Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Cơ sở lý luận về quản lý môi trường, quản lý rác thải...

Tài liệu Cơ sở lý luận về quản lý môi trường, quản lý rác thải

.DOC
65
60
121

Mô tả:

Më ®Çu Hµ Néi - Thñ ®« cña Níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ chÝnh trÞ cña c¶ níc. Tõ n¨m 1954, Hµ Néi ph¸t triÓn kh«ng ngõng nhÊt lµ trong vµi thËp kû võa qua tèc ®é ®« thÞ ho¸ vµ c«ng nghiÖp ho¸ ë Hµ Néi t¨ng nhanh. DiÖn tÝch cña néi thµnh ®· më réng tõ 12 km2 vµo n¨m 1954 lªn 56,67 km2 hiÖn nay vµ sÏ lµ 150 km2 vµo n¨m 2020. D©n sè cña néi thµnh còng t¨ng tõ 250.000 ngêi vµo n¨m 1954 lªn 1.100.000 ngêi hiÖn nay, kho¶ng 1.500.000 ngêi vµo n¨m 2010 vµ sÏ kho¶ng 1.800.000 ngêi vµo n¨m 2020. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña Hµ Néi gãp phÇn to lín vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña khu vùc vµ ®Êt níc. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®· cã nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc tíi m«i trêng tù nhiªn cña thµnh phè. B¶o vÖ m«i trêng, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ngµy nay ®· trë thµnh chiÕn lîc mang tÝnh toµn cÇu, kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò riªng cho tõng quèc gia vµ tõng khu vùc, thµnh phè. B¶o vÖ m«i trêng tù nhiªn nh nguån níc, kh«ng khÝ, ®Êt ®ai, sù ®a d¹ng sinh häc … lµ nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng nh÷ng chØ liªn quan tíi chÊt lîng m«i trêng hiÖn t¹i mµ cßn lµ viÖc b¶o vÖ c¸c nguån trªn cho c¸c thÕ hÖ mai sau. B¶o vÖ m«i trêng Hµ Néi g¾n liÒn víi viÖc qu¶n lý chÊt th¶i trong ®ã cã r¸c th¶i lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò lín cña Hµ Néi ngµy nay. R¸c th¶i kh«ng nh÷ng lµ mét trong nh÷ng nguån g©y nªn sù suy tho¸i m«i trêng mµ cßn cã nhiÒu hiÓm ho¹ ®èi víi søc khoÎ cña céng ®ång d©n c ®« thÞ. Trong c«ng t¸c qu¶n lý r¸c th¶i hiÖn nay vÊn ®Ò xö lý r¸c th¶i sinh häc lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc trong ®êi sèng x· héi. Trong nh÷ng n¨m võa qua, c¸c cÊp c¸c ngµnh cña Thµnh phè ®· hÕt søc cè g¾ng trong viÖc xö lý r¸c th¶i, tuy nhiªn do c¸c nguyªn nh©n vÒ kinh phÝ còng nh c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai … viÖc xö lý r¸c th¶i vÉn ch a ®îc thùc hiÖn triÖt ®Ó. Trong viÖc xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t nh÷ng n¨m qua cho thÊy r»ng ph¬ng ph¸p xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t lµm ph©n h÷u c¬ cã tÝnh kh¶ thi cao. ChÕ biÕn r¸c sinh ho¹t lµm ph©n h÷u c¬ mét mÆt gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò m«i trêng, mÆt kh¸c ®· tËn dông ®îc c¸c phÇn cã Ých trong r¸c th¶i ®Ó cho môc ®Ých ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña Thµnh phè. §©y lµ mét híng ®i ®óng ®¾n nh»m gi¶i quyÕt triÖt ®Ó vÊn ®Ò r¸c th¶i ®« thÞ. 1 Th¸ng 7 n¨m 1997, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t ®· lµm viÖc víi §oµn ®¹i biÓu cña ChÝnh phñ T©y Ban Nha ®Ó x©y dùng ch¬ng tr×nh ODA cña T©y Ban Nha cho ViÖt Nam, trong ®ã cã dù ¸n xö lý r¸c th¶i cña thµnh phè Hµ Néi. Thùc hiÖn th«ng b¸o sè 4027/BKH - KT§N - 3 ngµy 05 th¸ng 7 n¨m 1997 cña Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t, thµnh phè Hµ Néi ®· tiÕn hµnh cho nghiªn cøu kh¶ thi dù ¸n: X©y dùng vµ n©ng cÊp c¸c nhµ m¸y xö lý r¸c th¶i thµnh ph©n bãn h÷u c¬ trong khu«n khæ xin vèn ODA cña ChÝnh phñ T©y Ban Nha. Dù ¸n N©ng cÊp Nhµ m¸y xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t lµm ph©n bãn h÷u c¬ t¹i CÇu DiÔn nµy lµ giai ®o¹n I trong ch¬ng tr×nh ODA cña ChÝnh phñ T©y Ban Nha cho ViÖt Nam. 2 Ch¬ng I C¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý m«i trêng, qu¶n lý r¸c th¶i I. C¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý m«i trêng 1. M«i trêng lµ g× Theo ®Þnh nghÜa cña LuËt b¶o vÖ m«i trêng ®îc th«ng qua ngµy 27-121993 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 10-1-1994 th×: "M«i trêng bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ yÕu tè vËt chÊt nh©n t¹o quan hÖ mËt thiÕt víi nhau bao quanh con ngêi, cã ¶nh hëng tíi ®êi sèng, s¶n xuÊt, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ngêi vµ thiªn nhiªn. 2. Kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý m«i trêng a. §Þnh nghÜa Qu¶n lý m«i trêng lµ sù ho¹t ®éng liªn tôc, cã tæ chøc vµ híng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý m«i trêng lªn c¶ ngêi vµ céng ®ång ngêi tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn trong hÖ thèng m«i trêng vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý m«i trêng, sö dông mét c¸ch tèt nhÊt mäi tiÒm n¨ng vµ c¬ héi nh»m ®¹t ®îc môc tiªu qu¶n lý m«i trêng ®· ®Ò ra phï hîp víi luËt ph¸p vµ th«ng lÖ hiÖn hµnh. b. Thùc chÊt cña qu¶n lý m«i trêng XÐt vÒ mÆt tæ chøcvµ kü thuËt cña ho¹t ®éng qu¶n lý, qu¶n lý m«i trêng chÝnh lµ sù kÕt hîp mäi sù nç lùc chung cña con ng¬iß ho¹t ®éng trongh Ö thèng m«i trêng vµ viÖc sö dông tèt c¸c c¬ së vËt chÊt vµ kü thuËt thuéc ph¹m vi së h÷u cña hÖ thèng m«i trêng ®Ó ®¹t tíi môc tiªu chung cña toµn hÖ thèng vµ môc tiªu riªng cña c¸ nh©n hoÆc nhãm ngêi mét c¸ch kh«n khÐo vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. Qu¶n lý m«i trêng ph¶i tr¶ lêi c¸c c©u hái "ph¶i tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn nµo, ®Ó lµm g×?", "ph¶i tiÕnh µnh ho¹t ®éng ph¸t triÓn ®ã nh thÕ nµo, b»ng c¸ch nµo?"; "t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc nµo cã thÓ x¶y ra? ", "rñi ro nµo cã thÓ g¸nh chÞu vµ c¸ch xö lý ra sao?" Qu¶n lý m«i trêng ®îc tiÕn hµnh chÝnh lµ ®Ó t¹o ra mét hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t triÓn cao h¬n, bÒn v÷ng h¬n so víi ho¹t ®éng cña tõng c¸ nh©n riªng rÏ hay cña mét nhãm ngêi. Nãi mét c¸ch kh¸c, thùc chÊt cña qu¶n lý m«i trêng lµ qu¶n lý con ngêi trong c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn vµ th«ng qua ®ã sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt mäi tiÒm n¨ng vµ c¬ héi cña hÖ thèng m«i trêng. 3 c. B¶n chÊt cña qu¶n lý m«i trêng XÐt vÒ b¶n chÊt kinh tÕ- x· héi, qu¶n lý m«i trêng lµ c¸c ho¹t ®éng chñ quan cña chñ thÓ qu¶n lý v× môc tiªu lîi Ých cña hÖ thèng, b¶o ®¶m cho hÖ thèng m«i trêng tån t¹i ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn l©u dµi, c©n b»ng vµ æn ®Þnh v× lîi Ých vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña thÕ hÖ h«m nay vµ c¸c thÕ hÖ mai sau, v× lîi Ých cña c¸ nh©n, céng ®ång, ®Þa ph¬ng, vïng, quèc gia, khu vùc vµ quèc tÕ. Môc tiªu cña hÖ thèng m«i trêng do chñ thÓ qu¶n lý m«i trêng ®¶m nhËn. Hä lµ chñ së h÷u cña hÖ thèng m«i trêng vµ lµ ngêi n¾m gi÷ quyÒn lùc cña hÖ thèng m«i trêng. Nãi mét c¸ch kh¸c, b¶n chÊt cña qu¶n lý m«i trêng tuú thuéc vµo chñ së h÷u cña hÖ thèng m«i trêng. §©y lµ sù kh¸c biÖt vÒ chÊt gi÷a qu¶n lý m«i trêng víi c¸c lo¹i h×nh qu¶n lý kh¸c, gi÷a qu¶n lý m«i trêng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ qu¶n lý m«i trêng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng tù do. §©y lµ mét vÊn ®Ò lín, rÊt phøc t¹p, cÇn ®îc tiÕp tôc nghiªn cøu vµ t×m ra lêi gi¶i tèi u, phï hîp víi tõng giai ®o¹n lÞch sö cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Tõ khi h×nh thµnh x· héi, lóc con ngêi cã cña thõa, th× vÊn ®Ò së h÷u còng ®îc ®Æt ra vµ trë thµnh t©m ®iÓm cña mäi sù tranh chÊp vµ xung ®ét gi÷a c¸ nh©n, nhãm ngêi, céng ®ång vµ x· héi. Së h÷u, nhÊt lµ së h÷u t liÖu s¶n xuÊt vµ tµi nguyªn m«i trêng trë thµnh thíc ®o tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ- x· héi. ë níc ta hiÖn nay, theo ®êng lèi ®æi míi toµn diÖn ®Êt níc ®Ò ra t¹i §¹i héi VI vµ cô thÓ ho¸ t¹i §¹i héi VIII cu¶ §¶ng, chóng ta chñ tr¬ng ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t¬ng øng víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc sá h÷u. Nhê ®ã mét mÆt, ph¸t huy ®îc sù tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña mçi c¸ nh©n, tËp thÓ, céng ®ång vµ mÆt kh¸c l¹i ph¸t huy ®îc vai trß ®iÒu tiÕt, qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §iÒu 17, HiÕn ph¸p 1992 ghi: "®Êt ®ai, rõng nói, s«ng hå, nguån níc, tµi nguyªn trong lßng ®Êt, nguån lîi ë vïng biÓn, thÒm lôc ®Þa