Tài liệu Chi phí sản xuất kinh doanh và các biện pháp quản lý chi phí x kinh doanh tại xí nghiệp 24

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu Ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lu«n tiÒm Èn c¸c rñi ro. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i, khi mµ xu híng tù do hãa vµ toµn cÇu hãa nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn th× nguy c¬ gÆp ph¶i rñi ro cña c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng lín. ViÖc chñ ®éng phßng ngõa rñi ro, ®¶m b¶o an ninh tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña c¸c doanh nghiÖp trë thµnh vÊn ®Ò thêi sù, cÊp thiÕt trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ viÖc huy ®éng vµ sö dông tµi s¶n b»ng tiÒn. Do ®ã, nhiÖm vô quan träng cña nhµ qu¶n lý lµ lu«n gi÷ ®îc sù c©n b»ng hîp lý gi÷a c¸c luång tiÒn vµo vµ luång tiÒn ra cña doanh nghiÖp, hay nãi c¸ch kh¸c lµ lu«n duy tr× ®îc mét lîng tiÒn nhÊt ®Þnh ®ñ ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Bu ®iÖn trung t©m 1 lµ ®¬n vÞ trùc thuéc Bu ®iÖn Hµ Néi, trong thêi gian qua còng ®· quan t©m ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü, song gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. Víi chiÕn lîc ph¸t triÓn cña ngµnh Bu ®iÖn trong xu thÕ héi nhËp c¹nh tranh, qu¶n lý tèt ng©n quü ®· vµ ®ang lµ mét yªu cÇu ®èi víi Bu ®iÖn trung t©m 1. V× vËy, sau mét thêi gian thùc tËp t¹i Bu ®iÖn trung t©m 1, em ®· chän ®Ò tµi: “Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü t¹i Bu ®iÖn trung t©m 1” cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Néi dung luËn v¨n tèt nghiÖp cña em ®îc tr×nh bµy theo 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: C«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü cña Bu ®iÖn trung t©m 1. Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü t¹i Bu ®iÖn trung t©m 1. Em xin c¶m ¬n c« gi¸o, Th¹c sü Lª Phong Ch©u, khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh ®· híng dÉn em tËn t×nh trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp. Em còng xin c¸m ¬n c¸c c« chó c¸n bé t¹i Bu ®iÖn trung t©m 1 vµ ®Æc biÖt lµ c¸c c¸n bé phßng Tµi chÝnh-KÕ to¸n cña trung t©m ®· gióp em trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp nµy. D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch¬ng 1: C«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1.1 . Vai trß cña ng©n quü ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1.1.1 Doanh nghiÖp vµ chøc n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh tÕ, n¬i kÕt hîp c¸c yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt vµ b¸n c¸c s¶n phÈm, dÞch vô t¹o ra víi môc ®Ých thu lîi nhuËn . Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®îc ®Æc trng bëi 2 d¹ng: + S¶n xuÊt : Thùc hiÖn chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô mua vµo ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cã thÓ b¸n. + Trao ®æi : Mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo (cung øng) ®Ó phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm, dÞch vô vµ ®em b¸n (th¬ng m¹i). H×nh 1.1 thÓ hiÖn hai chøc n¨ng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp lµ th¬ng m¹i vµ cung øng-s¶n xuÊt. Hai chøc n¨ng nµy ®îc gäi chung lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trao ®æi Cung øng Dßng vµo D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E S¶n xuÊt Dßng ra Trao ®æi Cung øng 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp H×nh 1.1 : Dßng biÕn ®æi vËt chÊt cña doanh nghiÖp Ho¹t ®éng trao ®æi t¹o ra dßng vËt chÊt vµ tµi chÝnh ®èi øng (H×nh 1.2). §Ó cã thÓ t¹o ra c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cã thÓ b¸n ®îc, doanh nghiÖp cÇn dïng vèn ®Ó mua s¾m c¸c tµi s¶n vµ sö dông c¸c tµi s¶n ®ã ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng. Trao ®æi Cung øng Dßng vËt chÊt Dßng tµi chÝnh S¶n xuÊt Dßng vËt chÊt Dßng tµi chÝnh Trao ®æi Cung øng H×nh 1.2: Dßng vËt chÊt vµ dßng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp T¹o ra vèn vµ ph©n bæ hîp lý vèn vµo c¸c tµi s¶n dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng æn ®Þnh, ngµy cµng lín vµ ph©n chia lîi Ých t¹o ra cho c¸c chñ thÓ liªn quan lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n h×nh thµnh nªn chøc n¨ng thø ba cña doanh nghiÖp lµ tµi chÝnh hay cßn gäi lµ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Chøc n¨ng tµi chÝnh hay ho¹t ®éng tµi chÝnh tríc hÕt cã nhiÖm vô hç trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp tiÕn hµnh æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶ b»ng c¸c tµi s¶n dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra, ho¹t ®éng nµy còng cã thÓ t¹o ra nh÷ng thu nhËp ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp b»ng c¸c tµi s¶n tµi chÝnh. Hai m¶ng ho¹t ®éng tµi chÝnh nµy cÊu thµnh ho¹t ®éng tµi chÝnh trän vÑn trong doanh nghiÖp vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau cho dï mçi m¶ng cã ®Æc trng riªng. §èi víi doanh nghiÖp, trong giai ®o¹n ng¾n h¹n, viÖc ®¶m b¶o c©n b»ng gi÷a kh¶ n¨ng vµ nhu cÇu tµi trî thêng xuyªn ®îc xem lµ môc tiªu chÝnh cña qu¶n lý tµi chÝnh. ViÖc ®¶m b¶o c©n b»ng tµi chÝnh ng¾n h¹n gióp cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng æn ®Þnh, cã hiÖu qu¶, c¬ së cña sù t¨ng trëng ®Òu ®Æn vµ liªn tôc theo ®Þnh híng chiÕn lîc. V× vËy trong qu¶n lý tµi chÝnh ng¾n h¹n, qu¶n lý ng©n quü ®ãng vai trß rÊt quan träng. 