Mô tả:
Chăm sóc bệnh nhân tai biến mạch máu não
Chăm sóc bệnh nhân
tai biến mạch máu não
Ths Nguyễn Thanh Bình
Bộ môn Thần kinh- ĐH Y Hà nội
Định nghĩa
Là một hội chứng thiếu sót chức năng não khu
trú hơn là lan toả, xẩy ra đột ngột, tồn tại quá
24 giờ hoặc tử vong trong vòng 24 giờ, loại trừ
nguyên nhân sang chấn não.
Phân loại
-
-
Xuất huyết não: vỡ mạch
Nhồi máu não: tắc mạch
Xuất huyết dưới nhện
Viêm tắc tĩnh mạch não
Các yếu tố nguy cơ: THA, ĐTĐ, tăng lipid máu,
tăng acid uric, dị dạng mạch máu não, bệnh về máu,
xơ vữa động mạch, bệnh lí van tim (cục máu đông từ
tim lên gây tắc mạch), tiến sử hút thuốc lá, uống
rượu…
Triệu chứng
-
-
-
-
Hôn mê (±),
Liệt nửa người, liệt mặt cùng bên hoặc khác
bên.
Phản xạ gân xương giảm hoặc mất bên liệt,
Babinski/Hoffmann (+).
Thất ngôn, liệt hầu họng.
Rối loạn cơ tròn,
Rối loạn dinh dưỡng: loét.
Điều trị
- Điều trị dự phòng: yếu tố nguy cơ.
- Khi có TBMMN: Điều trị sớm (24h đầu).
+ Duy trì chức năng sống
+ Chăm sóc tích cực
- Phòng chống TBMMN tái phát.
Chăm sóc
1.
2.
3.
4.
5.
Mục đích
Ngăn chặn tử vong do đột quỵ
Duy trì hô hấp, tuần hoàn, bài tiết.
Ngăn ngừa biến chứng.
PHCN, hạn chế di chứng.
GDSK và các biện pháp tự theo dõi, chăm
sóc cho gia đình BN.
Chăm sóc
Nhận định tình trạng
-
Tình trạng cấp cứu : Đánh giá các dấu hiệu
sinh tồn.
- Hỏi và khám bệnh.
Chăm sóc
Lập kế hoạch chăm sóc
1.
Theo dõi dấu hiệu sinh tồn
2.
Thực hiện y lệnh của bác sỹ
3.
Vệ sinh thân thể
4.
Phòng và chống loét
5.
Nuôi dưỡng
6.
PHCN, hạn chế di chứng
7.
GDSK, hướng dẫn chăm sóc và luyện tập
Chăm sóc
1. Theo dõi dấu hiệu sinh tồn:
-
HA, nhịp tim, nhịp thở, nước tiểu
-
Cách thức theo dõi: tần suất theo dõi
-
Báo cáo đầy đủ và chính xác, kịp thời
Chăm sóc
2. Thực hiện y lệnh:
-
Thuốc: thời gian dùng thuốc, đường dùng
-
Xét nghiệm: chọc dò tuỷ sống
điện tim, điện não
Chăm sóc
3. Vệ sinh thân thể và chăm sóc các cơ quan:
- Vệ sinh răng miệng, lau người: 2-3 lần/ngày
- Thay ga, quần áo: ≥ 1 lần/ngày
- Tắm, gội đầu 3 ngày/lần
- BN hôn mê, có sonde tiểu, chọc tuỷ sống: CS theo
quy trình kỹ thuật
- Vỗ rung vùng ngực, lưng long đờm, tăng
cường tuần hoàn ngoại biên
Chăm sóc
4. Phòng chống loét:
- Nằm đệm nước hoặc giữ ga giường khô, không
có nếp nhăn, trở mình cho BN 2h/lần
- Điều trị vết trợt ngay
- Cắt lọc, làm sạch và băng vết loét hoại tử
- Đảm bảo dinh dưỡng: 1-1,5g protid/kg/ngày
30-50 calo/kg/ngày
Chăm sóc
5. Nuôi dưỡng:
- Nước uống hàng ngày:
Vnv = Vnt + (300+500ml) – Vdt
- Ăn:
+ Ăn nhiều bữa trong ngày
+ Bổ sung vitamin nhóm A, B, C
+ Chế biến TA đảm bảo vệ sinh, cân đối khẩu
phần: Protid/Lipid/Glucid = 1:1:4
Chăm sóc
6. Phục hồi chức năng, hạn chế di chứng:
- Càng sớm càng tốt
-
Tập PHCN và hướng dẫn cho BN
-
Đề phòng biến chứng viêm tắc tĩnh mạch:
sưng, nóng đỏ vùng da ở tay, chân
- Xem thêm -