CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
1
MUÅC LUÅC
Chûúng 1 ......................................................................................2
Chûúng 2 ....................................................................................21
Chûúng 4 ....................................................................................42
Chûúng 5 ....................................................................................69
Chûúng 6 ....................................................................................88
Chûúng 8 ..................................................................................133
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
2
CHÛÚNG 1
Thêåt tònh töi khöng hiïíu rùçng àúâi mònh seä ra sao, nïëu nhû
caách àêy mûúâi nùm, khi töi nùm tuöíi, töi khöng coá baâ nöåi töi.
Baâ nöåi töi, nùm êëy àaä ngoaåi saáu mûúi, toác àaä baåc quaá nûãa,
gêìy guâa nhû thên hònh tûúång La Haán chuâa Têy Phûúng, nhûng
gên cöët deão dai, tinh anh, nhanh nheån. Caã thên hònh vaâ cöët caách
baâ àûúåc àuác nïn tûâ cuöåc àúâi lam luä cûåc nhoåc nhûng traân àêìy haâo
hûáng cuãa baâ. Töi coân nhúá nhû in gûúng mùåt, voác hònh baâ töi luác àoá.
Mùåt baâ troân trõa, maãnh deã nhû phiïën laá sen. Toác baâ cuöån trong
möåt maãnh khùn nhung thaânh möåt vaânh khùn nhoã, àùåt nghiïng
nghiïng trïn maái àêìu nùng chaãi hiïån ra möåt àûúâng ngöi thùèng tùæp
chia àïìu maái toác sang hai bïn. Mùåc duâ chên tay baâ beá nhoã, gêìn
nhû chó laâ möåt laân da baánh mêåt boåc caác loáng xûúng, baâ vêîn thoùn
thoùæt trong caác cöng viïåc vaâ daáng ài àûáng vêîn rêët hoaåt baát, tûå
nhiïn, maånh meä. Baâ ài ài laåi laåi nhanh nheån, hai öëng quêìn coá luác
bïn thêëp bïn cao chaåm nhau loaåt xoaåt, noái lïn thoái quen têët taã,
muöën dûát doáng choáng vaánh moåi viïåc cuãa baâ. Trïn gûúng mùåt maãnh
mai cuãa baâ, haâm rùng nhuöåm àen àïìu tùm tùæp luön luön saáng lïn
möåt aánh cûúâi êëm aáp, hoám hónh, toãa ra möåt niïìm tin àïën àöå thêëy
neát cûúâi êëy töi laåi trúã laåi tin cêåy, dêîu àang nao nuáng trong mung
lung.
Trñ oác non núát, con mùæt ngúâ nghïåch cuãa töi höìi êëy quaã thêåt
àaä khöng thïí hiïíu nöíi caái gò àaä xaãy ra vaâ trúã thaânh möåt sûå kiïån
xoay àöíi caã àúâi töi. Ngûúâi lúán coá nhûäng bñ êín riïng maâ treã thú
chùèng khi naâo hiïíu nöíi.
Tuy vêåy, kyá ûác thú daåi cuãa töi luác àoá àaä in dêëu vaâ sau naây
coân vang voång maäi tiïëng kïu naäo loâng xeá ruöåt cuãa baâ:
- Thuåy úi, thêåt khöng ai nhû con àêu, con aå!
Thuåy laâ tïn meå töi. Tiïëng kïu êëy laâ khuác múã àêìu cuãa möåt
àoaån àúâi bi àaát cuãa baâ chaáu töi. Töi coá thïí noái nhû thïë vò àïën höm
nay, thò trñ nhúá tuöíi thú àêåm àaâ êën tûúång cuãa töi àaä àûúåc roåi chiïëu
bùçng hiïíu biïët cuãa tuöíi mûúâi lùm, tuöíi mûúâi lùm biïët thao thûác,
nghô ngúåi. Tuöíi mûúâi lùm cöë dûång laåi thiïn höìi ûác vúái têët caã sùæc
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
3
maâu thêåt cuãa noá, caái àoaån àúâi töi chêåp chûäng giûäa cu c àúâi trong
baân tay dùæt dòu, cûu mang cuãa baâ töi.
Töi coân nhúá rêët roä caái hònh aãnh meå töi khûång laåi úã ngoaâi sên
khi nghe thêëy tiïëng kïu àûát ruöåt êëy cuãa baâ. Caái aáo mûa xanh cûáng
queâo meå khoaác khe kheä quêîy àöång trong maân mûa thu xaám nhúâ.
Möåt tay xaách caái tuái quêìn aáo leáp keåp, möåt tay àûa lïn gaåt nûúác
mùæt. Möåt phuát ngêìn ngûâ. Möåt phuát xoát xa. Röìi sau àoá, meå töi quay
ngoùæt ài, cùæm cuái bûúác, röìi duán chên chaåy gùçn ra phña caái döëc àoã reä
tûâ àûúâng caái vaâo khu nhaâ úã cuãa chuáng töi - caái caách chaåy nhû laâ
tröën lêín, àau àúán vêåt vaä, cûåc chùèng àaä thïë naâo! àónh caái döëc àoã
êëy, baâ töi biïët, coá möåt chiïëc xe taãi lúán, loaåi xe Din caánh chaã, àaä àêåu
tûâ súám, trïn ca-bin coá möåt öng laái ria meáp rêåm àen nhû nhoå nöìi,
ngöìi ghïëch chên lïn cûãa kñnh, àöët thuöëc laá liïn tuåc, kiïn nhêîn àoán
chúâ meå töi.
Cho àïën têån bêy giúâ töi vêîn khöng hiïíu nöíi lyá do gò maâ meå
laåi boã töi laåi cho baâ, ra ài theo caái öng laái xe taãi noå. Baâ nöåi àaä giaâ
vaâ töi thò coân quaá beá boãng. Caã hai àïìu àang cêìn ngûúâi nûúng tûåa,
àúä nêng. Töi khöng hiïíu vò sao meå töi, ngûúâi phuå nûä ba mûúi tuöíi
thöng minh, tûúi àeåp böîng dûng gêìn nhû laâ vö cúá tûâ boã möåt àúâi
söëng gia àònh êëm ïm, vui veã maâ khöëi ngûúâi ao ûúác chùèng àûúåc. Böë
töi nhêåp nguä ngay sau khi töi múái chaâo àúâi, vaâo miïìn nam àûúåc ñt
lêu thò sang chiïën àêëu giuáp nûúác baån Cam-pu-chia. Meå töi laâ thúå
dïåt. Saáng saáng xaách caái cùåp löìng cúm, bïë töi àïën vûúân treã cuãa xñ
nghiïåp. Chiïìu vïì, cúm nûúác àaä coá baâ töi lo toan. Meå chùèng bêån bõu
vïì töi. Àïm töi nguã vúái baâ. Laâ con trai, töi súám cûáng caáp, khöng
hay voâi vônh, khoác nheâ. Chûa bao giúâ töi khoác theát lïn röìi baám dñu
lêëy meå àïí caác cö úã vûúân treã phaãi giûåt ra àûa vaâo nhaâ treã möîi súám
mai. Meå töi xinh xùæn, laâ thúå gioãi, laåi coá gioång haát hay. Quen vúái böë
töi röìi hai ngûúâi yïu nhau vò böë töi laâ thúå tiïån bêåc saáu trïn baãy
cuâng möåt phên xûúãng, cuâng sinh hoaåt trong àöåi vùn nghïå xñ
nghiïåp. Hai ngûúâi, theo lúâi cuãa baån beâ, thêåt vûâa lûáa xûáng àöi. Baâ
nöåi töi vöën ngûúâi hiïíu biïët, xûa cuäng tûâng laâ thúå dïåt. Caái thúâi thúå
dïåt nam coân ài guöëc möåc, thúå dïåt nûä coân mùåc vaáy, laâm úã Nhaâ maáy
dïåt Nam Àõnh thuöåc Cöng ty böng vaãi súåi Bùæc Kyâ, chuã nhêët laâ möåt
thùçng tû baãn Têy. y laâ baâ nöåi töi kïí vêåy. Hiïíu biïët, hiïìn hêåu, ùn
úã vúái moåi ngûúâi hïët sûác veån toaân, chu têët, khöng coá caãnh xñch mñch,
luãng cuãng meå chöìng con dêu. Khöng coá chuyïån khaác maáu tanh
loâng. Chó coá sûå thuêån hoâa, trong êëm ngoaâi ïm, trïn kñnh dûúái
nhûúâng. Vaâ do kheáo ùn thò no kheáo co thò êëm, nïn gia àònh thúå
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
4
chuáng töi nhûäng nùm àoá söëng cuäng khöng àïën nöîi naâo. No àuã nïn
caâng ïm êëm. Baâ töi coân baão: gia àònh nhû thïë thò coân àoâi hoãi gò
nûäa. Cö Quyïn noái thïm: thêåt thïë, viïåc gò phaãi buöìn khöí day dûát
nûäa, thêåt chùèng buâ cho con. Röìi cö thúã daâi.
Nhûng, töi vêîn nhúá roä laâ meå töi àaä guåc àêìu vaâo caái göëi satanh xanh mûúát thïu hai con chim böì cêu trùæng úã àêìu giûúâng, ruä
rûúåi:
- Con khöí lùæm, meå úi!
