Tài liệu Cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng tmcp công thương việt nam – chi nhánh tây hà nội

Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền LỜI CẢM ƠN Được sự hướng dẫn và giảng dạy nhiệt tình của của thầy cô trong bốn năm học qua và được sự giúp đỡ tận tình của các cô chú, anh chị tại Ngân hàng TMCP Công thương Viêt Nam chi nhánh Tây Hà Nội, em đã hoàn thành khóa luận tốt nghiệp của mình. Em xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các thầy cô giáo trong trường cũng như các thầy cô trong khoa Tài chính – Ngân hàng , Trường Đại Học Thương Mại. Những người đã giúp em tích lũy những kiến thức không chỉ về lý luận mà cả về thực tiễn, rèn luyện phương pháp cũng như kỹ năng chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng thương mại trong suốt bốn năm học vừa qua. Tạo tiền đề cho em không chỉ hoàn thành khóa luận tốt nghiệp mà còn phục vụ tốt cho công việc sau này. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới cô giáo ThS. Nguyễn Thanh Huyền, người đã trực tiếp hướng dẫn em trong suốt thời gian làm khóa luận vừa qua. Nhờ sự hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo của cô giúp em có phương pháp nghiên cứu phù hợp để hoàn thành khóa luận tốt nhất. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do thời gian nghiên cứu đề tài em không có kinh nghiệm thực tiễn nên em không tránh khỏi nhiều thiếu sót và hạn chế. Kính mong được sự đóng góp ý kiến của thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn! SVTH: Đoàn Thị Hòa i Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ i MỤC LỤC ................................................................................................................. ii DANH MỤC BẢNG BIỂU SƠ ĐỒ ..........................................................................v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vi LỜI NÓI ĐẦU ...........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................1 3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu ............................................................................2 4. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................2 5. Kết cấu khóa luận..................................................................................................3 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY KHÁCH HÀNG ........................4 CÁ NHÂN CỦA NHTM ...........................................................................................4 1.1. Các vấn đề chung về tín dụng Ngân Hàng .......................................................4 1.1.1. Khái niệm về cho vay của Ngân Hàng ............................................................4 1.1.2.Phân loại các hình thức cho vay của Ngân hàng............................................4 1.1.2.1 Phân loại theo phương thức cho vay .............................................................4 1.1.2.2 Phân loại theo thời hạn khoản vay .................................................................6 1.1.2.4 Phân loại cho vay theo tài sản đảm bảo ........................................................7 1.1.2.5 Phân loại cho vay theo đối tượng khách hàng. ..............................................8 1.2 Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ...........................................................8 1.2.1 Khái niệm và nguồn gốc hình thành hoạt động cho vay khách hàng cá nhân .........8 1.2.2 Đặc trưng của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân và sự khác biệt giữa cho vay khách hàng cá nhân và cho vay khách hàng doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế .........................................................................................................................9 1.2.3 Vị thế của khách hàng cá nhân đối với hoạt động kinh doanh của NHTM 10 1.2.4 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của NHTM ................................................................................................................10 1.3 Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ...........13 SVTH: Đoàn Thị Hòa ii Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền 1.3.1 Các nhân tố khách quan .................................................................................13 1.3.1.1 Tình hình kinh tế - xã hội ..............................................................................13 1.3.2 Các nhân tố chủ quan từ phía ngân hàng .....................................................15 1.3.2.1 Chính sách tín dụng của ngân hàng..............................................................15 1.3.2.2 Công tác tổ chức của ngân hàng...................................................................16 1.3.2.3 Chất lượng đội ngũ cán bộ ngân hàng..........................................................16 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG CHO VAY CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI .............18 2.1 Giới thiệu về ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Tây Hà Nội ...................................................................................................18 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội. ........................................................................18 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của Ngân Hàng Vietinbank Tây Hà Nội...................18 2.1.2.1 Chức năng .....................................................................................................18 2.1.2.2 Nhiệm vụ........................................................................................................18 2.1.3 Cơ cấu tổ chức của Ngân Hàng Vietinbank Tây Hà Nội ............................19 2.1.4 Kết quả hoạt động kinh doanh cuả Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Tây Hà Nội trong 3 năm gần đây 2012-2014 .................................................................21 2.2 Phƣơng pháp thu thập và xử lý dữ liệu...........................................................24 2.2.1 Phương pháp thu thập dữ liệu........................................................................24 2.2.2 Phương pháp xử lý dữ liệu .............................................................................25 2.3 Phân tích đánh và đáng giá hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của NH VIetinbank chi nhánh Tây Hà Nội ........................................................................26 2.3.1 Các sản phẩm cho vay của NH Vietinbank chi nhánh Tây Hà Nội .............26 2.3.2 Quy trình cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng Vietinbank chi nhánh Tây Hà Nội....................................................................................................28 2.3.3 Tình hình hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng Vietinbank Tây Hà Nôi ............................................................................................30 2.3.3.1 Phân tích dữ liệu sơ cấp. ...............................................................................30 SVTH: Đoàn Thị Hòa iii Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền 2.3.3.2. Phân tích số liệu thứ cấp ..............................................................................32 2.3.4 Đánh giá hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của NH Vieetinbank Tây Hà Nội. ......................................................................................................................47 2.3.4.1 Thuận lợi và kết quả đạt được ......................................................................47 2.3.4.2. Hạn chế và Nguyên nhân .............................................................................48 CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NH VIETINBANK TÂY HÀ NÔI ...............................52 3.1 Định hƣớng phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của NH Vietinbank Tây Hà Nội. ..........................................................................................52 3.2 Một số giải pháp nhằm nâng cao hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của Ngân Hàng Vietinbank Tây Hà Nội. ..............................................................53 3.2.1 Hoàn thiện chính sách lãi suất .......................................................................53 3.2.2 Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực .....................................54 3.2.3 Phát triển sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân. ......................................54 3.2.4 Hoàn thiện quy trình cho vay khách hàng cá nhân. .....................................55 3.2.5 Giải pháp về công tác tuyên truyền, quảng cáo sản phẩm dịch vụ...............57 3.2.6 Tăng cường các biện pháp phân tán rủi ro ...................................................58 3.3 Kiến nghị ............................................................................................................58 3.3.1 Kiến nghị đối với sự quản lý vĩ mô của ngân hàng nhà nước ......................58 3.3.2. Kiến nghị với NHNN......................................................................................59 3.3.3 Kiến nghị với NH Vietinbank .........................................................................59 KẾT LUẬN ..............................................................................................................61 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................62 SVTH: Đoàn Thị Hòa iv Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền DANH MỤC BẢNG BIỂU SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Ngân Hàng Vietinbank Tây Hà Nội ...............19 Bảng 2.1 Báo cáo kết quả kinh doanh của Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Tây Hà Nội (2012-2014) ........................................................................................................23 Bảng 2.2: Bảng tổng hợp kết quả điều tra khách hàng .............................................30 ảng 2.3: Tình hình huy động vốn của Ngân hàng Vietin ank chi nhánh Tây Hà Nội giai đoạn 2012 – 2014) ....................................................................................34 Bảng 2.4. Cơ cấu dư nợ cho vay theo nhóm khách hàng .........................................35 Bảng 2.5 Cơ cấu cho vay khách hàng cá nhân theo thời hạn....................................37 Bảng 2.6 Cơ cấu cho vay khách hàng cá nhân theo loại tiền ....................................38 Bảng 2.7 Tỷ trọng Doanh số cho vay KHCN và tỷ lệ tăng trưởng Dư nợ cho vay KHCN. ...................................................................................................................................42 Bảng 2.8 Doanh số thu nợ và hệ số thu nợ cho vay cá nhân.....................................43 Bảng 2.9 Bảng vòng quay vốn cho vay cá nhân tại ngân hàng Vietinbank Tây Hà Nội. 44 Bảng 2.10 Phân loại nợ quá hạn và nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay tiêu dùng từ năm 2012 – 2014 ...............................................................................................................45 Bảng 2.11 Thu nhập từ lãi cho vay KHCN/TN từ lãi cho vay của NH ....................46 SVTH: Đoàn Thị Hòa v Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT NH Ngân hàng TMCP Thương mại cổ phần P Phòng KH Khách hàng NHNN Ngân Hàng Nhà Nước TTQT_TTTM Thanh toán quốc tế - tài trợ thương mại DN Doanh nghiệp TCTD Tổ chức tín dụng KBNN Kho bạc nhà nước XNK Xuất nhập khẩu TSĐ Tài sản đảm bảo VN Việt Nam SXKD Sản xuất kinh doanh TCKT Tổ chức kinh tế TG Tiền gửi KHCN Khách hàng cá nhân NHTM Ngân hàng thương mại CBTD Cán bộ tín dụng SVTH: Đoàn Thị Hòa vi Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền LỜI NÓI ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức WTO. Việc trở thành thành viên thứ 150 của WTO là dấu ấn quan trọng trong tiến trình đổi mới nền kinh tế của Việt Nam, mở ra cho chúng ta nhiều cơ hội tiếp cận những thị trường tài chính hàng đầu, tuy nhiên cũng đặt ra không ít thách thức khi các ngân hàng nước ngoài được phép kinh doanh bình đẳng như các NHTM trong nước. Thị trường kinh doanh nhiều tiềm năng cùng với nguy cơ cạnh tranh ngày càng gay gắt đã đặt các NHTM Việt Nam vào thế phải thay đổi chiến lược kinh doanh, tìm kiếm cơ hội đầu tư mới, mở rộng và đa dạng hóa nhóm khách hàng mục tiêu. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Vietin ank) cũng không nằm ngoài xu thế đó. Chính những điều kiện khách quan trên đã đặt VietinBank chi nhánh Tây Hà Nội vào thế phải tìm kiếm cơ hội đầu tư mới, thay đổi chiến lược kinh doanh và nhóm khách hàng mục tiêu. Trong bối cảnh kinh tế suy giảm hàng hóa ế ẩm SXKD đình trệ thì việc cho vay DN trở nên rất khó khăn. Tình hình kinh tế khó khăn sẽ còn đeo đẳng và kéo dài trong vài năm tới việc trông chờ vào đối tượng khách hàng là DN để tăng doanh thu và lợi nhuận là điều khó đạt được để cải thiện tình hình các ngân hàng có xu hướng chuyển sang phân khúc khách hàng cá nhân tuy nhiên các sản phẩm dịch vụ của chi nhánh còn đơn giản chưa đa dạng phong phú chưa tạo ra sự khác biệt hay sự vượt trội so với các ngân hàng khác. Chính vì vậy, em chọn đề tài “Cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu - Nghiên cứu và phân tích thực trạng cho vay khách hàng cá nhân tại NH Vietinbank Tây Hà Nội trên các phương diện (doanh số, thu nhập, tỷ trọng khách hàng, quy trình cho vay, chất lượng dịch vụ, quản trị cho vay…) - Phân tích các nhân tố môi trường kinh doanh tác động tới hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại NH Vietin ank Tây Hà Nội. SVTH: Đoàn Thị Hòa 1 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền - Nhận dạng các thành công, các vấn đề tồn tại và nguyên nhân của các tồn tại trong cho vay khách hàng cá nhân tại NH Vietin ank Tây Hà Nội. - Kết hợp