Tài liệu Công nghiệp bình dương trong quá trình thực hiện đường lối công nghiệp hóa, hiện đại hóa (1997 2010)

Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012 COÂNG NGHIEÄP BÌNH DÖÔNG TRONG QUAÙ TRÌNH THÖÏC HIEÄN ÑÖÔØNG LOÁI COÂNG NGHIEÄP HOÙA, HIEÄN ÑAÏI HOÙA (1997 - 2010) Ñoã Minh Töù Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá thaønh phoá Hoà Chí Minh TOÙM TAÉT Trong baøi vieát naøy taùc giaû taäp trung laøm roõ quaù trình vaän duïng ñöôøng loái phaùt trieån coâng nghieäp cuûa Ñaûng boä tænh Bình Döông vaø nhöõng thaønh töïu noåi baät cuûa coâng nghieäp Bình Döông trong 14 naêm thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi phaùt trieån coâng nghieäp cuûa Ñaûng (1997-2010), ñoàng thôøi baøi vieát cuõng chæ ra moät soá haïn cheá caàn khaéc phuïc nhaèm ñöa coâng nghieäp Bình Döông phaùt trieån nhanh, beàn vöõng trong thôøi gian tôùi. Töø khoùa: Bình Döông, khu coâng nghieäp, coâng nghieäp hoùa * Tænh Bình Döông ñöôïc taùi laäp ngaøy Döông - Ñoàng Nai - Baø Ròa Vuõng Taøu), goùp 01-01-1997, vaøo thôøi ñieåm “Nöôùc ta ñaõ ra phaàn vaøo söï phaùt trieån chung cuûa coâng khoûi khuûng hoaûng kinh teá - xaõ hoäi... nghieäp caû nöôùc. Nhieäm vuï ñeà ra cho chaëng ñöôøng ñaàu cuûa 1. Ñöôøng loái phaùt trieån coâng thôøi kì quaù ñoä laø chuaån bò tieàn ñeà cho coâng nghieäp trong thôøi kì ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù ñaõ cô baûn hoaøn thaønh cho nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø söï vaän pheùp chuyeån sang thôøi kì môùi ñaåy maïnh duïng cuûa Ñaûng boä tænh Bình Döông coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc.” giai ñoaïn 1997 – 2010 Bình Döông ñaõ coù böôùc phaùt trieån nhanh, Ñaùnh giaù toång quaùt 10 naêm thöïc hieän töø moät tænh noâng nghieäp, trôû thaønh moät ñöôøng loái ñoåi môùi 1986 - 1996, Ñaïi hoäi VIII (6-1996) cuûa Ñaûng nhaän ñònh: “Nhieäm vuï ñeà ra cho chaëng ñöôøng ñaàu cuûa thôøi kì quaù ñoä laø chuaån bò tieàn ñeà cho coâng nghieäp hoaù ñaõ cô baûn hoaøn thaønh cho pheùp chuyeån sang thôøi kì môùi ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc.” Treân cô sôû ñoù, Ñaûng ñaõ ñeà ra muïc tieâu “ñeán naêm 2020, nöôùc ta cô baûn trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi.” Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu treân, coâng nghieäp ñoùng vai troø heát söùc quan troïng, cho neân, töø Ñaïi hoäi VIII (1996) ñeán Ñaïi hoäi X (2005), Ñaûng ñaõ töøng böôùc nhaän thöùc vaø ñöa ra chuû tröông, tænh coâng nghieäp. Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp naêm 2010 ñaït 105.923 tæ ñoàng, chieám 63% GDP cuûa tænh. Toác ñoä taêng tröôûng coâng nghieäp trung bình giai ñoaïn 1997 – 2010 laø 20%/naêm. Coâng nghieäp Bình Döông trôû thaønh ngaønh kinh teá chuû löïc, ñoùng goùp nhieàu nhaát vaøo möùc taêng tröôûng kinh teá, thu huùt voán ñaàu tö, giaûi quyeát vieäc laøm vaø taêng thu ngaân saùch cuûa tænh, ñoàng thôøi ñöa Bình Döông trôû thaønh moät caïnh trong töù giaùc taêng tröôûng kinh teá, thuoäc vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam (thaønh phoá Hoà Chí Minh - Bình 50 Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1(3) - 2012 chính saùch ñuùng ñaén veà phaùt trieån coâng nghieäp nhö: Cho thaønh laäp caùc khu cheá troïng khu vöïc coâng nghieäp vaø dòch vuï, xuaát, khu coâng nghieäp taäp trung; coi “coâng laøm neàn taûng thuùc ñaåy nhanh tieán trình nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa laø söï nghieäp cuûa toaøn daân, cuûa moïi thaønh phaàn kinh teá, trong ñoù kinh teá Nhaø nöôùc laø chuû ñaïo” ; ñeà ra chuû coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa...”