Tröng, nghe roä, nhûng töi thêåt khöng hiïíu nöíi nöîi khöí cuãa
meå töi coá hònh sùæc gò, noá laâ thïë naâo? Töi ngêín ra möåt luác röìi laåi tiïëp
tuåc chúi bi möåt mònh úã giûäa nhaâ.
Coân baâ töi, nghe meå töi than khoác, miïång àang luáng buáng
miïëng trêìu vöåi nhaã ra, ngêåp ngûâng thûúng caãm:
- Meå hiïíu loâng con, Thuåy aå. Dûng maâ bi giúâ dêîu coá thïë naâo
cuäng coân àúä hún caái thúâi con múái núã mêëy ngaây àaä phaãi böìng thùçng
Duy ài sú taán, ruác hêìm chui höë chûá!
Ngûâng möåt laát, vûát miïëng baä trêìu ài, baâ töi tiïëp:
- Meå naâo muöën con cam chõu maäi caãnh àêìy aãi, húã con? Bùåt
tin böë noá thò meå biïët röìi. Loâng meå nhiïìu luác cuäng ngêín ngú, rêìu rô
lùæm. Dûng maâ, meå chó muöën khuyïn con: àûâng coá tin hùèn vaâo queã
boái, con aå. , thò coá luác coá ngûúâi boái àuáng. Nhûng chñnh meå thêëy úã
chuâa Baâ Àanh àöìn laâ thiïng lùæm, coá chõ ài xin theã ba lêìn, ba lêìn
queã baão laâ chöìng àaä hy sinh úã ngoaâi mùåt trêån. Duâng dùçng maäi,
àaânh phaãi tin, àïí ài bûúác nûäa. Naâo ngúâ àuáng caái höm laâm cûúái taái
giaá, thò chöìng àeo ba-lö vïì...
Meå töi vêîn day maái toác xoäa vaâo mùåt göëi, xuát xñt àau khöí. Baâ
töi thïm:
- Nïëu quaã thêåt nhû queã boái, têm àõa naâo maâ meå giam haäm
con. Coân nhû chûa roä raâng sûå thêåt mûúâi phêìn thò meå chó súå con
caån nghô, tham con àoã, boã con àen, röìi lúä laâng ra thò coân khöí gêëp
àöi, con aå.
Chùèng hiïíu meå töi coá nguöi ngoai chuát naâo khöng sau nhûäng
lúâi êëy cuãa baâ töi. Töi chó thêëy, hònh nhû bùæt àêìu möåt bûúác ngoùåt
múái àaä xuêët hiïån, vò tûâ höm êëy, coá möåt chiïëc xe taãi cúä lúán hay àïën
àêåu úã trûúác cûãa nhaâ töi. Sau khi phanh keåt möåt húi, àêíy cûãa bûúác
ra laâ möåt ngûúâi àaân öng cao lúán, àen sò, ria rêåm, muâa àöng thò mùåc
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
5
aáo blu-döng da ngoaåi nêu boáng, muâa heâ thò aáo phöng Caá Sêëu Thaái
Lan. Nhanh nheån, khöng biïët giûä gòn yá tûá gò, ngay tûâ höm àêìu túái,
thêëy töi àang àûáng úã cûãa öng liïìn bïë xöëc töi lïn. Tay öng vaåm vúä,
löìm xöìm löng àen, cöí tay, bùæp tay xùm hònh moã neo, hònh con röìng.
Cöí tay traái xuïåch xoaåc möåt chiïëc àöìng höì daây nùång nhû caái maãnh
saânh. Hai ngoán tay bïn phaãi vaâng choáe hai caái nhêîn mùåt deåt, to
bùçng súåi coái.
- Con böë Nguyïn àêy, haã em? - Öng noái, goåi meå töi tûå nhiïn,
ngoåt ngaâo. Miïång öng sùåc húi bia.
Röìi öng àùåt töi xuöëng thïìm, bûúác vaâo nhaâ, hai tay khuïình
khoaâng, chaâo baâ töi, tiïëng to öìm öìm, àiïåu böå möåt ngûúâi quen giao
thiïåp röång vaâ quaá tûå tin úã mònh. Baâ töi chó àaáp laånh nhaåt: Khöng
daám, trong khi êëy meå töi luyánh quyánh nûãa mûâng rúä, nûãa súå sïåt,
lêåp cêåp suác êëm pha traâ.
Öng laåi phêíy tay ra hiïåu khöng cêìn traâ, moác tuái lêëy thuöëc,
chêm lûãa, quay àñt vïì phña baâ töi, ngoãng cöí nhòn nhûäng têëm aãnh
löìng trong möåt khung kñnh lúán treo trïn tûúâng, dûúái baân thúâ öng
nöåi töi. Hún hai chuåc têëm aãnh àen trùæng coân roä hònh neát. Baâ Töi.
Böë meå töi. Cö Quyânh. Chuá Duäng. Vaâ töi. Caái chuåp chung. Caái chuåp
riïng. Nhûng mùæt öng chó xoi xoái vaâo caái aãnh meå töi chuåp höìi hai
mûúi tuöíi, tö möi, uöën toác, mùåc aáo cöí quaã tim hoa lêëm chêëm, nuå
cûúâi lïåch nhû möåt vaânh trùng treo.
- Em vêîn chùèng khaác xûa teåo naâo. Vêîn treã nhû thïë. Vaâ... vêîn
xinh. ÛÂ, xem ra laåi coân hún xûa laâ khaác.
Khen bö bö ra miïång nhû thïë roä raâng laâ coá yá nõnh noåt, taán
tónh. Laåi dú daáng vaâ trú treän nûäa. Vò trûúác mùåt caã baâ töi. Laåi àaä
àûáng tuöíi röìi. Baâ töi nguyát öng laái möåt caái, ài ra sên, nhöí xoeåt möåt
baäi cöët trêìu.
Meå töi àoã mùåt, gûúång gaåo cûúâi:
- Giaâ ài nhiïìu röìi!
- Chùèng giaâ ài teåo naâo caã! Sao khöng phi-dï nhû höìi êëy?
- Toác em moåc nhanh lùæm!
Quaã laâ toác meå töi moåc nhanh lùæm. Vûâa múái cùæt ài, uöën àiïån
höm naâo àaä laåi thêëy meå töi cuâng baâ töi göåi àêìu bùçng nûúác böì kïëp
röìi quay toác vun vuát nhû quêët roi. Baâ töi daåy meå töi caách quay toác
cho choáng khö. Vaâ caãnh êëy laâ caãnh rêët vui mùæt vúái töi. Böì kïëp laâm
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
6
saåch toác nhûng coá leä cuäng laâm daây toác. Baâ töi baão thïë. Toác meå töi ñt
lêu nay bïån thaânh hai bñm maâ möîi bñm vêîn to bùçng cöí tay töi. Töi
hay mên mï chúi vúái hai bñm toác êëy möîi khi ngöìi trong loâng meå,
khi meå bïë töi, noái chuyïån vúái öng laái.
Öng laái xe taãi chaåy àûúâng xa. Nay Haãi Phoâng, mai öng laåi ài
Àaâ Nùéng. Öng rêët nhiïìu tiïìn. Hai tuái aáo ngûåc öng luác naâo cuäng
nñch chùåt nhûäng cuöån giêëy baåc àoã höìng. Àïën chúi laâ öng cho töi
baánh keåo. Coân meå töi, lêìn öng tùång aáo phöng Thaái, lêìn öng biïëu
nûúác hoa. Laåi coá lêìn cho möåt caái quêìn boâ vaâ baão meå töi mùåc ngay
vaâo cho öng ngùæm thûã. Meå töi beän leän, luác àêìu chöëi tûâ, nhûng sau
laåi toã ra rêët thñch. Meå töi mùåc quêìn boâ tröng treã hùèn ra. Tûâ àoá meå
töi rêët ñt khi mùåc laåi nhûäng caái quêìn vaãi àen xuïình xoaâng, nhêët laâ
khi gùåp öng laái. Nhûäng quaâ biïëu tùång êëy khiïën cho tònh thên giûäa
öng laái vaâ meå töi tùng dêìn lïn.
Sau naây töi múái biïët meå töi quen öng laái trong möåt trûúâng
húåp ngêîu nhiïn. Chùèng hiïíu ài àûáng thïë naâo, xe öng laái caán gaäy
khung chiïëc xe àaåp cuãa meå töi. Meå töi xoát cuãa mùæng öng teá taát giûäa
àûúâng phöë! Cöng an àïën lêåp biïn baãn. Öng laái xe kyá böìi thûúâng rêët
thoaãi maái. Tûúãng chó laâ troâ laá mùåt laá traái, chuyïån böìi thûúâng cuäng
coân lêu. Naâo ngúâ thoùæt caái, àang laâ ngûúâi dûng nûúác laä, thêåm chñ
hùçn thuâ nhau, laåi trúã nïn thên quen gêìn guåi. Àoá laâ búãi ngay höm
sau, öng laái chúã àïën àïìn cho meå töi möåt chiïëc Eska Tiïåp Khùæc gêìn
nhû coân múái nguyïn. Meå töi baâng hoaâng khöng tin àoá laâ sûå thêåt vaâ
cuâng vúái baâ töi, nhêët quyïët khöng daám nhêån.
