KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o----------------------------------------------------------
Më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi:
1.1. Nghiªn cøu t¸c phÈm díi gãc ®é ng«n ng÷ lµ xu híng
nghiªn cøu phæ biÕn hiÖn nay. Th«ng qua ph¬ng tiÖn hµnh
chøc ng«n ng÷, ®éc gi¶ cã thÓ n¾m ®îc b¶n chÊt vÊn ®Ò bëi
t¸c phÈm v¨n häc lµ mét hÖ thèng ký hiÖu, cã tæ chøc riªng
hay bé cÊu tróc ë d¹ng chØnh thÓ. §i vµo t×m hiÓu t¸c phÈm
chóng ta
lÜnh héi ®îc phong c¸ch t¸c gi¶ th«ng qua ph¬ng
tiÖn ng«n ng÷: Tõ ng÷, c©u v¨n vµ c¸ch tæ chøc v¨n b¶n. Híng nghiªn cøu nµy lµm cho ®èi tîng nghiªn cøu ng«n ng÷ häc
ngµy cµng phong phó, hoµn thiÖn h¬n.
1.2. MÊy n¨m gÇn ®©y, nhÞp bíc víi sù ®æi míi cña t×nh
h×nh ®Êt níc, v¨n häc níc ta còng cã nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ,
®Æc biÖt lµ ë thÓ lo¹i truyÖn ng¾n. Mét nÐt ®Æc biÖt cña
truyÖn ng¾n h«m nay lµ sù xuÊt hiÖn ®«ng ®¶o, tù tin cña
c¸c c©y bót trÎ nhÊt lµ c¸c c©y bót n÷. Vâ ThÞ H¶o nãi: "C¶m
xóc s¸ng t¹o truyÖn ng¾n cã chung tÇn sè víi c¶m xóc n÷
tÝnh: Sù loÐ s¸ng, sù thÊt thêng, tÝnh thêi kh¾c, sù dÉn d¾t
tuyÖt diÖu cña mÉn c¶m b¶n n¨ng..." (V¨n nghÖ Qu©n ®éi
th¸ng 3 n¨m 1994). Cã thÓ ra ®©y c¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu nh
NguyÔn ThÞ Thu HuÖ, Vâ ThÞ H¶o, Phan ThÞ Vµng Anh, Ph¹m
S«ng Hång... Trong v¨n ®µn ®ã NguyÔn ThÞ Thu HuÖ næi lªn
nh mét hiªn tîng l¹, míi mÎ vµ ®éc ®¸o, hÊp dÉn ngêi ®äc ë
chÝnh tÝnh n÷ cña m×nh, víi giäng v¨n l¹nh lïng nhng l¹i chøa
nçi niÒm c¶m th¬ng cho sè phËn con ngêi. ChÝnh v× thÕ Thu
HuÖ ®· ®¹t ®îc nh÷ng gi¶i thëng rÊt cao.
KÕt qu¶ nµy ®· kh¼ng ®Þnh mét tµi n¨ng, mét c©y bót
cã nghÒ trong viÖc ph¶n ¸nh vµ t¸i hiÖn hiÖn thùc. Thu HuÖ
-1-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------®· trë thµnh mét nhµ v¨n thùc thô, mét g¬ng mÆt tiªu biÓu
cña “ThÕ hÖ thø t” trong v¨n ®µn v¨n häc ViÖt Nam. V¨n chÞ
cã nh÷ng c¶m xóc ®Çy chÊt n÷ tÝnh, ®»m th¾m t×nh ngêi
víi giäng ®iÖu rÊt ®a d¹ng vµ nh÷ng thñ ph¸p nghÖ thuËt
®éc ®¸o, c¸ch kÓ chuyÖn duyªn d¸ng hÊp dÉn. §iÒu nµy
khiÕn cho truyÖn cña Thu HuÖ cã søc hót kú l¹. Kim Dung
nhËn xÐt: "V¨n tµi cña chÞ mÊy cã ai theo kÞp" (V¨n nghÖ
Qu©n ®éi th¸ng 11 n¨m 1994). §iÒu ®ã thËt kh«ng sai víi
nh÷ng thµnh c«ng mµ t¸c gi¶ trÎ nµy gÆt h¸i ®îc.
1.3. TruyÖn ng¾n cña Thu HuÖ ®· ®îc mét sè nhµ nghiªn
cøu phª b×nh quan t©m. Tuy nhiªn tiÕp cËn t¸c phÈm cña chÞ
hä míi chØ dõng l¹i ë ®é mét bµi kh«ng qu¸ 5 trang. T×m hiÓu
truyÖn ng¾n cña Thu HuÖ tõ gãc ®é ng«n ng÷ ®ang ®îc
quan t©m v× riªng ë ®iÓm nh×n nµy, NguyÔn ThÞ Thu HuÖ
trong mét chõng mùc nµo ®ã tiªu biÓu cho xu híng cã sù s¸ng
t¹o trong c¸ch viÕt. Trong ®ã ®¸ng chó ý lµ c¸ch dïng c¸c
kiÓu c©u ®Æc biÖt, t¸ch thµnh phÇn ra thµnh nh÷ng c©u
riªng. V× vËy, chóng t«i ®· chän ®Ò tµi: "C©u t¸ch biÖt
trong truyÖn ng¾n cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ" víi hy väng
gãp phÇn t×m hiÓu phong c¸ch truyÖn ng¾n cña c©y bót trÎ
nµy. Tõ ®ã gãp thªm t liÖu ®i s©u vµo gi¶ng d¹y, häc tËp
truyÖn ng¾n ViÖt Nam sau n¨m 1975.
