1
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
MU C
Å LUC
Å
Lúâi cuãa taác góa ..........................................................................................3
Bûác thû àêìu tiïn .......................................................................................4
Kiïën
ë truác sû... àaä xêy nïn Chêu Myä .......................................................6
Moåi öng böë àïìu àaä tûâng xïëp thûá nhêët...................................................14
Haäy quïn têët caã nhûäng gò caác em àaä hoåc!.............................................20
Coá laâm múái coá ùn.....................................................................................32
Baâi hoåc luên lyá (1)...................................................................................41
Sûå höëi tiïëc ................................................................................................49
Ngûúâi cha cuãa taám cö gaái .......................................................................55
Con chûa thïí hiïíu ...................................................................................63
Caái xûúng.................................................................................................69
Lïî sinh nhêåt ............................................................................................74
Töi àaä laâm quen möåt thêìn àöìng............................................................80
Nhiïìu gioåt nûúác laâm nïn biïín caã ...........................................................85
Chuáng töi bûúác sang nùm múái bònh an.................................................91
Con beá cêíu thaã.........................................................................................94
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
2
Möåt cêu noái tuåc ......................................................................................101
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
3
LÚIÂ CUA
à TAC
Á GÓA
" T ö i v i ï ët t r u y ï nå n a ây k h ö n g p h a ãi c h ó d a nâ h c h o t r e ã e m ,
m a â à ù åc b i ï åt c h o c a cá b ê åc c h a m e å v a â t h ê yì c ö g i a áo c u ãa
c h u án g . "
A.N
http://www.ebooks.vdcmedia.com
4
AZIZ NESIN
BÛC
Á THÛ ÀÊU
Ì TIÏN
Ankara 12-11-1963
Baån Acmet thên mïën.
Nhû chuáng mònh àaä hûáa luác chia tay,töi bùæt àêìu thûúâng xuyïn
viïët thû cho baån àêy.Chaã hiïíu sao baån laåi coá veã khöng tin töi. Töi
nhû coân àang nghe baån noái:" Naây Zeynep, àïën Ankara coá thïm nhiïìu
baån múái, baån seä quïn ngay chñnh mònh cho maâ xem!".
Baån thêëy àêëy, töi àêu coá quïn baån cuä. Töi àaä giûä àuáng lúâi hûáa
àêëy chûá,phaãi khöng baån?Thïë laâ àaä hún möåt tuêìn röìi,kïí tûâ höm chuáng
töi tûâ biïåt Istanbun,caã nhaâ doån àïën chöí úã múái úã Ankara.Vò coá quaá
nhiïìu viïåc phaãi phuå giuáp ba meå,töi khöng thïí viïët thû cho baån ngay
àûúåc,thöng caãm nheá.Töi cuäng àaä xin hoåc tiïëp taåi trûúâng úã àêy
röìi.Höm qua,ba töi cho biïët àõa chó nhaâ múái cuãa chuáng töi úã àêy,thïë laâ
töi vöåi vaâng viïët thû ngay cho baån.
Ai laåi muöën tûâ giaä trûúâng lúáp cuã àang giûäa nùm hoåc möåt caách
vöåi vaâng nhû thïë.Riïng töi àaä quen vúái baån beâ maâ chuáng mònh àaä
tûâng hoåc vúái nhau böën nùm trúâi coân gò.Nhûng,biïët laâm sao àûúåc,vò
cöng viïåc laâm cuãa ba töi bêy giúâ úã Ankara cú maâ...Trûúác àêy,coá lêìn töi
kïí cho baån,mêëy ngûúâi baån cuãa ba töi àaä tòm cho öng àûúåc möåt viïåc
laâm töët úã Ankara.Ba töi cuâng nhûäng ngûúâi baån cuä êëy laâm chung möåt
haäng. Hún nûäa chuáng töi coân àûúåc úã cuâng vúái hoå trong möåt khi nhaâ
nûäa kia.Nhû thïë,nhûäng ngûúâi baån töët cuãa ba töi khöng nhûäng tòm
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
5
àûúåc viïåc laâm cho ba maâ coân kiïëm caã nhaâ cho chuáng töi úã nûäa.
Mêëy ngûúâi baån cuãa ba töi úã àêy cuäng coá khaá nhiïìu con.Têët caã lúán beá
chuáng töi coá gêìn chuåc àûáa vúái nhau trong khu nhaâ naây.Coá nùm àûáa
hoåc cuâng trûúâng vúái töi, thêåm chñ töi coân coá caã möåt àûáa baån hoåc cuâng
lúáp nûäa. Töi àaä kõp laâm quen vúái mêëy àûáa baån hoåc cuâng lúáp.Àöëi vúái
töi chuyïån naây thêåt dïî daâng,thïë maâ Mentin ,em trai töi thò laåi
khoá.Noá vêîn chûa laâm sao quen àûúåc vúái trûúâng múái,baån múái.
Nhû chuáng ta àaä heån nhau thuúã naâo,haäy viïët têët caã nhûäng gò
xaãy ra úã nhaâ,úã trûúâng,úã xung quanh chuáng ta,phaãi khöng baån?Àïën úã
nhaâ múái,vaâo hoåc trûúâng múái,coá thïm baån beâ...luác naây coá leä laâ nhûäng
viïåc duy nhêët töi coá thïí kïí cho baån thöi.Töi chûa thêëy coá gò quan
tröng vaâ thuá võ hún.
Gò ài nûäa thò töi cuäng àaä bùæt àêìu thêëy nhúá baån beâ cuä úã
Istanbun.Khöng biïët àïën bao giúâ chuáng ta laåi àûúåc gùåp nhau nhó?
Töi tin rùçng caã baån cuäng giûä lúâi hûáa vaâ baån seä traã lúâi töi ngay.Chaâo
baån,cho töi gúãi lúâi chaâo têët caã nhûäng ngûúâi baån cuä,chuác baån àûúåc
nhiïìu àiïím töët.
Baån gaái cuâng lúáp
Zeynep
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
6
KIÏN
Ë TRUC
Á SÛ... ÀAÄ XÊY NÏN CHÊU MYÄ
Istanbun 15-11-1963
Zeynep quái mïën.
Töi rêët mûâng khi nhêån àûúåc thû baån.Àuáng laâ töi àaä nghô rùçng
àïën trûúâng múái úã Ankara chùæc gò baån coân nhúá àïën chuáng töi. Vui biïët
mêëy khi töi àaä sai lêìm. Töi àaä àoåc thû cuãa baån úã lúáp cho têët caã cuâng
nghe. Moåi ngûúâi àïìu vui mûâng vaâ ai cuäng muöën gûãi lúâi thùm
baån,chuác baån nhiïìu thùæng lúåi.
Bêy giúâ töi xin giûä lúâi hûáa vaâ kïí cho baån têët caã nhûäng gò quan
troång xaãy ra úã àêy. Khoãang vaâi ngaây sau khi baån ài khoãi, trong lúáp
mònh xaãy ra möåt chuyïån khöng dïî gò quïn àûúåc.Töi seä kïí cho baån
nghe.
Möåt höm, vaâo buöíi saáng,cö giaáo daåy chuáng töi,vêîn cö gñao cuä maâ
baån biïët êëy, àïën baáo cho caã lúáp seä coá thanh tra àïën trûúâng laâm viïåc.
Cö giaáo coá veã rêët lo lùæng böìn chöìn. Viïåc àoá laâm cho chuáng töi àêm súå
haäi; chuáng töi lo lùæng hún caã cö nûäa.
Ngaây höm sau tin chi tiïët vïì öng thanh tra àûúåc loan baáo trong
hoåc sinh caã trûúâng. Chaã laâ öng àaä àïën caác trûúâng xung quanh chuáng
töi röìi. Thïë laâ tûâ hònh daánh àïën tñnh nïët,àïën nhûäng cêu hoãi öng ra àïí
kiïím tra hoåc sinh, àïìu àûúåc chuáng töi hoãi kyä baån beâ úã caác trûúâng öng
thanh tra àïën,öng êëy thûúâng noá vúái caác giaáo viïn: "Baån haäy ra möåt àïì
toáan cho hoåc sinh cuãa baån laâm vaâo têåp. "Sau àoá caác hoåc sinh phaãi viïët
möîi àûáa möåt baâi thú. Öng thûúâng àoåc lûúát qua möåt vaâi quyïín têåp r öìi
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
7
bùæt àêìu ra cêu hoãi cho hoåc sinh. Nhûäng àûáa baån úã caác trûúâng nhêën
maånh möåt chi tiïët khaá quan tröng laâ caác cêu hoãi thûúâng giöëng y nhû
nhau úã caác lúáp,cho têët caã caác hoåc sinh àûúåc kiïím tra. Chó coá böën cêu
hoãi nhû thïë naây: "Chêu Myä àûúåc tòm ra nùm naâo?" "Em yïu ai
nhêët?""Ai àaä chinh phuåc thaânh Istanbun?" vaâ"Ai àaä xêy thaânh
Sulêymanie?"
Höm say theo lïånh cuãa cö giaáo, chuáng töi coá thïm möåt cuöën têåp
múái. Ngay giúâ àêìu, cö viïët lïn baãng möåt àïì toáa rêët khoá,keâm theo lúâi
giaãi vaâ baão têët caã lúáp chuáng töi:
- Caác em haäy cheáp toâan böå vaâo cuöën têåp múái àïì toáan vaâ lúâi giaãi
naây khöng àûúåc thiïëu möåt chûä.
Chuáng töi coân phaãi cheáp thïm caã möåt baâi thú nûäa. Suöët giúâ hoåc,
cö gñao xem laåi cöng viïåc cuãa chuáng töi,cö kiïím tra àïën caã tûâng dêëu
chêëm dêëu phêíy xem àaä àûúåc àùåt àuáng chöî chûa. Nïëu quyïín têåp naâo
coá löîi, duâ nhoã, cö àïìu tûå tay chûäa laåi.
- Caác em, khi naâo öng thanh tra túái lúáp ta,cö seä àoåc cho caác em
viïët àïì toáan vaâ baâi thú naây àêëy nheá.Cö dõu daâng noái vúái chuáng töi
nhû vêåy.
Luác chuáng töi cheáp xong thú vaâ toáan,cö laåi noái:
- Coân bêy giúâ caác em seä hoåc cho thuöåc caác cêu traã lúâi, khi öng
thanh tra hoãi àïën em naâo, em àoá phaãi traã lúâi thêåt nhanh, nhû möåt caái
maáy...
