Tài liệu Chuyên đề không gian trưng bày Hành lang trong bảo tàng

KHOA KIẾN TRÚC ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP HỒ CHÍ MINH CHUYÊN ĐỀ KIẾN TRÚC KHÔNG GIAN TRƯNG BÀY 1 GVHD: Thầy Nguyễn Đình Vinh SVTH: Lê Đình Trung Quân K09 Trình Phương Quân K09 Bùi Mạnh Thắng K09 Đỗ Thái Nhật K09 Phan Minh Thu Thảo N09 2 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Mục lục 6 Lời mở đầu Phần khái niệm 7 Khái niệm về hành lang trong công trình 8 Khái niệm về lối đi trong công trình 9 Khái niệm về sảnh trong công trình 10 So sánh phân biệt sự khác nhau giữa hành lang, lối đi, sảnh trong bảo tàng Vai trò của hành lang trong bảo tàng Phân loại hành lang trong bảo tàng 16 Phân loại hành lang trong bảo tàng theo vị trí 16 Hành lang bên 18 Hành lang giữa 19 Phân loại hành lang trong bảo tàng theo chức năng 20 Hành lang đóng vai trò chức năng giao thông kết nối 21 Hành lang đóng vai trò là không gian đệm, chuyển tiếp 22 Hành lang có chức năng hỗn hợp Một số ví dụ về thiết kế hành lang trong bảo tàng 26 Bảo tàng nghệ thuật Kimball (Mỹ) 29 Bảo tàng Do Thái (Đức) 31 Bảo tàng Hà Nội (Việt Nam) 3 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Mục lục Giao thông, tiêu chuẩn, góc nhìn trong hành lang bảo tàng 34 Hành lang bên kết hợp trưng bày 36 Hành lang giữa kết hợp trưng bày 37 Thoát hiểm trong hành lang bảo tàng 38 Tiện nghi cho người khuyết tật 39 Tiêu chuẩn về góc nhìn Các hạng mục liên quan đến Thiết kế hành lang trong bảo tàng 42 Chỗ nghỉ chân dọc hành lang 43 Thông tin, biển chỉ dẫn 47 Chữ và nội dung ở hành lang 50 Chiếu sáng tự nhiên trong hành lang bảo tàng kết hợp triển lãm 56 Các hình thức chiếu sáng tự nhiên 57 Phân tích ưu, nhược điểm Chiếu sáng nhân tạo trong hành lang bảo tàng kết hợp triển lãm 60 Các hình thức chiếu sáng nhân tạo trong hành lang bảo tàng 66 Tác động của ánh sáng nhân tạo lên vật phẩm trưng bày 68 Đặc trưng ánh sáng của hành lang 70 Các loại đèn, phụ kiện 4 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Mục lục Hình thức trưng bày vật phẩm ở hành lang bảo tàng 83 Trưng bày thường xuyên ở hành lang 84 Trưng bày lưu động ở hành lang 85 Trưng bày theo bố cục dạng tuyến 86 Trưng bày theo bố cục ngẫu nhiên Vật liệu trong thiết kế hành lang bảo tàng 88 Kính lấy sáng hành lang 90 Các vật liệu lót sàn hành lang 95 Các vật liệu sử dụng cho trần, tường hai bên Màu sắc trong thiết kế hành lang bảo tàng 97 98 99 Hành lang đơn sắc Hành lang sử dụng nhiều màu sắc Hành lang sử dụng tông màu Phần phụ lục 101 Danh mục sách nguyên lý Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 102 Tài liệu tham khảo nước ngoài 5 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Lời mở đầu Trong những bảo tàng hiện đại , hành lang đóng vai trò như một không gian đa chức năng, bao gồm triển lãm, thông tin hướng dẫn, định hướng cho du khách, chỗ nghỉ chân và bán vật phẩm lưu niệm. Hành lang bảo tàng cũng đồng thời là không gian ấn tượng đầu tiên khi du khách bước vào bảo tàng , quan trọng không kém không gian triển lãm bên trong. Việc thiết kế hành lang trong bảo tàng cần chú ý đến nhiều yếu tố để đảm bảo thuận tiện cho người sử dụng, kết nối các không gian và nâng giá trị của tổng thể thiế kế không gian trưng bày Chính vì lí do đó mà nhóm chúng em xin chọn nghiên cứu và phân tích các vấn đề liên quan đến hành lang trong thiết kế bảo tàng 6 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Phần khái niệm Khái niệm về hành lang trong công trình Khái niệm về lối đi trong công trình Khái niệm về sảnh trong công trình So sánh phân biệt sự khác nhau giữa hành lang, lối đi, sảnh Trong bảo tàng Vai trò của hành lang