Khöng bao giúâ hûúãng hún caái phêìn mònh àaáng àûúåc hûúãng.
Baâ töi baão vêåy. Nhûng, meå töi àaä xiïu loâng, phêìn vò öng laái kheáo
noái quaá. Öng baão: löîi naây hoaân toaân laâ do öng. Öng cêìn phaãi àûúåc
chuöåc löîi. Caái chñnh laâ vêåy. Coân nhû sûå chïnh lïåch thò coá gò laâ àaáng
kïí, giûäa hai chiïëc xe. Hún nûäa, öng laâ taâi xïë ö-tö, chiïëc xe sùæm àaä
lêu khöng duâng túái, höìi àoá giaá reã lùæm, nay àïí khöng, han gó phñ ài.
Kïët thuác cuãa tai naån laâ möåt bûäa cúm àoaân kïët do meå töi àûáng
ra chuã trò, coá nem cua bïí vaâ gioâ chaã, bia do öng laái mang túái. Baâ töi
giêån meå töi tûâ luác nhêån chiïëc xe, caáo laâ bõ dõ ûáng cua caá, khöng ùn.
Öng laái xe ùn uöëng suâng suåc, laåi eáp meå töi uöëng rûúåu maånh. Xúãi lúãi
suöët bûäa chó coá öng.
Tûâ àoá, öng hay qua laåi nhaâ töi, öng hay biïëu xeán quaâ caáp cho
meå töi. Cuäng nhiïìu khi öng chúã meå töi ài àêy ài àoá. Dêìn dêìn quen
thên nhau, àïën mûác nghe thêëy tiïëng coâi bêëm nhõp ba úã ngoaâi döëc
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
7
àoã meå töi àang dúã viïåc gò cuäng boã àêëy, chaåy ra cûãa ngoáng. Röìi gùåp
nhau laâ rñu rñt chuyïån troâ:
- Böë nhoác laâm gò, em?
- Böå àöåi.
- Lñnh phaáo?
- Khöng! Laái xe nhû anh!
Öng quay laåi nhaáy mùæt vúái meå töi:
- Thïë thò tiïån quaá!
Tiïån caái gò, töi khöng biïët. Töi chó àïí yá thêëy baâ töi möîi ngaây
möåt thïm laånh nhaåt khoá chõu vúái öng laái. Öng laái àïën laâ gêåp ngûúâi
xuöëng, ra caái àiïìu cung kñnh, chaâo baâ töi. Baâ töi vuöët quïët trêìu,
dûãng dûng: khöng daám, röìi boã vaâo bïëp. Öng mua thuöëc laâo Kiïën
An biïëu baâ töi ùn trêìu, baâ töi khöng nhêån, noái laâ thuöëc naây xöëc
lùæm. Coá lêìn öng biïëu baâ töi möåt chiïëc chiïëu coái Nga Sún. Baâ töi
cûúâi móa, àêíy ra: Chïët, töi àaä hai nùm mûúi àêu maâ öng cho chiïëu
boá! Möåt lêìn, öng àêåu xe trûúác cûãa, vaâo goä cûãa hoãi baâ: meå töi àêu?
Meå töi àang nêëu cúm trong bïëp. Baâ töi heá cûãa, àaáp cuåt luãn:
Ài vùæng röìi. Öng nùçn neâo, gaån hoãi. Baâ töi dûát doáng: Meå noá vaâo Saâi
Goân úã vúái chöìng röìi.
Thïë maâ öng laái cûá rêåp rònh àïën, ruã meå töi, nay ài chúi núi
naây, mai ài thùm núi khaác. Röìi laåi tiïëp quaâ tùång, quaâ biïëu. Baâ töi
nhiïìu lêìn àaä phaãi noái thùèng vúái meå töi rùçng: baâ khöng ûa öng ta,
öng ta laâ ngûúâi khöng àûáng àùæn. Nghïì laái xe vúái nhên caách nhû
öng ta, chó laâ nghïì àïí kiïëm chaác lúåi löåc bùçng caách bùæt cheåt khaách,
buön lêåu, ùn cùæp vaâ söëng lang baåt, búåm baäi nûäa.
- Meå xem con ngûúâi naây khöng phaãi ngûúâi tûã tïë àêu. Con laâ
gaái coá chöìng, coá gia àònh con caái röìi, con caâng phaãi giûä gòn sao cho
khoãi àiïìu ong tiïëng ve. Nhêët laâ khi chöìng con xa caách. Naâo meå àêu
coá phaãi con ngûúâi cöí huã bùæt ne bùæt neát con phaãi cêëm cung, ru ruá xoá
nhaâ. Nhûng phaãi choån baån maâ chúi...
Meå töi thanh minh êëp a êëp uáng. Rùçng chó laâ baån sú sú thöi.
Rùçng öng ta tröng bïì ngoaâi thïë thöi, chûá thêåm hiïìn laânh, laåi coân laâ
àaãng viïn, nhiïìu nùm laâ chiïën sô thi àua nûäa kia. Ñt lêu sau laåi
noái: àaä nhêån laâ anh em kïët nghôa cho danh chñnh ngön thuêån, vò
öng êëy trûúác cuäng laâ laái xe trong quên àöåi vaâ coá quen biïët böë töi.
Öng êëy àaä cho meå töi vay tiïìn àïí nay mai meå töi vaâo Nam hoãi tin
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
8
tûác böë töi. Ngoaâi ra, öng êëy coân hûáa gùåp chuyïën ài kïët húåp àûúåc,
öng seä cho meå töi quaá giang.
Baâ töi giaäy naãy:
- Khöng! Khöng thïí thïë àûúåc, con aå! Meå khöng bùçng loâng con
àùåt quan hïå nhû thïë vúái ngûúâi ta àêu!
Meå töi im, mùåt lòm lõm, röìi tûå dûng bêåt khoác. Baâ töi gùång hoãi
maäi, meå töi mïëu maáo baão rùçng: coá ngûúâi baån úã Cam-pu-chia vïì noái
böë töi àaä hy sinh röìi; boån Pön Pöët möåt lêìn phuåc kñch àaä bùæn chaáy
chiïëc xe böë töi laái vaâ giïët luön caã böë töi.
Baâ töi ngheån thúã, ngöìi lùång nhû hoáa àaá.
Tònh thïë cûá möîi ngaây möåt döìn neán, möåt bûác böëi. Töi àaä bùæt
gùåp nhiïìu cuöåc noái chuyïån cuãa baâ vaâ meå töi. Mùæt caã hai àïìu àoã
hoe. Böëi röëi quaá. Maâ chùèng biïët cúãi gúä thïë naâo. Öng taâi xïë xe taãi laåi
thêåm thuåt àïën. Öng laâm röëi thïm caái nhõp söëng àang rùæm röëi cuãa
gia àònh töi. Húåm tiïìn, öng caâng luác caâng trú traáo. Coá bêån öng úã laåi
nhaâ töi quaá nûãa àïm múái ài.
Möåt höm baâ töi bõ söët xuêët huyïët phaãi vaâo nùçm bïånh viïån.
Àïm êëy, töi àang nguã, böîng thûác giêëc, àõnh ngöìi lïn thò meå töi àaä
cuái xuöëng gêìn nhû cheân lêëy ngûåc töi, thò thêìm raáo riïët, àêìy veã súå
haäi: Nguã ài, con nguã ài, con.
Theo thoái quen, töi quúâ tay lïn àõnh öm cöí meå töi thò chaåm
phaãi maãng vai trêìn cuãa meå töi vaâ möåt bùæp tay ai àoá lúâm xúâm löng
laá. Töi mu mú hoãi cêu gò àoá. Meå töi cêët tiïëng ru aát ài. Töi thoaãng
nghe thêëy möåt tiïëng àaân öng cûúâi, röìi thiïëp ài trong lúâi ru cuãa meå.
Möåt lêìn khaác, sùæp tïët, nheâ luác baâ töi ài chúå sùæm sûãa, öng moâ
àïën. Meå töi àang tùæm göåi têët niïn trong bïëp. Öng àïí chiïëc xe lêëm
laáp úã ngoaâi àûúâng, goåi töi ra, baão töi tröng höå, röìi xöìng xöåc bûúác
vaâo nhaâ töi. Töi àang àöët phaáo thò hûúng tùæt. Boã chiïëc xe ö-tö àêëy,
töi vaâo nhaâ, xuöëng bïëp tòm diïm. Nhaâ bïëp úã caånh buöìng tùæm, bïí
nûúác. Àang tòm kiïëm bao diïm, böîng töi nghe nhû coá tiïëng ngûúâi
thò thaâo vaâ tiïëng àöång trong buöìng tùæm. Ai àêëy? Quïn bùéng meå
àang tùæm, töi quaát hoãi vaâ àêíy cûãa buöìng tùæm. Kinh quaá. Töi nhêån
ra meå töi àang vuâng vêîy àêíy öng laái xe ra.
Luác êëy baâ töi ài chúå vïì, veã mùåt húát haãi rêët laå. Öng laái ài lïn
nhaâ, caái aáo blu-döng da coân aánh nûúác. Quay quay mêëy chiïëc chòa
khoáa trong ngoán tay troã, öng cûúâi tónh bú:
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
9
- Baâ ài chúå sùæm tïët àûúåc nhiïìu chûa, baâ?
Baâ töi laånh bùng:
- Naâo àaä mua àûúåc caái gò! Ra túái chúå múái sûåc nhúá nhaâ chûa
khoáa, nùm hïët tïët àïën, ngöå nhúä coá thùçng lûu manh cön àöì naâo noá
leãn vaâo thò ài ùn maây súám.
*
*
*
Mûa rûúi rñ raách suöët möåt tuêìn liïìn kïí tûâ ngaây meå töi boã ài.
Muâa thu suåt suâi, toãa caái laånh caách trúã vaâo möîi chên toác. Vaâ húi
sûúng u aám àaä laâm nhoeâ ài hûúng sùæc cuãa boá hoa sen höm naâo baâ
töi mua àùåt trïn baân thúâ öng nöåi töi.
Súám naâo cuäng vêåy, àaä àõnh dêåy röìi, nhûng thêëy töi co ro
trong chiïëc chùn àún moãng, baâ laåi nùçm xuöëng, àûa tay vöî nheâ nheå
lûng töi. Khöën khöí, baâ thûúng töi, àûáa chaáu vêîn coân meå vaâ coá thïí
laâ cha noá chûa chïët, thïë maâ böîng chöëc trúã nïn cöi cuát. Trong
nhûäng giêy phuát àêìu tiïn xa caách êëy, töi chûa caãm nhêån hïët nöîi bú
vú, chó thêëy run rêíy vò möåt khoaãng khöng tröëng laånh coá thêåt. Moåi
àïm töi nùçm giûäa, möåt bïn laâ meå, möåt bïn laâ baâ, giûäa caái êëm aáp vaâ
vui veã quen thên. Nhûäng àïm àöng giaá laånh, töi chùèng biïët àïën caái
reát. Töi ruác vaâo baâ, vaâo meå. Töi cuâ ki, töi beo tai baâ. Töi haát theo
baâi meå daåy. Töi àoåc theo baâ möåt baâi àöìng dao nhoã. Baâ úi sao rùng
baâ laåi nhuöåm àen? Baâ úi, sao baâ laåi vêën khùn? Sao meå chaáu laåi
khöng vêën khùn nhû baâ? Töi hoãi. Töi nghe. Röìi töi gaác chên lïn
buång baâ, lïn ngûåc meå. Röìi töi keáo chùn. "›, caái thùçng naây àaä nùçm
giûäa laåi coân keáo chùn". - Baâ töi kïu. Àïm naâo cuäng chuyïån êëy. Röìi
saáng sau thïë naâo cuäng traách yïu töi laâ giaäy àaåp lung tung, nùçm àeâ
caã lïn chùn vaâ tûúán àêìu ra ngoaâi maân, laâm húã caã sûúân baâ vaâ meå.
Baâ chó khen töi möîi ûu àiïím laâ khöng "dêëm àaâi", y nhû böë töi ngaây
nhoã. Nhûng baâ baão: böë maây ngaây xûa khöí lùæm. Chaåy Têy, múái saáu
- baãy tuöíi àêìu àaä phaãi ài böå roâng raä caã ngaây àûúâng, chûá àêu coá
àûúåc bïë böìng, öm ùém nêng niu nhû töi bêy giúâ. Ngaây xûa, thêåt ai
cuäng khöí. Baâ töi laâm thúå trong xûúãng quên giúái úã Viïåt Bùæc. Möîi
lêìn Têy múã caân laâ taãn cû, sùæp möåt àöi quang gaánh, hai bïn laâ hai
caái thuáng, möåt bïn cö Quyânh, möåt bïn chuá Duäng, cûá thïë baâ töi
gaánh vaä caã ngaây. Öng töi laâ àaãng viïn tûâ nùm 1939; khaáng chiïën
chöëng Phaáp laâ tónh uyã viïn bñ mêåt trong vuâng àõch chiïëm, àïën khi
caãi caách ruöång àêët thò bõ xûã trñ oan, rêët töåi nghiïåp.
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
10
Nhûng, bêy giúâ thò hònh nhû töi cuäng chùèng coân àûúåc hûúãng
sung sûúáng nûäa. Àïm nùçm, töi coá caãm giaác chïnh vïnh thïë naâo.
Phña baâ, coá húi baâ, nhûng baâ gêìy teo, baâ khöng toãa àuã húi êëm uã töi.
Töi voâng tay öm cöí baâ. Baâ kïu: Kheáo ngheån cöí baâ. Röìi cheáp miïång:
Khöí chaáu töi, àïí baâ lêëy ñt baáo cuä cuãa böë chaáu traãi xuöëng dûúái chiïëu
laâm nïåm cho àúä laånh nheá.
Thêëy töi trùçn troåc, baâ muãi loâng:
- Nhúá meå, haã? Thöi, nguã ài. Nguã ài, chaáu. Trûúác sau röìi thïë
naâo meå chaáu cuäng vïì thöi, chaáu aå. Súâ tai baâ àêy, nguã ài.
Töi súâ tai baâ töi, thay cho moåi khi àöi luác töi súâ tñ meå. Tai baâ
töi to, chaãy daâi, nhû tai Phêåt.
- Baâ úi, taåi sao úã àuöi tai baâ laåi coá löî thuãng, haã baâ?
- Taåi baâ xêu löî tai.
- Xêu thïë naâo, haã baâ?
- Lêëy möåt caái kim, nghiïën rùng laåi, nhúâ ngûúâi ta choåc xuyïn
qua thõt, röìi ruát kim, buöåc möåt voâng chó. Àûúåc mêëy höm chöî êëy
mûng mûng ngûáa ngûáa. Lêëy tay keáo ài keáo laåi voâng chó, ñt lêu thò
caái löî kim àêm röång ra. Luác êëy boã voâng chó, xêu caái cuöëng chiïëu
vaâo.
- Àïí laâm gò húã baâ?
- Àïí àeo khuyïn vaâng khuyïn baåc.
- Meå chaáu khöng coá löî tai. Nhûng cuäng coá möåt àöi khuyïn
vaâng, baâ aå.
- Baâ biïët.
- Höm qua chaáu múã ngùn keáo thêëy àöi khuyïn êëy úã trong caái
höåp bòa àoã àûång huên chûúng cuãa böë chaáu, baâ aå.
- Thêåt û, chaáu?
Baâ töi boâ dêåy, ài túái caái baân nhoã göî mun, böën chên tiïån con
thoi kiïíu cöí, kï úã goác nhaâ, ruát ngùn keáo vaâ àûáng ngêín möåt höìi. Töi
àaä khöng nhêìm. Meå töi àaä cöë yá àïí laåi àöi vêåt baáu êëy cho töi, cho baâ
töi. Khi baâ töi trúã laåi giûúâng nùçm, töi nhêån thêëy mùæt baâ ngêën lïå.
Cuâng vúái àöi khuyïn vaâng, coân möåt maãnh giêëy nhoã chó veãn veån
mêëy doâng chûä cuãa meå töi nhûng rêët naäo loâng maâ sau naây töi múái
àoåc àûúåc:
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
11
"Baâ tha töåi cho con. Con tha töåi cho meå. Thuåy".
Àoåc xong nhûäng doâng chûä êëy, baâ töi cuái xuöëng, àûa tay bûng
lêëy mùæt vaâ nhûäng gioåt nûúác mùæt rêët trong, rêët nùång nhû tûå caái
nguöìn vö têån naâo cuãa nöîi àau vaâ tònh thûúng, loåt qua keä tay baâ, rúi
löåp àöåp xuöëng mùåt chiïëu:
- ÚÁi con úi laâ con úi. Ma quyã naâo aám con hay con ùn phaãi buâa
mï thuöëc luá naâo maâ àïën nöng nöîi naây, húã con? Con úi, Thuåy úi, naâo
con coá phaãi laâ keã tùm töëi, laâ con ngûúâi vuång suy, hû àöën, húã con!
Töi ngêín ngú trong tiïëng khoác than xoát àau, ai oaán cuãa baâ
töi. Chó mang maáng hiïíu rùçng, àaä coá möåt caái gò àoá rêët vö lyá xaãy ra.
Nhûng nhûäng sùæc thaái tinh tïë cuãa tònh caãm, nhûäng caãnh huöëng eáo
le cuãa coäi àúâi, nhûäng khuác mùæc rùæc röëi cuãa caác thûá quan hïå àöëi vúái
töi coân quaá xa laå. Töi khöng biïët giêån, cuäng chûa biïët thûúng. Töi
chó thêëy nhúá meå.
Bêy giúâ boáng hònh meå úã khùæp nhaâ, úã möîi chi tiïët àöì vêåt trong
nhaâ. Caái noán laá múái quang dêìu boáng nhoaáng uáp mùåt vaâo tûúâng.