Cö giaáo viïët lïn baãng caác cêu traã lúâi vaâ chuáng töi bùæt àêìu hoåc
thuöåc loâng nhû chaáo. Lúáp hoåc biïën thaânh möåt daân àöìng ca. Cö hoãi:
- Chêu Myä àûúåc tòm ra nùm naâo?
- Nùm 1492 aå!- chuáng tö i àöìng thanh gaâo lïn.
- Em yïu ai nhêët?
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
8
Cêu naây cö giaáo cho traã lúâi tûå do, möåi àûáa traã lúâi möåt caách nïn
lúáp hoåc trúã thaânh êìm ó nhû chúå. Möåt söë àûáa traã lúâi "Atatuác"- tïn möåt
anh huâng dên töåc Thöí Nhô Ky â - söë coân laåi thò "Meå em"hoùåc "Cha em."
- Ai àaä chinh phuåc thaânh Istanbun? Cö hoãi tiïëp.
- Vua Mechmet vö àõch aå!- lêåp tûác chuáng töi töi traã lúâi
- Ai àaä xêy dûång thaânh Sulêymanie? - cö gñao chûa noái hïët cêu
hoãi, chuáng töi àaä gaâo tûúáng lïn:
Kiïën truác sû Sinan aå...
Cûá nhû vêåy hai ngaây liïìn chuáng töi hoåc caác cêu hoãi vaâ traã lúâi.
Cö giaáo coân nhùæc nhúã chuáng töi:
- Caác em haäy cêín thêån àêëy, àûâng coá quïn nheá! Haäy hoåc ài hoåc
laåi úã nhaâ... caã luác chúi, caã luác ùn luác naâo cuäng hoåc cho thêåt thuöåc loâng
vaâo nheá!
Vaâ thïë laâ töi luác naâo cuäng hoåc, cûá lêím nha lêím nhêím caã ngaây àïí
khoãi quïn caác cêu traã lúâi. Töi àoåc trún tru, cêu noå sau cêu kia theo
thûá tûå cö cho: 1492, ba em, vua Mechmet vö àõch, kiïën truác sû Sinsn,
1492, ba em...
Töi chùm hoåc àïën nöîi caã ngaây lêím bêím àoåc caác cêu traã lúâi. Coá
möåt buöíi saáng, meå töi súâ tay lïn traán vaâ hoãi:
- Con coá bõ söët khöng thïë?
- Daå, khöng aå!
Sao maâ suöët àïm qua,luác nguã con la heát " 1492, ba em, vua
Mechmet, kiïën truác sû Sinan... "laâm meå súå quaá, cûá tûúãng con noáng
söët vaá noái mï saãng...
Cuöëi cuâng thò öng thanh tra cuäng àaä àïën trûúâng töi, maâ öng êëy
laåi àïën lúáp töi àêìu tiïn, tûâ saáng súám múái chïët chûá. Tñnh töi thò baån
biïët röìi, töi àêu coá súå lïn baãng àoåc baâi,nhêët laâ laåi chuêín bõ kyä röìi. êëy
thïë maâ chaãng hiïíu vò sao,höm àoá töi cûá run lïn nhû bõ ma quó aám
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
9
êëy.Coá leä töi bõ aãnh hûúãng búãi sûä lo lùæng êëy,mêëy bònh tônh thaái quaá caã
cö gñao töi thò phaãi.Trúâi,cö êëy múái run laâm sao chûá,cö cûá loáng nga
loáng ngoáng chùèng biïët phaãi laâm gò...
Öng thanh tra bùçng gioång haách dõch ra lïånh:
- Cö haäy àoåc cho caác em viïët möåt baâi thú.
Cö giaáo cuäng lúán tiïëng baão chuáng töi:
- Caác em nghe roä caã chûá? Ngaâi thanh tra muöën chuáng ta cheáp
möåt baâi thú vaâo têåp.
Vaâ cö àoåc cho chuáng töi baâi thú maâ chuáng töi àaä cheáp tûâ mêëy
höm trûúác. Chuáng töi giaã vúâ chùm chó,cùæm cuái viïët. Cö giaáo àoåc xong
baâi thú, öng thanh tra liïìn yïu cêìu cho xem möåt vaâi quyïín têåp. Öng
rêët haâi loâng khi thêëy caác quyïín vúã khöng hïì coá möåt löîi nhoã. Öng laåi
noái vúái cö gñao sau khi àaä xem kyä caâng tûâng quyïín:
- Caám ún cö... caác em viïët rêët töët.
Nhûng öng vêîn coân tiïëp tuåc kiïím tra möåt söë quyïín têåp khaác.
Öng hoãi Chengis ngöìi ngay bïn traái töi:
- Naâo, em àûa têåp cho töi xem!
Chengis vöåi vaâng múã têåp vaâ àûa ngay cho öng thanh tra. Öng
naây ngaåc nhiïn kïu lïn:
- Caái gò thïë naây haã?
- Thûa ngaâi thanh tra,thú àêëy aå!
- Àêy laâ loaåi thú gò haã?! Öng êëy quaát.
Töi liïëc mùæt sang bïn: Chïët röìi! Chengis trong khi luáng tuáng àaä
múã nhêìm trang saách maâ noá cheáp baâi toáan.