2. §èi tîng vµ nhiÖm vô nghiªn cøu:
2.1. §èi tîng:
NguyÔn ThÞ Thu HuÖ lµ c©y bót trÎ tiªu biÓu cña nÒn v¨n
häc hiÖn ®¹i sau n¨m 1975. Cho ®Õn nay chÞ ®· cã trªn 50
t¸c phÈm ®îc in trong c¸c tËp truyÖn: “C¸t ®îi” (NXB Hµ Néi,
H.1992), “HËu thiªn ®êng” (NXB Héi nhµ v¨n, H. 1995), “Phï
thuû” (NXB V¨n häc, H.1997), “21 truyÖn ng¾n NguyÔn ThÞ
-2-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------Thu HuÖ” (NXB Héi nhµ v¨n, H.2001), “37 truyÖn ng¾n
NguyÔn ThÞ Thu HuÖ” (NXB Héi nhµ v¨n, H.2004), vµ mét sè
t¸c phÈm in chung trong c¸c tËp truyÖn chän läc nh: "Hoµng
h«n mµu cá óa" trong “TruyÖn ng¾n c¸c t¸c gi¶ n÷ tuyÓn
chän 1945-1995” (NXB V¨n häc, H.1995), "Mïa thu vµng rùc rì"
trong “TruyÖn ng¾n 2001” (NXB Héi nhµ v¨n, H.2002).
Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy chóng t«i chØ tËp trung t×m
hiÓu, nghiªn cøu c©u t¸ch biÖt trong truyÖn ng¾n cña NguyÔn
ThÞ Thu HuÖ qua tËp “37 truyÖn ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ”
(NXB Héi nhµ v¨n, H.2004).
2.2. NhiÖm vô:
§Ò tµi híng tíi 2 nhiÖm vô chÝnh sau:
-
T×m hiÓu c¸c kiÓu lo¹i c©u t¸ch biÖt trong truyÖn
ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ .
- T×m hiÓu ®Æc ®iÓm t¸ch c©u vµ gi¸ trÞ cña c©u t¸ch
biÖt trong truyÖn ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ .
3. LÞch sö vÊn ®Ò:
NguyÔn ThÞ Thu HuÖ b¾t ®Çu ®îc ®éc gi¶ yªu mÕn tõ
khi cã t¸c phÈm “HËu thiªn ®êng” in trªn T¹p chÝ v¨n nghÖ
Qu©n ®éi th¸ng 9 n¨m 1993. Tuy r»ng tríc ®ã Thu HuÖ ®· ®îc gi¶i, song cha ®Ó l¹i nhiÒu dÊu Ên n¬i ®éc gi¶. §Õn cuéc thi
truyÖn ng¾n cña T¹p chÝ Qu©n ®éi 1992-1994, NguyÔn ThÞ
Thu HuÖ chît næi lªn nh mét ng«i sao s¸ng trªn v¨n ®µn. Tuy
r»ng sè lîng t¸c phÈm cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ cha ph¶i lµ
nhiÒu nhng ®ãng gãp cña chÞ kh«ng ph¶i lµ nhá. Nh÷ng s¸ng
t¸c cña chÞ ®· ®Ó l¹i nh÷ng gi¸ trÞ ®¸ng kÓ kh¼ng ®Þnh vÞ
trÝ cña chÞ trong lßng b¹n ®äc. Tíi nay NguyÔn ThÞ Thu HuÖ
®· cã 4 tËp truyÖn ng¾n vµ mét sè t¸c phÈm in chung.
-3-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------Ghi nhËn sù thµnh c«ng Êy cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ ®·
cã rÊt nhiÒu bµi phª b×nh, nhËn xÐt trªn kh¾p c¸c b¸o chÝ
®Æc biÖt tõ sau 5 truyÖn ng¾n dù thi cña chÞ ®îc in. Bµi viÕt
®Çu tiªn cã thÓ kÓ ra ®©y lµ bµi cña Ph¹m Hoa trªn T¹p chÝ
v¨n nghÖ Qu©n ®éi th¸ng 5 n¨m 1993 nh©n ®äc tËp “C¸t
®îi”. GÇn ®©y nhÊt cã bµi viÕt cña Xu©n Cang: “NguyÔn ThÞ
Thu HuÖ nhµ v¨n cña nh÷ng vËn bØ” trong “T¸m ch÷ hµ l¹c
vµ quü ®¹o ®êi ngêi”(NXB V¨n ho¸ th«ng tin, H.2000). Tuy
r»ng cha cã nhiÒu nhng r¶i r¸c trªn c¸c b¸o chÝ lµ nh÷ng nhËn
xÐt vÒ truyÖn ng¾n dù thi cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ. §iÒu ®ã
chøng tá NguyÔn ThÞ Thu HuÖ lµ mét c©y bót s¾c s¶o vµ
thµnh c«ng bëi chÞ ®· thu hót ®îc sù chó ý cña giíi phª b×nh
b¸o chÝ.
Trong c¸c bµi phª b×nh nhËn xÐt ®ã, ®¸ng chó nhÊt lµ
bµi viÕt cña:
- Bïi ViÖt Th¾ng: “ T¶n m¹n vÒ nh÷ng truyÖn ng¾n cña
nh÷ng c©y bót trΔ (B¸o V¨n nghÖ sè 43 n¨m 1993).
- §oµn ThÞ §Æng H¬ng: “ Nh÷ng ng«i sao níc m¾t” ( V¨n
nghÖ trÎ th¸ng 3/ 1996).
- Xu©n Cang “NguyÔn ThÞ Thu HuÖ nhµ v¨n cña nh÷ng
bËn bØ” trong s¸ch “T¸m ch÷ hµ l¹c vµ quü ®¹o ®êi ngêi”
(NXB V¨n ho¸ th«ng tin, H.2000).
Nãi chung nh÷ng ®¸nh gi¸ cña c¸c t¸c gi¶ cã vÞ trÝ trong
giíi nghiªn cøu phª b×nh vÒ truyÖn ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ
cßn Ýt vµ viÖc nghiªn cøu ®ã ®ang dõng l¹i ë ph¬ng diÖn lý
luËn v¨n häc. Vµ ®Æc biÖt h¬n n÷a nh÷ng bµi viÕt ®ã míi chØ
dõng l¹i ë c¸ch c¶m nhËn “s¬” ban ®Çu. GÇn ®©y mét sè luËn
v¨n, kho¸ luËn còng ®· t×m hiÓu ®Æc ®iÓm truyÖn ng¾n
NguyÔn ThÞ Thu HuÖ. Tuy nhiªn, vÒ kiÓu c©u t¸ch biÖt trong
-4-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------truyÖn ng¾n cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ cha cã mét c«ng tr×nh
nµo nghiªn cøu mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ hÖ thèng.