Dûúái caái giaá àùåt baân thúâ öng coá möåt caái àinh treo chiïëc chòa khoáa
xe àaåp meå vêîn mùæc. Caái tuái lûúái àem ài laâm àïí mua thûác ùn möîi
chiïìu tan têìm meå treo úã ngoaâi caánh cûãa. Caái raá, múái höm naâo meå
mua vïì lêëy dêy àöìng caåp thïm, töi hoãi, meå coân noái: Meå hoåc baâ àêëy,
cuãa bïìn taåi ngûúâi maâ con. Caái gûúng hònh quaã tim meå vêîn soi úã goác
nhaâ. Ngoaâi cûãa coân lùn loác àöi guöëc cao goát dñnh buân àoã múái höm
röìi ài laâm vïì meå ngöìi caåy maäi khöng saåch. Ngoaâi àoá coân con meâo
nhõ thïí àen trùæng tïn laâ Mñ meå mua cuãa möåt ngûúâi baån nùm haâo,
àuáng ngaây möìng möåt thaáng saáu nùm röìi. Con meâo àûúåc baâ töi dêîn
túái trûúác ba öng vua bïëp. Baâ chùæp tay höå noá, baão noá lïî àïí nhêåp
tõch. Giúâ con meâo ngöìi lùång nhòn ra sên. Noá cuäng thêëy vùæng boáng
meå töi.
Húi hûúáng meå töi thêëm nhiïîm trong möîi linh höìn sûå vêåt. Vaâ
töi coá caãm giaác rùçng nöîi nhúá cuãa töi chùèng bao lêu nûäa laâ seä àûúåc
àïìn buâ àêìy àuã. Búãi vò chó nay mai thöi, nhû lúâi baâ töi noái, meå töi seä
quay vïì vúái töi. Quay vïì laâ thïë naâo cuäng öm chêìm lêëy töi, hön lêëy
hön àïí vaâo hai maá töi, vûâa hön vûâa chùçm bùåp, röëi rñt: "aåi con giai
cuãa meå, coá nhúá meå khöng? Meå nhúá con quaá! aåi con choá böng, con
choá xöìm cuãa meå". Baâ töi nhòn caãnh tûúång êëy, nheo mùæt cûúâi: "Thöi,
buöng noá ra maâ ài tùæm rûãa. Röìi töëi tha höì öm êëp nhau maâ lñu lö.
Töi chõu khöng ru nöíi àêu. Hïët caã húi, nûãa àïm coân thao laáo hai
con mùæt, hoãi: "Bao giúâ meå chaáu vïì haã baâ?" Àoá laâ nhûäng lêìn meå töi
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
12
ài thi thúå gioãi úã caác tónh xa trúã vïì. Sau möåt vaâi ngaây xa caách nhúá
mong laâ nhûäng ngaây traân trïì sung sûúáng, vò thoãa loâng mong nhúá
vaâ nhûäng thïí hiïån yïu thûúng.
Caái caãnh êëy röìi seä trúã laåi chûá? Vûâa nghô thïë, töi vûâa àûa mùæt
nhòn cùn buöìng nay böîng nhû röång thïm ra. Vaâ töi àaä chöìm dêåy,
thêåt bêët ngúâ, phong phanh aáo moãng chên àêët, tiïën laåi dûúái caái
khung aãnh gia àònh treo úã bûác tûúâng àöëi diïån vúái giûúâng nguã. Töi
bùæc ghïë, leo lïn àïí nhòn cho roä. Dûúái khung aãnh laâ nhûäng túâ giêëy
baáo cöng, giêëy khen cuãa böë töi. Trong khung kñnh, söë aãnh àaä chùèng
coân nguyïn veån. Coá ba khoaãng tröëng. Töi nhúá lùæm: têëm aãnh to
nhêët laâ hònh nûãa ngûúâi meå töi luác treã. Têëm àùåt ngang chuåp böën
ngûúâi daân haâng: böë töi, töi, meå töi vaâ baâ. Têëm nhoã nhêët laâ hònh töi
khi múái biïët lêîy, hai mùæt traáo trûng nhû hai höåt nhaän, toác tú lú
phú dûång ngûúåc nhû möåt caái búâm. Daåo àoá baâ goåi töi laâ thùçng Tï tï.
Meå töi àaä boåc ba caái aãnh êëy àem ài theo röìi! Àem ài àïí laâm gò nhó?
Baâ töi àûáng àùçng sau töi tûâ luác naâo, cuäng àùm àùm nhòn caái
khung aãnh coá ba khoaãng tröëng. Coá leä baâ nhòn thêëy àiïìu gò àoá buöìn
lùæm, nïn laát sau baâ thúã möåt húi daâi rêët nùång nïì. Baâ baão töi lïn
giûúâng nguã tiïëp ài, gioång baâ ngheån ngaâo, röìi àöåt ngöåt nhû khï àùåc
laåi trong tiïëng haát ru töi:
"Öi Kim Lang, húäi Kim Lang. Thöi thöi thiïëp àaä phuå chaâng
tûâ àêy..."
*
*
*
Muâi hûúng àaä àaánh thûác töi. Àoá laâ muâi thúm man maác cuãa
trêìm úã neán hûúng voâng thùæp trïn baân thúâ öng töi. Baân thúâ laâ möåt
têëm göî moãng àùåt trïn möåt caái giaá àúä bùçng sùæt, sún xanh, bùæt vñt
vaâo tûúâng. Cöng trònh naây do böë töi laâm, theo yïu cêìu cuãa baâ töi,
höìi gia àònh töi múái doån àïën cùn höå naây. Àûúåc doån àïën núi úã múái,
viïåc àêìu tiïn baâ töi lo laâ lêåp baân thúâ vaâ cuáng töí tiïn. Baâ baão: trêìn
sao êm vêåy, phaãi baáo cho cuå, kyå, tiïn töí biïët núi ùn úã, àïí caác cuå ài
laåi vúái con chaáu. Thïm nûäa, baâ cûúâi hoám heám: àêët coá thöí cöng, coá
chuã àêët, mònh àïën úã cuäng nïn baáo cho ngûúâi ta biïët, ùn úã nhû thïë
múái laâ troån veån lyá tònh... Coá gò nùång nïì àêu maâ baão mï tñn. Ngaây
rùçm muâng möåt, ñt thanh böng hoa quaã àêìu muâa baâ trñch lûúng hûu
ra mua vïì, trûúác laâ cuáng caác cuå, sau laâ con chaáu hûúãng löåc, mêët
maát töën keám gò.
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
13
Trïn caái baân thúâ möåc maåc êëy, coá möåt baát hûúng men xanh vaâ
caái baâi võ trong àùåt aãnh öng nöåi töi. aãnh öng nöåi töi to, roä tûâng neát
löng maây. Àoá laâ möåt khuön mùåt thoaåt nhòn töi cûá ngúä laâ böë töi.
Cuäng gûúng mùåt vuöng, quai haâm röång, goâ muäi cao, thùèng vúái hai
con mùæt quùæc lïn nhû giêån dûä àiïìu gò vaâ vêìng traán cao coá ba àûúâng
nhùn ghi laåi möåt dêëu vïët buöìn àau, phuâ húåp vúái neát vaåc sêu hai
bïn meáp, nhû chûáng cûá cuãa möåt niïìm êín ûác sêu kñn.
Muâi hûúng ngaát ru höìn töi. Töi bêng lêng nûãa thûác nûãa nguã.
Vaâ trong traång thaái chêåp chúân êëy, töi nghe thêëy gioång baâ töi úã àêu
àoá, àûát nöëi, xa gêìn böìng bïình:
- Öng Laång úi... Öng söëng khön chïët thiïng, phuâ höå cho töi,
cho con chaáu tai qua naån khoãi, maånh chên khoãe tay, khön ngoan
saáng laáng... Öng úi, con chaáu nhaâ ta vò sinh ra úã thúâi buöíi khoá
khùn naây, hay vò noá traái tñnh khaác nïët, maâ sinh ra nhiïìu àiïìu luãng
cuãng thïë û, öng? Hay laâ hoå Laä nhaâ mònh, mêëy àúâi nay àïìu bõ caái
dúáp laâ tiïn trùæc trúã, hêåu múái thaânh, húã öng? öng úi, luác naây ruöåt
gan töi tan naát, luá lêîn caã. Öng thò úã xa, êm dûúng caách trúã. Con caái
thò möîi àûáa möîi ngaã. Múái àêy, con dêu caã cuãa öng, ma àûa löëi quyã
dêîn àûúâng thïë naâo maâ àûúâng saáng khöng ài...
Baâ töi àang têm sûå vúái öng töi, ngûúâi àaä khuêët tûâ rêët lêu
trûúác khi töi chaâo àúâi. Öng töi mêët úã trïn Phuá Thoå. Chön úã àoá. Caãi
taáng cuäng úã àoá. Ngoaãnh ài ngoaãnh laåi mêëy chuåc nùm, àïën luác
muöën àûa haâi cöët öng vïì gêìn, lïn tòm thò khöng thêëy. Meå töi hoaãng
höìn ài xem boái, thêìy boái phaán: möå cuå tam àaåi mêët nêëm, con chaáu
khöng ra gò röìi. Baâ töi àêm lo, cêët cöng ài tòm böën nùm lûúåt, coá
lûúåt àaâo túái nùæp tiïíu röìi múái biïët laâ nhêìm, àaânh vöåi lêëp ài. Cuöëi
cuâng trûúác khi nhêåp nguä, böë töi nghó liïìn hai pheáp, suåc khùæp
quanh vuâng theo trñ nhúá vaâ hoãi han caác cuå giaâ coân söëng. Cuöëi cuâng
tòm àûúåc. Böå haâi cöët öng töi coân àeåp lùæm vaâ nguyïn veån caã. Khöng
thïí lêîn àûúåc, baâ töi baão: caái hoa cuãa öng coá möåt vïët raån úã sau soå, àoá
laâ vïët thûúng do mêåt thaám Têy noá àaánh, khi coân söëng, trúã trúâi öng
vêîn hay kïu àau àêìu laâ vêåy. Cuäng khöng thïí lêîn àûúåc böå xûúng
sûúân öng töi, úã phña bïn traái coá möåt chiïëc bõ gaäy. Baâ töi tûå tay rûãa
nûúác thúm, nûúác vang böå haâi cöët öng töi, xïëp laåi vaâo tiïíu saânh röìi
àûa lïn taáng taåi Yïn Kyâ - nghôa trang cuãa thaânh phöë.
