Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Môc lôc
--Lêi nãi ®Çu
Ch-¬ng I: C¬ së lý luËn cña c«ng t¸c gi¸o dôc
lý t-ëng c¸ch m¹ng trong thanh niªn
I. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n
1) Lý t-ëng
2)Lý t-ëng c¸ch m¹ng
II. Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, T- t-ëng Hå ChÝ Minh
vµ cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vÒ thanh niªn vµ c«ng t¸c
gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng trong thanh niªn
1) Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin
2) T- t-ëng Hå ChÝ Minh
3) Quan ®iÓm cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam
III. Lý t-ëng c¸ch m¹ng trong thêi kú CNH - H§H
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc
lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn
ë thµnh phè Hµ Néi.
I. Thùc tr¹ng t×nh h×nh thanh niªn ViÖt Nam
trong nh÷ng n¨m ®æi míi
II. §Æc ®iÓm, t×nh h×nh thµnh phè Hµ Néi vµ thanh niªn
thµnh phè Hµ Néi
1) T×nh h×nh,®Æc ®iÓm thµnh phè Hµ Néi
2) T×nh h×nh, ®Æc ®iÓm thanh niªn thµnh phè Hµ Néi
III. Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng
cho thanh niªn thµnh phè Hµ Néi trong giai ®o¹n hiÖn nay
1) CÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng víi c«ng t¸c
gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn
2) §oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh víi c«ng t¸c
gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn
Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ
nh»m n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c
gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn thµnh phè Hµ Néi
I. Mét sè gi¶i ph¸p
II. KiÕn nghÞ
1) VÒ chñ tr-¬ng chÝnh s¸ch cña Thµnh phè
2) §èi víi c¸c tæ chøc §¶ng
3) §èi víi tæ chøc chÝnh quyÒn c¸c cÊp
4) §èi víi §oµn thanh niªn
KÕt luËn
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o chÝnh
phô lôc
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Mét nguån lùc mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng ta ®Æc biÖt quan t©m trong sù
nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc lµ lùc l-îng thanh niªn. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò
quan träng cña c«ng t¸c thanh niªn lµ gi¸o dôc, truyÒn thô lý t-ëng c¸ch m¹ng cho
thÕ hÖ trÎ. §©y lµ néi dung cùc kú quan träng trong l·nh ®¹o c¸ch m¹ng cña §¶ng.
Lý t-ëng c¸ch m¹ng thùc chÊt lµ lý t-ëng X· héi chñ nghÜa, lµ lý t-ëng cña §¶ng ta,
cña B¸c Hå, cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam ®ång thêi còng lµ lý t-ëng cña nh©n
d©n ta, cña d©n téc ta. Ngay tõ khi ra ®êi ®Õn nay, lý t-ëng cña §¶ng ta lµ nhÊt
qu²n:”X©y d÷ng mèt nìc ViÖt Nam ®èc lËp, d©n chï gi¯u m³nh, x± hèi c«ng b´ng
v¨n minh, thùc hiÖn thµnh c«ng Chñ nghÜa x· héi vµ cuèi cïng lµ Chñ nghÜa céng
s°n”. Câ thÓ nâi, tuø tóng théi kø lÞch sô, tóng giai ®o³n c²ch m³ng, nèi dung cô thÓ
cã thÓ kh¸c nhau nh-ng ®éc lËp d©n téc g¾n víi Chñ nghÜa x· héi lu«n lµ môc tiªu
phÊn ®Êu, lµ lý t-ëng cao c¶ cña §¶ng vµ d©n téc ta. H¬n 70 n¨m chiÕn ®Êu vµ tr-ëng
thµnh, tr¶i qua bao khã kh¨n, gian khæ, hy sinh, §¶ng ta lu«n kiªn tr× phÊn ®Êu cho lý
t-ëng cao ®Ñp ®ã. ThÕ hÖ trÎ ViÖt Nam ngµy nay cã may m¾n ®-îc thõa h-ëng mét
gia tµi khæng lå - ®ã lµ lý t-ëng c¸ch m¹ng, truyÒn thèng, kinh nghiÖm ®Êu tranh cña
§¶ng, cña c¸c líp cha «ng ®Ó l¹i. §©y lµ mét lîi thÕ to lín cho c«ng t¸c thanh niªn
hiÖn nay.Song lý t-ëng c¸ch m¹ng kh«ng tù nhiªn ®Õn víi líp trÎ. ViÖc thanh niªn
tiÕp thu, lÜnh héi ®-îc lý t-ëng c¸ch m¹ng lµ mét qu¸ tr×nh tù gi¸c, d-íi sù l·nh ®¹o
cña §¶ng th«ng qua c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ - t- t-ëng, ho¹t ®éng thùc tiÔn phong
phó, nh÷ng tÊm g-¬ng phÊn ®Êu, hy sinh cña c¸c nhµ c¸ch m¹ng tiÒn bèi, cña Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh vÜ ®¹i vµ biÕt bao c¸n bé ®¶ng viªn trung kiªn cña §¶ng.
Trong sù nghiÖp ®æi míi ngµy nay, §¶ng ta lu«n lu«n x¸c ®Þnh Thanh niªn lµ lùc
l-îng trô cét. Bµn vÒ ®éng lùc cña sù nghiÖp CNH-H§H, Héi nghÞ lÇn thø 4 BCH
TW kho¸ VII ®· kh¼ng ®Þnh: "Sù nghiÖp ®æi míi cã thµnh c«ng hay kh«ng, ®Êt n-íc
b-íc vµo thÕ kû XXI cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong céng ®ång thÕ giíi hay kh«ng phÇn
lìn tuø thuèc v¯o l÷c líng thanh niªn”. L¯ lìp ng-êi sinh ra vµ tr-ëng thµnh sau
chiÕn tranh, ®-îc sèng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Çy ®ñ h¬n, tuy rÊt
nh¹y c¶m vãi c¸i míi, ®-îc ®µo t¹o bµi b¶n, nh-ng vèn sèng vµ sù tõng tr¶i ch-a
nhiÒu, tr-íc nh÷ng tiªu cùc vµ c¸m dç cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, tr-íc nh÷ng biÕn
®éng vÒ chÝnh trÞ quèc tÕ, ®Æc biÖt do ¶nh h-ëng tiªu cùc cña sù th¸i ho¸, biÕn chÊt
cña mét bé phËn c¸n bé, ®¶ng viªn, mét sè thanh niªn cã sù dao ®éng, khñng ho¶ng
niÒm tin, lý t-ëng c¸ch m¹ng. Thùc tr¹ng ®ã ®ßi hái cµng ph¶i ®Ò cao c«ng t¸c gi¸o
dôc ®¹o ®øc vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng trong thanh thiÕu niªn.
V× thêi gian cã h¹n vµ víi vèn kiÕn thøc cßn Ýt ái, v× vËy bµi viÕt nµy t«i xin ®-îc
tr×nh bµy néi dung c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn trong ph¹m
vi thµnh phè Hµ Néi. Do ®©y lµ mét m¶ng ®Ò tµi t-¬ng ®èi lín vµ hÕt søc phong phó
nªn bµi viÕt sÏ cã rÊt nhiÒu thiÕu sãt, rÊt mong c¸c thÇy, c« gi¸o t¹o ®iÒu kiÖn h-íng
dÉn, chØ b¶o, gióp ®ì ®Ó bµi viÕt ®-îc hoµn thiÖn h¬n.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I : C¬ së lý luËn cña c«ng t¸c gi¸o dôc lý
C¸ch m¹ng trong thanh niªn
I. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n
1) Lý t-ëng
Lý t-ëng lµ c¸i mµ v× nã mµ ng-êi ta sèng vµ d-íi ¸nh s¸ng cña nã ta thÊy ®-îc hÕt ý
nghÜa cña cuéc ®êi. Nhµ t©m lý häc X«ViÕt I-Va-Nèp ®· cã mét ®Þnh nghÜa nh- vËy
vÒ lý t-ëng. ë mét con ng-êi b×nh th-êng ai còng cã lý t-ëng. NÕu kh«ng cã lý t-ëng
sù sèng tån t¹i ë con ng-êi chØ lµ v« nghÜa. Lý t-ëng lµ mét ph¹m trï phæ biÕn.
Lý têng, theo Tó ®iÓn tiÕng ViÖt, l¯ “Mòc ®Ých cao nhÊt, tèt ®Ñp nhÊt mµ ng-êi ta
phÊn ®Êu ®³t tìi”
Lý t-ëng lµ môc tiªu h-íng tíi cña con ng-êi, lµ ®éng lùc thóc ®Èy con ng-êi v-¬n
tíi.
Lý t-ëng cña con ng-êi sÏ lµm cho hä cã th¸i ®é tÝch cùc trong nhËn thøc, nång nhiÖt
trong t×nh c¶m, m·nh liÖt trong ý chÝ, quyÕt t©m trong hµnh ®éng.
Do ®ã, lý t-ëng lµ ®iÒu rÊt quan träng cña mçi ng-êi.
Trong thùc tiÔn, ®· lµ ng-êi ai còng cÇn cã lý t-ëng ®Ó phÊn ®Êu
Khi b-íc vµo tuæi tr-ëng thµnh, ai còng cã mét sù lùa chän quan träng lµ lùa chän lý
t-ëng, h-íng tíi môc ®Ých cao nhÊt vµ ®Ñp nhÊt cña ®êi m×nh. ®ã lµ yªu cÇu tÊt yÕu,
tù th©n.
§¶ng cã tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc, h-íng dÉn thanh niªn chän lùa ®óng lý t-ëng, trong
®ã quan träng nhÊt lµ lý t-ëng c¸ch m¹ng v× tiÒn ®å cña c¸ch m¹ng XHCN, t-¬ng lai
cña d©n téc.
Cuéc phÊn ®Êu ®Ó ®¹t tíi lý t-ëng bao giê còng lµ cuéc phÊn ®Êu l©u dµi, ®Çy gian
nan. Thanh niªn cÇn cã ý chÝ cao vµ §¶ng cÇn cã tr¸ch nhiÖm cao trong viÖc gióp ®ì
thanh niªn thùc hiÖn lý t-ëng ®óng ®¾n cña m×nh.
2) Lý t-ëng c¸ch m¹ng
Lý t-ëng c¸ch m¹ng lµ mét néi dung cô thÓ cña lý t-ëng nãi chung. Nã cã ®Æc ®iÓm
lµ chØ cã ë nh÷ng nh©n c¸ch ®· vµ ®ang tr-ëng thµnh, cã vai trß chi phèi m¹nh mÏ
c¸c néi dung lý t-ëng kh¸c. Nã lµ c¬ së ®éng lùc cña hoµi b·o lín trong thanh niªn.
Tuy nhiªn lý t-ëng c¸ch m¹ng kh«ng tù nhiªn h×nh thµnh mµ lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸
tr×nh gi¸o dôc cã tÝnh ®Þnh h-íng cao, th«ng qua nh÷ng m«i tr-êng cô thÓ. Lý t-ëng
c¸ch m¹ng mang tÝnh tù gi¸c, thÓ hiÖn râ nÐt vai trß qu¸ tr×nh tù gi¸o dôc cña mçi c¸
nh©n. Lý t-ëng cña Thanh niªn ViÖt Nam kh«ng thÓ t¸ch rêi lý t-ëng c¸ch m¹ng cña
§°ng, cïa d©n tèc. Mòc tiªu lý têng cïa chñng ta giai ®o³n hiÖn nay l¯”D©n gi¯unìc m³nh, x± hèi c«ng b´ng v¨n minh theo ®Þnh huìng X± hèi chï nghÜa”. V× lý
t-ëng ®éc lËp tù do cho Tæ quèc, hµng triÖu Thanh niªn ViÖt Nam ®· kh«ng sên lßng,
kh«ng tiÕc x-¬ng m¸u gãp phÇn lµm nªn nh÷ng chiÕn th¾ng vÜ ®¹i cña d©n téc. Ngµy
nay, trong c«ng cuéc ®æi míi, C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ quª h-¬ng, ®Êt n-íc,
lý t-ëng c¸ch m¹ng cña Thanh niªn ViÖt Nam lµ chiÕn th¾ng ®ãi nghÌo l¹c hËu, v-¬n
lªn ngang tÇm thêi ®¹i v× sù phån vinh cña ®Êt n-íc, nh÷ng c«ng b»ng h¹nh phóc cho
nh©n d©n vµ v× chÝnh t-¬ng lai t-¬i s¸ng cña Tuæi trÎ. §ã chÝnh lµ sù cô thÓ ho¸ môc
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tiªu lý t-ëng cña §¶ng, cña d©n téc trong lùc l-îng tiªn phong : Thanh niªn ViÖt
Nam.
II. Quan ®iÓm cña Chñ nghÜa M¸c-Lªnin, T- t-ëng Hå ChÝ Minh
vµ cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vÒ thanh niªn vµ c«ng t¸c
gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng trong Thanh niªn.
1) Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin
Theo M¸c, giai cÊp v« s¶n chØ ®-îc h×nh thµnh víi t- c¸ch lµ mét giai cÊp khi ý thøc
®-îc ®Þa vÞ vµ t-¬ng lai cña m×nh. Nh÷ng c«ng nh©n tiªn tiÕn nhÊt hoµn toµn hiÓu râ
r»ng, t-¬ng lai cña giai cÊp c«ng nh©n vµ do ®ã t-¬ng lai cña nh©n lo¹i, hoµn toµn
phô thuéc vµo viÖc gi¸o dôc thÕ hÖ c«ng nh©n ®ang lín lªn. Cuèi thÕ kû XIX, trong
bèi c¶nh cña x· héi t- b¶n, M¸c cho r»ng, cÇn ph¶i gi¶i tho¸t cho thanh niªn khái sù
t¸c ®éng cã tÝnh chÊt ph¸ ho¹i cña hÖ thèng hiÖn ®¹i. ChÝnh M¸c ®· gäi thanh niªn lµ
céi nguån cña sù sèng cña d©n téc vµ giai cÊp c«ng nh©n lµ bé x-¬ng cña mçi c¬ thÓ
d©n tèc. Khi nâi vÒ vai trß gi²o dòc thanh niªn, M²c ®± nhÊn m³nh:”C«ng t²c gi²o
dôc sÏ lµm cho nh÷ng ng-êi trÎ tuæi cã kh¶ n¨ng n¾m v÷ng nhanh chãng toµn bé hÖ
thçng s°n xuÊt trong th÷c tiÔn”. T têng cïa M²c l¯ ph°i tå chöc gi¸o dôc c¸c tÇng
líp thanh niªn ®Ó hä n¾m v÷ng kü n¨ng, kü x¶o, quy tr×nh qu¶n lý s¶n xuÊt, sÏ hç trî
cho viÖc ph¸t triÓn toµn diÖn nh÷ng n¨ng lùc cña tÊt c¶ thµnh viªn cña x· héi ®-îc
x©y dùng trªn nguyªn lý céng s¶n chñ nghÜa. ViÖc gi¸o dôc ®ã ph¶i lµm th-êng
xuyªn, liªn tôc, gi¸o dôc ë tr-êng, líp vµ gi¸o dôc trong thùc tÕ lao ®éng. ¡nggen ®·
nªu râ r»ng: Thanh niªn kh«ng thÓ ®øng ngoµi chÝnh trÞ, chÝnh hiÖn thùc cuéc sèng
®·, ®ang vµ sÏ cuèn hót tuæi trÎ vµo ®êi sèng chÝnh trÞ. Ngay khi 19-20 tuæi, trong c¸c
th- göi cho b¹n bÌ, ¡nggen ®· chÕ nh¹o c¸i nguyÖn väng cña nh÷ng chµng trai, c«
g²i muçn sçng b×nh lÆng, muçn “giam m×nh trong v¬ng quçc cïa ®iÒn viªn” vìi th²i
®è “mð ni che tai” b¯ng quan trìc théi cuèc. Vìi lßng höng khêi, vìi niÒm tin v«
h¹n vµo tiÒm n¨ng cña thÕ hÖ trÎ ë §øc, «ng nhÊn m¹nh r»ng, thanh niªn kh«ng bao
giê tho¶ m·n víi lý t-ëng tr-íc ®©y, hä muèn ®-îc tù do h¬n trong hµnh ®éng, hä
khao kh¸t lËp chiÕn c«ng vµ v× sù ®æi míi, hä s½n sµng hiÕn d©ng c¶ cuéc ®êi m×nh.
Thanh niªn sÏ cã ®ñ søc lùc vµ tµi n¨ng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn ®ang n¶y sinh
trong ®êi sèng ®Êt n-íc. §iÒu ®¸ng l-u ý lµ niÒm tin Êy ®· ®-îc nhen lªn trong t©m
trÝ cña ¡nggen trong ®iÒu kiÖn cña chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ. Vµo n¨m 1845,
¡nggen ®· viÕt r»ng, chÝnh thanh niªn §øc ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn cuéc c¸ch m¹ng
trong t-¬ng lai ë n-íc nµy. Nguyªn t¾c cña gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ lµ g¾n lý luËn víi thùc
tiÔn, kÕt hîp häc vµ hµnh. ViÖc h×nh thµnh thÕ giíi quan khoa häc cho thanh niªn
th«ng qua sù tham gia cña hä vµo cuéc ®Êu tranh x· héi, vµo lao ®éng s¶n xuÊt, vµo
nh÷ng c«ng viÖc thùc tÕ cô thÓ hµng ngµy. ChÝnh ¡nggen lµ ng-êi ®Çu tiªn sö dông
thuËt ngõ”gi²o dòc th÷c tiÔn”. ¤ng cho r´ng, ®©y l¯ c¬ sê quan trãng cïa gi²o dòc
khoa häc-lµ c«ng cô m¹nh nhÊt ®Ó c¶i t¹o x· héi v¯ ¡nggen d÷ b²o r´ng “mèt x± hèi
tæ chøc theo nguyªn t¾c céng s¶n chñ nghÜa sÏ lµm cho nh÷ng thµnh viªn trong x· héi
®â câ kh° n¨ng sô dòng mèt c²ch to¯n diÖn n¨ng l÷c ph²t triÓn cïa m×nh” ¡nggen l¯
ngéi ®Çu tiªn ®a ra quan niÖm nh:”®èi qu©n xung kÝch quyÕt ®Þnh cña ®¹o qu©n
v« s°n quçc tÕ”, “®èi hËu bÞ cïa §°ng” ®Ó g¾n vìi thanh niªn. V¯o n¨m 1853, khi
“§°ng cïa M²c” ®± khµng ®Þnh vÞ trÝ cïa m×nh trªn v𠮯i lÞch sô, trong cuèc ®Êu
tranh quyÕt liÖt chèng l¹i nh÷ng ®¹o luËt ®Æc biÖt cña BÝtm¸c, ¡nggen ®± viÕt:”chÝnh
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thÕ hÖ trÍ sÎ l¯ nguän bå sung däi d¯o nhÊt cho §°ng”. LuËn thuyÕt cïa M²c-¡nggen
còng kh¼ng ®Þnh r»ng lùc l-îng quÇn chóng nh©n d©n ®«ng ®¶o cÇn ®-îc tËp hîp, tæ
chøc vµ gi¸o dôc, sao cho nh÷ng biÕn ®æi t- t-ëng cña hä b¾t kÞp víi thêi ®¹i, ®i ®óng
quü ®¹o cña dßng th¸c lÞch sö ®ang cuén ch¶y.
Ph¸t triÓn s¸ng t¹o nh÷ng luËn ®iÓm cña M¸c vµ ¡nggen trong ®iÒu kiÖn lÞch sö míi,
Lªnin coi thanh niªn l¯”nguän sinh l÷c chiÕn ®Êu cïa c²ch m³ng”. «ng ®± luËn gi°i
nh÷ng nguyªn nh©n lµm xuÊt hiÖn phong trµo thanh niªn, ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®Æc
®iÓm cña nã vµ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ, sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a tæ chøc thanh niªn víi
§¶ng céng s¶n. Lªnin còng sím nh×n thÊy vai trß c¸ch m¹ng to lín kh«ng chØ ®èi víi
thanh niªn c«ng nh©n, mµ cßn c¶ ®èi víi thanh niªn häc sinh, sinh viªn. Ng-êi
th-êng xuyªn nh¾c nhë nh÷ng ng-êi b¹n chiÕn ®Êu cña m×nh r»ng ph¶i kiªn tr× ®Êu
tranh ®Ó häp nhÊt phong trµo häc sinh, sinh viªn thµnh mét trµo l-u chung theo tinh
thÇn cña chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng. Lªnin cho r»ng, thµnh c«ng cña phong trµo thanh
niªn chÝnh lµ ë chç biÕt g¾n liÒn nhËn thøc lý luËn cña chñ nghi· M¸c, tri thøc khoa
häc víi sù tham gia trùc tiÕp cña hä vµo cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ cña giai cÊp v« s¶n.
§ång thêi Ng-êi còng ®· phª ph¸n gay g¾t nh÷ng ®¶ng viªn b¶o thñ, kh«ng ®¸nh gi¸
®óng vai trß cña lùc l-îng trÎ trong c¸ch m¹ng, coi th-êng thanh niªn vµ chÕ diÔu sù
ng©y th¬, thiÕu kinh nghiÖm cña hä. Lªnin nhÊn m¹nh, cÇn cã th¸i ®é khoan dung, ®é
líng vìi lìp trÍ v¯ cÇn thiÕt ph°i phßng ngóa khuynh hìng “dÌ dÆt” cña c¸c c¸n bé
®¶ng viªn cho r»ng, líp trÎ tuy ®Çy nhiÖt t×nh vµ s¸ng kiÕn, nh-ng l¹i ch-a qua tr-êng
häc cuéc ®Êu tranh giai cÊp. Ng-êi cho r»ng ®ã chØ lµ c¸i cí ®Ó kh-íc tõ viÖc sö dông
thanh niªn. Lªnin lu«n nh¾c nhë nh÷ng ng-êi céng s¶n: cÇn ph¶i ®ßi hái ë thanh niªn
nhiÒu h¬n n÷a, cÇn ph¶i phª ph¸n mét c¸ch cã nguyªn t¾c nh÷ng khuyÕt ®IÓm cña hä,
cÇn ph¶i gi¸o dôc cho tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµ nghÜa vô cña hä ®èi víi c¸ch
m¹ng, ngay tõ thuë thiÕu thêi. Cuéc ®Êu tranh ®Ó giµnh giËt thanh niªn kh«ng chØ
diÔn ra gi÷a giai cÊp v« s¶n víi giai cÊp t- s¶n, gi÷a c¸c §¶ng céng s¶n vµ c¸c thÕ lùc
ph¶n ®éng, mµ cßn diÔn ra gi÷a nh÷ng ng-êi céng s¶n ch©n chÝnh vµ bän c¬ héi chñ
nghÜa trong phong trµo c«ng nh©n.
Cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa c¬ héi ®· diÔn ra xung quanhvÊn ®Ò thanh niªn trªn
hai mÆt cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau: gi¸o dôc ai vµ gi¸o dôc nh- thÕ nµo? Nh÷ng
phÇn tö c¬ héi quy nhiÖm vô trªn vµo viÖc ®µo t¹o nh÷ng ng-êi cã v¨n ho¸, song
®öng ngo¯i chÝnh trÞ v× thÕ theo hã kh«ng nªn thu hñt”qu² sìm” thanh niªn voµ ho¹t
®éng chÝnh trÞ. Lªnin ®· v¹ch trÇn lËp tr-êng c¶i l-¬ng ®ã cña bän c¬ héi vµ cho
r»ng, ®ã chØ lµ thãi ®¹o ®øc gi¶ vµ chÝnh s¸ch ngu d©n kh«ng h¬n, kh«ng kÐm. Ng-êi
kh¼ng ®Þnh râ lËp tr-êng cña nh÷ng ng-êi céng s¶n ch©n chÝnh lµ cÇn ph¶i gi¸o dôc
céng s¶n cho thÕ hÖ trÎ vµ kÕt hîp viÖc gi¸o dôc Êy víi cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña
giai cÊp c«ng nh©n. ChÝnh v× thÕ, trong bµi diÔn v¨n t¹i §H III cña §oµn thanh niªn
céng s¶n Nga. Lªnin ®· chØ râ: Thanh niªn ph¶i häc chñ nghÜa céng s¶n trong mét
tr-êng häc riªng cña m×nh, trong mét tæ chøc ®éc lËp- ®ã lµ §oµn thanh niªn céng
s°n. Lªnin viÕt : “ ChØ khi n¯o §o¯n thanh niªn cèng s°n g¾n liÒn tóng bìc hãc tËp,
huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc cña m×nh víi cuéc ®Êu tranh chung cña tÊt c¶ nh÷ng ng-ßi
lao ®éng chèng l¹i bãc lét, th× lóc ®ã míi xøng ®¸ng víi danh hiÖu lµ ®oµn thÓ cña
thÕ hÖ trÍ cèng s°n chï nghÜa”. Nâi chuyÖn vìi §o¯n thanh niªn cèng s°n, Lªnin yªu
cÇu, cÇn gi¸o dôc thanh niªn th«ng qua thùc tÕ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, trong häc
tËp, c«ng t¸c, chiÕn ®Êu vµ trong cuéc sèng sinh ®éng cña quÇn chóng.
Nh÷ng t- t-ëng cña M¸c, ¡nggen, Lªnin vÒ thanh niªn vµ c«ng t¸c vËn ®éng thanh
niªn nªu trªn cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i thµnh 5 néi dung c¬ b¶n sau:
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Mét lµ, kh¼ng ®Þnh râ vÞ trÝ, vai trß to lín cña tÇng líp thanh niªn trong x· héi míi vµ
chØ ra nh÷ng nh-îc ®iÓm cña thanh niªn, còng nh- nh÷ng vÊn ®Ò c¬ héi chñ nghÜa
trong phong trµo thanh niªn cÇn ®-îc quan t©m chó ý.
Hai lµ, ®Æt ra cho §¶ng céng s¶n cÇn quan t©m, ch¨m sãc, gi¸o dôc, ®µo t¹o thanh
niªn th«ng qua sù nghiÖp ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña §¶ng, th«ng qua lao ®éng s¶n
xuÊt, c«ng t¸c, häc tËp, chiÕn ®Êu vµ trong ®êi sèng hiÖn thùc cña quÇn chóng nh©n
d©n.
Ba lµ, §oµn thanh niªn céng s¶n ph¶i lµ tr-êng häc Céng s¶n chñ nghÜa trong qu¸
tr×nh gi¸o dôc, ®oµn kÕt tËp hîp thanh niªn, thùc hiÖn lý t-ëng c¸ch m¹ng cña §¶ng
céng s¶n.