giữa lý luận và thực tiễn qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm đem lại kết quả tốt hơn cho hoạt động cho vay của ngân hàng trong thời gian tới. 3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: + Thực trạng cho vay khách hàng cá nhân tại NH Vietinbank Tây Hà Nội. + Các yếu tố môi trường kinh doanh tác động tới cho vay khách hàng cá nhân tại NH Vietinbank Tây Hà Nội. + Các yếu tố tác động tới chất lượng dịch vụ cho vay khách hàng cá nhân tại NH Viettinbank Tây hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nghiệp vụ kinh doanh: Cho vay khách hàng cá nhân. + Về mặt không gian: khóa luận được nghiên cứu tại NH Vietinbank Tây Hà Nội. + Về mặt thời gian: trong 3 năm 2012 đến 2014 4. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp suy luận: Đề tài sử dụng phương thức suy diễn để diễn giải bởi vì chủ yếu suy luận từ các mô hình, các lý thuyết có sẵn nhằm luận giải các vấn đề đặt ra trong thực tiễn quản trị tại NHTMCP Công thương Viet Nam Tây Hà Nội. - Các phương pháp sử dụng trong phân tích: Đề tài sử dụng cả hai phương pháp nghiên cứu đó là phương pháp định tính và phương pháp định lượng. - Các phương pháp xử lý thông tin: Sử dụng các phương pháp thống kê như: tổng hợp, phân tích(sử dụng các chỉ tiêu, chỉ số, phân tích xu hướng…), đối chiếu giữa ngân hàng với chỉ số chung của ngành. SVTH: Đoàn Thị Hòa 2 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền 5. Kết cấu khóa luận Tên đề tài “Cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội” Ngoài phần mở đầu và kết luận, kết cấu đề tài gồm 3 chương: Chương I: Cơ sở lý luận về cho vay khách hàng cá nhân của NHTM. Chương II: Thực trạng cho vay cá nhân tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội. Chương III: Giải pháp nhằm mở rộng hoạt độngcho vay cá nhân tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội. SVTH: Đoàn Thị Hòa 3 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NHTM 1.1. Các vấn đề chung về tín dụng Ngân Hàng 1.1.1. Khái niệm về cho vay của Ngân Hàng Theo mục 1- Điều 3- Quyết định 1627/2001/QĐ-NHNN về qui chế cho vay của Tổ chức tín dụng với khách hàng, ta có định nghĩa: “Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và thời hạn nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi”. Căn cứ vào bảng tổng kết tài sản của các NHTM, chúng ta thấy rằng cho vay luôn là khoản mục chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng tài sản của ngân hàng và là khoản mục đem lại thu nhập cao nhất cho ngân hàng. Tuy nhiên rủi ro trong hoạt động ngân hàng có xu hướng tập trung vào danh mục các khoản cho vay. Tiền cho vay là một món nợ đối với cá nhân hay doanh nghiệp đi vay nhưng lại là một tài sản đối với ngân hàng. So sánh với các tài sản khác khoản mục cho vay có tính lỏng kém hơn vì thông thường chúng không thể chuyển thành tiền mặt trước khi các khoản cho vay đó đến hạn thanh toán. Khi một khoản vay được NHTM cấp cho người vay thì người vay mới là bên chủ động có thể trả ngân hàng tiền vay trước hạn, đúng hạn thậm chí có thể xin gia hạn thêm thời gian trả nợ. Còn các NHTM chỉ được phép quản lý các khoản vay đó tuân theo hợp đồng đã ký, ngân hàng phải thực hiện theo đúng hợp đồng đã ký trừ khi có những sai phạm của khách hàng khi thực hiện hợp đồng. 1.1.2.Phân loại các hình thức cho vay của Ngân hàng 1.1.2.1 Phân loại theo phương thức cho vay Căn cứ theo phương thức cho vay, các hình thức cho vay ở NHTM gồm: Cho vay thấu chi là nghiệp vụ cho vay qua đó ngân hàng cho phép người vay được chi trội vượt) trên số dư tiền gửi thanh toán của mình đến một giới hạn nhất định và trong khoảng thời gian xác định. Giới hạn này được gọi là hạn mức thấu chi. SVTH: Đoàn Thị Hòa 4 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền Cho vay trực tiếp từng lần là hình thức cho vay mà mỗi lần vay khách hàng phải làm đơn và trình ngân hàng phương án sử dụng vốn vay. Đây là hình thức tương đối phổ biến của ngân hàng đối với các khách hàng không có nhu cầu vay thường xuyên, không có điều kiện để được cấp hạn mức thấu chi. Một số khách hàng sử dụng vốn chủ sở hữu và tín dụng thương mại là chủ yếu, chỉ khi có nhu cầu thời vụ, hay mở rộng sản xuất đặc biệt mới vay ngân hàng, tức là vốn từ ngân hàng chỉ tham gia vào một số giai đoạn nhất định của chu kỳ sản xuất kinh doanh. Cho vay theo hạn mức là nghiệp vụ tín dụng theo đó ngân hàng thoả thuận cấp cho khách hàng hạn mức tín dụng. Hạn mức tín dụng có thể tính cho cả kỳ hoặc cuối kỳ. Đó là số dư tối đa tại thời điểm tính. Đây là hình thức cho vay thuận tiện cho những khách hàng vay mượn thường xuyên, vốn vay tham gia thường