Lµ ®éc gi¶ yªu thÝch truyÖn ng¾n cña chÞ, chóng t«i
kh«ng muèn chØ c¶m nhËn truyÖn cña chÞ ë møc ®é ban ®Çu
mµ cßn mong muèn nghiªn cøu s©u t¸c phÈm cña chÞ ®Ó
nh×n nhËn sù ®ãng gãp cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ ®èi víi ng«n
ng÷ d©n téc vµ xu híng viÕt truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i.
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
Trong luËn v¨n nµy chóng t«i sö dông mét sè ph¬ng ph¸p
sau:
4.1. Ph¬ng ph¸p thèng kª:
§Ò tµi thèng kª c¸c kiÓu lo¹i c©u t¸ch biÖt trong “37
truyÖn ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ “.
4.2. Ph¬ng ph¸p miªu t¶:
§Ò tµi ®i s©u vµo miªu t¶ c¸c kiÓu lo¹i c©u t¸ch biÖt ®Ó
chØ ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña mçi kiÓu lo¹i.
4.3. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp:
Trªn c¬ së kh¶o s¸t, thèng kª, miªu t¶ chóng t«i sö dông
ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp nh c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó
thÊy ®îc hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña lo¹i c©u t¸ch biÖt.
4.4. Ph¬ng ph¸p so s¸nh:
So s¸nh c¸ch viÕt c©u cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ víi mét
sè t¸c gi¶ cïng thêi ®Ó thÊy ®îc sù s¸ng t¹o cña chÞ trong viÖc
tæ chøc c©u v¨n.
5. C¸i míi cña ®Ò tµi:
§©y lµ ®Ò tµi ®Çu tiªn t×m hiÓu mét c¸ch t¬ng ®èi ®Çy
®ñ kiÓu lo¹i c©u t¸ch biÖt trong truyÖn ng¾n Thu HuÖ. Tõ ®ã
-5-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------chØ ra hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn sö dông còng nh gi¸ trÞ nghÖ
thuËt mµ c©u t¸ch biÖt mang l¹i.
-6-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------Néi dung
Ch¬ng 1:
Giíi ThuyÕt Chung VÒ VÊn §Ò C©u
1.1. §Þnh nghÜa c©u:
Tõ tríc ®Õn nay ®· cã nhiÒu nhµ nghiªn cøu, nhiÒu tµi
liÖu ®a ra nh÷ng ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ c©u, ®Õn møc
khã lßng thèng kª ®Çy ®ñ ®îc. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu
®Ò tµi, chóng t«i quan t©m ®Õn mét sè ®Þnh nghÜa sau:
Cã ®Þnh nghÜa chung cho mäi ng«n ng÷, ch¼ng h¹n:
Tõ thÕ kû III- II tríc c«ng nguyªn, AlÕcx¨ng®ri ®· nªu ®Þnh
nghÜa: "C©u lµ sù tæng hîp cña c¸c tõ biÓu thÞ mét t tëng
trän vÑn". §Õn nay ®Þnh nghÜa nµy cßn kh¸ phæ biÕn. Cßn
Aristote cho r»ng: "C©u lµ ©m phøc hîp cã ý nghÜa ®éc lËp
mµ mçi bé phËn trong ®ã cã ý nghÜa ®éc lËp" (DÉn theo §ç
ThÞ Kim Liªn-7, Tr. 100).
§èi víi c©u tiÕng ViÖt cã nh÷ng ®Þnh nghÜa sau:
Trong cuèn “CÊu t¹o tiÕng ViÖt” (1973), Hå Lª cho r»ng:
"C©u lµ tõ hoÆc chuçi tõ ®îc t×nh th¸i ho¸ b»ng mét ®¬n vÞ
ph¸t ng«n cã tÝnh ®éc lËp".
Hoµng Ngäc PhiÕn trong “Ng÷ ph¸p tiÕng ViÖt” -1978
®Þnh nghÜa: "Víi t c¸ch lµ ®¬n vÞ bËc cao cña hÖ thèng c¸c
®¬n vÞ ng«n ng÷, c©u lµ mét ng÷ tuyÕn ®îc hoµn thµnh vÒ
ng÷ ph¸p vµ vÒ ng÷ nghÜa víi mét ng÷ ®iÖu theo quy t¾c
cña mét ng«n ng÷ nhÊt ®Þnh, lµ ph¬ng diÖn ®Ó biÓu ®¹t t tëng, th¸i ®é cña ngêi nãi víi hiÖn thùc".
-7-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------S¸ch “Ng÷ ph¸p tiÕng ViÖt” (Uû ban KHVN, 1983) ®Þnh
nghÜa: "C©u lµ ®¬n vÞ dïng tõ hay ®óng h¬n lµ dïng ng÷ mµ
cÊu t¹o nªn trong qu¸ tr×nh t duy, th«ng b¸o. Nã cã cÊu t¹o
ng÷ ph¸p mang néi dung th«ng b¸o vµ cã thÓ sö dông ®éc lËp
trong lêi nãi".
§inh Träng L¹c vµ Lª Xu©n Th¹i cho r»ng: "C©u lµ lêi nãi
diÔn ®¹t mét ý t¬ng ®èi trän vÑn". ( Sæ tay tiÕng ViÖt THPTNXB Hµ Néi, H.1994).
DiÖp Quang Ban trong cuèn “Ng÷ ph¸p tiÕng ViÖt”,1996
®Þnh nghÜa: "C©u lµ ®¬n vÞ cña nghiªn cøu ng«n ng÷ cã
cÊu t¹o ng÷ ph¸p bªn trong vµ bªn ngoµi tù lËp vµ ng÷ ®iÖu
kÕt thóc, mang mét ý nghÜa t¬ng ®èi trän vÑn hay th¸i ®é,
sù ®¸nh gi¸ cña ngêi nãi gióp h×nh thµnh vµ biÓu hiÖn,
truyÒn ®¹t t tëng vµ t×nh c¶m. C©u ®ång thêi lµ ®¬n vÞ
th«ng b¸o nhá nhÊt b»ng ng«n ng÷".