Bèn lµ, c¸ch m¹ng lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng, sù nghiÖp cña thanh niªn.
N¨m lµ, nh÷ng luËn thuyÕt cña M¸c, ¡nggen, Lªnin ®· chØ ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ kh¶
n¨ng tËp hîp réng r·i quÇn chóng thanh niªn vµo ®éi h×nh lín cña Chñ nghÜa x· héi,
d-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n
2) T- t-ëng Hå ChÝ Minh
KÕ thõa nh÷ng di s¶n t- t-ëng quý b¸u cña M¸c, ¡nggen vµ Lªnin, Hå ChÝ Minh ®·
ph¸t triÓn mét c¸ch s¸ng t¹o nh÷ng luËn ®iÓm M¸cxÝt vÒ vÞ trÝ, vai trß cña thanh niªn
trong x· héi, vÒ nhiÖm vô gi¸o dôc thanh niªn, vÒ §oµn thanh niªn céng s¶n trong
c«ng t¸c thanh niªn cña §¶ng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña c¸ch m¹ng ViÖt
Nam:
Mét lµ, Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß, kh¶ n¨ng, ®éng lùc c¸ch m¹ng to lín
cña thanh niªn ®èi víi sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc vµ x©y dùng x· héi míi.
G¾n thanh niªn víi vËn mÖnh cña d©n téc, Ng-êi ®· luËn gi¶i mét c¸ch gi¶n dÞ,
thuyÕt phòc r´ng:”Thanh niªn l¯ ngéi chï t¬ng lai cïa nìc nh¯. ThËt vËy, nìc
nhµ thÞnh hay suy, yÕu hay m¹nh mét phÇn lín lµ do c¸c thanh niªn. Thanh niªn
muèn lµm ng-êi chñ t-¬ng lai cho xøng ®¸ng th× ngay hiÖn t¹i ph¶i rÌn luyÖn tinh
thÇn v¯ l÷c líng cïa m×nh, ph°i ra l¯m viÖc ®Ó chuÈn bÞ c²i t¬ng lai ®â”.
Hå ChÝ Minh nhËn râ vai trß quyÕt ®Þnh cña thanh niªn trong tiÕn tr×nh lÞch sö, nhËn
râ kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng cña thanh niªn, hÕt lßng tin yªu thanh niªn. Ng-êi lu«n ®Æt
thanh niªn trong t- c¸ch lµ mét chñ thÓ ®ang ph¸t triÓn, ®ang ®-îc tiÕp tôc hoµn
thiÖn. §iÒu ®ã cã nghÜa r»ng, thanh niªn nãi chung vµ trong mçi c¸ thÓ nãi riªng ®Òu
cã c¶ mÆt m¹nh vµ mÆt yÕu, ®Òu ®ang tiÒm Èn nh÷ng kh¶ n¨ng to lín còng nh- nh÷ng
mÆt h³n chÕ. ThÝ dò, mÆt m³nh cïa thanh niªn l¯:” H¨ng h²i, xung phong”, mÆt yÕu
l¯”Hay chuèng h×nh thöc, Ýt xem xÏt kÕt qu°” hoÆc ”®Çu voi ®u«i chuèt”. H¬n thÕ,
Hä ChÝ Minh théng nh¾c nhê c²n bè, ®°ng viªn ph°I”ch¨m lo d×u d¾t thanh niªn v×
thanh niªn cha tóng tr°i v¯ thiÕu kinh nghiÖm”.
Thùc tiÔn cho ta thÊy quan ®iÓm biÖn chøng trong viÖc nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ thanh
niªn cña Hå ChÝ Minh lµm cho thanh niªn tù tin h¬n, ®ång thêi l¹i thÊy râ yªu cÇu
ph¶i phÊn ®Êu rÌn luyÖn.
Hai l¯, Hä ChÝ Minh ®± nªu t têng vÒ chiÕn líc”träng ngéi”, vÒ ®¯o t³o, bäi
dëng thanh niªn th¯nh lìp ngéi câ ®öc, câ t¯i, “vóa häng, vóa chuyªn”, kÕ tôc sù
nghiÖp c¸ch m¹ng mét c¸ch trung thµnh vµ xuÊt s¾c.
T- t-ëng trªn ®-îc c« ®äng l¹i, ®óc kÕt vµ n©ng cao tõ thùc tiÔn sinh ®éng cña h¬n
nôa thÕ kù l±nh ®³o c²ch m³ng ViÖt Nam. Ngéi nâi :”Bäi dëng thÕ hÖ c²ch m³ng
cho ®êi sau lµ mét viÖc rÊt quan trãng v¯ rÊt cÇn thiÕt”. Câ thÓ nâi ®©y l¯ t têng bao
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
trïm nhÊt cña Hå ChÝ Minh vÒ c«ng t¸c thanh niªn; båi d-ìng vµ ph¸t huy lùc l-îng
thanh niªn lµ b¶n chÊt cña c«ng t¸c vËn ®éng thanh niªn theo t- t-ëng Hå ChÝ Minh.
N¨m 1958, nãi chuyÖn t¹i líp häc chÝnh trÞ cña c¸c gi¸o viªn cÊp II vµ cÊp III toµn
miÒn B¾c, Hä ChÝ Minh ®± c¨n dÆn:” V× líi Ých méi n¨m th× ph°i träng c©y, v× líi
Ých tr¨m n¨m th× ph°i träng ngéi”. ThËt ra kh«ng ph°i ®Õn lñc ®â Hä ChÝ Minh mìi
nghÜ ®Õn chiÕn líc”träng ngéi”, m¯ ngay tõ khi b¾t ®Çu cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch
m³ng cïa m×nh, Hä ChÝ Minh ®± ý thöc mèt c²ch rá r¯ng vÒ chiÕn líc”träng ngéi”,
lu«n xem ®ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng.
Ng-êi ®· dµnh nhiÒu c«ng søc cho viÖc t¹o nªn nh÷ng h¹t gièng cho sù nghiÖp c¸ch
m¹ng, gi¸o dôc, rÌn luyÖn vµ ®µo t¹o nhiÒu thÕ hÖ thanh niªn n-íc ta trë thµnh nh÷ng
c¸n bé, ®¶ng viªn vµ chiÕn sÜ c¸ch m¹ng -u tó, thµnh nh÷ng ng-êi thõa kÕ x©y dùng
chñ nghÜa x· héi.
Do nhËn thøc ®-îc mét c¸ch ®óng ®¾n vµ biÖn chøng vai trß lÞch sö, vÞ trÝ quan träng
cña thanh niªn mµ trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, Hå ChÝ Minh lu«n lu«n
quan t©m ®Õn vÊn ®Ò gi¸o dôc thanh niªn. Trong hµng chôc bøc th- vµ bµi viÕt cña
Hå ChÝ Minh göi cho thanh niªn, bµi nµo còng cã néi dung gi¸o dôc hÕt søc s©u s¾c,
thÓ hiÖn mét t×nh c¶m ®Æc biÖt víi thÕ hÖ trÎ. Trong bµi nãi chuyÖn t¹i §¹i héi §¶ng
bé Hµ Néi ngµy 1-2-1961 Ngéi nâi :”T«i lu«n lu«n nâi ®Õn thanh niªn” v¯ khuyªn
:”C²c em h±y nghe léi t«i, léi cïa mèt ngéi anh lìn lñc n¯o cðng ©n cÇn mong mái
cho c²c em ®íc giài giang”.
Trong t- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ néi dung gi¸o dôc thanh niªn, vÊn ®Ò gi¸o dôc toµn
diÖn lu«n ®-îc coi träng, trong ®ã nhiÖm vô båi d-ìng lý t-ëng, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng
vµ n¨ng lùc ho¹t ®éng thùc tiÔn cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng vµ then chèt. N¨m ®iÒu
Hå ChÝ Minh c¨n dÆn thanh niªn nh©n ngµy Quèc kh¸nh 2-9-1965 thÓ hiÖn rÊt râ
mong muèn cña Ng-êi lµ: trong viÖc gi¸o dôc vµ häc tËp ph¶i chó träng ®ñ c¸c mÆt:
®¹o ®øc c¸ch m¹ng, gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa, v¨n ho¸, kü thuËt, lao ®éng vµ s¶n
xuÊt. §©y lµ mét luËn ®iÓm rÊt quan träng cña Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc thanh niªn.
Hå ChÝ Minh nhiÒu lÇn c¨n dÆn c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh niªn r»ng, cÇn gióp
thanh niªn x©y dùng cho m×nh lÏ sèng cao ®Ñp. Ng-êi d¹y thanh niªn ph¶i sèng cã lý
têng v¯ chØ rá r´ng”lý têng cïa thanh niªn ta ng¯y nay l¯ ®èc lËp, t÷ do, thçng nhÊt
Tå quçc v¯ chï nghÜa x± hèi”. Ph°I “Trung vìi nìc, hiÕu vìi d©n” v¯” l¯m cho d©n
gi¯u nìc m³nh” ®Ó “ai cðng câ c¬m no ²o mÆc, ai cðng ®íc hãc h¯nh”. “NhiÖm vò
cña thanh niªn kh«ng ph¶I lµ ®i hái n-íc nhµ ®· lµm cho m×nh nh÷ng g×. Mµ ph¶i tù
hái m×nh ®· lµm g× cho n-íc nhµ. M×nh ph¶i lµm thÐ nµo cho Ých n-íc lîi nhµ nhiÒu
h¬n”.
Trong nhiÖm vô gi¸o dôc, ®µo t¹o, båi d-ìng thanh niªn, Hå ChÝ Minh nhÊn m¹nh
ph¶i ®µo t¹o, båi dëng hã th¯nh nhõng ngéi “câ kh° n¨ng ho³t ®èng th÷c tiÔn,
kh«ng nªn ®¯o t³o ra nhõng con ngéi chØ thuèc s²ch l¯u l¯u”. C«ng cuèc ®åi mìi
®ang diÔn ra trªn ®Êt n-íc ta ngµy nay ®ßi hái rÊt cao ë thanh niªn vÒ nhiÒu mÆt,
trong ®ã næi lªn lµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng thùc tiÔn cña tõng con ng-êi. Tõ ®ã chóng ta
míi cµng thÊy râ tÇm nh×n cao réng cña Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc, vËn ®éng thanh
niªn.
Ch¨m lo ®µo t¹o, båi d-ìng, gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn, ph¸t huy
vai trß cña thanh niªn trong x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc lµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng,
Nhµ n-íc vµ toµn x· héi. §©y còng lµ mét néi dung quan träng trong t- t-ëng Hå ChÝ
Minh vÒ vËn ®éng thanh niªn.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3) Quan ®iÓm cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam
Ph¸t huy t- t-ëng Hå ChÝ Minh, trong khi ho¹t ®éng bÝ mËt còng nh- khi l·nh ®¹o
chÝnh quyÒn, b¶o vÖ vµ x©y dùng Tæ quèc, Trung -¬ng §¶ng, Bé ChÝnh trÞ vµ Ban bÝ
th- §¶ng ta ®· nhiÒu lÇn cã nghÞ quyÕt, chØ thÞ vÒ c«ng t¸c thanh niªn. Trong thêi kú
®æi míi, Héi nghÞ Trung -¬ng lÇn thø 4 (kho¸ VII) ®· cã NghÞ quyÕt vÒ thanh niªn,
khµng ®Þnh:”S÷ nghiÖp ®åi mìi câ th¯nh c«ng hay kh«ng, ®Êt n¬c bìc v¯o thÕ kù
XXI cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong céng ®ång thÕ giíi hay kh«ng, c¸ch m¹ng ViÖt Nam cã
v÷ng b-íc trªn con ®-êng XHCN hay kh«ng phÇn lín tuú thuéc vµo lùc l-îng thanh
niªn, vµo viÖc båi d-ìng rÌn luyÖn thÕ hÖ thanh niªn; c«ng t¸c thanh niªn lµ vÊn ®Ò
sèng cßn cña d©n téc, lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña c¸ch
m¹ng”.
T¹i §¹I héi lÇn thø VIII quyÕt ®Þnh ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸ ®Êt n-íc
theo ®Þnh hìng XHCN, b²o c²o chÝnh trÞ nhÊn m³nh:”Coi träng h¬n n÷a viÖc gi¸o
dôc, rÌn luyÖn thÕ hÖ trÎ vÒ chÝnh trÞ, t- t-ëng, v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp, ®¹o ®øc, lèi
sçng”,”Coi träng båi d-ìng lý t-ëng c¸ch m¹ng, chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t- t-ëng
Hå ChÝ Minh cho thÕ hÖ trΔ v¯ kh¼ng ®Þnh:” Ch¨m lo gi¸o dôc, rÌn luyÖn thÕ hÖ trÎ
lµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng, Nhµ n-íc, c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ, cña gia
®×nh, nhµ tr-êng vµ cña toµn x· héi.
Nh×n trong lÞch sö còng nh- hiÖn t¹I, chóng ta thÊy râ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ
§¶ng, Nhµ n-íc ta lu«n lu«n:
+ Coi träng viÖc båi d-ìng, ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ lµ mét vÊn ®Ò träng t©m cña c¸ch
m¹ng, lµ trung t©m cña chiÕn l-îc x©y dùng con ng-êi, quan hÖ tíi t-¬ng lai cña d©n
téc, tiÒn ®å cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng XHCN trªn ®Êt n-íc ta.