xuyên vào quá trình sản xuất kinh doanh. Cho vay trả góp là hình thức tín dụng, theo đó ngân hàng cho phép khách hàng trả gốc làm nhiều lần trong thời hạn tín dụng đã thoả thuận. Ngân hàng thường cho vay trả góp đối với người tiêu dùng thông qua hạn mức nhất định. Đây là loại hình cho vay có rủi ro cao do khách hàng thường thế chấp bằng hàng hoá mua trả góp, vì vậy nên lãi suất cho vay trả góp thường là lãi suất cao nhất trong khung lãi suất cho vay của ngân hàng. Cho vay gián tiếp Là khoản cho vay được thực hiện thông qua việc mua lại các khế ước hoặc chứng từ đã phát sinh và còn trong thời hạn thanh toán như là chiết khấu thương mại, bao thanh toán. Cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành thẻ tín dụng Ngân hàng nơi cho vay chấp thuận cho khách hàng sử dụng số vốn vay trong pham vi hạn mức tín dụng để thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ và rút tiền mặt tại các máy rút tiền tự động hoặc điểm ứng tiền mặt là đại lý của Ngân hàng. Khi cho vay phát hành và sử dụng th tín dụng, ngân hàng nơi cho vay và khách hàng phải tuân theo các quy định của chính phủ và NHNN Việt Nam. SVTH: Đoàn Thị Hòa 5 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền 1.1.2.2 Phân loại theo thời hạn khoản vay Căn cứ theo thời hạn khoản vay, các hình thức cho vay ở NHTM gồm: Cho vay ngắn hạn là các khoản cho vay có thời hạn từ 12 tháng trở xuống, chủ yếu nhằm mục đích tài trợ cho tài sản lưu động hoặc nhu cầu sử dụng vốn ngắn hạn của Nhà nước, doanh nghiệp, hộ sản xuất, cá nhân. Ngân hàng có thể áp dụng cho vay trực tiếp hoặc cho vay gián tiếp, cho vay theo món hoặc theo hạn mức, có hoặc không có đảm bảo, dưới hình thức chiết khấu hoặc thấu chi. Cho vay trung và dài hạn là các khoản cho vay có thời hạn từ 1 đến 5 năm thì được xếp vào danh mục khoản vay trung hạn và từ 5 năm trở nên là các khoản cho vay dài hạn. Mục đích của loại cho vay này nhằm tài trợ cho việc đầu tư vào tài sản cố định, các dự án đầu tư hay được sử dụng để mua sắm các loại tài sản của khách hàng trong kinh doanh hoặc thảo mãn nhu cầu sinh hoạt, tiêu dùng… Các khoản này thường chiếm một tỷ trọng rất lớn trong tổng dư nợ cho vay của các NHTM, chiếm phần lớn lợi nhuận mà hoạt động cho vay đem lại. 1.1.2.3 Phân loại theo mục đích sử dụng tiền vay Căn cứ theo mục đích sử dụng tiền vay, các hình thức cho vay ở NHTM gồm: Cho vay tiêu dùng : Thực chất là việc cho vay mà trong đó các ên có thỏa thuận, cam kết với nhau về vấn đề số tiền vay sẽ được khách hàng ên đi vay) sử dụng vào việc thỏa mãn nhu cầu sinh hoạt hằng ngày và tiêu dùng. Mua sắm đồ gia dụng, mua sắm nhà cửa hoặc phương tiện đi lại. Cho vay sản xuất kinh doanh : Đây là hình thức cho vay mà trong đó đã có cam kết là số tiền vay sẽ được ên vay sử dụng vào mục đích thực hiện các công việc kinh doanh của mình. Nếu sau khi đã được TCTD giải ngân mà người vay lại sử dụng vốn vào mục đích khác với thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng, thì ên cho vay có quyền áp dụng các thể chế tài chính thích hợp như đình chỉ việc sử dụng vốn vay hoặc thu hồi vốn vay trước thời hạn. SVTH: Đoàn Thị Hòa 6 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền 1.1.2.4 Phân loại cho vay theo tài sản đảm bảo Căn cứ theo tài sản đảm bảo, các hình thức cho vay ở NHTM gồm: Cho vay có tài sản đảm bảo là những khoản cho vay mà bên cạnh việc cho khách hàng vay vốn, Ngân hàng còn nắm giữ tài sản của người vay với mục đích xử lý tài sản đó để thu hồi vốn vay khi người đi vay vi phạm hợp đồng tín dụng. Quá trình cung ứng vốn của Ngân hàng thương mại, không kể dưới hình thức nào đều làm tăng khối lượng tiền vào nền kinh tế, làm tăng khối lượng hàng hoá trên thị trường. Ngoài ra khi thực hiện việc cho vay Ngân hàng không trực tiếp quản lý nguồn vốn của mình vì thế có rất nhiều rủi ro xảy ra, nguy cơ không thu hồi đủ vốn vay là rất cao vì thế các Ngân hàng khi cho vay thường yêu cầu người vay phải có tài sản bảo đảm cho khoản vay. Trong cho vay kinh doanh nguồn thu lợi thứ nhất là doanh thu đối với vay vốn lưu động, hoặc là khấu hao, lợi nhuận đối với những khoản vay trung và dài hạn. Cho vay tiêu dùng nguồn thu nợ thứ nhất của Ngân hàng là thu nhập cá nhân như tiền lương, các khoản thu nhập tài chính và các khoản thu nhập khác. Khi đánh giá các hoạt động của khách hàng, nếu Ngân hàng nhận thấy là nguồn thu nhập thứ nhất không có cơ sở chắc chắn thì Ngân hàng phải yêu cầu thiết lập thêm chính sách pháp lý để có thêm nguồn thu nợ thứ hai, chính là tài sản đảm bảo cho khoản vay đó. Cho vay không có tài sản đảm bảo là khoản cho vay mà Ngân hàng không nắm giữ tài