. Ñeå hieän tröông phaùt trieån caùc ngaønh, caùc vuøng, caùc tænh vaø caùc ban ngaønh tieáp tuïc qui hoaïch hình thaønh moät cô caáu hôïp lí ña daïng... thöïc hoùa chuû tröông treân, Ñaûng boä tænh Bình Döông chæ ñaïo UÛy ban Nhaân daân lónh vöïc, vöøa mang tính ñoàng boä, vöøa coù taùc duïng thuùc ñaåy coâng nghieäp phaùt trieån. vaø ñaàu tö caùc khu coâng nghieäp, ñaåy maïnh keâu goïi ñaàu tö, trong ñoù “thu huùt ñaàu tö Quaùn trieät chuû tröông cuûa Ñaûng vaøo nöôùc ngoaøi cuõng nhö trong nöôùc caàn höôùng ñieàu kieän thöïc teá cuûa ñòa phöông, ngay töø maïnh vaøo phaùt trieån caùc ngaønh coâng khi ñöôïc taùi laäp (1997), Ñaûng boä tænh Bình nghieäp cheá bieán coù trình ñoä coâng ngheä Döông ñaõ nhaän thöùc: Muoán phaùt trieån tieân tieán cuûa khu vöïc, coù söùc caïnh tranh kinh teá – xaõ hoäi, giöõ vaø taêng toác ñoä phaùt maïnh treân thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác trieån, thöïc hieän thaønh coâng tieán trình teá. Ñaåy nhanh vieäc xaây döïng keát caáu haï coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa thì con taàng ôû caùc khu coâng nghieäp” . ñöôøng duy nhaát vaø nhanh nhaát ñoù laø phaùt Chuû tröông treân cuûa Ñaûng boä Bình trieån coâng nghieäp theo höôùng tieân tieán, Döông ñöôïc caùc Ñaïi hoäi Ñaûng boä sau ñoù hieän ñaïi. Do ñoù, coâng nghieäp luoân ñöôïc khaúng ñònh, boå sung vaø phaùt trieån, höôùng Ñaûng boä Bình Döông coi laø “khaâu trung tôùi moät neàn coâng nghieäp maïnh. Cuï theå, taâm, coù vai troø quan troïng ñoái vôùi söï phaùt treân cô sôû nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc trong trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh...”. Chính vieäc thöïc hieän Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng boä vì vaäy, ngay taïi Ñaïi hoäi laàn thöù VI (12- tænh laàn thöù VI, Ñaïi hoäi Ñaûng boä tænh laàn 1997), Ñaûng boä tænh Bình Döông ñaõ ñeà ra thöù VII (2001) chuû tröông “Ñaåy maïnh coâng chuû tröông “ña daïng hoùa saûn xuaát coâng nghieäp theo höôùng ñaàu tö chieàu saâu, ñoåi nghieäp; hình thaønh nhieàu ngaønh coâng môùi thieát bò, coâng ngheä tieân tieán, hieän ñaïi, nghieäp treân cô sôû söû duïng nguyeân lieäu naâng cao söùc caïnh tranh cuûa saûn phaåm; trong vaø ngoaøi tænh, vöøa taäp trung phaùt taêng nhanh tæ troïng coâng nghieäp trong cô trieån maïnh coâng nghieäp cheá bieán… vöøa caáu GDP” , ñoàng thôøi “taäp trung phaùt trieån phaùt trieån maïnh coâng ngheä kó thuaät cao..., coâng nghieäp caû hai vuøng phía Baéc vaø phía coâng nghieäp phuï trôï cung caáp nguyeân lieäu Nam cuûa tænh, trong ñoù phaùt trieån caùc khu thay theá nhaäp khaåu phuïc vuï saûn xuaát coâng nghieäp ôû phía Nam laøm ñoäng löïc ñeå trong nöôùc vaø xuaát khaåu; phaùt huy cao khaû ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng kinh teá…” . Ñeå naêng caùc nguoàn löïc, keå caû nöôùc ngoaøi ñaàu thöïc hieän ñöôïc chuû tröông treân, Ñaïi hoäi chæ tö phaùt trieån coâng nghieäp”. Ñaïi hoäi cuõng ñaïo, trong nhöõng naêm tôùi caàn “Öu tieân phaùt nhaán maïnh caàn “öu tieân phaùt trieån coâng trieån ngaønh cheá bieán noâng laâm saûn, thöïc nghieäp saïch, kó thuaät cao, ít oâ nhieãm; chuù phaåm; taïo ñieàu kieän ñaåy nhanh phaùt trieån troïng phaùt trieån caùc ngaønh dòch vuï muõi coâng nghieäp ñieän töû vaø tin hoïc; chuù troïng nhoïn phuïc vuï coâng nghieäp, taêng nhanh tæ phaùt trieån ngaønh cô khí cheá taïo maùy...” . 