Trong gi¸o tr×nh “Ng÷ ph¸p tiÕng ViÖt”, 2002 §ç ThÞ Kim
Liªn ®· ®Þnh nghÜa: "C©u lµ ®¬n vÞ dïng tõ ®Æt ra trong
qu¸ tr×nh suy nghÜ ®îc g¾n víi ng÷ c¶nh nhÊt ®Þnh nh»m
môc ®Ých th«ng b¸o hay thÓ hiÖn th¸i ®é ®¸nh gi¸. C©u cã
cÊu t¹o ng÷ ph¸p ®éc lËp vµ cã ng÷ ®iÖu kÕt thóc".
1.2. §Æc ®iÓm c©u:
1.2.1. C©u cã chøc n¨ng th«ng b¸o:
C©u kh«ng ph¶i lµ cã s½n nh tõ mµ ®îc thµnh lËp khi
con ngêi vËn dông ng«n ng÷ ®Ó t duy nh»m môc ®Ých giao
tiÕp hay bµy tá th¸i ®é. ChÝnh v× vËy c©u ph¶i chøc n¨ng
th«ng b¸o. Chøc n¨ng th«ng b¸o cña c©u ®îc thÓ hiÖn:
- C©u mang néi dung th«ng tin.
-8-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------- C©u ®îc dïng ®Ó bµy tá c¶m xóc, thÓ hiÖn th¸i t×nh
c¶m.
- C©u ®îc dïng ®Ó t¸c ®éng ®Õn hµnh ®éng, nhËn thøc
cña ngêi nghe.
1.2.2. C©u cã cÊu t¹o ng÷ ph¸p ®éc lËp:
C©u cã cÊu t¹o ng÷ ph¸p ®éc lËp thÓ hiÖn ë chç c©u thêng cã cÊu tróc C -V. Ngoµi ra c©u cßn cã cÊu tróc ®Æc biÖt,
cã mét thµnh phÇn hay cßn gäi lµ c©u ®¬n phÇn.
1.2.3. C©u cã ng÷ ®iÖu kÕt thóc:
C©u bao giê còng cã ng÷ ®iÖu kÕt thóc c©u. §i kÌm víi
ng÷ ®iÖu kÕt thóc c©u thêng cã c¸c yÕu tè t×nh th¸i ®¸nh
dÊu kÕt thóc c©u nh: µ, , nhØ, nhÐ... ViÖc nghiªn cøu ng÷
®iÖu cÇn ph¶i ®îc xem xÐt trong ho¹t ®éng lêi nãi. Trªn h×nh
thøc ch÷ viÕt cã thÕ sö dông
nh÷ng dÊu c©u t¬ng øng nh
dÊu chÊm (.), dÊu hái(?).
1.2.4. C©u ®îc g¾n víi ng÷ c¶nh nhÊt ®Þnh:
Víi t c¸ch lµ ®¬n vÞ cña hÖ thèng ng«n ng÷, c©u ®îc sö
dông víi môc ®Ých giao tiÕp gi÷a con ngêi víi con ngêi trong x·
héi. V× vËy c©u bao giê còng g¾n víi mét kh«ng gian, thêi
gian cô thÓ. Mçi c©u l¹i ®óng trong hoµn c¶nh nµy nhng l¹i sai
trong hoµn c¶nh kh¸c, thËm chÝ trë nªn ngí ngÈn g©y cêi.
13. Thµnh phÇn cña c©u:
1.3.1.Thµnh phÇn c©u:
Thµnh phÇn c©u ®îc hiÓu lµ
nh÷ng thµnh tè tham gia
cÊu t¹o c©u. §ã lµ nh÷ng bé phËn ®îc x©y dùng dùa trªn
nh÷ng mèi quan hÖ vÒ ý nghÜa vµ vÒ ng÷ ph¸p trong mét
ng«n ng÷ nhÊt ®Þnh.
-9-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------1.3.2. C¨n cø ®Ó ph©n chia thµnh phÇn c©u:
1.3.2.1. C¨n cø vµo h×nh thøc có ph¸p:
- Dùa vµo sù ph©n bè c¸c thµnh tè trªn bÒ mÆt cÊu tróc
tuyÕn tÝnh.
VÝ dô: + C¬m nÊu råi. “ C¬m” ®øng tríc ®éng tõ lµ chñ
ng÷ .
+ T«i nÊu c¬m råi. “C¬m” ®øng sau ®éng tõ lµ bæ
ng÷.
- Dùa vµo mèi liªn hÖ gi÷a c¸c thµnh tè ®îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së ph¬ng tiÖn liªn kÕt ng÷ ph¸p: Quan hÖ tõ, phã tõ,
ng÷ ®iÖu.
VÝ dô:
+ V× trêi ma nªn t«i nghØ häc. §©y lµ c©u ghÐp
chÝnh phô (cã quan hÖ tõ).
+ Trêi ma, t«i nghØ häc. §©y lµ c©u ghÐp kh«ng cã
quan hÖ tõ.
1.3.2.2. C¨n cø vµo ý nghÜa ng÷ ph¸p:
VÝ dô:
+ H¹nh häc giái
+ H¹nh häc bµi.
NÕu c¨n cø vµo h×nh thøc th× chøc n¨ng cña “giái” vµ “
bµi” cña hai c©u trªn lµ nh nhau v× ®øng sau ®éng tõ nhng
xÐt vÒ ý nghÜa kh¸i qu¸t th× kh¸c nhau. (Häc) giái chØ ®Æc
trng cña hµnh ®éng. (Häc) bµi chØ ®èi tîng cña hµnh ®éng.
V× vËy giái lµ bæ ng÷ c¸ch thøc, cßn bµi lµ bæ ng÷ ®èi tîng.
V× vËy khi ph©n tÝch thµnh phÇn c©u ph¶i dùa vµo
h×nh thøc - ng÷ nghÜa.