vµ vïng trêi, phÇn vèn vµ tµi s¶n do Nhµ níc ®Çu t vµo c¸c xÝ nghiÖp, c«ng tr×nh thuéc c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, khoa häc kü thuËt, ngo¹i giao, quèc phßng, an ninh cïng c¸c tµi s¶n kh¸c mµ ph¸p luËt quy ®Þnh lµ cña Nhµ níc, ®Òu thuéc së h÷u toµn d©n". §iÒu 23, HiÕn ph¸p còng ghi: "tµi s¶n hîp ph¸p cña c¸ nh©n, tæ chøc kh«ng bÞ quèc h÷u ho¸…". Thùc tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña níc ta trong thêi gian qua cho thÊy r»ng, viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc vÒ t liÖu s¶n xuÊt, trong ®ã cã tµi nguyªn m«i trêng lµ hîp lý, nhng c¸c 4 h×nh thøc së h÷u toµn d©n ph¶i lµ nÒn t¶ng, ®ãng vai trß chñ ®¹o trong c«ng cuéc qu¶n lý, b¶o vÖ m«i trêng réng lín, l©u dµi vµ khã kh¨n. 3. Môc tiªu cña qu¶n lý m«i trêng Môc tiªu chung, l©u dµi vµ nhÊt qu¸n cña qu¶n lý m«i trêng lµ nh»m gãp phÇn t¹o lËp sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Uû ban Quèc tÕ vÒ m«i trêng vµ ph¸t triÓn ®· ®Þnh nghÜa ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ c¸ch ph¸t triÓn "tho¶ m·n nhu cÇu cña thÕ hÖ hiÖn t¹i mµ kh«ng ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu cña thÕ hÖ mai sau". Kh¸i niÖm vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, tuy cßn míi mÎ vµ cßn nhiÒu tranh c·i, nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn cßn ®ang ®îc h×nh thµnh vµ cha cã mét níc nµo ®ang thùc sù theo ®u«Ø mét chÝnh s¸ch ph¸t triÓn bÒn v÷ng, nhng ®ã lµ mét tÊt yÕu lÞch sö. Con ®êng ®i ®Õn ph¸t triÓn bÒn v÷ng kh«ng gièng nhau ®èi víi mét níc ®· c«ng nghiÖp ho¸, mét níc ®ang c«ng nghiÖp ho¸ nhanh vµ mét níc ®ang ph¸t triÓn nh níc ta. Mét sè bíc ®i thÝch hîp ®èi víi tÊt c¶ c¸c níc, mét sè bíc ®i kh¸c l¹i thÝch hîp h¬n ®èi víi nh÷ng níc ®ang ë giai ®o¹n ph¸t triÓn cô thÓ cña m×nh. Ph¸t triÓn bÒn v÷ng cã thÓ ®îc xem lµ mét tiÕn tr×nh ®ßi hái sù tiÕn triÓn ®ång thêi cña c¶ bèn lÜnh vùc: kinh tÕ, nh©n v¨n (x· héi), m«i trêng vµ kü thuËt víi nh÷ng môc tiªu cô thÓ cña tõng lÜnh vùc. Gi÷a 4 lÜnh vùc nµy cã mèi quan hÖ t¬ng t¸c chÆt chÏ vµ hµnh ®éng trong lÜnh vùc nµy cã thÓ thóc ®Èy c¸c lÜnh vùc kh¸c. Ch¼ng h¹n, nÕu muèn ph¸t triÓn kinh tÕ theo kiÓu bÒn v÷ng, th× kh«ng chó ý ®Õnn h÷ng khã kh¨n nan gi¶i vÒ m«i trêng hoÆc dùa vµo sù huû ho¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn, vµ sù ph¸t triÓn còng kh«ng thÓ thµnh c«ng, nÕu nh kh«ng cã sù ph¸t triÓn ®ång thêi tµi nguyªn nh©n v¨n, nã còng ®ßi hái sù chuyÓn dÞch c¬ së c«ng nghiÖp hiÖn t¹i, ph¸t triÓn vµ qu¶ng b¸ nh÷ng kü thuËt vµ c«ng nghÖ th©n thiÖn víi m«i trêng, víi hµnh tinh nãi chung. II. Qu¶n lý r¸c th¶i 1. Kh¸i niÖm vÒ r¸c th¶i Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña con ngêi, mét bé phËn vËt liÖu kh«ng cã hoÆc kh«ng cßn gi¸ trÞ sö dông n÷a ®îc gäi chung lµ chÊt th¶i 5 R¸c th¶i chÝnh lµ chÊt th¶i r¾n, chÊt th¶i r¾n lµ nh÷ng vËt chÊt ë d¹ng r¾n do c¸c ho¹t ®éng cña con ngêi vµ c¶ ®¬n vÞ r¹o ra, th«ng thêng nã lµ nh÷ng s¶n phÈm ngoµi ý muèn cña con ngêi. 2- R¸c th¶i ®« thÞ vµ c¸ch xö lý: a) Nguån khèi lîng vµ thµnh phÇn r¸c th¶i ë ®« thÞ: ChÊt th¶i ®« thÞ ®îc chia lµm 3 lo¹i chÝnh: ChÊt th¶i sinh ho¹t, chÊt th¶i th¬ng m¹i vµ cña c¸c c«ng xëng, r¸c thu gom trªn ®êng phè vµ n¬i c«ng céng. ChÊt th¶i c«ng nghiÖp gåm ®å th¶i sinh ra tõ c¸c c«ng ®o¹n xö lý c«ng nghiÖp vµ do c¸c chÊt khÝ, chÊt láng ®«ng ®Æc l¹i t¹o ra, chÊt th¶i x©y dùng chñ yÕu lµ chÊt th¶i tr¬ do c¸c ho¹t ®éng ph¸ huû x©y dùng t¹o ra. PhÇn lín chÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp kh«ng g©y ra nguy h¹i nhiÒu cho søc khoÎ hay m«i trêng h¬n chÊt th¶i thµnh phè. Tuy nhiªn, mét tû lÖ t¬ng ®èi nhá chÊt th¶i c«ng nghiÖp còng lµ chÊt th¶i nguy hiÓm tiÒm tµng trong tù nhiªn vµ g©y ra c¸c rñi ro kh«ng theo tû lÖ nµo, nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc, xö lý vµ tr«n lÊp an toµn. ë ®©y môc tiªu lµ t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn qu¶n lý chÊt th¶i r¾n cña thµnh phè (r¸c th¶i). ThiÕt kÕ mét hÖ thèng chÊt th¶i r¾n phô thuéc tríc hÕt vµo khèi lîng vµ ®Æc tÝnh cña chÊt th¶i. Thµnh phÇn vµ dung lîng cña r¸c th¶i ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c níc ph¸t triÓn rÊt kh¸c nhau, t¹o ra mét nhu cÇu cã c¸c c¸ch tiÕp cËn cã tÝnh c¶i tiÕn ®èi víi viÖc qu¶n lý chÊt th¶i ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §é an toµn, viÖc thu dän vµ lo¹i bá, ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n cã hiÖu qu¶ cao vµ ch¾c ch¾n lµ vÊn ®Ò u tiªn cña nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm ë ®« thÞ ®èi víi viÖc qu¶n lý chÊt th¶i. Ngoµi viÖc thu håi chÝnh thøc, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nãi chung ®· t¨ng cêng thu nhÆt c¸c nguyªn liÖu h÷u Ých, tríc khi chÊt th¶i ®a tíi n¬i ch«n lÊp. ViÖc t¸i chÕ chÝnh thøc vµ kh«ng chÝnh thøc nh thÕ cÇn ®îc c¨n nh¾c kü trong khi thiÕt kÕ nh÷ng hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. b) Lu gi÷, thu gom vµ vËn chuyÓn r¸c th¶i ®« thÞ: ViÖc qu¶n lý r¸c th¶i b¾t ®Çu tõ viÖc lu gi÷ t¹i nguån. YÕu tè chñ yÕu trong viÖc ph©n lo¹i c¸c thiÕt bÞ lu gi÷ lµ tÝnh t¬ng hîp cña thiÕt bÞ víi nguån ph¸t sinh, tÝnh nguy h¹i tèi thiÓu ®èi víi søc khoÎ, tÝnh söa ®æi ®èi 6 víi thu gom hiÖu qña vµ chi phÝ. Khèi lîng lu gi÷ chÊt th¶i dùa vµo dung lîng vµ tÇn suÊt thu gom r¸c. Qu¸ tr×nh thu gom chñ yÕu bao gåm viÖc chuyÓn r¸c th¶i tõ chç lu gi÷ tíi chç ch«n lÊp. ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn c«ng viÖc nµy ®îc tiÕn hµnh thñ c«ng b»ng c¸c xe sóc vËt kÐo vµ ®éng c¬. Mçi c¸ch thu gom ®Òu h¹n chÕ vÒ c«ng suÊt vµ thao t¸c. Cã 4 hÖ thèng thu gom chÊt th¶i: Thu gom c«ng céng, thu gom theo khèi, thu gom bªn lÒ ®êng vµ thu gom theo tõng hé gia ®×nh. Trong mçi trêng hîp thiÕt bÞ thu gom, ho¹t ®éng thu gom cã kÕ ho¹ch tèt vµ thêi gian Ên ®Þnh chÆt chÏ sÏ thóc ®Èy sù tham gia tÝch cùc cña nh©n d©n lµm cho hÖ thèng lµm viÖc tèt. Mçi thiÕt bÞ thu gom ®Òu cã b¸n kÝnh vËn chuyÓn tiÕt kiÖm hîp lý. Sù chuyªn chë gåm hai c«ng ®o¹n chÝnh lµ ®a tõ thiÕt bÞ cã c«ng suÊt nhá sang thiÕt bÞ cã c«ng suÊt lín. C¸c tr¹m vËn chuyÓn gåm hai lo¹i chÝnh: Lo¹i thø nhÊt lµ sö dông lo¹i thïng chøa nhá dÔ ®æ b»ng nh©n c«ng, lo¹i thø hai lµ b·i chia t¸ch ra tõng kh©u theo nhiÒu bËc. Mét tr¹m vËn chuyÓn kh«ng chØ lµ n¬i chuyªn chë chÊt th¶i tõ h×nh thøc nµy sang h×nh thøc kh¸c mµ cßn lµ n¬i xö lý nÐn chÆt, ph©n lo¹i vµ t¸i sinh. Khèi lîng chÊt th¶i cÇn ch«n lÊp cã thÓ gi¶m ®¸ng kÓ ë tr¹m vËn chuyÓn b»ng c¸ch cho phÐp t nh©n ho¹t ®éng thu gom t¹i tr¹m vËn chuyÓn. Tuy nhiªn c¸c nhµ lËp chÝnh s¸ch cÇn xem xÐt liÖu tr¹m vËn chuyÓn cã ®ãng vai trß g× trong qu¶n lý chÊt th¶i r¾n, ®Æc biÖt lµ ë c¸c thµnh phè lín. Râ rµng lµ viÖc thu gom, vËn chuyÓn t¹o ra mét th¸ch thøc rÊt lín vÒ tæ chøc vµ g¸nh nÆng tµi chÝnh trong hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n. Tuy nhiªn cÇn ph¶i c©n nh¾c cÈn thËn tuyÕn chuyªn chë, c¸c ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng tèi u nh»m ph¸t triÓn hÖ thèng thu gom vµ vËn chuyÓn nh»m lµm cho chi phÝ cã hiÖu qu¶. 3- Xö lý r¸c th¶i ®« thÞ: Cã c¸c c¸ch xö lý sau: - Ch«n lÊp. - ChÕ biÕn ph©n h÷u c¬. 7 - Thiªu ®èt. - Ho¸ r¾n. (§Ò cËp cô thÓ ë ch¬ng II) 8 4. ¶nh hëng cña r¸c th¶i ®Õn m«i trêng, søc khoÎ céng ®ång vµ kinh tÕ Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt cña x· héi chÊt lîng cuéc sèng ngµy cµng t¨ng lªn quy m« s¶n xuÊt më réng th× lîng r¸c th¶i ra hµng ngµy, hµng th¸ng, hµng n¨m còng t¨ng nhanh kh«ng ngõng . R¸c th¶i ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn m«i trêng ®Æc biÖt lµ m«i trêng kh«ng khÝ, m«i trêng níc, m«i trêng ®Êt. R¸c th¶i ph©n huû t¹o ra khÝ ®éc nh mª tan, nit¬, lµm vÈn ®ôc kh«ng khÝ. §èi víi m«i trêng r¸c th¶i ngÊm dÇn vµo ®Êt tõ ®ã lµm « nhiÔm c¸c nguån níc c¶ níc ngÇm vµ níc mÆt . §èi víi ®Êt r¸c th¶i cã thÓ g©y ra nh÷ng t¸c ®éng rÊt xÊu lµm cho ®Êt bÞ b¹c mÇu, kÐm chÊt lîng vµ xÊu h¬n n÷a lµ hiÖn tîng hoang m¹c ho¸. MÆc dï cuéc sèng ®îc n©ng cao mét c¸ch râ rÖt nhng kh«ng v× thÕ mµ bÖnh tËt cña con ngêi ®îc khèng chÕ. Ngîc l¹i mét sè c¨n bÖnh qu¸i ¸c xuÊt hiÖn nguyªn nh©n cña nã