+ NhÊn m¹nh ph¶i båi d-ìng toµn diÖn c¶ ®¹o ®øc vµ tµI n¨ng cho líp trÎ, ®Æc biÖt
quan t©m”båi dìng lý tëng c¸ch m¹ng”, ”nu«i dìng ho¯i b·o lín…” cho thanh
niªn, ®Ó h×nh thµnh mét líp thanh niªn nam n÷ -u tó, v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, kiªn
®Þnh con ®éng XHCN”, “t÷ lËp t÷ céng”, “n¨ng ®èng s²ng t³o, l¯m chï khoa hãc
vµ c«ng nghÖ míi, v-¬n lªn ngang tÇm thêi ®¹i, s¸nh vai cïng thanh niªn c¸c n-íc
trªn thÕ giìi” (NQTW4).
III. Lý t-ëng c¸ch m¹ng trong thêi kú C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i ho¸
C¬ chÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa kÝch thÝch sù ®ua tranh, sù s¸ng
t¹o ®Ó mçi thanh niªn kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh víi t- c¸ch mét chñ thÓ kinh tÕ x·
héi trong céng ®ång. C¬ chÕ ®ã võa ®ßi hái, võa t¹o ra c¬ së vËt chÊt-kinh tÕ cÇn thiÕt
®Ó më réng d©n chñ trong x· héi, gi¶I phãng mäi n¨ng lùc s¸ng t¹o cña con
ng-êi...MÆt kh¸c, kinh tÕ thÞ tr-êng ngay trong tr-êng hîp ®Þnh h-íng x· héi chñ
nghÜa còng khã tr¸nh khái sù ph©n ho¸ giµu nghÌo; kÝch thÝch mét bé phËn thanh
niªn chØ lÊy lîi Ých vËt chÊt tr-íc m¾t lµ tÊt c¶, nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp vµ
lý t-ëng cao c¶ kh«ng lµ g× c¶. Trong nh÷ng n¨m qua, viÖc lµm giµu chÝnh ®¸ng, sù
c¹nh tranh lµnh m¹nh trong kh«ng Ýt tr-êng hîp cßn bÞ nh÷ng c¸i ®èi lËp víi nã lÊn
¸t. BÖnh thùc dông ch¹y theo ®ång tiÒn lµm b¨ng ho¹i mét sè truyÒn thèng tèt ®Ñp
cña d©n téc cã chiªï h-íng gia t¨ng. Bªn c¹nh mét bé phËn thanh niªn h¨ng say häc
tËp, ham t×m tßi, ham ph¸t hiÖn c¸i míi mang gi¸ trÞ tÝch cùc ®èi víi sù ph¸t triÓn x·
héi, còng xuÊt hiÖn mét bé phËn thanh niªn hoÆc b»ng lßng víi tr×nh ®é häc vÊn thÊp,
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
miÔn lµ kiÕm ®-îc nhiÒu tiÒn hoÆc ch¹y theo b»ng c¸ch h×nh thøc b»ng nhiÒu thñ
®o¹n phi ®¹o ®øc.
§Êu tranh h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tr¸i chiÒu cña c¬ chÕ thÞ tr-êng, biÕn nh÷ng mÆt
tÝch cùc cña c¬ chÕ ®ã thµnh xung lùc néi t¹I cña qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i hãa cÇn ®-îc xem lµ mét néi dung kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c t- t-ëng ®èi
víi thanh niªn.
NhiÖm vô cña thanh niªn lµ ®oµn kÕt thèng nhÊt, mçi ng-êi ®Òu x¸c ®Þnh cho m×nh
môc tiªu chung cña ®Êt n-íc ®ã lµ d©n giÇu, n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi rÊt c¬ b¶n ®ã lµ c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt n-íc do §¶ng
khëi x-íng vµ l·nh ®¹o ®· t¹o ®IÒu kiÖn cho thanh niªn phÊn ®Êu tr-ëng thµnh vÒ
nhiÒu mÆt. Nh-ng c¬ chÕ míi còng ®Æt ra cho thanh niªn nh÷ng vÊn ®Ò : ®ã lµ sù biÕn
®éng ngµy cµng s©u s¾c vÒ thµnh phÇn, c¬ cÊu, ®èi t-îng. §Æc biÖt ®· xuÊt hiÖn
nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt lµ vÒ quan niÖm, vÒ ®¹o ®øc, lèi sèng cña thanh niªn víi c¸c bé
phËn kh¸c trong x· héi vµ ngay trong néi bé thanh niªn. ChÝnh v× vËy, n©ng cao hiÖu
qu¶ viÖc gi¸o dôc, x©y dùng lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn trong thêi kú C«ng
nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc lµ mét c«ng viÖc v« cïng quan träng.
Lý t-ëng c¸ch m¹ng cña thanh niªn,lµ mét kh¸i niÖm cã néi hµm kh¸ réng, bao
gåm lý t-ëng chÝnh trÞ, lý t-ëng ®¹o ®øc, lý t-ëng lao ®éng nghÒ nghiÖp vµ lý t-ëng
thÈm mü. Do nhËn thøc ch-a ®Çy ®ñ vÒ vÊn ®Ò nµy mµ trªn thùc tÕ viÖ ®Þnh h-íng vµ
tæ chøc qu¸ tr×nh gi¸o dôc lý t-ëng cho thanh niªn kh«ng tr¸nh khái phiÕn diÖn,
th-êng chØ thiªn vÒ néi dung chÝnh trÞ-x· héi, ch-a coi träng c¸c néi dung kh¸c, Ýt
chó ý ®Õn c¸i t«i, c¸i riªng kh«ng thÓ thiÕu cña ng-êi thanh niªn lµm cho néi dung lý
t-ëng võa thiÕu, l¹i võa ®¬n ®iÖu x¬ cøng, phÇn nµo lµm h¹n chÕ kÕt qu¶ gi¸o dôc.
V× thÕ, ®Ó lµm tèt c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn trong thêi kú
C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc tr-íc tiªn cÇn ph¶i hiÓu râ h¬n néi dung cña
nã:
a) Lý t-ëng chÝnh trÞ cña thanh niªn ViÖt Nam hiÖn nay ®ã chÝnh lµ ®éc lËp d©n téc
vµ chñ nghÜa x· héi, lµ ý thøc vÒ niÒm tù hµo d©n téc quyÕt v-¬n lªn chiÕn th¾ng
®ãi nghÌo, l¹c hËu ®Ó s¸nh vai c-êng quèc n¨m ch©u, lµm r¹ng danh tæ quèc. §ã
chÝnh lµ hoµi b·o lín ®Ó gãp søc m×nh vµo sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i
ho¸ cña d©n téc. KÕt qu¶ ®IÒu tra x· héi häc liªn tôc trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y,
nh÷ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng vµ lao ®éng s¸ng t¹o trong thùc hiÖn 2 phong trµo lín
“Thanh niªn lËp nghiÖp - Tuåi trÍ giõ nìc” v¯ s÷ xuÊt hiÖn ng¯y c¯ng nhiÒu h¬n,
®a d¹ng h¬n nh÷ng g-¬ng thanh niªn tiªn tiÕn, ®· cho thÊy râ néi dung nªu trªn
cña lý t-ëng chÝnh trÞ cña tuyÖt ®¹I ®a sè thanh niªn ViÖt Nam. Lý t-ëng chÝnh trÞ
lµ h¹t nh©n cèt lâi cña lý t-ëng C¸ch m¹ng. Gi¸o dôc h×nh thµnh lý t-ëng chÝnh
trÞ cho thanh niªn lµ nhiÖm vô c¬ b¶n nhÊt.
b) Lý t-ëng ®¹o ®øc : §ã chÝnh lµ niÒm tin vµ ý thøc chÊp hµnh c¸c chuÈn mùc cña
cèng ®äng v¯ x± hèi, t×nh c°m “Uçng nìc nhì nguän” t«n trãng ®³o lý, lßng vÞ
tha “Th¬ng ngéi nh thÓ th¬ng th©n”, l¯ th²i ®è tr²ch nhiÖmvìi ngéi th©n, ý
thøc ®Êu tranh chèng l¹I c¸i xÊu, c¸i gi¶ dèi, sèng chung thuû gi¶n dÞ. Lý t-ëng
®¹o ®øc cña ng-êi thanh niªn hiÖn nay chÝnh lµ sù tiÕp nèi vµ kÕ thõa truyÒn
thèng ®¹o lý d©n téc, lµ nÒn t¶ng c¬ b¶n ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch
thanh niªn, ng¨n chÆn vµ chèng l¹i mét c¸ch c¬ b¶n sù t¸c ®éng cña mÆt tr¸i c¬
chÕ thÞ tr-êng. Nã gióp cho thanh niªn héi nhËp nh-ng kh«ng hoµ tan, nhËp cuéc
nhanh, ph¸t triÓn v÷ng ch¾c.
c) Lý t-ëng häc tËp vµ nghÒ nghiÖp: HiÕu häc lµ mét truyÒn thèng quÝ b¸u cña d©n
téc. KÕ thõa nã c¸c thÕ hÖ thanh niªn ViÖt Nam ®· kh«ng chØ mét lÇn thÓ hiÖn ý
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chÝ kh¾c phôc khã kh¨n v-¬n lªn häc tËp vµ häc giái. Lý t-ëng häc tËp cña thanh
niªn ngµy nay vÉn lµ häc ®Ó lµm ng-êi ®Ó phông sù tæ quèc, phông sù nh©n d©n
nh- lêi B¸c d¹y. Muèn vËy ng-êi thanh niªn võa cÇn n¾m v÷ng c¸c ®Ønh cao tri
thøc, lµm chñ khoa häc, võa ph¶i tinh th«ng mét nghÒ ®Ó s½n sµng lao ®éng t¹o ra
cña c¶i vËt chÊt s¸ng t¹o ra s¶n phÈm cho x· héi, ®Ó sèng vµ ph¸t triÓn. Kh«ng
nh÷ng n©ng cao tr×nh ®é, th-êng xuyªn bæ sung tri thøc míi, cã nghÒ nghiÖp v÷ng
vµng, ®-îc lµm viÖc ®óng chuyªn m«n ®Ó cã thu nhËp cao vµ s½n sµng thÝch øng
nhanh víi sù thay ®æi chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®ã chÝnh lµ lý t-ëng nghÒ nghiÖp
cña thanh niªn. ViÖc gi¸o dôc lý t-ëng häc tËp ®Ó lËp nghiÖp ®· vµ ®ang ®-îc
§oµn thanh niªn lµm kh¸ tèt. Tuy nhiªn, viÖc ®Þnh h-íng nghÒ nghiÖp, viÖc tuyÓn
chän ®µo t¹o vµ sö dông nghÒ nghiÖp cho thanh niªn hiÖn nay cßn nhiÒu viÖc ®Ó
cÇn nghiªn cøu.
d) Lý t-ëng thÈm mü: §ã chÝnh lµ c¸ch nh×n nhËn vµ xu h-íng v-¬n tíi c¸i ®Ñp
®óng ®¾n ch©n thiÖn mü, c¸i ®Ñp b¶n chÊt trong cuéc sèng vµ trong nghÖ thuËt.
B¶n chÊt cña con ng-êi lµ h-íng tíi, v-¬n tíi c¸i ®Ñp. Tuy nhiªn ®ã lµ mét qu¸
tr×nh mang nÆng tÝnh chñ quan vµ chÞu sù t¸c ®éng cña gi¸o dôc. Sù thay ®æi
nhanh chãng cña cuéc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn, cïng víi sù t¸c ®éng liªn tôc vµ
m¹ng mÏ ch-a tõng cã cña qu¶ng c¸o vµ nghÖ thuËt qu¶ng c¸o d-íi mäi h×nh thøc
®· lµm cho qu¸ tr×nh ®Þnh h-íng lý t-ëng thÈm mü Ýt ®-îc chó ý, cµng xa thªm
kho¶ng c¸ch víi yªu cÇu cÇn ph¶i cã vµ nhu cÇu cña ®«ng ®¶o thanh niªn ngµy
nay. NÕu kh«ng cã c¸i nh×n ®óng vÒ c¸i ®Ñp, nÕu kh«ng thÈm ®Þnh hoÆc c¶m nhËn
chÝnh x¸c vÒ nghÖ thuËt sÏ dÉn tíi bÞ ph¸t triÓn lÖch l¹c trong nh©n c¸ch thanh
niªn, vµ ®ã chÝnh lµ nguy c¬ ®¸nh mÊt b¶n s¾c hoÆc nhËn thøc sai lÖch, thËm trÝ
®èi lËp víi t×nh c¶m thÈm mü cña chÝnh cha anh.
Cã thÓ nãi ®ã lµ 4 néi dung c¬ b¶n nhÊt cña lý t-ëng C¸ch m¹ng mµ ng-êi thanh niªn
ViÖt Nam nãi chung hiÖn nay cÇn cã. NhËn thøc vÒ néi dung gi¸o dôc lý t-ëng nªu
trªn cho thÊy qu¸ tr×nh ®Þnh h-íng vµ tæ chøc gi¸o dôc nh»m h×nh thµnh lý t-ëng
C¸ch m¹ng cho thanh niªn nh×n chung cßn nhiÒu h¹n chÕ. MÆt kh¸c, cho thÊy ®óng
lµ mét qua tr×nh phong phó, ®a d¹ng vµ rÊt hÊp dÉn c¶ ®èi víi c¸c nhµ gi¸o dôc vµ
tÇng líp thanh niªn ngµy nay. Gi¸o dôc lý t-ëng C¸ch m¹ng cho thanh niªn lµ nhiÖm
vô c¬ b¶n quan träng nhÊt cña §oµn TNCS Hå ChÝ Minh.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng
c¸ch m¹ng cho thanh niªn ë thµnh phè Hµ Néi
I.