- Thïë baâi thú cö giaáo àoåc cho em cheáp àêu röìi?
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
10
Öng thanh tra nghiïm khùæc tòm hiïíu vêën àïì. Tai hoåc coá t hïí xaãy
ra lêåp tûác ,nïëu nhû... Chó chuát xñu nûäa laâ Chengis àaä múã trang vúã coá
cheáp baâi thú ra. May thay cö giaáo àaä roán reán àïën sau öng thanh tra
tûâ luác naâo, vaâ ra hiïåu túái têëp cho Chengis, vaâ noá àaä hiïíu ra. Noá lùæp
bùæp:
- Thûa...em chûa viïët, em chûa viïët àûúåc aå...
Cö giaáo àûúng duâng tay ra hiïåu cho noá thò bêët ngúâ öng thanh
tra quay laåi vaâ ra lïånh:
- Cö haäy àoåc cho caác em möåt àïì toáan!...
Bõ bùæt quaã tang, cö gñao xêëu höí àoã bûâng mùåt. Chuáng töi cûá
tûúãng öng thanh tra seä àoâi hoãi hoåc sinh giaãi toáan trûúác khi cheáp baâi
thú. Ai ngúâ... do vö tònh ,öng êëy àaä thay àöíi thûá tûå cöng võïc vaâ thïë laâ
Chengis sa bêîy, trúã thaânh naån nhên khöën khöí cuãa öng thanh tra.
Vò öng ta àaä coá cuöën têåp cuãa Chengis trïn tay, nïn cö gñao bùæt buöåc
phaãi àoåc cho chuáng töi möåt àïì toáan khaác dïî hún nhiïìu. Baån àaä tûâng
biïët sûác hoåc cuãa töi àêëy, toáan àöëi vúái töi coá gò khoá àêu,thêåm chñ noá
coân laâ àiïím maånh cuãa töi nûäa kòa.êëy thïë maâ, chaã hiïíu sao têët caã
chuáng töi àïìu hoang mang àïën nöîi töi cuäng khöng hiïíu laâ àïì toáan àoâi
hoãi phaãi laâm gò nûäa. Öng thanh tra lùæc àêìu lia lõa khi xem têåp giaãi
toáan cuãa chuáng töi.
Thêåt khöën khöí cho cö giaáo töi, luác àoá tröng cö thêåt töåi!
Töi tûå baão thêyì, "Nïëu öng thanh tra goåi töi thò töi phaãi biïët töi seä traã
lúâi nhû maáy àïí àúä cho cö giaáo töi! "Cuöën bùng ghi êm trong àêìu töi
quay khöng ngûâng:"1492, ba töi, vua Mechmet vö àõch,kiïën truác sû
Sinan, 1492.."
Nhû àoåc àûúåc yá nghô cuãa töi, öng thanh tra chó vaâo töi goåi:
- Em kia !
Töi sûúáng nhaãy ngûúâi lïn, sùén saâng traã lúâi nhû maáy. Vïì sau
nghe caác baån kïí laåi, àêìu tiïn öng thanh tra hoãi töi:
- Em bao nhiïu tuöíi?
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
11
Chùèng kõp nghe xem öng êëy hoãi gò vaâ cuän g vò quaá höìi höåp, töi
tûúãng öng thanh tra hoãi vïí caái nùm ngûúâi ta tòm ra Chêu Myä, töi liïìn
traã lúâi thêåt to:
- Thûa ngaâi 1492 aå!...
Trúån troân mùæt vò kinh ngaåc,öng thanh tra hoãi laåi töi. Coân töi laåi
nghô laâ öng ta chûa nghe roä, töi beân nhùæc laåi to hún:
- Thûa ngaâi 1492 aå.
Öng thanh tra coá veã ngúâ vûåc hoãi tiïëp:
- Thïë ai chinh phuåc thaânh Istanbun, em noái xem naâo?
Töi khöng hïì coá yá nghô öng thanh tra àaä àaão löån trêt tûå cêu hoãi
nïn cûá traã lúâi möåt caách thuöåc loâng:
- Ba em aå - Töi noái dûát khoáat.
Öng thanh tra giêån dûä dêîm chên vaâ heát lïn:
- Coá àûác Ala chûáng giaám töi hoãi em, ai àaä chinh phuåc thaânh
Istanbun cú maâ,thïë ai naâo,haã cêåu beá?
- Thûa ngaâi, ba em aå.
- Vêåy thò ba em laâ ai haã?
- Kiïën truác sû Sinan aå.
- Chaâ,cêåu beá,em coá biïët em noái nhûäng àiïìu ngúá ngêín nhû thïë
naâo khöng? Ta hoãi vïì ba em thò em laåi noái vïì kiïën truác sû Sinan. Em
laâm sao thïë?
Àïën luác naây töi múái bieát laâ töi àaä noái lung tung löån xöån. Nhûng
vò quaá höìi höåp vaâ luöëng cuöëng, laåi thïm bõ öng thanh tra heát, töi àêm
hoãang, caác yá nghô chaåy nhoáang nhoâang,khöng laâm sao sùæp xïëp laåi
àûúåc cho coá thûá tûå.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
12
- Thïë bêy giúâ em thûã noái cho töi xem kiïën truác sû Sinan àaä laâm
gò naâo?
