặc cảm vì nhà nghèo. Bên cạnh đó tôi vận động giáo viên trong tổ và mạnh thường quân phát huy hết sức mạnh trong công tác đỡ đầu học sinh nghèo, khi thì quần áo, khi thì gạo, tiền, thường xuyên thăm hỏi và vận động gia đình duy trì việc học của học sinh.Qua đây tôi cũng thấy tình cảm giữa bạn nhà nghèo và bạn khá giả gần gũi nhau hơn. Duy nhất đối với trường hợp em Lâm Thị Ngọc Thiện tôi vô cùng bối rối khi cứ 5 – 7 ngày là lại bị mẹ dẫn đi “trốn” những trận roi đòn của cha, có lúc quá mệt Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 5 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS mõi tôi định buông xuôi cho em nghỉ học. Nhưng mỗi khi nhìn và ánh mắt ham học, ngây thơ mà thăm thẳm buồn của em - một cô bé còn thơ dại khi đã qua 4 lần vào học lớp 2 mà chưa lên được lớp 3, khi học lực Khá - Giỏi, cái tâm của một nhà giáo không cho phép tôi bỏ cuộc, cuối cùng tôi đã áp dụng một số biện háp sau: + Hổ trợ tiền đò cho em đi học mỗi khi phải theo mẹ trốn về bên ngoại ở Long Điền. + Bổ sung lại kiến thức cho em trong lúc ra chơi, các giờ môn phụ, phát huy hết vai trò của “Đôi bạn cùng tiến”. + An ủi động viên để em tự tin vào bản thân và có ý chí phấn đấu, động viên mẹ em vượt qua mọi khó khăn để em được đến trường. + Thường xuyên liên lạc bằng điện thoại để nắm được tình hình về đời sống tinh thần của em, nhấn mạnh vào điểm ham học và ý chí vượt khó của em để em trở lại lớp Thành lập Đôi bạn học tập: - Qua nắm được sức học của từng em, tôi lưu ý nhiều đến những em thuộc diện Trung bình, Yếu ( được lên lớp). Tôi phân công một em Giỏi hoặc Khá kèm một em Trung bình hoặc Yếu và sắp xếp cho 2 em ngồi cùng một bàn. Tôi hướng dẫn cho em Giỏi, Khá cách kèm bạn học: Nhắc nhở bạn học bài, xem lại bài; trao đổi kinh nghiệm học tập; cách học bài dễ thuộc; cách vận dụng kiến thức đã học vào làm bài tập; hướng dẫn bạn làm bài tập hoặc củng cố kiến thức mà bạn chưa hiểu. Riêng đối với một học sinh bị gãy chân năm điều trị tại nhà, tôi tăng cường công tác củ nhiệm của mình bằng cách sau mõi buổi dạy tôi ghé sang nhà giảng lại cho em nội dung học của từng ngày. Bên cạnh đó ban cán sự lớp và đôi bạn cùng tiến đến nhà giúp bạn học bài mỗi buổi sáng từ 7 giờ 30 đến 8 giờ 30 hàng ngày. - Bản thân tôi đầu giờ cũng vào lớp sớm để kiểm tra tập vở, bài làm ở nhà của những học sinh Trung bình, Yếu; xem cách thực hiện của đôi bạn học tập như thế nào để có những điều chỉnh cho phù hợp hơn. Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 6 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS - Qua việc làm trên, tôi thấy tình cảm giữa thầy trò đã gắn bó nhau hơn. Những em Trung bình, Yếu thường hay nhút nhát, rụt rè nay không còn nữa mà trở nên mạnh dạn, tự tin hơn. Từ đó các em càng ham thích đến lớp để hòa nhập với bạn bè, việc học của các em ngày càng tiến bộ hơn. Phổ biến nội quy. Gặp gỡ những gia đình học sinh tự ý bỏ học: - Ở tuần đầu tiên, tôi sinh hoạt với học sinh trong lớp rất kĩ về nội quy nhà trường, trong đó có phần quy định: Học sinh phải đi học đều và đúng giờ, nghỉ học phải có lí do và được cha mẹ xin phép . Và ở lần họp phụ huynh học sinh đầu năm, tôi cũng thông báo cho phụ huynh biết về quy định này và