Tài liệu Chuong ii ban da sua

- 19 Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n 2.1. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh: 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n: 2.1.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: - Cuèi thËp kû 60, khi cuéc chiÕn tranh chèng Mü cøu níc ®ang ®i vµo giai ®o¹n ¸c liÖt nhÊt, th× §¶ng vµ Nhµ níc ®· ho¹ch ®Þnh mét chiÕn lîc x©y dùng ®Ó sau khi chiÕn tranh kÕt thóc th× ®Êt níc ta cã thÓ b¾t tay ngay vµo c«ng cuéc kiÕn thiÕt ®Êt níc. Víi sù gióp ®ì cña c¸c chuyªn gia Liªn X«, sau mét thêi gian kh¶o s¸t ®· ®i ®Õn quyÕt ®Þnh x©y dùng Nhµ m¸y xi m¨ng BØm S¬n cã c«ng suÊt lín nhÊt níc ta khi ®ã nh»m ®¸p øng ®îc mét phÇn nhu cÇu xi m¨ng cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc sau khi thèng nhÊt. G§ 1: TiÕn hµnh c«ng t¸c kh¶o s¸t th¨m dß ®Þa chÊt (1968-1974): + ViÖc th¨m dß kh¶o s¸t do ®oµn §Þa chÊt 306 tiÕn hµnh trªn ph¹m vi réng hµng chôc km2. Trong b¸o c¸o cuèi cïng vÒ kÕt qu¶ th¨m dß kh¶o s¸t ®Þa chÊt ë BØm S¬n, ®oµn §Þa chÊt 306 ®· kh¼ng ®Þnh nguån nguyªn liÖu ë ®©y ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng Nhµ m¸y xi m¨ng cì lín, cã c«ng suÊt tõ 1,5 – 2 triÖu tÊn / n¨m. + §Õn cuèi n¨m 1975, c¸c tµi liÖu vÒ x©y dùng Nhµ m¸y Xi m¨ng BØm S¬n ®· hoµn tÊt vµ ®îc §¶ng, Nhµ níc th«ng qua lÇn cuèi. G§ 2: Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thµnh x©y dùng, ®a nhµ m¸y ®i vµo s¶n xuÊt (1975-1985). + C«ng tr×nh x©y dùng Nhµ m¸y xi m¨ng BØm S¬n nhËn ®îc sù hîp t¸c vµ gióp ®ì to lín cña Liªn X« (cò). Theo tho¶ thuËn ký kÕt th× Liªn X« sÏ gióp ®ì cho ViÖt Nam toµn bé d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, thiÕt kÕ kü thuËt ®Ó x©y dùng nhµ m¸y víi 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt cã c«ng xuÊt 1,2 triÖu tÊn / n¨m. + Ngµy 1/10/1974, b¾t ®Çu c«ng viÖc thi c«ng chuÈn bÞ cho viÖc x©y dùng nhµ m¸y. §Õn th¸ng 10/1981, d©y chuyÒn sè 1 ®· ®îc l¾p r¸p hoµn chØnh, nöa ®Çu th¸ng 12 cho vËn hµnh thö vµ ®Õn 28/12/1981, nh÷ng bao xi m¨ng ®Çu tiªn m¸c P400 nh·n hiÖu “Con voi” cña Nhµ m¸y Xi m¨ng BØm S¬n ®· chÝnh thøc xuÊt xëng. + Song song víi viÖc tæ chøc bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt th× c¸c c¸n bé, c«ng nh©n toµn c«ng trêng tËp LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 20 trung thi c«ng x©y l¾p d©y chuyÒn s¶n xuÊt sè 2. Ngµy 6/11/1983, d©y chuyÒn sè 2 ®· ®îc hoµn thµnh vµ chÝnh thøc ®i vµo s¶n xuÊt. Tõ n¨m 1982-1985, c¸c ®¬n vÞ tiÕp tôc x©y l¾p c¸c phÇn cßn l¹i vµ hoµn chØnh nhµ m¸y. G§ 3: S¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý míi (1986-1990) Tõ n¨m 1986-1990) lµ giai ®o¹n nhµ m¸y Xi m¨ng BØm S¬n chuyÓn dÇn tõ c¬ chÕ qu¶n lý cò sang h¹ch to¸n kinh doanh x· héi chñ nghÜa theo nghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng IV. Nhµ m¸y Xi m¨ng BØm S¬n ®· vît qua nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch míi, nh: C¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt thiÕu nguyªn vËt liÖu, thiÕu phô tïng thay thÕ, ... , ý thøc tæ chøc kû luËt lao ®éng cña c«ng nh©n cßn láng lÎo, t tëng b¶o thñ tr× trÖ, t©m lý bao cÊp cßn nÆng nÒ. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vµ thµnh c«ng ®· n©ng cao mét bíc n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh, tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt cña nhµ m¸y. G§ 4: Xi m¨ng BØm S¬n ®æi míi (1991-2005) NhËn thøc ®óng ®¾n sù t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý míi, kÕt hîp víi viÖc nghiªn cøu qu¸n triÖt chñ tr¬ng ®æi míi qu¶n lý cña §¶ng vµ Nhµ níc ®îc tæ chøc thùc hiÖn ë doanh nghiÖp Nhµ níc, Ban l·nh ®¹o nhµ m¸y ®· x¸c ®Þnh ®óng môc tiªu, víi c¸c gi¶i ph¸p tÝch cùc, víi ý chÝ tù lùc tù cêng, ®· t×m ra nh÷ng bíc ®i phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt cña Nhµ m¸y. + Víi môc ®Ých ®¶m b¶o cho phï hîp víi sù thay ®æi cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña toµn ®Êt níc, th¸ng 8/1993, Nhµ níc ®· cã quyÕt ®Þnh s¸t nhËp 2 ®¬n vÞ lµ Nhµ m¸y xi m¨ng BØm S¬n vµ C«ng ty cung øng vËt t vËn t¶i sè 4 thµnh C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n trùc thuéc Tæng c«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam víi tæng sè c«ng nh©n viªn lµ 2864 ngêi, trong ®ã nh©n viªn qu¶n lý lµ 302 ngêi. + Trong suèt 20 n¨m qua, s¶n phÈm cña nhµ m¸y ngµy cµng ®îc thÞ trêng trong vµ ngoµi níc a chuéng vµ tÝn nhiÖm, xi m¨ng s¶n xuÊt ®Õn ®©u tiªu thô hÕt ®Õn ®ã vµ ®· gãp mét phÇn quan träng trong c«ng cuéc x©y dùng Tæ Quèc. C«ng ty kh«ng nh÷ng cung cÊp xi m¨ng cho nhu cÇu x©y dùng d©n dông phæ biÕn cña nh©n d©n mµ cßn phôc vô cho nhiÒu c«ng tr×nh quan träng mang tÝnh chÊt quèc gia nh: Thuû ®iÖn Hoµ B×nh, CÇu Th¨ng Long, B¶o tµng Hå ChÝ Minh, ®êng d©y 500 KV B¾c-Nam .... + ViÖc lu th«ng s¶n phÈm thuËn lîi ®· t¸c ®éng thóc ®Èy s¶n xuÊt, t¹o ra chu kú quay nhanh vßng vèn, t¹o hiÖu qu¶ tÝch luü nhµ m¸y, giao nép ®Çy ®ñ chØ tiªu Ng©n s¸ch Nhµ níc, gãp phÇn vµo viÖc c©n ®èi Ng©n s¸ch cho ®Þa ph¬ng. + Ngµy 19/02/2002, ®îc sù ®ång ý cña Nhµ níc vµ sù chØ ®¹o cña Tæng c«ng ty Xi m¨ng ViÖt Nam, c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ®· khëi c«ng x©y dùng, LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 21 c¶i t¹o vµ hiÖn ®¹i ho¸ d©y chuyÒn s¶n xuÊt víi c«ng suÊt thiÕt kÕ giai ®o¹n I ®¹t s¶n lîng 1,8 triÖu tÊn xi m¨ng / n¨m, giai ®o¹n II ®¹t s¶n lîng 2,4 triÖu tÊn / n¨m. + Ngµy 3/5/2003, dù ¸n c¶i t¹o d©y chuyÒn sè 2 kÕt thóc giai ®o¹n ch¹y thö vµ chÝnh thøc ®i vµo s¶n xuÊt ®a c«ng suÊt cña nhµ m¸y t¨ng tõ 1,2 triÖu tÊn / n¨m lªn 1,8 triÖu tÊn / n¨m. 2.1.1.2. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n *> Nh÷ng thuËn lîi: +> Nhµ m¸y s¶n xuÊt xi m¨ng n»m ngay t¹i khu nguyªn liÖu (®¸ v«i vµ ®¸ sÐt) víi tr÷ lîng lín, chÝnh v× vËy viÖc vËn chuyÓn nguyªn liÖu lµ viÖc lîi thÕ ®èi víi c«ng ty, ®iÒu ®ã cho phÐp gi¶m ®îc chi phÝ nguyªn liÖu dÉn ®Õn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. +> Nhµ m¸y xi m¨ng n»m gÇn quèc lé 1A (c¸ch kho¶ng 3km) nh vËy vÊn ®Ò giao th«ng ®èi víi c«ng ty trë nªn dÔ dµng h¬n, viÖc v©n chuyÓn s¶n phÈm ®i tiªu thô ë c¸c ®Þa bµn rÊt thuËn lîi gióp cho c«ng ty më réng thÞ trõng tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh. +> HiÖn t¹i sè c«ng nh©n cña toµn c«ng ty lµ 2.864 ngêi. PhÇn ®a sè c«ng nh©n ®îc ®µo t¹o c¸c trêng chuyªn m«n cña Bé x©y dùng vµ Liªn hiÖp xi m¨ng (tríc ®©y) b©y giê lµ Tæng c«ng ty xi m¨ng ViÖt nam. Mét sè kh¸c ®îc cö tõ nhµ m¸y xi m¨ng H¶i Phßng ®Ó lµm c¬ së ban ®Çu cho nhµ m¸y khi míi ®i vµo ho¹t ®éng. Cã thÓ nãi r»ng lùc lîng lao ®éng cña c«ng ty ®· ®îc ®µo t¹o mét c¸ch kü lìng, tr×nh ®é tay nghÒ cao cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ tiÕp thu c«ng nghÖ míi tiªn tiÕn ®i vµo s¶n xuÊt. *> Nh÷ng khã kh¨n: +>Do m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña c«ng ty do Liªn X« (cò) cung cÊp, tr¶i qua 18 n¨m ho¹t ®éng ®· hao mßn nhiÒu vµ trë nªn l¹c hËu. NhiÒu thiÕt bÞ ®· ë t×nh tr¹ng h háng, ®ång thêi møc tiªu hao vËt t, nhiªn liÖu, n¨ng lîng cho nªn ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, nã chÝnh lµ khã kh¨n c¬ b¶n nhÊt ®èi víi c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n trong viÖc s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng. +> HiÖn nay cµng ngµy cµng cã nhiÒu nhµ m¸y s¶n xuÊt xi m¨ng ®· vµ ®ang ®îc x©y dùng trªn ph¹m vi c¶ níc víi nh÷ng d©y truyÒn thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Nh nhµ m¸y xi m¨ng Bót S¬n, nhµ m¸y xi m¨ng Nghi S¬n, Xi m¨ng Hoµng mai vµ c¸c nhµ m¸y xi m¨ng ®Þa ph¬ng kh¸c. Tõ ®ã c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ph¶i ®èi phã víi mét ¸p lùc c¹nh tranh lín trªn thÞ trêng. Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khã kh¨n c¬ b¶n trªn lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 22 Nhng víi sù nç lùc cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn, c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n vÉn thu ®îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng kÓ. 2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n: 2.1.2.1. Chøc n¨ng: - S¶n xuÊt xi m¨ng bao PC 30, PC 40, chÊt lîng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn cña Nhµ níc víi th«ng sè kü thuËt, hµm lîng th¹ch cao n»m trong xi m¨ng ®¹t 1,3% - 3%, s¶n xuÊt clinker ®Ó s¶n xuÊt ra xi m¨ng theo tiªu chuÈn ISO-9002. 2.1.2.2. NhiÖm vô: - C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n cã nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ cung cÊp xi m¨ng cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng trong níc vµ xuÊt khÈu ra níc ngoµi. (HiÖn t¹i, chñ yÕu lµ xuÊt khÈu sang Lµo). 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n: 2.1.3.1. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý: Gi¸m ®èc PG§ c¬ ®iÖn PG§ s¶n xuÊt PG§ kinh doanh - Gi¸m ®èc c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, trùc tiÕp chØ ®¹o c«ng t¸c kinh tÕ – kÕ ho¹ch, tµi chÝnh, tæ chøc lao ®éng, v¨n phßng vµ ®Çu t - x©y dùng. - Phã gi¸m ®èc c¬ ®iÖn gióp Gi¸m ®èc c«ng ty chØ ®¹o c«ng t¸c c¬ ®iÖn phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Phã gi¸m ®èc s¶n xuÊt gióp Gi¸m ®èc c«ng ty chØ ®¹o ®iÒu hµnh vµ tæ chøc s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ trong c«ng ty, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc, an toµn, ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hµng th¸ng, quý, n¨m. - Phã gi¸m ®èc néi chÝnh gióp Gi¸m ®èc c«ng ty trùc tiÕp chØ ®¹o ®iÒu hµnh c«ng t¸c cung øng vËt t vµ tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty, ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu vËt t cho s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty, ®ång thêi qu¶n lý nh÷ng vÊn ®Ò chung cña c«ng ty. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 2.1.3.2. S¬ ®å c¸c phßng ban: - 23 - C¸c phßng ban P. KTSX P. TCL§ V¨n phßng P. C¬ khÝ P. KTKH P. §SQT P. N lîng P. KTTKTC P. B¶o vÖ P. §HSX P. VËt t Ban QLDA P. TN-KCS Tæng kho P. KTAT NhiÖm vô mét sè phßng ban chñ yÕu: + Phßng c¬ khÝ: cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ vµ söa ch÷a chóng khi bÞ h háng, chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ thay thÕ. + Phßng kü thuËt s¶n xuÊt: Cã nhiÖm vô theo dâi ®iÒu ®é s¶n xuÊt c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt chÝnh vµ s¶n xuÊt phô, theo dâi kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm. + Phßng n¨ng lîng: cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh liªn quan ®Õn viÖc cung cÊp n¨ng lîng cho s¶n xuÊt. + Phßng KÕ to¸n thèng kª tµi chÝnh: cã nhiÖm vô gi¸m s¸t b»ng tiÒn ®èi víi tµi s¶n vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. + Phßng vËt t thiÕt bÞ: cã nhiÖm vô theo dâi cung øng vËt t, m¸y mãc, thiÕt bÞ cho s¶n xuÊt. + Phßng kÕ ho¹ch: cã nhiÖm vô lËp vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty. 2.1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n: 2.1.4.1. Khèi s¶n xuÊt chÝnh: - Khèi s¶n xuÊt chÝnh gåm cã: Xëng má, xëng « t«, xëng nguyªn liÖu, xëng lß nung, xëng nghiÒn xi m¨ng, xëng ®ãng bao.  C¸c xëng nµy cã nhiÖm vô thùc hiÖn theo ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm xi m¨ng, tuú theo tõng chñng lo¹i xi m¨ng mµ trén phô gia ®Ó ra thµnh s¶n phÈm vµ xi m¨ng PC 30, PC 40. - Xëng má: víi dông cô m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc khai th¸c ®¸ v«i vµ ®¸ sÐt t¹i c¸c má n»m c¸ch nhµ m¸y kho¶ng 3km. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 24 - Xëng « t«: bao gåm c¸c lo¹i « t« vËn t¶i cã träng lîng lín vËn chuyÓn ®¸ v«i, ®¸ sÐt vÒ c«ng ty. - Xëng t¹o nguyªn liÖu: ThiÕt bÞ chÝnh lµ m¸y ®Ëp, m¸y nghiÒn vµ c¸c thiÕt bÞ phô trî kh¸c lµm nhiÖm vô nghiÒn ®¸ v«i, ®¸ sÐt ®Ó t¹o ra hçn hîp díi d¹ng bïn. - Xëng lß nung: Lß nung cã th©n dµi 185 m cïng c¸c thiÕt bÞ phô trî kh¸c cã nhiÖm vô nung hçn hîp nguyªn liÖu díi d¹ng bïn thµnh clinker. - Xëng nghiÒn xi m¨ng: thiÕt bÞ chÝnh lµ m¸y nghiÒn chuyªn dïng vµ c¸c thiÕt bÞ phô trî kh¸c cã nhiÖm vô nghiÒn hçn hîp clinke, th¹ch cao vµ c¸c chÊt phô gia thµnh xi m¨ng. - Xëng ®ãng bao: Dïng m¸y ®ãng bao cã nhiÖm vô ®a xi m¨ng bét vµo ®ãng bao s¶n phÈm. 2.1.4.2. Khèi s¶n xuÊt phô: - Gåm cã c¸c xëng: Xëng söa ch÷a thiÕt bÞ, xëng söa ch÷a c«ng tr×nh, xëng ®iÖn, xëng cÊp tho¸t níc – nÐn khÝ, xëng c¬ khÝ.  cã nhiÖm vô cung cÊp lao ®éng phôc vô cho s¶n xuÊt chÝnh nh: söa ch÷a kÞp thêi c¸c thiÕt bÞ háng hãc, cung cÊp ®iÖn níc, nÐn khÝ phôc vô cho s¶n xuÊt. 2.1.4.3. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n vµ tr×nh ®é c¬ së vËt chÊt kü thuËt: - S¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n lµ xi m¨ng PC 30 vµ PC 40, ®îc s¶n xuÊt trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®ång bé do Liªn X« cò cung cÊp. §©y lµ d©y chuyÒn s¶n xuÊt xi m¨ng theo ph¬ng ph¸p ít nghiÒn hë víi ®Æc ®iÓm lµ d©y chuyÒn chÕ biÕn kiÓu liªn tôc vµ phøc t¹p. - HiÖn nay, víi 1 d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt cò, tr¶i qua h¬n 20 n¨m s¶n xuÊt vµ kinh doanh lµ mét bÊt lîi trong nÒn kinh tÕ s«i ®éng, c¹nh tranh khèc liÖt. NhiÒu nhµ m¸y víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ m« h×nh tæ chøc gän nhÑ, víi ®éi ngò c¸n bé vµ c«ng nh©n viªn chøc ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n thÝch øng víi t×nh h×nh nhiÖm vô vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ ®· ®îc c¸c nhµ qu¶n trÞ cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n nh×n nhËn ®îc nh÷ng khã kh¨n do: c¬ së vËt chÊt cò, l¹c hËu, tr×nh ®é chuyªn m«n h¹n chÕ  sím cã ch¬ng tr×nh kÕ ho¹ch nh»m ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ tõ s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ ít sang s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ kh« trªn nÒn t¶ng c¬ së h¹ tÇng cò cã nhiÒu thuËn lîi cho viÖc n©ng cÊp vµ ®æi míi c«ng nghÖ, ®· më ra mét kh¶ n¨ng LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 25 míi víi nhiÒu triÓn väng nh»m c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt xi m¨ng kh¸c. Quy tr×nh s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p ít Phèi liÖu vµo lß: bïn níc 38-42% KÝch thíc lß quay: D5m*L185m ¦u ®iÓm: ChÊt lîng xi m¨ng s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p lß ít tèt, v× c¸c nguyªn liÖu vµ phô gia ®îc chén ®Òu. Nhîc ®iÓm: + Tèn nhiÒu nhiªn liÖu ®Ó lµm bay h¬i níc (38-42%) + MÆt b»ng s¶n xuÊt ph¶i cã diÖn tÝch lín + Nguån nh©n lùc phôc vô cho s¶n xuÊt lín - Nguyªn liÖu s¶n xuÊt ra xi m¨ng lµ ®¸ v«i vµ ®¸ sÐt ®îc khai th¸c b»ng ph¬ng ph¸p khoan næ m×n sau ®ã vËn chuyÓn vÒ nhµ m¸y b»ng « t«. - Hçn hîp hai nguyªn liÖu (®¸ v«i vµ ®¸ sÐt) ®îc chia vµo m¸y nghiÒn. Phèi liÖu nghiÒn cã ®é Èm tõ 38-42% ®îc ®iÒu chØnh thµnh phÇn ho¸ häc trong t¸m bÓ chøa cã dung tÝch 800m3 mét bÓ, sau ®ã ®îc ®a vµo hai bÓ dù tr÷ cã dung tÝch 8000m3mét bÓ. - Sau ®ã phèi liÖu bïn ®îc ®a vµo lß nung thµnh clanhke (ë d¹ng h¹t). Lß nung cã ®êng kÝnh 5m, dµi 185m n¨ng suÊt mét lß lµ 65 tÊn mét giê. Trong qu¸ tr×nh nµy ngêi ta cho thªm th¹ch cao vµ mét sè chÊt phô gia kh¸c ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Tuú lo¹i s¶n phÈm chñng lo¹i xi m¨ng kh¸c nhau ngêi ta sö dông c¸c chÊt phô gia kh¸c nhau. - Xi m¨ng bét ra khái m¸y nghiÒn, dïng hÖ thèng nÐn khÝ ®Ó chuyÓn vµo 8 xi l« chøa sau ®ã ®îc chuyÓn sang xëng ®ãng bao. Lóc ®ã thu ®îc thµnh phÈm lµ xi m¨ng bao. NÕu lµ xi m¨ng rêi th× chuyÓn vµo c¸c xe chuyªn dông ®Ó chuyªn trë ®i c¸c n¬i. Quy tr×nh s¶n xuÊt theo phuong ph¸p kh« Phèi liÖu vµo lß: bét 1-7% KÝch thíc lß quay: D3,2m*L75m ¦u ®iÓm: + Tèn Ýt nhiªn liÖu h¬n, v× tËn dông khãi lß ®Ó sÊy kh« nguyªn liÖu + MÆt b»ng s¶n xuÊt nhá h¬n v× chiÒu dµi lß ng¾n + Khèi lîng nguån nh©n lùc cÇn lµ Ýt h¬n v× gi¶m bít ®îc mét sè kh©u trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt so víi lß ít Nhîc ®iÓm: Nhîc ®iÓm lín nhÊt cña lß kh« lµ ph¶i b¾t buéc cã thiÕt bÞ läc bôi. ThiÕt bÞ nµy ®îc ®a vµo tµi s¶n cè ®Þnh thu håi ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 Nhiªn §Êt KhÝ liÖu sÐt láng (than ®¸) H2O - 26 Nh vËy, quy tr×nh xi m¨ng rÊt phøc §Ëp c«ng nghÖ s¶n xuÊt Bõa thµnh §Ëp t¹p. HiÖn nay §Ëp bïn th× s¶n xuÊt xi m¨ng theo BÓ víi nh÷ng u ®iÓm vît tréi cña ph¬ng ph¸p kh« phchøa ¬ng ph¸p lß kh« ®ang ®îc dÇn thay thÕ cho ph¬ng ph¸p ít. NghiÒn SÊy, mÞn nghiÒn 2.1.5. SÊy §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n: Sil« 2.1.5.1. C¬ cÊu bé m¸yBÓkÕ®iÒu to¸n, nhiÖm vô, chøc n¨ng: chØnh chøa èng khãi 2.1.5.1.1. Nguyªn t¾c tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng Van ty xi ®iÒu m¨ng BØm S¬n B¬m Ph©n Läc chØnh Pitt«ng phèi - Tæ chøc c«ng bôi t¸c kÕ to¸n ®óng víi nh÷ng quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ tæ Sil« chøa chøc kÕ to¸n Nhµ Khãi níc, phï hîp víi Nhµ níc. Lßyªu cÇu qu¶n lý vÜ m« cña M¸y - Tæ chøc c«ng to¸n phï hîp chÕ ®é, chÝnh s¸ch, lß t¸c kÕ quay nÐn v¨n b¶n ph¸p quy vÒPh©n kÕ to¸n cña Nhµ níc ban hµnh. Lµm l¹nh, phèi - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸nñphï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng qu¶n lý, quy m« vµclanhkhe ®Þa bµn ho¹t ®éng vµ yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty. §ãng bao, xe clanhkhe - Tæ chøc c«ng NghiÒn t¸cthµnh kÕ to¸n víi tr×nh ®é nghiÖp vô, dông bét cña Xi c«ng ty phï hîp chuyªn M¨ng( chøa) chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸n kho bé kÕ to¸n. - Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ®¶m b¶o nguyªn t¾c tiÕt kiÖm hiÖu qu¶ cao. 2.1.5.1.2. C¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n, nhiÖm vô, chøc n¨ng: S¬ ®å phßng kÕ to¸n - thèng kª - tµi chÝnh: Phô gia §¸ v«i kÕ to¸n trëng Tæ tµi chÝnh Tæ kÕ to¸n vËt t Tæ tæng hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh Tæ kÕ to¸n tiªu thô s¶n phÈm Tæ kÕ to¸n nhµ ¨n kÕ to¸n c¸c chi nh¸nh, Phßng KÕ to¸n – Thèng kª - Tµi chÝnh ph©n xëng c¸c cã 35 ngêi, ®îc chia lµm 5 bé phËn: chi nh¸nh - Tæ kÕ to¸n tæng hîp: Gåm 8 ngêi, phô tr¸ch viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, theo dâi tµi s¶n cè ®Þnh, theo dâi viÖc thanh to¸n víi ngêi b¸n, duyÖt gi¸ ®èi víi v©t t ®Çu vµo vµ s¶n phÈm b¸n ra. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 27 - Tæ kÕ to¸n vËt t: gåm 7 ngêi, cã nhiÖm vô theo dâi viÖc xuÊt tån kho nguyªn liÖu cña c«ng ty vµ viÖc h¹ch to¸n néi bé. - Tæ tµi chÝnh: gåm 9 ngêi (trong ®ã cã 2 thñ quü vµ mét ngêi qu¶n lý toµn bé m¸y vi tÝnh cña phßng) cã nhiÖm vô theo dâi viÖc thanh to¸n ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn, thanh to¸n t¹m øng, c¸c kho¶n ph¶i thu ph¶i tr¶ vµ theo dâi viÖc thanh to¸n ®èi víi Ng©n s¸ch Nhµ níc. - Tæ kÕ to¸n tiªu thô: Gåm 4 ngêi, cã nhiÖm vô theo dâi vµ h¹ch to¸n ®èi víi c¸c kh©u tiªu thô s¶n phÈm vµ c¸c chi nh¸nh ®¹i lý. - Tæ kÕ to¸n nhµ ¨n: Gåm 7 ngêi, cã nhiÖm vô lµm c«ng t¸c thèng kª t¹i c¸c bÕp ¨n cña c«ng ty.  Ngoµi ra cßn cã c¸c bé phËn kÕ to¸n n»m ë c¸c chi nh¸nh vµ trung t©m giao dÞch tiªu thô lµm nhiÖm vô kÕ to¸n b¸n hµng vµ thu chi c¸c kho¶n ®îc gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n trëng ph©n cÊp qu¶n lý. 2.1.5.1.3. H×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n: - Do ®Æc ®iÓm c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy m« lín, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh thµnh nhiÒu bé phËn gÇn cã, xa cã nªn c«ng ty ®· chän h×nh thøc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n tËp trung – ph©n t¸n. - C«ng viÖc kÕ to¸n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c bé phËn xa do kÕ to¸n ë c¸c bé phËn ®ã thùc hiÖn, råi ®Þnh kú tæng hîp sè liÖu göi vÒ phßng kÕ to¸n cña c«ng ty. Cßn ho¹t ®éng c¸c bé phËn t¹i c«ng ty do phßng kÕ to¸n c«ng ty thùc hiÖn cïng víi viÖc tæng hîp sè liÖu chung toµn c«ng ty vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n ®Þnh kú. 2.1.5.1.4. C¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n chñ yÕu: - ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông: C«ng ty ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995, QuyÕt ®Þnh sè 167/2000/Q§-BTC ngµy 25/10/2000 vµ Th«ng t sè 89/2002/TT-BTC ngµy 9 th¸ng 10 n¨m 2002 cña Bé Tµi chÝnh. - Niªn ®é kÕ to¸n: Niªn ®é kÕ to¸n cña c«ng ty b¾t ®Çu tõ ngµy 01 th¸ng 01 vµ kÕt thóc vµo ngµy 31 th¸ng 12 hµng n¨m. - Hµng tån kho: Hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ gèc. Trêng hîp gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc thÊp h¬n gi¸ g«c th× ph¶i tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc. C«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho. Gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn. - Tµi s¶n cè ®Þnh vµ trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Tµi s¶n cè ®Þnh ®îc ghi nhËn theo gi¸ gèc. Trong qu¸ tr×nh sö dông, tµi s¶n cè ®Þnh ®îc ph¶n ¸nh theo nguyªn gi¸, hao mßn luü kÕ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 28 KhÊu hao ®îc trÝch theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng. Thêi gian khÊu hao ®îc íc tÝnh nh sau: Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc: 10 - 20 n¨m M¸y mãc, thiÕt bÞ: 5 - 20 n¨m Ph¬ng tiÖn vËn t¶i: 5 - 10 n¨m ThiÕt bÞ v¨n phßng: 3 - 7 n¨m 2.1.5.1.5. H×nh thøc sæ kÕ to¸n – HÖ thèng sæ kÕ to¸n: C«ng ty ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n: NhËt ký chung - HÖ thèng sæ bao gåm: + Sæ tæng hîp: Sæ NhËt ký chung, c¸c sæ NhËt ký chuyªn dïng, Sæ C¸i c¸c TK... + Sæ chi tiÕt: Sæ kÕ to¸n NVL, Sæ kÕ to¸n thµnh phÈm... C«ng ty sö dông 38 Tµi kho¶n vµ 2 Tµi kho¶n ngoµi b¶ng lµ TK 009 – Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n vµ TK 004 – Nî khã ®ßi ®· xö lý. - §Ó phôc vô tèt c«ng t¸c qu¶n lý, c«ng ty cßn më mét sè tµi kho¶n chi tiÕt ®Õn cÊp 4 nh c¸c tµi kho¶n 131, TK 627, TK 331, ... - C«ng ty ®· ®a phÇn mÒm kÕ to¸n vµo ¸p dông trong c«ng t¸c kÕ to¸n tõ n¨m 2001. §ã lµ phÇn mÒm FAST Accounting. 2.1.5.2. Giíi thiÖu phÇn mÒm FAST Accounting 2002 - PhÇn mÒm kÕ to¸n Fast Accounting do C«ng ty PhÇn mÒm Tµi chÝnh KÕ to¸n FAST ph¸t triÓn vµ triÓn khai øng dông. - PhÇn mÒm kÕ to¸n Fast Accounting ®îc ph¸t triÓn tõ n¨m 1991. Trong 2 n¨m liÒn, 1999 vµ 2000, t¹i triÓn l·m tin häc quèc tÕ Viet Nam Computer World EXPO, phÇn mÒm kÕ to¸n Fast Accounting vinh dù ®îc tÆng 4 Huy ch¬ng Vµng dµnh cho c¸c phÇn mÒm cã sè lîng kh¸ch hµng nhiÒu vµ ®¹t doanh sè lín. - HiÖn t¹i, phßng Tµi chÝnh – Thèng kª - KÕ to¸n cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ®· vµ ®ang øng dông phiªn b¶n Fast Accounting 2002 vµo phôc vô c«ng t¸c kÕ to¸n. Fast Accounting gåm cã c¸c ph©n hÖ sau: 1. HÖ thèng. 2. KÕ to¸n tæng hîp. 3. KÕ to¸n c«ng nî ph¶i thu. 4. KÕ to¸n c«ng nî ph¶i tr¶. 5. KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn: TiÒn mÆt vµ tiÒn göi ng©n hµng. 6. KÕ to¸n b¸n hµng. 7. KÕ to¸n hµng tån kho. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 29 8. KÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. 9. KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh. - Fast Accounting ®îc lËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ Visual Studio 6.0 cña h·ng Microsoft. FAST ACCOUNTING cho phÐp nhiÒu lùu chän kh¸c nhau nh»m ®¸p øng yªu cÇu ®Æc thï cña tõng doanh nghiÖp: Lùu chän h×nh thøc cña sæ kÕ to¸n, sæ s¸ch kÕ to¸n (Chøng tõ ghi sæ, nhËt ký chung…) lùu chän ph ¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho (kª khai thêng xuyªn, kiÓm kª ®Þnh kú), lùa chä ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng xuÊt….cã trêng th«ng tin riªng do ngêi sö dông tù ®Þnh nghÜa. FAST ACCOUNTING cho phÐp b¶o mËt b»ng mËt khÈu vµ ph©n quyÒn truy cÊp cËp nhËt chi tiÕt. PhÇn mÒn kÕ to¸n FAST C«ng ty ¸p dông ®îc thiÕt kÕ xö lý d÷ liÖu trùc tiÕp, nghÜa lµ c¸c d÷ liÖu ®îc cËp nhËp vµ lu gi÷ trong mét tÖp d÷ liÖu duy nhÊt, tõ tÖp d÷ liÖu nµy ch¬ng tr×nh cho phÐp ®a ra c¸c lo¹i sæ tæng hîp, sæ chi tiÕt vµ b¸o c¸o kÕ to¸n theo h×nh thøc kÕ to¸n mµ C«ng ty ¸p dông vµ ®· cµi ®Æt s½n trong m¸y. Chøng tõ ph¸t sinh hµng ngµy ®îc m· ho¸ vµ cËp nhËt trong nh÷ng menu cô thÓ, hÖ thèng sæ chi tiÕt ®îc lu gi÷ trong m¸y, hÖ thèng sæ tæng hîp cã thÓ ®îc in ra khi cÉn thiÕt. Quy tr×nh xö lý sè liÖu cña phÇn mÒm kÕ to¸n Fast Accounting NghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh  LËp chøng tõ  Chøng tõ kÕ to¸n  NhËp chøng tõ vµo c¸c ph©n hÖ nghiÖp vô  C¸c tÖp nhËt ký  ChuyÓn sang sæ c¸i  TÖp sæ c¸i  Lªn b¸o c¸o  Sæ s¸ch kÕ to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh - Phiªn b¶n míi, Fast Accounting 2002 lµ sù kÕ thõa cña phiªn b¶n 2001 cã hoµn thiÖn thªm mét sè ®iÓm míi. + C¶i tiÕn ph©n hÖ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ⇒ Cã mét phÇn dµnh riªng cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p. ⇒ Ngoµi ra, ch¬ng tr×nh cßn cho phÐp theo dâi vµ tËp hîp chi phÝ theo tiÓu kho¶n, theo kho¶n môc phÝ, theo hîp ®ång, ®¬n ®Æt hµng. + Liªn kÕt ph©n hÖ qu¶n lý Tµi s¶n cè ®Þnh víi ph©n hÖ kÕ to¸n tæng hîp: Sau khi lªn b¶ng ph©n bæ khÊu hao ch¬ng tr×nh cho phÐp chuyÓn thµnh sè liÖu h¹ch to¸n ë ph©n hÖ kÕ to¸n tæng hîp mµ kh«ng cÇn ph¶i nhËp l¹i. + C¶i tiÕn phÇn theo dâi viÖc chi tiÕt thanh to¸n theo ho¸ ®¬n: Cã mét chøc n¨ng phôc vô viÖc g¸n c¸c sè tiÒn thu ®îc tõ b¸n hµng chi tiÕt cho c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng ®Ó theo dâi viÖc thu tiÒn theo ho¸ ®¬n. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 30 Cho phÐp ph©n bæ ®ång lo¹t c¸c phiÕu thu tiÒn theo ho¸ ®¬n. + Hoµn thiÖn phÇn sæ s¸ch kÕ to¸n theo h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ. + C¶i tiÕn phÇn xem c¸c b¶ng sè liÖu, b¸o c¸o. + C¶i tiÕn phÇn kÕt xuÊt sè liÖu ra tÖp Excel: Khi ngêi sö dông chuyÓn sè liÖu ra tÖp EXCEL th× ch¬ng tr×nh tù ®éng ch¹y EXCEL vµ sè liÖu ®äc tr×nh bµy theo ®óng mÉu hiÖn cã nh trªn mµn h×nh. + Thªm chøc n¨ng göi e – mail tù ®éng. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chung Chøng tõ gèc Sæ nhËt ký ®Æc biÖt Sæ nhËt ký chung Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh Tr×nh tù c¸c bíc tiÕn hµnh B¸o c¸o tµi chÝnh khai b¸o m· cÊp trªn m¸y: - Tríc khi vµo sö dông ph¶i khai b¸o tham sè hÖ thèng vµ hÖ thèng c¸c danh môc cho phÇn mÒm. Trong qu¸ tr×nh sö dông kÕ to¸n vÉn cã thÓ khai b¸o l¹i phï hîp víi ®Æc ®iÓm phÇn hµnh kÕ to¸n ®ang thùc hiÖn, phï hîp víi chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña Nhµ níc. - Danh môc Tµi kho¶n kÕ to¸n: -Trªn c¬ së c¸c tµi kho¶n cÊp 1 vµ cÊp 2 do Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh, c¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý chi tiÕt phôc vô yªu cÇu qu¶n trÞ, C«ng ty thùc hiÖn x©y dùng danh môc tµi kho¶n chi tiÕt cÇn sö dông. VD: Tµi kho¶n 111 – TiÒn mÆt ®îc chi tiÕt nh sau: TK 1111 – TiÒn ViÖt Nam TK 11111 – TiÒn ViÖt Nam t¹i c«ng ty – VND TK 111111 – TiÒn ViÖt Nam t¹i c«ng ty – Quü I LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 31 TK 111111NP – TiÒn ViÖt Nam t¹i c«ng ty – Quü I(Ng©n phiÕu) TK 111111TM - TiÒn ViÖt Nam t¹i c«ng ty – Quü I(TiÒn mÆt) TK 111112 – TiÒn ViÖt Nam t¹i c«ng ty - Quü II TK 111112NP – TiÒn ViÖt Nam t¹i c«ng ty – Quü II(Ng©n phiÕu) TK 111112TM – TiÒn ViÖt Nam t¹i c«ng ty – Quü II(TiÒn mÆt) TK 11112 – TiÒn ViÖt Nam t¹i c¸c chi nh¸nh - M· ho¸ ®èi tîng, danh môc kh¸ch hµng, nhãm kh¸ch hµng, vËt t, hµng ho¸, TSC§, danh môc kho hµng…: C«ng ty cã thùc hiÖn m· ho¸ c¸c ®èi tîng cÇn qu¶n lý khoa häc vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Nh: + §èi víi ngêi mua hµng, c«ng ty ®¸nh sè kh¸ch hµng theo d·y sè tù nhiªn, sau ®ã kÌm vµo sau tªn viÕt t¾t, VD nh: CTY 040 lµ C«ng ty xi m¨ng Hoµng Th¹ch, NM 057 lµ Nhµ m¸y Xi m¨ng V¹n Têng... mçi mét m· ®èi tîng ®Òu thÓ hiÖn ®Çy ®ñ: tªn, ®Þa chØ, m· sè thuÕ, ®iÖn tho¹i… cña ®èi t îng ®ã. + §èi víi ngêi b¸n, còng m· ho¸ t¬ng tù nh ®èi víi ngêi mua. - Danh môc chøng tõ kÕ to¸n: chøng tõ kÕ to¸n ®îc m· ho¸ nh sau: M· CT = Tªn viÕt t¾t cña lo¹i chøng tõ ®ã + Sè thø tù cña th¸ng h¹ch to¸n + Sè thø tù cña chøng tõ ®îc ®¸nh sè tõ 0001 ®Õn 9999. VD: PC 120364 lµ PhiÕu chi sè 364 trong th¸ng 12 * Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n: NhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÇm quan träng cña chøng tõ kÕ to¸n trong viÖc cung cÊp th«ng tin ban ®Çu, lµm c¬ së d÷ liÖu cho hÖ thèng th«ng tin biÕn ®æi thµnh th«ng tin kÕ to¸n. PhÇn mÒm kÕ to¸n FAST cã x©y dùng s½n c¸c chøng tõ ë ngay mµn h×nh giao diÖn ngoµi cïng, bao gåm ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ nh: PhiÕu thu, phiÕu chi, b¸o cã, b¸o nî…Khi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n lùa chän chøng tõ cho phï hîp ®Ó cËp nhËp vµo m¸y. 2.2. T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ë c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n: 2.2.1. §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt C«ng ty tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ thµnh c¸c kho¶n môc nh sau: * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Nguyªn vËt liÖu chÝnh: TK 1521 - §¸ v«i, ®¸ sÐt ®îc c«ng ty khai th¸c trùc tiÕp ë má ®¸ vµ má sÐt c¸ch kho¶ng 3 km. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 32 - Th¹ch cao ®îc mua ë xÝ nghiÖp th¹ch cao §«ng Hµ chë b»ng tÇu ho¶ vµ « t«. - SØ spirit ®îc mua ë Th¸i Nguyªn dïng tµu ho¶ chë vÒ c«ng ty Nguyªn vËt liÖu phô: TK 1522 - Vá bao ®îc s¶n xuÊt ë c«ng ty may bao - Thuèc næ - S¾t thÐp c¸c lo¹i - DÇu mì phô.... Nhiªn liÖu: TK 1523 - X¨ng, dÇu §iezen - §iÖn n¨ng - Than c¸m 3, than chÊt bèc cao Phô tïng thay thÕ: TK 1524 - Phô tïng thay thÕ - Phô tïng ®iÖn - Phô tïng « t«, m¸y xóc, m¸y ñi, m¸y khoan... - Bu l«ng c¸c lo¹i.... VËt liÖu dù tr÷ ®Æc biÖt: TK 1525 lµ lo¹i vËt liÖu nhµ níc cÊp ®Ó dù tr÷ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty, khi nµo xuÊt dïng th× trÞ gi¸ xuÊt dïng ph¶i nép cho nhµ níc C«ng cô dông cô TK 153 TK 1531: c«ng cô dông cô: dông cô c¬ khÝ nh c¸c lo¹i cµ lª, má lÕt, k×m ®iÖn, c¸c lo¹i mòi khoan... TK 1532: Bao b× lu©n chuyÓn: c¸c lo¹i vá thïng phi ®ùng dÇu mì TK 1533: §å dïng cho thuª C¨n cø vµo viÖc ph©n lo¹i trªn, c«ng ty ®· tæ chøc c¸c lo¹i kho t¬ng øng ®Ó tiÖn cho viÖc b¶o qu¶n, qu¶n lý vµ cung cÊp kÞp thêi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty mét c¸ch thuËn tiÖn nhÊt. HÖ thèng kho cña c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n 1. Kho thiÕt bÞ, phô tïng c¬ khÝ, ®iÖn 2. Kho ho¸ chÊt 3. Kho than 4. Kho th¹ch cao 5. Kho dÇu §iezen 6. Kho x¨ng 7. Kho bi ®¹n 8. Kho vá bao (2 kho) LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 33 9. Kho phô tïng thiÕt bÞ 10. Kho phô tïng ®iÖn, c«ng cô, dông cô 11. Kho phô tïng « t«, c«ng cô dông cô 12. Kho dÇu mì phô 13. Kho b¶o hé lao ®éng 14. Kho v¨n phßng phÈm 15. Kho g¹ch chÞu löa 16. Kho thuèc næ, kÝp næ, d©y næ. * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Gåm l¬ng chÝnh, l¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ nh÷ng chi phÝ phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ë c¸c ph©n xëng gåm: TiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ vËt liÖu c«ng cô dông cô, khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Ngoµi ra ®Ó phôc vô cho viÖc lËp b¶ng thuyÕt minh tµi chÝnh (phÇn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè), phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp th× chi phÝ s¶n xuÊt trong C«ng ty cßn ®îc ph©n lo¹i thµnh 5 yÕu tè chi phÝ: - Chi phÝ NVL. - Chi phÝ nh©n c«ng. - Chi phÝ khÊu hao TSC§. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. 2.2.2. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Víi ®Æc thï tæ chøc s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phùc t¹p kiÓu liªn tôc, gåm nhiÒu c«ng ®o¹n s¶n xuÊt kÕ tiÕp nhau nªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña C«ng ty ®îc chuyªn m«n ho¸ theo tõng ph©n xëng. V× vËy nªn c«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ: §¸ v«i, ®Êt sÐt, bïn ( D©y chuyÒn cò sè 1) Bét liÖu ( D©y chuyÒn c¶i t¹o sè 2), Clinke, xi m¨ng bét, xi m¨ng bao, VËn t¶i, Phô trî. Trong ®iÒu kiÖn øng dông phÇn mÒm kÕ to¸n, c«ng ty ®· m· ho¸ ph¹m vi, giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh sau: M· sè §Þa ®iÓm 0001 Xëng má 0002 Xëng « t« 0003 Xëng t¹o nguyªn liÖu 0004 Xëng lß nung 0005 Xëng nghiÒn xi m¨ng 0006 Xëng ®ãng bao LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 0007 0008 0009 0010 0011 0012 - 34 Xëng cÊp tho¸t níc, nÐn khÝ Xëng ®iÖn Xëng c¬ khÝ Xëng ®ång bé Xëng söa ch÷a c«ng tr×nh Xëng s¶n xuÊt vá bao 2.2.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: * §èi víi viÖc xuÊt dïng NVL ®îc tiÕn hµnh nh sau: C¨n cø nhu cÇu vËt t cña tõng xëng øng víi tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ trªn phiÕu xuÊt thÓ hiÖn râ yªu cÇu xuÊt dïng vËt t, sè lîng ®Ó tæng kho lµm c¨n cø xuÊt hµng, ®Þnh kú 5- 7 ngµy kÕ to¸n thu phiÕu ë c¸c kho trªn Tæng kho vµ kho xëng ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n. * §èi víi nguyªn vËt liÖu phô ®îc tËp hîp trªn tµi kho¶n 6212 ( Chi tiÕt cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ) * §èi víi nhiªn liÖu ®îc tËp hîp trªn tµi kho¶n 6213 (Chi tiÕt cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ) ViÖc xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu ®îc tÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn cè ®Þnh hoÆc theo gi¸ ®Ých danh (nÕu kh«ng qua nhËp kho). §Ó cã nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt th× doanh nghiÖp thêng xuyªn ph¶i nhËp kho nguyªn vËt liÖu. ViÖc tiÕn hµnh nhËp kho nguyªn vËt liÖu chñ yÕu lµ do b¹n hµng trong níc cung cÊp. PhiÕu nhËp kho ®îc lËp thµnh 2 hai liªn. Ngêi nhËp mang phiÕu ®Õn kho ®Ó nhËp vËt t s¶n phÈm hµng ho¸. Thñ kho gi÷ liªn hai ®Ó ghi vµo sæ kho sau ®ã chuyÓn qua phßng kÕ to¸n vµ lu mét liªn n¬i lËp phiÕu. Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, c«ng ty sö dông tµi kho¶n 621 – Chi phÝ Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Víi ®Æc ®iÓm lµ s¶n xuÊt qua nhiÒu c«ng ®o¹n, nªn c«ng ty tæ chøc c¸c tµi kho¶n chi tiÕt cho tµi kho¶n nµy nh sau: * §èi víi nguyªn vËt liÖu phô ®îc tËp hîp trªn tµi kho¶n 6212 ( Chi tiÕt cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ) * §èi víi nhiªn liÖu ®îc tËp hîp trªn tµi kho¶n 6213 (Chi tiÕt cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ) TK6211 - Nguyªn vËt liÖu chÝnh Chi tiÕt TK 621111: CPNVLTT SX ®¸ v«i TK 621112: CPNVLTT SX ®Êt xÐt TK 621113: CPNVLTT SX bïn LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 35 TK 621114: CPNVLTT SX bét liÖu TK 621115: CPNVLTT SX clinke TK 621116: CPNVLTT SX XM bét TK 621117: CPNVLTT SX bao TK 621118: CPNVLTT vËn t¶i TK 621119: CPNVLTT Khèi phô trî Nguyªn t¾c sö dông vËt liÖu cho s¶n xuÊt xuÊt ph¸t tõ nhiÖm vô s¶n xuÊt cña ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp. Tõ nhiÖm vô s¶n xuÊt ®ã mµ mçi bé phËn dùa trªn møc tiªu hao vËt t cña c«ng ®o¹n cña m×nh ®Ó tÝnh ra lîng nguyªn vËt liÖu cÇn nhËp kho cña xëng, sau ®ã, kÕ to¸n vËt t t¹i c¸c xëng sÏ lµm phiÕu ®Ò nghÞ xuÊt kho nguyªn vËt liÖu vµ göi lªn tæng kho. Tæng kho c¨n cø t×nh h×nh hîp lý cña lîng xuÊt, sÏ lËp phiÕu xuÊt kho (víi ®Æc thï lµ quy m« s¶n xuÊt réng lín, hÖ thèng kho b·i bao gåm tæng kho vµ c¸c kho ph©n xëng, cho nªn ë ®©y, phiÕu xuÊt kho lµ phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé). MÉu ®îc lËp nh sau: (Xem mÉu sæ) Trªn phiÕu xuÊt kho, chØ ghi sè lîng, cha ghi ®¬n gi¸ vµ thµnh tiÒn. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt, hµng ngµy thñ kho ghi vµo thÎ kho theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt tõng lo¹i vËt t. Tõ phiÕu trªn, kÕ to¸n vËt t sÏ nhËp sè liÖu tõ phiÕu xuÊt kho vµo m¸y nh sau: - §ang ë mµn h×nh nÒn cña Window, kich ®óp chuét vµo biÓu tîng cña phÇn mÒm kÕ to¸n Fast Accounting. Sau ®ã kÕ to¸n vËt t nhËp mËt khÈu cña m×nh vµo ®Ó vµo ch¬ng tr×nh. TiÕp ®ã, chän ph©n hÖ nghiÖp vô hµng tån kho  Chän cËp nhËt sè liÖu  Chän phiÕu xuÊt kho Sau ®ã ta nhËp d÷ liÖu vµo c¸c dßng nh sau: Lo¹i PX: 2 Sè px : KLK11 M· kh¸ch: C5 Xëng nghiÒn xi m¨ng Ngµy px: 30/11/2004 §Þa chØ: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Tû gi¸: VN§ 1,00 (®· ®îc mÆc ®Þnh ë trªn m¸y) Ngêi nhËn hµng: ¤ Ch©u DiÔn gi¶i: SX XM M· kho: KLK Kho clinke M· kho nhËp: ®Ó trèng  XuÊt theo gi¸ ®Ých danh (ta ®¸nh dÊu vµo « nµy nÕu vËt t xuÊt theo gi¸ ®Ých danh)  TiÕp theo, ta nhËp c¸c th«ng sè vÒ vËt t xuÊt kho vµo b¶ng phÝa díi. (Xem mµn h×nh) LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 36 Sau khi nhËp xong, ta nhÊn Lu chøng tõ vµ hoµn tÊt viÖc nhËp d÷ liÖu cho phiÕu xuÊt nµy. KÕt thóc qu¸ tr×nh nµy, m¸y sÏ tù ®éng ®a sè liÖu vµo c¸c sæ c¸i, sæ nhËt ký chung, c¸c sæ chi tiÕt. §Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n tæng hîp sÏ thùc hiÖn bót to¸n kÕt chuyÓn cuèi kú. KÕ to¸n chØ ph¶i thao t¸c qua 1 sè bíc, cßn l¹i ®Òu do phÇn mÒm kÕ to¸n ®· ®îc lËp tr×nh s½n lµm. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ¸p dông ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp, tøc lµ ngay tõ ®Çu c¸c phiÕu xuÊt kho ®· ghi râ ®èi tîng sö dông nguyªn vËt liÖu, chi tiÕt cho tõng xëng, tõng c«ng ®o¹n: §¸ v«i, ®Êt sÐt, bïn ( D©y chuyÒn cò sè 1) Bét liÖu ( D©y chuyÒn c¶i t¹o sè 2), Clinke, xi m¨ng bét, xi m¨ng bao. C¸c mÉu sæ minh ho¹: LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 37 2.2.4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: ë c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tæng quü l¬ng nh sau: - L¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ ®èi víi c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. - L¬ng kho¸n c«ng viÖc ®èi víi c¸c ®¬n vÞ phôc vô, phô trî. - L¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp ®èi víi c¸c phßng ban nghiÖp vô. - L¬ng thêi gian cho nh÷ng ngµy lÔ phÐp, ®i häc. Víi ®Æc thï lµ quy m« s¶n xuÊt réng lín, gåm nhiÒu c«ng ®o¹n, nhiÒu xëng cho nªn mçi xëng ®îc bè trÝ mét kÕ to¸n tiÒn l¬ng. KÕ to¸n tiÒn l¬ng nµy cã nhiÖm vô tÝnh l¬ng cho toµn bé xëng cña m×nh. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, biªn b¶n nghiÖm thu s¶n phÈm hoµn thµnh sÏ tÝnh l¬ng cho tõng c«ng nh©n trong xëng, sau ®ã lËp b¶ng tÝnh l¬ng, göi lªn phßng KÕ to¸n. KÕ to¸n tæng hîp c¨n cø vµo b¶ng l¬ng cña tõng xëng sÏ lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi. §èi víi c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ c«ng ty trÝch theo ®óng chÕ ®é hiÖn hµnh lµ 25% tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶: trong ®ã 19% ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú gåm 15 % trÝch lËp BHXH, 2% trÝch lËp BHYT vµ 2% trÝch lËp KPC§. Cßn l¹i 6% ®îc trõ vµo tiÒn l¬ng c«ng nh©n. - C¸ch tÝnh l¬ng ë c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n ViÖc chia l¬ng trong tõng bé phËn ®îc tÝnh theo tØ lÖ 50/50 gi÷a l¬ng c¬ b¶n theo N§26/CP vµ hÖ sè chøc danh c«ng viÖc trong tæng quü l¬ng bé phËn. Quü l¬ng mµ phßng Tæ chøc lao ®éng ph©n phèi theo ®¬n gi¸ tõng c«ng ®o¹n s¶n phÈm ®îc chia thµnh 2 phÇn gäi lµ Q1 vµ Q2. Q1 lµ tæng quü l¬ng c¬ b¶n Q1 = q1i q1i lµ ®iÓm quy ®æi cña tõng c«ng nh©n q1i = HSML x 290.000 x KTT x KHTKH x HSNC ®i lµm Trong ®ã: HSML: lµ hÖ sè møc l¬ng (bao gåm c¶ phô cÊp) KTT : lµ hÖ sè thµnh tÝch (A = 1; B = 0.85; C = 0.7) KHTKH : lµ hÖ sè hoµn thµnh kÕ ho¹ch HSNC ®i lµm: lµ hÖ sè ngµy c«ng ®i lµm. Q2 lµ quü l¬ng chia theo ®iÓm quy ®æi. Q2 = q2i q2i = KCV x K®c x NC ®i lµm x KTT KCV lµ hÖ sè chøc danh c«ng viÖc LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11 - 38 K®c lµ hÖ sè ®iÒu chØnh Tõ ®ã tÝnh ra ®îc ®¬n gi¸ ®iÓm quy ®æi cña Q1 vµ Q2 §¬n gi¸ ®iÓm quy ®æi cña Q1 = Tæng LCB/Q1 §¬n gi¸ ®iÓm quy ®æi cña Q2 = (Tæng quü l¬ng – Tæng LCB)/Q2 Sau ®ã tõ ®¬n gi¸ nµy, nh©n ngîc l¹i ®iÓm quy ®æi q1, q2 cña tõng ngêi sÏ tÝnh ra ®îc l¬ng cña c«ng nh©n. TiÒn l¬ng cña tõng ngêi ®îc tÝnh nh sau: TL1 = §¬n gi¸ Q1 x q1 + §¬n gi¸ Q2 x q2 Tæng céng tiÒn l¬ng cña 1 c«ng nh©n = TL1 + L¬ng kh¸c L¬ng kh¸c ë ®©y gåm cã: tiÒn l¬ng ph¸t sinh, tiÒn båi dìng, phô cÊp ®éc h¹i... C«ng ty tiÕn hµnh tr¶ l¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm 2 lÇn: LÇn 1: T¹m øng vµo ngµy 5 ®Çu th¸ng. LÇn 2: Ngµy 15-20 cña th¸ng sau (lóc kÕ to¸n tÝnh l¬ng xong vµ ®îc l·nh ®¹o duyÖt) VÝ dô vÒ tÝnh l¬ng cho mét c«ng nh©n s¶n xuÊt: Sau ®ã kÕ to¸n lªn b¶ng l¬ng nh sau: B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông Tµi kho¶n 622 – Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ ®îc chi tiÕt nh sau: TK 6221 – Chi phÝ tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp TK 622111 – S¶n xuÊt ®¸ v«i TK 622112 – S¶n xuÊt ®Êt sÐt TK 622113 – S¶n xuÊt bïn TK 622114 – S¶n xuÊt bét sèng TK 622115 – S¶n xuÊt Clinker TK 622116 – S¶n xuÊt xi m¨ng bét TK 622117 – S¶n xuÊt xi m¨ng bao TK 622118 – VËn t¶i TK 622119 – Phô trî TK 6222 – Chi phÝ KPC§ c«ng nh©n SX trùc tiÕp TK 6223 – Chi phÝ BHXH c«ng nh©n SX trùc tiÕp TK 6224 – Chi phÝ BHYT c«ng nh©n SX trùc tiÕp C¸c TK nµy còng chi tiÕt cho tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng l¬ng cña kÕ to¸n l¬ng ph©n xëng göi lªn, kÕ to¸n tæng hîp thùc hiÖn bót to¸n ®Þnh kú trÝch l¬ng vµ c¸c kho¶n theo l¬ng vµ bót to¸n kÕt chuyÓn sang TK 154 phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh. LuËn v¨n tèt nghiÖp HuyÒn K 39-21.11