sản của người đi vay để xử lý nhằm thu hồi nợ mà thay vào đó là điều kiện ràng buộc khác khi ký hợp đồng tín dụng. Những điều kiện này có thể là: người đi vay không được giao dịch với Ngân hàng nào khác, hoạt động kinh doanh của người đi vay phải được Ngân hàng quản lý. Có như vậy Ngân hàng mới quản lý được tình hình tài chính của người đi vay. Thông thường chỉ có những khách hàng có quan hệ lâu năm với Ngân hàng hoặc những khách hàng có uy tín, hay những khách hàng mà Ngân hàng có tham gia góp vốn vào thì mới được cho vay không có đảm bảo. SVTH: Đoàn Thị Hòa 7 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền 1.1.2.5 Phân loại cho vay theo đối tượng khách hàng. Căn cứ theo đối tượng khách hàng, các hình thức cho vay ở NHTM gồm: Cho vay khách hàng là các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế là loại hình cho vay của các NHTM mà các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế là đối tượng được phục vụ. Do đặc thù riêng có của đối tượng này mà các NHTM phải tổ chức các phòng tín dụng chuyên trách phục vụ. Nhóm khách hàng này thường có nhu cầu vốn với số lượng lớn, và có thể là rất lớn. Tuy nhiên số lượng khách hàng loại này của mỗi NHTM thường không lớn, vì vậy các NHTM cần đặc biệt chú ý quan tâm đến từng khách hàng cụ thể, từ đó xây dựng tốt mối quan hệ tín dụng lâu dài, đồng thời mở rộng các mối quan hệ với các khách hàng mới. Cho vay khách hàng cá nhân (bao gồm cá nhân, hộ gia đình, chủ trang trại, tổ hợp tác…) được các NHTM áp dụng phương thức cho vay theo quy trình thủ tục của cho vay khách hàng cá nhân. Nhóm đối tượng này có số lượng rất lớn và có nhu cầu vay các khoản nhỏ l , tuy nhiên đây là nhóm khách hàng khá nhạy cảm nên các NHTM cần có phương thức tiếp cận cũng như quản lý hợp lý mới có thể khai thác tốt mảng khách hàng này. 1.2 Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân 1.2.1 Khái niệm và nguồn gốc hình thành hoạt động cho vay khách hàng cá nhân Cho vay khách hàng cá nhân (bao gồm cá nhân, hộ gia đình, chủ trang trại, tổ hợp tác…) được các NHTM áp dụng phương thức cho vay theo quy trình thủ tục của cho vay khách hàng cá nhân. Nhóm đối tượng này có số lượng rất lớn và có nhu cầu vay các khoản nhỏ l , tuy nhiên đây là nhóm khách hàng khá nhạy cảm nên các NHTM cần có phương thức tiếp cận cũng như quản lý hợp lý mới có thể khai thác tốt mảng khách hàng này. Trong điều kiện kinh tế ngày càng phát triển, đời sống con người ngày càng được nâng cao thì sự tiêu dùng của mỗi cá nhân nói riêng và tiêu dùng của toàn xã hội nói chung sẽ ngày càng được mở rộng cả về quy mô lẫn chất lượng. Các cá nhân có xu hướng tiêu dùng nhằm nâng cao mức sống của mình thoả mãn các nhu cầu cũng như các mục tiêu, kế hoạch của họ. Tuy nhiên không phải lúc nào các cá SVTH: Đoàn Thị Hòa 8 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền nhân cũng có đủ khả năng tài chính để chi trả cho các nhu cầu đó ngay tại thời điểm phát sinh nhu cầu, mặc dù đây là các nhu cầu hợp lý và rất hiệu quả đối với cá nhân đó. Từ đây nhu cầu được vay tiền của nhóm cá nhân này hình thành, và hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân cũng ra đời để đáp ứng nhu cầu này. 1.2.2 Đặc trưng của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân và sự khác biệt giữa cho vay khách hàng cá nhân và cho vay khách hàng doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân đều có những đặc trưng của hoạt động cho vay nói chung nhưng vì cho vay khách hàng cá nhân là một phạm trù riêng vì vậy ngoài những đặc trưng chung thì nó còn có những đặc trưng riêng là: Đặc trưng về khoản vay: Các khoản cho vay đối với khách hàng cá nhân thường là các khoản có giá trị nhỏ, nhưng số lượng các khoản vay là rất lớn. Đặc trưng về chất lượng khoản vay: Chất lượng của các khoản vay thường là khá tốt. Tuy nhiên các khoản cho vay đối với các khách hàng cá nhân chỉ có chất lượng tốt khi không có những biến cố từ phía khách hàng. Bên cạnh đó các khoản vay thường có tính rủi ro cao nên nó dược các ngân hàng cho vay áp dụng mức lãi suất cao nhất trong bảng lãi suất cho vay áp dụng đối với các khoản vay trong các NHTM. Đặc trưng về thời hạn khoản vay: Thời hạn của các khoản vay chủ yếu là ngắn hạn, một phần là trung hạn và một phần rất nhỏ là dài hạn. Điều đó có thể được giải thích phần nào là do đây là hình thức cho vay với mức lãi suất cao nhất trong các NHTM. Vậy từ những đặc trưng trên ta có thể thấy được sự khác biệt giữa cho vay khách hàng cá nhân và cho vay khách hàng là doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế vừa và nhỏ. Nhóm khách hàng là doanh nghiệp , các tổ chức