Thûa...öng êëy àaä chinh phuåc thaânh Istanbun aå.
- Em baão ai?
Chúåt thêëy mònh sai, töi vöåi sûãa:
- Kiïën truác sû Sulêymanie.
- Thïë ai àaä xêy thaânh Sulêymanie haã? Öng quaát.
- Vua Sinan vö àõch aå. Töi cuäng heát lïn.
Töi cuäng lúâ múâ nhêån ra mònh luá lêîn, song khöën thay khöng
dûâng laåi àûúåc nûäa. Coân öng thanh tra thò àaä phaát caáu àïën nöîi öng
naây cuäng noái löån luön:
- Naây cêåu beá,taåi sao chuáng ta laåi phaãi vöåi vaä thïë laâm gò...em coá
biïët kiïën truác sû Mechmet àaä xêy nïn Chêu Myä,coân Sinan vö àõch àaä
tòm ra thaânh Sulêymanie. Nhû vêåy thò thïë naâo naâo?
Hoåc sinh ngöìi dûúái àêy thêëy ngay tònh thïë nûåc cûúâi, coá mêëy àûáa
khöng nhõn àûúåc cûúâi, cûúâi phaá lïn,öng thanh tra cuäng biïët laâ mònh
nhêìm lêîn nïn vöåi sûãa chûäa:
- Coá phaãi laâ töi muöën noái rùçng: "Kiïën truác sû Sumêymanie àaä
xêy thaânh Sinan, aâ quïn kiïën truác sû Mechmetd àaä chinh phuåc... vua
vö àõch..töi muöën noái laâ...laâ... Thêëy mònh caâng lêìm lêîn tai haåi
hún,öng noái: Öi, cêåu beá, em laâm ta phaát àiïn lïn mêët!
Àiïn tiïët,öng êëy lùæc àêìu lùæc tai liïn höìi röìi hêìm hêìm boã ra khoãi
lúáp vaâ àoáng cûãa sêìm möåt caái.Trong lúáp khöng ai coân daám thúã maånh
nûäa. Möåt laát sau cö giaáo múái nhû tónh laåi:
- Khöën khöí chuáng ta röìi!
Cö chó noái coá vêåy röìi im lùång. Coân töi thò phên vên khöng biïët
cö êëy noái cêu àoá vúái ai: vúái töi ,vúái öng thanh tra hay vúái chñnh cö.
Khöng thïí taã nöíi têm traång cuãa töi luác àoá. Möîi lêìn nghô laåi sûå viïåc àaä
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
13
diïîn ra,töi caãm thêëy rêët xêëu höí. Thêåt tònh töi chó muöën gñup àúä cö
giaáo bùçng caách traã lúâi thêåt nhanh,thêåt tröi chaãy têët caã caác cêu hoãi,thïë
maâ kïët quaã laåi ra thïë àêëy!
Baån thên mïën, möåt lêìn nûäa chuáng ta giao ûúác haäy giûä lúâi hûáa
viïët thû cho nhau nhû têët caã nhûäng gò xaãy ra úã àêy vaâ úã chöî caác baån
nheá.
Mong thû baån vaâ chuác baån nhiïìu may mùæn.
Baån cuâng lúáp
Acmet.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
14
M OIÅ ÖNG BÖË ÀÏU
Ì ÀAÄ TÛN
 G XÏP
Ë THÛÁ
NHÊT
Ë
Ankara 19-11-1963
Acmet thên mïën.
Caám ún baån àaä traã lúâi töi ngay lêåp tûác. Cûá tiïëp tuåc viïët nhûäng
laá thû daâi nhû thïë cho töi nheá. Nhûäng doâng thû cuãa baån laâm töi thñch
thuá quaá. Töi cuäng seä cöë gùæng viïët thêåt kyä cho baån hay nhûäng gò xaãy
ra úã chöî chuáng töi, caã úã nhaâ lêîn úã trûúâng.
Qua thû baån töi nhû laåi thêëy hònh aãnh vui nhöån cuãa lúáp mònh
vaâ cö giaáo hiïìn dõu cuä. Töi hònh dung àûúåc caãnh baån luáng tuáng, khöën
khöí khi traã lúâi öng thanh tra. Thêåt buöìn cûúâi, töi àaä cûúâi thoãa thñch...
Thû naây töi muöën kïí qua cho baån vïì khu nhaâ cuãa chuáng töi cuâng luä
baån beâ vaâ noái chung têët caã luä treã con trong khu nhaâ nhoã beá naây.Khu
nhaâ töi úã coá böën têìng lêìu,möîi lêìu coá möåt hai gia àònh sinh söëng. Gia
àònh töi söëng trong möåt cùn höå úã têìng hai. Thû trûúác töi àaä viïët cho
baån laâ ba töi coá ba ngûúâi baån cuâng söëng trong khu nhaâ naây vúái chuáng
töi.