Yïn Kyâ caách nhaâ töi baãy mûúi cêy söë. Baâ töi baão, xa thïë,
nhûng öng töi vêîn ài ài vïì vïì vúái con chaáu. Baâ töi biïët caách múâi
öng vïì. Hai ngûúâi nhû coá aám hiïåu riïng. aám hiïåu riïng àoá laâ baâi
khêën. Baâ töi daåy böë meå töi baâi khêën àoá. Baâ baão: phaãi khêën àuáng
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
14
baâi thò khi chïët höìn múái vïì vúái con chaáu àûúåc. Bùçng khöng dêîu coá
möí ba boâ chñn trêu cuáng giöî, gia tiïn cuäng chó àûáng ngoaâi cûãa nhòn
con chaáu trong nhaâ maâ khoác thöi.
Böë töi thuöåc ngay baâi khêën. Meå töi cheáp ra giêëy, hoåc thuöåc
loâng, nhûng àûúåc vaâi bûäa laåi quïn. Chùæp tay trûúác baân thúâ öng, chó
biïët lêím nhêím: Höm nay laâ ngaây... chuáng con laâ... nguå taåi buöìng
12, nhaâ B16, phûúâng Ngoåc Sinh...laâm mêm cúm múâi öng...
*
*
*
Gia àònh töi úã cùn buöìng söë 12 trong daäy nhaâ möåt têìng daâi
thûúåt, maái ngoái àaä moåc rïu xaám, àêìu höìi coá keã chûä B16. Coá àïën
mêëy chuåc daäy nhaâ mang kyá hiïåu B. Laåi mêëy chuåc daäy hai têìng
mang kyá hiïåu A. Nhaâ mang kyá hiïåu C laâ nhaâ nùm têìng, cuäng coá
àïën hún chuåc caái. Têët caã húåp laåi, cuâng vúái möåt khu laâng cöí xûa,
thaânh phûúâng Ngoåc Sinh úã ngoaåi vi thaânh phöë.
Cùn buöìng chñnh cuãa gia àònh töi röång hai mûúi tû meát
vuöng. Tûâ sên vaâo, qua noá, àïën caái sên nhoã, bûúác vaâo khu phuå
röång hún chuåc meát vuöng nûäa, göìm bïëp, bïí nûúác, nhaâ tùæm, buöìng
vïå sinh, nhaâ kho. Trûúác cùn buöìng chñnh coá möåt haânh lang nhoã.
Ngoaâi nûäa laâ caái sên àêët, möîi chiïìu röång àöå ba meát. Chûâa möåt löëi
ài nhoã úã giûäa, coân laåi àêët àûúåc cuöëc lïn àaánh thaânh luöëng, baâ töi
heâ thò gieo rau dïìn, rau àay, àöng thò tröìng su haâo, caãi bùæp, khi
giaân mûúáp, luác giaân su su, muâa naâo thûác êëy, chõu khoá boán chùm
cuäng àuã rau ùn cho caã nhaâ.
Böë meå töi laâ thúå gioãi nïn àûúåc ûu tiïn phên phöëi cùn höå naây.
Thoaåt àêìu múái chó coá böë meå töi, töi vaâ baâ nöåi töi. Baâ töi vïì hûu àaä
lêu, baâ thñch söëng úã quï hún. Baâ vêîn noái: vò thûúng töi laâ chaáu àñch
tön vaâ nghô rùçng thïë naâo röìi böë töi cuäng nhêåp nguä, nïn múái rúâi quï
lïn àêy úã vúái böë meå töi. Baâ töi lïn ñt lêu thò cö Quyânh, chuá Duäng
hïët nùm hoåc cuäng lïn úã cuâng. Saáu ngûúâi úã, húi chêåt möåt tñ, nhûng
vui lùæm. Nhûng caãnh sum hoåp chó coá àûúåc hún möåt nùm. Hïët lúáp
mûúâi, cö Quyânh xung phong ài xêy dûång nöng trûúâng úã miïìn nuái
Lao Cai. Chuá Duäng thi àöî àaåi hoåc, nhûng laåi nghe theo lúâi ruã rï
cuãa baån beâ, boã hoåc, lïn Thaái Nguyïn, xin vaâo àoaân àõa chêët ài tòm
sùæt. Tñnh chuá tûâ beá àaä thñch phiïu lûu maåo hiïím vaâ thñch caái gò laâ
bêët kïí. Böë töi bûåc vúái chuá Duäng lùæm. Mùæng laâ àöì ngu xuêín. Röìi àe:
maây seä ên hêån suöët àúâi. Chuá töi cùi laåi. Böë töi doåa: tao seä àïì nghõ
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
15
àoaân àõa chêët àuöíi maây. Gay gùæt quaá. Baâ töi nûúác mùæt lûng troâng,
than: nhaâ hoå Laä khaác ngûúâi quaá, caác con aâ.
Hoå Laä naâo? Khaác ngûúâi laâ thïë naâo? Luác àoá töi chûa àuã sûác
hiïíu hïët ngoån ngaânh doâng hoå nhaâ töi vaâ nhûäng yá tûá êín chûáa cuâng
nöîi niïìm lo ngaåi trong cêu noái cuãa baâ töi.
Bêy giúâ, trong cùn buöìng naây chó coân laåi baâ töi vaâ töi, hai caái
söë phêån cö leã, hêím hiu giûäa möåt gia saãn ngheâo naân, trong tònh
caãnh àau buöìn, vö voång. Bêy giúâ, quanh töi tröëng traãi quaá.
*
*
*
Lúán lïn chuát nûäa thò töi hiïíu rùçng: chùèng phaãi tûâ ngaây meå
töi boã nhaâ ài, töi vaâ baâ töi múái lêm vaâo caãnh ngheâo. So vúái nhiïìu
gia àònh, gia àònh töi, möåt gia àònh thúå thuêìn tuyá, ñt nhêët laâ hai
àúâi thúå, laâ rêët ngheâo. Ngoaâi àöìng lûúng, mêëy luöëng rau trûúác nhaâ,
chùèng coân möåt nguöìn thu nhêåp naâo nûäa. Bêy giúâ, sau khi böë töi ài
böå àöåi, meå töi boã nhaâ ài, thò ngay àïën àöìng lûúng cuäng chùèng coân.
Chó coân möåt nguöìn thu duy nhêët, may maâ coá nguöìn thu êëy, àoá laâ
lûúng hûu cuãa baâ töi. Lûúng hûu ñt oãi lùæm, may ra chó àuã mua gaåo
cho hai baâ chaáu.
Tònh thïë thêåt laâ quêîn baách. Sau höm meå töi boã ài àaä coá
nhûäng luác baâ töi ngöìi thêîn thúâ haâng giúâ liïìn. Röìi töi thêëy baâ töi luåc
ngùn keáo, lêëy giêëy buát loå moå viïët. Töi hoãi, baâ baão: baâ viïët thû cho
cö Quyânh, chuá Duäng. Nhûng viïët àûúåc ba böën doâng, baâ laåi buöng
buát, voâ giêëy, neám vaâo chêåu raác. Baâ baão: thöi, viïët laâm gò nhûäng
chuyïån buöìn. Vúái laåi gêìn àêy nghe tin ngûúâi ta noái chuá Duäng àaä ài
böå àöåi àùåc cöng röìi, khöng coân úã Thaái Nguyïn vúái àoaân àõa chêët
nûäa, vaâ cuäng khöng coá àõa chó. Coân cö Quyânh, cuäng àûâng àïí
chuyïån buöìn cuãa mònh aãnh hûúãng àïën cöng taác, sûác phêën àêëu cuãa
cö. Nhaâ mònh àaä àïën nöîi naâo. Baâ noái vêåy, móm cûúâi vaâ nhòn xung
quanh nhaâ nhû coá yá kiïím kï. ûâ, coân caái xe àaåp Eska, coân àöi
khuyïn, coân caái quaåt trêìn... coân haâng xoám vúái nhûäng ngûúâi töët khi
cú nhúä àïìu coá thïí vay giêåt taåm àûúåc. Tuy vêåy, phoâng xa vaâ àïí coá
khoaãn vöën sinh laäi àïìu àïìu, trûúác hïët phaãi baán caái xe àaåp ài àïí lêëy
tiïìn gûãi tiïët kiïåm lêëy lùi haâng thaáng. ûâ, caái xe àaåp, möåt khoaãn tiïìn
àaáng kïí àêëy. Nhûng xem ra baâ muöën baán lùæm maâ vêîn coá veã aáy
naáy. Sau naây, töi múái biïët rùçng, baâ cûá nhòn caái xe àaåp laâ laåi àau
nhoái trong loâng, noá laâ caái vêåt chûáng nguöìn cún cuãa àiïìu tai biïën
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
16
trong nhaâ, chó muöën baán quaách ài cho noá khuêët mùæt. Nhûng, baâ laåi
aái ngaåi cho töi, vò nghô rùçng noá laâ caái xe sau naây töi cêìn coá. Cuöëi
cuâng, baâ baão töi: Ngûúâi coân cuãa coân, chaáu aå. Sau naây baâ sùæm cho
caái xe àaåp bùçng mêëy êëy chûá. Töi chùèng nghô ngúåi gò.
Ngûúâi mua xe vûâa nghe húi coá baâ cuå muöën baán xe, àïën ngay
lêåp tûác. Àoá laâ möåt ngûúâi àaân öng rùng maâu àöìng gó, möi cùån quïët
trêìu, mùæt cùåp keâm, mùåc böå quêìn aáo ta nhuöåm maâu dêu da, vûâa
lùèng vûâa heân. Ngûúâi tröng nhû laâm nghïì laái trêu naây coá têåt
ngûúäng thiïn nïn cûá vaác mùåt ngoá nhòn trêìn nhaâ. Laát sau thò mùæt
öng lia ngang lia doåc, nhû kiïím soaát àaánh giaá gia caãnh ngûúâi baán
xe. Cuöëi cuâng öng múái súâ àïën caái xe. Buáng tay vaâo tûâng caái tuyáp
khung xe, lùæng tai nghe rêët kyä. Nhêëc yïn xe lïn, dêën baân àaåp,
nhòn caái baánh xe quay tñt loang loaáng, àaánh giaá àöå trún cuãa truåc
xe. Gêåt gêåt möåt höìi röìi öng múái àeâ caã hai baân tay lïn tay laái êën
xuöëng vaâ nñn húi dêån dêån, àïën àoã bûâng caã mùåt. Chaán chï öng múái
xõt möåt tia nûúác boåt, àêåp tay lïn yïn xe, uïí oaãi:
- Cuå noái bao nhiïu caái xe taâng naây?
- Thò öng thêëy àaáng bao nhiïu cûá giaã.
- Ö hay! Nhaâ haâng muöën baán thò phaãi gioáng lïn möåt tiïëng,
khaách mua múái biïët àûúâng maâ giaã chûá. Chùèng haån, nghòn möët,
nghòn hai... hay laâ baãy trùm, taám trùm.
Roä laâ gioång laái buön chuyïn nghiïåp. Xe naây maâ baãy trùm,
taám trùm, nghòn möët, nghòn hai. Baâ töi hoãi doâ cö Àaåi Baâng bïn
haâng xoám, cö baão ñt ra cuäng phaãi hai ngaân rûúãi. Chùæc ngûúâi mua
naây tûúãng coá thïí bõp àûúåc baâ töi. Öng ta àêu coá biïët, baâ töi thêåt
thaâ nhûng khöng dïî àïí ai bùæt naåt, ùn hiïëp mònh. Chùèng noái chùèng
rùçng, baâ töi kheä gaåt tay öng, dùæt luön chiïëc xe tûâ ngoaâi sên vaâo
nhaâ.
- Kòa... cuå àem xe ài àêu thïë?
- Öng khöng biïët ngûúâi biïët cuãa, mua sao àûúåc maâ mua.
Öng khaách nhoai ngûúâi, giûä caái yïn xe, leâ nheâ:
- Ö hay, thò töi àaä noái gò àêu...
- Xe thïë naây maâ daám noái laâ xe taâng thò coá àuáng laâ khöng biïët
cuãa khöng?
Öng laái hñp hai con mùæt khoaái traá, röìi vûâa chêëm keä mùæt vûâa
cûúâi cêìu taâi: - Thò cuäng phaãi noái thïë chûá. Chùèng nheä töi khen àïí cuå
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
17
vaác mùåt lïn laâm cao aâ. Thöi thïë naây... cuå cho möåt tiïëng, àuáng giaá,
töi traã tiïìn dùæt xe ài ngay, khöng nhuâng nhùçng lúâi qua tiïëng laåi
nûäa.
Öng ta xùæn tay aáo, ra veã caã quyïët. Thêëy tay öng khöng coân
giûä yïn xe, baâ töi àêíy luön chiïëc Eska vaâo hiïn. Öng khaách höët
hoaãng bûúác theo, miïång kïu: "kòa, ú kòa". Baâ töi quay laåi: - Hai
nghòn àuáng, öng coá lêëy thò traã tiïìn!
Öng khaách sûäng laåi, giú hai tay lïn trúâi vúâ vônh: - Öi giúâi! Xe
cuå àùæt hún vaâng mûúâi kia aâ!
- Thò thöi vêåy!
- Thöi thò thöi, chûá töi thiïëu gò núi mua.
- Vêng, öng khöng ùn giaá êëy thò töi àêu coá eáp.
- Nhûng maâ cuå úi, - öng khaách nhùn nhoá. - Cuå noáng tñnh quaá
àêëy. Àúâi thuúã nhaâ ai, ra giaá laåi khùng khùng möåt lúâi thïë àûúåc!
- Nhûng öng mua thêåt hay vúâ? Mua àïí duâng hay àïí buön
naâo?
- Caái sûå ài buön hay khöng noá khöng quan troång! Quan troång
laâ tiïìn naâo cuãa êëy, cuå aå.
- Thò chñnh thïë töi múái noái giaá laâ hai nghòn.
- Chêåc! Thò cuå cuäng phaãi àïí chaáu nhêín nha möåt tñ chûá. Möåt
àöëng tiïìn àêëy chûá ñt aâ!
Mùæt öng khaách laåi tñt laåi. Roä laâ öng àaä àaánh húi thêëy möåt
moán húâi. Vaâ kïët thuác cuãa möåt höìi coâ keâ, chiïëc xe ngaä giaá möåt nghòn
chñn trùm àöìng. Tuy vêåy khi traã tiïìn, öng khaách laåi búát nùm chuåc;
baâ töi àoâi, nhêët àõnh öng khöng chõu traã, öng baão laâ àïí lêëy may, laâ
tiïìn cheâ laá vaâ àoá laâ luêåt mua baán xûa nay.
Baâ töi cheåp miïång maát meã:
- Öng quaá àaân baâ. Chùæc laâ baâ vúå àûúåc ún nhúâ öng lùæm nhó!
Öng khaách nhe haâm rùng maâu àöìng gó, cûúâi:
- Thò cuå quaá àaân öng!
Baâ töi bêåt cûúâi theo öng khaách. Chuyïån cuäng vui vui àêëy nhó.
Coân vui hún nûäa laâ khi dùæt xe ra cöíng, öng böîng nñu baâ töi laåi, húi
cuái xuöëng, theä thoåt:
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
18
- Cuå úi, cuå giuáp con tñ nheá. Nghe noái phûúâng Ngoåc Sinh naây
coá möåt xoám tïn laâ xoám Têy, nghôa laâ toaân nhûäng gia àònh úã Têy vïì,
lùæm haâng ngoaåi muöën baán lùæm. Cuå biïët cuå maách möëi, con xin soâng
phùèng tiïìn traâ laá vúái cuå.
*
*
*
Bêy giúâ thò phûúâng Ngoåc Sinh cuãa töi àaä khaác höìi êëy lùæm röìi.
Tuy vêåy töi vêîn coân nhúá caái khung caãnh daåo àoá, khi phûúâng naây
múái thaânh lêåp, moåi viïåc coân chûa vaâo cú nguä, coân rêët nhiïìu àiïìu vö
lyá, bûåc mònh vaâ buöìn cûúâi nûäa.
Nhû töi àaä noái úã trïn, phûúâng Ngoåc Sinh cuãa töi göìm coá laâng
Ngoåc Sinh cöí xûa vaâ khu têåp thïí múái xêy dûång vaâ ngûúâi múái doån
àïën, hêìu hïët laâ caán böå, cöng nhên viïn nhaâ nûúác. Nhû nhiïìu
phûúâng, phûúâng Ngoåc Sinh cuäng coá àuã böå maáy haânh chñnh vaâ caác
hoaåt àöång vùn hoáa, kinh tïë, xù höåi. Coá truå súã uãy ban nguyïn laâ caái
àònh laâng. Coá möåt cûãa haâng húåp taác xaä mua baán vöën laâ nhaâ kho
cuãa húåp taác xaä tröìng rau nay àaä giaãi taán vò hïët àêët nöng nghiïåp.
Coá möåt trûúâng mêîu giaáo àùåt úã trong ngöi chuâa laâng. Trûúâng phöí
thöng cú súã luác àoá múái chó laâ àaám àêët caånh khu A, bïn búâ möåt höì
nûúác ngûúâi ta àang dûå àõnh seä cùæm àêët lêåp chúå.
Töi ñt vaâo laâng. So vúái caác khu têåp thïí múái xêy dûång thò söë
ngûúâi úã trong laâng ñt lùæm. Khu têåp thïí höìi àoá àaä coá haâng trùm gia
àònh àïën úã. Tuy laâ gaåch àaá xêy dûång coân àang ngöín ngang, nhûng
cuäng hònh thaânh caác khu A, B, C. Khu B toaân nhaâ möåt têìng. Noá
chñnh laâ caái xoám Têy maâ öng khaách mua xe úã nhaâ töi noái túái àêëy.
Goåi noá laâ xoám Têy laâ noái quaá cho noá. Quaã laâ coá nhiïìu gia
àònh úã àêy ài hoåc, ài cöng taác, ài húåp taác lao àöång úã nûúác ngoaâi vïì
thêåt. Coá nhiïìu nhaâ rêët giaâu. Àoá laâ nhûäng ngûúâi coá möåt thúâi gian
daâi úã Myä, Nhêåt, Thuåy Àiïín, Phaáp, Anh, Têy Àûác. Nhaâ naâo cuäng tivi maâu, xe "Cuáp", maáy quay bùng. Coá nhaâ coá caã vi-àï-ö. Nhaâ naâo
cuäng nuöi choá caãnh, choá baão vïå. Nhûng hoå chó chiïëm söë ñt trong
àöng àaão söë ngûúâi úã àêy.
ÚÃ àêy coá àuã caã caác têìng lúáp, caác thaânh phêìn, caác nghïì nghiïåp
khaác nhau, vaâ àa söë chó thuöåc lúáp ngûúâi àuã ùn thöi. Nïëu noái túái caái
àùåc sùæc úã phûúâng töi thò nïn kïí vïì lúáp ngûúâi giaâ, hay goåi laâ caác cuå,
caác öng àaä vïì hûu trñ.
http://ebooks.vdcmedia.com
CÖI CUÁT GIÛÄA CAÃNH ÀÚÂI
19
Ngaây, ai coân treã àïìu ài laâm. úã nhaâ chó coân boån treã con chuáng
töi vaâ caác cuå giaâ. Caác cuå giaâ cuäng coá thïí chia laâm hai loaåi: loaåi giaâu
coá, vïì hûu röìi laåi nùæm giûä quyïìn chûác trong phûúâng, vaâ loaåi àöng
àaão nhûäng ngûúâi sau mêëy chuåc nùm cöëng hiïën sûác lûåc, trñ tuïå cho
àêët nûúác, coá khi giûä nhûäng cûúng võ cao trong chñnh quyïìn, quên
àöåi, bêy giúâ trúã vïì võ trñ cöng dên, vêîn laâ con ngûúâi trung thûåc,
giaãn dõ, chñ cöng vö tû, söëng àaåm baåc vïì vêåt chêët, nhûng têm höìn
thanh cao, trong saáng.
Tiïu biïíu cho loaåi thûá nhêët laâ öng Luöng. Öng Luöng nguyïn
laâ ngûúâi laâng Ngoåc Sinh, àaä cöng taác úã ngaânh ngoaåi giao haâng ba
chuåc nùm, trong àoá gêìn hai chuåc nùm laâm cöng viïåc haânh chñnh úã
Sûá quaán Viïåt Nam taåi caác nûúác Têy Àûác, Phaáp, öë-xtú-ra-li-a, hiïån
thúâi laâ chuã tõch phûúâng naây. Öng naây giaâu coá nheä nhêët caái khu
àûúåc mïånh danh laâ xoám Têy naây. Nhaâ öng kñn cöíng, cao tûúâng.
Qua ba lúáp cûãa sùæt múái vaâo àûúåc túái sên. Maãnh chai tua tuãa sùæc
rúån trïn voâng tûúâng vi, trïn nûäa laâ dêy theáp gai giùng xin xñt.
Nghe noái öng coá möåt chuâm chòa khoáa hai mûúi möët chiïëc. Nghôa laâ
nhaâ öng coá àïën tûâng êëy chiïëc khoáa. Vaâo àïën buöìng nguã cuãa öng
phaãi qua baãy lêìn cûãa coá khoaá nöíi khoaá chòm. Töi biïët öng vò möåt
lêìn baâ töi dêîn töi àïën nhaâ öng àïí hoãi caách thûác xin hoåc mêîu giaáo
cho töi. Baâ töi goåi cöíng möåt thöi möåt höìi múái thêëy öng mùåc böå pigia-ma, lïåt xïåt àöi deáp töng ài ra. Baâ töi tranh thuã hoãi luön. Öng
chuã tõch chùèng theâm múã cöíng, cuäng chùèng nghe baâ töi noái, àûa tay
hêët hêët nhû xua àuöíi: "Coá gò seä coá thöng baáo nheá". Baâ töi hoãi möåt
cêu nûäa, öng liïìn cau mùåt, sùéng: "Àïën maâ hoãi chi höåi phuå nûä caác
baâ êëy". Baâ töi bûåc: " öng laâm viïåc hay öng gùæt nguã àêëy". Thïë laâ öng
sûãng cöì, quaát: "Naây, baâ muöën laâm viïåc thò ra truå súã nheá. Àûâng coá
dên chuã quaá trúán!" Caác cuå úã töí hûu coá veã khöng ûa öng Luöng. Töi
biïët vêåy vò caác cuå hay àïën troâ chuyïån vúái baâ töi vaâ cuäng hay gùåp
nhau baân baåc cöng viïåc úã caái thû viïån gia àònh cuãa cuå giaáo Nhiïn,
núi töi thónh thoaãng coá qua laåi. Cuå giaáo Nhiïn laâ möåt con ngûúâi rêët
àùåc sùæc. Chùèng hiïíu tïn cuå laâ gò, nhûng moåi ngûúâi àïìu goåi cuå laâ cuå
Höìn Nhiïn. Cuå Höìn Nhiïn cao nhû con haåc thúâ, phaãi àïën thûúác
taám, tñnh tònh höìn nhiïn, vaâ höìn nhiïn nhêët laâ cuå lêåp ra caái thû
viïån riïng, cho caã phûúâng mûúån saách, goåi laâ Höìn Nhiïn gia àònh
thû viïån. Cuå laâ nhaâ giaáo, vïì hûu àaä hún chuåc nùm, nay àaä baãy
mûúi taám tuöíi, doån àïën phûúâng naây, thêëy moåi ngûúâi lú laâ viïåc àoåc
saách quaá, thïë laâ cuå múã tuã saách riïng, lêåp phoâng àoåc, phoâng mûúån
cho dên, nhêët laâ treã con trong phûúâng. Cuå chùèng lêëy tiïìn thuï gò
sêët. Cuäng chùèng àoâi phûúâng phaãi àoáng goáp. Chó yïu cêìu: giûä saách
http://ebooks.vdcmedia.com
Ma Vùn Khaáng
20
cêín thêån. Nhaâ cuå ngùn àöi, buöìng ngoaâi coá tuã saách, coá giaá treo baáo.
Trong caái diïån tñch nho nhoã êëy cuäng àuã caã caác loaåi saách hay tiïu
biïíu cho nhiïìu nïìn vùn hoáa maâ cuå àaä tñch luäy möåt àúâi. Vúái treã con
thò àuã, tûâ Khöng gia àònh, Bu-ra-ti-nö, Truyïån cöí Grim, Baåch
Tuyïët vaâ baãy chuá luân... àïën Têy Du, Tam Quöëc...
Theo gûúng cuå Höìn Nhiïn, öng Vinh, àaåi taá phaáo binh cuåt
tay múái nghó hûu, àûúåc caác cuå goåi laâ öng Vinh phaáo, àûáng ra huêën
luyïån thïí duåc cho treã con trong phûúâng. Öng Vinh coân treã, tröng
chûa túái nùm mûúi, coá gioång cûúâi rêët vang, khoãe. Cuåt möåt tay traái
gêìn túái khuyãu nhûng öng cuöëc àûúåc àêët, gaánh àûúåc nûúác, laåi chúi
àûúåc caã boáng chuyïìn. Cuå Höìn Nhiïn chêåc lûúäi: "Dïî chó coá moán xaâ
àún laâ öng chõu". Öng Vinh phaáo gêåt àêìu, chõu cuå Höìn Nhiïn taâi.
Cuå Höìn Nhiïn lùæc àêìu: "Taâi phaãi laâ öng, öng Vinh phaáo aå. Öng múái
thêåt laâ möåt tay gêy dûång cú àöì. Bêëy lêu bïí Súã, söng Ngö tung
hoaânh". Thêåt hoám hónh quaá. Moåi ngûúâi cûúâi vang. Cuå Höìn Nhiïn
kïí: "êëy thïë, coá öng giaáo daåy vùn cêëp 2, àoåc cêu àoá, giaãng cho hoåc
sinh rùçng: àoá laâ vò Tûâ Haãi laâ thûúng binh cuåt tay!" Moåi ngûúâi cûúâi
sùåc suåa. Cuå Höìn Nhiïn kïët luêån: "Saách khöng àoåc thò dên trñ múã
mang sao àûúåc". Öng Vinh phaáo àoåc möåt cêu tiïëng Phaáp. Cuå Höìn
Nhiïn vöî tay hoan hö: "Hay lùæm! Möåt têm höìn trong saáng trong
möåt thên thïí traáng cûúâng!".
Thïë laâ tûâ àêëy caác cuå trong phûúâng töi chia nhau vaâo hai cöng
viïåc: reân luyïån thên thïí vaâ múã mang têm trñ cho mònh vaâ moåi
ngûúâi, nhêët laâ cho treã em.
http://ebooks.vdcmedia.com
- Xem thêm -