trong bảo tàng 7 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Khái niệm về hành lang trong công trình Trong kiến trúc, hành lang là bộ phận kết nối các phòng trong tòa nhà lại với nhau đồng thời cũng đóng vai trò như lối vào, cũng như lối tiếp cận. Không chỉ đơn thuần là bộ phận kết nối và là lối giao thông, hành lang còn đóng vai trò là nơi trưng bày, triển lãm (trong các trung tâm hội nghị, triển lãm, Hành lang có dạng tuyến, tính định hướng cao, tạo thành một không gion riêng và kết nối những thành phần trong công trình lại với nhau khách sạn…) Hành lang có đặc điểm : kéo dài theo một phương , tính định hướng cao. Hành lang bản thân tạo thành một không gian riêng biệt, ít bị phân chia hoặc đan xen bởi những không gian khác, Hành lang kết nối những thành phần trong công trình. Hành lang thường là thành phần nối giữa các sảnh với nhau đối với những công trình có quy mô Hành lang trong trung tâm hội nghị Marina Bay Sands Singapore kết nối hai đầu công trình và các phòng hội thảo lại với nhau, tạo thành một trục thẳng khá dài. lớn. Hành lang thường có bề rộng đảm bảo cho nhiều luồn người đi cùng lúc cũng như đóng góp vai trò thoát hiểm khi có sự cố. 8 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Khái niệm về lối đi trong công trình Lối đi trong công trình có bề rộng nhỏ hơn so với hành lang , đồng thời không gian lối đi có thể bị chia cắt bởi vật dụng… Lối đi thường nằm trong một không gian khác (thí dụ trong phòng học lối đi là khoảng cách giữa các dãy bàn với nhau). Lối đi đơn thuần chỉ phục cho việc giao thông của con người mà không tách biệt ra tạo thành một không gian có định hướng rõ ràng như hành lang. Lối đi trong trong lớp học Hành lang Xét về kích thước lối đi thường phải có bề rộng đảm bảo cho tối thiểu cho một luồng người. Lối đi phải đảm bảo một rưỡi hoặc hai luồng người (600 đến 1200) cho giao thông thuận tiện trong các công trình công cộng. Xét về chiều dài thì hành lang có bề dài hơn nhiều lần, có thể lên đến hàng trăm mêt trong những công trình có quy mô lớn, thường ít bị gãy đoạn. Riêng lối đi thường có bề dài ngắn và hay chia thành Lối đi trong một lớp học có bề rộng nhỏ đủ cho một hoặc hai luồng người đi nhiều đoạn (vì bị ngăn chia bởi vật dụng) 9 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Khái niệm về sảnh trong công trình Sảnh thường đặt ở trung tâm tòa nhà, là nơi tiếp cận đầu tiên của người sử dụng vào bên trong công trình. Sảnh đồng thời là đầu mối giao thông, từ sảnh tỏa đi các hành lang rồi dẫn đến các không gian phòng ốc. Điều này thể hiện rõ nhất ở các công trình như khách sạn, trung tâm hội nghị, bảo tàng. Về cơ bản sảnh đóng vai trò là điểm nút trong giao thông, trong đó hành lang đóng vai trò là tuyến, dẫn dắt du khách đến những khoảng không gian khác của tòa nhà. Sảnh tòa nhà có Sảnh chính nằm ở trung tâm tòa nhà, Là đầu mối giao thông tỏa đi theo các hành lang thể sử dụng linh hoạt thành các chức năng khác nhau như triển lãm, giao lưu. Sảnh chính trong bảo tàng Lourve đóng vai trò là đầu mối giao thông. Sảnh là nơi tập trung của các hành lang trưng bày theo chủ đề 10 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng So sánh và phân biệt giữa hành lang, lối đi và sảnh bảo tàng Hành lang trong bảo tàng là bộ phận kết nối các không gian trưng bày trong tổng thể bảo tàng lại với nhau, cũng đồng thời đóng vai trò như lối tiếp cận. Không chỉ đơn thuần là bộ phận kết nối và là lối giao thông, hành lang trong bảo tàng còn đóng vai trò là nơi trưng bày, triển lãm… Hành lang đóng vai trò là dạng tuyến. Sảnh thường bảo tàng đặt ở trung tâm tòa nhà, là nơi tiếp cận đầu tiên của người