51 Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012 Sau gaàn 10 naêm thöïc hieän chuû cuøng caû nöôùc tieán tôùi thöïc hieän thaønh coâng tröông phaùt trieån coâng ngheäp, vôùi höôùng muïc tieâu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. ñi ñuùng ñaén, coâng nghieäp Bình Döông coù 2. Thaønh töïu noåi baät cuûa coâng söï phaùt trieån vöôït baäc veà moïi maët. Ñoù nghieäp Bình Döông trong nhöõng naêm cuõng laø cô sôû thöïc tieãn quan troïng ñeå 1997 – 2010 Ñaûng boä Bình Döông hoaïch ñònh chính Nhôø naêng ñoäng, saùng taïo trong caùch saùch phaùt trieån coâng nghieäp trong giai nghó, caùch laøm khi vaän duïng chuû tröông, ñoaïn tieáp theo vôùi chuû tröông “phaùt huy vaø ñöôøng loái phaùt trieån coâng nghieäp cuûa Ñaûng taäp trung moïi ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt neân coâng nghieäp Bình Döông phaùt trieån trieån coâng nghieäp toaøn dieän, vöøa ñaåy maïnh meõ, ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu khaù maïnh taêng tröôûng veà qui moâ, ñoàng thôøi toaøn dieän trong 14 naêm qua. chuù troïng naâng cao chaát löôïng phaùt trieån 2.1. Ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng theo höôùng beàn vöõng. Phaùt trieån coâng phaùt trieån coâng nghieäp nghieäp gaén vôùi phaùt trieån ñoâ thò vaø baûo veä Veà haï taàng giao thoâng, tính rieâng 6 moâi tröôøng...”. Trong ñoù, ñaëc bieät chuù naêm 1998 – 2003, Bình Döông ñaõ huy troïng “Phaùt trieån coâng nghieäp vôùi coâng ñoäng ñöôïc gaàn 1.500 tæ ñoàng ñaàu tö naâng ngheä tieân tieán, saûn phaåm coù söùc caïnh caáp vaø môû roäng caùc tuyeán ñöôøng giao tranh cao... öu tieân phaùt trieån caùc ngaønh thoâng quan troïng cuûa tænh nhö: Ñaïi loä coâng nghieäp muõi nhoïn, kó thuaät cao, caùc Bình Döông; caàu Phuù Cöôøng; ñöôøng taïo löïc ngaønh coâng nghieäp chuû löïc taïo giaù trò gia trong khu Lieân hôïp; ñöôøng cao toác Myõ taêng cao; caùc ngaønh coâng nghieäp hoã trôï…” . Phöôùc – Taân Vaïn vaø caùc ñöôøng tænh (ÑT) … Caùc lónh vöïc coù lieân quan ñeán phaùt Veà lónh vöïc ñieän, nöôùc, böu chính – trieån coâng nghieäp nhö; keát caáu haï taàng, vieãn thoâng. Trong giai ñoaïn 1998 – 2008, giao thoâng, ñieän, nöôùc, böu chính - vieãn thoâng, thöông maïi vaø dòch vuï cuõng ñöôïc Bình Döông cuõng ñaõ ñaàu tö xaây döïng, söûa Ñaûng boä Bình Döông chæ ñaïo “ñaàu tö phaùt chöõa, naâng caáp gaàn 400 coâng trình ñieän trieån ñoàng boä, phaùt trieån ôû möùc cao, ñaûm vôùi toång möùc voán ñaàu tö gaàn 200 tæ ñoàng. baûo cho muïc tieâu taêng tröôûng kinh teá” noùi Naêm 2007, taäp ñoaøn TOYO INK (Malaixia) chung, coâng nghieäp noùi rieâng. ñaõ kí hôïp ñoàng thueâ ñaát taïi khu coâng nghieäp Thôùi Hoøa (huyeän Beán Caùt) ñeå xaây Toùm laïi, trong 14 naêm laõnh ñaïo phaùt döïng nhaø maùy nhieät ñieän coù coâng ngheä trieån coâng nghieäp, Ñaûng boä Bình Döông hieän ñaïi, coâng suaát 1.000 MW vôùi toång voán luoân chöùng toû moät tö duy kinh teá vaø höôùng ñaàu tö khoaûng 1 tæ USD. Caùc lónh vöïc khaùc ñi hoaøn toaøn môùi, ñoù laø phaùt trieån döïa vaøo nhö böu chính - vieãn thoâng, caáp thoaùt nöôùc nhöõng lôïi theá nhö: moâi tröôøng ñaàu tö, cô cuõng ñöôïc ñaåy maïnh ñaàu tö vôùi soá voán cheá chính saùch, nguoàn nhaân löïc ñeå huy haøng chuïc tæ ñoàng moãi naêm, ñaùp öùng nhu ñoäng, thu huùt moïi nguoàn löïc, moïi thaønh caàu sinh hoaït vaø saûn xuaát coâng nghieäp. phaàn kinh teá vaøo phaùt trieån coâng nghieäp, nhôø ñoù maø coâng nghieäp Bình Döông coù Veà haï taàng kó thuaät, moãi naêm chuû ñaàu nhöõng böôùc tieán nhanh, maïnh, goùp phaàn tö caùc khu coâng nghieäp ñaõ ñaàu tö haøng 52 Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1(3) - 2012 traêm tæ ñoàng ñeå xaây döïng hoaøn thieän keát gaáp 14,4 laàn veà soá döï aùn vaø 8,3 laàn veà soá caáu haï taàng, giao thoâng, xöû lí nöôùc thaûi, voán so vôùi thôøi kì 1989 - 1996. Ñaëc bieät, caáp thoaùt nöôùc cho caùc khu coâng nghieäp… chæ trong 5 naêm (2005-2010), Bình Döông Tính ñeán thaùng 9-2009, luyõ keá voán ñaàu tö ñaõ thu huùt theâm 846 döï aùn FDI vôùi toång xaây döïng cô sôû haï taàng cuûa caùc khu coâng voán ñaàu tö 7,3 tæ USD. Beân caïnh ñoù, thu nghieäp taïi Bình Döông laø 7.17705 tæ huùt ñaàu tö trong nöôùc cuõng ñöôïc Ñaûng boä ñoàng, ñaït 75% toång soá voán ñöôïc pheâ vaø chính quyeàn tænh quan taâm, haøng naêm duyeät. Bình Döông thu huùt haøng traêm döï aùn