kinh tế thường có nhu cầu vay các món lớn, thời hạn vay thường là ngắn và có tính ổn định cao thường là mỗi chu kỳ sản xuất kinh doanh) còn nhóm khách hàng cá nhân thì các khoản vay của nhóm thường là các khoản vay nhỏ l , và tính không thường xuyên và không ổn SVTH: Đoàn Thị Hòa 9 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền định . Chất lượng các khoản vay của DN và các TCKT tốt vì mỗi khoản vay đều đòi hỏi một quy trình thẩm định cũng như phân tích phải hết sức nghiêm ngặt do giá trị của mỗi khoản vay này là rất lớn. Bất kỳ một sự sai sót nào trong các khâu này có thể dẫn đến hậu quả rất lớn tới kết quả hoạt động của ngân hàng cho vay. Vì vậy đối với nhóm khách hàng này các NHTM cần tạo dựng các mối quan hệ hiểu biết lâu dài và liên tục. 1.2.3 Vị thế của khách hàng cá nhân đối với hoạt động kinh doanh của NHTM Đối tượng khách hàng cá nhân không chỉ là nhóm đối tượng có nhu cầu vay vốn. Mà nhóm đối tượng này còn là một lực lượng cung cấp cho các NHTM một lượng vốn lớn. Nguồn vốn này chủ yếu là các khoản tiết kiệm của các cá nhân, vì vậy tính ổn định của nó rất cao tạo thuận lợi cho việc đầu tư vào các tài sản trung và dài hạn của các NHTM. Tạo dựng tốt mối quan hệ với nhóm khách hàng này, các NHTM vừa tiếp cận được các món cho vay phát sinh từ nhu cầu tiêu dùng cũng như mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh của các khách hàng cá nhân. Đồng thời khi có những khoản tiết kiệm hình thành từ nhóm khách hàng này thì các NHTM đó cũng là nơi mà khách hàng thường sẽ lựa chọn gửi tiền tiết kiệm của mình. Tóm lại khách hàng cá nhân là nhóm khách hàng có một vị trí rất quan trọng trong hoạt động của bất kỳ một NHTM nào. Vị thế của nó được khẳng định cả trên lý thuyết cũng như trên thực tiễn. 1.2.4 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của NHTM Để đánh giá chất lượng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân, người ta kết hợp sử dụng cả 2 nhóm chỉ tiêu định tính và nhóm chỉ tiêu định lượng.  Các chỉ tiêu định tính Thái độ phục vụ và trình độ chuyên môn của ngân hàng Thái độ phục vụ của đội ngũ nhân viên là hết sức quan trọng đối với bộ mặt của ngân hàng thương mại. Việc phục vụ tận tình giúp ngân hàng có cái nhìn thiện SVTH: Đoàn Thị Hòa 10 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền cảm từ khách hàng cũng như nhà đầu tư. ên cạnh đó trình độ chuyên môn cũng là yếu tố rất quan trọng. Trình độ chuyên môn của đội ngũ nhân sự càng được nâng cao sẽ làm tăng lợi thế cạnh tranh của ngân hàng, hoạt động kinh doanh của ngân hàng cũng sẽ thuận lợi hơn. Uy tín của ngân hàng Thể hiện qua sự đánh giá của khách hàng đối với ngân hàng cụ thể đó là những đánh giá mang tính khách quan khi khách hàng đến giao dịch vay vốn ngân hàng. Đây là một trong những chỉ tiêu quan trọng thể hiện chất lượng cho vya của mỗi ngân hàng vì không có ngân hàng nào chất lượng cho vay kém mà uy tín cao. Cơ sở pháp lý Hoạt động cho vay của NHTM dựa trên những quy định của Nhà nước và NHNN. Hoạt động cho vay của NHTM được đánh giá là có chất lượng khi Ngân hàng thực hiện đúng quy định pháp luật .  Các chỉ tiêu định lƣợng a)Tỷ trọng doanh số cho vay khách hàng cá nhân Tỷ trọng này cho thấy tỷ trọng dư nợ cho vay KHCN so với tổng dư nợ cho vay của ngân hàng qua từng thời kỳ. Thông qua tỷ trọng này có thể đánh giá được hiệu quả cho vay đối KHCN là cao hay thấp . Tỷ trọng này cao thể hiện sự chú ý phát triển cho vay KHCN của ngân hàng, đổng thờ thể hiện quy mô cho vay KHCN của ngân hàng. b) Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ cho vay khách hàng cá nhân (%) - Chỉ tiêu này dùng để so sánh sự tăng trưởng dư nợ cho vay KHCN qua các năm để đánh giá khả năng cho vay, tìm kiếm khách hàng và đánh tình hình thực hiện kế hoạch tín dụng của ngân hàng. SVTH: Đoàn Thị Hòa 11 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền - Chỉ tiêu càng cao thì mức độ hoạt động của NH càng ổn định và có hiệu quả, ngược lại chỉ tiêu này càng thấp chứng tỏ NH đang gặp khó khăn, nhất là trong việc tìm kiếm khách hàng và thể hiện việc thực hiện kế hoạch tín dụng chưa hiệu quả. c) Tỷ trọng thu nợ cho vay đối với KHCN(%) Chỉ tiêu này phản ánh tỷ trọng số tiền mà ngân hàng thu hồi được so với số tiền từ các khoản vay của khách hàng là cá nhân khi đáo hạn trong một khoảng thời gian nhất định. Qua đó ta thấy được Ngân hàng kinh doanh hiệu quả hay không và các khaonr vay có an toàn hay không. Nếu chỉ tiêu này cao chứng tỏ khả năng phân tích, đánh giá , kiểm soát khaonr vay của ngân hàng là càng tốt. d) Nợ quá hạn đối với KHCN Việc xác định tỷ lệ nợ quá hạn là yếu tố rất quan trọng