sử dụng vào bên trong công trình. Sảnh đồng thời là đầu mối giao thông, từ sảnh tỏa đi các hành lang đi đến từng không gian triển lãm. Sảnh đóng bảo tàng đóng vai vai trò như là điểm nút, đầu mối giao thông. Lối đi trong bảo tàng có bề rộng nhỏ hơn so với hành lang , đồng thời không gian lối đi có thể bị chia cắt bởi vật phẩm trưng bày. Lối đi trong bảo tàng xen lẫn trong không gian trưng bày chứ không tách biệt ra như hành lang bảo tàng. Hành lang bảo tàng Kết hợp trưng bày Hành lang bảo tàng Sảnh Bảo tàng 11 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Vai trò của hành lang trong bảo tàng Định hướng, tạo điểm nhấn Với đặc điểm kéo dài tạo thành trục, hành lang có tính định hướng rất cao. Đối với hành lang trong bảo tàng, tính đính hướng đóng một vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt du khách tham quan và thông qua đó tạo nên “kịch bản trưng bày” cho bảo tàng. Hiệu quả thẩm mỹ đạt được bởi dẫn dắt xuyên suốt, biểu hiện có thể không chỉ ở không gian nội thất mà còn biển hiện ra Hành lang bảo tàng nghệ thuật Iwate, Nhật Bản nguồn wikipedia không gian bên ngoài mặt đứng của công trình. Hiệu quả thẩm mỹ còn được biểu hiện bới tính nhịp điệu, sự lặp lại của cấu trúc, tương phản giũa hình và nền, dẫn dắt của hình, cùng với sự hiểu biết về góc quan sát . Hành lang trưng bày các tác phẩm hội họa ở bảo tàng Lourve, Pháp 12 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Vai trò của hành lang trong bảo tàng Hành lang giữa được cải tạo thành không gian triển lãm tranh ở bào tàng Lourve, Pháp Hành lang bảo tàng kết hợp trưng bày Ở bảo tàng Minpaku , Nhật Bản Không gian kết hợp trưng bày các vật phẩm Hành lang ở bảo tàng thường có sự kết hợp với việc trưng bày các vật phẩm. Đối với các bảo tàng lịch sử, nghệ thuật… đặc biệt đối với các loại vật phẩm trưng bày được phân chia theo niên đại, việc tận dụng tính định hướng và dẫn dắt của hành lang để kết hợp với trưng bày hết sức quan trọng. Lấy ví dụ ở bảo tàng Lourve (Pháp), bảo tàng vốn là cung điện được cải tạo lại. Với những hành lang dài hàng trăm mét tạo thành một trục định hướng rõ ràng, các tác phẩm hội họa được trưng bày dọc hành lang bảo tàng theo từng năm (từ thời Phục Hưng đến cận đại). Du khách tham quan di chuyển dọc theo hành lang giữa bảo tàng. 13 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Vai trò của hành lang trong bảo tàng Trưng bày, Phụ trợ, chuẩn bị cho không gian trưng bày chính. Với đặc điểm có diện tích tương đối lớn, tính dàn trải, hành lang trong bảo tàng có thể được sử dụng như một không gian phụ trợ và chuẩn bị cho không gian trưng bày chính. Lấy ví dụ ở bảo tàng nghệ thuật và công nghiệp La Piscine, phần hành lang được sử dụng như một khu trưng bày đơn giản các vật phẩm khơi gợi nên chủ đề trước khi dẫn dắt vào đại sảnh, hội trường (đối với bảo tàng lịch sử Charles De Gaulle), hoặc có thể là sân trong(Bảo tàng La Maison Hành lang đóng vai trò là không gian trưng bày Phụ trợ trên cao ở bảo tàng Hàng không vũ trụ Mỹ Rouge) 14 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Vai trò của hành lang trong bảo tàng Gắn kết các hạng mục phụ trợ cho du khách tham quan (hướng dẫn, chỗ nghỉ chân, bán đồ lưu niệm, tai nghe và phiên dịch…) Khác với sảnh chính (thường là nơi bán vé, kiểm soát ra vào), hành lang trong bảo tàng bao gồm các hạng mục phụ trợ gắn liền với người sử dụng trong Các quầy giữ đồ, thông tin hướng dẫn Được bố trí dọc hành lang bảo tàng Để phục vụ cho du khách , Nguồn Wikicommons suốt quá trình tham quan. Khi du khách đi dọc hành lang trong bảo tàng lớn ở châu Âu, Mỹ thường có tai nghe phiên dịch tương ứng với vị trí