1.3.3. Thµnh phÇn c©u trong tiÕng ViÖt:
-10-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------1.3.3.1. Thµnh phÇn chÝnh:
Thµnh phÇn chÝnh cña c©u gåm: Chñ ng÷, vÞ ng÷.
1.3.3.2. Thµnh phÇn phô cña c©u:
Bªn c¹nh thµnh phÇn chÝnh, c©u cßn cã c¸c thµnh phÇn
phô ®Ó bæ sung ý nghÜa cho c¸c thµnh ph©n chÝnh nh:
Tr¹ng ng÷, t×nh th¸i ng÷, gi¶i thÝch ng÷, liªn ng÷, ®Ò ng÷.
1.4. Ph©n lo¹i c©u:
C©u ®îc chia thµnh 2 lo¹i: C©u ®¬n vµ C©u ghÐp.
1.4.1. C©u ®¬n:
1.4.1.1. C©u ®¬n b×nh thêng:
Lµ lo¹i c©u cã 2 thµnh phÇn chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ g¾n bã
chÆt chÏ víi nhau th«ng qua mèi quan hÖ ng÷ ph¸p C - V vµ
t¹o nªn mét chØnh thÓ thèng nhÊt.
C©u ®¬n 2 thµnh phÇn chiÕm vÞ trÝ trung t©m trong
viÖc m« pháng ng÷ ph¸p vÒ c©u. Nã ®îc lµm c¬ së cho
nh÷ng kiÓu c©u cã cÊu t¹o lín h¬n nh c©u ®¬n më réng nßng
cèt, c©u ghÐp.
1.4.1.2. C©u ®¬n ®Æc biÖt:
C©u ®¬n ®Æc biÖt lµm thµnh mét tõ hoÆc mét côm tõ
(côm danh, côm ®éng, côm tÝnh).
C©u ®¬n ®Æc biÖt ®îc ph©n lµm 2 nhãm chÝnh: C©u
®¬n ®Æc biÖt do danh tõ (côm danh tõ) ®¶m nhiÖm vµ c©u
®¬n do vÞ tõ ®¶m nhiÖm.
1.4.2. C©u ghÐp:
C©u ghÐp gåm 2 hoÆc h¬n 2 kÕt cÊu C - V t¹o nªn
(hoÆc 2 trung t©m vÞ ng÷ tÝnh) trë lªn. Trong ®ã C - V nµy
-11-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------kh«ng bao hµm C - V kia. Gi÷a chóng lu«n cã mèi quan hÖ
g¾n bã chÆt chÏ thµnh mét hÖ thèng vÒ ý nghÜa.
1.5. Xung quanh vÊn ®Ò vÒ c©u t¸ch biÖt:
1.5.1. Quan niÖm vÒ c©u t¸ch biÖt.
Trong v¨n b¶n cã mét lo¹i c©u kh¸ ®Æc biÖt. Ch¼ng
h¹n:
(1). Chµng chØ cã mét m×nh. Ngµy còng cã mét m×nh.
§ªm còng mét
m×nh.( NguyÔn Huy
ThiÖp)
(2). Ngµy cßn ë chiÕn trêng anh viÕt kh¸ nhiÒu. Nh÷ng
bµi th¬ chøa chan t×nh c¶m. VÒ ®ång ®éi, vÒ mÑ, vÒ em.
(Phan ThÞ Vµng Anh)
(3). T«i ®øng dËy. Díi trêi ma. (NguyÔn Huy Tëng)
(4). TiÕng h¸t ngõng. C¶ tiÕng cêi. (Nam Cao)
(5). Bãng hä ng· vµo nhau. ë cuèi ®êng. ( NguyÔn ThÞ
Thu HuÖ).
ë c¸c VÝ dô trªn mçi VÝ dô gåm cã 2 c©u trong ®ã cã mét
c©u b×nh thêng cßn mét c©u cã cÊu t¹o ý nghÜa vµ quan hÖ
kh¸c víi c©u kia.
Tõ tríc tíi nay giíi nghiªn cøu ViÖt ng÷ cã nhiÒu ý kiÕn
kh¸c nhau vÒ kiÓu c©u nµy. NguyÔn L©n (1970) quan niÖm:
"Cã thÓ cã c©u chØ cã mét tõ nhng tõ Êy ph¶i lµ mét vÞ ng÷".
Cßn nh÷ng trêng hîp kh¸c, t¸c gi¶ cho r»ng: "ChØ hoÆc lµ
nh÷ng tr¹ng tõ, nh÷ng th¸n tõ hoÆc lµ nh÷ng bæ ng÷ hoÆc
n÷a lµ c¸ch viÕt ®Æc biÖt cña mét sè nhµ v¨n v× ngô ý riªng
nªn kh«ng muèn theo quy t¾c ng÷ ph¸p. Kh«ng thÓ coi nh÷ng
tõ hoÆc nhãm tõ Êy lµ c©u, v× nÕu t¸ch chóng ra khái v¨n
-12-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------b¶n th× chóng kh«ng biÓu thÞ ®îc ý nghÜa cña ngêi viÕt hay
ngêi nãi".
NhiÒu nhµ nghiªn cøu l¹i cã c¸ch nh×n nhËn kh¸c. DiÖp
Quang Ban (1992) gäi nh÷ng trêng hîp nªu trªn lµ "biÕn thÓ díi
bËc cña c©u (c©u díi bËc) cã vÞ ng÷ l©m thêi". TrÇn Ngäc
Thªm gäi ®©y lµ "ng÷ trùc thuéc" cã liªn kÕt hiÖn diÖn håi
qui. §inh Träng L¹c vµ Lª Xu©n Th¹i (1994) nh×n nhËn hiÖn tîng nµy lµ bé phËn t¸ch biÖt c©u "T¸ch biÖt lµ mét biÖn ph¸p
tu tõ cèt ë viÖc t¸ch mét c¸ch dông ý tõ mét cÊu tróc có ph¸p
th«ng thêng ra nhiÒu mét hay nhiÒu bé phËn biÖt lËp. VÒ mÆt
ng÷ ®iÖu, t¸ch ra b»ng mét chç ng¾t (trªn ch÷ viÕt lµ mét
dÊu chÊm). Bé phËn t¸ch biÖt ®îc t¹o nªn bëi mét thµnh phÇn
c©u ®· ®îc t¸ch biÖt vÒ nßng cèt". Phan MËu C¶nh vµ §ç ThÞ
Kim Liªn còng xem ®©y lµ mét bé phËn t¸ch biÖt c©u.