ñaàu tö trong nöôùc vôùi soá voán haøng ngaøn tæ Veà phaùt trieån caùc khu, cuïm coâng ñoàng, trong ñoù chuû yeáu ñaàu tö vaøo phaùt nghieäp. Töø choã chæ coù 13 khu coâng nghieäp trieån coâng nghieäp. (1997) ñeán heát naêm 2007, Bình Döông “coù 27 khu coâng nghieäp ñöôïc thaønh laäp, vôùi Veà ñaøo taïo, thu huùt nguoàn nhaân löïc toång dieän tích 8.895 ha, trong ñoù coù 19 phuïc vuï phaùt trieån coâng nghieäp. Vôùi nhaän khu coâng nghieäp ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng…” , thöùc nguoàn nhaân löïc laø nhaân toá then choát ñeán naêm 2010 coù theâm 5 khu coâng nghieäp cho söï phaùt trieån, Ñaûng boä, UÛy ban Nhaân ñi vaøo hoaït ñoäng vôùi treân 1.200 doanh daân tænh Bình Döông ñaõ coù nhieàu chính nghieäp saûn xuaát kinh doanh. Tæ leä cho saùch khuyeán khích phaùt trieån nguoàn thueâ ñaát ñaït bình quaân treân 60%, trong ñoù nhaân löïc phuïc vuï coâng nghieäp nhö: phaân coù 6 khu coâng nghieäp ñaït treân 95% dieän luoàng khoaûng 30% hoïc sinh toát nghieäp tích, 2 khu coâng nghieäp treân 80%. Beân trung hoïc cô sôû vaøo hoïc caùc tröôøng trung caïnh ñoù, tænh “coøn coù 10 cuïm coâng nghieäp hoïc chuyeân nghieäp vaø daïy ngheà; trieån ñöôïc UÛy ban Nhaân daân tænh chaáp thuaän khai qui hoaïch maïng löôùi daïy ngheà thôøi chuû tröông thaønh laäp vôùi toång dieän tích laø kì 2001 – 2010 vôùi vieäc môû roäng qui moâ, 805,6 ha. Trong ñoù, 3 cuïm ñaõ thu huùt ñaàu naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo taïi caùc tö, laáp ñaày dieän tích, 7 cuïm ñang hoaït tröôøng trung hoïc chuyeân nghieäp, daïy ñoäng vaø tieáp tuïc trieån khai.” ngheà coâng laäp, caùc Trung taâm Giaùo duïc toång hôïp, höôùng nghieäp; hoã trôï vaø 2.2. Thu huùt ñaàu tö, ñaøo taïo nhaân löïc khuyeán khích môû roäng caùc cô sôû daïy ngheà phuïc vuï phaùt trieån coâng nghieäp tö nhaân; xaây döïng cô cheá traùch nhieäm Veà thu huùt ñaàu tö, tính ñeán heát naêm giöõa nhaø nöôùc – doanh nghieäp – ngöôøi lao 2010, coâng nghieäp Bình Döông thu huùt ñoäng veà kinh phí daïy vaø hoïc ngheà; ñöôïc 1.997 döï aùn FDI, vôùi toång soá voán khuyeán khích phaùt trieån ña daïng caùc ñaêng kí laø 11,08 tæ USD cuûa hôn 40 quoác hình thöùc daïy ngheà; lieân keát vôùi caùc gia vaø vuøng laõnh thoå, töông ñöông 93,5% tröôøng ñaïi hoïc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc soá döï aùn vaø 80,3% soá voán FDI ñaàu tö vaøo chaát löôïng cao cho tænh. Tính ñeán naêm Bình Döông. Rieâng giai ñoaïn 1997 - 2007, coâng nghieäp Bình Döông thu huùt ñöôïc 2010, toaøn tænh Bình Döông coù 6 tröôøng 1.539 döï aùn, vôùi soá voán 6,83 tæ USD, chieám Trung hoïc chuyeân nghieäp vôùi 17.321 hoïc 91,3% soá voán vaø 96,8% soá döï aùn FDI ñaàu sinh, 3 tröôøng Cao ñaúng (trong ñoù coù 2 tö vaøo Bình Döông trong giai ñoaïn naøy, tröôøng Cao ñaúng ngheà) vaø 4 tröôøng ñaïi 53 Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012 hoïc, 3 cô sôû tröôøng ñaïi hoïc vôùi khoaûng 2.4. Toác ñoä taêng tröôûng coâng nghieäp treân 22.000 sinh vieân caùc heä. Ngoaøi ra, cao, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá, coøn coù 30 cô sôû daïy ngheà, ñaøo taïo coâng cô caáu lao ñoäng, thuùc ñaåy xuaát khaåu nhaân kó thuaät. Ngay naêm ñaàu tieân ñöôïc taùi laäp, giaù Ñeå ñaùp öùng nhu caàu nguoàn nhaân löïc trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa tænh Bình cho phaùt trieån, Bình Döông coøn laø tænh Döông ñaõ ñaït 3.978 tæ ñoàng, taêng 48% so ñaàu tieân ban haønh chính saùch thu huùt vôùi naêm 1996, ñeán naêm 2000 taêng leân nguoàn nhaân löïc vôùi khaåu hieäu “traûi thaûm 9.282 tæ ñoàng, naêm 2005 taêng leân 42.578 tæ ñoû ñoùn nhaân taøi”, toå chöùc “Ngaøy hoäi vieäc ñoàng vaø ñaït 105.923 tæ ñoàng vaøo naêm 2010 laøm” theo ñònh kì haøng naêm; kí hôïp ñoàng (taêng 26,6 laàn so vôùi naêm 1997). Tính vôùi 