Thùc tr¹ng t×nh h×nh thanh niªn ViÖt Nam trong nh÷ng
n¨m ®æi mãi
Thùc tr¹ng t×nh h×nh thanh niªn vÒ niÒm tin lý t-ëng vµ ®Þnh h-íng gi¸ trÞ
TÝnh ®Õn ngµy 1-4-1999, d©n sè c¶ n-íc lµ 76.324.753 ng-êi, trong ®ã, ®é tuæi thanh
niªn lµ 21.523.358 ng-êi, chiÕm 28,2% d©n sè. So víi n¨m 1989, ®Õn n¨m 1999 d©n
sè ë ®é tuæi thanh niªn t¨ng lªn trªn 3 triÖu ng-êi. Theo sè liÖu dù b¸o ®Õn n¨m 2005
sÏ lµ 25.047.625 ng-êi, chiÕm 28,9% d©n sè.
Thanh niªn n-íc ta lµ mét bé phËn quan träng cña d©n téc, lµ t-¬ng cña lai Tæ quèc.
Trong nh÷ng n¨m qua, nh×n chung thanh niªn h¨ng h¸I tham gia vµo c¸c phong trµo
c¸ch m¹ng do §¶ng vµ §oµn ®Ò ra. Tr-íc nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p cña t×nh h×nh thÕ
giíi vµ khu vùc, còng nh- nh÷ng khã kh¨n cña ®Êt n-íc ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn,
®a sè thanh niªn ta ®· biÓu thÞ niÒm tin tuyÖt ®èi vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ñng hé vµ
tham gia tÝch cùc, cã hiÖu qu¶ c«ng cuéc ®æi míi vµ thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
D-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, thanh niªn n-íc ta ®· tõng b-íc tr-ëng thµnh cïng toµn
§¶ng, toµn d©n v-ît qua biÕt bao thö th¸ch, ®-a sù nghiÖp ®æi míi ®¹t ®-îc nhiÒu
thµnh tùu quan träng. KÕt qu¶ ®IÒu tra vÒ t×nh h×nh thanh niªn trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y cho thÊy tû lÖ thanh niªn ViÖt Nam tin t-ëng vµ ñng hé thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi
míi ®Êt n-íc do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®¹o ngµy cµng t¨ng: n¨m 1990: 71%;
n¨m 1998: 83,6%; n¨m 1999: 92,9%. §©y lµ yÕu tè quan träng ®Ó gãp phÇn tÝch cùc
®-a ®Êt n-íc tõng b-íc tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi, t¹o thÕ vµ lùc míi ®Ó
b-íc vµo thêi kú ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸. Thanh niªn ®· tÝch cùc
phÊn ®Êu víi tinh thÇn n¨ng ®éng, tù lùc, tù c-êng, tù v-¬n lªn lËp th©n, lËp nghiÖp
kh«ng cam chÞu nghÌo nµn, l¹c hËu, gãp phÇn hiÖn thùc ho¸ môc tiªu d©n giµu, n-íc
m¹nh.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, mÉu ng-êi lý t-ëng ®-îc thanh niªn x¸c ®Þnh phï hîp víi
yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn míi cña sù ph¸t triÓn ®Êt n-íc vµ thêi ®¹i. NÕu nh- trong chiÕn
tranh cöu nìc, mÉu ngéi lý têng cïa thanh niªn l¯ “anh bè ®èi cò Hä”, trong théi
kú bao cÊp mÉu h×nh lý t-ëng cã phÇn nµo chung chung trõu t-îng (nh- lµm chñ tËp
thÓ, cã t- t-ëng ®óng vµ t×nh c¶m ®Ñp...) th× hiÖn nay mÉu ng-êi lý t-ëng cña thanh
niªn cô thÓ h¬n, thiÕt thùc h¬n vµ sinh ®éng h¬n. §ã lµ nh÷ng con ng-êi cã trÝ tuÖ,
giái chuyªn m«n, th¹o viÖc, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o; cã kh¶ n¨ng thÝch øng cao víi hoµn
c¶nh míi, cã b¶n lÜnh, trung thùc, gi÷ ®-îc ch÷ tÝn víi mäi ng-êi; biÕt quý träng vµ
tiÕt kiÖm thêi gian, quan t©m ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l-îng hiÖu qu¶; cã chÝ tiÕn thñ, tiÕp
cËn víi khoa häc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹I; cã ý thøc hîp t¸c, t«n träng kû c-¬ng, ph¸p
luËt vµ cã ý thøc kû luËt. C¸c ®Æc tr-ng nµy võa lµ biÓu hiÖn cô thÓ, võa lµ tiÒn ®Ò
trong viÖc ®Þnh h-íng gi¸ trÞ ®Ó thanh niªn chñ ®éng b-íc vµo cuéc sèng. Trong qu¸
tr×nh hoµn thiÖn nh©n c¸ch cña m×nh, thanh niªn gãp phÇn tÝch cùc thùc hiÖn lý t-ëng
®éc lËp d©n téc, d©n chñ, d©n giµu, n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh
theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Khi ®êi sèng vËt chÊt ®-îc c¶i thiÖn th× ®Þnh
h-íng gi¸ trÞ cña thanh niªn cã xu h-íng t¨ng ë c¸c gi¸ trÞ x· héi tinh thÇn. Vèn
hµnh trang cña mçi thanh niªn tù chuÈn bÞ ®Ó b-íc vµo thÕ kû míi, cuéc sèng míi
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®-îc thanh niªn x¸c ®Þnh rÊt râ rµng: 88,2% cho r»ng cÇn cã søc khoÎ tèt; 76,4% cÇn
cã nghÒ nghiÖp, kiÕn thøc chuyªn m«n v÷ng; 73,6% cÇn cã ý chÝ nghÞ lùc tèt; 69,8%
cã niÒm tin ®èi víi mäi ng-êi vµ 59,9% cÇn cã hiÓu biÕt réng vÒ x· héi. §©y chÝnh lµ
c¬ së ®Ó tõng b-íc h×nh thµnh nh©n c¸ch ®éc lËp, tinh thÇn tù lùc c¸nh sinh trong
thanh niªn, chèng l¹I t©m lý bao cÊp, û l¹i kh¸ nÆng nÒ trong thanh niªn tr-íc ®©y.
b) Nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ cña thanh niªn vÒ niÒm tin, lý t-ëng vµ ®Þnh h-íng gi¸
trÞ
Nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ céng víi mÆt tr¸I cña c¬
chÕ thÞ tr-êng, sù yÕu kÐm, thiÕu ®ång bé trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, x· héi vµ
c¸c hiÖn t-îng tiªu cùc, ®Æc biÖt lµ tÖ tham nhòng, bu«n lËu ®· t¸c ®éng kh«ng tèt
®Õn t- t-ëng, nhËn thøc, niÒm tin lý t-ëng, lèi sèng cña thanh niªn, c¶n trë viÖc ph¸t
huy tÝnh tÝch cùc x· héi cña thanh niªn. MÆt kh¸c, mét bé ph¹n c¸n bé, c«ng chøc
tho¸i ho¸, biÕn chÊt, tham nhòng, quan liªu, c¬ héi ¶nh h-ëng kh«ng nhá tíi niÒm
tin, lý t-ëng cña thanh niªn. Trong b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thanh niªn vµ c«ng t¸c vËn
®èng thanh niªn cïa Ban D©n vËn Th¯nh uù th¯nh phç Hä ChÝ Minh ®± chØ rá: “ý
thøc chÝnh trÞ trong mét bé phËn lín thanh niªn ch-a thËt s©u s¾c...Ch-a cã lý t-ëng
x· héi chñ nghÜa, nhËn thøc vÒ chñ nghÜa x· héi, vÒ ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa cßn
m¬ hå; t- t-ëng väng ngo¹i, sïng ngo¹i vÉn cßn; mét bé phËn Ýt quan t©m ®Õn chÝnh
trÞ, thêi cuéc. Tinh thÇn d©n téc trong thanh niªn cßn dõng l¹i ë nhËn thøc t- t-ëng,
ch-a thËt sù chuyÓn thµnh hµnh vi tr¸ch nhiÖm râ rÖt trong c«ng viÖc øng xö hµng
ngµy, nhÊt lµ trong hµnh ®éng tù gi¸c ®èi víi sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i
ho² ®Êt nìc v¯ th¯nh phç”. Khi nghiªn cöu vÒ “M« h×nh ho³t ®èng cïa §o¯n thanh
niªn ngo¹I th¯nh H¯ Nèi”, Th¯nh §o¯n H¯ Nèi cðng câ kÕt qu° t¬ng t÷: 89% c²n
bé §oµn n«ng th«n lµm v× tr¸ch nhiÖm ph©n c«ng vµ chØ cã 11% tù nguyÖn ®Õn víi
ho¹t ®éng chÝnh trÞ - x· héi. NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh thanh niªn, cã 57,6% c¸n bé
§¶ng, chÝnh quyÒn, c¸c ban ngµnh ®oµn thÓ cÊp huyÖn vµ cÊp c¬ së cho r»ng thanh
niªn hiÖn nay chñ yÕu lo lµm ¨n kinh tÕ, Ýt quan t©m ®Õn chÝnh trÞ. ThÕ giíi quan,
nh©n sinh quan c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh ch-a
thÊm nhuÇn s©u s¾c vµo mét bé phËn thanh niªn. Ch-a cã nhiÒu thanh niªn tù nguyÖn
häc tËp lý luËn chÝnh trÞ, say mª c¸c m«n häc M¸c - Lªnin. Trªn thùc tÕ nhiÒu thanh
niªn kh«ng cã viÖc lµm, bÕ t¾c trong cuéc sèng ®· t×m ®Õn t«n gi¸o, coi ®ã lµ chç dùa
vµ lèi tho¸t. HiÖn t-îng thanh niªn ®i tu, chÞu ¶nh h-ëng cña c¸c t«n gi¸o, cña mª tÝn
dÞ ®oan vµ hÖ t- t-ëng duy t©m ®ang t¨ng lªn ë mét sè ®èi t-îng thanh niªn lµm ¶nh
h-ëng ®Õn t- t-ëng, tinh thÇn cña thanh niªn, lµ mét hiÖn t-îng cÇn ®-îc quan t©m
nghiªn cøu, gi¶i quyÕt trong qu¸ tr×nh t¸c ®éng cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi.
Qua viÖc tiÕn hµnh ®iÒu tra x· héi häc cña Ban D©n vËn TW trong c¸n bé §¶ng,
chÝnh quyÒn, MÆt trËn c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n, th«ng qua hÖ thèng Ban D©n vËn c¸c
cÊp cña 11 tØnh, thµnh phè: Long An, CÇn Th¬, Cµ Mau, TP. Hå ChÝ Minh, Qu¶ng
Ng·i, L©m §ång, §¾c L¾c, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Hµ Nam vµ TP. Hµ Néi, cã thÓ
®¸nh gi¸ thùc trang thanh niªn vµ c«ng t¸c vËn ®éng thanh niªn cña §¶ng ta trong
nh÷ng n¨m ®æi míi.
§iÒu ®¸ng quan t©m lµ c¸c chØ sè ë trong b¶ng 1, khi xö lý gi÷a c¸c tØnh, thµnh phè
ph¶n ¸nh kh¸ ®ång ®Òu, nhÊt qu¸n. Ch¼ng h¹n, vÒ viÖc lµm, nghÒ nghiÖp th× ë Long
An lµ 91%; CÇn Th¬ 90%; Cµ Mau 89%; TP.Hå ChÝ Minh 89%; Qu¶ng Ng·I 91%;
L©m §ång 86%; §¾c L¾c 81%; Hµ Giang, Tuyªn Quang 81%; Hµ Nam 87% vµ TP.
Hµ Néi 89%. Nh-ng trong 11 chØ sè cña b¶ng 1 vµ sè liÖu xö lý t-¬ng quan gi÷a c¸c
tØnh, thµnh phè vÒ thanh niªn víi lý t-ëng vµ con ®-êng x· héi chñ nghÜa th× ph¶n
¸nh kh¸c nhau : Long An 60%; CÇn Th¬ 68%; Cµ Mau 77%; Qu¶ng Ng·I 66%; L©m
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§ång 67%; Hµ Giang, Tuyªn Quang 70%; Hµ Nam 65%; TP.Hµ Néi 44% vµ TP.Hå
ChÝ Minh chØ câ 34%. §IÒu cÇn chñ ý l¯ chØ sç “thanh niªn vìi lý têng v¯ con
®éng x± hèi chï nghÜa’ trong b°ng c©u hài xÕp sç 1, nhng khi kÕt qu° thu ®íc th×
chØ sè nµy xÕp ë vÞ trÝ sè 11. VÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta lµ cÇn ph¶i chó ý vµ quan
t©m h¬n n÷a tíi c«ng t¸c ®Þnh h-íng gi¸o dôc lý t-ëng x· héi chñ nghÜa cho thanh
niªn, ®Æc biÖt lµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ thµnh phè Hµ Néi.