1.1.2 Vai trß cña ng©n quü ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1.1.2.1 Kh¸i niÖm ng©n quü Ng©n quü lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ tiÒn ( bao gåm tiÒn mÆt trong kÐt t¹i doanh nghiÖp vµ tiÒn göi ng©n hµng) vµ c¸c kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn nh chøng kho¸n dÔ b¸n. C¸c lo¹i chøng kho¸n gi÷ vai trß nh mét “ bíc ®Öm ” cho tiÒn mÆt, v× nÕu sè d tiÒn mÆt nhiÒu doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t vµo chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao, nhng khi cÇn thiÕt còng cã thÓ chuyÓn ®æi chóng sang tiÒn mÆt mét c¸ch dÔ dµng vµ Ýt tèn kÐm chi phÝ. Nh÷ng kho¶n ph¶i thu cã kh¶ n¨ng thu ®îc tiÒn ngay khi cÇn còng ®îc coi lµ mét phÇn cña ng©n quü. D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp Chóng ta cã thÓ hiÓu ng©n quü lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a thùc thu ng©n quü vµ thùc chi ng©n quü t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh cña doanh nghiÖp. Ng©n quü t¸c ®éng tíi c¶ ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ c«ng cô gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n chi, trao ®æi hµng ho¸… nh»m môc tiªu sinh lîi. Doanh nghiÖp duy tr× mét møc dù tr÷ tiÒn d¬ng lµ nh»m ®Ó cã ph¬ng tiÖn giao dÞch gióp doanh nghiÖp mua s¾m hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu vµ thanh to¸n c¸c kho¶n chi cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong hiÖn t¹i còng nh nh÷ng kho¶n chi bÊt thêng hay nh÷ng nhu cÇu vÒ tiÒn ®ét xuÊt trong t¬ng lai. TiÒn gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã v× tiÒn cã c¸c chøc n¨ng chñ yÕu: tiÒn lµ ph¬ng tiÖn lu th«ng, tiÒn lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n, tiÒn lµ ph¬ng tiÖn ®o lêng gi¸ trÞ, tiÒn lµ ph¬ng tiÖn dù tr÷ vÒ mÆt gi¸ trÞ. 1.1.2.2 Ng©n s¸ch ho¹t ®éng hµng n¨m vµ sù h×nh thµnh ng©n quü a) C¸c lo¹i ng©n s¸ch ho¹t ®éng hµng n¨m cña doanh nghiÖp a.1) Ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp tæng hîp c¸c dßng tµi chÝnh vµo vµ ra trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ã lµ doanh thu vµ c¸c kho¶n chi cã xuÊt quü liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c dßng tµi chÝnh ®îc thiÕt lËp c¨n cø trªn gi¸ trÞ ph¸t sinh trong tõng kho¶ng thêi gian xem xÐt. ViÖc thiÕt lËp ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sÏ lµm xuÊt hiÖn c¸c thµnh phÇn liªn quan ®Õn tµi s¶n lu ®éng vµ nî ng¾n h¹n. ViÖc thiÕt lËp ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thêng theo tõng th¸ng vµ tËp hîp thµnh c¸c ng©n s¸ch theo chøc n¨ng trªn c¬ së ng©n s¸ch ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn. C¸c ng©n s¸ch chøc n¨ng trong ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm: + Ng©n s¸ch b¸n hµng lµ tæng hîp toµn bé ng©n s¸ch cña c¸c bé phËn b¸n hµng. Ng©n s¸ch b¸n hµng h×nh thµnh hai dßng tµi chÝnh c¬ b¶n: - Dßng doanh thu phô thuéc vµo khèi lîng b¸n ra vµ biÓu gi¸ b¸n. - Dßng chi liªn quan ®Õn chi phÝ cho ho¹t ®éng b¸n hµng kh«ng tÝnh ®Õn chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong b¸n hµng. ChÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp sÏ t¸c ®éng ®Õn ng©n s¸ch b¸n hµng vµ lµm xuÊt hiÖn kho¶n Ph¶i thu dù tÝnh. D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp KÕ ho¹ch b¸n hµng Gi¸ b¸n, sè lîng b¸n ChÝnh s¸ch th¬ng m¹i Ng©n s¸ch b¸n hµng Doanh thu Chi phÝ b¸n hµng Ph¶i thu Tån kho hµng ho¸ Tån kho ®Çu kú ChÝnh s¸ch dù tr÷ KÕ ho¹ch s¶n xuÊt Sè lîng s¶n xuÊt Møc tiªu hao Tån kho NVL KÕ ho¹ch cung øng Tån kho ®Çu kú ChÝnh s¸ch mua Ng©n s¸ch qu¶n lý Chi phÝ QL Hµng tån kho Ph¶i tr¶ Ng©n s¸ch s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt Hµng tån kho Ph¶i tr¶ H×nh 1.3 -S¬ ®å h×nh thµnh ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh+ Ng©n s¸ch s¶n xuÊt lµ tæng hîp toµn bé ng©n s¸ch cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt. Ng©n s¸ch ho¹t ®éng SXKD Ng©n s¸ch s¶n xuÊt chØ bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn : Chi mua nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kh«ng tÝnh ®Õn chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong s¶n xuÊt. Ng©n s¸ch s¶n xuÊt ®îc h×nh thµnh tõ ch¬ng tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp c¨n cø vµo ch¬ng tr×nh b¸n hµng dù kiÕn cã tÝnh tíi møc tån kho thµnh phÈm ®Çu kú, møc tån kho thµnh phÈm cuèi kú mong muèn. Ng©n s¸ch s¶n xuÊt sÏ bao gåm trong nã c¶ ng©n s¸ch cung øng v× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ lµm xuÊt hiÖn nhu cÇu tiªu hao nguyªn vËt liÖu. Tõ møc tån kho nguyªn vËt liÖu ®Çu kú, møc tån kho nguyªn vËt liÖu cuèi kú mong muèn D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp vµ nhu cÇu sö dông ph¸t sinh sÏ x¸c ®Þnh tæng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu cÇn mua, ph¬ng thøc cung øng. Tõ ng©n s¸ch s¶n xuÊt sÏ x¸c ®Þnh ®îc møc Tån kho vµ kho¶n Ph¶i tr¶ dù tÝnh. + Ng©n s¸ch qu¶n lý chung lµ tæng hîp toµn bé ng©n s¸ch cña c¸c bé phËn gi¸n tiÕp. Ng©n s¸ch qu¶n lý chung chØ bao gåm c¸c kho¶n chi phôc vô qu¶n lý vµ còng kh«ng tÝnh tíi chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong qu¶n lý. a.2) Ng©n s¸ch ®Çu t §Çu t lµ mét ho¹t ®éng n»m trong chiÕn lîc cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, viÖc ®Çu t thêng ®ßi hái mét kho¶n tiÒn lín, sÏ ¶nh hëng ®Õn ng©n quü khi thùc hiÖn c¸c kho¶n chi ®Çu t theo lÞch gi¶i ng©n ®· ®îc ho¹ch ®Þnh. Trong ph¹m vi qu¶n lý tµi chÝnh ng¾n h¹n, ng©n s¸ch ®Çu t sÏ liªn quan ®Õn dßng tµi chÝnh ra nh»m mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh (®Çu t bªn trong) , bao gåm: C¸c kho¶n chi ®Çu t hµng n¨m (®Çu t thay thÕ ). C¸c kho¶n chi cho ®Çu t ph¸t triÓn ( më réng, hiÖn ®¹i ho¸ ). ®Çu t hµng n¨m §Çu t ph¸t triÓn §Çu t thay thÕ §Çu t më réng hiÖn ®¹i ho¸ Ng©n s¸ch ®Çu t H×nh 1.4 - S¬ ®å h×nh thµnh ng©n s¸ch ®Çu t a.3) Ng©n s¸ch ho¹t ®éng tµi chÝnh Ng©n s¸ch ho¹t ®éng tµi chÝnh liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng vay, cho vay vµ ®Çu t tµi chÝnh dµi h¹n, gãp vèn liªn doanh, bao gåm c¸c dßng tµi chÝnh vµo nh thu tiÒn øng víi c¸c kho¶n cho vay, thu tiÒn tõ c¸c tµi s¶n tµi chÝnh dµi h¹n, vµ c¸c dßng tµi chÝnh ra nh tr¶ tiÒn øng víi c¸c kho¶n ®i vay, tr¶ tiÒn cho c¸c tµi s¶n tµi chÝnh dµi h¹n, gãp vèn liªn doanh. Thu H§tc Chi h®tc Thu l·i vµ gèc vay Thu tõ TS tµi chÝnh dµi h¹n Tr¶ l·i vµ gèc vay Tr¶ tõ TS tµi chÝnh dµi h¹n Ng©n s¸ch H§Tc D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp H×nh 1.5- S¬ ®å h×nh thµnh ng©n s¸ch ho¹t ®éng tµi chÝnh a.4) Ng©n s¸ch ho¹t ®éng bÊt thêng Ng©n s¸ch nµy, khi lËp kÕ ho¹ch, chØ xÐt ®Õn c¸c kho¶n thu vµ chi do b¸n tµi s¶n cè ®Þnh cÇn thanh lý. C¸c kho¶n thu, chi bÊt thêng kh¸c kh«ng ®îc xem xÐt. Tuy nhiªn, nÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¸c quü dù phßng th× viÖc ®iÒu chØnh sÏ ®îc thÓ hiÖn ë ng©n s¸ch nµy: §iÒu chØnh t¨ng c¸c quü dù phßng ®îc xem nh dßng tµi chÝnh ra tøc lµ kho¶n chi bÊt thêng. §iÒu chØnh gi¶m c¸c quü dù phßng ®îc xem nh dßng tµi chÝnh vµo tøc lµ kho¶n thu bÊt thêng. Thu bÊt thêng Chi bÊt thêng Thanh lý TSC§ §iÒu chØnh gi¶m c¸c quü dù phßng Chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc thanh lý TSC§ §iÒu chØnh t¨ng c¸c quü dù phßng Ng©n s¸ch h® bÊt th êng H×nh 1.6 - S¬ ®å h×nh thµnh ng©n s¸ch ho¹t ®éng bÊt thêngb) Sù liªn kÕt cña c¸c ng©n s¸ch ho¹t ®éng h×nh thµnh ng©n quü §Ó x¸c lËp ®îc tr¹ng th¸i ng©n quü cÇn ph¶i liªn kÕt c¸c ng©n s¸ch ho¹t ®éng bé phËn. Tríc khi liªn kÕt c¸c ng©n s¸ch ho¹t ®éng bé phËn, cÇn cã sù ®iÒu chØnh ®èi víi ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Sù ®iÒu chØnh ®èi víi ng©n s¸ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sÏ c¨n cø trªn chÝnh s¸ch th¬ng m¹i dù kiÕn cña doanh nghiÖp vµ chÝnh s¸ch cña Ngêi b¸n ®èi víi c¸ch mua dù kiÕn mµ doanh nghiÖp lùa chän. Ng©n s¸ch ho¹t ®éng sxkd Ng©n s¸ch ho¹t ®éng ®Çu t Ng©n quü Ng©n s¸ch ho¹t ®éng tµi chÝnh D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E Ng©n s¸ch ho¹t ®éng bÊt thêng 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp H×nh 1.7 -S¬ ®å liªn kÕt c¸c ng©n s¸ch ho¹t ®éng h×nh thµnh ng©n quüChÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn ë c¸ch thøc thanh to¸n ¸p dông cho kh¸ch hµng. §iÒu nµy lµm cho kho¶n thùc thu trong kú xem xÐt cã thÓ kh¸c biÖt so víi doanh thu. ViÖc ®iÒu chØnh lµ ®Ó x¸c ®Þnh dßng thùc thu cña doanh nghiÖp trong thêi kú xem xÐt sau khi ®· lo¹i bá lîng tiÒn mµ doanh nghiÖp cung cÊp tÝn dông (tÝn dông th¬ng m¹i) cho kh¸ch hµng (Ph¶i thu).ViÖc ®iÒu chØnh ®èi víi kho¶n thu tõ b¸n hµng sÏ cho thÊy mét phÇn kh¶ n¨ng tµi trî bªn trong thùc tÕ cña doanh nghiÖp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh s¸ch cña Ngêi b¸n còng ®ßi hái viÖc ®iÒu chØnh theo c¸ch t¬ng tù. TÊt nhiªn nã sÏ cã t¸c ®éng ®èi víi kho¶n chi mua cña doanh nghiÖp trong thêi kú xem xÐt vµ cho biÕt mét phÇn nhu cÇu tµi trî thùc tÕ ph¸t sinh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc ®iÒu chØnh còng cã thÓ ph¶i ¸p dông ®èi víi ng©n s¸ch ho¹t ®éng bÊt thêng liªn quan ®Õn thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. ViÖc ®iÒu chØnh c¸c quü dù phßng sÏ cha thùc hiÖn ë bíc nµy. C¸c ng©n s¸ch ®Çu t vµ ng©n s¸ch ho¹t ®éng tµi chÝnh còng sÏ kh«ng ®iÒu chØnh ë bíc thiÕt lËp ng©n quü ®Çu tiªn v× c¸c rµng buéc hîp ®ång ®èi víi c¸c kho¶n vay hoÆc c¸c rµng buéc chiÕn lîc ®èi víi viÖc ®Çu t trùc tiÕp vµ ®Çu t gi¸n tiÕp. Tæng hîp c¸c ng©n s¸ch ho¹t ®éng sÏ x¸c ®Þnh ng©n quü cña doanh nghiÖp trong thêi kú xem xÐt vµ lµ c¬ së ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 1.1.2.3 Vai trß cña ng©n quü trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp Chu tr×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cã 3 chu kú: Chu kú t¹o vèn; chu kú sö dông vèn; chu kú ph©n chia thu nhËp. §èi víi mét doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng th× ba chu kú nµy ®an xen nhau, cã lóc kÕ tiÕp, cã lóc song hµnh vµ còng cã lóc gi¸n ®o¹n. §iÒu nµy t¬ng øng víi tÝnh chÊt ®an xen trong viÖc h×nh thµnh nhu cÇu còng nh kh¶ n¨ng tµi trî cña doanh nghiÖp trong suèt mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Trong giai ®o¹n ng¾n h¹n, viÖc ®¶m b¶o c©n b»ng gi÷a kh¶ n¨ng vµ nhu cÇu tµi trî thêng xuyªn ®îc xem lµ môc tiªu chÝnh cña qu¶n lý tµi chÝnh. ViÖc ®¶m b¶o c©n b»ng tµi chÝnh ng¾n h¹n sÏ gióp cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng æn ®Þnh, cã hiÖu qu¶, c¬ së cña sù t¨ng trëng ®Òu ®Æn vµ liªn tôc theo ®Þnh híng chiÕn lîc. V× vËy, ng©n quü ®ãng vai trß rÊt quan träng trong D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, víi môc tiªu kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp theo thêi gian. C¸c doanh nghiÖp dù tr÷ tiÒn mÆt v× 3 ®éng lùc chÝnh: ®éng lùc giao dÞch; ®éng lùc dù phßng; ®éng lùc ®Çu c¬. §éng lùc dù tr÷ tiÒn ®Ó giao dÞch nghÜa lµ doanh nghiÖp dù tr÷ tiÒn ®Ó cã thÓ mua s¾m hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu vµ thanh to¸n c¸c chi phÝ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuú vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ doanh nghiÖp cã thÓ cÇn nhiÒu tiÒn hay Ýt. §èi víi c¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ, hÇu nh ho¹t ®éng nµo còng ®ßi hái cÇn ®Õn tiÒn. Cã nh÷ng thêi ®iÓm, nhu cÇu tiÒn cña doanh nghiÖp rÊt cao, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô vµo c¸c dÞp lÔ tÕt hay c¸c doanh nghiÖp cã ngµnh nghÒ kinh doanh theo mïa vô… §Õn thêi ®iÓm nµy, nhu cÇu tiÒn cña doanh nghiÖp lªn rÊt cao ®Ó mua hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu. Ngoµi ra, khi ng©n quü thÆng d tiÒn sÏ gióp doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cho nhµ cung øng, ®iÒu nµy cã thÓ lµ thuËn lîi cho doanh nghiÖp rÊt nhiÒu v× uy tÝn doanh nghiÖp ®îc n©ng cao vµ doanh nghiÖp cã thÓ hëng lîi thÕ chiÕt khÊu. Doanh nghiÖp gi÷ tiÒn nh»m phßng ngõa kh¶ n¨ng thu chi tiÒn trong t¬ng lai biÕn ®éng kh«ng thuËn lîi nh sù thay ®æi c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc, ®×nh c«ng, háa ho¹n, khã kh¨n do yÕu tè thêi vô vµ chu kú kinh doanh. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ nÕu kh¶ n¨ng dù b¸o thu chi b»ng tiÒn trong t¬ng lai cña doanh nghiÖp kÐm th× nhu cÇu tiÒn dù phßng lµ cao vµ ngîc l¹i, nÕu doanh nghiÖp n¾m râ ®îc dßng tiÒn vµo ra trong thêi gian tíi th× nhu cÇu tiÒn dù phßng sÏ thÊp… Doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ duy tr× ho¹t ®éng b×nh th êng ®Ó tån t¹i vµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng nÕu kh«ng cã mét møc tån quü réng r·i ®ñ ®Ó bï ®¾p sù mÊt m¸t vÒ m¸y mãc, nguyªn vËt liÖu… Ngoµi ra, doanh nghiÖp gi÷ tiÒn v× ®éng lùc ®Çu c¬ nh»m chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó lîi dông ngay c¸c c¬ héi tèt trong kinh doanh, ®Çu t khi ph¸t sinh nh÷ng c¬ héi ®em l¹i lîi nhuËn, thêng lµ ®Çu t vµo c¸c chøng kho¸n dÔ b¸n. ViÖc ®Çu t vµo chøng kho¸n dÔ b¸n cßn nh»m môc ®Ých dù phßng mµ kh«ng ph¶i gi÷ tiÒn mÆt. Nh vËy, ng©n quü ®ãng vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp, lµ ph¬ng tiÖn gióp doanh nghiÖp duy tr× ®îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. Doanh nghiÖp sÏ ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó æn ®Þnh møc c©n ®èi ng©n quü, tr¸nh nh÷ng trêng hîp biÕn ®éng bÊt thêng x¶y ra. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i qu¶n lý tèt ng©n quü. D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp 1.2 C«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1.2.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý ng©n quü cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng Môc tiªu cña qu¶n lý tµi chÝnh lµ cùc ®¹i hãa gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp. Mét c¸ch cô thÓ, qu¶n lý tµi chÝnh lµ viÖc thiÕt lËp vµ thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh, gióp cho nhµ qu¶n lý ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n còng nh kiÓm so¸t h÷u hiÖu qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh vÒ mÆt tµi chÝnh víi c¸c nguyªn t¾c:  Kh«ng bao giê ®Ó thiÕu tiÒn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n.  §a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t ®óng, ®¹t hiÖu qu¶ cao.  §a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi trî hîp lý víi chi phÝ vèn thÊp. Ng©n quü lµ mét bé phËn cña vèn lu ®éng cã tÝnh láng cao nhÊt, víi hai bé phËn chñ yÕu lµ tiÒn mÆt vµ tiÒn göi ng©n hµng liªn quan ®Õn c¸c dßng tiÒn vµo ra doanh nghiÖp - cã nghÜa lµ nã liªn quan tíi c¸c kho¶n thu chi b»ng tiÒn. BÊt cø khi nµo ph¸t sinh c¸c kho¶n thu chi liªn quan ®Õn tiÒn, møc dù tr÷ tiÒn trong ng©n quü ®Òu biÕn ®éng. MÆt kh¸c, c¸c kho¶n thu chi tiÒn mÆt l¹i kh«ng ®ång thêi vµ thêng diÔn ra bÊt thêng, ¶nh hëng kh«ng nhá tíi møc dù tr÷ tiÒn. V× vËy, ®Ó tr¸nh nh÷ng trêng hîp biÕn ®éng bÊt thêng cña ng©n quü ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lÝ ng©n quü. 1.2.1.1 §¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp Doanh nghiÖp lu«n quan t©m tíi møc dù tr÷ tiÒn v× ng©n quü biÕn ®éng theo chiÒu híng bÊt lîi sÏ ¶nh hëng tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. Nh vËy, mét vai trß quan träng cña qu¶n lý ng©n quü lµ gióp cho doanh nghiÖp ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. Kh¶ n¨ng thanh to¸n lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî hay c¸c kho¶n chi khi ®Õn h¹n. Do sù kh¸c biÖt vÒ thêi ®iÓm ghi nhËn gi÷a thu nhËp vµ chi phÝ víi thu vµ chi ng©n quü, lîi nhuËn trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp chØ lµ con sè trªn sæ s¸ch kÕ to¸n, lîi nhuËn nµy nÕu kh«ng ®îc biÓu hiÖn díi h×nh th¸i tiÒn, th× cho dï cao ®Õn møc nµo còng kh«ng thÓ hiÖn ®îc kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt më réng còng nh ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n doanh nghiÖp ®îc diÔn ra b×nh thêng. Trong nhiÒu trêng hîp doanh nghiÖp kh«ng ®ñ tiÒn ®Ó trang tr¶i c¸c kho¶n nî, kho¶n chi ph¸t sinh do c¸c dßng tiÒn vµo, ra doanh nghiÖp kh«ng diÔn ra cïng thêi ®iÓm, ®é lín, cïng chu kú. Trong khi ®ã, viÖc D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp dù ®o¸n khi nµo ph¸t sinh c¸c kho¶n thu, c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn, sè lîng lµ bao nhiªu vµ chu k× c¸c kho¶n thu, c¸c kho¶n chi ®ã nh thÕ nµo rÊt khã. V× vËy, kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt cã ý nghÜa quan träng víi doanh nghiÖp bëi lÏ nã quyÕt ®Þnh tíi mèi quan hÖ cña doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng, ¶nh hëng tíi uy tÝn cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp thêng xuyªn thanh to¸n ®óng h¹n cã thÓ ®îc hëng chiÕt khÊu hay c¸c u ®·i kh¸c, duy tr× ®îc mèi quan hÖ l©u dµi víi nhµ cung cÊp, cã ®îc nguån hµng æn ®Þnh. Ngoµi ra, mét doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt sÏ dÔ dµng vay tiÒn tõ ng©n hµng hay t×m kiÕm c¸c nguån tµi trî kh¸c c¶ trong ng¾n h¹n lÉn dµi h¹n. VÝ dô, doanh nghiÖp cã thÓ xin ®îc hëng chÝnh s¸ch tÝn dông th¬ng m¹i hay ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng ®Ó huy ®éng vèn. V× vËy, doanh nghiÖp cÇn nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lÝ ng©n quü ®Ó dù b¸o nh÷ng trêng hîp cã thÓ dÉn ®Õn thiÕu hôt tiÒn, cã thÓ ®Èy doanh nghiÖp vµo tr¹ng th¸i khã kh¨n, tõ ®ã cã biÖn ph¸p kh¾c phôc nh t×m nguån tµi trî hay t×m c¸ch t¨ng thu gi¶m chi. §ång thêi dù b¸o nh÷ng trêng hîp ng©n quü cã thÓ thÆng d ®Ó cã biÖn ph¸p sö dông tiÒn nhµn rçi, t¹o thªm nguån cho ng©n quü, phßng ngõa cho biÕn ®éng bÊt thêng cã thÓ x¶y ra trong t¬ng lai. 1.2.1.2 Lùa chän nguån tµi trî víi chi phÝ thÊp Khi ng©n quü th©m hôt do ph¸t sinh nhiÒu c¸c kho¶n chi nh»m duy tr× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch t¹o nguån ng¾n h¹n ®Ó bï ®¾p th©m hôt, tr¸nh t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Doanh nghiÖp cã nhiÒu c¸ch ®Ó t×m nguån tµi trî ng¾n h¹n nhng v× nh÷ng lÝ do nµo ®ã, doanh nghiÖp kh«ng thÓ t×m ®îc nguån chi phÝ thÊp mµ ph¶i vay c¸c tæ chøc, vay c¸ nh©n, hay huy ®éng tõ c¸c nguån cã chi phÝ cao h¬n. NÕu nh doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch phßng ngõa trêng hîp nµy, doanh nghiÖp ®· cã thÓ cã biÖn ph¸p kh¾c phôc tèi u. Ch¼ng h¹n, doanh nghiÖp cã thÓ gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng; t¨ng cêng quan hÖ tèt víi nhµ cung cÊp b»ng c¸ch thanh to¸n nhanh ®Ó cã thÓ ®îc hëng c¸c u ®·i vÒ gi¸ hay tr¶ chËm trong t¬ng lai; ®Çu t tiÒn vµo chøng kho¸n vµ ®Æc biÖt lµ cã kÕ ho¹ch vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, h¹n chÕ c¸c kho¶n vay kh«ng cÇn thiÕt ®Ó vay trong t¬ng lai. NÕu doanh nghiÖp kh«ng cã kÕ ho¹ch chñ ®éng tríc sÏ khiÕn doanh nghiÖp cã thÓ ph¶i “vay nãng” tõ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã chi phÝ cao, ph¶i chÞu c¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc bÊt lîi cho doanh nghiÖp. Nh vËy, c¸c h×nh thøc tµi trî víi chi phÝ lín khiÕn chi phÝ vèn cña doanh nghiÖp cao, lµm chi phÝ cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai t¨ng lªn, ¶nh hëng tíi lîi nhuËn ®ång thêi h¹n chÕ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp trong t- D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp ¬ng lai. Vµ ®Æc biÖt trong trêng hîp doanh nghiÖp kh«ng thÓ t×m ®îc nguån tµi trî nµo, doanh nghiÖp sÏ cã nguy c¬ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Râ rµng, nÕu kh«ng cã sù qu¶n lÝ chÆt chÏ ng©n quü, ®Ó t×nh tr¹ng th©m hôt ng©n quü bÊt lîi x¶y ra, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ bÞ ¶nh hëng vµ viÖc tèi thiÓu ho¸ chi phÝ vèn sÏ kh«ng ®¹t ®îc. §èi víi doanh nghiÖp dÞch vô, mäi kho¶n chi lín thêng ®· ph¸t sinh vµo k× tríc, ®Õn k× sau, doanh nghiÖp míi thùc hiÖn cung øng dÞch vô vµ ®ång thêi nhËn ®îc c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn. Nh vËy, ng©n quü cña doanh nghiÖp sÏ thÆng d tiÒn v× thu b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp vît tréi c¸c kho¶n chi tr¶ b»ng tiÒn trong kú. TiÒn ®Ó t¹i kÐt cña doanh nghiÖp hay göi kh«ng k× h¹n vµo ng©n hµng kh«ng ®em l¹i mÊy lîi nhuËn. Doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ tÝnh tíi viÖc ®Çu t dµi h¹n v× ®©y chØ lµ kho¶n tiÒn t¹m thêi nhµn rçi trong ng¾n h¹n; cho dï ®Çu t dµi h¹n sÏ høa hÑn nhiÒu lîi nhuËn th× nã còng tiÒm Èn nhiÒu rñi ro khi doanh nghiÖp cã nhu cÇu thanh to¸n. Mét sè doanh nghiÖp sÏ t×m c¸ch ®Çu t ng¾n h¹n tiÒn nhµn rçi vµo tµi s¶n sinh lîi mµ ®é rñi ro cã thÓ chÊp nhËn. Tuy nhiªn sÏ cã nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng ®Çu t tiÒn nhµn rçi mµ chØ göi tiÒn vµo tµi kho¶n ë ng©n hµng bëi hä lu«n duy tr× mét møc dù tr÷ tiÒn réng r·i. Nh vËy, qu¶n lÝ ng©n quü tèt sÏ sÏ t¹o c¬ héi sinh lîi, t¨ng lîi nhuËn vµ vµ lùa chän nguån tµi trî phï hîp víi chi phÝ thÊp. 1.2.1.3 Dù phßng cho nh÷ng biÕn ®éng bÊt thêng Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp kh«ng tr¸nh khái nh÷ng biÕn ®éng bÊt thêng nh thiªn tai, ®×nh c«ng, kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n... Nh÷ng t¸c ®éng trªn cã thÓ trùc tiÕp lµm gi¶m c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp hay buéc doanh nghiÖp ph¶i chi nh÷ng kho¶n chi bÊt thêng. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i dù tr÷ mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó dù phßng cho nh÷ng biÕn ®éng bÊt thêng ®ã. Chi phÝ cho viÖc dù phßng nh÷ng biÕn ®éng bÊt thêng ®ã chÝnh lµ kho¶n thu nhËp mµ doanh nghiÖp cã thÓ thu ®îc nÕu sö dông kho¶n tån quü ®ã vµo kinh doanh. Khi x¶y ra nh÷ng tæn thÊt, kho¶n ®îc doanh nghiÖp sö dông ngay ®Ó thanh to¸n cho nh÷ng tæn thÊt lµ ng©n quü. NÕu møc tån quü kh«ng ®ñ tµi trî cho nh÷ng tæn thÊt cã nghÜa lµ thêi ®iÓm ®ã cã thÓ doanh nghiÖp ®· mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. V× vËy, c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. 1.2.2 Néi dung c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü cña doanh nghiÖp 1.2.2.1 Dù tÝnh thu nhËp vµ chi phÝ §Ó cã thÓ dù tÝnh ®îc thu nhËp vµ chi phÝ trong kú tíi, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thêng xuyªn tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp cña thÞ trêng vÒ s¶n phÈm cña ®¬n vÞ m×nh trong kú tíi lµ bao nhiªu, x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú tíi nh thÕ nµo. Tõ ®ã doanh nghiÖp cã thÓ dù tÝnh lîng hµng ho¸, dÞch vô ®îc cung cÊp trong tõng kú. Ngoµi ra, doanh nghiÖp ph¶i dù tÝnh tríc nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ trêng s¾p tíi vÒ cung c¸c hµng hãa, nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo ®Ó tõ ®ã cã thÓ tÝnh ®îc c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp sÏ ph¶i bá ra trong kú. Nh vËy, hÖ thèng kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp ph¶i bao hµm ®Çy ®ñ th«ng tin ph¶n ¸nh t×nh h×nh ho¹t ®éng doanh nghiÖp trong kú vµ dù tÝnh mäi mÆt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong kú tíi.  C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh, thu nhËp cña doanh nghiÖp gåm: +)Thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ kho¶n thu chñ yÕu trong thu nhËp cña doanh nghiÖp. Doanh thu b¸n hµng lµ nguån thu chñ yÕu trong thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh vËy, thêi ®iÓm ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu lµ khi ngêi mua chÊp nhËn thanh to¸n, kh«ng phô thuéc tiÒn ®· thu ®îc hay cha. §èi víi doanh nghiÖp dÞch vô, doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh lµ toµn bé tiÒn b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, cung øng dÞch vô sau khi trõ kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n (nÕu cã chøng tõ hîp lÖ) ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n kh«ng ph©n biÖt ®· thu ®îc tiÒn hay cha. Ngoµi ra, doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cßn bao gåm c¸c kho¶n phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n nÕu cã, phô thu theo quy ®Þnh cña nhµ níc mµ doanh nghiÖp ®îc hëng ®èi víi dÞch vô cung cÊp trong kú. + )Thu nhËp tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh : Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh ®îc x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm tÝnh l·i thu ®îc, kh«ng phô thuéc tiÒn l·i ®· thu ®îc hay cha. +)Thu nhËp tõ ho¹t ®éng bÊt thêng Thêi ®iÓm ®Ó x¸c ®Þnh thu nhËp tõ ho¹t ®éng bÊt thêng lµ khi c¸c ®èi t¸c cña doanh nghiÖp chÊp nhËn thanh to¸n cho c¸c kho¶n trªn, kh«ng phô thuéc tiÒn ®· thu ®îc hay cha.  C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh, chi phÝ cña doanh nghiÖp gåm: + )Chi phÝ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Chi phÝ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c chi phÝ nh: Chi phÝ nguyªn, nhiªn vËt liÖu, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n chi phÝ cã tÝnh chÊt l¬ng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi..C¸c chi D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp phÝ nµy ph¸t sinh cã tÝnh chÊt thêng xuyªn vµ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. §èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i dÞch vô, chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm c¸c chi phÝ tõ khi mua hµng cho ®Õn khi cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng vµ b¶o hµnh cho kh¸ch hµng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Nãi c¸ch kh¸c, chi phÝ kinh doanh dÞch vô bao gåm chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.. +) Chi phÝ cho ho¹t ®éng tµi chÝnh : Chi phÝ cho ho¹t ®éng tµi chÝnh bao gåm nh÷ng kho¶n l·i mµ doanh nghiÖp chi tr¶ cho viÖc ®Çu t ra bªn ngoµi nh»m môc ®Ých sö dông hîp lý c¸c nguån vèn, chi tr¶ tiÒn vay ng©n hµng, chi tr¶ l·i cho bªn gãp vèn liªn doanh vµ c¸c kho¶n chi kh¸c cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc coi lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cho ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. +) Chi phÝ cho ho¹t ®éng bÊt thêng Chi phÝ cho ho¹t ®éng bÊt thêng cña doanh nghiÖp bao gåm : Chi phÝ ph¹t vi ph¹m hîp ®ång, chi phÝ thanh lý tµi s¶n vµ c¸c chi phÝ cho c¸c ho¹t ®éng bÊt thêng kh¸c. 1.2.2.2 Dù tÝnh nhu cÇu tiÒn Trªn c¬ së thu nhËp vµ chi phÝ ®îc dù tÝnh cho kú sau, nhµ qu¶n lý tµi chÝnh cÇn dù tÝnh nhu cÇu tiÒn cña doanh nghiÖp. Nguån tiÒn cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n doanh nghiÖp thùc thu ®îc trong kú vµ møc tån quü cña kú tríc cßn viÖc sö dông nguån tiÒn chÝnh lµ viÖc chi tr¶ trong kú. ViÖc dù tÝnh nµy nh»m hai môc ®Ých: thø nhÊt, gióp c¸c nhµ qu¶n lý n¾m ®îc nhu cÇu tiÒn trong t¬ng lai; thø hai, cho biÕt kh¶ n¨ng thu ®îc tiÒn ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu chi tiªu. ViÖc dù tÝnh c¸c kho¶n thu chi lµ kh«ng dÔ song doanh nghiÖp cã thÓ c¨n cø vµo thu chi cña kú tríc, kÕ ho¹ch më réng s¶n xuÊt kinh doanh kú nµy ®Ó íc lîng mét c¸ch t¬ng ®èi thêi ®iÓm, chu kú, khèi lîng c¸c dßng tiÒn vµo, ra. Tõ ®ã doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh møc c©n ®èi tiÒn mÆt khi cã nhu cÇu thu chi ph¸t sinh. Tríc hÕt, doanh nghiÖp cÇn ph¶i dù ®o¸n tiÒn thu ng©n quü. C¸c kho¶n thùc thu ng©n quü bao gåm: Thu tiÒn b¸n hµng trong kú; Thu tiÒn nî kú tríc cña kh¸ch hµng; Thu tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh; Thu tõ ho¹t ®éng bÊt thêng. Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh thêi gian tr¶ tiÒn trung b×nh cña c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c nhau. Tõ ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc tû lÖ phÇn tr¨m doanh thu ®îc chuyÓn thµnh tiÒn trong kú. Sau khi dù tÝnh c¸c kho¶n thu vµo ng©n quü, nhiÖm vô tiÕp theo lµ cÇn dù to¸n c¸c kho¶n chi ra tõ ng©n quü nh: Thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶; Chi D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n viªn, nhµ qu¶n lý vµ chi kh¸c; Thanh to¸n thuÕ, lîi tøc, l·i cæ phÇn. Cuèi cïng tõ nh÷ng dù b¸o vÒ thùc thu, thùc chi ng©n quü nhµ qu¶n lý sÏ t×m ra chªnh lÖch thu chi ng©n quü, ®èi chiÕu víi møc tån quü tiÒn mÆt tèi u cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú ®Ó thÊy ®îc nhu cÇu tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp trong kú tíi. 1.2.2.3 ¸p dông ph¬ng ph¸p qu¶n lý ng©n quü thÝch hîp Sau khi cã ®îc nh÷ng th«ng tin vÒ nhu cÇu tiÒn, c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cÇn ¸p dông mét ph¬ng ph¸p qu¶n lý ng©n quü thÝch hîp. Cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p qu¶n lý ng©n quü trong doanh nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lùa chän hai ph¬ng ph¸p sau: a) Ph¬ng ph¸p qu¶n lý theo m« h×nh Baumol Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n møc tiÒn mÆt dù tr÷ hîp lÝ vµ hiÖu qu¶ nhÊt sao cho chi phÝ c¬ héi cña doanh nghiÖp lµ nhá nhÊt ®ång thêi doanh nghiÖp gÆp Ýt rñi ro thanh to¸n nhÊt. V× vËy, doanh nghiÖp sÏ thêng t×m c¸ch ®Çu t sè tiÒn mÆt nhµn rçi vµo h×nh thøc ®Çu t Ýt rñi ro nhÊt ®ã lµ ®Çu t vµo tÝn phiÕu kho b¹c. TÝn phiÕu kho b¹c lµ lo¹i chøng kho¸n ®îc coi lµ Ýt rñi ro nhÊt vµ dÔ chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn nhÊt. V× thÕ chóng ta cã thÓ coi chi phÝ c¬ héi cña viÖc gi÷ tiÒn lµ l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c. ViÖc dïng tiÒn nhµn rçi ®Ó ®Çu t vµo tÝn phiÕu kho b¹c sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp kho¶n lîi nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, tÝn phiÕu kho b¹c kh«ng ph¶i lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n nªn khi doanh nghiÖp cÇn tiÒn mÆt ph¶i t×m c¸ch b¸n tÝn phiÕu. §iÒu nµy lµm ph¸t sinh chi phÝ b¸n c¸c tÝn phiÕu kho b¹c. Nh vËy, chi phÝ c¬ héi t¨ng lªn nÕu dù tr÷ tiÒn t¨ng lªn ®ång thêi chi phÝ b¸n tÝn phiÕu sÏ gi¶m ®i nÕu sè lÇn ph¶i b¸n tÝn phiÕu Ýt ®i tøc lµ dù tr÷ tiÒn t¨ng lªn. Do ®ã møc tiÒn dù tr÷ hîp lÝ vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®¹t ®îc khi tæng chi phÝ cho viÖc duy tr× lîng tiÒn ®ã trong ng©n quü lµ nhá nhÊt. Chi phÝ do dù tr÷ tiÒn g©y ra ®iÓm cùc tiÓu Tæng chi phÝ do dù tr÷ tiÒn Chi phÝ c¬ héi cña dù tr÷ tiÒn Chi phÝ do thiÕu tiÒn Lîng tiÒn dù tr÷ D¬ng Thu H¬ng TCDN Lîng-dù tr÷ tèi43E u 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp Møc dù tr÷ tiÒn mÆt tèi u (møc tån quü tèi u) ®¹t ®îc khi: Chi phÝ do thiÕu tiÒn cËn biªn = Chi phÝ c¬ héi cña dù tr÷ tiÒn cËn biªn Khi hÕt tiÒn trong ng©n quü doanh nghiÖp míi ®em b¸n tÝn phiÕu nªn t¹i thêi ®iÓm ®ã, lîng tiÒn mÆt dù tr÷ b»ng 0. Khi doanh nghiÖp b¸n tÝn phiÕu doanh nghiÖp cã ®ñ lîng tiÒn dù tr÷ tÝnh to¸n. Nh vËy, lîng tiÒn dù tr÷ b×nh qu©n trong doanh nghiÖp lµ: lîng tiÒn dù tr÷ (tÝnh to¸n) 2 VËy chi phÝ c¬ héi cña viÖc gi÷ tiÒn lµ: lîng tiÒn dù tr÷ (tÝnh to¸n) 2 x chi phÝ c¬ héi cña lîng tiÒn dù tr÷ lîng tiÒn dù tr÷ Chi phÝ c¬ héi cña viÖc dù tr÷ tiÒn cËn biªn lµ: chi phÝ c¬ héi cña mét ®¬n vÞ tiÒn dù tr÷ 2 Tõ ®ã, ta cã thÓ tÝnh ®îc lîng dù tr÷ tiÒn tèi u lµ: 2 x tæng nhu cÇu tiÒn ®Ó chi tr¶ c¸c ho¸ ®¬n trong n¨m x chi phÝ do mçi lÇn thiÕu Q= tiÒn chi phÝ c¬ héi cña mét ®¬n vÞ tiÒn dù tr÷ Theo gi¶ ®Þnh ban ®Çu, toµn bé tiÒn nhµn rçi sau khi ®· tÝnh lîng tiÒn dù tr÷ hîp lÝ ®îc ®Çu t toµn bé vµo tÝn phiÕu kho b¹c nªn ¸p dông cho trêng hîp nµy ta suy ra ®îc c«ng thøc tÝnh lîng tiÒn dù tr÷ tèi u nh sau: Q= == 2 x tæng nhu cÇu tiÒn ®Ó chi tr¶ c¸c ho¸ ®¬n trong n¨m x chi phÝ cho mçi lÇn b¸n tÝn phiÕu l·i suÊt Nh vËy m« h×nh Baumol gi¶ ®Þnh viÖc chi tr¶ c¸c ho¸ ®¬n lµ ®Òu ®Æn, chñ ®éng mµ kh«ng tÝnh ®Õn sù bÊt thêng cña c¸c dßng tiÒn ®i ra doanh nghiÖp, vµ h¬n thÕ n÷a kh«ng tÝnh ®Õn c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp còng lµm thay ®æi møc dù tr÷ tiÒn mÆt mµ gi¶ ®Þnh khi thu vÒ, tiÒn ®îc dïng ®Ó chuyÓn ho¸ lu«n thµnh tÝn phiÕu. Do ®ã, c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· x©y dùng m« h×nh phï hîp h¬n víi thùc tÕ, tøc lµ m« h×nh nµy cã tÝnh ®Õn c¶ nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒn ra vµo ng©n quü. b) Ph¬ng ph¸p qu¶n lý theo m« h×nh Miller-orr D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng biÕn ®éng tiÒn mÆt trong doanh nghiÖp, c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· ®a ra m« h×nh kiÓm so¸t ng©n quü c¨n cø sù biÕn ®éng cña dßng vµo vµ dßng ra víi ®¬n vÞ thêi gian lµ ngµy cã tªn gäi lµ m« h×nh Miller – Orr. M« h×nh nµy cho phÐp nhµ qu¶n lý n¾m gi÷ tiÒn ë møc ®é hoµn toµn tù do trõ khi nã ®¹t tíi ®iÓm giíi h¹n trªn vµ giíi h¹n díi. Ta cã ®å thÞ sau: Lîng tiÒn mÆt Giíi h¹n trªn Møc tån quü theo thiÕt kÕ Giíi h¹n díi Trong m« h×nh nµy, nhµ qu¶n lý cÇn x¸c ®Þnh ®îc 3 chØ tiªu: Giíi h¹n Thêi gian trªn, giíi h¹n díi cña c©n ®èi tiÒn mÆt vµ møc tån quü theo thiÕt kÕ. T¹i giíi h¹n trªn hoÆc giíi h¹n díi, doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®iÒu chØnh møc tån quü b»ng c¸ch ®Çu t ng¾n h¹n hoÆc tµi trî cho ng©n quü ®Ó cã møc tiÒn mÆt theo thiÕt kÕ ban ®Çu. Kho¶ng dao ®éng cña møc c©n ®èi tiÒn mÆt trong m« h×nh phô thuéc c¸c yÕu tè: nÕu nh møc dao ®éng cña thu chi ng©n quü hµng ngµy rÊt lín hoÆc lµ chi phÝ cè ®Þnh cña viÖc ®Çu t ng¾n h¹n cao th× doanh nghiÖp nªn quy ®Þnh kho¶ng dao ®éng tiÒn mÆt lín. Ngîc l¹i, nÕu nh lîi tøc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n cao th× doanh nghiÖp nªn thu hÑp kho¶ng dao ®éng tiÒn mÆt. Kho¶ng dao ®éng tiÒn mÆt ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau ®©y: Kho¶ng c¸ch cña gií i h¹n trªn vµ giíi h¹n díi cña møc c©n ®èi tiÒn 3 Chi phÝ giao dÞch x ph¬ng sai cña thu chi ng©n quü =3 1 3 4 Doanh nghiÖp thêng thiÕt kÕ møc c©n ®èi tiÒn mÆt ë ®iÓm mét phÇn ba kho¶ng c¸ch kÓ tõ giíi h¹n díi lªn giíi h¹n trªn. Møc tiÒn mÆt theo thiÕt kÕ ®îc x¸c ®Þnh nh sau: D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp Møc tiÒn theo thiÕt kÕ = Møc tiÒn mÆt giíi h¹n díi + Kho¶ng dao déng tiÒn 3 M« h×nh Miller–Orr trªn ®©y chØ ra r»ng nÕu doanh nghiÖp duy tr× ®îc møc tiÒn mÆt theo nh thiÕt kÕ ban ®Çu th× doanh nghiÖp sÏ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ giao dÞch vµ chi phÝ do l·i suÊt g©y ra. M« h×nh Miller–Orr cã thÓ thÝch øng víi nhu cÇu kiÓm so¸t ng©n quü trong ®¬n vÞ thêi gian rÊt ng¾n (ngµy) vµ phï hîp víi mét thÞ trêng tµi chÝnh n¨ng ®éng. M« h×nh nµy xem xÐt møc dao ®éng cña ng©n quü trong hµnh lang giíi h¹n trªn, giíi h¹n díi cña møc c©n ®èi tiÒn vµ coi mét nöa cña møc dao ®éng nµy thÓ hiÖn nhu cÇu cÇn ®iÒn ®Çy møc thiÕu hôt tiÒn. C¸ch ®Æt vÊn ®Ò nµy cho phÐp xem xÐt ®ång thêi dßng vµo vµ ra nhng ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i dù b¸o ®îc dßng vµo vµ ra mét c¸ch chi tiÕt (hµng ngµy lµ tèt nhÊt). V× vËy, khi doanh nghiÖp cã nh÷ng trë ng¹i trong c«ng t¸c dù b¸o ng©n quü, m« h×nh Baumol vÉn cã gi¸ trÞ øng dông nhÊt ®Þnh v× sù ®¬n gi¶n cña nã. Nh÷ng m« h×nh qu¶n lý ng©n quü trªn ®©y sÏ lµ nh÷ng ®Þnh híng cho nhµ qu¶n lý tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü. Tuy nhiªn, ®· lµ m« h×nh th× sÏ Ýt nhiÒu mang tÝnh cøng nh¾c vµ kh«ng thÓ hoµn toµn tÊt c¶ nh÷ng biÕn ®éng cña thùc tÕ. V× vËy, ®Ó vËn dông tèt ®îc m« h×nh, c¸c doanh nghiÖp cÇn chó träng n©ng cao nhËn thøc vµ tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé tµi chÝnh trong doanh nghiÖp. 1.2.2.4 LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý ng©n quü ViÖc lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý ng©n quü bao gåm c¸c quyÕt ®Þnh ®Ó sö dông nguån tiÒn nhµn rçi khi cã thÆng d ng©n quü vît qua giíi h¹n trªn theo m« h×nh mµ doanh nghiÖp ¸p dông vµ c¸c quyÕt ®Þnh t×m nguån tµi trî khi cã ng©n quü xuèng thÊp h¬n giíi h¹n cho phÐp cña m« h×nh. §èi víi h×nh thøc tµi trî hay sö dông ng©n quü nµo th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i xem xÐt cã phï hîp víi chu kú kinh doanh vµ chu kú tiÒn mÆt cña ®¬n vÞ m×nh hay kh«ng. Chu kú kinh doanh lµ kho¶ng thêi gian mµ tÊt c¶ c¸c bíc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ph¶i tr¶i qua nh: nguyªn vËt liÖu – s¶n phÈm dë dang – b¸n thµnh phÈm – thµnh phÈm – giao hµng – chê thu tiÒn vÒ. Chu kú kinh doanh = Chu kú dù tr÷ + Chu kú chê thu tiÒn Chu kú dù tr÷ lµ kho¶ng thêi gian tõ lóc b¾t ®Çu mua nguyªn vËt liÖu nhËp kho cho ®Õn khi xuÊt kho s¶n phÈm giao cho kh¸ch hµng. Chu kú chê thu tiÒn ®îc tÝnh tõ khi giao hµng cho kh¸ch ®Õn khi nhËn l¹i tiÒn b¸n hµng. Chu kú kinh doanh cßn tÝnh theo chu kú tr¶ tiÒn vµ chu kú tiÒn mÆt D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp Chu kú kinh doanh = Chu kú tr¶ tiÒn + Chu kú tiÒn mÆt Chu kú tiÒn mÆt lµ kho¶ng thêi gian tõ khi tr¶ tiÒn cho nhµ cung cÊp cho ®Õn khi thu ®îc tiÒn cña kh¸ch hµng. Nh vËy, trong qu¶n lý ng©n quü doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m ®Õn chªnh lÖch ®é dµi chu kú thu tiÒn vµ ®é dµi chu kú tr¶ tiÒn ®Ó ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp cho c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü.  C¸c nguån tµi trî ng¾n h¹n cho ng©n quü  B¸n chøng kho¸n ng¾n h¹n, giÊy tê cã gi¸ Khi møc tån quü thùc tÕ nhá h¬n møc tèi u, doanh nghiÖp cã thÓ b¸n chøng kho¸n ®Ó tµi trî cho ng©n quü. C¸c chøng kho¸n sÏ ®îc b¸n trªn thÞ trêng tríc hÕt lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiÒn mÆt, thø hai lµ ®Ó thùc hiÖn lîi nhuËn cho c¸c kho¶n ®Çu t. C¸c chøng kho¸n dÔ b¸n cã thÓ ®îc b¸n trªn thÞ trêng tiÒn tÖ nh tÝn phiÕu kho b¹c, hoÆc cã thÓ ®em th¬ng phiÕu ®Õn ng©n hµng ®Ó chiÕt khÊu.  Vay ng©n hµng NÕu doanh nghiÖp kh«ng cã c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n ®Ó b¸n hoÆc doanh nghiÖp cha muèn b¸n chøng kho¸n th× doanh nghiÖp cã thÓ vay ng©n hµng. Doanh nghiÖp cã thÓ vay ng©n hµng theo nhiÒu ph¬ng thøc kh¸c nhau víi c¸c ®iÒu kiÖn nh thêi h¹n tr¶, sè d tèi thiÓu, c¸ch hoµn tr¶ nî vay..víi møc l·i suÊt t¬ng øng. Ng©n hµng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu nµy cho doanh nghiÖp víi thêi h¹n cã thÓ tõ vµi ngµy ®Õn c¶ n¨m, cã thÓ ®¶m b¶o hoÆc kh«ng cã ®¶m b¶o. Víi h×nh thøc tµi trî nµy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i so s¸nh gi÷a vay ng©n hµng vµ viÖc b¸n chøng kho¸n. L·i suÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ng©n hµng cã thÓ cao h¬n l·i suÊt mµ doanh nghiÖp nhËn ®îc tõ viÖc b¸n chøng kho¸n. NÕu doanh nghiÖp kh«ng ch¾c ch¾n vÒ thu chi ng©n quü trong t¬ng lai th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i gi÷ møc c©n ®èi tiÒn mÆt lín víi môc ®Ých lµ sÏ kh«ng ph¶i ®i vay. Ngîc l¹i, nÕu doanh nghiÖp biÕt ch¾c ch¾n vÒ kh¶ n¨ng thu chi ng©n quü trong t¬ng lai th× cã thÓ gi÷ tiÒn mÆt ë møc thÊp h¬n.  TÝn dông th¬ng m¹i Doanh nghiÖp nhËn chÝnh s¸ch tÝn dông th¬ng m¹i cña nhµ cung cÊp sÏ lµm cho c©n ®èi tiÒn mÆt cña ng©n quü bít c¨ng th¼ng do doanh nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i chi ngay c¸c kho¶n tiÒn mua hµng. Khi ®ã doanh nghiÖp sÏ ph¶i tr¶ thªm mét kho¶n tiÒn do viÖc thanh to¸n chËm vµ ph¶i chÊp nhËn víi mét gi¸ D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LuËn v¨n tèt nghiÖp thanh to¸n cao h¬n. Tuy nhiªn, doanh nghiÖp ph¶i rÊt thËn träng v× kho¶n tiÒn doanh nghiÖp tr¶ chËm trong kú nµy sÏ cã thÓ trë thµnh g¸nh nÆng cho ng©n quü trong c¸c kú sau.  C¸c biÖn ph¸p sö dông nguån tiÒn nhµn rçi  §Çu t vµo c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n cao trªn thÞ trêng ViÖc ®Çu t chøng kho¸n cña doanh nghiÖp lµ nh»m tËn dông kho¶n tiÒn nhµn rçi t¹m thêi. Cã rÊt nhiÒu nh÷ng chøng kho¸n dÔ b¸n mµ doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän nh: tÝn phiÕu kho b¹c, chÊp nhËn thanh to¸n cña ng©n hµng, th¬ng phiÕu..V× thÕ, viÖc quyÕt ®Þnh ®Çu t vµo chøng kho¸n hay kh«ng vµ ®Çu t vµo lo¹i nµo phô thuéc vµo: l·i suÊt, tÝnh thanh kho¶n, ngµy ®¸o h¹n. Thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy doanh nghiÖp cÇn ph¶i qu¶n lý mét danh môc ®Çu t hîp lý sao cho lîi nhuËn thu ®îc ®ñ bï ®¾p c¸c rñi ro vµ møc lîi tøc mong muèn. §èi víi c¸c doanh nghiÖp lín, chi phÝ giao dÞch ®Ó mua vµ b¸n chøng kho¸n kh«ng ®¸ng kÓ so víi chi phÝ c¬ héi cña viªc gi÷ tiÒn mÆt nªn c¸c doanh nghiÖp nµy cÇn chó ý tíi c«ng cô ®Çu t nµy.  Cung cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng Cung cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng lµ mét c«ng cô quan träng mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó träng. ChÝnh s¸ch cung cÊp tÝn dông th¬ng m¹i cho kh¸ch hµng cã nhiÒu u ®iÓm nh : Doanh nghiÖp cã thÓ b¸n ®îc nhiÒu hµng ho¸ h¬n víi møc gi¸ cao h¬n; HiÖu qu¶ sö dông tiÒn cña doanh nghiÖp t¨ng do cung cÊp c¸c kho¶n ph¶i thu sÏ thu ®îc møc l·i cao h¬n h¼n so víi viÖc ®Çu t vµo c¸c kho¶n môc kh¸c ®ång thêi doanh nghiÖp cã thÓ t¹o lËp mèi quan hÖ l©u dµi víi nh÷ng kh¸ch hµng lín. Tuy nhiªn, doanh nghiÖp cã thÓ gÆp rñi ro khi kh¸ch hµng kh«ng thanh to¸n ®óng h¹n. V× vËy, viÖc doanh nghiÖp cã cung cÊp tÝn dông th¬ng m¹i cho mét kh¸ch hµng hay kh«ng cÇn ph¶i ®îc c©n nh¾c vµ t×m hiÓu kü lìng, doanh nghiÖp nªn chän nh÷ng kh¸ch hµng cã uy tÝn, quan hÖ l©u dµi.  Tr¶ tríc cho nhµ cung cÊp Doanh nghiÖp còng cã thÓ sö dông nguån tiÒn nhµn rçi cña m×nh ®Ó thanh to¸n tríc cho nhµ cung cÊp. Khi thùc hiÖn viÖc nµy, doanh nghiÖp sÏ ®îc nhµ cung cÊp cho hëng mét kho¶n chiÕt khÊu tiÒn mÆt. 1.3 HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n lý ng©n quü cña doanh nghiÖp D¬ng Thu H¬ng - TCDN 43E 20