chÝnh lµ do sù « nhiÔm m«i trêng vµ r¸c th¶i lµ mét trong nh÷ng yÕu tè hµng ®Çu g©y ra sù « nhiÔm ®ã. C¸c bÖnh vÒ h« hÊp, tuÇn hoµn, ®êng ruét, lao, ung th t¨ng nhanh chãng, bÖnh lao vµ rèt rÐt ®· cã thêi kú tëng nh chóng ta ®· kiÓm so¸t ®îc thêi gian nµy trë l¹i lµm cho con sè tö vong rÊt lín. xÐt vÒ mÆt kinh tÕ r¸c th¶i lµ "thñ ph¹m" lµm gi¶m diÖn tÝch ®Êt sö dông v× chóng cã thÓ tÝch rÊt lín. HÇu hÕt c¸c c¸ch xö lý r¸c th¶i ®Òu cã diÖn tÝch ®Êt lín ngo¹i tõ gi¶i ph¸p ñ r¸c thµnh ph©n h÷u c¬ gi¶i ph¸p nµy tèn Ýt ®Êt vµ hiÖn ®ang lµ ph¬ng ph¸p h÷u hiÖu nhÊt tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy còng cã kh¶ n¨ng ¶nh hëng tíi søc khoÎ cña ngêi lao ®éng trùc tiÕp vµ cÇn cã thêi gian ®Ó x©y dùng nhµ m¸y. Nãi chung viÖc xö lý r¸c th¶i tèn kh¸ nhiÒu c«ng søc vµ tiÒm b¹c. 5. Qu¶n lý r¸c th¶i 5.1. Môc tiªu - Môc tiªu cña qu¶n lý r¸c th¶i lµ kiÓm so¸t ®îc lîng r¸c t¹o ra, kh¾c phôc nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nã m«i trêng, søc khoÎ céng ®ång víi mét møc chi phÝ phï hîp. VËn c¸c chuyÓn Xö lý r¸c Qu¶n lý gom r¸c th¶i c«ngr¸c ®o¹n sau: Thu r¸c ®îc thùc hiÖn theo 9 - Kh¸c - Ch«n lÊp - Thiªu huû - ChÕ biÕn ph©n ho¸ häc 5.2. HÖ thèng qu¶n lý r¸c th¶i ë Hµ Néi ë Hµ Néi viÖc qu¶n lý r¸c ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c c«ngty- xÝ nghiÖp m«i trêng ®« thÞ vµ . UBND thµnh phè ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh, híng dÉn viÖc thùc hiÖn qu¶n lý r¸c th¶i nh sau: - QuyÕt ®Þnh sè 1249/Q§-UB ngµy 12/7/1991 vÒ viÖc thu phÝ vÖ sinh t¹i thµnh phè, quy ®Þnh qu¶n lý r¸c th¶i ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh 3093 ngµy 26/6/1996 HÖ thèng qu¶n lý r¸c th¶i ®îc thùc hiÖn theo s¬ ®å sau: Bé KHCN&MT Së GTCT Hµ Néi Bé XD UBND TP Hµ Néi Së KHCN&M T Hµ Néi UBND quËn C«ng ty m«i tr êng ®« thÞ UBND huyÖn Ch¬ng II R¸c th¶i Thùc tr¹ng r¸c th¶i vµ ph©n h÷u c¬ cña Hµ Néi. 1. R¸c th¶i 1.1. Nguån r¸c th¶i. R¸c th¶i ®« thÞ Hµ Néi tõ c¸c nguån sau: B¶ng 1.1.. Ph©n lo¹i nguån r¸c th¶i. * Nguån sinh ho¹t * Nguån n«ng nghiÖp Nhµ ë gia ®×nh riªng Ho¹t ®éng n«ng nghiÖp Nhµ chung ChÕ biÕn thùc phÈm Khu tËp thÓ Ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm * Nguån c¬ quan * C¸c nguån ®« thÞ Trêng häc Ph¸ dì x©y dùng C¬ quan §êng phè BÖnh viªn C©y cèi 10 C¸c tr¹m phôc vô Kho * Nguån c«ng nghiÖp Hµng ho¸ tiªu dïng Hµng ho¸ c«ng nghiÖp C«ng viªn * Xö lý r¸c th¶i Bïn CÆn Theo tÝnh chÊt cña c¸c r¸c th¶i cña Hµ Néi cã thÓ chia ra 5 lo¹i sau: - R¸c th¶i sinh ho¹t - ChÊt th¶i c«ng nghiÖp - ChÊt th¶i x©y dùng - ChÊt th¶i bÖnh viÖn - ChÊt th¶i ®éc h¹i (chÊt th¶i ®éc h¹i n»m trong chÊt th¶i c«ng nghiÖp vµ bÖnh viÖn) - ChÊt th¶i sinh ho¹t lµ c¸c chÊt th¶i ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng cña con ngêi ë khu d©n c, c¸c khu dÞch vô, th¬ng m¹i, du lÞch vµ c¸c hÖ thèng kü thuËt nh giao th«ng, cÊp tho¸t níc. - ChÊt th¶i c«ng nghiÖp lµ chÊt th¶i ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp. - ChÊt th¶i x©y dùng lµ c¸c phÕ th¶i nh ®Êt, ®¸, g¹ch ngãi, bª t«ng vì do viÖc x©y dùng th¶i ra. - ChÊt th¶i bÖnh viÖn lµ chÊt th¶i ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng chuyªn m«n trong c¸c bÖnh viÖn x©y dùng th¶i ra. - ChÊt th¶i ®éc h¹i lµ chÊt th¶i cã thµnh phÇn ®éc h¹i, tÝnh phãng x¹ tÝnh g©y bÖnh ¶nh hëng ®Õn m«i trêng, m«i sinh vµ søc khoÎ. 1.2. Khèi lîng r¸c th¶i hiÖn t¹i. Theo sè lîng tÝnh to¸n cña C«ng ty T vÊn m«i trêng SODEXEN INC (Canada) khèi lîng r¸c th¶i néi thµnh Hµ Néi nh sau: B¶ng 1.2. ¦íc tÝnh khèi lîng r¸c th¶i trong néi thµnh n¨m 1995 (Theo SODEXEN) Nguån Khèi l- Khèi lîng Dung ThÓ tÝch Khèi lîng îng (tÊn/ngµy) träng (m3/n¨m) (m3/ngµy) (tÊn/n¨m) (tÊn/m3) ChÊt th¶i sinh ho¹t 457.750 1.254 889.445 2.436 Khu d©n c 165.000 452 0,45 366.667 1.005 §êng phè 33.000 90 0,45 73.333 201 Th¬ng m¹i 61.050 167 0,45 135.667 372 C¬ quan 62.000 170 0,45 137.778 377 Chî 4.950 14 0,45 11.000 30 Du lÞch 10.500 29 0,45 30.000 82 ChÊt th¶i theo mïa 11.250 31 0,45 25.000 68 Bïn bÓ phèt 110.000 301 1,00 110.000 301 11 ChÊt th¶i c«ng nghiÖp