trong đánh giá chất lượng cho vay của ngân hàng nói chung và cho vay KHCN nói riêng. Nhằm phản ánh các khoản cho vay có khả năng hoàn trả kém. Nếu tỷ lệ này thấp chứng tỏ tình hình cho vay của ngân hàng tốt và ngược lại. e) Nợ xấu đối với KHCN Chỉ tiêu này phản ánh nợ xấu trong cho vay KHCN chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng dư nợ cho vay KHCN. Chỉ tiêu này càng thấp thể hiện chất lượng cho vay KHCN của ngân hàng càng cao, rủi ro của các khoản cho vay KHCN càng thấp. f) Hệ số sử dụng vốn Chỉ tiêu này phản ánh khả năng sử dụng vốn huy động được từ KHCN để cho vay KHCN là cao hay thấp, có cần ù đắp từ nguồn vốn khác hay không. Nếu chỉ tiêu này lớn hơn 1 chứng tỏ hoạt động cho vay KHCN đang được ngân hàng chú trọng. SVTH: Đoàn Thị Hòa 12 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền g) Chỉ tiêu vòng quay vốn cho vay KHCN Chỉ tiêu này phản ánh vòng quay vốn cho vay KHCN là nhanh hay chậm. Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ hoạt động cho vay và thu hồi nợ của ngân hàng là tốt. h) Tỷ lệ thu nhập lãi cho vay KHCN/ tổng thu nhập lãi cho vay của ngân hàng Chỉ tiêu này cho biết thu nhập lãi cho vay KHCN chiếm bao nhiêm phần trăm trong tổng thu nhập lãi cho vay của ngân hàng Tỷ lệ này càng cao chứng tỏ thu nhập từ lãi cho vay KHCN dóng góp vào tổng thu nhập lãi cho vay của ngân hàng càng lớn, cho thấy hoạt động cho vay KHCN chiếm một vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 1.3 Các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động cho vay khách hàng cá nhân 1.3.1 Các nhân tố khách quan 1.3.1.1 Tình hình kinh tế - xã hội Tình hình kinh tế Sự phát triển của nền kinh tế ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của Ngân hàng nói chung và hoạt động cho vay nói riêng. Nó tạo môi trường rất thuận lợi để mở rộng hoạt động cho vay. Bất cứ một Ngân hàng nào cũng chịu sự chi phối của các chu kì kinh tế. Trong giai đoạn nền kinh tế phát triển ổn định, doanh nghiệp làm ăn tốt thì xã thì xã hội có nhiều nhu cầu mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh nên nhu cầu vay vốn tăng. Mặt khác nền kinh tế phát triển, thu nhập ình quân đầu người cao, tỷ lệ thất nghiệp thấp sẽ làm tăng nhu cầu tiêu dùng, thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân và tạo khả năng tiết kiệm do đó tạo triển vọng cho vay tiêu dùng. Ngược lại nền kinh tế suy thoái, dẫn đến nền kinh tế giảm khả năng hấp thụ vốn cho nền kinh tế giảm do đó dư thừa ứ đọng vốn, không những hoạt động cho vay không được mở rộng mà còn bị thu hẹp. SVTH: Đoàn Thị Hòa 13 Lớp K47H4 Khóa Luận Tốt Nghiệp Th.S Nguyễn Thanh Huyền Hệ thống pháp luât Trong nền kinh tế thị trường mọi thành phần kinh tế đều có quyền tự chủ về hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng phải đảm bảo trong khuôn khổ của pháp luật. Nếu những quy định của pháp luật không rõ ràng, không đồng bộ, có nhiều kẽ hở thì sẽ rất khó khăn cho Ngân hàng trong các hoạt động nói chung và hoạt động cho vay nói riêng. Với những văn ản pháp luật đầy đủ rõ ràng, đồng bộ sẽ tạo điều kiện cho Ngân hàng yên tâm hoạt động kinh doanh, cạnh tranh trong lĩnh vực cho vay. Đây là cơ sở pháp lý để Ngân hàng khiếu lại, tố cáo khi có tranh chấp xảy ra. Điều đó giúp Ngân hàng tăng cường hoạt động cho vay . Sự thay đổi những chủ chương chính sách về Ngân hàng cũng gây ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Sự thay đổi về cơ cấu kinh tế, chính sách xuất nhập khẩu một cách đột ngột gây sáo chộn hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp không tiêu thụ hết được sản phẩm hay chưa có phương án kinh doanh mới dẫn đến nợ quá hạn, nợ khó đòi. Quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp còn nhiếu sơ hở. Nhà nước cho phép nhiều doanh nghiệp được sản xuất kinh doanh với nhiều chức năng, nhiệm vụ vượt quá trình độ, năng lực quản lý dẫn đến rủi ro, thua lỗ, làm giảm chất lượng tín dụng. Do đó hệ thống pháp luật cũng ảnh hưởng đến hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại. Tình hình khách hàng Để đảm bảo khoản tín dụng sử dụng có hiệu quả, mang lại lợi ịch cho ngân hàng góp phần vào sự tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội thì khách hàng có vai trò hết sức quan trọng. Một khách hàng có tư cách đạo đức tốt, có tình hình tài chính vững vàng, có thu nhập sẽ sẵn sàng hoàn trả đầy đủ những khoản vốn vay của ngân hàng khi đến hạn, qua đó đảm bảo an toàn và nâng cao chất lượng tín dụng. Nhân tố này bao gồm rất nhiều các yếu tố, nhưng chủ yếu là: khả năng tài chính của khách hàng, năng lực và uy tín của khách hàng. SVTH: Đoàn Thị Hòa 14 Lớp K47H4