II. §Æc ®iÓm, t×nh h×nh thµnh phè Hµ Néi vµ thanh niªn thµnh
phè Hµ Néi
1) T×nh h×nh, ®Æc ®iÓm thµnh phè Hµ Néi
Cæ Loa - Th¨ng Long – Hµ Néi lµ ®Þa danh tiªu biÓu cho lÞch sö ngµn n¨m v¨n hiÕn
cña d©n téc ta, lµ tr¸i tim cña c¶ n-íc, lµ ®Çu n·o chÝnh trÞ - hµnh chÝnh quèc gia,
trung t©m lín vÒ v¨n ho¸, khoa häc, gi¸o dôc, kinh tÕ vµ giao dÞch quèc tÕ.
Qua nh÷ng lÇn thay ®æi ®Þa giíi hµnh chÝnh, Hµ Néi ngµy nay bao gåm 7 quËn, 5
huyÖn trªn diÖn tÝch 918,46 km2 víi gÇn 2,7 triÖu d©n, chiÕm 3,5% d©n sè c¶
n-íc.§©y còng lµ n¬i cã mËt ®é d©n sè cao nhÊt c¶ n-íc, kho¶ng 2900 ng-êi/km2.
*T×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi
Lµ trung t©m lín vÒ kinh tÕ, hiÖn nay c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch tÝch cùc theo h-íng
c«ng nghiªp-th-¬ng m¹I, dÞch vô vµ n«ng nghiÖp. Hµ Néi ®ang khëi s¾c víi tèc ®é
t¨ng tr-ëng kinh tÕ kh¸. Trong 3 n¨m 1996-1998, tæng s¶n phÈm néi ®Þa (GDP) t¨ng
b×nh qu©n hµng n¨m 11,6%.
Cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, trong nh÷ng n¨m qua, Hµ Néi ®· tËp trung kh¸ tèt
cho sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n ho¸-x· héi vµ c¶I t¹o, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt.
Víi hÖ thèng gÇn 60 häc viÖn, tr-êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng, 12 th- viÖn tæng hîp vµ
chuyªn ngµnh, n¬i ®ãng trô së cña c¸c nhµ h¸t, c¸c nhµ s¶n xuÊt b¸o chÝ cña Trung
-¬ng, Hµ Néi ®· thµnh mét trung t©m v¨n ho¸-gi¸o dôc cña ®Êt n-íc, n¬i héi tô vµ
ph¸t huy tµi n¨ng, trÝ tuÖ cña d©n téc vÒ mäi mÆt.
Qua 4 n¨m nç lùc tiÕp tôc thùc hiÖn ®æi míi ®êi sèng cña ®¹i bé phËn nh©n d©n ngµy
c¯ng ®íc c°i thiÖn, mèt bè phËn gi¯u lªn; ch¬ng tr×nh “xo² ®âi gi°m nghÌo” ®íc
thùc hiÖn tÝch cùc, Hµ Néi ®· gi¶m ®-îc 45% sè hé nghÌo (tõ 20.106 hé n¨m1996
cßn 11.120 hé n¨m 1999); d©n chñ x· héi ngµy cµng ®-îc më réng; Qu¶n lý ®« thÞ,
m«i tr-êng v¨n ho¸-x· héi ®· vµ ®ang cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc; An ninh, quèc
phßng ngµy cµng ®-îc gi÷ v÷ng; Nh©n d©n phÊn khëi tin t-ëng vµo sù nghiÖp ®æi
míi.
1) T×nh h×nh, ®Æc ®iÓm thanh niªn thµnh phè Hµ Néi
Lµ lùc l-îng ®¸ng kÓ trong d©n sè thµnh phè, nh×n chung thanh niªn Hµ Néi cã tr×nh
®é v¨n ho¸ cao, n¨ng ®éng, thÝch øng nhanh víi c¬ chÕ míi, ®Æc biÖt lµ viÖc tiÕp thu
khoa häc, c«ng nghÖ míi, cã ý chÝ v-¬n lªn ®Ó lËp th©n vµ lËp nghiÖp, kh«ng cam
chÞu nghÌo nµn, l¹c hËu.
VÒ t×nh h×nh t- t-ëng thanh niªn, nh×n chung ®-îc gi÷ æn ®Þnh, cã b-íc chuyÓn biÕn
míi trong nhËn thøc vµ ý thøc chÝnh trÞ.§¹i bé phËn thanh niªn tiÕp tôc thÓ hiÖn thÓ
hiÖn sù tin t-ëng vµo ®-êng lèi vµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thùc. Th«ng qua phong trµo thanh niªn t×nh nguyÖn vai trß, uy tÝn cña ng-êi ®oµn
viªn thanh niªn ®-îc n©ng lªn.
Tuy nhiªn tÖ n¹n x· héi, ®Æc biÖt lµ tÖ n¹n ma tuý trong thanh thiÕu niªn vÉn diÔn ra
hÕt søc phøc t¹p. Tæng sè ®èi t-îng nghiÖn hót trªn ®Þa bµn thµnh phè lµ gÇn 11
ngh×n ng-êi, trong ®ã kho¶ng 73% trong ®é tuæi thanh niªn (theo sè liÖu 6 th¸ng ®Çu
n¨m 2001). Sè vô thanh niªn ph¹m ph¸p vÉn cßn ë møc cao. C¸c thÕ lùc thï ®Þch tiÕp
tôc ph¸ ho¹i t- t-ëng, ®¹o ®øc, lèi sèng cña thanh niªn th«ng qua c¸c tæ chøc t«n
gi¸o ®Ó l«i kÐo, lîi dông thanh niªn ®Æc biÖt lµ häc sinh sinh viªn. Yªu cÇu viÖc lµm
cho thanh niªn vÉn ®Æt ra hÕt søc bøc xóc.
II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn thµnh phè Hµ Néi trong giai ®o¹n hiÖn nay
§Êt n-íc ta ®ang b-íc vµo giai ®o¹n ®Èy m¹nh sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i
ho¸. §¹I héi lÇn thø VIII cña §¶ng ®Ò ra môc tiªu phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020, ®-a ®Êt
n-íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp. NhiÖm vô träng t©m cña toµn §¶ng,
toµn d©n ta trong thËp kû tíi lµ thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
§ã còng lµ träng tr¸ch cña thanh niªn, lµ sù thÓ hiÖn lý t-ëng cña thanh niªn vµo thùc
tiÔn cuéc sèng trong giai ®o¹n hiÖn nay. Gi¸o dôc, x©y dùng lý t-ëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña §oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh. Ch¨m
lo gi¸o dôc, ®µo luyÖn thÕ hÖ trÎ lµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng, Nhµ n-íc, cña c¸c tæ chøc
trong hÖ thèng chÝnh trÞ,, cña gia ®×nh, nhµ tr-êng vµ x· héi.
Trung -¬ng §¶ng lu«n ®øng ë tuyÕn ®Çu cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp, hÕt søc tØnh t¸o
vµ nh¹y bÐn, ®Þnh h-íng c«ng t¸c t- t-ëng trong bèi c¶nh chÝnh trÞ x· héi phøc t¹p.
NghÞ quyÕt TW 4 vÒ c«ng t¸c thanh niªn lµ mét thÝ dô ®IÓn h×nh. B¸o c¸o s¬ kÕt 3
n¨m th÷c hiÖn nghÞ quyÕt TW 4 cïa Th¯nh uù H¯ Nèi khµng ®Þnh :”ViÖc triÓn khai,
tæ chøc thùc hiÖn nghiªm tóc, thu hót ®-îc sù quan t©m cña nhiÒu ngµnh, nhiÒu ®oµn
thÓ ®çi vìi c«ng t²c thanh niªn”. ViÖc nh×n nhËn ®²nh gi² thanh niªn theo xu hìng
kh¸ch quan h¬n. C«ng t¸c thanh niªn ®-îc tiÕn hµnh, cã sù phèi hîp tõ thµnh phè ®Õn
c¬ së. C¸c chÝnh s¸ch ®Çu t- cho viÖc båi d-ìng gi¸o dôc thanh thiÕu nhi ®-îc c¸c
ngµnh c¸c cÊp ë thµnh phè quan t©m ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.
1) CÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng víi c«ng t¸c gi¸o
dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn.
Theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t trong b¸o c¸o khoa häc víi ®Ò tµi "Nghiªn cøu ®æi míi néi
dung, ph-¬ng thøc gi¸o dôc truyÒn thèng trong c«ng t¸c t- t-ëng - v¨n ho¸ ë Thñ ®«
Hµ Néi" (1998 - 1999) cña Thµnh uû Hµ Néi, møc ®é quan t©m cña thÕ hÖ trÎ ®èi víi
truyÒn thèng d©n téc vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng nh- sau:
Néi dung
Quan t©m B×nh th-êng Thê ¬
- TruyÒn thèng cña d©n téc
26%
56%
6%
- Lý t-ëng c¸ch m¹ng
14,4%
54,4%
20%
Còng nh- sù nhËn thøc s©u s¾c cña thÕ hÖ trÎ vÒ vÊn ®Ò nay, møc ®é quan t©m thËt sù
qua c¸ch ®¸nh gi¸ còng ë tû lÖ thÊp, trong ®ã h¬n c¶ lµ vÒ lý t-ëng c¸ch m¹ng (14%).
Tû lÖ quan t©m ë møc ®é b×nh th-êng chiÕm ®a sè. Tû lÖ sè ng-êi thê ¬ vÒ lý t-ëng
c¸ch m¹ng cao h¬n tû lÖ ng-êi quan t©m (20%).
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
VÒ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng cña ®Þa
ph-¬ng cho thanh thiÕu niªn, ho¹t ®éng gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng
®-îc tæ chøc th-êng xuyªn, næi tréi th«ng qua viÖc tæ chøc kû niÖm c¸c ngµy lÔ lín.
Bªn c¹nh ®ã mét sè h×nh thøc nh- : tæ chøc lÔ héi d©n gian, tæ chøc phong trµo lao
®éng, häc tËp rÌn luyÖn nh©n kû niÖm c¸c ngµy lÔ lín, ch-¬ng tr×nh ph¸t thanh trªn
®µi truyÒn thanh vµ sinh ho¹t ®oµn thÓ ®-îc tiÕn hµnh t-¬ng ®èi th-êng xuyªn.
Ho¹t ®éng gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng th«ng qua viÖc tæ chøc nãi chuyÖn häc tËp,
th¨m quan di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, th¨m quan B¶o tµng, khu di tÝch B¸c Hå, phong
trµo x· héi tõ thiÖn nh©n ®¹o vµ c¸c h×nh thøc tæ chøc gi¸o dôc kh¸c Ýt ®-îc tæ chøc.
§Æc biÖt h×nh thøc tæ chøc thi t×m hiÓu lµ Ýt ®-îc quan t©m nhÊt.
* §¸nh gi¸ cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn vµ c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ ë c¬ së tæ chøc gi¸o
dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng (1998):
§oµn thÓ Héi cùu chiÕn binh ®-îc ®¸nh gi¸ lµ tæ chøc ho¹t ®éng gi¸o dôc truyÒn
thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng tèt nhÊt. Ngoµi ra cÊp uû §¶ng, Héi phô n÷ t-¬ng ®èi
tèt.
ViÖc gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng ë c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c«ng ®oµn
vµ ®oµn thÓ kh¸c cßn thiÕu sù quan t©m. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra, c«ng t¸c gi¸o dôc
truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng hiÖn nay ë nhiÒu c¬ së cßn rÊt yÕu, mét trong
nh÷ng nguyªn nh©n ®ã lµ :
- Ch-a nhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch
m¹ng
- CÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn ch-a chó träng l·nh ®¹o
- C¸c ®oµn thÓ kh«ng chñ ®éng tæ chøc
- Khã kh¨n vÒ kinh phÝ
- C¸n bé, §¶ng viªn thiÕu nhiÖt t×nh
- û vµo c¸c c¬ quan Nhµ n-íc
Cã thÓ thÊy khã kh¨n lín nhÊt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn lµ hÇu hÕt c¸c c¬ së ®Òu cho
r»ng do thiÕu vÒ kinh phÝ. Tuy nhiªn ®ã kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶, nhiÒu n¬i cßn ch-a thÊy
hÕt ®-îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng vµ gi¸o dôc
truyÒn thèng hoÆc û l¹i vµo c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng vµ sù gi¸o dôc ë nhµ
tr-êng. Sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña mét sè cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn ®oµn thÓ cßn thê
¬, mét sè c¸n bé ®¶ng viªn cßn thiÕu nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc tham gia c«ng t¸c
gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý t-ëng c¸ch m¹ng.