9 tænh veà chöông trình ñaøo taïo vaø cung chung giai ñoaïn 1997- 2008 giaù trò saûn öùng nguoàn lao ñoäng cho caùc doanh nghieäp xuaát coâng nghieäp taêng bình quaân 33,4%; treân ñòa baøn tænh Bình Döông. Nhôø vaäy, giai ñoaïn 2009 - 2010, do aûnh höôûng khuûng hoaûng kinh teá neân toác ñoä taêng maø Bình Döông vaãn coù nguoàn lao ñoäng ñaùp trung bình chæ ñaït 15,3 %. öùng cho saûn xuaát coâng nghieäp trong khi caùc tænh khaùc trong khu vöïc thieáu huït traàm Vôùi toác ñoä taêng tröôûng nhanh vaø khaù troïng nguoàn lao ñoäng. oån ñònh, coâng nghieäp ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuûa Bình 2.3. Phaùt trieån caùc loaïi hình doanh Döông theo höôùng taêng tæ troïng dòch vuï, nghieäp, caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp oån ñònh tæ troïng coâng nghieäp vaø giaûm tæ Töø choã toaøn tænh chæ coù 1.004 doanh troïng noâng nghieäp. Coâng nghieäp töø choã nghieäp saûn xuaát coâng nghieäp, vôùi soá voán chieám 50% GDP (1997), ñeán naêm 2007 laø 31.885 tæ ñoàng vaø 210.095 lao ñoäng taêng leân 64,4% GDP cuûa tænh. Cô caáu (2002), ñeán heát naêm 2010, soá doanh ngaønh coâng nghieäp cuõng coù böôùc chuyeån nghieäp saûn xuaát coâng nghieäp treân ñòa baøn dòch ñaùng keå theo höôùng taêng daàn tæ troïng tænh Bình Döông taêng leân 2.896 doanh caùc ngaønh coâng nghieäp coù haøm löôïng kó nghieäp, chieám 45,36% soá doanh nghieäp thuaät, coâng ngheä cao. Naêm 2010, caùc treân ñòa baøn tænh, vôùi caùc loaïi hình nhö: ngaønh coâng nghieäp naøy chieám tôùi 31,5% doanh nghieäp Nhaø nöôùc, doanh nghieäp tö giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp (theo giaù thöïc nhaân, coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn, teá), taêng 16,7% so vôùi naêm 2006. hôïp taùc xaõ, doanh nghieäp 100% voán FDI, Cô caáu kinh teá chuyeån dòch keùo theo doanh nghieäp lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi. ñoù laø söï chuyeån dòch trong cô caáu lao ñoäng. Caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp cuõng Lao ñoäng tröïc tieáp trong ngaønh coâng phaùt trieån nhanh choùng, trong voøng 14 nghieäp töø choã chæ chieám 21,2% toång soá lao naêm, taêng theâm 4.840 cô sôû, naâng toång soá ñoäng cuûa tænh (1997), ñeán naêm 2010 chieám cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp ñang hoaït tôùi 57,94%. Soá lao ñoäng coâng nghieäp laøm ñoäng treân ñòa baøn Bình Döông leân 7.709 vieäc taïi caùc doanh nghieäp trong nöôùc giaûm cô sôû (2010). Trong ñoù, kinh teá caù theå taêng töø 79,9% (1997) xuoáng coøn 34% (2010). 2.036 cô sôû, kinh teá coù voán FDI taêng 1.298 Ngöôïc laïi, soá lao ñoäng coâng nghieäp trong cô sôû, kinh teá hoãn hôïp taêng 1.296 cô sôû... 54 Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1(3) - 2012 caùc doanh nghieäp FDI taêng töø laø 34,2% ñoàng hoøa giaûi cô sôû. Bình Döông cuõng ñaõ (2000) leân 65,9% (2010). qui hoaïch ñöôïc 14 döï aùn nhaø ôû cho coâng nhaân vaø ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, trong ñoù Beân caïnh ñoù, söï phaùt trieån cuûa coâng coù 7 döï aùn ñöôïc trieån khai. Naêm 2007, UÛy nghieäp Bình Döông coøn giaûi quyeát vieäc ban Nhaân daân tænh Bình Döông ñaõ chæ ñaïo laøm cho moät löôïng lôùn lao ñoäng trong vaø Sôû Xaây döïng laäp “Ñeà aùn Chöông trình ngoaøi tænh, goùp phaàn cuøng caû nöôùc giaûi phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi cho coâng nhaân vaø quyeát baøi toaùn vieäc laøm. ngöôøi coù thu nhaäp thaáp tænh Bình Döông Ngoaøi ra, vôùi toác ñoä taêng tröôûng maïnh ñeán naêm 2010 vaø 2020” goàm 113 chung cö meõ cuûa mình, coâng nghieäp coøn ñoùng goùp giaønh cho coâng nhaân vaø ngöôøi coù thu nhaäp ngaøy caøng nhieàu vaøo giaù trò xuaát khaåu, saûn thaáp, vôùi toång dieän tích cho thueâ mua laø phaåm coâng nghieäp cuûa Bình Döông khoâng 589.860m2. Ngoaøi ra, caùc doanh nghieäp nhöõng chieám lónh ñöôïc thò tröôøng noäi ñòa cuõng chuû ñoäng tham gia xaây döïng nhaø ôû maø coøn ñuû söùc caïnh tranh treân thò tröôøng mieãn phí hoaëc hoã trôï tieàn thueâ nhaø cho quoác teá. Thò tröôøng xuaát khaåu saûn phaåm coâng nhaân vôùi möùc töø 50.000 ñeán 100.000 coâng nghieäp cuûa Bình Döông ñöôïc môû roäng ñoàng/ngöôøi/thaùng. tôùi hôn 192 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå, ñaït Veà ñôøi soáng tinh thaàn, haøng naêm UÛy giaù trò xuaát khaåu 6,3 tæ USD, chieám ban Nhaân daân tænh Bình Döông chæ ñaïo 76,03% toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caùc ban ngaønh chöùc naêng toå chöùc caùc hoaït toaøn tænh. Rieâng giai ñoaïn 1997 - 2007, giaù ñoäng nhö: “Tuaàn leã thanh nieân coâng nhaân trò xuaát khaåu ngaønh coâng nghieäp taêng 16,5 laàn, toác ñoä Bình Döông”; “Ngaøy hoäi thanh nieân coâng taêng tröôûng trung bình nhaân”; Cuoäc thi “Neùt ñeïp nöõ thanh nieân 47,2%/naêm, trung bình moãi naêm coâng nghieäp ñoùng goùp 68,8% toång giaù trò kim coâng nhaân qua aûnh”; phaùt haønh tôø tin ngaïch xuaát khaåu cuûa tænh Bình Döông. Thanh nieân coâng nhaân; xaây döïng Baûng tin Thanh nieân taïi caùc khu ôû troï, tranh 2.5. Chaêm lo ñôøi soáng lao ñoäng coâng thuû caùc döï aùn nhö: döï aùn baïn gaùi vaø nghieäp, baûo veä moâi tröôøng trong quaù trình nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi, naâng cao khaû naêng phaùt trieån coâng nghieäp. tieáp caän caùc nguoàn löïc coäng ñoàng cho 2.5.1. Chaêm lo ñôøi soáng lao ñoäng coâng Thanh nieân coâng nhaân (care), döï aùn nghieäp UNFPA VIE 01/P18... taïo ñieàu kieän cho Veà ñôøi soáng vaät chaát, tính ñeán heát thanh nieân coâng nhaân vui chôi, giaûi trí, naêm 2006, coù 83,8% doanh nghieäp trong giao löu, hoïc hoûi vaø naâng cao trình ñoä. caùc khu coâng nghieäp tham gia ñoùng baûo Ñaëc bieät laø töø naêm 2006 Ñoaøn thanh nieân hieåm cho 106.946 lao ñoäng, chieám 77,92% ñaõ phoái hôïp vôùi Ñaøi Phaùt thanh vaø lao ñoäng taïi caùc khu coâng nghieäp; soá lao Truyeàn hình Bình Döông laäp “Quyõ hoã trôï ñoäng ñöôïc caáp soå lao ñoäng laø 176.845 thanh nieân coâng nhaân xa queâ coù hoaøn ngöôøi; coù 318 noäi qui lao ñoäng cuûa caùc caûnh ñaëc bieät khoù khaên", daønh rieâng cho doanh nghieäp ñöôïc thöøa nhaän, 58 doanh thanh nieân coâng nhaân töø nôi khaùc ñeán nghieäp thöïc hieän kí thoûa öôùc lao ñoäng taäp Bình Döông lao ñoäng. theå, 94 doanh nghieäp thaønh laäp ñöôïc hoäi 55 Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012 Beân caïnh ñoù, Ñaûng boä tænh Bình ñöôïc quan taâm chæ ñaïo vôùi 154 ha ñaõ ñöôïc Döông coøn quan taâm ñeán vieäc xaây döïng troàng tính ñeán naêm 2006, ñaït 47%. caùc toå chöùc chính trò - xaõ hoäi trong caùc Nhöõng thaønh töïu treân cuûa coâng nghieäp doanh nghieäp ngoaøi nhaø nöôùc. Tính ñeán Bình Döông ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy nhanh nay, Ñaûng boä tænh Bình Döông ñaõ phaùt nhöõng tieán boä caû veà kinh teá, vaên hoùa, xaõ trieån ñöôïc 45 toå chöùc cô sôû Ñaûng ôû caùc hoäi, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn doanh nghieäp ngoaøi nhaø nöôùc, vôùi 706 cuûa ngöôøi daân trong tænh, GDP bình quaân ñaûng vieân tham gia sinh hoaït. Beân caïnh ñaàu ngöôøi naêm 2010 ñaït 30,1 trieäu ñoù, coøn coù 1.659 toå chöùc coâng ñoaøn cô sôû ñoàng/ngöôøi/naêm. vôùi 379.182 ñoaøn vieân tham gia vaø 25 toå 3. Moät soá haïn cheá trong quaù trình chöùc ñoaøn thanh nieân vôùi 563 ñoaøn vieân. phaùt trieån coâng nghieäp ôû Bình Döông Ngoaøi ra, toaøn tænh coøn xaây döïng ñöôïc 569 giai ñoaïn 1997 – 2010 chi hoäi thanh nieân coâng nhaân nhaø troï vôùi Beân caïnh nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc, 21.060 hoäi vieân vaø 420 chi hoäi caâu laïc boä coâng nghieäp Bình Döông trong nhöõng naêm nöõ coâng nhaân nhaø troï vôùi 13.253 hoäi vieân. qua cuõng coøn khoâng ít haïn cheá caàn khaéc Trong ñoù, phaàn lôùn caùc toå chöùc treân ñöôïc phuïc ñeå phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng. xaây döïng trong caùc doanh nghieäp saûn xuaát Moät laø, nhöõng ngaønh coâng nghieäp coù coâng nghieäp. haøm löôïng coâng ngheä vaø chaát xaùm coøn ít, 2.5.2. Vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng trong trình ñoä coâng ngheä khoâng cao neân söùc quaù trình phaùt trieån coâng nghieäp caïnh tranh treân thò tröôøng trong vaø ngoaøi Coâng taùc pheâ duyeät Baùo caùo ñaùnh giaù nöôùc cuõng haïn cheá. taùc ñoäng moâi tröôøng, kieåm tra, xöû lí caùc Hai laø, coâng nghieäp phaùt trieån maïnh tröôøng hôïp gaây oâ nhieãm, caáp baûn ñaêng kí nhôø söï gia taêng caùc nguoàn voán FDI, do ñoù tieâu chuaån moâi tröôøng ñöôïc tieán haønh tieàm aån nhieàu yeáu toá khoâng oån ñònh. Caùc thöôøng xuyeân, kòp thôøi phaùt hieän, xöû lí, ñoái taùc ñaàu tö phaàn lôùn ñeán töø chaâu AÙ, yeâu caàu khaéc phuïc söï coá moâi tröôøng ñoái vôùi tieàm löïc voán, coâng ngheä coøn haïn cheá, suaát caùc tröôøng hôïp gaây oâ nhieãm. Caùc cô sôû saûn ñaàu tö trung bình chöa cao seõ laøm giaûm xuaát goám söù ñöôïc di dôøi khoûi khu daân cö, khaû naêng taêng tröôûng veà chaát cuûa coâng caùc nhaø maùy xöû lí nöôùc thaûi, raùc thaûi coâng nghieäp Bình Döông. nghieäp cuõng ñöôïc chæ ñaïo xaây döïng. Ñeán Ba laø, khoâng chæ thieáu nguoàn lao ñoäng naêm 2006 toaøn tænh coù 8 nhaø maùy xöû lí coù trình ñoä cao, maø ngay caû lao ñoäng phoå nöôùc thaûi, coâng suaát 17,300m3/ngaøy, ñeâm thoâng cuõng ñang dieãn ra tình traïng thieáu vôùi 176 doanh nghieäp coù nöôùc thaûi thöïc huït trong nhöõng naêm gaàn ñaây. hieän ñaáu noái; döï aùn “khu xöû lí raùc thaûi vaø Boán laø, tình traïng oâ nhieãm nguoàn chaát thaûi raén Nam Bình Döông” vôùi dieän nöôùc, khoâng khí, tieáng oàn vaãn dieãn ra tích 74,5 ha ñaõ ñöôïc trieån khai (2004) taïi nhöng phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp gaây oâ xaõ Chaùnh Phuù Hoøa (Beán Caùt). nhieãm ñeàu do ngöôøi daân phaùt hieän vaø Coâng taùc troàng vaø chaêm soùc caây xanh phaûn aùnh. Caùc nhaø maùy xöû lí nöôùc thaûi, taäp trung trong caùc khu coâng nghieäp cuõng chaát thaûi chöa ñaùp öùng yeâu caàu. 56 Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1(3) - 2012 Naêm laø, caùc khu coâng nghieäp mang (2010). Cô caáu ngaønh kinh teá chuyeån dòch tính ña ngaønh gaây ra nhöõng khoù khaên cho chaäm, coâng nghieäp coù haøm löôïng kó thuaät, vieäc xöû lí oâ nhieãm, tính töông hoã trong saûn coâng ngheä cao chieám chöa tôùi 1/3 giaù trò xuaát, kinh doanh, kho vaän, xuùc tieán thöông saûn xuaát cuûa ngaønh. maïi, xöû lí chaát thaûi trong moät khu coâng * nghieäp keùm hôn. Vôùi chuû tröông, ñöôøng loái ñuùng ñaén Saùu laø, coâng nhaân ñang phaûi soáng cuûa Ñaûng, söï chuû ñoäng, linh hoaït cuûa Ñaûng trong nhöõng caên nhaø troï chuû yeáu laø nhaø boä tænh, söï chæ ñaïo saùt sao cuûa caùc caáp xaây caát taïm thôøi, nhaø caáp 4 töôøng xaây chính quyeàn tænh Bình Döông, trong 14 gaïch, maùi tole, neàn xi maêng hoaëc gaïch naêm qua, coâng nghieäp Bình Döông ñaït men chaát löôïng thaáp, dieän tích bình quaân nhieàu thaønh töïu quan troïng, trôû thaønh töø 8 – 12m2 cho 3 ñeán 4 ngöôøi ôû. Trong ngaønh kinh teá chính cuûa tænh, goùp phaàn khi ñoù qui hoaïch söû duïng ñaát cuûa hôn 30 thuùc ñaåy söï taêng tröôûng cuûa caùc ngaønh, khu, cuïm coâng nghieäp haàu nhö khoâng coù caùc lónh vöïc khaùc. Söï phaùt trieån aáy ñaõ ñeå ñaát daønh cho vieäc xaây döïng nhaø ôû coâng laïi nhöõng kinh nghieäm quyù giaù cho caùc nhaân, khu vui chôi, giaûi trí, nhaø treû hay tænh ñang treân ñöôøng coâng nghieäp hoùa. beänh vieän… Vieäc kí keát hôïp ñoàng, thoûa öôùc Tuy