Nh vËy, vÒ c©u t¸ch biÖt cã rÊt nhiÒu ý kiÕn, quan niÖm
kh¸c nhau. Chóng t«i cho r»ng ®©y lµ kiÓu c©u ®Æc biÖt ®îc
t¸ch ra tõ c©u c¬ së nh»m
môc ®Ých tu tõ häc. Kh¶o s¸t
truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i ®Æc biÖt lµ truyÖn ng¾n nh÷ng c©y
bót trÎ nh NguyÔn ThÞ Thu HuÖ th× sè lîng c©u t¸ch biÖt
chiÕm mét tØ lÖ kh¸ cao so víi c¸c lo¹i c©u kh¸c trong v¨n
b¶n. §©y h¼n kh«ng ph¶i lµ hiÖn tîng ngÉu nhiªn, cµng kh«ng
ph¶i lµ hiÖn tîng sai ng÷ ph¸p mµ ®ã lµ dông ý nghÖ thuËt cña
nhµ v¨n. T×m
hiÓu kÜ h¬n vÒ cÊu tróc c©u trong truyÖn
ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ chóng ta sÏ thÊy râ h¬n ®iÒu ®ã.
1.5.2. §Æc ®iÓm c©u t¸ch biÖt:
1.5.2.1. VÒ cÊu t¹o:
C©u t¸ch biÖt cã mét thµnh tè (cã d¹ng mét tõ) hoÆc mét
kiÕn tróc më réng (cã d¹ng mét côm tõ chÝnh phô më réng
-13-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------tõng bËc) nhng cã thÓ ®a vÒ d¹ng tèi gi¶n chØ gåm mét thµnh
tè.
1.5.2.2. VÒ quan hÖ:
C©u t¸ch biÖt lµ mét thµnh phÇn cña c©u c¬ së ®îc t¸ch
ra, cã thÓ ®a nã vÒ cÊu tróc cña c©u c¬ së. Lo¹i c©u nµy cã
møc ®é phô thuéc cao nhÊt thiÕt ph¶i g¾n víi ng÷ c¶nh.
1.5.2.3. VÒ mÆt th«ng tin:
C©u t¸ch biÖt chØ cã phÇn b¸o lµ tiªu ®iÓm quan träng
cÇn ph¶i nhÊn m¹nh. §©y còng lµ lý do t¹o lËp vµ tån t¹i cña
lo¹i c©u nµy. C©u t¸ch biÖt cã nhiÒu t¸c dông khi ho¹t ®éng
trong v¨n b¶n.
1.5.2.4. VÒ mÆt ý nghÜa :
C©u t¸ch biÖt nãi chung kh«ng biÓu ®¹t mét ph¸n ®o¸n
mµ chØ x¸c minh, nhÊn m¹nh thªm nh÷ng chØ tiÕt cña ph¸n
®o¸n ®îc nªu ë ph¸t ng«n c¬ së.
Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cho thÊy sù kh¸c biÖt gi÷a
c©u t¸ch biÖt víi c©u tØnh lîc vµ c©u ®Æc biÖt mÆc dï vÒ
h×nh thøc hai lo¹i c©u nµy còng gièng cÊu t¸ch biÖt ë chç ®ã
lµ trong cÊu tróc c©u chØ cã mét thµnh tè.
C©u ®Æc biÖt kh«ng cã phÇn t¬ng tù trong cÊu tróc cña
c©u ®i tríc. NÕu muèn ®a nã vµo thµnh phÇn cÊu tróc cña
c©u ®i tríc th× ph¶i cã nh÷ng biÕn ®æi ®¸ng kÓ vÒ cÊu tróc.
Trong truyÖn ng¾n cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ chóng ta thÊy cã
sù xuÊt hiÖn cña cÊu tróc c©u ®Æc biÖt còng nh cÊu tróc c©u
t¸ch biÖt.
C©u tØnh lîc kh¸c c©u t¸ch biÖt ë chç chóng cã kh¶ n¨ng
®a vÒ d¹ng c©u song phÇn mét c¸ch hîp lý, cã tÝnh ®éc lËp,
biÓu ®¹t ph¸n ®o¸n, nh»m môc ®Ých tiÕt kiÖm. §ã lµ mét
-14-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------lo¹i c©u cã ®Æc ®iÓm, c¬ng vÞ riªng trong hÖ thèng c©u
®¬n phÇn tiÕng ViÖt.
1.5.3. §iÒu kiÖn vµ quy t¾c cña c©u t¸ch biÖt:
1.5.3.1. §iÒu kiÖn ®Ó t¸ch mét thµnh phÇn c©u thµnh mét
c©u riªng:
- ViÖc t¸ch c©u ph¶i cã môc ®Ých, cã dông ý, biÓu ®¹t
®îc mét néi dung th«ng tin nhÊt ®Þnh vµ cã t¸c dông tu tõ
häc. Nãi chung viÖc t¸ch c©u ph¶i t¹o ra mét ý nghÜa ng÷
dông nhÊt ®Þnh. DÊu chÊm cña c©u ph¶i mang gi¸ trÞ biÓu
c¶m, tu tõ.
- ViÖc t¸ch c©u ph¶i phï hîp víi phong c¸ch v¨n b¶n, hoµn
c¶nh giao tiÕp. Do nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ ý nghÜa cña c©u
t¸ch biÖt nªn biÖn ph¸p nµy chñ yÕu ®îc dïng trong v¨n b¶n
nghÖ thuËt. §èi víi c¸c lo¹i v¨n b¶n mang s¾c th¸i trung hoµ
®ßi hái tÝnh chuÈn mùc, tÝnh l«gic th× Ýt dïng biÖn ph¸p t¸ch
biÖt.