2) §oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh víi c«ng t¸c
gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng hiÖn nay
§èi víi §oµn thanh niªn thµnh phè, ®· cã mét ch-¬ng tr×nh tËp hîp gi¸o dôc truyÒn
thèng c¸ch m¹ng vµ ®Þnh h-íng lý t-ëng x· héi chñ nghÜa, x©y dùng ®êi sèng v¨n
ho¸ trong thanh thiÕu niªn. Ch-¬ng tr×nh nµy ®-îc coi lµ nhiÖm vô quan träng vµ
xuyªn suèt trong c«ng t¸c §oµn, ®-îc tæ chøc liªn tôc vµ th-êng xuyªn ®æi míi, ®em
l¹I hiÖu qu¶ trong chÊt l-îng gi¸o dôc, gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc, gi¸c ngé lý
t-ëng, cñng cè niÒm tin cña tuæi trÎ vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, thu hót ngµy cµng
®«ng ®¶o lùc l-îng thanh thiÕu niªn ®Õn víi tæ chøc §oµn-Héi-§éi vµ gãp phÇn nªu
cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña tuæi trÎ trong sù nghiÖp x©y dùng , b¶o vÖ Thñ ®« vµ ®Êt
n-íc.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t- t-ëng, gi¸o dôc truyÒn thèng c¸ch m¹ng, truyÒn thèng
cña §¶ng, cña §oµn ®-îc triÓn khai cã hiÖu qu¶ tèt. Sinh ho¹t chÝnh trÞ, truyÒn thèng
®· trë thµnh ho¹t ®éng th-êng xuyªn cña c¸c cÊp bé §oµn, h×nh thøc ho¹t ®éng ®-îc
c¶I tiÕn, néi dung ®æi míi sinh ®éng ®· cã søc hÊp dÉn, thu hót ®«ng ®¶o ®oµn viªn
thanh niªn tham gia.. Th«ng qua c¸c phong trµo thi ®ua, c¸c ®ît sinh ho¹t chÝnh trÞ,
c¸c ho¹t ®éng chµo mõng §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX, kû niÖm 70 n¨m ngµy
thµnh lËp §oµn, 60 n¨m ngµy thµnh lËp §éi TNTP Hå ChÝ Minh, nhËn thøc, ý thøc
chÝnh trÞ cña ®oµn viªn thanh niªn ®· ®-îc n©ng lªn. C«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng
c¸ch m¹ng trong thanh niªn thµnh phè cña §oµn thanh niªn thµnh phè ®-îc thÓ hiÖn
rÊt râ nÐt, ®IÓn h×nh lµ : Trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2001, §oµn thanh niªn thµnh
phè ®· tæ chøc sinh ho¹t chÝnh trÞ t¹i L¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµo c¸c chñ nhËt
h¯ng tuÇn thu hñt 10.000 §VTN tham gia; LÔ hèi tuåi trÍ Thï ®« “Ch¯o thÕ kù mìi”
cîng vìi viÖc ph²t ®èng “70 ng¯y ®ªm thi ®ua l¯m ngh×n viÖc tçt” ®± t³o kh«ng khÝ
phÊn khëi, thi ®ua s«i ®éng gi÷a c¸c c¬ së §oµn vµ trong c¸c ®èi t-îng ®oµn viªn
thanh niªn ngay tó nhõng th²ng ®Çu tiªn cïa thiªn niªn kù mìi. KÕt qu° “70 ng¯y
®ªm thi ®ua l¯m ngh×n viÖc tçt” cÊp chi ®o¯n ®± câ 126.352 viÖc tçt, cÊp §o¯n c¬ sê
cã 45.000 viÖc tèt, cÊp QuËn-HuyÖn trùc thuéc cã 40.648 viÖc tèt, cÊp thµnh phè cã
82 viÖc tèt. C¸c c¬ së §oµn, Héi, §éi tæ chøc cho trªn 60.000 §VTN tham quan c¸c
B¶o tµng C¸ch m¹ng, B¶o tµng LÞch sö, B¶o tµng Qu©n ®éi, ®¶m nhËn 601 c«ng tr×nh,
phÇn viÖc TNTN, 364 ®Ò tµI s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, 700 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa
häc, ®¶m nhËn gi÷ g×n cho 300 ®o¹n tuyÕn phè xanh-s¹ch-®Ñp, tæ chøc h¬n 8000
buæi sinh ho¹t, ho¹t ®éng, mÝt tinh kû niÖm, héi tr¹I, gÆp mÆt c¸c thÕ hÖ c¸n bé §oµn,
c¸n bé §éi, c¸c vÞ l·o thµnh c¸ch m¹ng, c¸c buæi to¹ ®µm trao ®æi vÒ truyÒn thèng 70
n¨m vÎ vang cña §oµn.
H-íng tíi §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX, c¸c cÊp bé §oµn ®· tæ chøc c¸c DiÔn
®µn, Héi nghÞ gãp ý kiÕn x©y dùng dù th¶o v¨n kiÖn víi 12.000 ý kiÕn, h¬n 10.000
bµi dù thi t×m hiÓu vÒ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc, x©y
dùng b¶n lÜnh chÝnh trÞ vµ cñng cè niÒm tin cho thÕ hÖ trÎ. §Æc biÖt, LÔ héi tuæi trÎ
Thñ ®« chµo mõng thµnh c«ng §¹I héi §¶ng IX víi nh÷ng néi dung, chñ ®Ò mang ý
nghÜa gi¸o dôc s©u s¾c ®· thÓ hiÖn râ niÒm tin cña thÕ hÖ trÎ víi §¶ng quang vinh vµ
kh¸t väng v-¬n lªn cña Tuæi trÎ v× Tæ quèc ViÖt Nam XHCN. LÔ héi ®· thÓ hiÖn
th½m ®-îm niÒm tin, chan hoµ t×nh c¶m gi÷a §¶ng vµ nh©n d©n, gi÷a sù l·nh ®¹o cña
§¶ng vµ Tuæi trÎ – thÕ hÖ t-¬ng lai cña ®Êt n-íc.
Kû niÖm 111 n¨m ngµy sinh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, Thµnh ®oµn Hµ Néi phèi hîp víi
B°o t¯ng Hä ChÝ Minh tå chöc ®ít sinh ho³t chÝnh trÞ vìi nèi dung thi t×m hiÓu “B²c
Hå víi Tuæi trÎ - Tuåi trÍ vìi B²c Hä” v¯ c²c ho³t ®èng kù niÖm t³I c¬ së thu hót
trªn 40.000 §VTN tham gia. Duy tr× ho¹t ®éng §éi tuyªn truyÒn ca khóc c¸ch m¹ng
víi nhiÒu nÐt s¸ng t¹o, th-êng xuyªn tæ chøc biÓu diÔn phôc vô nh©n dÞp c¸c ngµy lÔ
lín, c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ träng ®¹I ®· gãp phÇn lµm bõng lªn khÝ thÕ c¸ch m¹ng trong
®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cña tuæi trÎ vµ nh©n d©n Thñ ®«.
Trong nhõng n¨m qua, c²c ho³t ®èng gi²o dòc truyÒn thçng “Uçng nìc nhì nguän”,
“§Òn ¬n ®²p nghÜa”, “Nh©n ®³o tó thiÖn”, “T×nh nghÜa” ®íc ph²t triÓn s©u rèng
trong c¸c ®èi t-îng thanh thiÕu niªn, ®-îc d- luËn x· héi ®ång t×nh ñng hé.
§oµn thanh niªn c¸c cÊp ®· tÝch cùc phèi hîp víi c¸c ngµnh, xung kÝch thùc hiÖn tèt
phong trµo 3 môc tiªu: D©n sè-Søc khoÎ-M«i tr-êng. §Õn nay ®· cã trªn 200 CLB
tiÒn h«n nh©n, CLB tuyªn truyÒn viªn trÎ, CLB phßng chèng tÖ n¹n x· héi, §éi tuyªn
truyÒn xung kÝch s¸ng t¹o, §éi thanh niªn t×nh nguyÖn n-íc s¹ch vÖ sinh m«i tr-êng
thu hót hµng ngµn ®oµn viªn thanh niªn tham gia.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Bªn c¹nh ®ã, c¸c ho¹t ®éng thÓ thao, vui ch¬i gi¶i trÝ lµnh m¹nh còng ®-îc tæ chøc
th-êng xuyªn. Thµnh ®oµn Hµ Néi ®· chñ ®éng ®Ò xuÊt víi thµnh phè ®Çu t- n©ng
cÊp c¬ së vËt chÊt cho hÖ thèng Cung, Nhµ v¨n ho¸ ®ång thêi chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ t¨ng
c-êng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng, ph¸t triÓn c¸c lo¹I h×nh CLB... ®· trë thµnh c¸c trung
t©m häc t©p, vui ch¬I, gi¶I trÝ lµnh m¹nh, båi d-ìng tµi n¨ng trÎ, gãp phÇn n©ng cao
®êi sèng tinh thÇn, trÝ tuÖ cho thanh niªn, thu hót ®-îc hµng triÖu l-ît ®oµn viªn
thanh thiÕu niªn tham gia.
Trong qu¸ tr×nh tæ chøc, gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh phè,
§oµn thanh niªn lu«n phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh ®oµn thÓ nh- Héi cùu chiÕn
binh, C«ng an, Qu©n ®éi . Néi dung gi¸o dôc ®· thÓ hiÖn tÝnh ®ång bé, gi¸o dôc ®i
®«i víi rÌn luyÖn thanh niªn. Qua ®ã n©ng cao nhËn thøc, tr×nh ®é lý luËn vµ ý thøc
chÝnh trÞ cña tuæi trÎ tr-íc yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña thêi kú C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i ho¸, x©y dùng ®¹o ®øc lèi sèng v¨n minh- thanh lÞch-hiÖn ®¹i, gãp phÇn h¹n chÕ
sù gia t¨ng cña c¸c tÖ n¹n x· héi trong thanh niªn.
VÊn ®Ò gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh thiÕu niªn thñ ®« trong thêi gian
nh÷ng n¨m võa qua, cã thÓ thÊy næi lªn nh÷ng xu thÕ tÝch cùc:
Thø nhÊt, chØ tiªu quan träng nãi lªn ý thøc chÝnh trÞ, ®éng c¬ t- t-ëng cña
thanh niªn lµ sè l-îng vµ chÊt l-îng ®¶ng viªn ®-îc kÕt n¹p tõ ®oµn viªn thanh niªn
nh÷ng n¨m qua. TÝnh trung b×nh trong 5 n¨m võa qua, hµng n¨m sè ®¶ng viªn ®-îc
kÕt n¹p n¨m sau cao h¬n n¨m tr-íc kho¶ng 30%. Riªng ë Thñ ®«, viÖc kÕt n¹p §¶ng
trong sinh viªn vµ tri thøc trÎ ®-îc quan t©m ®óng møc h¬n.
Thø hai, sù t¸c ®éng cña hÖ thèng gi¸o dôc tõ viÖc h×nh thµnh niÒm tin, lý
t-ëng c¸ch m¹ng ®· ®¹t ®-îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ.
Thø ba, trong nh÷ng n¨m qua d- luËn x· héi vµ hÖ thèng th«ng tin ®¹I chóng
®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc ®Þnh h-íng lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh thiÕu
niªn...
Thø t-, qua c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn, líp trÎ c¶
n-íc nãi chung vµ Thñ ®« nãi riªng, dÇn dÇn ®· h×nh dung râ h¬n mÉu ng-êi lý
t-ëng phï hîp víi ®Æc ®IÓm cña giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi. D-íi gãc ®é ®Þnh h-íng
gi¸ trÞ, phÇn ®«ng thanh niªn hiÖn nay s½n sµng chuÈn bÞ t- thÕ b-íc vµo cuéc sèng
phï hîp víi môc tiªu cña lý t-ëng c¸ch m¹ng...
Nguyªn nh©n cña nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch
m¹ng cho thanh niªn thµnh phè, ®ã lµ:
- Th¾ng lîi cña h¬n 15 n¨m ®æi míi cïng víi nh÷ng chuyÓn biÕn trong c¸ch nh×n
nhËn, ®¸nh gi¸ vÞ trÝ, vai trß cña c«ng t¸c thanh niªn vµ sù quan t©m l·nh ®¹o cña c¸c
cÊp uû §¶ng, sù phèi hîp cña c¸c c¬ quan nhµ n-íc, MÆt trËn tæ quèc, c¸c ®oµn thÓ
nh©n d©n vµ x· héi ®· t¹o thuËn lîi c¬ b¶n cho c«ng t¸c §oµn vµ phong trµo thanh
niªn trªn c¶ ba mÆt: chÝnh trÞ t- t-ëng, tæ chøc c¸n bé vµ ho¹t ®éng ®oµn kÕt tËp hîp
thanh niªn.
- C¸c nghÞ quyÕt, chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc liªn quan trùc tiÕp
®Õn thanh niªn vµ c«ng t¸c thanh niªn tõng b-íc ®-îc thÓ chÕ ho¸ thµnh ch-¬ng tr×nh
môc tiªu, dù ¸n, ®-îc ®Æt trong kÕ ho¹ch cña Nhµ n-íc ®Ó triÓn khai thùc hiÖn tõ
Trung -¬ng ®Õn c¬ së nh»m ph¸t huy vai trß cña lùc l-îng thanh niªn tham gia ph¸t
triÓn kinh tÕ-x· héi, x©y dùng ®Êt n-íc v× môc tiªu d©n giµu, n-íc m¹nh, x· héi c«ng
b»ng, d©n chñ, v¨n minh.
- C«ng t¸c thanh niªn thµnh phè nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®-îc Thµnh uû Hµ Néi,
UBND thµnh phè. C¸c ngµnh ®oµn thÓ quan t©m ®óng møc h¬n, thiÕt thùc h¬n. QuÇn
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chóng nh©n d©n ®· nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ tèt vÒ ho¹t ®éng phong trµo cña §oµn
thanh niªn thanhf phè vµ Héi Liªn hiÖp thanh niªn, tin t-ëng h¬n ë thanh niªn.