C¸c nhµ m¸y CN ChÊt th¶i x©y dùng ChÊt th¶i bÖnh viÖn Tæng céng 126.000 45.000 81.000 4.000 587.750 82 222 11 1.569 0,50 1,50 0,50 144.000 90.000 54.000 8.000 1.041.447 312 164 148 22 2.770 Nh vËy tÝnh theo khèi lîng th× r¸c th¶i sinh ho¹t chiÕm 77,8%, r¸c th¶i c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm 20,3% chÊt th¶i bÖnh viÖn lµ 0,65% vµ chÊt th¶i ®éc h¹i lµ 5,25%. Tæng c¸c r¸c th¶i theo tÝnh to¸n cña C«ng ty SODEXEN INC ë trªn lµ 2.77 m3/ngµy, theo tÝnh to¸n cña C«ng ty M«i trêng ®« thÞ Hµ Néi (URENCO) con sè nµy lµ 2.195 m3/ngµy (kh«ng tÝnh ®Õn bïn bÓ phèt). Hai sè liÖu chªnh lÖch nhau kho¶ng 24% xuÊt ph¸t tõ viÖc thu gom r¸c th¶i cha triÖt ®Ó cho mäi nguån th¶i do ®ã khã x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c lîng r¸c th¶i ph¸t sinh. Tuy nhiªn cã thÓ coi sè lîng theo SODEXEN INC lµ sè liÖu tÝnh cho trêng hîp cao vµ cña URENCO lµ sè liÖu trung b×nh. Tæng hîp c¸c sè liÖu trªn víi ph¬ng ¸n cao, sè liÖu vÒ tæng qu¸t r¸c th¶i cña néi thµnh vµ b×nh qu©n ®Çu ngêi víi sè d©n íc tÝnh 1,2 triÖu ngêi n¨m 1997 nh sau: B¶ng 1.3. Khèi lîng r¸c th¶i néi thµnh n¨m 1997. Nguån Khèi lîng ngµy ThÓ tÝch ngµy Tæng (tÊn) §Çu ngêi Tæng (m3) §Çu ngêi (kg) (m3) - ChÊt th¶i sinh ho¹t 1.368 1,140 2.652 0,000221 - ChÊt th¶i c«ng nghiÖp 328 0,276 336 0,00028 - ChÊt th¶i bÖnh viªn 12 0,010 24 0,00002 - ChÊt th¶i ®éc h¹i 140 0,117 300 0,000205 Tæng céng 1.848 1,543 3.312 0,00272 Tæng céng n¨m 601.520 1.208.800 1.3. Thµnh phÇn r¸c th¶i. URENCO ®· x¸c ®Þnh thµnh phÇn r¸c th¶i nãi chung cho néi thµnh nh sau: I 1.1 1.2 1.3 1.4. B¶ng 1.4. Thµnh phÇn r¸c th¶i néi thµnh Hµ Néi Thµnh phÇn % theo khèi lîng Cã thÓ ch¸y ®îc L¸ c©y, qu¶, cñ, x¸c xóc vËt, thøc ¨n thõa 50,27 GiÊy c¸c lo¹i 2,72 GiÎ r¸ch, c©y, gç 6,27 Nhùa, cao su, da 0,71 12 II 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Kh«ng ch¸y ®îc Vá èc, x¬ng Thuû tinh G¹ch ®¸, sµnh sø, ®Êt, xØ than Kim lo¹i T¹p chÊt khã ph©n lo¹i (< 100 mm) 1,06 0,31 7,21 1,02 30,21 Trong chÊt th¶i thµnh phÇn chÊt h÷u c¬ cao, c¸c lo¹i nh giÊy, thuû tinh, kim lo¹i thÊp do cã sù thu nhÆt cña nh÷ng ngêi bu«n b¸n ®ång n¸t. Thµnh phÇn chÊt th¶i sinh ho¹t nãi chung thay ®æi theo mïa. Trong mïa hÌ vµ thêi gian TÕt cæ truyÒn, tû lÖ l¸ vµ giÊy trong chÊt th¶i t¨ng lªn. Trong mïa kh« tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng 4 c¸c ho¹t ®éng x©y dùng nhiÒu h¬n do ®ã tû lÖ g¹ch ngãi, ®¸ vôn trong chÊt th¶i còng t¨ng. Mét trong c¸c yÕu tè ®îc xem xÐt n÷a lµ chÊt th¶i phÇn nµo ®Æc trng cho møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, ë khu d©n c nµo cã møc thu nhËp cao th× chÊt th¶i cã chøa tû lÖ giÊy cao h¬n. 2. Tæ chøc qu¶n lý r¸c th¶i. 2.1. Tæ chøc. C«ng ty M«i trêng ®« thÞ Hµ Néi (URENCO) ho¹t ®éng díi d¹ng doanh nghiÖp, lµm dÞch vô phôc vô lîi Ých c«ng céng. M« h×nh tæ chøc cña ®èc - C¸cURENCO phã gi¸m chÞu ®èc tr¸ch nhiÖm qu¶n lý r¸c C«ng ty lµ trùc tuyÕnGi¸m - chøc n¨ng. th¶i cña néi thµnh Hµ Néi. C¬ cÊu tæ chøc cña URENCO: Phßng kÕ ho¹ch ®iÒu ®é Phßng TC, kÕ to¸n 5 xÝ nghiÖp MT§T Phßng kü thuËt vËt t Phßng tæ chøc lao ®éng 4 ®oµn c¬ giíi C¸c phßng nghiÖp vô Phßng HT quèc tÕ XÝ nghiÖ chÕ biÕn phÕ th¶i C¸c tæ thu gom Phßng hµnh chÝnh y tÕ Phßng kiÓm tra s¶n xuÊt XN CK DV m«i trêng 13C¸c tæ qu¶n lý nhµ VSCC Tæ c¬ khÝ söa ch÷a Phßng qu¶n lý dù ¸n C¸c bé phËn cña URENCO nh sau: 14 STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 B¶ng 1.5. §Þa ®iÓm, diÖn tÝch c¸c bé phËn cña URENCO Tªn §Þa ®iÓm DiÖn tÝch (m2) Trô së URENCO 10 Cao B¸ Qu¸t 3.522 XN M«i trêng ®« thÞ sè 1 + §oµn xe c¬ giíi 1 - 3 256 Thuþ Khuª 7.220 XN M«i trêng ®« thÞ sè 2 48 Trµng Thi 68 XN M«i trêng ®« thÞ sè 3 2 ngâ Mai H¬ng 235 55 ngâ Quúnh 297 §oµn xe c¬ giíi 2 152 Lª §¹i Hµnh 3.156 §oµn xe c¬ giíi 3 52 L¸ng H¹ 1.512 XÝ nghiÖp c¬ giíi 150 La Thµnh 5.412 Céng 21.422 m2 XÝ nghiÖp chÕ biÕn T©y Mç - Tõ Liªm 25.000 B·i ch«n lÊp MÔ Tr× - Tõ Liªm 80.038 B·i ch«n lÊp Tam HiÖp - Gia L©m 35.000 B·i ch«n lÊp L©m Du - Gia L©m 190.000 Céng 330.038 m2 5 xÝ nghiÖp M«i trêng ®« thÞ chÞu tr¸ch