Phña sau khu nhaâ coá möåt caái vûúân cuäng khaá röång, coá nhiïìu cêy
to boáng maát,nhûng laåi ñt àûúåc chùm soác nïn coá veã nhû möåt caái rûâng
nhoã àöëi vúái luä treã con chuáng töi. Buöíi chiïìu sau khi hoåc xong,gêìn nhû
têët caã treã con trong khu nhaâ àïìu xuöëng "caánh rûâng" àoá chúi úã àoá àaä
xaãy ra àuã chuyïån,tûâ thên thiïån kïët baån kïët beâ àïën caã caäi vaä nhau
cuäng úã àoá. Mêëy ngaây tr ûúác chuáng töi àaä caäi löån kõch liïåt trong khu
vûúân naây khi möîi àûáa trong boån bùæt àêìu khoe khoang vïì sûå chùm
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
15
chó,thöng mònh cuãa caác öng böë.Àûáa naâo cuäng khùéng àõnh laâ ba noá
tuyïåt nhêët trïn àúâi,khöng coá öng böë naâo saánh àûúåc. Chùèng coá àûáa naâo
chõu rùçng ba noá keám hoùåc thûúâng thûúâng.
Luác àêìu laâ luä treä nhoã caäi nhau. Mentin, em trai töi àang hoåc lúáp
ba, ra àiïìu gioãi giang hún nhûäng àûáa khaác. Noá phuâng mang, trúån
mùæt la tûúáng lïn:
"Ba tao, ba tao chûá..." Noá cûá nhêët quyïët nhû vêåy khöng chõu
thua àûáa naâo. "Àuáng thïë thêåt! Khi coân beá,ba töi àaä tûâng laâ möåt hoåc
sinh àùåc biïåt chùm chó,bao giúâ ba cuäng àûáng àêìu lúáp vïì hoåc têåp. Ba
töi vêîn thûúâng noái thïë vúái chuáng töi.
Cuöåc caäi vaä àaä àïën höìi gay go nhêët. Mentin gaâo lïn:
- Ba tao chùm chó hún ba cuãa chuáng maây.Luác ài hoåc ba tao luön
àûúåc phaát phêìn thûúãng,bao giúâ ba tao cuäng àûúåc xïëp thûá nhêët.
Möåt àûáa khaác traåc tuöíi noá hêët tay, veã khöng tin:
- Naây, maây àûâng coá bõa, laâm gò coá chuyïån àoá.
Möåt àûáa khaác, con möåt öng baån cuãa ba töi cuäng noái vúái gioång
cuãa thùçng beá kia:
- Ai kïí cho maây caái chuyïån ngu ngöëc êëy thïë haã?
Mentin ûúän ngûåc,noá àõnh töëng cho thùçng beá àoá möåt quaã àêëm
trúâi giaáng, may maâ chuáng töi kõp can noá. Noá huâng höí:
- Ba tao noái, chñnh ba tao noái vúái tao nhû vêåy. Nïëu chuáng maây
khöng tin thò vïì maâ hoãi ba chuáng maây êëy. Caác öng êëy àaä tûâng hoåc
cuâng lúáp, cuâng trûúâng vúái nhau. Ba chuáng maây seä noái sûå thêåt cho maâ
biïët.
Chuáng töi lúán röìi nïn àõnh khöng dñnh àïën cuöåc caäi löån cuãa boån
nhoác. Nhûng,tûå nhiïn àûáa baån hoåc cuâng lúáp cuãa boån nhoác. Nhûng,tûå
nhiïn àûáa baån hoåc cuâng lúáp töi ngûáa miïång cuäng caäi vaä vúái luä nhoã,noá
noái vúái Mentin:
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
16
- Àöì döëi traá, ba tao múái laâ ngûúâi àûúåc xïëp thûá nhêët...
Lêåp tûác möåt thùçng nhoã khaác nhaãy lïn nhû möåt chuá gaâ choåi vaâ
caäi tranh caã phêìn cuãa em trai töi:
- Chñnh chõ noái döëi thò coá! Ba em khöng bao giúâ theâm xïëp thûá
hai àêu nheá, chó luön xïëp thû nhêët thöi. Chõ biïët chûa?
- Àoá múái chñnh laâ möåt sûå döëi traá trùæng trúån,.Chùæc ba maây tûå
huyïnh hoang àêëy thöi! Chñnh ba tao múái laâ ngûúâi thûúâng àûáng àêìu
lúáp trong caác nùm hoåc....
- Naây, chõ phaãi biïët laâ ba em khöng bao giúâ khen mònh àêu
nheá...
Töi nghô rùçng àaä lúán nhû chuáng mònh maâ laåi caäi löån vúái luä nhoác
thò cuäng kyâ nïn vêîn àûáng ngoâai cuöåc.
Nhûng Mentin àaä keáo töi vaâo cuöåc, bùæt töi laâm chûáng cho
nhûäng lúâi noái cuãa noá:
- Coá phaãi thïë khöng chõ, em noái àuáng àêëy chûá? Ba cuãa chuáng
mònh luön luön xïëp thûá nhêët úã lúáp nhó. Chõ noái cho chuáng noá xem coá
thêåt khöng. Chõ noái ài...
- Têët nhiïn laâ thïë röìi! Töi dûát khoáat àöìng yá vúái cêåu em.Lúâi noái
cuãa tö i nhû àöí dêìu vaâo lûãa. Caã luä aâo aâo caäi laåi töi. Àïí cho Mentin yïn
lùång, töi lûåa lúâi nheå nhaâng noái vúái noá:
- Thöi em aå, àûâng àïí yá àïën chuáng noá laâm gò..., chuáng noá muöën
noái gò thò noái... Àiïìu àoá coá gò quan troång àêu, chõ em mònh biïët roä sûå
thêåt laâ àûúåc röìi!
Möåt anh chaâng lúán nhêët trong caã boån àaå hoåc trung hoåc cuäng
tham gia nhûng laåi ra veã ta àêy:
- Naây caác em, têët caã caác em àïìu lêìn röìi,khöng phaãi ba em naây,
khöng phaãi ba em kia, khöng coá ba em naâo xïëp thûá nhêët úã àêy
àêu...Ba anh múái laâ ngûúâi luön luön xïëp àêìu lúáp vaâ àûúåc giaãi thûúãng
àêëy. Anh àaãm baão vúái caác em nhû thïë!
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
17
Mentin àêu coá chõu:
- Anh àûâng coá khoáat laác!Noá giêån dûä kïu lïn.
Anh chaâng hoåc sinh trung hoåc khöng toã ra giêån dûä:
- Thò em cûá hoãi ba em maâ xem..biïët àêu öng êëy laåi chùèng tûå
khen mònh?...
- Anh vïì nhaâ maâ hoãi ba anh êëy,öng giaâ anh tûå khen thò coá!cuöåc
caäi vaä laåi bùæt àêìu gay go hún trûúác.Vêët vaã lùæm töi múái giûä cho Mentin
khoãi nhaãy vaâo àaánh löån.Töi nùæm chùåt lêëy tay noá vaâ giûä noá àûáng
nguyïn laåi chöî.Sau cuâng töi phaãi keáo noá vïì nhaâ,leo lïn àïën thang röìi
maâ noá coân ngoãanh laåi luä baån:
- Chuáng maây noái laáo hïët! Ba tao múái laâ ngûúâi hoåc gioãi nhêët,ba
tao xïëp thûá nhêët!..Vûâa noái noá vûâa khoác.
Vûâa vïì àïën nhaâ,noá àaä chaåy ngay àïën chöî meå töi vaâ hoãi:
- Meå úi,chuáng noá baão khöng phaãi ba hoåc gioãi, àûáng nhêët lúáp maâ
laâ ba huyïnh hoang, khoáac laác...
Meå töi chûa hiïíu noá noái gò,phaát caáu lïn vaâ mùæng Mentin teá taát:
- Con noái gò vêåy haã? Coá im ài khöng. Sao con laåi noái ba con nhû
vêåy thò vaã vaâo miïång bêy giúâ..
Mentin vöåi im,noá biïët laâ meå töi rêët nghiïm,noá khöng thïí noái
bûâa àûúåc nhûng noá coá veã rêët hêåm hûåc.Töi an uãi cho noá yïn loâng:
- Sao em vöåi caáu lïn laâm gò?Coá khi ba khöng hoåc cuâng lúáp vúái ba
chuáng noá thò sao.Coá thïí chuáng ta chûa roä viïåc naây...
- Nhûng ba àaä baão laâ hoå hoåc chung lúáp vúái nhau cú maâ...
- Töi nhêët laâ töëi nay,luác ba vïì ,chõ em mònh hoãi ba xem sao.Nhû
thïë coá phaãi hún khöng?
- Àuáng àêëy chõ aå! Mentin vöåi àöìng yá ngay.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
18
Töi cuäng bùæt àêìu thêëy húi nghi ngúâ,nïn cuäng söët ruöåt xem coá
àuáng thïë khöng?... Töëi àïën,luác ùn cúm töi hoãi ngay xem ba tö i coá hoåc
cuâng möåt lúáp vúái caác öng baån trong nhaâ naây khöng.Ba töi traã lúâi
ngay, khöng àïí yá àïën vêën àïì töi àang quan tê,:
- Àuáng röìi,con gaái cuãa ba aå.Caã böën ngûúâi boån ba àïìu hoåc cuâng
lúáp.Vúái möåt chuá,ba àaä hoåc cuâng trong ba nùm,coân vúái hai chuá kia ba
àaä hoåc cuâng caác chuá trong suöët böën, nùm nùm trúâi...
Súå meå töi nöíi noáng lïn,hai àûáa chuáng töi khöng daám hoãi ba
nhiïìu hún.Höm sau,àïën lúáp töi liïìn hoãi mêëy àûáa baån cuâng baân xem
höìi beá ba noái hoåc haânh ra sao.
- Ba mònh êëy aâ,höìi coân ài hoåc ba mònh hoåc gioãi lùæm,ba mònh baão
luön luön àûúåc àûáng àêìu lúáp.Noá traã lúâi dûát khoáat.Möåt àûáa ngöìi baân
sau nghe chuáng töi noái chuyïång cuäng xen vaâo:
- Ba túá cuäng thïë àêëy,khi coân hoåc phöí thöng bao giúâ cuäng xïëp
nhêët lúáp!
Vaâ coân mêëy àûáa khaác cuäng noái theo.Töi quyïët àõnh hoãi têët caã
lúáp! Chó coá ba àûáa laâ khöng biïët ba chuáng hoåc ra sao,coân laåi àûáa naâo
cuäng coá ba hoåc gioãi àûúåc giaãi nhêët vïì hoåc têåp úã trûúâng phöí thöng.
Acmet thên mïën,nhêån àûúåc thú naây baån thûã hoãi ba baån xem coá phaãi
ba baån cuäng àaä tûâng xïëp thûá nhêë úã lúáp hoåc hay khöng...Ngay tûâ giúâ
töi àaä tin rùçng ba baån cuäng hoåc rêët gioãi vaâ àaä tûâng àuúåc giaãi vïì hoåc
têåp.Khöng biïët taåi sao maâ têët caã caác öng böë àïìu hoåc gioãi thïë,öng naâo
cuäng àûáng àêìu lúáp caã...
Sau vaâi ngaây lïí tûâ khi coá cuöåc caäi vaä trong vûúân,cö giaáo múâi meå
töi àïën trûúâng vaâ cho hay laâ daåo naây Mentin lo laâ hoåc têåp,hay chúi
búâi quïn laâm baâi têåp...Buöíi töëi khi biïët àûúåc chuyïån àoá cuãa
Mentin,ba töi rêët giêån,öng bùæt noá phaãi ngöìi nghiïm chónh trûúác mùåt
vaâ cho noá möåt baâi hoåc:
- Naây,quyá tûã nhó,sao con khöng chõu hoåc haânh cho töët?Phaãi hoåc
ba chûá,bao giúâ con trai cuäng phaãi giöëng ba nghe!Luác beá êëy maâ,ài hoåc
bao giúâ ba cuäng hoåc gioãi nhêët lúáp.Khöng khi naâo ba chõu àûáng thûá hai
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CON CAÁI CHUÁNG TA GIOÃI THÊÅT
19
sau ai àêu.Con phaãi biïët xêëu höí chûá.Taåi sao con khöng chõu hoåc?Phaãi
chùm chó laâm baâi têåp naây,àoåc thêåt nhiïìu saách naây,coá vêåy múái khaá
àûúåc. Àûáa naâo cuäng phaãi laâm theo ba,lêëy ba laâm gûúng nghe khöng?
Khi thêëy ba töi àaä búát giêån,töi àaánh liïìu àïën gêìn vaâ noái rùçng:
- Thöi maâ ba,seä coá ngaây Mentin lúán lïn vaâ coá möåt bêìy con.Àïën
luác àoá thïë naâo noá cuäng noái vúái caác con noá rùçng luác beá noá hoåc chùm,hoåc
gioãi lùæm,luön àûáng àêìu lúáp cho maâ xem...
Meå töi khöng àúåi töi noái dûát lúâi,mùæng aát ài:
- Naây,maây coá im miïång ài khöng,tao thò baã cho rúi rùng ra bêy
giúâ. Khi nguúâi lúán daåy baão thò con caái phaãi im lùång maâ nghe,khöng
àûúåc caäi...Hiïíu chûa?
Töi lùång im.Caã ba töi cuäng chùèng noái lúâi naâo nûäa.
Thïë àêëy,tûâ khi àïën Ankara chó coá chuyïån naây laâ àaáng kïí cho
baån nghe thöi.
Thöi nheá,cho töi gûãi lúâi chaâo àïën têët caã caác baån.Mong baån coá
nhiïìu àiïím töët.
Baån cuä
Zeynep
http://www.ebooks.vdcmedia.com
AZIZ NESIN
20
HAY
Ä QUÏN TÊT
Ë CAÃ NHÛN
Ä G GÒ CAC
Á EM ÀAÄ
HOC
Å !
Istanbun 23-11-1963
Zeynep thên mïën,
Töi rêët mûâng khi nhêån àûúåc laá thû cuãa baån viïët ngaây 19-11.Bêy
giúâ töi phaãi baáo ngay cho baån möåt tin khöng lêëy gò laâm vui cho
lùæm.Cö giaáo cuäng cuãa chuáng ta àaä tûâ biïåt chuáng töi röìi.Cö êëy bõ
chuyïín ài daåy úã möåt tónh khaác. Àang quen vúái cö gñao ,thêåm chñ
thuöåc caã tñnh tònh vaâ caách giaãng baâi cuãa cö,bêy giúâ cö phaãi hcuyïín ài
chuáng töi buöìn lùæm.Nhiïìu àûáa khöng cêìm àûúåc nûúác mùæt luác chia tay
vúái cö.Ngay caã töi,suáyt nûäa cuäng bêåt khoác...Töi àaä cöë kòm mònh àïí coá
thïí tiïîn biïåt cö möåt caách àaâng hoâang,song khi cö à aä ra khoãi lúáp röìi
thò nûúác mùæt töi cuäng traâo ra,chaãy traân trïn maá.Baån biïët khöng,cö
giaáo bõ thuyïn chuyïín ài núi khaác coá leä vò höm öng thanh tra àïën
thùm ,lúáp töi àaä coá quaá nhiïìu chuyïån dúã.Sau lêìn êëy hònh nhû cö giaáo
coá veã tr aánh mùåt töi,khöng muöën noái chuyïån vúái töi.Höm chia tay cö
noái vúái caã lúáp rêët caãm àöång,cö chuác chuáng töi may mùæn trong cuöåc
söëng vaâ hoåc têåp thêåt gioãi.
- Caác em,cö hy voång möåt ngaây naâo àoá chuáng ta laåi seä àûúåc gùåp
nhau. Cö noái gioång run run.
Luác ài ngang qua chöî töi,cö xoa àêìu töi möåt caách nheå nhaâng,êu
yïëm...
http://www.ebooks.vdcmedia.com
- Xem thêm -