Tuy nhiªn, h¹n chÕ c¬ b¶n trong vÊn ®Ò gi¸o dôc lý t-ëng cho thanh niªn thµnh
phè cña §oµn thanh niªn vÉn lµ thiÕu chiÒu s©u, míi chØ tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng
mang tÝnh kú cuéc tõ cÊp quËn, huyÖn trë lªn; cÊp c¬ së, nhÊt lµ cÊp chi ®oµn ho¹t
®éng yÕu. Bªn c¹nh ®ã, trong c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng cho thÕ hÖ trÎ, tõng n¬i,
tõng lóc ®· xÈy ra t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi: Thiªn lÖch vÒ gi¸o dôc th«ng qua ho¹t
®éng, mµ xem nhÑ viÖc gi¸o dôc trùc tiÕp, nÆng vÒ gi¸o dôc chung mµ Ýt chó ý ®Õn
gi¸o dôc c¸ biÖt, thiªn vÒ tuyªn truyÒn, biÓu d-¬ng lùc l-îng mµ Ýt chó ý ®Õn vËn
®éng thuyÕt phôc.
Cã thÓ nãi r»ng, trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, trªn nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng
ch-a thùc sù cã phong trµo thanh niªn, vai trß chÝnh trÞ cña tæ chøc §oµn ch-a ®-îc
thÓ hiÖn râ nÐt. §iÒu hÕt søc tr¨n trë, nhøc nhèi hiÖn nay lµ cã mét bé phËn thanh
niªn ®ang sèng l¹c lâng gi÷a x· héi, thËm chÝ mÊt c¶ ph-¬ng h-íng hµnh ®éng vµ
niÒm tin. §èi víi mçi thanh niªn, viÖc x¸c ®Þnh lÏ sèng, lý t-ëng céng s¶n chÝnh lµ
x¸c ®Þnh râ ®-êng ®êi cña m×nh. Tr-íc ®©y, nhê cã lý t-ëng gi¶i phãng d©n téc, lý
t-ëng céng s¶n chñ nghÜa mµ biÕt bao thanh niªn ®· sèng xøng ®¸ng, v-ît qua mäi
thö th¸ch, hy sinh, gãp phÇn to lín vµo sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, thèng nhÊt ®Êt
n-íc.§¸ng tiÕc lµ hiÖn nay, mét sè kh«ng Ýt Thanh niªn v× kh«ng ®-îc h-íng dÉn bëi
mét lý t-ëng cao ®Ñp, nªn ®· tù bu«ng th¶ m×nh, sa vµo lèi sèng thùc dông, chØ biÕt
cã ®ång tiÒn vµ ®ßi hái h-ëng thô.
MÆt kh¸c, trªn thùc tÕ chóng ta còng thÊy r»ng, nh÷ng g× ®¹t ®-îc trªn lÜnh vùc nµy
cßn c¸ch xa so víi nhu cÇu thùc tiÔn mµ Thanh niªn Thñ ®« cã thÓ vµ cÇn ®¹t tíi.
Nh÷ng hiÖn t-îng tiªu cùc trong t- duy, trong hµnh ®éng cña mét bé phËn thanh niªn
Thñ ®« lµ mét c¬ së cho viÖc n¶y sinh luång ®¸nh gi¸ tiªu cùc ®èi víi thanh niªn Thñ
®« nãi chung, ®èi víi phong trµo §oµn ë ®©y nãi riªng - tuy ®ã kh«ng ph¶i lµ luång
®¸nh gi¸ chñ ®¹o vµ toµn diÖn. C«ng t¸c t- t-ëng cña Thµnh ®oµn cã phÇn tr¸ch
nhiÖm tr-íc t×nh h×nh ®ã
Nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh
phè trong thêi gian qua xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã c¶ nguyªn
nh©n kh¸ch quan lÉn nguyªn nh©n chñ quan:
Nguyªn nh©n kh¸ch quan :
Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung-mÖnh lÖnh
sang c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa
lµm xuÊt hiÖn nhiÒu nh©n tè míi, ®a d¹ng, phøc t¹p, t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng gi¸o dôc
thanh niªn, ®Æc biÖt lµ trong häc sinh, sinh viªn.
Sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ c¸c n-íc XHCN §«ng ¢u lµm ¶nh h-ëng ®Õn t- t-ëng
thanh niªn.
Qu¸ tr×nh më cöa nÒn kinh tÕ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã nhiÒu t¸c ®éng vÒ lèi sèng, c¸c
trµo l-u v¨n ho¸-t- t-ëng, c¸c suy nghÜ tõ ngoµI ®Õn thanh niªn. §ång thêi, nhiÒu vÊn
®Ò n¶y sinh khã cã thÓ dù ®o¸n chÝnh x¸c.
Nguyªn nh©n chñ quan:
- Vai trß qu¶n lý cña c¸c c¬ quan Nhµ n-íc ®èi víi thanh niªn cßn mê nh¹t, nhiÒu
n¬i ch-a thËt quan t©m chó ý ®Õn nhu cÇu chÝnh trÞ cña thanh niªn.
- Ch-a cã sù phèi hîp ®ång bé th-êng xuyªn, liªn tôc gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp
trong viÖc båi d-ìng, ch¨m sãc gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thÕ hÖ trÎ .
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-
Trªn thùc tÕ, ph¶i thÊy r»ng nhiÒu cÊp uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn th-êng chØ chó ý
sö dông thanh niªn mµ kh«ng thÊy ®Çy ®ñ vai trß to lín cña thanh niªn, tÇm quan
träng chiÕn l-îc cña c«ng t¸c vËn ®éng, gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh
niªn. Kh«ng hiÕm nh÷ng tr-êng hîp cÊp uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn chØ nhí ®Õn
thanh niªn khi cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng t×nh huèng khã kh¨n, ®ßi hái ph¶i cã søc
m¹nh cña tuæi trÎ nh-ng l¹i Ýt gÇn gòi t×m hiÓu t©m t- nguyÖn väng vµ thiÕu quan
t©m ®µo t¹o båi d-ìng, ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu chÝnh ®¸ng, lµnh m¹nh cña thanh
niªn hoÆc t«n träng vµ tin t-ëng vµo n¨ng lùc tæ chøc, trÝ s¸ng t¹o cña thanh
niªn... ®· g©y nh÷ng ¶nh h-ëng xÊu ®Õn c«ng t¸c gi¸o dôc thanh niªn.
- Mét sè c¸n bé ®oµn viªn tiªn tiÕn cña §oµn còng dÇn dÇn c¶m thÊy mÖt mái, coi
c«ng viÖc cña m×nh lµ mét g¸nh nÆng, ch¼ng cßn høng thó say mª s¸ng t¹o. MÆt
kh¸c, b¶n th©n tæ chøc §oµn, nhiÒu n¬I, nhiÒu lóc ch-a ph¸t huy ®-îc vai trß cña
m×nh trong viÖc gi¸o dôc, tæ chøc vµ ®éng viªn søc m¹nh, tµI n¨ng cña thÕ hÖ trÎ.
Mét sè néi dung, ph-¬ng ph¸p vËn ®éng thanh niªn cßn nghÌo nµn, trong khi t×nh
h×nh c¸ch m¹ng ®· cã nhiÒu thay ®æi, b¶n th©n thanh niªn còng cã nh÷ng nhu cÇu
vµ sù ph¸t triÓn míi.
V× vËy, muèn kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm vµ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng
gi¸o dôc lý t-ëng cho thanh niªn Thñ ®«, tr-íc hÕt cÇn ph¶I ®æi míi sù l·nh ®¹o c«ng
t¸c thanh niªn cña c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn, ®Æc biÖt coi träng sù thèng nhÊt
gi÷a nghÜa vô vµ lîi Ých, võa ®ßi hái thanh niªn s½n sµng cèng hiÕn, võa quan t©m ®¸p
øng c¸c nhu cÇu tèi thiÓu vµ hîp lý cña thanh niªn mµ kh¶ n¨ng cho phÐp lµm ®-îc,
tr-íc hÕt lµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, ®iÒu kiÖn häc tËp sinh ho¹t vµ gi¶I trÝ. Vai trß l·nh
®¹o cña §¶ng ®èi víi §oµn th-êng xuyªn vµ râ rÖt nhÊt thÓ hiÖn ë sù ®Þnh h-íng
chÝnh trÞ vµ ®Þnh h-íng cho ho¹t ®éng cña §oµn, b»ng sù g-¬ng mÉu trong c«ng t¸c,
b»ng phÈm chÊt vµ lèi sèng trong s¸ng cña mçi §¶ng viªn. §ång thêi kh¾c phôc
nh÷ng thiÕu sãt trªn ®Ó tæ chøc §oµn v-¬n lªn ®¶m ®-¬ng ®-îc nhiÖm vô mµ §¶ng
vµ nh©n d©n giao phã, mµ trong ®ã, nhiÖm vô c¬ b¶n cèt lâi lµ gi¸o dôc lý t-ëng C¸ch
m¹ng cho thanh niªn.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng III: Mét sè gi¶I ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao
chÊt l-îng c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn thµnh phè Hµ Néi.
I. Mét sè gi¶I ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c gi¸o
dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh phè Hµ Néi.
C«ng t¸c gi¸o dôc, ®Þnh h-íng lý t-ëng C¸ch m¹ng cho tuæi trÎ Thñ ®« lµ mét nhiÖm
vô hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt. Trong giai ®o¹n C¸ch m¹ng míi cña thêi kú ®Èy
m¹nh sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ Thñ ®« vµ §Êt n-íc. ViÖc gi¸o dôc,
®Þnh h-íng lý t-ëng C¸ch m¹ng cho thanh niªn cµng ph¶I ®-îc chó träng vµ ®Èy
m¹nh c¶ vÒ quy m« vµ chÊt l-îng. T¹I §¹I héi §¶ng lÇn thø VIII, §¶ng ta ®· kh¼ng
®Þnh ph°I “Coi trãng h¬n nõa viÖc gi²o dòc, rÌn luyÖn thÕ hÖ trÍ vÒ chÝnh trÞ, t
t-ëng, v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp, ®³o ®öc, lçi sçng”, “Ch¨m lo gi²o dòc, rÌn luyÖn thÕ hÖ
trÍ l¯ tr²ch nhiÖm cïa §°ng, Nh¯ nìc, c²c tå chöc trong hÖ thçng chÝnh trÞ...”
§Ó n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c gi¸o dôc lý t-ëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh
phè Hµ Néi, tr-íc hÕt chóng ta cÇn x¸c ®Þnh râ néi dung gi¸o dôc lý t-ëng C¸ch
m¹ng cho thanh niªn thµnh phè Hµ Néi hiÖn nay:
Thø nhÊt, gi¸o dôc ®Þnh h-íng lý t-ëng C¸ch m¹ng, truyÒn thèng anh hïng cña d©n
téc gióp cho thanh niªn sèng cã lý t-ëng, cã hoµI b·o c¸c ®Þnh h-íng tíi x©y dùng
thµnh c«ng Chñ nghÜa x· héi. Nh- vËy chóng ta cÇn ph¶I tËp trung :
- Båi d-ìng lý t-ëng C¸ch m¹ng, chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh.
- Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc nh÷ng ®-êng lèi, nghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ
n-íc.
- §Èy m¹nh gi¸o dôc, tuyªn truyÒn nh÷ng truyÒn thèng vÎ vang cña C¸ch m¹ng,
cña D©n téc.
Thø hai, chóng ta ph¶i lµm tèt c«ng t¸c phæ biÕn ph¸p luËt trong thanh thiÕu niªn
th«ng qua viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c gi¸o dôc trong c¸c nhµ tr-êng, t¨ng c-êng c¸c
ho¹t ®éng t×m hiÓu, sinh ho¹t chuyªn ®Ò d-íi nhiÒu h×nh thøc ®Ó ®-a ph¸p luËt th©m
nhËp vµo thanh thiÕu niªn cã hiÖu qu¶ vµ chÊt l-îng.
Thø ba, gi¸o dôc lèi sèng, nÕp sèng míi XHCN, x©y dùng lùc l-îng thanh niªn sèng
cã lý t-ëng, cã hoµI b·o lín, xung kÝch trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i
ho¸ Thñ ®« vµ §Êt n-íc.
Thø t-, gi¸o dôc truyÒn thèng C¸ch m¹ng, truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc, ®Èy m¹nh
viÖc häc tËp, tiÕp thu nh÷ng tinh hoa cña nh©n lo¹I, trªn c¬ së gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn
b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc.
ViÖc gi¸o dôc truyÒn thèng C¸ch m¹ng, gi¸o dôc truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc mang
ý nghÜa s©u s¾c ®èi víi thÕ hÖ trÎ chóng ta. Nã cñng cè vµ x©y dùng niÒm tù hµo, lý
t-ëng ®éc lËp d©n téc, ý thøc gi÷ g×n nh÷ng truyÒn thèng tèt ®Ñp cña cha «ng. §Æc
biÖt trong thêi kú chóng ta ®ang ¸p dông chÝnh s¸ch më cöa giao l-u vÒ kü thuËt vµ
v¨n ho¸ voøi céng ®éng Quèc tÕ th× viÖc gi÷ g×n vµ b¶o tån nh÷ng truyÒn thèng b¶n
s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ cµng cÇn thiÕt h¬n.
Tõ nh÷ng néi dung gi¸o dôc lý t-ëng C¸ch m¹ng cho thanh niªn Thñ ®« trong thêi kú
CNH-H§H nh- vËy chóng ta ph¶I ®Ò ra nh÷ng ph-¬ng thøc gi¸o dôc phï hîp ®¹t
20
.PDF 
30 
245 
122 