và vật phẩm đang xem. Các hạng mục như bàn hướng dẫn, quầy bán vật phẩm lưu niệm, chổ nghỉ chân cũng được xem xét để bố trí vào Phương án thiết kế hành lang kết hợp trưng bày bảo tàng Guadelejara. Trong thiết kế hành lang KTS nghiên cứu vị trí đặt chỗ ngồi nghỉ chân và tầm nhìn thích hợp cho du khách tham quan bên trong bảo tàng. 15 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Phân loại Phân loại hành lang trong bảo tàng theo vị trí Hành lang bên Hành lang giữa Phân loại hành lang trong bảo tàng theo chức năng Hành lang đóng vai trò chức năng giao thông kết nối Hành lang đóng vai trò là không gian đệm, chuyển tiếp Hành lang có chức năng hỗn hợp 16 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Phân loại hành lang trong bảo tàng theo vị trí a. Hành lang bên Hành lang bên trong không gian trưng bày được hiểu như là một không gian được bố trí năm về một phía của các không gian trưng bày, không gian chức Bảo tàng mới Acropolis, KTS Bernard Tschumi (Athens, Hy Lạp) năng; bên còn lại thường giáp với các khoảng không gian rỗng như không gian thông tầng, không gian ngoài nhà hay vách ngăn đơn thuần. Có nhiều kiểu hành lang bên nhằm đạt các hiệu quả khác nhau trong thiết kế Nơi tưởng niệm xóa bỏ chế độ nô lệ – KTS Wodiczko + Bonder (Nantes, Pháp) kiến trúc, có các kiểu hành lang bên như sau: - Hành lang bên kết hợp trong không gian trưng bày tạo nên tính định hướng mạnh mẽ cho các không gian trưng bày. Bode-Museum, KTS Reinhard Görner (Berlin, Đức) 17 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Phân loại hành lang trong bảo tàng theo vị trí -Hành lang bên độc lập có tác dụng lấy sáng chuyển tiếp cho không gian trưng bày, tránh ánh năng trực tiệp và chống ồng cho khu vực trưng bày. Lấy ví dụ ở bảo tàng Hà Nội, hành lang bên độc lập hẳn so với khu trưng bày. Hành lang này kết nối các tầng trưng bày lại với nhau, kết hợp với lấy sáng chuyển tiếp xuyên các tầng. Bảo tàng Hà Nội – GMP Architect - Hành lang bên độc lập làm chỗ nghỉ (Hà Nội, Việt Nam) chân, thư giãn cho khách tham quan. Bảo tàng Solomon R. Guggenheim – KTS Frank Lloyd Wright (NY, Mỹ) 18 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Phân loại hành lang trong bảo tàng theo vị trí b. Hành lang giữa Không gian hành lang xen giữa các không gian trưng bày, dễ nhận thấy khi chúng thường được ngăn chia một cách ước lệ với không gian chức năng xung quanh như sử dụng vật liệu, ánh sáng khác nhau, hay sử dụng các vách ngăn linh hoạt; không chỉ định hướng không gian mà còn góp phần làm cho không Mặt bằng bảo tàng nghệ thuật Killball Với hành lang giứa kết hợp trưng bày nối kết hai khối công trình với nhau gian trưng bày rộng hơn. Hành lang giữa làm cho không gian trưng bày rộng hơn mà vẫn không mất đi tính định hướng. Bảo tàng nghệ thuât Kimball – KTS Louis Kahn (Forth Worth, Texas, Mỹ) 19 Chuyên đề không gian trưng bày : Hành lang trong bảo tàng Phân loại hành lang trong bảo tàng theo vị trí • Bảo tàng Yad Vashem Holocaust – KTS Safdie (Jerusalem, Israel) Hành lang giữa làm cho không gian trưng bày rộng hơn mà vẫn không mất đi tính định hướng. Lấy ví dụ trên bảo tàng Nad Vashem Holocaust ở Israel, hành lang ở giữa công trình tạo thành một trục xuyên suốt,, lấy sáng từ hai bên. Phần không gian phía trên thu nhỏ lại tạo cảm giác ấn tượng và tính dẫn dắt rất mạnh. Đối với phương án chọn bảo tàng lịch sử Việt Nam, phần hành lang được đặt chính giữa công trình, hai bên không gian trưng bày gần như đối xứng. Trục hành lang giữa này như một trục lịch sử, dẫn dắt du khách tham quan qua từng thời kì phát triển của dân tộc Việt Nam Phương án chọn bảo tàng lịch sử Việt Nam 20