- ViÖc t¸ch c©u ph¶i dùa trªn c¬ së ng÷ ph¸p, ng÷
nghÜa. NÕu mét thµnh phÇn t¸ch ra kh«ng ®óng ng÷ ph¸p,
kh«ng ®óng l«gic, kh«ng cã gi¸ trÞ vÒ mÆt diÔn ®¹t vµ biÓu
c¶m th× kh«ng nªn t¸ch.
1.5.3.2. Quy t¾c t¹o c©u t¸ch biÖt:
- Khi ph¸t ng«n c¬ së cã mét hoÆc nhiÒu thµnh phÇn
cïng lo¹i th× cã thÓ t¸ch thµnh phÇn ®ång lo¹i thµnh c©u
riªng. ViÖc t¸ch ®ã ®¬ng nhiªn kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn
tÝnh ®óng ng÷ ph¸p vµ tÝnh ng÷ nghÜa cña c©u c¬ së.
- Cã thÓ t¸ch thµnh phÇn ®øng tríc hoÆc ®øng sau ph¸t
ng«n c¬ së miÔn lµ viÖc t¸ch ®ã cã gi¸ trÞ tu tõ häc.
-15-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------Nãi chung nh÷ng ®iÒu kiÖn hay quy t¾c cña c©u t¸ch
biÖt võa nªu chØ lµ nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ sö dông vµ tån t¹i
cña lo¹i c©u nµy. Môc ®Ých cña viÖc t¹o lËp c©u cuèi cïng lµ
lµm sao ý nghÜa cña c©u th«ng qua h×nh thøc biÖt lËp ®¹t
®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt.
1.5.4. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra liªn quan ®Õn c©u t¸ch biÖt:
1.5.4.1. C©u t¸ch biÖt vµ có ph¸p chuÈn mùc:
Trong ng«n ng÷ häc ngêi ta vÉn thõa nhËn cã lo¹i có ph¸p
chuÈn mùc dùa trªn nh÷ng c©u ®éc lËp vÒ néi dung, trän vÑn
vÒ h×nh thøc, dùa trªn thµnh phÇn nßng cèt chñ ng÷ - vÞ
ng÷. Chñ vÞ ®îc xem lµ kiÕn tróc c¬ b¶n cña c©u. Ngoµi
thµnh phÇn ®ã ra trong c©u cßn cã nh÷ng thµnh phÇn kh¸c.
Trong thùc tiÔn sö dông m« h×nh c©u chuÈn mùc ®îc rót
ra cha thÓ bao qu¸t hÕt mäi kiÓu c©u hÕt søc phong phó, ®a
d¹ng cña con ngêi. §©y lµ t×nh tr¹ng mµ cã ngêi ®· nhËn xÐt:
"Trong lêi nãi thùc chÊt hÇu nh bÊt kú tõ nµo còng cã thÓ xuÊt
hiÖn víi t c¸ch lµ c©u. VÒ nguyªn t¾c th× c©u cã thÓ sai vµ
kh«ng hoµn chØnh bao nhiªu còng ®îc". Nãi chung c©u trong
ho¹t ®éng giao tiÕp rÊt khã quy ph¹m vÒ mÆt h×nh thøc. Cã
thÓ xem c©u t¸ch biÖt lµ lo¹i c©u kh«ng thuéc có ph¸p kinh
®iÓn, có ph¸p chuÈn mùc mµ lµ nh÷ng biÕn thÓ cña có ph¸p
chuÈn mùc. §©y lµ lo¹i c©u ®îc t¹o ra do sù c¶i biÕn cÊu tróc
c©u b»ng ph¬ng ph¸p t¸ch thµnh phÇn.
Nh vËy ng÷ ph¸p trong nhµ trêng mét mÆt ph¶i trang bÞ
cho ngêi häc nh÷ng m« h×nh ®iÓn d¹ng vÒ c©u tiÕng ViÖt.
MÆt kh¸c cÇn ph¶i lµm cho ngêi häc hiÓu, lý gi¶i, vËn dông
nh÷ng biÕn d¹ng trong thùc tiÔn giao tiÕp sinh ®éng tøc ng«n
ng÷ trong tù nhiªn. Cã nh vËy viÖc nghiªn cøu ng«n ng÷ míi
-16-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------thùc sù xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn vµ cã t¸c dông thiÕt trong x·
héi.
1.5.4.2. C©u t¸ch biÖt vµ biÖn ph¸p tu tõ có ph¸p trong v¨n
b¶n:
§Ó t¹o ra hiÖu qu¶ giao tiÕp, nhÊt lµ trong v¨n b¶n nghÖ
thuËt ngêi ta thêng sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ vÒ ng÷ ©m,
vÒ tõ vùng vµ vÒ ng÷ ph¸p. BiÖn ph¸p tu tõ vÒ có ph¸p lµ
biÖn ph¸p thÓ hiÖn c¸c kiÓu c©u víi sù biÕn ®æi nhÊt ®Þnh
nh»m t¹o ra gi¸ trÞ biÓu c¶m cã t¸c dông nhÊn m¹nh, mang
tÝnh thÈm mü cao.
Nh vËy c©u t¸ch biÖt chÝnh lµ mét trong nh÷ng biÖn
ph¸p tu tõ có ph¸p. ViÖc t¹o ra nh÷ng c©u “lÖch chuÈn” ®·
t¹o ra mét gi¸ trÞ tu tõ thùc sù.
1.5.4.3. C©u t¸ch biÖt vµ dÊu chÊm c©u:
DÊu chÊm c©u(.) cã chøc n¨ng kÕt thóc mét c©u têng
thuËt khi c©u ®ã ®· trän vÑn vÒ néi dung vµ hoµn chØnh vÒ
cÊu t¹o. Trong v¨n b¶n víi nh÷ng trêng hîp ®· nªu ta cã thÓ
thÊy dÊu chÊm
c©u ë ®©y chØ t¬ng ®¬ng víi dÊu phÈy.