nhiÖm thu gom r¸c th¶i trong c¸c quËn néi thµnh. - 2 ®oµn xe c¬ giíi chÞu tr¸ch nhiÖm vËn chuyÓn cho 11 xÝ nghiÖp MT§T. - 1 ®oµn xe lµm nhiÖm vô tíi röa ®êng vµ 1 ®oµn thu ph©n vµ hót ph©n xÝ m¸y. 2.2. Nh©n sù. N¨m 1997, URENCO cã 3.091 ngêi, cã kho¶ng 63,7% lµ c«ng nh©n thu gom. Nh©n sù ®îc x¾p sÕp nh sau: B¶ng 1.6. Nh©n sù cña URENCO ë c¸c bé phËn. Bé phËn Sè lîng (ngêi) Thu r¸c 1961 L¸i xe 212 Phô xe 128 Thu ph©n hai ng¨n 30 VÖ sinh c«ng céng 289 C«ng nh©n XN c¬ khÝ 95 XN chÕ biÕn compost CÇu DiÔn 48 Ban qu¶n lý b·i ch«n lÊp 54 V¨n phßng C«ng ty 105 B¶o vÖ 82 T¹p vô 87 Tæng céng 3091 C¸c xÝ nghiÖp M«i trêng ®« thÞ quËn cã sè lîng lao ®éng b»ng kho¶ng 78% tæng lùc lîng lao ®éng cña C«ng ty theo thµnh phÇn sau: 15 - Nh©n viªn hµnh chÝnh: 4% - Nh©n viªn thu r¸c: 84% - Nh©n viªn lµm vÖ sinh c¸c nhµ WC c«ng céng: 12% Trong sè c«ng nh©n quÐt ®êng vµ thu r¸c, phô n÷ chiÕm 91%. 1.3. ThiÕt bÞ. a, Thu gom vµ chøa. URENCO ®îc trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn thu gom vµ chøa sau: B¶ng 1.7. C¸c ph¬ng tiÖn thu gom vµ chøa. (Theo b¸o c¸o cña URENCO, n¨m 1997) Chñng lo¹i C«ng suÊt Sè lîng (c¸i) Xe ®Èy 0,3 - 0,40 m3 1200 C«ng ten n¬ 5 m3 58 3 Thïng lín 3-7m Thïng nhá 0,3 - 0,6 m3 770 b, VËn chuyÓn. N¨m 1996, c¸c ®¬n vÞ cña URENCO cã tæng sè xe lµ 178 xe, trong ®ã: - 150 xe chë r¸c trong ®ã cã 1 xe cuèn Ðp 6 m3, 2 xe cuèn Ðp 2,5 tÊn vµ 1 xe cuèn Ðp 5 tÊn. - 17 xe hót ph©n. - 42 xe röa ®êng. - 12 xe phôc vô hµnh chÝnh vµ c¸c nhiÖm vô kh¸c. C¸c xe chë r¸c th¶i hÇu hÕt ®îc trang bÞ thiÕt bÞ cÈu ë sau xe vµ c¸c cÈu mãc, cÈu sên hoÆc thïng xe t¶i. C¸c xe nµy ®· kh¸ cò, nhiÒu xe ®ang n»m chê söa ch÷a, chØ cã 70 - 80% sè xe ho¹t ®éng. 3. Xö lý vµ ch«n lÊp r¸c th¶i. 3.1. Xö lý r¸c th¶i. C¸c r¸c th¶i ë Hµ Néi míi ®îc xö lý mét phÇn nhá. URENCO cã mét nhµ m¸y chÕ biÕn ph©n h÷u c¬ (compost) d¹ng pilot ë CÇu DiÔn, do h·ng T vÊn Tokin vµ Taylos International Ltd liªn kÕt víi Tokin & Assoclatlo (Tokin and Taylos, 1991) cña New Zealand tµi trî. Nhµ m¸y cã c«ng suÊt 30.000 m3 r¸c ®· tuyÓn lùa/n¨m, chÕ biÕn 7.500 tÊn ph©n compost/n¨m. C¸c r¸c th¶i nh thuû tinh, giÊy kim lo¹i, chÊt dÎo … ®îc thu håi do nh÷ng ngêi bíi r¸c vµ nh÷ng ngêi lµm ®ång n¸t. Theo URENCO cã kho¶ng 6.000 ngêi ®ang lµm c«ng viÖc nµy víi sè lîng thu gom kho¶ng 122.222 m3. Ngoµi sè lîng ®Ó chÕ biÕn ph©n compost vµ chÊt t¸i sinh thu håi ë trªn, r¸c th¶i cña Hµ Néi kh«ng ®îc xö lý vµ ch«n ë b·i MÔ Tr× vµ Tam HiÖp. 3.2. Ch©n lÊp. C¸c b·i ch«n lÊp cña Hµ Néi ®îc tãm t¾t trong b¶ng sau: 16 17 B¶ng 1.8. C¸c b·i ch«n lÊp r¸c th¶i Hµ Néi. (Theo b¸o c¸o cña URENCO) C¸c chØ tiªu MÔ Tr× L©m Du Tam HiÖp T©y Mç DiÖn tÝch (ha) 8,2 22 3,5 6,2 Kho¶ng c¸ch tíi 12 6 14 14 thµnh phè §êng giao th«ng Tèt 2 km cÇn Tèt (qua cÇu Tèt, 0,5 km Tèt §êng chÝnh söa tèt) cÇn söa ch÷a §êng vµo ViÖc sö dông hiÖn B·i r¸c, ruéng Míi x©y §ang x©y nay lóa dùng xong dùng Kho¶ng c¸ch ®Õn khu d©n c gÇn nhÊt 100 - 500 50 - 100 500 100 (m) Ao hå gÇn nhÊt 100 0 0 100 C¸c ho¹t ®éng CN, SX g¹ch, g¹ch Kh«ng C¸c n/m CN C¸c n/m th¬ng m¹i l¸t lín, nghÜa cn ®Þa TÇm quan träng Níc ®· bÞ « GÇn b·i Kh«ng quan Kh«ng ®èi víi nguån cÊp nhiÔm giÕng khoan träng quan träng níc Kh¶ n¨ng chøa §· hÕt Kho¶ng 5 §· hÕt Kho¶ng 3 n¨m n¨m Trong c¸c b·i ch«n lËp r¸c th¶i hiÖn nay, hai b·i MÔ Tr× vµ Tam HiÖp ®· ®Çy, kh«ng thÓ sö dông tiÕp nÕu nh kh«ng më réng. Kh¶ n¨ng më réng cña b·i MÔ Tr× lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc, do cã khu d©n c xung quanh. B·i Tam HiÖp cã thÓ më réng ®îc. H¹n chÕ cña b·i nµy lµ cèt thÊp thêng cã ngËp lôt vµo mïa ma. Níc ngÊm ®· bÞ « nhiÔm ë khu vùc xung quanh sÏ kh«ng ®îc khai th¸c trong n¨m tíi, cã ý liÕn lµ cã thÓ më réng b·i nµy. Tuy nhiªn xÐt vÒ t¸c ®éng l©u dµi tíi nguån níc nªn h¹n chÕ viÖc më réng b·i nµy. B·i L©m Du theo kh¶o s¸t cña ®oµn ®Þa chÊt 2 (K 2) n»m trªn tÇng ngËm níc cña khu vùc khai th¸c níc ngÇm ë Gia L©m vµ gÇn b·i giÕng L¬ng Yªn. C¶ hai khu vùc khai th¸c níc ngÇm theo kÕ ho¹ch cÊp níc sÏ cã c«ng suÊt khai th¸c níc ngÇm t¨ng, do ®ã kh¶ n¨ng « nhiÔm nguån cÊp níc cña b·i L©m Du cao. Theo quyÕt ®Þnh cña thµnh phè, b·i L©m Du chØ ®Ó cho r¸c th¶i x©y dùng. 18 HiÖn nay thµnh phè ®ang x©y dùng b·i ch«n lÊp T©y Mç t¹i Tõ Liªm víi diÖn tÝch 6,2 ha. B·i nµy cã thÓ sö dông trong thêi gian tõ 2 ®Õn 3 n¨m. TÊt c¶ c¸c b·i ch«n lÊp r¸c th¶i hiÖn trï b·i T©y Mç ®Òu kh«ng ®îc lãt ®¸y vµ thµnh b»ng líp ®Êt sÐt ng¨n níc rØ ngÊm xuèng vµ ra xung quanh. Riªng b·i L©m Du cã 0,5 m ®Êt sÐt ë phÝa hµnh lang b¶o vÖ ®ª s«ng Hång. Nh vËy cã thÓ ®¸nh gi¸ tãm t¾t vÒ viÖc thu gom, vËn chuyÓn, xö lý ch«n lÊp r¸c th¶i cña Hµ Néi nh sau: - Cha thu gom hÕt r¸c th¶i ph¸t sinh. - Kh«ng ph©n lo¹i r¸c th¶i. - C¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®· qu¸ cò vµ cha phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña thµnh phè Hµ Néi. - ChÕ biÕn mét phÇn kh«ng ®¸ng kÓ r¸c th¶i. - C¸c b·i ch«n lÊp trõ b·i T©y Mç ®Òu cha ®¹t tiªu chuÈn vÖ sinh. - Kh«ng ®ñ b·i ch«n lÊp. 4. Mét sè ph¬ng ph¸p xö lý r¸c th¶i. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã mét sè ph¬ng ph¸p xö lý r¸c th¶i phæ biÕn nh sau: 4.1. Ch«n lÊp. Ch«n lÊp r¸c trong c¸c b·i ®· ®îc chuÈn bÞ tríc (cã thÓ ®îc lãt thµnh xung quanh vµ ®¸y b»ng c¸c vËt liÖu chèng thÊm nh ®Êt sÐt, chÊt dÎo) lµ ph¬ng ph¸p truyÒn thèng tõ xa ®Õn nay. R¸c ®îc ®æ thµnh tõng líp cã chiÒu dµy kho¶ng 0,5 ®Õn 1, sau ®ã ®Çm nÐn chÆt vµ phñ lªn trªn mét líp ®Êt hay c¸t. §é cao ®æ r¸c trong b·i ch«n lÊp tuú thuéc vµo thiÕt kÕ, th«ng thêng ë níc ta cã chiÒu cao ®æ r¸c tõ 5 ®Õn 10 m. 4.2. ChÕ biÕn ph©n h÷u c¬ (compost) R¸c ®îc ñ thµnh ®èng hay luèng, nhê c¸c vi sinh vËt cã trong r¸c hay bæ sung tõ bªn ngoµi ®Ó ph©n huû c¸c chÊt gluxit, lipit vµ protein trong r¸c thµnh mïn h÷u c¬. Tuú thuéc vµo viÖc ph©n huû vi sinh vËt hiÕu khÝ hay ky khÝ mµ cã bè trÝ viÖc cung cÊp kh«ng khÝ cho c¸c b·i nµy hay luèng r¸c hay kh«ng. 4.3. §èt r¸c. §èt r¸c trong c¸c lo¹i lß ®èt thêng sö dông nhiªn liÖu lµ dÇu vµ kÕt hîp víi viÖc thu nhiÖt khi ®èt r¸c ®Ó s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng hay nhiÖt n¨ng … Tro vµ c¸c thµnh phÇn kh«ng ch¸y ®îc sau khi ®èt ®em ®i ch«n lÊp. 4.4. Mét sè c«ng nghÖ ®óc Ðp ho¸ r¾n. 19 C«ng nghÖ ®óc Ðp ho¸ r¾n nh hydromex, pasta lµ c«ng nghÖ sö dông viÖc nÐn Ðp c¸c ch¸t polimer vµ r¸c th¶i thµnh c¸c tÊm hay khèi … cã thÓ sö dông lµm vËt liÖu x©y dùng. Mét sè u nhîc ®iÓm chÝnh cña c¸c ph¬ng ph¸p xö lý r¸c ®îc tãm t¾t trong b¶ng sau: B¶ng 1.9. So s¸nh c¸c ph¬ng ph¸p xö lý r¸c th¶i. STT Ph¬ng ¦u ®iÓm Nhîc ®iÓm Kh¶ n¨ng ¸p dông vµ ph¸p xu thÕ sö dông trªn thÕ giíi 1 Ch«n lÊp RÎ tiÒn nhÊt, ®¬n gi¶n nhÊt 2 ChÕ biÕn 3 §èt 4 Ho¸ r¾n RÎ tiÒn, DiÖn tÝch ®Êt Ýt, TËn dông ®îc c¸c chÊt h÷u c¬ trong r¸c th¶i theo chu tr×nh sinh th¸i Ýt nguy c¬ « nhiÔm m«i trêng (khi ®îc trang bÞ ®ång bé c¶ thiÕt bÞ lµm c¸c vËt liÖu x©y dùng ) Ýt nguy c¬ « nhiÔm m«i trêng, TËn dông ®îc c¸c chÊt h÷u c¬ trong r¸c th¶i lµm c¸c vËt liÖu x©y dùng Nguy c¬ « nhiÔm m«i trêng cao nhÊt, Tèn ®Êt nhÊt Cã kh¶ n¨ng ¶nh hëng tíi søc khoÎ cña ngêi lao ®éng trùc tiÕp Cho tÊt c¶ c¸c lo¹i r¸c, ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn §¾t tiÒn nhÊt Cho r¸c c«ng nghiÖp, y sinh vµ ®éc h¹i nguy hiÓm, ë c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn Cho r¸c c«ng nghiÖp, x©y dùng ë Hoa Kú vµ NhËt B¶n Kh¸ ®¾t Cho r¸c cã thµnh phÇn h÷u c¬ cao nh r¸c sinh ho¹t, ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, níc n«ng nghiÖp 5. T×nh h×nh sö dông ph©n bãn ho¸ häc trong n«ng nghiÖp ë Hµ Néi Theo sè liÖu cña tæ chøc L¬ng thùc ThÕ giíi FAO n¨m 1990, ph©n ho¸ häc (N,P2O5 vµ K2O) sö dông cho n«ng nghiÖp trung b×nh trªn thÕ giíi lµ 95,4 kg/ha, ë ViÖt Nam lµ 73,5 kg/ha. MÆt dï lîng ph©n ho¸ häc ë níc ta thÊp h¬n trung b×nh thÕ giíi nhng tèc ®é t¨ng lîng ph©n ho¸ häc cao. N¨m 1985 chØ cã 62,7 kg/ha nh vËy tèc ®é t¨ng kho¶ng 10,4%/n¨m. §Æc biÖt ë Hµ Néi trong c¸c vïng th©m canh cao nh x· §«ng D, H÷u NghÞ n¨m 1989 ®· dïng 372,5 kg/ha. Riªng cho rau qu¶ lîng ph©n ho¸ häc ®îc sö dông nh sau: 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan