Tài liệu Chất lượng cuộc sống dân cư khu vực trung du miền núi tỉnh nghệ an

Trêng ®¹i häc vinh Khoa ®Þa lý ==== o0o ==== Bïi ThÞ Thuý Nhung ChÊt lîng cuéc sèng d©n c khu vùc trung du miÒn nói tØnh nghÖ an Tãm t¾t kho¸ luËn tèt nghiÖp Ngµnh s ph¹m ®Þa lý 1 Më ®Çu 1 : LÝ do chän ®Ò tµi : Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ th× bé mÆt x· héi cã nhiÒu thay ®æi. Mét trong nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña x· héi chÝnh lµ chÊt lîng cuéc sèng d©n c. Kh«ng chØ trªn thÕ giíi mµ ë ViÖt Nam chÊt lîng cuéc sèng d©n c cã nhiÒu thay ®æi theo híng tÝch cùc. Nã ph¶n ¸nh ®îc tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. VÊn ®Ò chÊt lîng cuéc sèng ®ã lµ sù n©ng cao vÒ thÓ chÊt vµ trÝ tuÖ; tinh thÇn vµ vËt chÊt cho céng ®ång d©n c. §ã còng lµ môc tiªu nh»m ®¸p øng sù nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña quèc gia. MÆc dï chÊt lîng cuéc sèng d©n c vÒ mäi mÆt ®ang ®îc c¶i thiÖn (vÒ thu nhËp, gi¸o dôc, y tÕ, søc khoÎ, nhµ ë, phóc lîi x· héi …) song nh×n chung cßn ë møc thÊp so víi thÕ giíi vµ khu vùc. Trªn c¬ së ®ã mµ vÊn ®Ò chÊt lîng cuéc sèng kh«ng chØ ®îc quan t©m ë møc cÊp quèc gia chÝnh phñ mµ ngay tõng ®Þa ph¬ng ban ngµnh cña vïng, tØnh, huyÖn còng rÊt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. Khu vùc trung du miÒn nói NghÖ An lµ khu vùc n»m vÒ phÝa t©y cña tØnh. Do nhiÒu nguyªn nh©n nªn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cßn chËm, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh«ng thuËn lîi nªn chÊt lîng cuéc sèng ngêi d©n cha ®îc c¶i thiÖn nhiÒu. §Ó bíc ®Çu t×m hiÓu chÊt lîng cuéc sèng nh : Thùc tr¹ng, c¸c nh©n tè ¶nh hëng, gi¶i ph¸p ®Ó c¶i thiÖn chÊt lîng cuéc sèng d©n c nªn em xin chän ®Ò tµi : ChÊt l- îng cuéc sèng d©n c khu vùc Trung du miÒn nói tØnh NghÖ An . 2 : Môc ®Ých, nhiÖm vô, giíi h¹n cña ®Ò tµi : 2.1: Môc ®Ých : §Ò tµi trªn c¬ së lÝ luËn vÒ chÊt luîng cuéc sèng vËn dông vµo khu vùc trung du miÒn nói tØnh NghÖ An, ®Ò tµi cã môc 2 tiªu ph©n tÝch thùc tr¹ng, nguyªn nh©n ®ång thêi ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng ngêi d©n cña khu vùc . 2.2 : NhiÖm vô : - §a ra c¬ së lÝ luËn, kh¸i niÖm chÊt lîng cuéc sèng. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt lîng cuéc sèng khu vùc trung du miÒn nói NghÖ An . - Ph©n tÝch,®¸nh gi¸ c¸c nh©n tè¶nh hëng ®Õn chÊt lîng cuéc sèng d©n c khu vùc Trung du miÒn nói. - Nªu ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng cña khu vùc 2. 3: Giíi h¹n : - Do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ mÆt kiÕn thøc, kinh ngiÖm nghiªn cøu. Do sù bã hÑp thêi gian còng nh nguån cung cÊp sè liÖu nªn ®Ò tµi chØ nghiªn cøu mét sè mÆt c¬ b¶n cña chÊt lîng cuéc sèng: + Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi, vÊn ®Ò nghÌo ®ãi. + L¬ng thùc, dinh dìng. + Gi¸o dôc. + Y tÕ. + T×nh h×nh cung øng ®iÖn níc, sinh ho¹t. - Ph¹m vi l·nh thæ nghiªn cøu lµ c¸c huyÖn thuéc khu vùc trung du miÒn Nói NghÖ An . - Ph¹m vi thêi gian: C¸c sè liÖu ®îc cËp nhËt trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 2000 – 2005 3 : Quan ®iÓm vµ c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu : 3.1 : Quan ®iÓm nghiªn cøu : - Quan ®iÓm hÖ thèng: 3 Khi xem xÐt chÊt lîng cuéc sèng d©n c khu vùc trung du miÒn nói NghÖ An ph¶i xem xÐt theo quan ®iÓm hÖ thèng v× nã lµ bé phËn trong chÊt lîng cuéc sèng tØnh NghÖ An vµ hÖ thèng kinh tÕ, x· héi cña tØnh, toµn quèc. MÆt kh¸c, chÊt lîng cuéc sèng còng lµ mét hÖ thèng bao gåm nhiÒu yÕu tè cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. - Quan ®iÓm tæng hîp l·nh thç: Së dÜ phÈi xem xÐt theo quan ®iÓm nµy v× c¸c yÕu tè tù nhiªn, kinh tÕ, d©n sè, tµi nguyªn, t×nh h×nh ph¸t triÓn... cña tõng huyÖn trung du miÒn nói cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng. V× thÕ khi nghiªn cøu chÊt lîng cuéc sèng d©n c khu vùc trung du miÒn nói, ph¶i t×m hiÓu quan ®iÓm tæng hîp l·nh thæ. Tõ ®ã ta thÊy ®îc nguyªn nh©n kh¸c biÖt, sù kh¸c biÖt gi÷a chÊt lîng cuéc sèng trung du miÒn nói so víi khu vùc ®ång b»ng. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®îc thùc tr¹ng ®êi sèng ngêi d©n cña khu vùc s¸t thùc h¬n. MÆt kh¸c, sÏ thÊy ®îc kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ tõng huyÖn vµ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p, ph¬ng híng nh»m thóc ®Èy c¸c huyÖn ph¸t triÓn kinh tÕ h¬n n÷a tõ ®ã kÐo theo chÊt lîng cuéc sèng d©n c ngµy mét n©ng cao. - Quan ®iÓm lÞch sö : Do sù ph¸t triÓn, biÕn ®éng kinh tÕ nªn chÊt lîng cuéc sèng cã biÕn ®éng theo thêi gian. Ngµy h«m nay sÏ kh¸c víi ngµy mai v× thÕ khi ®øng trªn quan ®iÓm nµy ta sÏ thÊy râ sù thay ®æi cu¶ chÊt luîng cuéc sèng d©n c. - Quan ®iÓm sinh th¸i : M«i trêng sèng vµ chÊt lîng cuéc sèng d©n c cã mèi quan hÖ mËt thiÕt vµ h÷u c¬ víi nhau. M«i trêng sèng ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng cuéc sèng d©n c ®Æc biÖt lµ søc khoÎ vµ tuæi thä cña ngêi d©n. V× vËy khi nghiªn cøu chóng ta cÇn xem m«i truêng lµ mét bé phËn cña chÊt lîng cuéc sèng d©n c. 3.2 : C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: - Ph¬ng ph¸p thu thËp tµi liÖu: 4 Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi t«i ®· tiÕn hµnh thu thËp c¸c tµi liÖu, sè liÖu cã liªn quan tõ nhiÒu c¬ quan ban ngµnh kh¸c nhau: Côc thèng kª tØnh NghÖ An, Uû ban d©n sè gia ®×nh vµ trÎ em, Së lao ®éng thêng binh vµ x· héi, Th viÖn trêng §¹i häc Vinh, Th viÖn trêng §¹i häc s ph¹m Hµ Néi, m¹ng internet … Tõ ®ã tiÕn hµnh c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu trong phßng nh ghi chÐp, tæng hîp, thèng kª, xö lÝ tµi liÖu, lµm c¬ së cho viÖc ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng. - Ph¬ng ph¸p xö lÝ sè liÖu, ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp : Dùa vµo c¸c sè liÖu vµ tµi liÖu ®· thu thËp ®îc, tiÕn hµnh tæng hîp, ph©n tÝch vµ so s¸nh chóng theo kh«ng gian vµ thêi gian trªn ph¹m vi tõng huyÖn còng nh toµn tØnh ®Ó phï hîp yªu cÇu cña ®Ò tµi, sau ®ã rót ra kÕt luËn nh»m ®¸nh gi¸ thùc tÕ ®êi sèng cña ngêi d©n trong giai ®o¹n hiÖn nay. -Ph¬ng ph¸p b¶n ®å biÓu ®å : §Ó ph¶n ¸nh mét c¸ch trùc quan, sinh ®éng c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu, ®Ò tµi ®· x©y dùng mét sè b¶n ®å, biÓu ®å, ®å thÞ liªn quan tíi chÊt lîng cuéc sèng d©n c tØnh NghÖ An giai ®o¹n hiÖn nay dùa trªn phÇn mÒm mapinfo. Ch¬ng1: C¬ së lÝ luËn vÒ chÊt lîng cuéc sèng - kh¸i niÖm vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng. Con ngêi lµ vèn quý nhÊt, lµ môc tiªu híng tíi cña mäi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña chiÕn lîc con ngêi trong thêi kú ®æi míi ®Êt níc. §¹i héi VIII cña §CS VN ®· kh¼ng ®Þnh giai ®o¹n tõ nay cho ®Õn n¨m 2000 lµ bíc quan träng cña thêi kú ph¸t triÓn míi, thêi k× ®Èy m¹nh c«ng 5 nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ “cã thÓ nãi bÝ quyÕt ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu to lín ®ã lµ ph¸t triÓn nguån lùc cña con ngêi ViÖt Nam, nh©n tè quyÕt ®Þnh to lín cña con ngêi ViÖt Nam, nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc…”. Nh»m ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®¶ng vµ nhµ níc ta rÊt chó träng viÖc ph¸t triÓn nh©n tè con ngêi, ®Æc biÖt n©ng cao møc sèng cho ngêi d©n xem ®©y lµ môc tiªu hµng ®Çu trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña ®Êt níc. ChÊt lîng cuéc sèng ®îc n©ng cao, con ngêi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ søc khoÎ, tinh thÇn, vËt chÊt tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng lao ®éng s¶n xuÊt, n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o nhiÒu cña c¶i vËt chÊt cho x· héi gãp phÇn thóc ®Èy ®êi sèng x· héi ph¸t triÓn. Ngîc l¹i, chÊt lîng cuéc sèng thÊp kh¶ n¨ng lao ®éng s¶n xuÊt thÊp, cña c¶i vËt chÊt thu ®îc Ýt kh«ng ®ñ cung cÊp. Con ngêi sÏ r¬i vµo c¶nh ®ãi nghÌo, lµm cho ®êi sèng x· héi tr× trÖ, kÐm ph¸t triÓn. Nghiªn cøu chÊt lîng cuéc sèng nh»m b¸o ®éng thùc tr¹ng t×m ra híng gi¶i quyÕt n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng cña tõng ®Þa ph¬ng, sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng ngêi d©n trong khu vùc nãi chung, ®ång thêi thóc ®Èy nÒn kinh tÕ x· héi ®Êt níc ph¸t triÓn. 1. Kh¸i niÖm chÊt lîng cuéc sèng: ChÊt lîng cuéc sèng lµ vÊn ®Ò ®îc thÕ giíi quan t©m. Trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn, con ngêi lu«n lu«n v¬n cao hoµn thiÖn lµm cho cuéc sèng ngµy cµng to ®Ñp h¬n. Theo R.C Sharma, «ng ®a ra kh¸i niÖm chÊt lîng cuèc sèng mét c¸ch chung nhÊt: “ Tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ c¸c dÞch vô sinh ho¹t mµ víi c¬ cÊu cña s¶n xuÊt ra c¸c t liÖu t dïng nhÊt ®Þnh vµ mèi quan hÖ tØ gi¸ nhÊt ®Þnh gi÷a c¸c t liÖu ®ã cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña ngêi d©n t¹i mét thêi ®iÓm kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc”. ChÊt lîng cuéc sèng lµ mét kh¸i niÖm phøc t¹p thuéc ph¹m trï kinh tÕ - x· héi. Nã thÓ hiÖn mèi quan hÖ biÕn chøng gi÷a tù nhiªn, m«i trêng, sù ph¸t triÓn kinh tÕ víi ®êi sèng con 6 ngêi. Tuy nhiªn, ®©y kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm bÊt biÕn mµ nã thay ®æi theo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña x· héi, theo ®Æc ®iÓm cña mçi d©n téc, chÕ ®é x· héi, ®¼ng cÊp, t«n gi¸o. Bëi v× ®Ó ®¸p øng chÊt lîng cuéc sèng d©n c mçi l·nh thæ quèc gia lµ kh¸c nhau vµ xÐt trong tõng níc tõng thêi k× lµ kh«ng gièng nhau. Khi chÊt lîng cuéc sèng cao ®ã lµ ®Æc trng c¬ b¶n cña mét x· héi v¨n minh, cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao vÒ mäi mÆt. Héi ®ång h¶i ngo¹i (ODC) ®· ®a ra kh¸i niÖm mµ ®Ò cËp ba quan ®iÓm cã tÝnh phæ biÕn vÒ nhu cÇu c¬ b¶n cña con ngêi : “Tuæi thä dù b¸o khi 1 tuæi tØ lÖ tö vong cña trÎ s¬ sinh. tØ lÖ xo¸ mï ch÷” Theo nh÷ng chØ sè nµy c¸c níc giµu trªn thÕ giíi kh«ng ph¶i hoµn toµn lµ c¸c níc cã chÊt lîng cuéc sèng cao nhÊt. Theo nhãm chuyªn gia cña liªn hîp quèc khi nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng: “Cßn ph¶i kÓ ®Õn tuæi thä trung b×nh, gi¸o dôc, sù t¨ng lªn cña tµi nguyªn”. Theo ®ã ta cã thÓ hiÓu chÊt lîng cuéc sèng bao gåm møc sèng, lèi sèng, nÕp sèng. Trong ®ã møc sèng lµ chØ tiªu quan träng hµng ®Çu mang tÝnh ®Þnh híng râ rÖt vµ ®îc hiÓu lµ: “Tæng quan gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ dÞch vô sinh ho¹t cã kh¶ n¨ng tho· m·n nhu cÇu vËt chÊt vµ v¨n ho¸ ngêi d©n t¹i mét thêi ®iÓm xÐt trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc” Nh vËy, møc sèng lµ mét bé phËn quan träng mµ qua ®ã ta ®¸nh gi¸ ®îc chÊt lîng cuéc sèng. Trong thùc tÕ ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng ngêi ta cßn ®Ò cËp ®Õn kh¸i niÖm chØ sè ph¸t triÓn con ngêi: “Ph¸t triÓn con ngêi lµ sù më réng ph¹m vi lùa chän cña con ngêi ®Ó ®¹t ®Õn mét cuéc sèng trêng thä, khoÎ m¹nh, cã ý nghÜa” Kh¸i niÖm nµy cßn ph¶n ¸nh môc tiªu ph¸t triÓn v× con ngêi hay khÝa c¹nh t¬ng lai cña con ngêi. Nã ®îc thÓ hiÖn ë c¸c chØ sè ph¸t triÓn con ngêi (HDI). ChØ sè HDI cµng lín th× chÊt lîng cuéc sèng con ngêi cang cao vµ ngîc l¹i. Nh vËy, con ngêi lµ trung t©m cña ph¸t triÓn, con ngêi lµ môc tiªu, lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn. T tëng nµy lu«n ®îc 7 ®¶ng, nhµ níc quan t©m. T¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña ®¶ng : “N©ng cao ®¸ng kÓ chØ sè ph¸t triÓn con ngêi cña níc ta”. “ChÊt lîng ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn ®îc n©ng lªn râ rÖt trong m«i trêng x· héi an toµn, lµnh m¹nh: M«i trêng tù nhiªn ®îc b¶o vÖ, c¶i thiÖn”. 8 B×nh qu©n TTNQD / 1®Çu ng êi ngêi Gi¸ o dôc Y tÕ Phóc lîi x· héi Nhµ cöa Ngêi Quy m« L ¬ng thùc Kü thuË t TØ lÖ sinh vµ Tèc ®é gia t¨ng chÕt Vèn Thiª n nhiª n ChÊt l îng cuéc sèng møc vÜ m« vµ vi m« Th ¬ng m¹i ViÖn Trî C¸c mèi quan hÖ quèc tÕ C¬ cÊu Di d©n HÖ thèng chÝn h trÞ Nh÷ng u tiªn vÒ ph¸t triÓn HÖ thèng kinh tÕ C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ 9 tuæ i HÖ thèn g X· héi C¸c gi¸ trÞ t«n gi¸o Lèi sèn g 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng: XÐt trªn quan ®iÓm chung nhÊt th× chØ sè ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng lµ c¸c nhu cÇu c¬ b¶n vÒ ®Ò sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ngêi trong mèi quan hÖ tæng hoµ gi÷a d©n sè – tµi nguyªn vµ m«i trêng. Theo Liªn Hîp Quèc (UN) c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng bao gåm: Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi, thµnh tùu y tÕ vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ gi¸o dôc. Qua ®ã ta sÏ x¸c ®Þnh ®îc chØ sè ph¸t triÓn cña con ngêi. Míi ®©y, viÖn nghiªn cøu ph¸t triÓn x· héi cña Liªn Hîp Quèc ®· ®a ra c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn x· héi ®Ó ®o thùc chÊt sù ph¸t triÓn con ngêi. C¸c chØ tiªu x· héi: Sè trÎ s¬ sinh bÞ chÕt, tuæi thä dù tÝnh, møc tiªu thô dïng protein, tØ lÖ mï ch÷ ë ngêi lín. Nh vËy, chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng bao gåm c¶ thu nhËp vµ møc chi tiªu b×nh qu©n trong gia ®×nh, c¶ phóc lîi x· héi nh y tÕ, gi¸o dôc, nh÷ng lîi Ých céng ®ång kh¸c.Trªn ph¹m vi quèc gia cã níc cã thu nhËp cao nhng cã chÊt lîng cuéc sèng kh«ng cao vµ ngîc lai cã níc thu nhËp kh«ng cao nhng chØ sè HDI l¹i cao h¬n. Nh vËy, vÒ c¬ b¶n chÊt lîng cuéc sèng ®îc ®¸nh gi¸ qua c¸c chØ tiªu cô thÓ nh sau: - Thu nhËp vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi. - L¬ng thùc vµ dinh duìng. - VÊn ®Ò nghÌo ®ãi. - T×nh h×nh ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o: Sè trêng líp; sè gi¸o viªn c¸c cÊp; sè häc sinh/ ngh×n d©n; sè häc sinh trung häc phæ th«ng/ tæng sè häc sinh/ mét gi¸o viªn; tØ lÖ häc sinh ®Õn trêng; tØ lÖ häc sÞnh tèt nghiÖp c¸c cÊp. - Y tÕ vµ c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ ngêi d©n: Sè c¸n bé y tÕ; c¸n bé y tÕ/ v¹n d©n; sè c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh; sè giõ¬ng bÖnh/ v¹n d©n; ®Çu t y tÕ/ GDP. 10 - C¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nh t×nh h×nh sö dông ®iÖn, níc, nhµ ë: tØ lÖ x· cã ®iÖn; tØ lÖ d©n dïng níc s¹ch; tØ lÖ c¸c lo¹i nhµ… 3. Tæng quan vÒ chÊt lîng cuéc sèng d©n c thÕ giíi, ViÖt Nam vµ tØnh NghÖ An. 3.1Thu nhËp vµ thu nhËp b×nh qu©n: §©y lµ hai chØ tiªu hµng ®Çu ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng cuéc sèng cña thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam. Hai tiªu chÝ trªn ®îc tÝnh b»ng tæng s¶n phÈm trong níc (GDP: Gross domelic product) vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi (GDP/ ngêi), ®îc tÝnh b»ng (USD/ ngêi/ n¨m). Víi hai chØ sè GDP vµ GDP/ ngêi gi÷a c¸c quèc gia cã sù kh¸c nhau v× nã phô thuéc nhiÒu yÕu tè: Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, tµi nguyªn thiªn nhiªn, d©n c, x· héi. B×nh qu©n GDP/ ngêi lµ tiªu thøc kh¸ râ ®Ó chØ ra møc sèng vµ sù chªnh lÖch giµu nghÌo vÒ ®¬× sèng vËt chÊt gi÷a c¸c quèc gia, c¸c khu vùc l·nh thæ. GDP ®îc tÝnh theo tiÒn riªng cña mçi níc sau ®ã ®æi qua USD theo tØ gi¸ hèi ®o¸i chÝnh thøc gi÷a hai lo¹i tiÒn.Ngêi ta gäi c¸ch chuyÓn ®æi nµy lµ ph¬ng ph¸p ¸t las, theo ph¬ng ph¸p nµy ng©n hµng thÕ giíi (WB) Ph©n tÝch c¸c níc thµnh s¸u lo¹i vÒ sù giµu nghÌo (lÊy møc thu nhËp 1990). * Trªn 25.000 USD/ n¨m lµ níc cùc giµu. * Tõ 20.000 USD/ n¨m – 25.000 USD/ n¨m lµ níc giµu. * Tõ 10.000USD/ n¨m - 20.000 USD/ n¨m lµ níc kh¸ giµu. * Tõ 2.500USD/ n¨m – 10.000 USD/ n¨m lµ níc trung b×nh. * Tõ 500USD/ n¨m – 2.500USD/ n¨m lµ níc nghÌo. * Díi 500USD/ n¨m lµ níc cùc nghÌo. 11 Víi ViÖt Nam thu nhËp b×nh qu©n tÝnh theo ®Çu ngêi n¨m 1998 theo ng©n hµng thÕ giíi lµ 340USD/ n¨m. Víi chØ sè nµy níc ta ®øng thø 156 trong tæng 174 níc cã thèng kª vÒ chØ sè HDI. Nhng tÝnh theo ph¬ng ph¸p ®ång gi¸ søc mua (PPP) th× ViÖt Nam ®øng thø 110 trong tæng 174 níc. Cßn tØnh NghÖ An lµ mét tØnh nghÌo so víi c¸c tØnh kh¸c trong c¶ níc. N¨m 2003 thu nhËp b×nh qu©n trªn ngêi cña ngêi d©n lµ 4078 triÖu ®ång/ ngêi/ n¨m. NÕu so víi thu nhËp trung b×nh c¶ níc (6450 triÖu ®ång/ ngêi/ n¨m) th× chØ sè nµy thÊp h¬n vµ thÓ hiÖn ®îc thu nhËp, chÊt lîng cuéc sèng ngêi d©n trong tØnh. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ mét tiªu chÝ quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ møc sèng d©n c mµ cô thÓ x¸c ®Þnh tØ lÖ hé ®ãi nghÌo. V× thÕ sù chªnh lÖch vÒ thu nhËp sÏ dÉn ®Õn sù ph©n giµu – nghÌo trong x· héi, trong tØnh NghÖ An. Theo ng©n hµng thÕ giíi (WB) chØ sè thu nhËp 370USD/ ngêi/ n¨m lµ ngìng ®¸nh gi¸ nghÌo khæ. Theo chØ tiªu nµy n¨m 2001 tØ lÖ d©n sè nghÌo khæ trªn thÕ giíi lµ 20%, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ 24%.ë ViÖt Nam theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña Bé lao ®éng th¬ng binh vµ x· héi: N¨m 2000 c¶ níc cã kho¶ng 4 triÖu ®ãi nghÌo (chiÕm 25% d©n sè c¶ níc), bèn vïng cã hé ®ãi nghÌo trªn 30% lµ B¾c Trung Bé 38,6%, T©y Nguyªn 36,1%, Trung du vµ MiÒn nói phÝa B¾c 34,1% vµ Duyªn h¶i Nam Trung Bé 31,9%. Thu nhËp vµ thu nhËp b×nh qu©n lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ møc sèng vµ chÊt lîng cuéc sèng, tõ ®ã ®a ra chØ tiªu ®ãi nghÌo. 3.2. L¬ng thùc vµ dinh dìng: T×nh tr¹ng dinh dìng lµ thíc ®o t×nh h×nh søc khoÎ cña mçi c¸ nh©n do ¶nh hëng cña viÖc hÊp thô l¬ng thùc vµ tiªu dïng c¸c chÊt dinh dìng. ChØ cã thÓ nhËn biÕt vµ duy tr× l©u dµi mét t×nh tr¹ng dinh dìng trø¬c khi ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc cho ngêi d©n, hé gia ®×nh, céng ®ång. V× ®ã lµ hai nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®Ó nu«i sèng mét con ngêi. Con ngêi 12 muèn tån t¹i tríc hÕt ph¶i ¨n, mÆc,ë ,®i l¹i. Khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò con ngêi ¡ngghen ®· kh¼ng ®Þnh: “Tríc hÕt con ngêi ph¶i cã ¨n uèng, mÆc, ë tríc khi lo ®Õn chuyÖn lµm chÝnh trÞ, khoa häc, nghÖ thuËt, t«n gi¸o”. Con ngêi muèn ph¸t triÓn toµn diÖn c¶ thÓ chÊt lÉn trÝ tuÖ, tinh thÇn th× l¬ng thùc vµ dinh dìng lµ hai ®iÒu kiÖn cung cÊp cho con ngêi. “Cã thùc míi vùc ®îc ®¹o” - ¤ng cha ta ®· tõng nãi nh vËy. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt mµ con ngêi ngµy cµng t×m ra lai t¹o nhiÒu gièng l¬ng thùc cho n¨ng suÊt cao ®¸p øng nhu cÇu tõ ®ñ ®Õn thõa cho ngêi d©n. NÕu nh n¨m 1989 trë vÒ tríc ViÖt Nam lu«n lµ mét níc thiÕu ®ãi th× tõ 1989 trë l¹i nay vÊn ®Ò l¬ng thùc kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò ®¸ng lo ng¹i hµng n¨m cña §¶ng, Nhµ níc. Cïng víi s¶n lîng l¬ng thùc ngµy cang t¨ng th× nhu cÇu l¬ng thùc cho ngêi d©n ngµy cµng ®¸p øng ®ñ vµ t¨ng dÇn lªn. Cïng víi sù t¨ng lªn cña b×nh qu©n l¬ng thùc ®Çu ngêi ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m tØ lÖ suy dinh dìng ë trÎ em. B¶ng 1: B×nh qu©n l¬ng thùc ®Çu ngêi toµn quèc vµ NghÖ An qua c¸c n¨m 1995 ®Õn n¨m 2004. §¬n vÞ: kg/ ngêi. Kg/ngêi 199 5 1996 1997 1998 1999 2000 2002 2004 C¶ níc 373 387 398 396 450 463 466 479 NghÖ An - - 260 237 249 286 - 365 N¨m Nguån:Tæng côc thèng kª, côc thèng kª NghÖ An 2004. 13 Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy so víi møc b×nh qu©n l¬ng thùc ®Çu ngêi cña NghÖ An qua c¸c n¨m ®Òu thÊp h¬n c¶ níc. V× ®©y lµ tØnh kh«ng cã thÕ m¹nh vÒ ®iÒu kiÖn trong s¶n xuÊt l¬ng thùc thùc phÈm ®Æc biÖt khu vùc trung du miÒn nói. 3.3 VÊn ®Ò nghÌo ®ãi: Bªn c¹nh c¸c vÊn ®Ò thu nhËp, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi th× vÊn ®Ò nghÌo ®ãi vµ lµm thÕ nµo ®Ó tÊn c«ng vµo ®ãi nghÌo ®· vµ ®ang lµ mèi quan t©m lín cña §¶ng vµ nhµ níc ta. Tríc hÕt ph¶i nãi r»ng kh¸i niÖm nghÌo ®ãi cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi, kh¸c nhau gi÷a c¸c níc vµ gi÷a c¸c ph¸t triÓn kh¸c nhau cña mét quèc gia. “§ãi nghÌo kh«ng chØ lµ bao hµm sù khèn cïng vÒ vËt chÊt ®îc ®o lêng theo mét kh¸i niÖm thÝch hîp vÒ thu nhËp hoÆc tiªu dïng mµ cßn lµ sù thiÕu thèn trong viÖc hëng thô gi¸o dôc vµ y tÕ” vµ “nghÌo lµ t×nh tr¹ng bÞ thiÕu thèn ë nhiÒu ph¬ng diÖn: thu nhËp h¹n chÕ, hoÆc thiÕu c¬ héi t¹o thu nhËp, thiÕu tµi s¶n ®Ó ®¶m b¶o tiªu dïng trong nh÷ng lóc khã kh¨n vµ dÔ bÞ tæn th¬ng tríc nh÷ng ®ét biÕn bÊt lîi, Ýt cã kh¶ n¨ng truyÒn ®¹t nhu cÇu vµ nh÷ng kh¶ n¨ng tíi nhõng ngêi cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt, Ýt ®îc tham gia vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh c¶m gi¸c bÞ sØ nhôc, kh«ng ®îc ngêi kh¸c t«n träng,… §ã lµ nh÷ng khÝa c¹nh cña nghÌo”. Trªn ph¹m vi thÕ giíi ng©n hµng thÕ giíi ®a ra nh÷ng ®¸nh gi¸ sù nghÌo khæ ®ã lµ chØ tiªu thu nhËp trªn ®Çu ngêi h»ng n¨m b»ng 370 USD (kho¶ng lín h¬n hoÆc b»ng 30 USD/ th¸ng). Tuy nhiªn, chØ sè ®ãi nghÌo kh«ng ph¶i cøng nh¾c, bÊt biÕn mµ biÕn ®æi mét c¸ch t¬ng øng theo ®é chªnh lÖch vµ kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng. ë ViÖt Nam chuÈn ®ãi nghÌo do tæng côc thèng kª vµ ng©n hµng thÕ giíi (WB) phèi hîp ®a ra dùa trªn thu nhËp cña ngêi d©n: ë møc thÊp lµ ngìng nghÌo (øng víi thu nhËp vµ chi tiªu ®Ó ®¶m b¶o 2100 calo mçi ngµy cho mét ngêi) vµ ngìng nghÌo chung (thu nhËp vµ chi tiªu ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu l¬ng thùc – thùc phÈm vµ phi l¬ng thùc). 14 N¨m 2000 Bé lao ®éng th¬ng binh vµ x· héi x¸c ®Þnh chuÈn nghÌo míi cho giai ®o¹n 2001 – 2005 vµ n¨m 2005. B¶ng 2: ChuÈn mùc nghÌo ë ViÖt Nam theo tiªu chuÈn míi. §¬n vÞ: 1.000®/ ngêi/th¸ng Tt Khu vùc ChuÈn mùc 2001-2005 1 Vïng h¶i ®¶o vµ n«ng th«n 80.000 miÒn nói 2 Vïng n«ng th«n ®ång b»ng 100.000 3 Vïng thµnh thÞ 150.000 2006-2010 200.000 260.000 Nh vËy, cïng víi c¸c chØ tiªu thu nhËp vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi, l¬ng thùc vµ dinh dìng, vÊn ®Ò nghÌo ®ãi sÏ gãp phÇn ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ t×nh h×nh chÊt lîng cuéc sèng c¸c níc trªn thÕ giíi còng nh ë ViÖt Nam. 3.4 Y tÕ vµ dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ. T¨ng cêng ch¨m sãc søc khoÎ cho ngêi d©n vµ ®Çu t nh»m n©ng cao chÊt lîng dÞh vô y tÕ lµ nhiÖm vô quan träng trong viÖc n©ng cao møc sèng mçi quèc gia. Søc khoÎ lµ vèn quÝ cña con ngêi – søc khoÎ cña ngêi d©n lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ph¸t triÓn x· héi trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai cña mçi d©n téc.Theo c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ cña tæ chøc y tÕ thÕ giíi (WHO) vÒ t×nh h×nh y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ bao gåm: Ng©n s¸ch cho y tÕ; chÊt lîng vµ sè lîng y b¸c 15 sÜ. C¬ së vËt chÊt phôc vô cho viÖc kh¸m ch÷a bÖnh; tuæi thä b×nh qu©n; tØ lÖ tö vong; tØ suÊt tö vong ë trÎ em; tØ lÖ d©n m¾c c¸c lo¹i bÖnh… ë c¸c quèc gia tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c nhau nªn c¸c dÞch vô vÒ y tÕ, ch¨m sãc søc kháe ngêi d©n còng kh¸c nhau vµ cã sù chªnh lÖch gi÷a c¸c nhãm níc giµu vµ nhãm níc nghÌo. Víi nhãm níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn c¸c vÊn ®Ò y tÕ ®îc ®¸p øng tèt, kÞp thêi. V× thÕ mµ tØ lÖ tö vong ë nhãm níc nµy thÊp ®Æc biÖt lµ c¸c bÖnh hiÓm nghÌo. Cßn nhãm níc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn th× ngîc l¹i: RÊt nghÌo nµn vµ thiÕu thèn vÒ c¬ së vËt chÊt kh¸m ch÷a bÖnh, ®éi ngò y b¸c sÜ, c¶ sè lîng vµ chÊt lîng. Tõ ®ã dÉn ®Õn tØ lÖ tö vong ë nhãm níc nµy rÊt cao. B¶ng 3: T×nh h×nh y tÕ vµ søc khoÎ cña c¸c nhãm níc n¨m 2002: Nhãm níc chia C¸c níc theo Ngêi b¸c sÜ d©n/ Møc chi dïng y tÕ so víi GNP ( %) ThÕ giíi 5260 4,5 §ang triÓn ph¸t 390 6670 9,4 KÐm triÓn ph¸t 19110 2,0 Ph¸t triÓn Khu vùc Thu nhËp 2,2 Cao 500 9,4 Trung b×nh 2640 2,2 ThÊp 7690 1,7 16 Nguån: Tæ chøc y tÕ thÕ giíi ( WHO ) Trªn qui m« c¶ níc t×nh h×nh y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cã nhiÒu tiÕn bé vµ quan t©m ®¸ng kÓ th× tØnh NghÖ An cã nhiÒu thay ®æi theo híng ph¸t triÓn vµ ngµy cµng quan t©m ®óng møc. N¨m 2003 toµn tØnh cã 542 c¬ së y tÕ trªn 19 huyÖn, thÞ x·. So víi c¸c n¨m tríc th× n¨m 2003 cã 1.959 d©n/ b¸c sÜ víi 6.065 giêng bÖnh. §iÒu nµy cho thÊy vÊn ®Ò y tÕ, ch¨m sãc søc khoÎ ngêi d©n trong tØnh ngµy cµng ®îc quan t©m. 3.5 Gi¸o dôc ®µo t¹o: Tr×nh ®é häc vÊn cña mét níc ph¶n ¸nh møc ®é ph¸t triÓn cña mét x· héi còng nh tr×nh ®é v¨n minh cña mçi quèc gia. Tr×nh ®é häc vÊn cao lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng trong c«ng nghÖ s¶n suÊt còng nh yªu cÇu cña x· héi trong ®iÒu kiÖn khoa häc - kÜ thuËt hiÖn nay. T¸c dông cña gi¸o dôc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi rÊt lín. Muèn tiÕp cËn ®îc nh÷ng vÊn ®Ò ®îc ®Æt ra cña nÒn khoa häc kÜ thuËt thÕ giíi ®iÒu ®Çu tiªn ph¶i tÝnh ®Õn lµ tr×nh ®é d©n trÝ cña nh©n d©n vµ tr×nh ®é chuyªn m«n nghÒ nghiÖp cña ngêi lao ®éng dùa trªn nÒn gi¸o dôc quèc d©n ph¸t triÓn. §Ó ®¸nh gi¸ nÒn gi¸o dôc cña mét níc ta thêng ®¸nh gi¸ qua c¸c chØ tiªu: Ng©n s¸ch ®Çu t cho gi¸o dôc; tr×nh ®é häc vÊn d©n c; sè n¨m ®Õn trêng; sè trêng; líp; gi¸o viªn; häc sinh/v¹n d©n; tØ lÖ häc sinh ®Õn trêng so víi tæng sè trÎ ®Õn tuæi ®i häc… So víi thÕ giíi níc ta mÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n nhng gi¸o dôc lu«n ®îc coi lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, ®îc c¶ x· héi quan t©m. Theo sè liÖu tõ 1992 ®Õn 2000 sè trÎ em ®i häc mÉu gi¸o t¨ng 45%, sè häc sinh cÊp I trë lªn t¨ng 7,6%. NghÖ An lµ mét vïng ®Êt hiÕu häc mÆc dï lµ tØnh nghÌo cña c¶ níc nhng sè trêng, líp, sè lîng vµ chÊt lîng gi¸o viªn lu«n 17 t¨ng lªn. N¨m 2004 toµn tØnh cã 4.436 líp häc víi 7.400gi¸o viªn víi tæng sè häc sinh 104.620 em. Sè häc sinh tõng cÊp häc cïng thêi gian t¨ng lªn vµ sè lao ®éng qua ®µo t¹o còng t¨ng lªn. §©y lµ chñ nh©n, lùc lîng lao ®éng trÎ, ®Çy nhiÖt huyÕt cña tØnh vµ x©y dùng tØnh ngµy cµng ph¸t triÓn. 3.6 T×nh h×nh sö dông ®iÖn, níc, nhµ ë vµ vÖ sinh m«i trêng: Nhµ ë, ®iÖn, níc sinh ho¹t lµ nh÷ng nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu cña cuéc sèng mçi con ngêi. Th«ng qua c¸c vÊn ®Ò nµy sÏ ph¶n ¸nh ®îc tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c níc trªn thÕ giíi. Trªn thÕ giíi vÊn ®Ò nhµ ë hiÖn nay ®· vµ ®ang trë thµnh vÊn ®Ò bøc xóc. Víi c¸c níc ph¸t triÓn lµ vÊn ®Ò kh«ng gian nhµ ë; c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ vÊn ®Ò chÊt lîng nhµ ë. Cßn ë ViÖt Nam theo nhÞp ®é ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi mµ hiÖn nay ë níc ta vÊn ®Ò nhµ ë rÊt cÇn ®îc quan t©m. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra diÖn tÝch nhµ ë b×nh qu©n cña níc ta tÝnh chung lµ 12,3 m2/ngêi. Trong ®ã n«ng th«n lµ 12,5m 2/ngêi; Thµnh thÞ lµ 11,4m2. ChÊt lîng nhµ ë ®îc ®¸nh gi¸ dùa trªn c¸c tiªu chÝ ph©n lo¹i nhµ thµnh 3 lo¹i: Nhµ kiªn cè, nhµ b¸n kiªn cè, nhµ t¹m bî. Bªn c¹nh vÊn ®Ò nhµ ë th× c¸c nhu cÇu vÒ ®iÖn, níc sinh ho¹t còng ®ang trë thµnh mét trong nh÷ng nhu cÇu lín cña ngêi d©n. ë níc ta hiÖn nay míi chØ cã 60,2% sè x· cã ®iÖn, 50,7% sè hé n«ng th«n cã ®iÖn. D©n c sö dông níc sinh ho¹t tõ giÕng lµ chÝnh (57,2%), níc m¸y chiÕm tØ lÖ nhá (10,7%).§¸ng quan t©m h¬n c¶ cßn cã nhiÒu vïng, gia ®×nh ®ang cßn sö dông níc s«ng, hå, suèi, dïng lµm níc sinh ho¹t. NghÖ An lµ tØnh nghÌo vµ n»m trong khu vùc kh«ng mÊy thuËn lîi vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nªn ®· ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn viÖc ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ nhµ ë, ®iÖn, níc sinh ho¹t cho ngêi d©n. Nhng trong nh÷ng n¨m qua cïng c¸c dù ¸n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, xo¸ nhµ tranh tre dét n¸t, c¸c dù ¸n níc s¹ch 18 cña c¸c tæ chøc níc ngoµi tµi trî cïng sù nç lùc cña ngêi d©n mµ vÊn ®Ò trªn ®îc quan t©m ®óng møc. N¨m 2004 toµn tØnh ®· xo¸ ®îc 6831 nhµ tranh, tre, dét n¸t, t¹m bî. TØ lÖ d©n dïng níc s¹ch ®¹t 69,59% vµ gi¶m hé nghÌo suèng 13,21%. HiÖn nay, mét vÊn ®Ò cÇn ®îc quan t©m n÷a chÝnh lµ m«i trêng vµ « nhiÔm m«i trêng do con ngêi g©y ra. Råi con ngêi còng chÝnh lµ ®èi tîng ph¶i chÞu nh÷ng hËu qu¶ do m«i trêng « nhiÔm t¸c ®éng trë l¹i. 3.7 Tæng hîp c¸c chØ sè vÒ chÊt läng cuéc sèng d©n c ë ViÖt Nam, B¾c Trung Bé vµ NghÖ An n¨m 1999: 3.7.1 : ChØ sè HDI ( Human Development Index) : HDI lµ chØ så ®ùîc Liªn Hîp Quèc ¸p dông tõ ®Çu thËp niªn 90 trong thèng kª kinh tÕ – x· héi c¸c níc trªn thÕ giíi. Néi dung chØ sè nµy ®îc tæng hîp tõ ba chØ sè: -Tuæi thä trung b×nh cña d©n c. -Tû lÖ ngêi biÕt ch÷ vµ sè n¨m ®i häc trung b×nh. - B×nh qu©n GDP/ ngêi tÝnh theo ph¬ng ph¸p PPP (®ång gi¸ søc mua). ChØ sè HDI ph¶n ¸nh rë h¬n møc sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ cña ngêi d©n mçi níc, bao gåm c¶ mét sè yÕu tè chÊt lîng cuéc sèng (gi¸ c¶ thÞ trêng , an ninh - x· héi, m«i trêng, tinh thÇn, ®¹o lÝ…). B¶ng 4 :Mét sè chØ sè HDI cña ViÖt Nam , B¾c Trung Bé vµ NghÖ An n¨m 1999. ViÖt Nam C¸c chØ sè B¾c Bé Trung NghÖ An XÕ Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ p Gi¸ trÞ XÕp chØ sè chØ sè h¹n chØ sè h¹ng g -Tû lÖ nhËp häc cña 69,8 75,2 19 2 76,3 10 c¸c cÊp GD (%). -Tuæi thä ( N¨m). 70,9 70,2 6 70,6 31 -Tû lÖ biÕt ch÷ cña 90,3 ngêi lín(%). 91,3 3 92,8 19 - GDP/ ngêi (triÖu 5221 ®ång/ ngêi/n¨m). 2653 7 2639 40 GDP/ngêi (PPP,USD). 939 7 940 42 - ChØ sè tuæi thä 0,83 b×nh qu©n. 0,86 2 0,87 17 - ChØ sè gi¸o dôc. 0,76 0,75 5 0,76 30 - ChØ sè GDP. 0,49 0,37 7 0,37 40 - HDI. 0,696 0,662 5 0,669 25 1860 Nguån : B¸o c¸o ph¸t triÓn con ngêi ViÖt Nam 2001 3.7.2: ChØ sè HPI ( ChØ sè nghÌo khæ tæng hîp ) n¨m 1999: HPI lµ chØ sè ®o sù thiÕu thèn, bÇn hµn hay kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o ®îc ba khÝa c¹nh c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn con ngêi . B¶ng 5: Mét sè chØ sè vÒ HPI cña ViÖt Nam , B¾c Trung Bé, NghÖ An n¨m 1999. B¾c Trung Bé NghÖ An ChØ sè XÕp h¹ng ChØ sè XÕ p h¹n g - - 31 31 Tû lÖ ngêi kh«ng kú väng 9,7 sèng ®Õn tuæi 40(%). 10,5 5 11,7 18 Tû lÖ mï ch÷ cña ngêi tr9,7 ëng thµnh(%). 8,7 3 7,2 17 C¸c chØ sè XÕp h¹ng HPI. ViÖt Nam - 20