nhieân, söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp lao ñoäng taäp theå, thöïc hieän caùc nghóa vuï Bình Döông trong nhöõng naêm qua vaãn coøn ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng coøn chaäm vaø khoâng nhöõng haïn cheá, baát caäp, ñoøi hoûi Ñaûng boä, ñöôïc caùc doanh nghieäp quan taâm, daãn ñeán chính quyeàn tænh Bình Döông coù nhöõng caùc vuï ñình coâng lieân tuïc noå ra gaàn ñaây. bieän phaùp vaø thöïc thi nhöõng bieän phaùp aáy Baûy laø, giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp moät caùch höõu hieäu, ñeå coâng nghieäp Bình khu vöïc kinh teá trong nöôùc theo giaù thöïc Döông phaùt trieån theo chieàu saâu vaø beàn teá giaûm töø 52.6% GDP (1997) xuoáng coøn vöõng, hoaøn thaønh ñöôïc muïc tieâu ruùt ngaén 36,18% (2010), trong ñoù, kinh teá nhaø nöôùc thôøi gian coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa töø giaûm coøn 5,54%. Ngöôïc laïi, khu vöïc kinh 3 – 5 naêm so vôùi caû nöôùc maø Ñaûng boä tænh teá FDI taêng töø 47,4% (1997) leân 63,82% ñaõ ñeà ra. * THE INDUSTRY OF BINH DUONG PROVINCE IN THE PROCESS OF IMPLEMENTING INDUSTRIALIZATION AND MODERNIZATION (1997 – 2010) Do Minh Tu University of Economics Ho Chi Minh City ABSTRACT In this article the authors focus on clarifying the process of applying lines of industrial development in Binh Duong Provincial Party Committee and the outstanding achievements of Binh Duong industrial performance in 14 years of renovation industry development of the Communist Party of Vietnam (1997 - 2010). The article also displays some limitations which should be overcome in order to achieve Binh Duong industrial development rapidly and sustainably in the future. Keywords: Binh Duong, industrial park, industrialization 57 Journal of Thu Dau Mot university, No1(3) – 2012 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [1] Ban Quaûn lí caùc khu coâng nghieäp Bình Döông, Baùo caùo toång keát hoaït ñoäng caùc khu coâng nghieäp – Phöông höôùng nhieäm vuï töø naêm 1997 ñeán 2010, Bình Döông, 2010. [2] Cuïc Thoáng keâ Bình Döông, Nieân giaùm thoáng keâ naêm töø naêm 1997 ñeán naêm 2010, Bình Döông, 2010. [3] Ñaûng boä tænh Bình Döông, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu tænh Bình Döông laàn thöù VI, Bình Döông, 1998 [4] Ñaûng boä tænh Bình Döông, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu tænh Bình Döông laàn thöù VII, Bình Döông, 2001. [5] Ñaûng boä tænh Bình Döông, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu tænh Bình Döông laàn thöù VIII, Bình Döông, 2005. [6] Ñaûng boä tænh Bình Döông, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu tænh Bình Döông laàn thöù IX, Bình Döông 2010. [7] Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù VIII, NXB Chính trò Quoác gia, 1996. [8] Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù IX, NXB Chính trò Quoác gia, 2001. [9] Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù X, NXB Chính trò Quoác gia, 2006. [10] Nguyeãn Thò Nga, Söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp tænh Bình Döông trong thôøi kì ñoåi môùi töø 1986 ñeán 2003, Luaän vaên thaïc só Lòch söû Vieät Nam, Tröôøng Ñaïi hoïc Khoa hoïc Xaõ hoäi vaø Nhaân vaên – Ñaïi hoïc Quoác gia thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2005. [11] Sôû Coâng nghieäp Bình Döông, Baùo caùo tình hình vaø keá hoaïch ngaønh coâng nghieäp tænh Bình Döông töø 1997 ñeán 2010, Bình Döông, 2010. [12] Sôû Xaây Döïng, Baùo caùo toùm taét Chöông trình phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi cho coâng nhaân vaø ngöôøi coù thu nhaäp thaáp tænh Bình Döông ñeán naêm 2010 vaø 2020, Bình Döông 2007. [13] Tænh uyû Bình Döông, Nghò quyeát veà ñaùnh giaù tình hình naêm 1997 vaø phöông höôùng nhieäm vuï naêm 1998, Soá: 03-NQ/TU, Bình Döông, 1998. 58