Ng¾t thµnh phÇn trong mét c©u chóng ta t¹o ra mét c©u biÖt
lËp. §©y kh«ng cßn lµ dÊu ng¾t c©u th«ng thêng mµ lµ dÊu
chÊm cña có ph¸p biÓu c¶m. Nã lµ mét tÝn hiÖu thÈm mü, cã
dông ý chñ quan. Khi cã nh÷ng dÊu chÊm “ bÊt thêng” nh vËy
ngêi viÕt thùc sù ®· c©n nh¾c chän läc.
-17-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o----------------------------------------------------------
Ch¬ng 2:
C¸c kiÓu lo¹i c©u t¸ch biÖt trong
truyÖn ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ
C©u t¸ch biÖt lµ lo¹i c©u cã mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ
mÆt ng÷ ph¸p vµ ý nghÜa víi c©u c¬ së. Cho nªn ®©y còng
lµ c¨n cø x¸c ®¸ng ®Ó ph©n lo¹i chóng. Trªn c¬ së ®ã, kh¶o
s¸t “37 truyÖn ng¾n NguyÔn ThÞ Thu HuÖ” chóng t«i thÊy cã
mét sè kiÓu lo¹i c©u t¸ch biÖt tiªu biÓu sau.
2.1. C©u t¸ch biÖt t¬ng ®¬ng víi chñ ng÷ ë c©u c¬ së.
2.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña chñ ng÷:
2.1.1.1. Kh¸i niÖm:
-18-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------Chñ ng÷ lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u hai thµnh phÇn.
Chñ ng÷ thêng nªu lªn nh©n vËt, sù vËt, sù viÖc, hiÖn tîng,
chñng lo¹i...Cã quan hÖ víi vÞ ng÷ theo quan hÖ têng thuËt.
2.1.1.2. §Æc ®iÓm:
Chñ ng÷ cã biÓu hiÖn phong phó vÒ tõ lo¹i vµ vÒ cÊu
tróc.
* VÒ tõ lo¹i: Chñ ng÷ cã thÓ do danh tõ, ®¹i tõ, ®éng tõ, tÝnh
tõ, sè tõ ®¶m nhiÖm.
*VÒ cÊu tróc: Chñ ng÷ cã thÓ lµ tõ, côm tõ hay kÕt cÊu C - V
®¶m nhiÖm.
* VÞ trÝ cña chñ ng÷: Th«ng thêng chñ ng÷ ®øng tríc vÞ ng÷.
Trong truyÖn ng¾n cña NguyÔn ThÞ Thu HuÖ còng vËy chñ
ng÷ ®îc ®Æt tríc vÞ ng÷.
2.1.2. Kh¶o s¸t c©u t¸ch biÖt t¬ng ®¬ng víi chñ ng÷ ë c©u
c¬ së:
T×m hiÓu vµ kh¶o s¸t trong “37 truyÖn ng¾n NguyÔn
ThÞ Thu HuÖ” chóng t«i thÊy cã hiÖn tîng chñ ng÷ ®îc t¸ch ra
thµnh mét c©u riªng biÖt. TÊt nhiªn viÖc t¸ch thµnh phÇn nµy
kh«ng ph¶i lµ mét viÖc lµm tuú tiÖn mµ ®ã lµ mét dông ý
nghÖ thuËt.
Trong tæng sè nh÷ng c©u t¸ch biÖt tõ c©u c¬ së ra th×
c©u t¸ch biÖt tõ thµnh phÇn chñ ng÷ chiÕm kho¶ng 3,4%.
Lo¹i c©u t¸ch biÖt nµy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
2.1.2.1. §Æc ®iÓm vÒ t¸ch c©u:
- Trong mét c©u khi cã hiÖn tîng lÆp l¹i chñ ng÷ th× chñ
ng÷ ®îc t¸ch ra thµnh mét c©u riªng biÖt.
VÝ dô:
-19-
KHO¸ LUËN tèt nghiÖp:
hoµng thÞ hêng
sinh viªn:
---------------------------------------------------o0o---------------------------------------------------------+ TÊt c¶. TÊt c¶ ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn. (Tr 11)
+ TÊt c¶. TÊt c¶ cßn ®ã. (Tr 70)
+ Con. Con ®· lµm g× ®Ó c« giËn h¶. (Tr 151)
+ Nµng. Nµng hiÖn ra sau tÊm cöa gç. (Tr 380)
+ Ai. Ai ®¸nh b· chuét con Minu cña t«i. (Tr 409)
- Khi c©u cã nhiÒu thµnh phÇn chñ ng÷ th× chñ ng÷
còng ®îc t¸ch ra thµnh mét c©u riªng biÖt:
VÝ dô:
+ C¶ t«i. «ng. Hai con vÑt Hång K«ng lÝch kÝch n¬i
gãc vên. C¸c loµi hoa. Nh÷ng gia ®×nh c«n trïng. Nh÷ng ng«i
mé ®Òu ra xa hót. (Tr 86)
+ §«i m¾t. Mµu da. Lµn m«i. C¸i mòi cña em lµ s¶n
phÈm tuyÖt vêi cña t¹o ho¸. (Tr 102)
+ MÑ bèn mèt. Con mêi b¶y xem ra hµi lßng víi ch©n quª
xinh x¾n Êm nång h¬ng vÞ rîu vµ ®µm bµ con g¸i. (Tr 134)
+ ¸nh m¾t. Nô cêi. G¬ng mÆt nã ¸m ¶nh t«i hÕt
®êi råi. (Tr 474)
- Còng cã khi trong c©u chØ cã mét chñ ng÷ nhng chñ
ng÷ Êy còng t¸ch ra:
VÝ dô:
+ Vµ trêi. M·i råi còng s¸ng. (Tr 81)
+ Con ngêi. Ngµy cµng ®«ng nh kiÕn nhng ch¼ng
ai gièng ai. (Tr 93)
+ Nµng. Gièng nh mét bµ c«ng nh©n tan ca, tranh
thñ hÑn bå tríc khi vÒ nhµ. (Tr 217)
-20-
- Xem thêm -