nhờ phụ huynh hàng ngày theo dõi, nhắc nhở. - Đối với những trường hợp học sinh tự ý bỏ học ( vì cha mẹ đi làm không có ở nhà) , hết giờ dạy, tôi lập tức đến ngay nhà những em này gặp phụ huynh tìm hiểu nguyên nhân và trao đổi cách khắc phục. - Chính nhờ thế mà những học sinh ở lớp tôi chủ nhiệm chỉ nghỉ học 1 ngày không phép thì đến hôm sau đi học lại bình thường, suốt năm học không có hiện tượng học sinh bỏ học giữa chừng. Tổ chức tốt tiết sinh hoạt lớp: - Trong tiết sinh hoạt cuối tuần, sau khi nghe các tổ trưởng báo cáo, tôi cho lớp tuyên dương những tổ đạt duy trì sĩ số suốt cả tuần để làm gương cho lớp và khen những em có tiến bộ về mặt học tập để các em thấy nhiệm vụ học tập của mình và mỗi ngày đến trường thật sự là một ngày vui. - Đối với những mặt học sinh còn hạn chế, tôi nhắc nhở nhẹ nhàng kèm theo hướng dẫn, uốn nắn cho các em để tuần sau các em thực hiện tốt hơn. - Ngoài ra tôi còn nêu gương các anh, chị, các bạn học sinh những năm trước và đang học dù đầu năm còn yếu kém nhưng nhờ sự kiên trì, cố gắng đến cuối năm cũng đã đạt loại Khá, Giỏi để củng cố lòng tin nơi các em. Biện pháp tinh thần: - Mỗi ngày bước vào lớp tôi đều quan sát cả lớp, thấy các em có mặt đầy đủ là lòng tôi rất vui. Nhất là những hôm thời tiết khắc nghiệt như: mưa, bão, … Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 7 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS Những hôm ấy, tôi cho lớp hoan nghênh bằng một tràng pháo tay để động viên khích lệ tinh thần các em. Trong giờ dạy, tôi đầu tư soạn giảng phân hóa theo đối tượng học sinh sao cho phù hợp với trình độ mọi học sinh trong lớp - nhất là những em Trung bình, Yếu nhằm kích thích học sinh hứng thú học tập, tiếp thu bài nhanh hơn. - Tôi cũng thật sự hòa nhập cùng các em trong giờ dạy Hát nhạc hay trò chơi của môn Thể dục, tổ chức đố vui qua hình thức Giải ô chữ trong các tiết Ôn tập hết chương. IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: Từ cách làm trên, tôi đã đem trình bày trong tổ, được các thành viên trong tổ áp dụng vào công tác chủ nhiệm và nhận thấy việc duy trì sĩ số của toàn khối cũng dần đạt kết quả cao.Đến nay khi hoàn thành những dòng cuối cùng của bài sáng kiến này tôi mới thở phào nhẹ nhõm khi lớp 2A của tôi đảm nhận đạt kết quả cuối năm như sau: + Lên lớp : 36/21 + Giỏi: 23/12 + Khá: 13/9 Tổ chuyên môn 2 không có học sinh bỏ học trong năm học 2010 - 2011 Nhìn lại kết quả trên, bản thân tôi rất vui vì mình đã thực hiện đạt cam kết Duy trì sĩ số với Ban Giám Hiệu nhà trường và đã hoàn thành được nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm. + Đối với học sinh: Đã tạo niềm tin nơi các em, em nào cũng ham thích học tập, gắn bó với trường lớp hơn. + Đối với trường, ngành: Góp phần cùng cấp trên làm phong phú thêm kinh nghiệm công tác, phổ biến cho các khối áp dụng thì thiết nghĩ sẽ giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học. - Sáng kiến kinh nghiệm này được áp dụng trong trường Tiểu học. Phong Thạnh Đông A, ngày 07 tháng 01 năm 2012 Người viết Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 8 SKKN/Đề tài: Công tác duy trì sĩ số HS Đinh Thị Diệu Quyên Đinh Thị Diệu Quyên-GVCN lớp 2-TH Phong Phú B Trang 9